Wielkie Światło 23 Zaraz po dojściu do władzy Hitler, jak gdyby

Wielkie Światło 23 Zaraz po dojściu do władzy Hitler, jak gdyby

Wielkie Światło 23
Zaraz po dojściu do władzy Hitler, jak gdyby oczekując na tę sposobność, rozpętał burzę, serię
brutalnych prześladowań Żydów. Owe represyjne ataki ściągnęły w naturalny sposób silne
międzynarodowe potępienie, które ostatecznie doprowadziło do bojkotu niemieckich towarów.
Naziści odpowiedzialnością za to bezzwłocznie obarczyli Żydów i w ramach odwetu rozpoczęli bojkot
żydowskich towarów oraz usług na terenie Niemiec. Antyżydowskie przepisy uchwalane były jeden
po drugim, stając się prawem. Chcąc osaczyć Żydów oraz uczynić z nich cel, pokrętna nazistowska
logika, depcząc demokratyczną konstytucję kraju, wyprodukowała morze karygodnych przepisów
prawnych. W ciągu pierwszych pięciu lat nazistowskiego reżimu uchwalonych zostało ponad tysiąc
takich przepisów i regulacji.
Naziści otwarcie ograniczyli prawa Żydów do życia, jako obywateli Niemiec– i wręcz jako
zwykłych istot ludzkich – odzierając ludność żydowską z wolności. Dążyli również do tego, by ograbić
ich z majątku i zniszczyć ich finansową potęgę w Niemczech. W roku 1938 przepisy prawa uczyniły
obligatoryjnym rejestrowanie aktywów oraz nieruchomości przez wszystkich Żydów. Następnie
naziści zabrali się do konfiskowania żydowskich majątków oraz aktywów z systematyczną
bezwzględnością.
Kto tak naprawdę żerował na krwawicy ludzi? Odpowiedź nasuwała się w sposób oczywisty.
Ustawy Norymberskie z roku 1935 znajdowały się na czele najgłośniejszych przejawów
antyżydowskich legislacji, które zostały uchwalone i miały wywrzeć decydujący wpływ na los
niemieckich Żydów. W myśl tych ustaw wszyscy Żydzi zostali prawnie zaklasyfikowani jako członkowie
oddzielnej rasy podległej Niemcom; zostali tym samym zdegradowani do statusu obywateli drugiej
kategorii i pozbawieni praw cywilnych. Nazistowska definicja Żyda w owym czasie odnosiła się do
osoby, której jeden z dziadków wyznawał judaizm. To w oczywisty sposób zadawało kłam
nazistowskiemu twierdzeniu, że Żydzi byli grupą rasową. Ostatecznie nazistowskie prześladowania
Żydów pociągnęły za sobą zalegalizowaną dyskryminację przeciwko obywatelom niemieckim
wyznającym określoną religię.
Zabójstwo niemieckiego dyplomaty przez młodego Żyda w listopadzie 1938 roku wywołało w
całych Niemczech olbrzymią falę przemocy przeciwko Żydom. Pod osłoną ciemności żydowskie sklepy
oraz synagogi zostały zniszczone, a blisko stu Żydów straciło życie. Kolejne dwadzieścia do trzydziestu
tysięcy osób zostało aresztowanych i wysłanych do obozów koncentracyjnych. Z powodu ilości
potłuczonego szkła pozostałego po przejściu tej burzy i zniszczenia mienia żydowskiego incydent ten
stał się znany jako Kryształowa Noc (Kristallnacht). Był to w owym czasie jeden z największych
pogromów dokonanych przeciwko ludności żydowskiej.
Wszystkie te wydarzenia miały miejsce jeszcze przed 1 września 1939 roku, kiedy to Niemcy
swoją niezapowiedzianą inwazją na Polskę wywołały II wojnę światową.
Wielkie Światło 24
Po zakończeniu opowiadania o prześladowaniach Żydów przez Hitlera Shin’ichi dodał
stanowczo: „To, o czym nie wolno nam zapomnieć, to fakt, że Hitler w przebiegły sposób, utrzymując
pozory wspierania demokracji, podsycił oraz wykorzystał opinię publiczną, by osiągnąć swoje cele.
Ludzie poddawali się propagandzie, nie potrafiąc rozpoznać prawdziwej natury dyktatora, który
uosabiał demoniczne oblicze władzy. W rezultacie Weimarska Konstytucja Niemiec, uznawana
wcześniej za jedną z najbardziej demokratycznych na świecie, została taką tylko z nazwy. To obalenie
demokracji niesie ze sobą ważną lekcję historii”.
Kiyoshi Jujo burknął z oburzeniem: „Czy nie było żadnego rodzaju oporu przeciw tym
okropnościom?”
„Oczywiście, niektórzy się przeciwstawili” - odpowiedział Shin’ichi: „Jednakże do czasu, kiedy
wyłoniła się poważna opozycja, naziści zdążyli już urosnąć w monstrualną siłę, która kontrolowała
całe Niemcy. Wtedy było już za późno na wyrażenie jakiegokolwiek znaczącego sprzeciwu. Większość
Niemców tkwiła bezczynnie w milczeniu, podczas gdy naziści prześladowali Żydów. Nie mieli innego
wyjścia, jak tylko udawać obojętność. Jednakże czyniąc tak, faktycznie pobłażali pokrętnej
nazistowskiej logice.
„Pan Makiguchi często powtarzał: ‘Zaniechanie w czynieniu dobra ma taki sam skutek, jak
popełnianie zła.’ Pozostawanie milczącym w obliczu głębokiej krzywdy jest w efekcie tym samym, co
uczestniczenie w tym złu”.
Kościoły katolickie w Niemczech zapoczątkowały ostatecznie silne ruchy oporu przeciwko
nazistom, jednakże z początku, gdy dochodzili oni do władzy, kościoły, jeżeli cokolwiek robiły, to
raczej współpracowały.
Martin Niemöller był niemieckim pastorem luterańskim, który stał się głównym liderem
antynazistowskiego ruchu oporu. Jeden z niemieckich intelektualistów wspomina reakcję
duchownego na rosnącą tyranię nazistów w następujący sposób: „On [Niemöller]… powiedział, że gdy
naziści zaatakowali komunistów, było mu z tym trochę trudno, jednakże ostatecznie nie był on
komunistą, więc nie zrobił nic i wtedy zaatakowali oni socjalistów i było mu z tym trudniej, jednak
wciąż, nie był on socjalistą i nie zrobił nic, ale następne były szkoły, prasa, Żydzi i tak dalej i zawsze
było mu trudniej, jednak wciąż nie zrobił nic. I wtedy zaatakowali Kościół, a on był człowiekiem
Kościoła i zrobił coś – ale wtedy było już za późno”.
Ci, którzy żyli w tym tragicznym okresie mogli głęboko poczuć gorzką prawdę dwóch
przysłów: „Principiis obsta – zło niszcz w zarodku” oraz „Respice finem - Zważaj na koniec”.
Wielkie Światło 25
Wody Renu zmieniły kolor ze złotej poświaty na głęboką purpurę i zaczęły odbijać światła
miasta. Shin’ichi kontynuował miękkim tonem: „Dla Żydów, którzy od samego początku byli celem
nazistowskiej opresji, prawdziwa natura nazistów musiała być krystalicznie przejrzysta. Jednakże dla
przeciętnego Niemca, zbrodnie nazistów były jak pożar płonący na przeciwległym brzegu rzeki –
dopóki iskry nie zaczęły spadać na ich stronę, wszystko zdawało się mieć niewielkie konsekwencje.
Taki rodzaj postawy oraz postrzegania zdarzeń pozwolił na eskalację zła.”
Shoichi Tanida zdał się głęboko poruszony tym, co usłyszał i powiedział: „Wydaje mi się, że
ludzie są niezdolni do dostrzeżenia, że prześladowania innych mogą w następstwie spotkać ich
samych”.
„To może być prawda”, zgodził się Shin’ichi: „Jednak w miarę jak rosły uprzedzenia oraz
wrogość w stosunku do Żydów, rosła również różnica w percepcji i świadomości pomiędzy Żydami a
zwykłymi Niemcami w odniesieniu do tego, co miało miejsce. To uczyniło kontrolowanie oraz
prześladowanie Żydów łatwiejszym i dogodniejszym dla nazistów”.
„W pewnym sensie problem leży w świadomości samych ludzi. Brak zbiorowej świadomości
niebezpieczeństwa, które niosła za sobą despotyczna władza w kraju, był jednym z powodów,
dlaczego tyrania mogła się utrzymywać”.
„Jednym z celów Soka Gakkai jest stworzenie trwałej sieci serdecznego zrozumienia oraz
świadomości pomiędzy zwykłymi ludźmi, tak by to się już nigdy więcej nie powtórzyło”.
Tanida, kiwając twierdząco głową, powiedział: „Mam wrażenie, że to, co przed chwilą
powiedziałeś, dotyka bardzo istotnej kwestii. Pomimo że w chwili obecnej Japonia posiada dobrą
konstytucję, zbudowaną na ideałach pokoju i demokracji, możliwe jest, iż w przyszłości ona również
może zostać podeptana i podważona”.
„Dokładnie” - odparł Shin’ichi:„Nawet Konstytucja Meiji z roku 1889 pod pewnymi
względami, dawała pewien zakres wolności religijnej. Dlaczego zatem wolność religijna zniknęła w
Japonii z najnowszej historii? Rząd utrzymywał stanowisko, iż shinto nie było religią i roztoczył nad
shintoizmem państwową ochronę, co w efekcie uczyniło shintoizm religią państwową. W końcu przy
pomocy represyjnej Ustawy o Utrzymaniu Pokoju rząd ograniczył wolność słowa oraz przekonań. A
następnie za pomocą Ustawy o Organizacjach Religijnych ustanowił regulacje kontrolujące religię.
Zanim Japończycy stali się tego świadomi, odkryli, że utracili nie tylko wolność religijną, lecz także
swoją wolność. Było to podobne do niewielkiego przecieku, który doprowadził do zniszczenia tamy,
by następnie zmieść całą strukturę przez potężne wody.
„Nie możemy zignorować możliwości, że taka sytuacja powtórzy się w przyszłości. Zło na
początku często dąży do tego, by ukryć swą bezwzględną naturę, przybierając maskę dobra i
sprawiedliwości. Dlatego też musimy niezwłocznie zająć stanowisko, gdy stajemy się świadomi
niesprawiedliwości. Jest to coś, o czym my, Japończycy, nie możemy również nigdy zapomnieć”.
Wielkie Światło 26
Kiedy po zachodzie słońca grupa wybrała się na spacer wzdłuż brzegu rzeki, nad Renem wiał
chłodny wiatr. „Barbarzyństwo Hitlera ostatecznie pozostawiło po sobie miliony zmarłych i
zniszczenia nie do oszacowania”- zauważył Shin’ichi:„Boli mnie serce z powodu wszystkich, którzy
stracili życie. Gdzie jest sprawiedliwość na tym świecie, jeżeli Żydzi – którzy doświadczyli
najokropniejszego ze wszystkich cierpień – nie mogą osiągnąć szczęścia?
Później, tego samego wieczora, grupa jadła obiad w restauracji nad brzegiem rzeki. Shin’ichi
zapytał japońskiego przewodnika, który według planu miał im towarzyszyć następnego dnia do
Berlina, o panującą tam atmosferę.
„Czy jest pan pewien, że chce pan pojechać do Berlina, Panie Yamamoto?” - wypytywał
mężczyzna z pewnym zaniepokojeniem i spojrzeniem pełnym poważnej troski.
„Tak”- odpowiedział Shin’ichi:„To jest głównym celem mojej podróży do Europy”.
Pochylając się do przodu, przewodnik powiedział: „Szczerze, nie polecałbym tego. W tej
chwili jest to zbyt niebezpieczne. W gazetach prawie codziennie znajdują się relacje o przypadkach
strzelaniny wzdłuż granicy Wschodniego i Zachodniego Berlina. Do ludzi próbujących uciec na Zachód
strzelają żołnierze z Niemiec Wschodnich. Otaczające obszary są również mocno strzeżone. Jeśli
zrobiłby pan zdjęcie bez zastosowania się do instrukcji policji, mogłoby to wywołać poważne
konsekwencje. Wolałbym nie zabierać pana w takie miejsce. To moje szczere odczucie”.
Shin’ichi uśmiechnął się, ale w jego odpowiedzi była porywczość. „Rozumiem pańskie uczucia
i bardzo doceniam pańską troskę. Ale moim obowiązkiem jako buddysty jest przynoszenie ulgi
cierpiącym i praca nad budowaniem trwałego pokoju na tym świecie. Chcę stanąć przed Murem
Berlińskim tak, aby wyryć w swoim życiu tragiczną rzeczywistość podzielonych Niemiec. Z całego
serca będę się modlił nie tylko o ponowne zjednoczenie Niemiec, ale i o koniec Zimnej Wojny, która
zalewa teraz świat. W tym duchu pragnę rozpocząć swoją podroż i podróż Soka Gakkai dla pokoju.
Wiem, że będę narażał pana na wiele kłopotów, ale mam nadzieję, że zrozumie pan i zaakceptuje
moją prośbę”. Następnie ukłonił się zdziwionemu przewodnikowi.
„Rozumiem” - powiedział mężczyzna -„Zabiorę tam pana”.
Spoglądając na innych wokoło, Shin’ichi powiedział: „Jutro unieśmy kurtynę nad nowym
okresem naszej walki o pokój na świecie!”
Wielkie Światło 27
Następnego dnia, 8 października, o godzinie 11:25 towarzystwo odleciało samolotem z
Dusseldorfu do Berlina Zachodniego. Podczas lotu, Shin’ichi rozmyślał o historii, która doprowadziła
do podziału Niemiec, i o ich poprzedniej stolicy, Berlinie.
Po klęsce II wojny światowej Niemcy znalazły się pod rządami czterech sprzymierzonych
mocarstw: Związku Radzieckiego, Stanów Zjednoczonych, Anglii i Francji. Związek Radziecki okupował
strefę wschodnią, obejmującą prawie połowę Niemiec; Anglia, strefę północno – zachodnią; Stany
Zjednoczone, południowo-zachodnią, a Francja, strefę centralno-zachodnią. W ten sposób Niemcy
znalazły się pod czterema oddzielnymi rządami.
Berlin, stolica Niemiec, został również podzielony na cztery części, w bardzo podobny sposób
jak same Niemcy. Wschodni sektor miasta okupowany był przez Związek Radziecki, podczas gdy
zachodnia połowa została podzielona na trzy części i zarządzana odpowiednio, zaczynając od północy,
przez Francję, Anglię i Stany Zjednoczone. Rada współrządzących składająca się z dowódców
wojskowych z czterech okupujących mocarstw odpowiedzialna była za sprawy zarządzania dotyczące
Berlina jako całości.
Ponieważ Berlin był w zasadzie umiejscowiony w centrum wschodniego terytorium Niemiec,
Sowieci mieli do czynienia w swojej strefie z enklawą rządzoną przez trzy zachodnie mocarstwa i
okupowaną przez wojska tych państw. To dodatkowo komplikowało sytuację i stwarzało problemy
przed powojennymi Niemcami.
W procesie budowania komunizmu Sowieci przeprowadzili reformę rolną i nacjonalizację
wielkich przedsiębiorstw na zarządzanym przez siebie terytorium Niemiec. Tymczasem w strefach
zarządzanych przez trzech Zachodnich Aliantów następowało odrodzenie gospodarcze pod rządami
Planu Marshalla oraz trwały działania mające na celu zjednoczenie stref. Te rozbieżności w polityce
okupacyjnej przysłużyły się jedynie pogłębieniu różnic pomiędzy wschodnią i zachodnią strefą,
przyśpieszając ruch Niemiec w kierunku rozłamu Wschód – Zachód. Sytuacja w Niemczech dokładnie
odzwierciedlała teraz paradygmat świata podzielonego na rywalizujące bloki Wschodni i Zachodni.
W marcu 1948 roku Stany Zjednoczone, Anglia i Francja, do których przyłączyły się kraje
Beneluksu – Belgia, Holandia i Luksemburg – zgodziły się na wcielenie terytorium Zachodnich Niemiec
jako pełnoprawnego członka do bloku zachodniego. Trzy strefy zachodnie kontynuowały proces
integracji ekonomicznej i w czerwcu wydały nową markę niemiecką jako wspólną walutę. Związek
Radziecki zareagował reformą waluty we własnej strefie, a następnie blokadą, zamykając wszystkie
drogi lądowe, połączenia kolejowe oraz szlaki wodne prowadzące z zachodnich stref Niemiec,
poprzez okupowaną przez Sowietów strefę wschodnią, do Berlina. Odcięło to główne szlaki
zaopatrujące Zachodni Berlin przez zachodnie potęgi w żywność oraz inne niezbędne towary.
Wielkie Światło 28
Ciemna chmura rozpaczy zawisła nad Berlinem Zachodnim, gdzie napięcia Zimnej Wojny
pomiędzy Wschodem i Zachodem wydawały się teraz być na krawędzi wybuchu „gorącej wojny”. Z
powodu odciętych przez sowiecką blokadę połączeń lądowych zachodni alianci rozpoczęli masowy
powietrzny transport żywności i podstawowych artykułów do Berlina Zachodniego. Gdy blokada
okazała się nieskuteczna, Związek Radziecki ostatecznie ją odwołał, ale nie rozwiało to obaw
zachodnich berlińczyków.
Ludzie szczerze pragnęli odbudować swoją ojczyznę jako jedno, zjednoczone państwo
Niemiec. Ale tak nie miało się stać.
W 1949 roku Niemcy zostały formalnie podzielone na demokratyczną Federalną Republikę
Niemiec (Niemcy Zachodnie) i socjalistyczną Niemiecką Republikę Demokratyczną (Niemcy
Wschodnie). Berlin Wschodni został stolicą tej drugiej.
Niemniej jednak możliwe jeszcze było względnie swobodne podróżowanie pomiędzy
wschodnim i zachodnim sektorem Berlina. Niektórzy mieszkańcy Berlina Wschodniego pracowali w
Berlinie Zachodnim i odwrotnie.
Z tego powodu zachodni alianci dążyli do postrzegania Berlina Zachodniego jako ważnego
okna, poprzez które propagowali wśród mieszkańców komunistycznego wschodniego bloku liberalną
demokrację. Jednak dla Związku Radzieckiego taki stan rzeczy był nie do zniesienia. Wschodnie
Niemcy zostały stworzone jako państwo socjalistyczne, jednak w tym miejscu, niespodziewanie w
samym środku terytorium zarządzanego przez Sowietów istniał przykład kapitalistycznej demokracji, i
co gorsza, baza dla zachodnich wojsk. W dodatku wciąż wzrastała liczba ludzi uciekających z Niemiec
Wschodnich na Zachód. W latach 1949 – 1961 r. Niemcy Wschodnie opuściło pomiędzy 2,5 a 3,5
miliona ludzi. Blisko połowę z nich stanowili ludzie poniżej 25-go roku życia, co spowodowało
poważny deficyt pracowników w Niemczech Wschodnich. Co więcej, większość z tych, którzy
wyjechali, uczyniła to właśnie przez Berlin Zachodni, gdzie zwracali się do agencji rządowej o azyl i
byli przewożeni samolotem do Niemiec Zachodnich.
W listopadzie 1958 roku sowiecki premier Nikita Chruszczow, rzucił Zachodowi propozycję,
nawołując cztery okupujące Berlin mocarstwa do zrzeczenia się kontroli i wycofania wszystkich sił
wojskowych w przeciągu sześciu miesięcy, zamieniając w ten sposób Berlin w zdemilitaryzowane,
wolne miasto. Jednak, jak podejrzewano, krył się za tym ostateczny cel, aby przyłączyć Berlin
Zachodni do Niemiec Wschodnich, gdy tylko stacjonujące tam siły alianckie go opuszczą.