PALEONTOLOGIA

P31_NG_0708_GEO PALEO.QXD
18-07-07
15:19
Page 3
PA L E O N TO LO G I A
1,5-metrowej wysokoÊci pingwin
z gatunku Palaeeudyptes klekowskii
polowa∏ na ryby kilkadziesiàt
milionów lat temu (powy˝ej). Jego
szczàtki, w tym np. koÊç skokowà
(na dole po lewej) polscy naukowcy
znaleêli wraz ze skamienia∏oÊciami
10 innych gatunków pingwinów
na antarktycznej wyspie Seymour
(mapka poni˝ej).
0
100 km
OCEAN
ATLANTYCKI
65°
W. Seymour
AN TARKT Y DA
PÓŁWYSEP
TARKTYCZNY
.P
D.
OBSZAR
POWIĘKSZONY
W. Snow Hill
W. Jamesa Rossa
ZIE
.
BIE
G
Cieśnina
Bransfielda
KO
ŁO
PO
D
Cieśn
W. Joinville'a
Wyspa
Króla Jerzego
i
pingwinów sprzed oko∏o 56 do 34 mln lat (eocen) znajduje si´
w Uniwersyteckim Muzeum Przyrodniczym w Bia∏ymstoku.
Pochodzà z formacji La Meseta na wyspie Seymour. – Do tej pory
zaliczono je do 10 gatunków, w tym 5 nieznanych wczeÊniej nauce
– mówi dr Piotr Jadwiszczak, który bada te koÊci od lat. Ostatnio
opisa∏ najstarsze szczàtki z La Meseta, których jednak nie da si´
przyporzàdkowaç do okreÊlonego gatunku. – „Przekleƒstwem“
tego materia∏u paleontologicznego jest brak choçby
cz´Êciowo zachowanych szkieletów – t∏umaczy
naukowiec. – Mamy tutaj do czynienia prawie
wy∏àcznie z pojedynczymi elementami kostnymi.
W czasach gdy w∏aÊciciele tych koÊci p∏ywali
w morzu, pobliski Pó∏wysep Antarktyczny porasta∏
las zdominowany przez buk po∏udniowy. Klimat,
poczàtkowo goràcy, sukcesywnie si´ och∏adza∏.
Na làdzie – wcià˝ jeszcze niepokrytym lodem
– znajdowa∏y si´ kolonie wielu gatunków pingwinów.
– To najstarszy znany nam tak bardzo zró˝nicowany
zespó∏ tych ptaków – twierdzi dr Jadwiszczak. WÊród eoceƒskich
pingwinów wyst´powa∏y zarówno ptaki wielkoÊci cz∏owieka,
jak i osobniki rozmiarami zbli˝one do przedstawicieli
wspó∏czesnych pingwinich Êredniaków. Wszystkie jednak by∏y
– tak jak i ich dzisiejsi krewniacy – nielotne,
przystosowane do podwodnych polowaƒ. —Wojciech Miko∏uszko
. Dr
ake
SZETLAN
'a
DY PO
ŁUD
NIO
WE
Wyspa pingwinów Ponad tysiàc skamienia∏oÊci
60°
RYS. DOROTA CYRANOWSKA, FOT. PIOTR JADWISZCZAK