1 pkt - OKE Jaworzno

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ZADAŃ
Zadanie 1. (1 pkt)
ODPOWIEDŹ
Jacopo Peri, Giulio Caccini, Giovanni dei Bardi
PUNKTACJA
1 pkt za prawidłowe wskazanie wszystkich nazwisk
Zadanie 2. (3 pkt)
ODPOWIEDŹ
Symfonia fis-moll „Pożegnalna” została skomponowana przez J.Haydna w czasie pobytu na
dworze księcia Esterhazy’ego. Była formą protestu i wyrazem wielkiej odwagi kompozytora.
Brak urlopowań dla członków orkiestry książęcej oraz stosownej wysokości apanaży skłoniły
Haydna do swoistej manifestacji: finał symfonii, przebiegający do pewnego momentu w
sposób klasyczny nagle przyjmuje zupełnie niespodziewany obrót – muzycy kolejno opuszczać
poczynają estradę; kompozycję zamykają „żałosne” dźwięki dwóch skrzypków, którzy
skończywszy swą partię gaszą lampki umieszczone przy pulpitach i tak jak poprzedni muzycy,
znikają za kulisami.
PUNKTACJA
3 pkt za wskazanie niedogodnej sytuacji muzyków, wymienienie nazwiska księcia
Esterhazy’ego oraz opisanie „teatralności” towarzyszącej wykonaniu kompozycji
2 pkt za wskazanie dwóch z powyżej przedstawionych argumentów
1 pkt za wskazanie okoliczności powstania symfonii
Zadanie 3. (2 pkt)
ODPOWIEDŹ
N.Paganini: 24 Kaprysy; G.Mahler: Symfonia Zmartwychwstanie; H.Berlioz: Symfonia Harold
w Italii; F.Schubert: Śmierć i dziewczyna; F.Liszt: Symfonia dantejska; R.Wagner: Tristan i
Izolda; F.Mendelssohn: Symfonia Włoska
PUNKTACJA
1 pkt za wskazanie co najmniej czterech właściwych przyporządkowań
2 pkt za wskazanie wszystkich prawidłowych przyporządkowań
Zadanie 4. (2 pkt)
ODPOWIEDŹ
Na przykład: Jacopo Peri: L’Euridice, Giulio Caccini: L’Euridice, Claudio Monteverdi:
L’Orfeo, Christoph Willibald Gluck: Orfeusz i Eurydyka, Ferenz Liszt: Orfeusz, Jacques
Offenbach: Orfeusz w piekle, Igor Strawiński: Orfeusz, Ernst Křenek: Orpheus und Eurydike
PUNKTACJA
1 pkt za wymienienie dwóch kompozycji i ich twórców z różnych epok
2 pkt za wymienienie trzech kompozycji i ich twórców z różnych epok
Zadanie 5. (4 pkt)
ODPOWIEDŹ
Aleatoryzm kontrolowany – nie ma wpływu na formę całości kompozycji, lecz wszystkie
decyzje dotyczące formy są podejmowane i precyzyjnie kontrolowane przez kompozytora.
Wykonawcy nie mogą wybierać pomiędzy alternatywnymi fragmentami, ani zmieniać
kolejności ich wykonania. W efekcie nie ma dowolności i improwizacyjności natury formalnej.
Segmenty „zbiorowego ad libitum” charakteryzuje brak wspólnej dla wszystkich partii pulsacji
rytmicznej. Po sygnale rozpoczęcia takiego fragmentu wykonawcy grają swoje partie
niezależnie od pozostałych, aż do momentu uzyskania kolejnego sygnału od dyrygenta.
Zbyteczne więc jest metrum i kreski taktowe, chociaż przybliżone tempo może być
zaznaczone. Z powodu braku kresek taktowych, które ograniczają działanie znaków
chromatycznych, w segmentach aleatorycznych krzyżyki i bemole odnoszą się tylko do nut,
które bezpośrednio je poprzedzają. Kasowniki są zatem zbędne.
PUNKTACJA
1 pkt za krótką definicję aleatoryzmu kontrolowanego
1 pkt za wskazanie na ograniczenia w dowolności wykonań konkretnych kompozycji
1 pkt za wskazanie kwestii związanych z metrorytmiką
1 pkt za ustosunkowanie się do zapisu partyturowego
Zadanie 6. (12 pkt)
ODPOWIEDŹ
Sformułowanie tezy wyjaśniającej pojęcie „romantyczność”. Próba wykazania kategorii
„romantyczności”, wskazania i omówienia dzieł J.Haydna, W.A.Mozarta i L. van Beethovena,
w których pojawia się „romantyczność” w różnych postaciach (np. J. Haydn: Symfonia d-moll
„Lamentatione”, Symfonia e-moll :Trauer-Symphonie”, Symfonia f-moll „La passione”,
Sonata fortepianowa f-moll; W. A. Mozart – wolne części koncertów fortepianowych; L. van
Beethoven – symfonie, Fidelio, Missa Solemnis); odniesienie się do wypowiedzi – prezentacja
własnej opinii, zaopatrzonej w argumentację, posiłkowanie się pojęciem Sturm und Drang.
PUNKTACJA
1 pkt za wykazanie różnicy pomiędzy epoką romantyczną, a kategorią romantyczności
po 2 pkt za wskazanie i omówienie dzieł wymienionych powyżej kompozytorów w aspekcie
„romantyczności”
2 pkt za sformułowanie własnego sądu
3 pkt za znalezienie właściwej argumentacji
Zadanie 7. (3 pkt)
ODPOWIEDŹ
Na przykład: Kanon Sumer is icumen in, Johannes Ockeghem: Deo Gratias, Johann Sebastian
Bach: Musikalisches Opfer, Die Kunst der Fuge, Wolfgang Amadeusz Mozart: Symfonia C-dur
„Jowiszowa” KV 551, Ludwig van Beethoven: IX Symfonia d-moll op.129, Hector Berlioz:
Symfonia fantastyczna op.14, Karol Szymanowski: II Symfonia B-dur op.19, II sonata
fortepianowa A-dur op.21, Bela Bartok: Muzyka na instrumenty strunowe, perkusję i czelestę,
Igor Starwiński: Symfonia Psalmów, Arnold Schőnberg: Pierrot lunaire, Witold Lutosławski
Preludia i fuga.
PUNKTACJA
1 pkt za wymienienie trzech kompozycji ich twórców z różnych epok
2 pkt za wymienienie czterech kompozycji ich twórców z różnych epok
3 pkt za wymienienie pięciu kompozycji ich twórców z różnych epok
Zadanie 8. (3 pkt)
ODPOWIEDŹ
a) tetrachord diatoniczny zbudowany jest z półtonów i całych tonów
b) tetrachord chromatyczny zbudowany jest z tercji małej i półtonów
c) tetrachord enharmoniczny zbudowany jest z tercji wielkiej i mikrotonów (odpowiedź
akceptowana: z tercji wielkiej i ćwierćtonów)
PUNKTACJA
1 pkt za poprawne opisanie tetrachordu diatonicznego
1 pkt za poprawne opisanie tetrachordu chromatycznego
1 pkt za poprawne opisanie tetrachordu enharmonicznego
Zadanie 9. (1 pkt)
ODPOWIEDŹ
wariacje ostinatowe (odpowiedź akceptowana: forma chaccony-passacaglii lub finał
syntetyczny lub skrzyżowanie formy sonatowej z formą wariacji)
PUNKTACJA
1 pkt za właściwie określoną formę muzyczną
Zadanie 10. (2 pkt)
ODPOWIEDŹ
- instrumenty fundamentalne: zdolne do harmonicznej realizacji b.c. (odpowiedź akceptowana:
klawesyn, lutnia, chittarone, fagot, nisko brzmiący instrument smyczkowy)
- instrumenty ornamentalne
PUNKTACJA
2 pkt za pełną odpowiedź
1 pkt za zdefiniowanie lub/i wymienienie instrumentów fundamentalnych lub podanie nazwy
„instrumenty ornamentalne”
Zadanie 11. (1pkt)
ODPOWIEDŹ
koncert, poemat symfoniczny
PUNKTACJA
1 pkt za podkreślenie wyżej wymienionych form
Zadanie 12. (2 pkt)
ODPOWIEDŹ
Imię i nazwisko
Ann Sophie Mutter
Bohdan Pociej
John Eliot Gardiner
Emma Kirkby
Yo-Yo Ma
Czesław Miłosz
Krystian Zimmerman
Symbol
f
h
b
d
e
c
a
PUNKTACJA
1 pkt za co najmniej pięć poprawnych przyporządkowań
2 pkt za wszystkie poprawne przyporządkowania
Zadanie 13. (3 pkt)
ODPOWIEDŹ
- technika fugato
- na przykład: symfonie: I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII, IX; ostatnie opusy kwartetów
PUNKTACJA
1 pkt za właściwie określoną technikę
2 pkt za wskazanie co najmniej dwóch dzieł wykorzystujących technikę fugato
Zadanie 14. (2 pkt)
ODPOWIEDŹ
A. śpiew neumatyczny; B. śpiew melizmatyczny; C. śpiew sylabiczny
PUNKTACJA
1 pkt za dwa poprawne przyporządkowania
2 pkt za wszystkie poprawne przyporządkowania
Zadanie 15. (5 pkt)
ODPOWIEDŹ
Kompozytor
Giulio Caccini
Claudio Monteverdi
Jacopo Peri
Stefano Landi
Emilio Cavalieri
Symbol tytułu
a
c
a
d
b
1600?
X
X
X
Na przykład: styl recytatywny; obecność b.c.; monodia akompaniowana; „słowo panem
muzyki”, afektywność; retoryka muzyczna; uzależnienie kształtu linii melodycznej od prozodii
i struktury tekstu poetyckiego; tematyka mitologiczna; alegoria; seconda prattica; swoboda w
traktowaniu dysonansów; swobodna rytmika.
PUNKTACJA
1 pkt za prawidłowe zestawienie nazwisk kompozytorów z tytułami dzieł
1 pkt za prawidłowe datowanie
3 pkt za właściwe wskazanie trzech cech dramatu florenckiego
Zadanie 16. (4 pkt)
ODPOWIEDŹ
a) technika fauxbourdonowa
b) średniowiecze (odpowiedź akceptowana: przełom średniowiecza i renesansu; renesans,
polskie średniowiecze, renesans polski, XV w., I połowa XV w.)
c) Guillaume Dufay (odpowiedź akceptowana John Dunstable)
d) technika fauxbourdon – zastosowanie równoległego pochodu akordów sekstowych na
przemian ze współbrzmieniami kwartowo-kwintowymi
PUNKTACJA
1 pkt za podanie nazwy techniki
1 pkt za wskazanie epoki
1 pkt za podanie nazwiska innego twórcy
1 pkt za podanie definicji techniki fauxbourdonowej
Zadanie 17. (5 pkt)
ODPOWIEDŹ
S.Wyspiański
O.Rinuccini
F.Chopin
A.Vivaldi
H.M.Górecki
Twórcy
J.Kasprowicz
J.S.Bach
C.K.Norwid
G.Bizet
E.Munch
M.Karłowicz
J.-B.Lully
C.M. von Weber
G.Verdi
D.Szostakowicz
PUNKTACJA
po 1 pkt za każdą prawidłową odpowiedź
Zadanie 18. (4 pkt)
ODPOWIEDŹ
a) P; b) F; c) P; d) P
PUNKTACJA
po 1 pkt za każdą prawidłową ocenę poprawności zdań
Ocena
Młoda Polska
Barok
Romantyzm
Nie
XX wiek
Zadanie 19. (5 pkt)
ODPOWIEDŹ
Autor: Martin Luter (odpowiedź akceptowana Marcin Luter)
Czas powstania: Reformacja (odpowiedź akceptowana: renesans, XVI w., rok 1517)
Argumentacja: czterogłosowość śpiewu; prosta faktura; język niemiecki; odwołanie się do
Ewangelii; sztuka na chwałę Bożą
PUNKTACJA
1 pkt za podanie nazwiska
1 pkt za określenie czasu powstania
3 pkt za odwołanie się do minimum trzech cech w zaproponowanej powyżej argumentacji
Zadanie 20. (3 pkt)
ODPOWIEDŹ
Szkoła narodowa
Szkoła czeska
Szkoła skandynawska
Szkoła rosyjska
Szkoła polska
Kompozytor z listy
b
d
c
a
Inny twórca danej szkoły
np. Anton Dvořak
np. Jean Sibelius
np. Modest Musorgski
np. Stanisław Moniuszko
PUNKTACJA
1 pkt za wszystkie poprawne przyporządkowania
1 pkt za właściwe podanie trzech nazwisk przedstawicieli szkół narodowych
2 pkt za właściwe podanie czterech nazwisk przedstawicieli szkół narodowych
Zadanie 21. (2 pkt)
ODPOWIEDŹ
Missa solemnis to msza uroczysta.
Twórca: Ludwig van Beethoven
PUNKTACJA
1 pkt za definicję missa solemnis
1 pkt za podanie nazwiska twórcy
Zadanie 22. (12 pkt)
ODPOWIEDŹ
Omówienie cykli instrumentalnych (Das Wohltemperierte Klavier, Musikalisches Opfer, Kunst
der Fuge) i fug pojawiających się w wielkich formach wokalno-instrumentalnych (np.
Magnificat, Pasja wg św. Jana, Pasja wg św. Mateusza, Msza h-moll). Wskazanie na
zróżnicowanie fug pod względem ilości tematów (fuga pojedyncza i fuga wielokrotna).
Wykazanie różnorodności w stosowaniu środków techniki imitacyjnej (inwersja, ruch raka,
augmentacja, diminucja). Różnorodność w sposobie kształtowania tematów (1-, 2- i 3częściowe). Współczynniki fugi (temat, odpowiedź, kontrapunkt, stretto, ekspozycja,
przeprowadzenie, łączniki, nuta pedałowa).
PUNKTACJA
po 1 pkt za omówienie każdego cyklu instrumentalnego
2 pkt za wskazanie i omówienie dwóch fug z dzieł wokalno-instrumentalnych
1 pkt za wykazanie różnicy w sposobie kształtowania fugi pojedynczej i wielokrotnej
2 pkt za wymienienie wszystkich i omówienie co najmniej dwóch środków techniki
imitacyjnej
1 pkt za wskazanie rodzajów tematów
1 pkt za wskazanie wszystkich współczynników fugi
1 pkt za omówienie co najmniej trzech współczynników fugi
2 pkt za omówienie co najmniej pięciu współczynników fugi
Zadanie 23. (3 pkt)
ODPOWIEDŹ
Inwersja:
Inwersja – odpowiedź akceptowana:
Rak:
Rak inwersji:
Rak inwersji – odpowiedź akceptowana:
PUNKTACJA
po 1 pkt za prawidłowe zapisanie permutacji serii wyjściowej
Zadanie 24. (4 pkt)
ODPOWIEDŹ
- Cykl sonatowy: forma cykliczna, najczęściej 4-częściowa (I część: forma sonatowa, II część:
forma sonatowa lub rondo lub cykl wariacji lub forma pieśniowa, III część: menuet lub
scherzo, IV część: forma sonatowa lub cykl wariacji lub rondo) lub 3-częściowa (z
pominięciem menueta lub scherza); poszczególne części ułożone w sposób kontrastujący; w
oparciu o cykl sonatowy konstruowane są: sonata, symfonia, kameralistyka, koncert
- Forma sonatowa: wskazanie na współczynniki formy (temat lub tematy, łączniki, ekspozycja,
przetworzenie, repryza, koda)
PUNKTACJA
1 pkt za wykazanie wieloodcinkowości cyklu sonatowego lub kontrastowości
1 pkt za określenie budowy poszczególnych części cyklu sonatowego lub wskazanie na formy
wypowiedzi kompozytorskiej odwołujące się do cyklu sonatowego
1 pkt za wskazanie współczynników formy sonatowej
1 pkt za omówienie co najmniej dwóch współczynników formy sonatowej
Zadanie 25. (5 pkt)
ODPOWIEDŹ
Czas powstania: renesans
Forma: Requiem (odpowiedzi akceptowane: Missa pro de functis, msza żałobna, msza za
zmarłych)
Twórcy: np. Heinrich Schűtz, Wolfgang Amadeusz Mozart, Johannes Brahms, Gabriel Faure,
Benjamin Britten, Krzysztof Penderecki
PUNKTACJA
1 pkt za podanie czasu powstania
1 pkt za określenie formy
po 1 pkt za podanie nazwisk twórców
Zadanie 26. (1 pkt)
ODPOWIEDŹ
starożytność
PUNKTACJA
1 pkt za prawidłowe określenie epoki
Zadanie 27. (1 pkt)
ODPOWIEDŹ
b, c.
PUNKTACJA
1 pkt za właściwe podkreślenie
Zadanie 28. (2 pkt)
ODPOWIEDŹ
Chanson onomatopeiczna – pieśń, wykorzystująca efekty dźwiękowe, przestrzenne, wizualne,
naśladujące odgłosy natury (np. śpiew ptaków). Dobór samogłosek, spółgłosek, sylab i
wyrazów służących do tworzenia efektów dźwiękonaśladowczych.
PUNKTACJA
1 pkt za wskazanie na efekty dźwiękonaśladowcze
1 pkt za wskazanie, w jaki sposób kompozytorzy osiągali efekty dźwiękonaśladowcze
Zadanie 29. (1 pkt)
ODPOWIEDŹ
teatr instrumentalny
PUNKTACJA
1 pkt za właściwe wskazanie
Zadanie 30. (2 pkt)
ODPOWIEDŹ
Czas powstania: barok (odpowiedź akceptowana: barok polski, XVII wiek)
Charakter źródła: b
PUNKTACJA
1 pkt za właściwie określony czas powstania
1 pkt za poprawne wskazanie źródła