Rak jelita grubego - Czerwona Chirurgia

II Katedra Chirurgii Ogólnej
Uniwersytet Jagielloński
Zagadnienia do seminarium oraz wykładów z chorób nowotworowych jelita grubego
w ramach chirurgii ogólnej na IV roku studiów, kierunek lekarski
Nowotwory jelita grubego
Wstęp
- anatomia jelita grubego (unaczynienie tętnicze i żylne, pojęcie mesocolon i mesorectum
- czynniki ryzyka rozwoju raka jelita grubego (RJG)
- czynniki działające protekcyjnie
- stany przednowotworowe (rodzaje polipów, ścieżka rozwoju raka gruczolak-rak, inne
modele karcynogenezy)
- zespoły polipowatości – rodzinna polipowatość gruczolakowa, zespół Gardnera, Turcota
inne postaci polipowatości jelita grubego
- objawy RJG (w zależności od lokalizacji raka)
Diagnostyka
- częstość występowania raka w zależności od odcinków jelita grubego
- badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego (rodzaje badań, schemat nadzoru po
polipektomii)
- test na krew utajoną (zalety, wady testu, wskazania i przeciwskazania)
- kolonoskopia (zalety i wady badania, wskazania i przeciwskazania)
- wirtualna kolonoskopia (zalety wady badania, wskazania i przeciwskazania)
- wlew dwukontrastowy, rezonans magnetyczny, pozytronowa emisyjna tomografia
- markery nowotworowe
- postępowanie przedoperacyjne w celu ustalenia stopnia zaawansowania
Leczenie
- leczenie raka okrężnicy w zależności od stopnia zaawansowania (operacje z założenia
radykalne, operacje paliatywne)
- skojarzone leczenie raka jelita grubego
- przedoperacyjna radio- i radiochemioterapia
- typy zabiegów operacyjnych (zakres resekcji w zależności od podwiązywanych naczyń
tętniczych – hemikolektomia prawostronna lewostronna, resekcja esicy, przednia resekcja
odytnicy, brzuszno-kroczowa amputacja odbytnicy, operacja spotobem Hartmanna)
- koncepcja total mesorectal excision i complete mesocolic excision
- operacje laparoskopowe i klasyczne w chirurgii jelita grubego
- postępowanie w przypadku niedrożności jelita grubego
- postępowanie w przypadku guzów nieresekcyjnych
- leczenie przerzutów odległych w wątrobie i płucach (operacje jedno- różnoczasowe,
kolejność wykonywanych zabiegów)
- rodzaje stomii (odbarczająca, końcowa)
- leczenie uzupełniające RJG
Monitorowanie po zabiegu, schemat kontroli po operacji
- schemat kontroli po radykalnej operacji jelita grubego
- rola badań obrazowych
- nadzór endoskopowy po zabiegu jelita grubego
- badania dodatkowe (CEA)
- postępowanie w przypadku stwierdzenia wznowy choroby nowotworowej
Inne nowotwory jelita grubego
- guzy podścieliskowe GIST (różnice w postępowaniu w porównaniu z RJG)
- rak odbytu (rozpoznanie, zasady leczenia radio i chemioterapią, miejsce chirurgii w leczeniu
raka odbytu)
Proponowana literatura:
1. Chirurgia. Podręcznik dla studentów Autor : O.J. Garden, A.W. Bradbury, J.L.R.
Forsythe, R.W. Parks
Literatura uzupełniająca:
2. EURECCA colorectal: multidisciplinary management: European consensus conference
colon & rectum.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24183379
3. Zalecenia diagnostyczno-terapeutyczne Polskiej Unii Onkologii, Nowotwory układu
pokarmowego
http://onkologia.zalecenia.med.pl
4. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii dotyczące nadzoru
kolonoskopowego po polipektomii Michał F. Kamiński