Sterowanie i zarządzanie zasobami śródlądowych wód

Tomasz Walczykiewicz
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej-Oddział w Krakowie
Zakład Gospodarki Wodnej i Systemów Wodnogospodarczych
Tel.: (0-12 6398 136), fax (0-12 6398 224)
e-mail:[email protected]
Podstawy planowania według Ramowej
Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE (RDW)
GENEZA RDW
-wdrażanie polityki wodnej-skomplikowany i długotrwały
proces,
-wiele dyrektyw podlegających utrudnionej kontroli,
-brak jednolitej procedury wdrażania poszczególnych dyrektyw,
-konieczność opracowywania wielu raportów,
-ustalone limity i standardy-brak jednolitej i spójnej procedury,
GENEZA RDW
-Rozwiązanie:
• opracowanie dyrektywy ujmującej całość polityki
•
wodnej UE we wspólne ramy,
możliwe rozwiązanie –dokument łączący działania
wynikające z poszczególnych dyrektyw i oparty na
idei IWRM
Źródło: Quevauviller P., 2005 - Groundwater monitoring in the context of EU
legislation: reality and integration needs. Journal. Environ.. Monit., v.7 ,p.89–
102
GENEZA RDW
-Zalety rozwiązania:
• uzyskanie w przyszłości spójnych rozwiązań
podlegających łatwiejszej kontroli przez KE i
umocowanych w przestrzeni,
• możliwość szerokiego wykorzystania
systemów GIS dla raportowania i kontroli,
GENEZA RDW
-Zalety rozwiązania:
• możliwość wprowadzenia cyklicznej
weryfikacji polityki,
• koncentracja decydentów i krajów
członkowskich i stron zainteresowanych
wokół jednego dokumentu o charakterze
strategicznym,
Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60/WE
Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60/WE ustalając ramy
polityki wodnej w Europie, określa zarazem podstawowe
cele planowania gospodarowania wodami. Rzeczywiste
wdrażanie Dyrektywy musi się odbywać w
poszczególnych państwach, z zachowaniem ich specyfiki
w gospodarce wodnej, zasadach planowania oraz
stosowania prawa.
Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60/WE
Podstawowe cechy:
-Jednolite podejście poprzez określone definicje i
klasyfikacje
-Systematyzacja działań prowadzących do osiągnięcia
celów dyrektywy
-Opracowanie wytycznych wspierających proces wdrożeniawspólna interpretacja i zrozumienie RDW
-Jednolity zakres wymaganych raportów
-Cykliczne spotkania ekspertów
-Ustalony system cyklicznego planowania i raportowania
Cele RDW
•
Cele środowiskowe (ang. environmental objectives)
cele wymienione w art. 4. Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE.
Dyrektywa przewiduje następujące główne cele środowiskowe w programach
działań określonych w planach gospodarowania wodami w dorzeczu:
• Dla wód powierzchniowych:
•
•
•
zapobieganie pogorszeniu się ich stanu;
·
przywracanie dobrego stanu wód powierzchniowych (lub, w przypadku
sztucznych albo silnie zmienionych części wód – dobrego potencjału
ekologicznego) do 2015 r.
·
wdrażanie niezbędnych działań w celu stopniowego redukowania
zanieczyszczenia wód priorytetowymi substancjami niebezpiecznymi.
•
CELE RDW
• Dla wód podziemnych:
•
wdrażanie działań niezbędnych dla zapobiegania lub ograniczenia
dopływu zanieczyszczeń do wód podziemnych oraz dla zapobiegania
pogarszaniu się stanu wszystkich części tych wód,
•
ochronę, umacnianie i przywracanie właściwego stanu wszystkich
części wód podziemnych oraz zapewnianie równowagi między poborem a
zasilaniem tych wód, w celu osiągnięcia dobrego stanu wód podziemnych
najpóźniej do grudnia 2015 r.,
•
wdrażanie działań niezbędnych dla odwrócenia każdej znaczącej,
utrzymującej się tendencji wzrostu stężenia zanieczyszczeń powstających
na skutek działalności człowieka, w celu stopniowej redukcji stopnia
zanieczyszczenia wód podziemnych.
CELE RDW
• Dla obszarów chronionych:
• ·
osiągnięcie, najpóźniej do grudnia 2015 r., zgodności ze wszystkimi
•
standardami i celami określonymi w regulacjach prawnych Wspólnoty,
zgodnie z którymi utworzono poszczególne obszary chronione,
·
osiągniecie, najpóźniej do grudnia 2015 r., zgodności z celami
dotyczącymi dobrego stanu wód na obszarach chronionych., za wyjątkiem
ewentualnych przesunięć tego terminu lub wyznaczenia mniej
rygorystycznych celów w przypadkach, kiedy poprawa wszystkich
elementów stanu wód, które tego wymagają, nie będzie mogła w rozsądny
sposób zostać osiągniętą w okresie do 2015.
RDW
Gospodarowanie zasobami wodnymi w Unii
Europejskiej w świetle przyjętej Ramowej
Dyrektywy Wodnej zostało oparte o obszary
dorzecza. Ramowa dyrektywa podaje ściśle
określone definicje: obszarów dorzecza, zlewni.
Według dyrektywy ramowej państwa
członkowskie Unii winny wyznaczyć obszary
dorzecza, jak również wyznaczyć kompetentne
władze aby zapewnić, że stosowanie przepisów
dyrektywy jest koordynowane i nadzorowane w
każdym obszarze dorzecza.
DEFINICJE w RDW
Dyrektywa wprowadza ciągły sześcioletni cykl
planowania
gospodarowania
wodami,
a
przygotowywanie edycji kolejnych planów jest
poprzedzane analizami skutków oddziaływań
wynikających z ustaleń poprzednich planów jak
również wprowadzaniem nowych elementów do
planów. Głównym zamierzeniem planu jest
rejestracja bieżącego stanu części wód oraz ustalanie
działań dla realizacji celów środowiskowych.
Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60/WE
Planowanie gospodarowania wodami jest sposobem
polepszania i wspierania właściwego, zrównoważonego
gospodarowania zasobami wody.
Podstawowym celem planowania jest doprowadzenie do
powstania planu, jako instrumentu podejmowania decyzji
mających wpływać na przyszłość. Planowanie jest
usystematyzowanym, integrującym oraz powtarzalnym
procesem, który składa się z szeregu działań wykonywanych
w określonych ramach czasowych zgodnie z ustalonym
harmonogramem.
(RDW 2000/60/WE)
Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60/WE
•
•
•
•
•
•
Ramowa Dyrektywa Wodna wprowadza:
· kolejność powstawania dokumentów planistycznych i ich
zakres przestrzenny,
·
konieczność ścisłej koordynacji składowych prac
planistycznych,
·
jednolity zakres merytoryczny planów,
·
zapewnienie ciągłości w procesie planowania,
·
identyfikację autorów planu,
·
metodykę jego sporządzania.
Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60/WE
•
•
•
•
Zgodnie z Dyrektywą plan uwzględnia:
Wykaz władz;
Charakterystykę dorzecza, przegląd wpływu działalności
człowieka na środowisko i analizę ekonomiczną
użytkowania wód;
Warunki referencyjne, plany monitoringu i prezentacji
stanu zasobów wód powierzchniowych i podziemnych;
Wykaz monitoringu stanu wód powierzchniowych i
podziemnych oraz obszarów chronionych;
Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60/WE
• Wskaźnikową listę najważniejszych
•
•
•
•
•
zanieczyszczeń;
Wykaz wód użytkowanych dla poboru wody
pitnej;
Wykaz celów środowiskowych;
Programy działań;
Strategię ochrony wód przed zanieczyszczeniem;
Zasady informowania społeczeństwa i konsultacji
społecznych.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ