OCHRONA GLEB PRZED EROZJĄ Wydział: InŜynierii Środowiska i
Transkrypt
OCHRONA GLEB PRZED EROZJĄ Wydział: InŜynierii Środowiska i
OCHRONA GLEB PRZED EROZJĄ Nazwa przedmiotu: 1. Wydział: InŜynierii Środowiska i Geodezji 2. Kierunek studiów: 3. Rodzaj i stopień studiów: studia 4. Specjalność: 5. Nazwa przedmiotu: 6. Kategoria przedmiotu: 7. Rok studiów 8. Liczba godzin ogółem 9. Liczba godzin wykładów 15 10. Prowadzący: 11. Forma zaliczenia: 12. Cel przedmiotu InŜynieria Środowiska I stopnia, inŜynierskie, stacjonarne Infrastruktura Obszarów Wiejskich Ochrona gleb przed erozją kierunkowy (do wyboru 1) 4,semestr 7 30 h, liczba punktów ECTS 2 h, liczba godzin ćwiczeń 15 h (rodzaj ćwiczeń – projektowe) dr inŜ. Wojciech Mierzwa ćwiczenia – zaliczenie za ocenę; wykład – zaliczenie na zal. Trwale zuboŜając glebę erozja przynosi gospodarce wymierne szkody ekologiczne i ekonomiczne, powoduje m.in. stałe obniŜanie się plonów, nierównomierne przepływy wody w rzekach - gwałtowne powodzie i okresowe niŜówki, zanoszenie rumowiskiem zbiorników wodnych, zamulanie urządzeń wodno-melioracyjnych, deformowanie koryt potoków i rzek. Gwałtowny przebieg niektórych procesów erozyjnych był przyczyną wielu katastrof, w których ulegały zniszczeniu zlokalizowane na zboczach drogi i linie kolejowe, trakcje elektryczne, zabudowania gospodarcze czy całe przysiółki. Zapobieganie erozji jest więc problemem niezwykle waŜnym, zwłaszcza obecnie, podczas zachodzących przemian strukturalnych w zagospodarowaniu terenów związanych z szybkimi przeobraŜeniami gospodarczymi zachodzącymi w naszym kraju. Celem przedmiotu jest nabycie umiejętności rozpoznawania zjawisk erozyjnych, oceny ich nasilenia oraz sposobów zapobiegania, a takŜe likwidacji skutków erozyjnej degradacji gleb. podstawy geologii, gleboznawstwo, hydrologia, klimatologia, inŜynieria rzeczna, odwodnienia i nawodnienia rolnicze, rolnicze i leśne podstawy inŜynierii środowiska, systemy informacji o środowisku. 13. Wymagane wiadomości (przedmioty poprzedzające): 14. Streszczenie programu (główna zawartość): Rodzaje erozji, główne czynniki procesów erozji wietrznej i erozji wodnej oraz metody ich prognozowania i oceny nasilenia, zabiegi przeciwerozyjne. 15. Program przedmiotu z rozplanowaniem godzinowym − Wykłady (15 godz.) 1 Organizacja wykładów 1 godz. Formalne i merytoryczne obowiązki studentów, bibliografia literatury uzupełniającej treść wykładów. Wiadomości wstępne Główne cele melioracji przeciwerozyjnych, podstawowe zabiegi i ich oddziaływanie, nakłady finansowe. 2 Kształtowanie powierzchni Ziemi 1 godz. Fizyczne, chemiczne i biologiczne wietrzenie skał, pojęcia erozji naturalnej i przyspieszonej, rodzaje, odmiany i formy erozji gleb, rejony występowania 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 w Polsce nasilonej erozji wietrznej i wodnej, przykłady skutków erozji. Mechanizm i główne czynniki procesów erozji wietrznej oraz metody oceny jej natęŜenia (1) Próg ruchliwości - krytyczna prędkość wiatru, wpływ siły wiatru, podatności gleb, rzeźby terenu, okrywy roślinnej i zabiegów agrotechnicznych na natęŜenie erozji wietrznej. Mechanizm i główne czynniki procesów erozji wietrznej oraz metody oceny jej natęŜenia (2) Wzory Klimaszewskigo, Zachara, skala Beauforta, wzory Pasaka, śarkowa, Barajewa, pomiary geodezyjne, pomiary przy uŜyciu deflametrów oraz metody wskaźnikowe. Mechanizm i główne czynniki procesów erozji wodnej oraz metody oceny jej natęŜenia (1) Wpływ budowy geologicznej, rzeźby terenu, podatności gleb, opadów atmosferycznych, sposobu uŜytkowania gruntów i przebiegu roztopów śniegowych na natęŜenie erozji wodnej. Mechanizm i główne czynniki procesów erozji wodnej oraz metody oceny jej natęŜenia (2) Kartograficzna i fotogrametryczna rejestracja róŜnych form erozji, metoda profilów niwelacyjno-glebowych, badania struktury powierzchniowych spływów wody i zmywu gleby, badania struktury plonowania roślin uprawnych i wilgotności gleb w układzie strefowo-stokowym. Mechanizm i główne czynniki procesów erozji wodnej oraz metody oceny jej natęŜenia (3) Batymetryczne pomiary rumowiska unoszonego, geodezyjne oraz znacznikowe pomiary wleczyn, metody wskaźnikowe i empiryczne. Skutki erozji Prezentacja skutków erozji na przeźroczach, przyczyny wystąpienia. Modelowe badania intensywności procesów erozji Statyczne i dynamiczne testy laboratoryjne podatności gleb na erozję wodną, badania rozbryzgu i spłukiwania powierzchniowego przy zastosowaniu symulowanego deszczu, badania erozji liniowej w wyniku symulowanego spływu strumienia wody, badania deflacji przy zastosowaniu symulowanego wiatru. Modele prognozowania strat gleby w wyniku erozji wodnej oraz deflacji. Ochrona przed erozją wietrzną Poprawa fizycznych i chemicznych właściwości gleby, zwiększenie wilgotności gleby, płodozmian przeciwerozyjny, zadrzewienia śródpolne, pasy wiatrochronne. Ochrona przed erozją wodną (1) Struktura oraz układ uŜytków leśnych i rolnych w terenach górskich, podgórskich i wyŜynnych pod kątem ochrony gleb przed erozją wodną, biologiczna zabudowa zlewni. Ochrona przed erozją wodną (2) Poprawa fizycznych i chemicznych właściwości gleb, regulowanie stosunków powietrzno-wodnych w glebie, tarasowanie zboczy, płodozmiany przeciwerozyjne. UŜytkowanie gruntów zagroŜonych procesami osuwiskowymi, soliflukcją i sufozją - regulacja stosunków wodnych, ochronna funkcja szaty roślinnej, zabudowa techniczna. Ochrona przed erozją wodną (3) Techniczna i biologiczna zabudowa wąwozów oraz ich wykorzystanie 2 1 godz. 1 godz. 1 godz. 1 godz. 1 godz. 1 godz. 1 godz. 1 godz. 1 godz. 1 godz. dobór budowli oraz gatunków roślin utrwalających obrzeŜe, czoło i zbocze wąwozu, zasypywanie wąwozów, przekształcanie wąwozów w zbiorniki retencyjne i retencyjno-kolmatacyjne, rolnicze oraz inne zagospodarowanie wąwozów. 1 godz. 13 Ochrona przed erozją wodną (4) Charakterystyczne cechy rzek, cele regulacji rzek i jej projektowanie dla potrzeb rolnictwa, kształtowanie profilu podłuŜnego i poprzecznego, biotechniczna obudowa koryt cieków nizinnych i górskich. 14 Ochrona przed erozją wodną (5) 1 godz. Ochrona brzegów zbiorników śródlądowych przed abrazją prognozowanie natęŜenia abrazji, kształtowanie linii brzegowej, budowle techniczne, roślinność wodna i lądowa w pasie przybrzeŜnym i na skarpach. 15 Komputerowe wspomaganie projektowania zabiegów 1 godz. przeciwerozyjnych MoŜliwość wykorzystania programów DIDGER, SURFER, MAPINFO oraz MICROSTATION do pozyskania, przetworzenia oraz prezentacji informacji o terenie w aspekcie ochrony gleb przed erozją. − Ćwiczenia (15 godz.) 1 2 3 4 5 6 Organizacja ćwiczeń Formalne i merytoryczne obowiązki studentów, regulamin pracowni komputerowej. Cel i zakres ćwiczeń Temat ćwiczenia, bibliografia literatury pomocnej przy jego wykonaniu. Opracowanie p. 1 tematu ćwiczenia Metody oceny erozji potencjalnej, warunki do ich stosowania. Praca z programem komputerowym SURFER Wstępne zapoznanie się z programem, zapis w arkuszu kalkulacyjnym współrzędnych x,y,z punktów terenowych. Opracowanie p. 3 tematu ćwiczenia Przyrodnicza i gospodarcza charakterystyka wybranego obszaru - opis połoŜenia geograficznego i administracyjnego. Praca z programem komputerowym SURFER Metody interpolacyjne, interpolacjach współrzędnych x,y,z metodą krigingu przy zadanych parametrach siatki interpolacyjnej. Opracowanie p. 3 tematu ćwiczenia Przyrodnicza i gospodarcza charakterystyka wybranego obszaru - opis rzeźby terenu. Praca z programem komputerowym SURFER Wykreślenie map warstwicowych przy róŜnych cięciach warstwic, róŜnych kolorach, grubościach i krojach linii i czcionek opisów. Opracowanie p. 3 tematu ćwiczenia Przyrodnicza i gospodarcza charakterystyka wybranego obszaru - opis rzeźby terenu (c.d.). Praca z programem komputerowym SURFER Interpolacjach współrzędnych x,y,z w celu wykreślenia mapy spadków powierzchni terenu, wykreślenie map spadków powierzchni terenu przy róŜnych przedziałach spadków. Opracowanie p. 3 tematu ćwiczenia Przyrodnicza i gospodarcza charakterystyka wybranego obszaru - opis 3 1 godz. 1 godz. 1 godz. 1 godz. 1 godz. 1 godz. 7 8 9 10 11 12 13 14 budowy geologicznej i gleb. Praca z programem komputerowym SURFER Wykreślenie mapy warstwicowej i spadków powierzchni terenu przy zadanych parametrach. Opracowanie p. 3 tematu ćwiczenia Przyrodnicza i gospodarcza charakterystyka wybranego obszaru charakterystyka warunków klimatycznych. Praca z programem komputerowym SURFER Zapis w arkuszu kalkulacyjnym wysokości rocznych sum opadów atmosferycznych, interpolacja danych, wykreślenie mapy izohiet. Opracowanie p. 3 tematu ćwiczenia Przyrodnicza i gospodarcza charakterystyka wybranego obszaru - opis sieci hydrograficznej. Praca z programem komputerowym SURFER Obliczanie powierzchni i objętości z wykorzystaniem wcześniej uzyskanych danych z interpolacji. Praca z programem komputerowym SURFER Łączenie map, połączenie mapy warstwicowej z mapą spadków powierzchni terenu i mapą izohiet. Opracowanie p. 3 tematu ćwiczenia Przyrodnicza i gospodarcza charakterystyka wybranego obszaru - opis uŜytkowania gruntów. Praca z programem komputerowym SURFER Digitalizacja z map, digitalizacja granic kompleksów lasów, trwałych uŜytków zielonych i gruntów ornych. Opracowanie p. 3 tematu ćwiczenia Przyrodnicza i gospodarcza charakterystyka wybranego obszaru - opis uŜytkowania gruntów (c.d.). Praca z programem komputerowym SURFER Digitalizacja z map, digitalizacja granic kompleksów gleb o róŜnej podatności na erozję wodną. Zakrywanie fragmentów map. Opracowanie p. 4 tematu ćwiczenia Pilność ochrony gleb przed erozją wodną - ocena wpływu scharakteryzowanych elementów przyrodniczych i czynników gospodarczych na zagroŜenie gleb erozją wodną. Praca z programem komputerowym SURFER Łączenie map. Wykreślenie połączonej mapy warstwicowej, spadków powierzchni terenu i mapy izohiet z granicami kompleksów uŜytków i gleb o róŜnej podatności na erozję wodną. Zakrycie powierzchni nierolniczej, obliczenie powierzchni zakrytej. Opracowanie p. 5 tematu ćwiczenia Zabiegi ochronne - opis zabiegów przeciwerozyjnych stosowanych w makroregionie, w którym połoŜony jest obiekt. Praca z programem komputerowym SURFER Operacje matematyczne na danych z interpolacji, przypisywanie współczynników w celu dodawania wyników interpolacji. Praca z programem komputerowym SURFER Graficzne i liczbowe zestawienie wyników inwentaryzacji gruntów erozją rolnych zagroŜonych wodną, wykonanej według metodyki podanej w Instrukcji nr 3 Ministrów Rolnictwa oraz Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 18 sierpnia 4 1 godz. 1 godz. 1 godz. 1 godz. 1 godz. 1 godz. 1 godz. 1 godz. 1973 r. 15 Opracowanie p. 5 tematu ćwiczenia Zabiegi ochronne - opis zabiegów przeciwerozyjnych moŜliwych do zastosowania na obszarze objętym studium. 16. 1 godz. Zalecana literatura 1. Józefaciuk A., Józefaciuk C. 1998. Erozja agrosystemów. Biblioteka monitoringu środowiska. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa. 2. Józefaciuk A., Józefaciuk C. 1999. Ochrona gruntów przed erozją. Poradnik dla władz administracyjnych i samorządowych oraz słuŜb doradczych i uŜytkowników gruntów. Instytut Uprawy, NawoŜenia i Gleboznawstwa, Puławy. 3. Józefaciuk C., Józefaciuk A. 1996. Erozja i melioracje przeciwerozyjne. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa. 4. Józefaciuk C., Józefaciuk A. 1996. Erozja wąwozowa i metody zagospodarowania wąwozów. Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa. 5. Prochal P. Melioracje przeciwerozyjne.1984. Skrypt AR w Krakowie. 6. Prochal P., Maślanka K., Koreleski K. 2005. Ochrona środowiska przed erozją wodną. Wydawnictwo AR w Krakowie. 7. Ziemnicki S. 1968. Melioracje przeciwerozyjne. PWRiL Warszawa. 17. Uzyskane umiejętności Student otrzymuje najnowszą wiedzę w zakresie procesów erozji gleb, nabywa umiejętności samodzielnego analizowania przyczyn jej występowania i doboru sposobów zapobiegania. Uzyskuje równieŜ niezbędną wiedzę i podstawy do pozyskania, przetwarzania i prezentacji róŜnorodnych informacji o terenie przy uŜyciu komputerowego programu SURFER. 18. Opublikowany dorobek prowadzącego przedmiot w tym zakresie 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Prochal P., Mierzwa W., MoŜdŜeń M., Mań J. 1985. ZagroŜenie erozją wodną gleb zlewni potoku Trzemeśnia. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, ser. Melioracja, 11, 3-18. Mierzwa W., Mań J. 1986. Zastosowanie zbiornika z regulowanym wypływem wody do badań erozji wodnej gleb. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, ser. Sesja Naukowa, 16, 155-160. Prochal P., Mierzwa W., Mań J., MoŜdŜeń M. 1986, ZagroŜenie erozją wodną gleb gminy Mogilany. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, ser. Sesja Naukowa, 16, 175-184. Prochal P., Józefaciuk C., Mierzwa W. 1989. Kryteria wydzielania uŜytków rolnych podlegających powierzchniowej erozji wodnej w terenach górskich (na przykładzie zlewni potoku Wierchomla Wielka). Prob. Zagosp. Ziem Górskich PAN, Kom. Zagosp. Ziem Górskich, 29, 57-75. Prochal P., Mierzwa W., Dadak L. 1990. Przydatność trzech gatunków do nasadzeń rekultywacyjnych na skarpach zwałowiska kamieniołomu w Wierchomli Wielkiej. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, ser. Sesja Naukowa, 28, 293-305. Mierzwa W. 1991. NatęŜenie erozji wodnej w zlewni Wierchomli Wielkiej. [W:] Seminarium z okazji jubileuszu 70 rocznicy urodzin prof. dr hab. inŜ. Piotra Prochala oraz 30-lecia kierowania Katedrą Melioracji Rolnych i Leśnych. AR w Krakowie, 77-87. Prochal P., Mierzwa W., Niziołek A., Dadak L. 1991. NatęŜenie erozji wodnej w zlewni podgórskiej i górskiej. [W:] Wyniki badań w programie resortowym MEN nr RPBP-II-15 pt. „Erozja gleb i metody jej zapobiegania”. AR w Lublinie, 93-105. 5 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. Mierzwa W., Prochal P. 1992. Ocena biologicznej obudowy potoku Zubrzyca na odcinku z korekcją stopniową. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, ser. Sesja Naukowa, 35, cz. II, 49-61. Mierzwa W., MoŜdŜeń M., Rajda W. 1992. Studium nad zagroŜeniem erozją wodną gleb w zlewni Potoku Rycerka. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, ser. Sesja Naukowa 35, cz. II, 63-84. Mazur Z., Kowal W., Mierzwa W. 1992. Bibliografia literatury erozyjnej 1986-1991. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, ser. Sesja Naukowa, 35, cz. II, 213-244. Prochal P., Mierzwa W. 1992. Erozja gleb i melioracje przeciwerozyjne w terenach górzystych. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, ser. Sesja Naukowa, 35, cz. I, 23-35. Mierzwa W. 1992. Wstępna ocena skuteczności zabiegów rekultywacyjnych na osuwisku w Zasaniu. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, ser. Sesja Naukowa, 35, cz. I, 199-207. Mierzwa W., MoŜdŜeń M. 1993. Powstawanie pierwotnego zbiorowiska roślinnego na skarpach zwałowiska odpadów z kamieniołomu. Wyd. AR w Krakowie, [W:] Sesja Naukowa "Melioracje terenów górskich a ochrona środowiska". AR w Krakowie, 171-180. Mierzwa W., MoŜdŜeń M., Rajda W. 1993. Monografia zlewni potoku Rycerka. [W:] Sesja Naukowa "Melioracje terenów górskich a ochrona środowiska". AR w Krakowie, 181-195. Mierzwa W. 1993. Wstępna ocena skuteczności zabiegów rekultywacyjnych na osuwisku Zasaniu. Biuletyn Regionalny Zakładu Doradztwa Rolniczego AR w Krakowie, 131-132. Mierzwa W. 1993. The effects of mineral fertilization on growth of four species on reclaimed quarry waste landfills. Acta Fytotechnica Universitatis Agriculturae Slovakia Nitra, XLVIII, 159-168. Lech-Turaj B., Mierzwa W., Noga K. 1994, Analiza zmian w strukturze uŜytkowania gruntów zlewni potoku Wierchomlanka. Roczniki AR w Poznaniu, CCLXVI, 14, 305-318. Mierzwa W. 1994. Soil erosion and management of areas wiith diversified relief. European Society For Soil Conservation, Newsletter 1+2, 5-8. Mierzwa W., Prochal P. 1994. Optymalna zabudowa koryta potoku górskiego na przykładzie Wierchomli Wielkiej. Roczniki AR w Poznaniu, CCLXVI, 14, 365-370. Mierzwa W. 1994. Wstępne wytyczne dotyczące rekultywacji składowisk odpadów z kamieniołomów na przykładzie kopalni w Wierchomli Wielkiej. Roczniki AR w Poznaniu, CCLXVIII, cz. I, 15, 229-236. Mierzwa W., Bieda W. 1995. Kamieniołom w Wierchomli Wielkiej. Szansa czy zagroŜenie dla rozwoju wsi? Aura, 5, 15-16. Mierzwa W., Rajda W. 1996. Zadania melioracji kompleksowych w zlewni Wierchomlanki. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, ser. Sesja Naukowa, 46, 121-131. Prochal P., Mierzwa W., Urbanowicz A. 1996. Działanie biotechnicznej zabudowy koryta potoku Krośnica. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, ser. Sesja Naukowa, 46, 7-19. Mierzwa W., Mierzwa T., Czech A. 1997. Przydatność komputerowego programu Surfer do pozyskiwania i przetwarzania informacji o terenie. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, ser. InŜynieria Środowiska, 17, 93-108. Klima K., Mierzwa W., Zając T. 1998. Ocena przebiegu granicy rolno-leśnej w zlewni Czyrnianki w południowo-zachodniej części Beskidu Niskiego. Problemy Zagospodarowania Ziem Górskich, PAN, Komitet Zagosp. Ziem Górskich, z. 14, 103-116. Prochal P., Urbanowicz A., Mierzwa W. 1998. Działanie biotechnicznej zabudowy koryta potoku Kasinka. Polskie Towarzystwo Nauk Agrotechnicznych, Bibliotheca Fragmenta Agronomica, T. 4A/98, 127-143. 6 27. Mierzwa W. 1999. Ocena stanu osuwiska w Zasaniu (powiat Myślenice) po 12 latach od jego zrekultywowania. [W:] Fizyczna degradacja gleb: prognozowanie, metody ochrony i rekultywacji. Ogólnopolska Konferencja Naukowa, Lublin 9 września 1999 r., Polskie Towarzystwo Agrofizyczne, Instytut Agrofizyki PAN w Lublinie, Komitet Agrofizyki PAN, Fundacja Rozwoju Nauk Agrofizycznych. 28. Mierzwa W. 1999. Analiza zmian i potrzeb transformacji w uŜytkowaniu gruntów na obszarze zlewni Wierchomli Wielkiej w Beskidzie Sądeckim pod kątem ochrony gleb przed erozją wodną. [W:] Funkcjonowanie i tendencje rozwoju geoekosystemów Polski ze szczególnym uwzględnieniem parków narodowych. X Ogólnopolskie Sympozjum Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego. Kampinowski Park Narodowy, Wojskowa Akademia Techniczna, 810 września 1999. 29. Mierzwa W., Ryzner M. 2001. Koncepcja biologicznej obudowy zbiornika „Piaseczno” w aspekcie ochrony przed abrazją i zachowania walorów krajobrazowych. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, ser. InŜynieria Środowiska, 21, 323334. 30. Mierzwa W., BroŜek M., Miś K. 2001. Ocena stanu osuwiska w Zasani (zlewnia potoku Trzemeśnia) po 13 latach od jego zrekultywowania. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, ser. InŜynieria Środowiska, 21, 195-208. 31. Klima K., Mierzwa W. 2002. Agrotechniczne i fizjograficzne uwarunkowania przebiegu granicy rolno-leśnej w zlewni Czyrnianki. Polskie Towarzystwo Nauk Agrotechnicznych, Fragmenta Agronomica, 1, 145-152. 32. Klima K., Mierzwa W. 2002. A management concept of land use in the mountainous river basin from the point of view changes in the area of the agricultural and sylvan border. Beiträge der Landeskultur und Kulturtechnik für eine nachhaltige Nutzung und Entwicklung der Kulturlandschaft „Geschichte und Perspektiven“, Internationale Tagung vom 15.10. bis 17.10.2002. in Halle, Deutschland, Landwirtschaftliches Fakultät der Universität in Halle, Sonderheft 2, 33-36. 33. Mierzwa W., BroŜek M. 2002. Przywracanie gruntów zdegradowanych przez procesy osuwiskowe. [W:] Wyniki badań naukowych zakończonych w roku 2001 przeznaczone dla praktyki gospodarczej. Biuletyn Regionalny Zakładu Doradztwa Rolniczego AR w Krakowie, 322, 55-57. 34. Mierzwa W., Ryzner M. 2002. Wytyczne do projektowania obudowy biologicznej brzegów zbiornika „Piaseczno”. [W:] Wyniki badań naukowych zakończonych w roku 2001 przeznaczone dla praktyki gospodarczej. Biuletyn Regionalny Zakładu Doradztwa Rolniczego AR w Krakowie, 322, 58-61. 35. Klima K., Mierzwa W. 2002. Korygowanie przebiegu granicy rolno-leśnej w terenach górskich. [W:] Wyniki badań naukowych zakończonych w roku 2001 przeznaczone dla praktyki gospodarczej. Biuletyn Regionalny Zakładu Doradztwa Rolniczego AR w Krakowie, 322, 29-30. 36. Klima K., Mierzwa W. 2003. Changes in the use system of land in a small Carpathian catchment basin in the period from 1986 to 2001. Slovak Agricultural University in Nitra, Acta horticulturae et regiotecturae, 6, 110-112. 37. Mierzwa W., Urbanowicz A., BroŜek M. 2003. Evaluation arrangement of the Mszanka river-bed. Slovak Agricultural University in Nitra, Acta horticulturae et regiotecturae, 6, 131-134. 38. Klima K., Mierzwa W. 2003. Racjonalizacja gospodarowania ziemią w aspekcie wdraŜania Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej na przykładzie małej zlewni karpackiej. [W:] Potencjał produkcyjny polskiego rolnictwa i moŜliwości jego wykorzystania w aspekcie integracji europejskiej. Pamiętnik Puławski, 132, 185-192. 39. Mierzwa W., BroŜek M., Bogdał A. 2003. VEGETATION ON MSZANKA RIVER BANKS 28 YEARS AFTER RIVER ENGINEERING WORKS. Electronic Journal 7 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. of Polish Agricultural Universities, Electronic Journal of Polish Agricultural Universities, Environmental Development, Volume 6, Issue 1. Available Online http://www.ejpau.media.pl/series/volume6/issue1/environment/art-01.html Klima K., Mierzwa W. 2004. Znaczenie nachylenia powierzchni terenu w procesie racjonalizacji gospodarowania ziemią na przykładzie małej zlewni karpackiej. Biuletyn Regionalny Zakładu Doradztwa Rolniczego Akademii Rolniczej w Krakowie, 324, 57-59. Mierzwa W., Bogdał A., BroŜek M. 2004. Rozwój szaty roślinnej na brzegach potoku górskiego po wykonaniu regulacji koryta. Biuletyn Regionalny Zakładu Doradztwa Rolniczego Akademii Rolniczej w Krakowie, 324, 49-54. Mierzwa W. 2005. Wpływ eksploatacji kamieniołomu w Wierchomli Wielkiej (gmina Piwniczna) na jakość wód Wierchomlanki. Ogólnopolska konferencja naukowa „Rekultywacja środowisk zdegradowanych”, Lublin-Janów Lubelski – Jeziórko –Machów – Piaseczno 30-31.08.2005 r. Klima K., Mierzwa W. 2005. Optymalizacja rozmieszczenia uŜytków rolnych małej zlewni karpackiej. Bibliotheca Fragmenta Agronomia, 9/2005, 81-82. Klima K., Mierzwa W. 2005. The effect of slope gradient on a plant cover index (C) of spring barley crops. Acta horticulturae et regiotecturae. Mimoriadne cislo. Roc. 8. Slov. Univ. Agric. Nitriae; 222-224. Klima K., Mierzwa W. 2006. Wpływ wystawy stoku na plonowanie łąki trwałej w zlewni Czyrnianki (Beskid Niski). Problemy Zagospodarowania Ziem Górskich, PAN, Komitet Zagospodarowania Ziem Górskich, 53, 119-125. Klima K., Mierzwa W. 2006. Optymalizacja rozmieszczenia uŜytków rolnych w małej zlewni karpackiej. Fragmenta Agronomica, 2(90), 16-24. 8