Pobierz

Program rozwoju gospodarczego Egiptu w wyniku realizacji
narodowych projektów inwestycyjnych
Od początku objęcia stanowiska prezydenta w czerwcu 2014 r. Abdel Fattah Al Sisi realizuje
swoją polityczną wizję gospodarczej odnowy Egiptu pod hasłem realizacji wielkich narodowych
projektów, które mają wygenerować nowe miejsca pracy oraz przyciągnąć zagraniczne
inwestycje. Do najważniejszych projektów należą: budowa Nowego Kanału Sueskiego oraz sieci
nowych dróg, projekt rekultywacji ziemi oraz rozwój północno-zachodniego wybrzeża.
Rząd pracuje również nad ożywieniem kilku dawnych projektów, w tym obszaru Qattara
Depression dla generowania energii, projektu Toshka – rekultywacji obszarów pustynnych dla
celów rolniczych oraz Golden Triangle dla rozwoju górnictwa na Pustyni Wschodniej.
Zapowiadana jest również budowa nowego globalnego centrum logistycznego magazynowania i
handlu zbożem.
Przed objęciem prezydentury przez Abdel Fattah Al Sisiego stanowisko tymczasowego
prezydenta sprawował Adly Mansour, ale za jego rządów nie zainicjowano żadnego planu
narodowego z uwagi na przejściowy charakter jego rządów. Wcześniej prezydent Mohamed
Mursi wystąpił z propozycją narodowego projektu Nahda /Odrodzenie/, który ze względu na
niepokoje polityczne jak również niejasny charakter programu nie został jednak wdrożony.
Projekt Nahda obejmował plany rozwoju Wschodniego i Centralnego Synaju, obszaru na wschód
od Port Saidu, modernizacji systemu nawadniania, budowy 14 fabryk cementu.
Projekt Nowego Kanału Sueskiego
W sierpniu 2014 r. prezydent Abdel Fattah Al Sisi ogłosił uroczyste rozpoczęcie projektu
budowy Nowego Kanału Sueskiego, który przebiegał będzie równolegle do obecnego Kanału
Sueskiego. Projekt, oprócz budowy 72-kilometrowego szlaku wodnego, obejmuje także rozwój
67 tys. m2 nadbrzeża, co pomoże przekształcić region w główna oś handlową oraz globalne
centrum logistyczne dla obsługi transportu i handlu. Zdaniem prezydenta, nowy Kanał Sueski
jest sposobem na zagwarantowanie nowych miejsc pracy dla Egipcjan, poprawę rangi Egiptu na
arenie międzynarodowej oraz zwiększenie przychodów z Kanału Sueskiego do 13,5 mld USD w
2023 r.
Z inicjatywą projekt rozwoju Kanału Sueskiego występowano wcześniej trzykrotnie, dwa razy
podczas prezydentury Hosniego Mubaraka, raz za rządów Mohameda Mursiego. Kanał Sueski
jest ważnym źródłem dochodów egipskiej gospodarki. Dochody z Kanału Sueskiego wynoszą
ok. 5 mld USD rocznie i stanowią istotne źródło dewiz, których poziom, na skutek kryzysu w
turystyce oraz zmniejszeniu inwestycji zagranicznych w Egipcie po rewolucji 2011 r. znacznie
spadł. Oś Kanału Sueskiego jest kluczowym projektem narodowym nowego prezydenta.
Koszty projektu szacowane są na 4 mld USD, mają wygenerować milion miejsc pracy oraz
zrekultywować teren ok. 4 mln akrów.
1
Eksperci wyrażają jednak obawy, że projekt budowy Nowego Kanału Sueskiego napotka
podobne problemy co realizacja innych narodowych projektów, które zostały niewłaściwie
wdrożone.
Trwają również prace nad powołaniem wyspecjalizowanego organu dla ułatwiania procedur,
które zrealizować muszą inwestorzy w regionie Kanału Sueskiego. Wykorzystane będą przepisy
odrębne od obowiązujących ogólnie ram prawnych, co pozwoli na uproszczenie procedur przy
jednoczesnej gwarancji ich przejrzystości.
Nowa sieć dróg
Rząd rozpoczął wdrażanie projektu narodowego budowy nowej sieci dróg. Projekt budowy
nowych dróg i połączeń o łącznym koszcie 23 mld EGP obejmuje budowę 22 dróg o łącznej
długości 24.000 km.
Sieć nowych dróg ułatwi transport pomiędzy regionami, wspomoże budowę nowych osiedli
miejskich oraz przyczyni się do równomiernego zasiedlenia terytorium kraju.
Eksperci wskazują jednak na brak ustaleń dotyczących ram czasowych realizacji projektu oraz
niski poziom wskaźników operacyjnych. Wyrażają również obawy, że projekt poniesie porażkę
podobną do wcześniejszych nieudanych projektów prowadząc do roztrwonienia kapitału
państwa. Jednocześnie podkreślają wagę projektu dla tworzenia nowych miejsc pracy i obniżenia
poziomu ubóstwa a także przyciągnięcia arabskich i zagranicznych inwestycji.
Źródłem finansowania nowych dróg są sektory publiczny i prywatny w koordynacji z Zarządem
Inżynierii Sił Zbrojnych /Armed Forces Engineering Authority/.
Rekultywacja 1 mln akrów w 2015 r.
Kolejny projekt narodowy ogłoszony przez prezydenta Abdel Fattaha Al Sisiego w sierpniu 2014
r. dotyczy odzyskania obszaru 1 mln akrów w okresie roku. Będzie to pierwszy etap w ramach
narodowego projektu rekultywacji obszarów o powierzchni 4 mln akrów, którego celem jest
osiągnięcie przez Egipt samowystarczalności podukcji rolnej. Projekt reklamacji 4 mln akrów
realizowany będzie w trzech etapach na terenie całego kraju, na obszarach takich jak Synaj,
Północne Wybrzeże, Pustynia Zachodnia, New Valley, East of Aouinet, Toshka, Halaib,
Shalateen oraz niektóre obszary Dolnego Egiptu.
Zgodnie z porozumieniem zawartym między Ministerstwem Rolnictwa a Ministerstwem
Zasobów Wodnych i Nawadniania, realizacja projektu rozpocznie się w 2015 r. Przedstawiciele
General Authority for Reconstruction Projects & Agricultural Development (GARPAD)
podkreślają, że rekultywacja pierwszego miliona akrów realizowana bedzie w ramach 12
projektów. Dla realizacji każdego projektu wyznaczone będą ramy czasowe, konkretny obszar
oraz źródło nawodnienia. Łączny koszt rekultywacji 1 mln akrów szacowany jest na 11 mld
EGP.
Trwają przygotowania do powołania General Holding Company for Land Reclamation dla
realizacji projektu, która zajmować się będzie również zaopatrzeniem w sprzęt. Minister
rolnictwa Adel El Beltagy potwierdził, że projekt realizowany będzie przy udziale sektora
prywatnego, który jest głównym partnerem we wszystkich projektach rozwojowych.
Rozwój północno-zachodniego wybrzeża
23 sierpnia 2014 r. premier Ibrahim Mehleb zainaugurował projekt rozwoju PółnocnoZachodniego Wybrzeża i jego pustynnego zaplecza. Według słów premiera, wybrzeże bogate w
różnego rodzaju zasoby jest nadzieją Egiptu na rozwiązanie problemu przyrostu ludności w
2
ciągu najbliższych 40 lat /szacowanego na 34 mln ludności/. Ocenia się, że do roku 2052 projekt
rozwoju wygeneruje 11 mln miejsc pracy.
Obszar, który został objęty projektem, rozciąga sie od Al Alamein do Salloum na długości 500
km, sięgając ponad 280 km w głab lądu. Łączna powierzchnia obszaru obejmuje ok. 160 tys.
km2.
Minister mieszkalnictwa, Mostafa Madbouly oświadczył, że najważniejsze pod względem
strategicznym cele projektu rozwoju wybrzeża to osiągnięcie wysokiego tempa wzrostu
gospodarczego na poziomie nie mniejszym niż 12% rocznie, osiedlenie co najmniej 5 mln osób,
wygenerowanie ok. 1,5 mln miejsc pracy, oraz włączenie regionu do gospodarki narodowej i
globalnej poprzez zwiększenie udziału tego obszaru w GDP z obecnych 5% do 7%.
Celem projektu jest również poprawa warunków socjalnych a także warunków życia
społecznosci lokalnych. W skład projektu wchodzi również rozwój sieci infrastruktury oraz sieci
promocji handlu pomiędzy danym obszarem i resztą okolicznych regionów.
Zdaniem ekspertów, najważniejszym czynnikiem sukcesu udanego projektu narodowego, a w
szczególności rozwoju wybrzeża północno-zachodniego jest sieć dróg łącząca poszczególne
ośrodki. Sieć powinna wesprzeć komunikację pomiędzy ośrodkami miejskimi wybrzeża a resztą
Egiptu, zwłaszcza regionem Górnego Egiptu.
Wybrzeże północno-zachodnie zawiera wiele walorów turystycznych. Obszar rozciąga się na
długości 400 km aż do zachodniej granicy Egiptu: 90 km na zachód od Aleksandrii do Al
Alamein, 130 km od Al Alamein do Ras El Hekma, 130 km od Al Negaila do Salloum, oraz
wschodnie i zachodnie części Marsa Matrouh o długości ok. 90 km.
Projekty: Qattara Depression, Toshka oraz Golden Triangle
Prezydent Abdel Fattah Al Sisi wydał dekret upoważniający ministra energii elektrycznej i
energii odnawialnych do powołania organu, któremu powierzone zostanie zadanie implementacji
poprawionego projektu Qattara Depression dla produkcji energii elektrycznej z energii wodnej.
Pomysł projektu opiera się na połączeniu wód Morza Śródziemnego z depresją Qattara poprzez
tunele i/lub kanał przy wykorzystaniu różnicy poziomów pomiędzy płaskowyżem a jego
krawędzią w stosunku do depresji.
Obszar Golden Triangle, którego dotyczy kolejny projekt, usytuowany jest w regionie Morza
Czerwonego na Pustyni Wschodniej. Obejmuje obszar o powierzchni 840 tys. akrów. Projekt
obejmie aspekty przemysłowy, gospodarczy, handlowy, wydobywczy, rolniczy i turystyczny dla
zapewnienia zharmonizowanego rozwoju Górnego Egiptu. Zatwierdzono już wstępne analizy
techniczne przedstawione przez firmy angielską, włoska i amerykańską.
Prezydent Abdel Fattah Al Sisi zlecił również premierowi Mehlebowi ożywienie projektu
Toshka. Idea projektu opiera się na przekształceniu doliny w szeroki obszar rolniczy, który
pociągnie za sobą rozwój przemysłowy i społeczny.
Globalne centrum logistyczne magazynowania i handlu zbożem
W październiku 2014 r. rząd zapowiedział plany budowy centrum magazynowania i handlu
zbożem, które ma przekształcić Egipt w globalne centrum logistyczne oraz zwiększyć
bezpieczeństwo żywnościowe kraju. Według ministra zaopatrzenia i handlu wewnętrznego,
wielkość rocznego handlu kształtować się będzie na poziomie 65 mln ton. Rząd ma nadzieję, że
projekt przyniesie duże korzyści gospodarcze oraz zagwarantuje nowe miejsca pracy.
Implementacja projektu ma potrwać ok dwóch lat. Wstępna data rozpoczęcia projektu
zaplanowana była na grudzień 2014 r., jednak do chwili obecnej nie przystępiono do jego
3
realizacji. Od momentu ogłoszenia projektu, Egipt otrzymuje oferty od zagranicznych
inwestorów, m.in. rosyjskich, włoskich, hiszpańskich, słoweńskich, kanadyjskich,
amerykańskich, chińskich, saudyjskich, irackich i emirackich. Delegacje włoska i hiszpańska
wyraziły gotowość inwestycji w budowę nowoczesnych silosów do magazynowania pszenicy i
innych zbóż. Przewodniczący Rosyjsko-Egipskiego Komitetu Biznesowego, Mikhail Orlov,
zadeklarował, że strona rosyjska zaopatrywać będzie Egipt w kukurydzę, pszenicę i zboże po
konkurencyjnych cenach, a jeden z rosyjskich inwestorów złożył ofertę utworzenia konsorcjum,
w ramach którego zaopatrywał będzie Egipt w sprzęt i wyposażenie konieczne do realizacji
projektu.
W październiku 2014 r. firma Al-Sweiden z siedzibą w ZEA zapowiedziała, że zainwestuje w
Egipcie ok. 40 mld USD dla realizacji budowy dzielnicy handlowej w regionie Kanału
Sueskiego oraz wsparcia implementacji globalnego projektu logistycznego. Jedna z
międzynarodowych korporacji konsultingowych zgłosiła gotowość budowy 600-kilometrowej
drogi kolejowej, która służyć będzie do transportu zboża oraz artykułów żywnościowych.
Opracowanie: WPHI w Kairze,
styczeń 2015 r.
4