Od 2008 roku w naszej szkole odbywają się zajęcia z Integracji

Od 2008 roku w naszej szkole odbywają się zajęcia z Integracji

INTEGRACJA SENSORYCZNA (ang. Sensory Integration)
Od 2008 roku w naszej szkole odbywają się zajęcia z Integracji Sensorycznej. Pomocą
objętych było dwanaścioro dzieci z klas I-IV.
W roku szkolnym 2009/2010 liczba ta wzrosła do szesnastu.
Zajęcia prowadzi trzech terapeutów.
Pragniemy Państwu przedstawić, kto jest jej twórcą, jakie są ogólne załoŜenia pracy tą
metodą, na czym ona polega i jakie są efekty.
Kto to zapoczątkował?
Twórczynią metody integracji sensorycznej jest A. Jean Ayres. Zainteresowała się ona, w jaki
sposób procesy integracji sensorycznej oraz zaburzenia planowania ruchu wpływają na
codzienne Ŝycie.
W Polsce metoda została rozpowszechniona dzięki Violet F. Maas, jednej z jej pierwszych
współpracowniczek.
Co to jest Integracja Sensoryczna?
Proces integracji sensorycznej zaczyna się w pierwszych tygodniach Ŝycia płodowego, a
najintensywniej przebiega do końca wieku przedszkolnego. Jest to proces organizacji
dostarczanych do mózgu wraŜeń zmysłowych pochodzących ze środowiska oraz z własnego
ciała. WraŜenia płynące z receptorów zmysłów (tzn. dotyku, układu przedsionkowego zmysłu odpowiadającego za równowagę i rejestrowanie ruchu ciała, propriocepcji - czucia
głębokiego, węchu, smaku, wzroku, a takŜe słuchu) są tak opracowywane przez układ
nerwowy, aby mogły być wykorzystane w celowym działaniu podczas codziennych, pozornie
prostych czynności takich jak np. czytanie i pisanie, mówienie, wchodzenie po schodach,
jazda na rowerze, zapinanie guzików, itp.
Jeśli występują zaburzenia w odbiorze i integrowaniu bodźców (wraŜeń) zmysłowych, to
będą pojawiać się dysfunkcje w rozwoju poznawczym, motorycznym, a takŜe zachowaniu
dziecka. Innymi słowy dziecko będzie miało problemy np. z prawidłowym opanowaniem w/w
czynności. MoŜe mieć to przełoŜenie na mowę dziecka, sposób zachowania, naukę.
Jaki jest cel terapii?
Celem terapii Integracji Sensorycznej (SI) jest poprawa przesyłania oraz organizacji wraŜeń
zmysłowych poprzez kontrolowane dostarczanie bodźców zmysłowych tak, aby dziecko
odpowiadało adekwatną reakcją adaptacyjną.
Jak wyglądają spotkania?
Terapia SI nie polega na ćwiczeniu konkretnych umiejętności, sprawiających dziecku
trudność takich jak np. pisanie, lecz na takich oddziaływaniach na układ nerwowy, aby
poprawić funkcjonowanie dziecka w tych obszarach.
Terapia Integracji Sensorycznej (SI) ma postać „naukowej zabawy”, w której uŜywany jest
specjalistyczny sprzęt stymulujący układ nerwowy. Są to m.in. piłki rehabilitacyjne,
deskorolki, podwieszany sprzęt, hamak, a takŜe drobny sprzęt rehabilitacyjny typu: piłki,
szczotki, rozmaite faktury materiałów.
Poprzez ćwiczenia z wykwalifikowanym terapeutą kształtuje się oraz poprawia połączenia
synaptyczne w ośrodkowym układzie nerwowym, co wpływa na właściwe przetwarzanie
informacji sensorycznych (zmysłowych), co w konsekwencji poprawia funkcjonowanie
dziecka.
Do kogo jest skierowana terapia SI?
Oto niektóre z czynników mogących świadczyć o dysfunkcjach związanych z integracją
sensoryczną (u dziecka z dysfunkcjami związanymi z integracją sensoryczną występuje kilka
czynników z poniŜszej listy):
- nadmierna wraŜliwość na ruch, bodźce dotykowe, słuchowe, wzrokowe;
- niedostateczna wraŜliwość na wymienione bodźce;
- kłopoty z koncentracją uwagi;
- impulsywność;
- zbyt duŜa ruchowa; lub zbyt mała aktywność ruchowa;
- problemy z koordynacją ruchową;
- opóźniony rozwój mowy;
- opóźniony rozwój ruchowy;
- trudności szkolne.
Na czym polega diagnoza procesów Integracji Sensorycznej?
Diagnoza procesów integracji sensorycznej składa się z kilku części:
1. Wywiad z rodzicami - terapeuta SI zadaje pytania dotyczące przebiegu ciąŜy, porodu,
rozwoju dziecka, przebytych chorób i innych problemów zdrowotnych. Warto aby rodzice
przynieśli ze sobą informacje od innych specjalistów zajmujących się dzieckiem np.
neurologa, logopedy, psychologa.
2. Kwestionariusze - rodzice zostają poproszeni o wypełnienie szczegółowych
kwestionariuszy, które stanowią dopełnienie procesu diagnostycznego
3. Próby kliniczne - dziecko, na prośbę terapeuty wykonuje kilka zadań, które mają na celu
wykluczenie lub potwierdzenie występowania u dziecka przetrwałych odruchów, a takŜe
sprawdzenie jak wygląda jego napięcie mięśniowe, równowaga, koordynacja, a takŜe praca
oczu
4. Testy - wykonuje się je u dziecka od 4 roku Ŝycia. Badają one jego koordynację i płynność
ruchową ciała, planowanie motoryczne, czucie ciała ( umiejętność zlokalizowania bodźca
dotykowego), równowagę oraz pracę rąk. Natomiast w przypadku dzieci poniŜej 4 roku Ŝycia
i tych, wobec których nie moŜna zastosować testów np. z autyzmem, upośledzeniem
umysłowym lub niewspółpracujących z innych powodów, przeprowadza się badanie przy
pomocy prób z obserwacji klinicznej i obserwacji spontanicznej aktywności dziecka na sali
terapeutycznej.
5. Podsumowanie diagnozy - jest to rozmowa z rodzicami na temat wyników diagnozy i
wniosków z nich płynących. Poszczególne wyniki są objaśniane i omawiane. Rodzice
otrzymują pisemną diagnozę, która zawiera dane z wywiadu, dane z kwestionariuszy, wyniki
prób klinicznych, wyniki testów oraz wnioski.
Po podsumowaniu diagnozy, terapeuta SI przedstawia rodzicom opracowany, indywidualny
program terapii dla ich dziecka.
Jak długo trwa terapia Integracji Sensorycznej?
Terapia SI trwa zwykle od 6 miesięcy do 2 lat w zaleŜności od stopnia nasilenia trudności u
dziecka, ich rodzaju, systematyczności udziału w zajęciach, motywacji dziecka oraz
współpracy z rodzicami.
Zdrowy maluch, który ma tylko problemy z nauką w przedszkolu czy zerówce, juŜ po pół
roku intensywnej pracy moŜe osiągnąć dobre rezultaty. Nie wszystkie problemy da się
rozwiązać do końca, ale zawsze moŜna liczyć na znaczną poprawę.
Dla dzieci w jakim wieku jest przeznaczona terapia?
Proces integracji sensorycznej najintensywniej przebiega pomiędzy 3 rokiem Ŝycia, a
pierwszymi klasami szkoły podstawowej, ale moŜliwa i z powodzeniem stosowana jest
równieŜ terapia dla dzieci starszych.
Uczestnictwo rodziców w terapii
JeŜeli rodzice chcą być podczas zajęć nie ma ku temu Ŝadnych przeciwwskazań. Niezmiernie
waŜna jest takŜe współpraca mamy czy taty. Prosi się czasami rodziców by w domu starali się
kontynuować terapię tak przy okazji, w ramach wykonywania codziennych czynności czy
zabawy.
Uzupełnieniem na pewno jest zabawa na placu zabaw, na który warto chodzić z dzieckiem np.
w weekendy i zachęcanie do huśtania i biegania.
Jaki strój?
Wygodny, luźny, niekrępujący ruchów.
Częstotliwość spotkań
Jedno spotkanie trwa 45 minut, 1 –2 razy w tygodniu.
Zajęcia odbywają w stałe dni i godziny ustalone wcześniej i dogodne dla dzieci (najczęściej
przed albo tuŜ po zajęciach edukacyjnych).
REWALIDACJA
Co oznacza pojęcie „rewalidacja”
Rewalidacja (łac. re – znów, valius – mocny) – oznacza przywrócenie
człowiekowi pełnej sprawności. Jest procesem wychowawczym, z zaplanowanymi
celami, uwzględniającym wiedzę teoretyczną i działanie skierowane na konkretną
osobę. Usprawnianie zaburzonych funkcji rozwojowych i intelektualnych. Celem zajęć
rewalidacyjnych nie jest wyrównywanie braków, a stawianie na mocne strony dziecka
oraz szukanie tego co w nim jest najlepsze. Główne działania w organizacji pomocy
dzieciom to wczesne wykrywanie nieprawidłowości i zaburzeń rozwojowych oraz
zapobieganie trudnościom i niepowodzeniom szkolnym.
Główne kierunki oddziaływań rewalidacyjnych:
- Maksymalne usprawnianie, rozwijanie tych wszystkich funkcji psychicznych i
fizycznych, które są najsilniejsze i najmniej uszkodzone.
- Optymalne korygowanie funkcji zaburzonych i uszkodzonych, defektów i
zniekształceń.
- Kompensowanie, czyli wyrównywanie przez zastępowanie.
- Dynamizowanie rozwoju (stymulowanie).
Rewalidacja jest jedną z form terapii pedagogicznej.
Celem nadrzędnym terapii pedagogicznej jest stworzenie moŜliwości
wszechstronnego rozwoju umysłowego, psychicznego i społecznego dzieciom z
utrudnieniami rozwojowymi, rozwoju na miarę ich moŜliwości.
Celem operacyjnym terapii pedagogicznej jest stymulowanie rozwoju funkcji
psychomotorycznych, wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach
uczniów, eliminowanie niepowodzeń szkolnych oraz ich emocjonalnych i społecznych
konsekwencji.
Zasady terapii indywidualnej:
1. Zasada indywidualizacji środków i metod oddziaływania korekcyjnego.
2. Zasada powolnego stopniowania trudności w nauce czytania i pisania ,
uwzględniającego złoŜoność tych czynności i moŜliwości percepcyjne
dziecka.
3. Zasada korekcji zaburzeń czyli ćwiczenie przede wszystkim funkcji
najgłębiej zaburzonych i najsłabiej opanowanych umiejętności.
4. Zasada kompensacji zaburzeń: łączenie ćwiczeń funkcji zaburzonych w
celu tworzenia właściwych mechanizmów kompensacyjnych.
5. Zasada systematyczności.
6. Zasada ciągłości oddziaływania psychoterapeutycznego.
Zajęcia rewalidacyjne w naszej szkole:
Na zajęcia rewalidacyjne dzieci są kierowane na podstawie zaleceń Poradni
Psychologiczno – Pedagogicznej określonych w orzeczeniu o niepełnosprawności,
opinii oraz wskazówek nauczycieli i rodziców. Na zajęcia rewalidacji indywidualnej
program przeznacza odpowiednią liczbę godzin tygodniowo dla kaŜdego zespołu
uczniów. W czasie przeznaczonym na rewalidację indywidualną prowadzi się między
innymi pracę wyrównawczą, korekcyjno-kompensacyjną, zajęcia logopedyczne,
gimnastykę korekcyjną i inne.
Podczas zajęć rewalidacji indywidualnej nauczyciele specjaliści stosują
zindywidualizowany sposób postępowania rehabilitacyjnego zmierzający do
zmniejszenia zaburzeń w jakimś zakresie: np. procesów poznawczych, myślenia i
mowy, koordynacji wzrokowo - ruchowej, sprawności manualnych, i innych.
Zajęcia rewalidacji indywidualnej odbywają się w małych grupach uczniów o
podobnych zaburzeniach (od 2 do 4-6 osób). PrzynaleŜność dziecka do danego
zespołu rewalidacji indywidualnej jest traktowana bardzo elastycznie. O zmianie na
pracę całkowicie indywidualną , lub inną grupę mogą decydować takie czynniki jak
samopoczucie ucznia i osiągane efekty.