Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w

Transkrypt

Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w
Załącznik do Uchwały Nr XI/81/2015
Rady Powiatu w Kielcach
z dnia 29 grudnia 2015 r.
Powiatowy Program Działań
na Rzecz Osób Niepełnosprawnych
w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
Kielce, grudzień 2015
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
Spis treści
Wstęp....................................................................................................................................................... 3
1. Powiat Kielecki charakterystyka. ....................................................................................................... 4
2. Diagnoza niepełnosprawności w powiecie kieleckim ........................................................................ 7
2.1. Sytuacja ekonomiczno-zawodowa osób niepełnosprawnych. ......................................................... 7
2.2. Charakterystyka osób niepełnosprawnych w świetle, danych Powiatowego Zespołu ds. Orzekania
o Niepełnosprawności ............................................................................................................................. 8
3. Zadania realizowane przez powiat w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej osób
niepełnosprawnych. ............................................................................................................................... 12
3.1. Dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach
rehabilitacyjnych. .................................................................................................................................. 13
3.2. Dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych............................ 13
3.3. Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki
pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych przepisów................ 14
3.4. Dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych,
w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych. ................................................... 14
3.5. Dofinansowanie kosztów tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej (WTZ)................. 15
4. Rehabilitacja zawodowa oraz zatrudnianie osób niepełnosprawnych. .............................................. 16
5. Edukacja osób niepełnosprawnych.................................................................................................... 18
6. Programy i projekty realizowane na rzecz osób niepełnosprawnych. ............................................... 25
6.1 Program wyrównywania różnic między regionami II ..................................................................... 25
6.2 Program „Aktywny Samorząd”. ...................................................................................................... 26
6.3 Projekt systemowy „Równi lecz Różni” w latach 2013 - 2015. ...................................................... 27
6.4 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego Powiatu Kieleckiego na lata 2012-2015. ..................... 31
6.5. Program „Powiat Kielecki przyjazny dla mieszkańców w ograniczaniu skutków
niepełnosprawności”. ............................................................................................................................ 32
7. Potrzeby osób niepełnosprawnych w kontekście badań własnych. ................................................... 34
8. Analiza SWOT w zakresie rehabilitacji osób niepełnosprawnych.................................................... 38
8.1. Założenia programu ........................................................................................................................ 41
8.2. Cele programu ................................................................................................................................ 45
8.3. Harmonogramem realizacji programu. ........................................................................................... 46
8.4. Monitoring i ewaluacja. .................................................................................................................. 53
2
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
Wstęp
Program jest dokumentem, który ma ułatwić realizację przez powiat aktywnej polityki
społecznej, zmierzającej do integracji osób niepełnosprawnych ze społecznością lokalną.
Ponadto stanowi on podstawę do opracowania i realizacji projektów na rzecz tej grupy społecznej i uzyskania dodatkowych środków zewnętrznych na ich finansowanie. Celem "Powiatowego Programu Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2016-2020” jest organizowanie
i popieranie skutecznych działań w zakresie zapobiegania niepełnosprawności, łagodzenia jej
skutków, prowadzenie rehabilitacji, a także realizacja zadań zmierzających do pełnego
uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu społecznym.
Podstawą do opracowania „Powiatowego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych na lata 2016-2020" jest ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
W programie opracowano cel główny i cele szczegółowe. Natomiast zadania i działania planowane w programie adresowane są nie tylko do osób niepełnosprawnych ale również
ich rodzin. W programie zawarto analizę potrzeb osób niepełnosprawnych dokonaną na podstawie min.: ankiet przeprowadzonych wśród uczestników projektu „Równi lecz Różni”, jest
to niewątpliwie duża wartość wziąwszy pod uwagę niewystarczające dane ilościowe i jakościowe dotyczące osób niepełnosprawnych i ich potrzeb.
Informacje umieszczone w programie pozyskano z Wydziału Zdrowia i Polityki
Społecznej, Wydziału Oświaty, Powiatowego Ośrodka Zatrudnienia i Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych oraz dane własne Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kielcach,
statystyki GUS i Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Kielcach oraz
ośrodków pomocy społecznej. Projekt dokumentu był konsultowany na spotkaniu organizacyjnym w miesiącu wrześniu br. z gminnymi ośrodkami pomocy społecznej, organizacjami
pozarządowymi i warsztatami terapii zajęciowej z terenu powiatu kieleckiego oraz udostępniony na stronie internetowej www.pcpr.powiat.kielce.pl w celu ewentualnych szerszych
konsultacji.
Pierwsza cześć programu stanowi podsumowanie dotychczasowych działań realizowanych przez jednostki organizacyjne i wydziały Starostwa Powiatowego w Kielcach.
Planuje się dalszą realizację tych zadań w szczególności finansowanych ze środków
PFRON. Następna część programu zawiera cele i zadania planowane do wdrożenia w latach
2016-2020. Uwzględnione tu zostały potrzeby osób niepełnosprawnych uczestniczących
w projekcie „Równi lecz Różni” przeprowadzone na podstawie badań ankietowych, ale
również założenia w obszarze osi 9 RPO Województwa Świętokrzyskiego w celu pozyskiwania środków Unii Europejskiej na realizację działań planowanych w harmonogramie.
Harmonogram dotyczący planowanych zadań skonstruowany został w formie ogólnej,
wyznaczając rodzaje działań jednocześnie wskazując podmioty do ich realizacji.
Stanowi on punkt wyjścia do przygotowywania projektów dofinansowywanych ze
środków zewnętrznych. Ocena stopnia realizacji programu będzie przedstawiana Radzie Powiatu
w Kielcach w corocznym sprawozdaniu dyrektora Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie
w Kielcach z działalności jednostki.
3
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
1. Powiat Kielecki charakterystyka.
Powiat kielecki położony jest w centralnej części województwa świętokrzyskiego.
Zajmuje powierzchnię 224.607 ha. Siedzibą władz powiatu jest Miasto Kielce. W skład powiatu kieleckiego wchodzi dziewiętnaście gmin w tym: cztery gminy miejsko-wiejskie (Bodzentyn, Chęciny, Chmielnik, Daleszyce), piętnaście wiejskich (Bieliny, Górno, Łagów, Łopuszno,
Masłów, Miedziana Góra, Mniów, Morawica, Nowa Słupia, Piekoszów, Pierzchnica, Raków,
Sitkówka-Nowiny, Strawczyn, Zagnańsk).
Powiat kielecki zamieszkuje 208.066 osób, grupuje największą część mieszkańców
województwa świętokrzyskiego (16,4%) i ta tendencja utrzymuje się od kilku ostatnich lat.
Liczbę ludności na przestrzeni lat przedstawia Tabela nr 1.
Tabela nr 1. Liczebność ludności powiatu kieleckiego na przestrzeni lat
ROK
LUDNOŚĆ
2009
2010
2011
2012
2013
2014
201643
205475
224607
206261
207085
208066
Źródło: Opracownie własne na podstawie danych z GUS
4
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
Zaludnienie na terenie powiatu kieleckiego na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat
systematycznie wzrasta. W porównaniu z rokiem 2009 liczba ludności powiatu kieleckiego
wzrosła o 2,9%, w związku z emigracją mieszkańców Kielc. Powiat kielecki cechuje jednak
najmniejsze zurbanizowanie wśród powiatów województwa świętokrzyskiego (6,5%),
co świadczy o jego rolniczym charakterze.
Tabela nr 2. Ludność powiatu kieleckiego w podziale na poszczególne gminy w 2014
roku.
Gmina
Bieliny
Bodzentyn
Chęciny
Chmielnik
Daleszyce
Górno
Łagów
Łopuszno
Masłów
Miedziana Góra
Mniów
Morawica
Nowa Słupia
Piekoszów
Pierzchnica
Raków
Sitkówka –Nowiny
Strawczyn
Zagnańsk
Ogółem
POWIERZCHNIA
(km2)
ogółem
88
160
127
142
222
83
113
177
86
71
95
140
86
103
105
191
46
86
125
2246
10171
11697
15022
11477
15625
13881
6922
9043
10565
11182
9355
15603
9636
16286
4821
5729
7651
10453
12947
208066
LUDNOŚĆ
mężczyźni
5084
5872
7414
5780
7825
6900
3537
4563
5355
5496
4583
7871
4795
8045
2418
2914
3783
5240
6415
103890
kobiety
5087
5825
7608
5697
7800
6981
3385
4480
5210
5686
4772
7732
4841
8241
2403
2815
3868
5213
6532
104176
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS 2014
Według struktury płci w powiecie kieleckim wystepuje niewielka liczebna przewaga
kobiet - 104.176 natomiast liczba mężczyzn wynosi 103.890.
Wskaźnik obrazujący procentowo populację ludności w powiecie kieleckim
przedstawia niżej umieszczony diagram.
5
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
Diagram nr 1: Obrazujacy procentowo populację ludności w powiecie kieleckim
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS 2014
Powiat kielecki jako jeden z nielicznych notuje pozytywne wskaźniki demograficzne
i społeczne. W województwie świętokrzyskim wszystkie powiaty odnotowały zarówno
zmniejszenie liczebności najmłodszych, jak i spadek ich udziału w populacji województwa.
Powiat Kielecki został uznany za stosunkowo „młody” (19,9% ludności w wieku
przedprodukcyjnym). Wzrost udziału osób w wieku poprodukcyjnym odnotowano
we wszystkich powiatach, jednak powiat kielecki odnotował najmniejszy odsetek
w województwie świętokrzyskim w stosunku do ogółu mieszkańców (15,3%).
6
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
2. Diagnoza niepełnosprawności w powiecie kieleckim
Definicja osób niepełnosprawnych zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej
i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. 2011, Nr 127, poz. 721 z późn.
zm.), brzmi: „Niepełnosprawnymi są osoby, których stan fizyczny, psychiczny lub
umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról
społecznych, a w szczególności ogranicza zdolności do wykonywania pracy zawodowej”.
Ustawodawca wskazuje na niepełnosprawność prawną jako uprawniającą do otrzymywania
wsparcia ze środków PFRON. W diagnozowaniu zjawiska niepełnosprawności posługujemy
się danymi szacunkowymi, gdyż pozyskanie miarodajnych danych jest utrudnione z uwagi na
system orzecznictwa, który pozwala osobie niepełnosprawnej posiadać „dwa orzeczenia”.
Ponadto orzeczenia KRUS nie są honorowane przez PFRON. Najbardziej wiarygodny, jeśli
chodzi o dane ilościowe jest Narodowy Spis Powszechny z 2011r., który podaje, że liczba
osób niepełnosprawnych w powiecie kieleckim wynosiła 21 819, co stanowiło 10,58% ogółu
mieszkańców powiatu. Nieznacznie przeważali mężczyźni.
Tabela nr 3. Liczba osób niepełnosprawnych w powiecie kieleckim
Liczba ludności
Ogółem
Kobiety
Mężczyźni
206 261
102 878
103 383
Liczba osób niepełnosprawnych
21 819
10 795
11 024
Udział procentowy
10.58%
10,49%
9,82%
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Banku Danych Lokalnych, GUS rok 2011
Zdecydowana większość niepełnosprawnych w powiecie kieleckim to osoby w wieku produkcyjnym. Stanowią one 51,95% ogółu liczby osób niepełnosprawnych. Najmniejszą grupę
stanowią osoby w wieku przedprodukcyjnym -5,61%.
2.1. Sytuacja ekonomiczno-zawodowa osób niepełnosprawnych.
W Województwie Świętokrzyskim stan na dzień 31 grudnia 2014 ilość osób niepełnosprawnych bezrobotnych wynosiła 4.344 osób. W porównaniu do grudnia 2013 roku grupa ta
zmniejszyła się o 383 osoby.
Według stanu na dzień 31.12.2014r. w Powiatowym Urzędzie Pracy zarejestrowanych
było ogółem 12,059 osób bezrobotnych (5.599 kobiet), w tym 609 osób niepełnosprawnych
bezrobotnych (301 kobiet), z czego 4 osoby ze stopniem znacznym, 229 osób ze stopniem
umiarkowanym oraz 379 osób ze stopniem lekkim. Osoby niepełnosprawne zaliczane są
do grupy osób bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy.
7
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
Tabela nr 4. Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy w Kielcach
w latach 2010-2014.
Rok
Osoby bezrobotne zarejestrowane
Osoby niepełnosprawne bezrobotni zarejestrowane
13.261
503
2010
13.214
562
2011
14.240
558
2012
15.107
648
2013
12.059
609
2014
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS 2014.
Istotną kwestią dla osób niepełnosprawnych chcących odnaleźć się na rynku pracy jest
poziom wykształcenia oraz posiadanych przez nich kwalifikacji. Niski poziom wykształcenia
ogranicza szanse na rynku pracy, zwiększa zagrożenie wykluczeniem społecznym.
Powiatowy Urząd Pracy w Kielcach ustalił, iż 177 osób niepełnosprawnych zarejestrowanych ma wykształcenie podstawowe i podstawowe nieukończone, 201 osób ma wykształcenie zasadnicze zawodowe, 46 osób wykształcenie, średnie ogólnokształcące, 129 osób
ukończone szkoły policealne i średnie zawodowe, a 49 osób wykształcenie wyższe.
Powiatowy Urząd Pracy organizował w 2014 roku aktywne formy przeciwdziałania
bezrobociu osób niepełnosprawnych, w tym: prace interwencyjne, z których skorzystały
3 osoby (1 kobieta), roboty publiczne dla 3 kobiet, staże zawodowe, w których uczestniczyło
46 osób (24 kobiety), prace społecznie-użyteczne dla 12 osób (5 kobiet).
Powyższe dane uwzględniają wyłącznie, osoby niepełnosprawne zrejestrowane
w Powiatowym Urzędzie Pracy (PUP). Nie można w związku z tym wykluczyć, że faktyczne
bezrobocie może być wyższe, gdyż statystyki nie obejmują osób niezarejestrowanych w PUP.
2.2. Charakterystyka osób niepełnosprawnych w świetle, danych Powiatowego
Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności
Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Kielcach orzeka
o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności do celów poza rentowych. W okresie od
1 stycznia 2000 r. do dnia 31grudnia 2014 r. do Zespołu wpłynęły łącznie 63.822 wnioski
o ustalenie stopnia niepełnosprawności i niepełnosprawności. W poniżej zamieszczonej tabeli
przedstawiono ilość wydanych orzeczeń na przełomie piętnastu lat.
8
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
Tabela Nr 6. Statystyka ogólna Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności
Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań Zespołu.
Przedstawiona tabela wskazuje na rosnącą liczbę corocznie wydawanych orzeczeń,
aż do roku 2012 (6.634), gdzie poziom ten był najwyższy. Wykres nr 3 obrazuje ilość orzeczeń wydanych w poszczególnych latach.
Wykres nr 1: Ilość orzeczeń o stopniu niepełnosprawności i niepełnosprawności wydanych w latach
2000 – 2014 Wydział „ZP”, Kielce, 25 marca 2015
Jak wynika z ogólnej statystyki danych dotyczących liczby wydawanych orzeczeń
w 2014 r. do Zespołu, wpłynęło, 5.688 wniosków o ustalenie niepełnosprawności i stopnia
niepełnosprawności, w tym 795 dotyczyło dzieci do lat 16-tu, natomiast 4.893 orzeczeń wydano osobom powyżej 16 roku życia.
Wydano łącznie 5.677 orzeczeń, z czego:
4.738 dotyczyło ustalenia stopnia niepełnosprawności u osób dorosłych (1.047 orzeczeń ze stopniem lekkim, 2.535 ze stopniem umiarkowanym i 1.156 ze stopniem
znacznym),
817 orzeczeń o niepełnosprawności,
66 orzeczeń o niezaliczeniu do osób niepełnosprawnych,
56 orzeczeń o odmowie ustalenia stopnia.
9
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
Zespół wydał 1.382 legitymacje osoby niepełnosprawnej. Ponadto w okresie od 1 lipca 2014 roku do 31grudnia 2014 roku wydano 346 kart parkingowych.
Najczęstszymi przyczynami niepełnosprawności u osób powyżej 16 roku życia są
choroby układu krążenia i oddechowego oraz choroby narządu ruchu, a w przypadku dzieci
choroby układu krążenia i oddechowego.
Tabela nr 7. Liczba wydanych orzeczeń w latach 2012-2014.
Rok 2012
Rok 2013
Rok 2014
5086
4829
4738
Liczba orzeczeń o stopniu niepełnosprawności
(dla osób powyżej 16 r. ż)
948
936
624
Liczba orzeczeń
o niepełnosprawności
(dla osób przed 16 r. ż.)
Razem
6034
5765
5362
Źródło: Sprawozdania Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Kielcach za lata
2012 – 2014.
Wśród 4738 orzeczonych dorosłych osób niepełnosprawnych znaczny stopień niepełnosprawności otrzymało 1156 osób, umiarkowany 2535 osób, lekki 1047 osób.
Najczęściej występującą przyczyną niepełnosprawności wśród ogólnej liczby orzeczonych osób powyżej 16 roku życia w 2014 r. były choroby narządu ruchu (1625 osób), choroby układów oddechowego i krążenia (936 osób) oraz choroby psychiczne (592 osoby).
Znaczny stopień niepełnosprawności najczęściej otrzymują orzekani ze względu na choroby
układów: oddechowego i krążenia (288 osób), choroby narządu ruchu (232 osoby) oraz choroby neurologiczne (189 osób).
Przyczyny niepełnosprawności prezentuje tabela poniżej.
10
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim na lata 2016-2020
Tabela nr 8. Przyczyny niepełnosprawności w latach 2012 -2014 (osoby powyżej 16 roku życia)
2012
2013
2014
STOPIEŃ NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI
STOPIEŃ NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI
STOPIEŃ NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI
Symbole
znaczny
umiarkowany
lekki
razem
znaczny
umiarkowany
lekki
razem
znaczny
umiarkowany
lekki
razem
01-U
32
53
2
87
32
53
2
87
48
59
5
112
02-P
169
269
127
565
141
316
106
563
136
318
138
592
03-L
12
45
83
140
24
48
90
162
12
41
76
129
04-O
34
45
38
117
39
36
51
126
16
27
46
89
05-R
325
732
457
1514
246
777
571
1594
232
914
479
1625
06-E
6
38
20
64
2
33
16
51
6
35
10
51
07-S
699
550
140
1389
370
556
161
1087
288
494
154
936
162
08-T
66
69
29
164
53
82
35
170
49
92
21
09-M
97
98
10
205
115
106
20
241
123
128
16
267
10-N
231
190
51
472
211
186
41
438
189
259
52
500
11-I
63
119
41
223
54
198
58
310
57
167
50
274
12-C
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
1
RAZEM
1734
2208
998
4940
1287
2391
1151
4829
1156
2535
1047
4738
Źródło: Sprawozdania Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Kielcach w latach 2012 - 2014
Objaśnienia:
01-U upośledzenie umysłowe
02-P choroby psychiczne
03-L zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu
04-O choroby narządu wzroku
05-R upośledzenia narządu ruchu
06-E epilepsja
07-S choroby układów oddechowego i krążenia
08-T choroby układu pokarmowego
09-M choroby układu moczowo-płciowego
10-N choroby neurologiczne
11-I inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne,
metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby
zakaźne i odzwierzęce, choroby układu krwiotwórczego
12-C – całościowe zaburzenia rozwojowe
11
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
3. Zadania realizowane przez powiat w zakresie rehabilitacji społecznej
i zawodowej osób niepełnosprawnych.
Powiat Kielecki poprzez jednostki organizacyjne i wydziały realizuje zadania ustawowe na rzecz osób niepełnosprawnych zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r.
o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U.
z 2011r. Nr 127, poz. 721 z poźn. zm.).
Zadania związane z rehabilitacją społeczną realizuje PCPR, natomiast zawodową
POZIRON (komórka organizacyjna starostwa) i PUP. Ponadto Wydział Zdrowia i Polityki
Społecznej poprzez podlegle placówki zdrowotne również realizuje zadania dla osób niepełnosprawnych.
Rehabilitacja społeczna to zespół działań, w szczególności organizacyjnych, leczniczych, psychologicznych, technicznych, szkoleniowych, edukacyjnych i społecznych, zmierzających do osiągnięcia, przy aktywnym uczestnictwie tych osób, możliwie najwyższego
poziomu ich funkcjonowania, jakości życia i integracji społecznej.
Do zadań powiatu z zakresu rehabilitacji społecznej, realizowanych przez PCPR,
na które przeznaczane są środki finansowe Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych należą:
dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów
w turnusach rehabilitacyjnych,
dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych,
dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne
i środki pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych przepisów,
dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się
i technicznych, w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych,
dofinansowanie kosztów tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej,
dofinansowanie usług tłumacza języka migowego lub tłumacza - przewodnika.
12
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
3.1. Dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach
rehabilitacyjnych.
Turnusy rehabilitacyjne są zorganizowaną formą aktywnej rehabilitacji, połączoną
z elementami wypoczynku. Wydatki poniesione ze środków PFRON na realizację zadania na
przestrzeni ostatnich 3 lat przedstawia poniższa tabela.
Tabela nr 9. Dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów
w turnusach rehabilitacyjnych w latach 2012-2014
Liczba osób w latach
Kwota w latach
2012
2013
2014
2012
2013
44
37
51
35.104,00
29.533,00
151
33
41
115.471,00
25.991,00
110
62
78
59.649,00
32.991,00
Źródło: Opracowanie własne PCPR w Kielcach.
Dzieci
Dorośli
Opiekunowie
2014
42.630,00
33.249,00
44.115,00
Zmniejszająca się ilość osób otrzymujących dofinansowanie do uczestnictwa w turnusie
rehabilitacyjnym wynika ze zmniejszającej się puli środków PFRON przeznaczonych na realizację zadań z algorytmu przez powiaty.
3.2. Dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych.
Bardzo ważna rolę w procesie rehabilitacji osób niepełnosprawnych odgrywa aktywność osób niepełnosprawnych w ramach działalności podmiotów pozarządowych. Dofinansowanie do zadania adresowane jest do organizacji pozarządowych. Realizacja zadania
ma umożliwić szerszy dostęp do kultury, sportu, rekreacji i turystki. Tabela pokazuje zestawienie dofinansowań do zadania w ciągu ostatnich 3 lat.
Tabela nr 10. Dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych w latach 2012-2014.
Rok
Liczba osób
Kwota dofinansowania
2012
2013
34
25
1400,00 zł
1000,00 zł
2014
177
7500,00 zł
Źródło: Opracowanie własne PCPR w Kielcach.
13
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
3.3. Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne
i środki pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych
przepisów.
Wśród zadań z zakresu rehabilitacji społecznej najwięcej środków przeznaczanych jest
na dofinansowanie do zaopatrzenia osób niepełnosprawnych w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze na podstawie odrębnych przepisów.
Tabela nr 11. Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze w latach 2012-2014 według ilości zrealizowanych wniosków.
Rok
Przedmioty ortopedyczne
i środki pomocnicze
Dzieci
Dorośli
87
47
47
2012
2013
2014
Sprzęt rehabilitacyjny
Dzieci
Dorośli
-
5
1
411
319
362
Źródło: Opracowanie własne PCPR w Kielcach.
Z uwagi na zmniejszające się środki PFRON w stosunku do składanych wniosków,
ilość dofinansowań do zakupu sprzętu rehabilitacyjnego oraz przedmiotów ortopedycznych i
środków pomocniczych jest niewystarczająca do potrzeb, dlatego też cenną inicjatywą będzie
wspieranie utworzenia wypożyczalni tego sprzętu.
3.4. Dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się
i technicznych, w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych.
Likwidacja barier wynikających z indywidualnych potrzeb osób niepełnosprawnych
jest również ważnym zadaniem pomagającym funkcjonować osobom niepełnosprawnym
w środowisku.
W
poniższej
tabeli
przedstawiono
ilość
osób
niepełnosprawnych
korzystających z tego zadania oraz kwoty wydatkowane na jego realizację.
Tabela nr 12. Dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, technicznych
i w komunikowaniu się w latach 2012 – 2014.
likwidacja barier
liczba osób w latach
2012
2013
2014
kwota dofinansowania w latach
2012
2013
2014
14
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
architektonicznych
44
24
21
252 047,00 117 100,00
113 600,00
w komunikowaniu
9
7
16
22 488,00
8 280,00
16 020,00
technicznych
13
16
20
49 259,76
42 200,00
50 380,00
ogółem dzieci
18
6
3
89 768,00
12 400,00
9 380,00
ogółem dorośli
48
41
54
234 026,00 155 180,00
170 620,00
Źródło: Opracowanie własne PCPR w Kielcach
W
przypadku
zadania
polegającego
na
likwidacji
barier
architektonicznych,
w komunikowaniu się i technicznych zauważalny jest spadek liczby udzielonych
dofinansowań z uwagi na ograniczone środki otrzymane z PFRON.
3.5. Dofinansowanie kosztów tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej
(WTZ).
Zadaniem warsztatu jest rehabilitacja społeczno-zawodowa prowadząca do włączania
osób niepełnosprawnych na rynek pracy oraz przygotowująca, uczestników do życia w środowisku społecznym. Terapia przebiega zgodnie z indywidualnym programem rehabilitacji,
opracowanym dla każdego uczestnika przez Radę Programową warsztatu.
Środki finansowe przeznaczane na pokrycie kosztów funkcjonowania WTZ pokrywane są ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w 90%
natomiast w 10% ze środków samorządu powiatowego.
Na terenie Powiatu Kieleckiego funkcjonują 4 warsztaty terapii zajęciowej: w Zgórsku,
Osinach, Fanisławicach i Belnie do których, uczęszcza obecnie 142 osoby niepełnosprawne
posiadające wskazanie do udziału w zajęciach WTZ, którzy posiadają znaczny lub umiarkowany stopnień niepełnosprawności. Zauważalnym problemem w działalności warsztatu jest
długoletnie uczestnictwo osób niepełnosprawnych nie dające szans na zatrudnienie. Trudności te związane są z brakiem form aktywizacji zawodowej np. ZAZ na terenie powiatu, oraz
dość wysokim bezrobociem i innymi czynnikami psychospołecznymi, które utrudniają podjęcie zatrudnienia osobom niepełnosprawnym na otwartym rynku pracy.
15
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
4. Rehabilitacja zawodowa oraz zatrudnianie osób niepełnosprawnych.
Rehabilitacja zawodowa ma na celu ułatwienie osobie niepełnosprawnej uzyskanie
i utrzymanie odpowiedniego zatrudnienia i awansu zawodowego przez umożliwienie jej
korzystania z poradnictwa zawodowego, szkolenia zawodowego i pośrednictwa pracy.
Rehabilitacja zawodowa stawia sobie za cel przygotowanie osoby niepełnosprawnej do pracy
oraz zapewnienie jej pracy zgodnie z psychofizycznymi możliwościami oraz kwalifikacjami
zawodowymi.
Zasadniczą rolę, w tym zakresie odgrywają różne formy wspierające aktywność zawodową, osoby niepełnosprawnej oferowane przez Urząd Pracy, takie jak: poradnictwo zawodowe - indywidualne i grupowe, informacja zawodowa, zajęcia w klubach pracy itp. Ukoronowaniem całego często bardzo uciążliwego procesu rehabilitacji zawodowej, powinno być
zatrudnienie osoby niepełnosprawnej. Praca ma szczególne znaczenie dla osób niepełnosprawnych. Z jednej strony zapewnia im środki do życia, a z drugiej daje poczucie materialnej
niezależności i społecznej użyteczności.
Praca budzi i podtrzymuje w osobie niepełnosprawnej poczucie własnej godności,
szacunku i wartości osobistej. Poprzez zatrudnienie lub rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej następuje dalsza kontynuacja rehabilitacji zawodowej, uzyskanie dodatkowych
środków na utrzymanie, przygotowanie do pracy na otwartym rynku pracy.
Powiatowy Ośrodek Zatrudnienia i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w Kielcach
realizuje zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej wynikające z ustawy z dnia 27 sierpnia
1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych
(tj. Dz. U. z 2011r. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.). Zbiorcze zestawienie zadań
i wydatkowanych środków przedstawia poniższa tabela.
16
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
Tabela nr 13. Wysokość środków i liczba, która otrzymała dofinansowanie ze środków
PFRON na zadania związane z rehabilitacją zawodową osób niepełnosprawnych
w latach 2013-2014.
Zadania / Lata
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
Przyznanie osobom niepełnosprawnym
środków na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo wniesienie wkładu do
spółdzielni socjalnej (art.12a)
2013
2014
kwota
306.441,00 zł
291.396,00
liczba osób
10
16
Dokonywanie zwrotu kosztów wyposażania
stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej
(art.26e)
kwota
200.000,00 zł
330.000,00 zł
liczba
13 stanowisk
19 stanowisk
Finansowanie kosztów szkolenia
i przekwalifikowanie zawodowe osób
niepełnosprawnych (art. 40)
kwota
7.995,00 zł
13.157,00 zł
2
5
kwota
192.476,00 zł
186.614,74 zł
liczba osób
27
29
kwota
7.455,00 zł
5.700,00 zł
liczba osób
1
1
Zwrot wydatków na instrumenty i usługi rynku
pracy na rzecz osób niepełnosprawnych poszukujących pracy - art.11/ staże, prace interwencyjne, szkolenia, przygotowania zawodowe
w miejscu pracy
Udzielanie dofinansowań do wysokości 50%
oprocentowania kredytów bankowych zaciągniętych przez osoby niepełnosprawne na kontynuowanie działalności gospodarczej, prowadzenie własnego gospodarstwa rolnego (art.13)
OGÓŁEM
liczba osób
kwota
liczba osób
714.358,00 zł
53
826.867,83 zł
73
Źródło: Opracowanie POZRON
17
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
5. Edukacja osób niepełnosprawnych
Według danych przygotowanych przez Wydział Oświaty Starostwa Powiatowego
w Kielcach wynika, że w szkołach prowadzonych przez Powiat Kielecki nie odbywa się
nauczanie integracyjne, natomiast prowadzone są zajęcia dla uczniów niepełnosprawnych.
Powiat Kielecki jest organem prowadzącym dla 5 zespołów szkół ponadgimnazjalnych,
3 poradni psychologiczno-pedagogicznych: w Bodzentynie, Piekoszowie, Chmielniku
i Powiatowego Szkolnego Schroniska Młodzieżowego w Chęcinach z 4 filiami.
Poniżej charakterystyka działań szkół na rzecz osób niepełnosprawnych.
Tabela nr 14. Placówki oświatowe funkcjonujące na terenie powiatu kieleckiego oraz
zakres zorganizowanego wsparcia dla osób niepełnosprawnych
Lp.
Działania na rzecz osób niepełnosprawnych
Powiatowe Szkoły Ponadgimnazjalne
W okresie od 2013r. do I połowy 2015r. zrealizowano:
Zespół Szkół Ponad1
gimnazjalnych Nr 1
w Bodzentynie
2
Zespół Szkół Nr 2
w Chęcinach
Akcję Góra grosza, przeprowadzaną corocznie,
Fundacja na rzecz osób niewidomych i niepełnosprawnych
„Pomóż i Ty”. Młodzież rozprowadzała kalendarzyki. Zebrane
pieniądze zostały przesłane dla w/w fundacji,
W ramach dwuletniej współpracy ze Stowarzyszeniem „Sursum
corda”, sprzedaż kartek świątecznych,
Samorząd Uczniowski zorganizował zbiórkę dla chorego chłopca Wojtka Grzegorczyka. Zebraliśmy 485,10 zł., a także przeprowadziliśmy zbiórkę pieniędzy dla Bartka na wózek
specjalistyczny,
propagowano przekazanie 1% podatku dla organizacji pożytku
publicznego, m.in. Sursum corda, „ Z pomocą Bartusiowi”,
od pięciu lat szkoła prowadzi zbiórkę plastikowych zakrętek,
które są przeznaczane dla osób chorych i niepełnosprawnych,
akcje charytatywne organizowane na terenie naszej szkoły
(Szlachetna paczka, Paczki dla dzieci z domu dziecka, pomoc
dla naszej uczennicy),
szkolenia nauczycieli - Modelowa organizacja pomocy uczniom
ze SPE- Kurs,
analizę orzeczeń i opinii Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej
uczniów uczęszczających do naszej szkoły, dostosowanie
do nich wymagań edukacyjnych i warunków egzaminacyjnych,
a także organizowanie indywidualnego nauczania.
W ciągu ostatnich kilku lat do Zespołu Szkół Nr 2
w Chęcinach nie uczęszczali uczniowie niepełnosprawni.
Niemniej jednak w latach 2011-2012 wykonane zostały prace, które miały na celu poprawę bezpieczeństwa młodzieży uczęszczającej do szkoły jak i zamieszkującej w internacie.
18
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
3
Zespół Szkół Nr 3
w Chmielniku
Dokonano wymiany nawierzchni istniejących ciągów
komunikacyjnych w obrębie szkoły i internatu. Drogi dojazdowe
zostały poszerzone i ułożono nową sieć chodników. Ponadto usunięto niefunkcjonalne budowle m.in. budynek gospodarczy i garaże,
które stwarzały zagrożenie bezpieczeństwa dla młodzieży i pracowników. Na uzyskanym terenie powstały bezpieczne parkingi samochodowe.
Obecny stan infrastruktury komunikacyjnej ułatwia także
poruszanie się osobom niepełnosprawnym, przybywającym
zarówno do szkoły jak i instytucji znajdujących się w budynku
internatu.
Można rozważyć w przyszłości tj. latach 2016 – 2020 funkcjonowanie w szkole klas – zespołów integracyjnych. Wówczas
istniałaby potrzeba dostosowania obiektu dla uczniów niepełnosprawnych np. ruchowo. Po zasięgnięciu opinii w Urzędzie Miasta i
Gminy Chęciny szkoła uzyskała informację, że w chwili obecnej nie
ma uczniów niepełnosprawnych w szkołach gimnazjalnych na terenie gminy. Natomiast nieliczne, jednostkowe przypadki kierowane
są do placówek specjalistycznych w Kielcach.
Działania na rzecz osób niepełnosprawnych w okresie od 2013r. do
I połowy 2015r.:
„Mój przyjaciel jest inwalidą – jak kształtować postawy akceptujące niepełnosprawność”,
lekcje wychowawcze, celem których było przekazanie uczniom
wiedzy na temat niepełnosprawności, barier architektonicznych,
trudności na rynku pracy, braku tolerancji niektórych ludzi
wobec ludzi upośledzonych, potrzebie integracji osób niepełnosprawnych ze środowiskiem,
Udział uczniów w akcjach charytatywnych:
„Szkoło Pomóż i Ty” - akcja na rzecz osób niewidomych
i niepełnosprawnych, nadanie szkole tytułu Mecenasa Fundacji
„Pomóż Ty” (rok szk. 2013/14),
„Fundacja Błękitny Promyk Miśka Zdziśka” – zbiórka nakrętek,
Zajęcia na temat: „Dyskryminacja, stereotypy i uprzedzenia”
z panem Gerardem Bahem,
Program pomocy medycznej „Na ratunek” Rozprowadzanie kartek świątecznych Stowarzyszenia Sursum Corda.
Współpraca ze stowarzyszeniem „Przyjaciół DPS w Łagiewnikach.”
Wspólna realizacja programu „Poznaj zaakceptuj pomagaj”,
polegająca na spotkaniach, zajęciach terapeutycznych i wyjazdach
integracyjnych młodzieży szkolnej (30 osób) z mieszkańcami DPS.
Coroczny udział w festynie rodzinnym „Bądźmy razem” organizowanym przez DPS w Łagiewnikach poprzez występy zespołu
muzycznego i wolontariuszy – uczniów szkoły.
Udostępnienie obiektu sportowego szkoły do organizacji turnieju
w Boccia dla mieszkańców niepełnosprawnych min.: DPS, WTZ,
ŚDS.
19
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
4
5
1
Uczniowie szkoły uczestniczą aktywnie w zbiórkach żywności na
rzecz osób niepełnosprawnych przy współpracy z kościołem.
Działania prowadzone na rzecz osób niepełnosprawnych
Zespół Szkół Ponadw okresie od 2013r. do I połowy 2015r.:
gimnazjalnych Nr 5
przedstawienia w teatrze „Kurtyna” profilaktyczne dotyczące
w Łopusznie
potrzeb osób niepełnosprawnych,
Prowadzenie lekcji dotyczących empatii i potrzeb osób niepełnosprawnych,
Szkolenia w zakresie opieki przedmedycznej,
Doskonalenie procesu diagnozy dzieci o specjalnych potrzebach
edukacyjnych,
Popularyzowanie idei wolontariatu wśród młodzieży szkolnej
i promowanie osiągnięć wolontariuszy w życiu społeczności
szkolnej,
Zajęcia dydaktyczne w szkole dla ucznia niepełnosprawnego,
nauczanie indywidualne,
Zakup wyposażenia oraz materiałów niezbędnych do ulepszenia
metod i organizacji nauki dla uczniów z orzeczeniami.
Wykaz działań podjętych przez Zespół Szkół Nr 8 w Nowej
Zespół Szkół Nr 8
Słupi na rzecz osób niepełnosprawnych w okresie od 2013r.
w Nowej Słupi
do I połowy 2015r.:
działania ułatwiające naukę i funkcjonowanie w szkole uczennicy niedowidzącej,
wyjazd profilaktyczny do kina „Helios” w Starachowicach na
film pt. „Carte Blanche” – projekcja oraz dyskusja z udziałem
ekspertów i gości dotycząca kształtowania postaw tolerancji,
empatii i zrozumienia,
warsztaty przeprowadzone na godzinie do dyspozycji wychowawcy, pt. „Społeczna szkodliwość stereotypów i postaw nietolerancji”,
zajęcia edukacyjne poświęcone prawom dziecka na temat „Dzieci są skrzydłami człowieka”,
pokaz sportowo – profilaktyczno – wychowawczy pt. „Możliwości organizmu ludzkiego”,
VII Rajd Szlakiem Powstańców Styczniowych z udziałem
ucznia z orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu lekkim.
Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne
Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Bodzentynie jest
Poradnia Psycholospecjalistyczną
placówką oświatową, która zatrudnia psychologów,
giczno-Pedagogiczna
pedagogów i logopedów. Istnieje od 1979 roku. Aktualnie obejmuw Bodzentynie
je pomocą psychologiczno – pedagogiczną dzieci, młodzież, rodziców i nauczycieli z terenu 7 gmin Powiatu Kieleckiego: Bodzentyna, Górna, Bielin, Łagowa, Nowej Słupi, Masłowa,
Zagnańska. W 2006 roku w ramach likwidacji barier architektonicznych dostosowano placówkę do potrzeb osób niepełnosprawnych. Sala rehabilitacyjna wyposażona jest w specjalistyczny
sprzęt do rehabilitacji i terapii. Pracownicy poradni wykorzystują
20
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
w swojej pracy z dziećmi nowoczesne programy komputerowe
oraz aparat EEG – Biofeedback, stymulujący pracę mózgu. Poradnia swoje działania realizuje również poprzez tworzenie w szkołach punktów konsultacyjnych.
Działania podejmowane przez Poradnię PsychologicznoPedagogiczną w Bodzentynie na rzecz osób niepełnosprawnych
w okresie od 2013r. do I połowy 2015r.:
diagnozowanie dzieci i młodzieży niepełnosprawnej w celu
udzielenia
kompleksowej
pomocy
psychologicznopedagogicznej,
w roku szkolnym 2014/15 poradnia wydała 87 orzeczeń
o potrzebie kształcenia specjalnego dla dzieci i młodzieży
z niepełnosprawnością intelektualną, słabo widzących, niepełnosprawnych ruchowo,
pomoc psychologiczna rodzinom, w których są dzieci niepełnosprawne, np. badania w domu rodzinnym dziecka, pomoc w staraniach o dofinansowanie zakupu komputerów lub programów
edukacyjnych dla dzieci niepełnosprawnych, badania na
potrzeby komisji d/s orzekania o niepełnosprawności, udostępnianie rodzinom zestawów ćwiczeń i pomocy terapeutycznych
do pracy z dzieckiem w domu, itp.,
wspieranie nauczycieli i wychowawców w pracy z uczniami
niepełnosprawnymi, pomoc w tworzeniu indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych dla dzieci, prowadzenie
konsultacji i porad,
pomoc w wyborze szkoły i zawodu przez uczniów niepełnosprawnych opiniowanie na potrzeby sprawdzianów i egzaminów
zewnątrz szkolnych,
prowadzenie stałej terapii logopedycznej z dziećmi niepełnosprawnymi, wymagającymi systematycznej korekty wad
wymowy,
wspieranie uczniów niepełnosprawnych metodą EEG Biofeedback,
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Bodzentynie od 2007
roku uczestniczy w programie ,,Powiat Kielecki przyjazny dla
mieszkańców w ograniczaniu skutków niepełnosprawności".
2
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna
w Chmielniku
Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Chmielniku
działa od dnia 1 września 1980 roku. Poradnia mieści się
w budynku Ośrodka Zdrowia przy ulicy Kieleckiej 18. Dysponuje
4 gabinetami i bogatym wyposażeniem. Zaopatrzona jest
w nowoczesny sprzęt i programy komputerowe oraz aparat EEG
Biofeedback stymulujący pracę mózgu. Zatrudnia psychologów,
pedagogów, logopedów i socjologa. Poradnia obsługuje 5 gmin:
Chmielnik, Daleszyce, Morawicę, Pierzchnicę i Raków. Oprócz
działalności diagnostycznej, terapeutycznej i profilaktycznej, prowadzone są ponadto punkty konsultacyjne miedzy innymi
21
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
3
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna
w Piekoszowie
w zespołach szkół i placówkach w Daleszycach, Morawicy, Rakowie, Brzezinkach, Sukowie i innych.
Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Chmielniku
w ramach wsparcia osób niepełnosprawnych zaangażowana jest
w realizację programu ,,Powiat Kielecki przyjazny dla mieszkańców w ograniczaniu skutków niepełnosprawności" od listopada 2007 roku (są to usługi logopedyczne, a od czerwca 2008
roku nadal usługi psychologiczne).
Główne problemy jakie pomagają rozwiązywać pracownicy
poradni to:
problemy osobiste związane z konkretną sytuacją życiową,
np. choroba własna, niepełnosprawności dziecka,
pomoc w kompletowaniu dokumentów na Komisje Orzekające –
głównie badania psychologiczne, wydawanie zaświadczeń
o istniejącej niepełnosprawności oraz prowadzenie terapii dla
beneficjentów,
konsultacje z innymi specjalistami w celu ustalenia optymalnej
diagnozy,
pomoc w uzyskiwaniu wszelkich informacji pomocnych beneficjentom oraz ich opiekunom,
usprawnianie zaburzonych funkcji w ramach terapii logopedycznej i psychologicznej,
stymulowanie rozwoju dzieci z różnymi niepełnosprawnościami,
udzielanie kompleksowych porad rodzicom i opiekunom osób
niepełnosprawnych.
Z
usług
Poradni
Psychologiczno-Pedagogicznej
w Chmielniku korzystają osoby niepełnosprawne intelektualnie,
niepełnosprawne ruchowo oraz dzieci z wadami słuchu, a także
osoby dorosłe głównie po udarach.
W okresie od 2013r. do I połowy 2015r. z działań poradni
skorzystało ogółem 317 osób. Poradnia wydała orzeczenia
o potrzebie kształcenia specjalnego dla dzieci i młodzieży:
- dla 51 osób słabosłyszących i niesłyszących,
- dla 14 osób z niepełnosprawnością ruchową,
- dla 18 osób z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim,
- dla 12 osób z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym,
- dla 1 osoby z upośledzeniem umysłowym w stopniu znacznym,
- o potrzebie kształcenia specjalnego – niedostosowania społecznego dla 67 osób,
- o potrzebie nauczania indywidualnego dla 133 osób,
- przeprowadzono 12 terapii metodą Biofeedback.
Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Piekoszowie jest
publiczną placówką oświatową, funkcjonującą od 1 września 1988
roku. Zatrudnieni specjaliści świadczą profesjonalną i bezpłatną
pomoc psychologiczną, pedagogiczną i logopedyczną dzieciom
i ich rodzicom oraz nauczycielom z gmin: Chęciny, Łopuszno,
22
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
Miedziana Góra, Mniów, Piekoszów, Sitkówka – Nowiny, Strawczyn.
Poradnia prowadzi: diagnozę zgłaszanych problemów, terapię psychologiczną, pedagogiczną i logopedyczną, terapię rodzin,
terapię metodą Biofeedback, przesiewowe badania wzroku i słuchu, zajęcia z dziećmi zdolnymi, zajęcia profilaktyczne
i psychoedukacyjne dla uczniów, zajęcia logorytmiczne, doradztwo
zawodowe, konsultacje, warsztaty i spotkania tematyczne
dla nauczycieli i rodziców, interwencje w sytuacjach kryzysowych.
W pracy poradni wykorzystywane są najnowocześniejsze testy,
urządzenia i programy komputerowe. Poradnia swoje działania
realizuje również poprzez tworzenie w szkołach punktów konsultacyjnych.
W Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w Piekoszowie
podejmowane były następujące działania na rzecz osób niepełnosprawnych w okresie od 2011-2013 roku:
diagnoza psychologiczna,
diagnoza pedagogiczna,
diagnoza logopedyczna,
terapia psychologiczna i logopedyczna,
terapia EEG Biofeedback,
stymulacja ogólnego rozwoju dziecka,
porady i konsultacje dla rodziców,
pomoc w wyborze zawodu i kierunku kształcenia.
W okresie od 2013r. do I połowy 2015r. poradnia wydała orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego dla dzieci
i młodzieży:
- dla 47 osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim,
- dla 14 osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu
umiarkowanym lub znacznym,
- dla 6 osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim,
- dla 41 osób z niepełnosprawnościami sprzężonymi,
- dla 3 osób zagrożonych niedostosowaniem społecznym,
- dla 88 osób niedostosowanych społecznie,
- dla 26 osób z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją,
- dla 58 osób z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera,
- o potrzebie indywidualnego nauczania dla 370 osób.
Młodzieżowe Ośrodki Wychowawcze
1
Młodzieżowy Ośrodek
Wychowawczy
w Rembowie
Działania, jakie były podejmowane na rzecz osób niepełnosprawnych w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w Rembowie realizowano w ramach działalności jednego z kół zainteresowań, jakie funkcjonuje w placówce - jest to koło „Wolontariat”.
23
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
2
1
Młodzieżowy Ośrodek
Wychowawczy
w Podzamczu
W okresie 2013 – 2015 Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Rembowie nawiązał współpracę z Domem Pomocy Społecznej Caritas w Rudkach, gdzie wychowankowie ośrodka mieli
możliwość gościć wielokrotnie i wspierać mieszkańców swoją
obecnością i licznymi działaniami. Wychowankowie Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Rembowie brali udział w balu
karnawałowym w Domu Pomocy Społecznej w Rudkach. Uczestniczyli w wyjeździe integracyjnym do Wyższego Seminarium
Duchownego w Kielcach. W ramach udziału Ośrodka
w Ogólnopolskim Konkursie „Bezpieczna Szkoła – Bezpieczny
Uczeń”, zorganizowano i przeprowadzono we wszystkich klasach
konwersatoria pod hasłem „Mój przyjaciel jest inwalidą – jak
kształtować postawy akceptujące niepełnosprawność?”. Wychowankowie uczestniczyli w 23 finale Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.
Wychowankowie Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Podzamczu Chęcińskim uczestniczą w pracy wolontarystycznej z osobami niepełnosprawnymi w Domu Pomocy Społecznej im. Jana Pawła II w Kielcach. Wychowankowie bardzo
chętnie podejmują się różnego rodzaju działań na rzecz podopiecznych Domu, ale też uczestniczą w życiu jego mieszkańców.
Każde spotkanie z pensjonariuszami Domu jest dla nich wielkim
wydarzeniem i satysfakcją z pomocy drugiemu człowiekowi.
Działania podjęte przez Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Podzamczu na rzecz osób niepełnosprawnych
w okresie od 2013r. do I polowy 2015r.:
Młodzież woluntariacie objęła swoim działaniem osoby
niepełnosprawne z Domu Pomocy Społecznej im. Jana Pawła II
w Kielcach, Domu Pomocy Społecznej w Zgórsku, Hospicjum im.
Matki Teresy z Kalkuty w Kielcach:
zdobywali umiejętności nawiązywania prawidłowych relacji
z osobami niepełnosprawnymi,
nabywali umiejętności opiekuńcze,
doszkalali się w pomaganiu osobom niepełnosprawnym,
zwiększali poczucie własnej wartości,
uczyli się samodzielności w podejmowaniu działań opiekuńczych wobec osób chorych;
zdobywali wiedzę i umiejętności w podejmowaniu trudnych
decyzji;
uczyli się kreatywności poprzez zmierzenie się z różnego
rodzaju sytuacjami;
nabywali kompetencje umożliwiające budowanie pozytywnych
więzi międzyosobowych.
Powiatowe Szkolne Schronisko Młodzieżowe
Powiatowe Szkolne Schronisko Młodzieżowe w Chęcinach z filiami w Bodzentynie,
Łagowie, Mąchocicach Scholasterii i Nowej Słupi.
24
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
6. Programy i projekty realizowane na rzecz osób niepełnosprawnych
Poza działaniami ustawowymi realizowanymi przez powiat na rzecz osób niepełnosprawnych podejmowane są działania pozyskujące dodatkowe środki na realizację zadań
związanych z rehabilitacją społeczną i zawodową osób niepełnosprawnych, a także podmiotów, które tę rehabilitacje świadczą.
6.1 Program wyrównywania różnic między regionami II
W ramach programu realizowane były działania wyrównujące różnice między regionami w obszarze rehabilitacji osób niepełnosprawnych, tj. wyposażenie obiektów służących
rehabilitacji
osób
niepełnosprawnych
w
sprzęt
rehabilitacyjny,
likwidację
barier
w placówkach edukacyjnych i w zakładach opieki zdrowotnej, w zakresie umożliwienia osobom niepełnosprawnym poruszania się i komunikowania, a także rehabilitacji zawodowej.
Program finansowany był ze środków PFRON.
Program uwzględniał niżej wymieniony obszar działań:
a) obszar - B likwidacja barier w zakładach opieki zdrowotnej, urzędach lub placówkach
edukacyjnych w zakresie umożliwienia osobom niepełnosprawnym poruszania
się i komunikowania. Maksymalna wysokość dofinansowania ze środków PFRON
wynosi do 150.000,00 zł na każdy projekt. Beneficjentem pomocy są zakłady opieki
zdrowotnej oraz podmioty, które prowadzą placówki edukacyjne.
b) obszar - D (likwidacja barier transportowych) – dofinansowaniem objęta jest część
kosztów zakupu lub przystosowania pojazdów przeznaczonych do przewozu osób
niepełnosprawnych. Beneficjentem pomocy są organizacje pozarządowe, gminy
spółdzielnie socjalne osób prawnych. Maksymalna wysokość dofinansowania
ze środków PFRON wynosi:
− w przypadku mikrobusów 9-cio miejscowych specjalnie przystosowanych
do przewozu osób niepełnosprawnych na wózkach do 80.000,00 zł.
− dla
pozostałych
samochodów
zwanych
mikrobusami,
które
w
wersji
standardowej są samochodami 9-cio miejscowymi do 70.000,00 zł.
− dla autobusów do 250.000,00 zł.
25
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
c) obszar - G realizatorem był POZiRON; w ramach programu realizowano następujące
zadania: refundacja kosztów wyposażenia stanowiska pracy, sfinansowania kosztów stażu,
przyznanie środków na podjęcie działalności gospodarczej.
6.2 Program „Aktywny Samorząd”.
Powiat Kielecki w 2012 roku realizował pilotażowy program PFRON pn.: „Aktywny
Samorząd” w oparciu o zasady określone przez Zarząd PFRON. Realizatorami Modułu I było
PCPR , Modułu II Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej.
Celem głównym programu było wyeliminowanie lub zmniejszenie barier ograniczających uczestnictwo beneficjentów programu w życiu społecznym, zawodowym i w dostępie do
edukacji. Tabela zamieszczona niżej zawiera informacje o realizowanych modułach i zadaniach.
Tabela nr 17. Kierunki działań programu
Moduł I - Obszary i zadania
A-1
pomoc w zakupie i montażu oprzyrządowania do posiadanego samochodu
A-2
pomoc w uzyskaniu prawa jazdy kategorii B
B-1
pomoc w zakupie sprzętu elektronicznego lub jego elementów
oraz oprogramowania
B-2
dofinansowanie szkoleń w zakresie obsługi nabytego w ramach programu sprzętu elektronicznego
i oprogramowania
C-1
pomoc w zakupie wózka inwalidzkiego o napędzie elektrycznym
C-2
pomoc w utrzymaniu sprawności technicznej posiadanego wózka o napędzie elektrycznym
C-3
pomoc w zakupie protezy kończyny, w której zastosowano nowoczesne rozwiązania techniczne
C-4
pomoc w utrzymaniu sprawności technicznej posiadanej protezy kończyny
26
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
D
pomoc w utrzymaniu aktywności zawodowej poprzez zapewnienie opieki dla osoby zależnej,
np. opłata za pobyt dziecka osoby niepełnosprawnej w żłobku lub przedszkolu
Moduł II – pomoc w uzyskaniu wykształcenia na poziomie wyższym
Szczegółowe zestawienie liczby zrealizowanych wniosków oraz środków wypłaconych
na poszczególne obszary programu przedstawia tabela:
Tabela nr 17. Wydatkowanie środków w powiecie kieleckim przedstawia tabela:
Obszar
Zrealizowana
liczba wniosków
A-1
A-2
B-1
B-2
C-1
C-2
C-3
C-4
D
Łącznie
3
4
22
4
7
1
0
0
2
43
2013
Wysokość
środków
wypłaconych
(zł)
11.610,00
3.926,00
149.671,00
8.000,00
136.100,00
1.548,00
0
0
1.406,00
312.207,00
Środki wypłacone
(%)
Zrealizowana
liczba wniosków
3,71%
1,25%
47,93%
2,56%
43,60%
0,50%
0
0
0,45%
100%
2
1
13
4
11
7
1
0
2
41
2014
Wysokość
środków
wypłaconych
(zł)
6.366,00
1.125,00
101.484,00
8.000,00
184.995,00
14.000,00
33.660,00
0
2.694,00
352.324,00
Środki wypłacone
(%)
1,82
0,32
28,80
2,27
52,50
3,97
9,56
0
0,76
100%
Źródło: Opracowanie własne PCPR w Kielcach.
6.3 Projekt systemowy „Równi lecz Różni” w latach 2013 - 2015.
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kielcach w latach 2009 - 2015 realizowało
projekt systemowy pn. „Równi lecz różni” w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet VII - Promocja Integracji Społecznej, Działanie 7.1. Rozwój i upowszechnianie
aktywnej integracji, Poddziałanie 7.1.2 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez
powiatowe centra pomocy rodzinie. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze
środków Europejskiego Funduszu Społecznego.
27
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
W okresie od 3 maja 2009 do 31 sierpnia 2015 roku zorganizowano szereg działań
skierowanych do osób niepełnosprawnych w zakresie aktywizacji zdrowotnej, edukacyjnej
i społecznej, w szczególności:
Utworzono Punkt Konsultacyjno-Doradczy, w którym, informowano o prawach
i uprawnieniach przysługujących osobom niepełnosprawnym oraz organizowano
specjalistyczne poradnictwo: psychoterapeutyczne, prawne, zawodowe,
Realizowano zajęcia rehabilitacyjne w tym, w środowisku,
Realizowano usługi asystenta osoby niepełnosprawnej,
Organizowano wyjazdy szkoleniowe z elementami aktywizacji społecznej, zawodowej
i zdrowotnej,
Organizowano kursy i warsztaty (m.in. bukieciarstwo, malowania na tkaninie, komputerowe),
Wyjazdowe warsztaty dla kobiet po mastektomii lub z innymi chorobami nowotworowymi,
Warsztaty manualne,
Transport specjalistyczny do szkoły oraz do Środowiskowego Domu Samopomocy
Spotkania integracyjne dla osób niepełnosprawnych, opiekunów oraz środowiska lokalnego,
Na terenie gmin powiatu kieleckiego organizowano konsultacje specjalistyczne:
psychiatryczne, neurologiczne, prawne oraz prowadzono terapię indywidualną
i rodzinną dla rodzin doświadczających przemocy,
Zakupiono Bus dostosowany do przewozu osób niepełnosprawnych poruszających się
na wózkach inwalidzkich,
Organizowano vouchery na zakup usług społecznych i kulturalnych dla wszystkich
osób niepełnosprawnych.
Nadrzędnym celem projektu była szeroko rozumiana aktywizacja osób zagrożonych
wykluczeniem społecznym, w tym osób niepełnosprawnych, młodzieży przybywającej w pieczy zastępczej lub opuszczającej, pieczę zastępczą oraz rodzin doświadczających przemocy.
W okresie od 1 stycznia 2013 do 31 sierpnia 2015 realizacji projektu systemowego
wsparcie skierowano do grup beneficjentów wyszczególnionych w poniższej tabeli.
Tabela nr 18. Grupy beneficjentów projektu w latach 2013-2015
28
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
Rok
Osoby niepełnosprawne
2013
2014
2015
200
193
88
Młodzież opuszczająca pieczę zastępczą
(usamodzielniana)
4
6
7
Razem
481
17
Młodzież przebywająca w
pieczy zastępczej
36
28
26
Osoby
w rodzinach doświadczających
przemocy
55
0
0
90
55
Ogółem
295
227
121
643
Źródło: Opracowanie własne PCPR w Kielcach.
Podstawową grupę beneficjentów stanowiły osoby niepełnosprawne 74,81% ogółu
beneficjentów. Udział osób niepełnosprawnych w stosunku do poszczególnych grup na przełomie 2013 i 2015 roku obrazuje poniższy wykres.
Wykres nr 2. Beneficjenci korzystający z wsparcia w ramach projektu systemowego.
250
200
osoby niepełnosprawne
150
osoby usamodzielniane
100
osoby z RZ i POW
osoby zagrożone przemocą
50
0
2013
2014
2015
Źródło: Opracowanie własne PCPR w Kielcach.
W charakteryzowanym okresie zorganizowano szereg działań odpowiadających na
potrzeby. Podział na poszczególnych odbiorców przedstawia poniższa tabela.
29
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim na lata 2016-2020
Tabela nr 19. Projekt systemowy w zakresie realizacji działań na rzecz osób niepełnosprawnych w okresie 2013 – 2015
.
Lp
1
2
3
Grupa docelowa
REALIZOWANE DZIAŁANIA
OSOBY
NIEPEŁNOSPRAWNE
Ogółem
Rehabilitacja stacjonarna
Usługi asystenta osoby niepełnosprawnej
Warsztaty manualne
Wyjazdowe szkolenia aktywizacyjne (w tym rehabilitacja społeczna, zdrowotna, zawodowa)
Transport specjalistyczny do szkoły oraz ŚDS
Zajęć aktywizacyjnych dla osób niepełnosprawnych z terenu gmin Łagów, Bieliny, Nowa Słupia, Raków
(warsztaty w pracowni gospodarstwa domowego, warsztaty rękodzielnicze, zajęcia usprawniające/rehabilitacyjne)
Wyjazd kulturoznawczy dla osób niepełnosprawnych z gmin Łagów, Bieliny, Nowa Słupia, Raków uczestników
zajęć aktywizacyjnych
Ogółem
Zajęć w pracowni witrażu/rękodzieła artystycznego
Wyjazdowe warsztaty aktywizacyjne (w tym rehabilitacja społeczna, zdrowotna, edukacyjna)
Wyjazd edukacyjny połączony z wizytą studyjną w Zakładzie Aktywności Zawodowej do Krakowa
Zajęcia w pracowni witrażu
Ogółem
Zajęcia w pracowni meblarsko – rzeźbiarskiej
Zajęcia w pracowni rękodzielniczej – decupage
Wycieczka integracyjna - Św. Katarzyna
Udział w impreza kulturalnej organizowanej w Amfiteatrze „Kadzielnia” w Kielcach
UCZESTNICY
WARSZTATU TARAPII
ZAJĘCIOWEJ
W ZGÓRSKU
UCZESTNICY
WARSZTATU TARAPII
ZAJĘCIOWEJ
W FANISŁAWICACH
4
UCZESTNICY
WARSZTATU TARAPII
ZAJĘCIOWEJ
W OSINACH
5
UCZESTNICY
WARSZTATU TARAPII
ZAJĘCIOWEJ
W BELNIE
Ogólna liczba osób
niepełnosprawnych
LICZBA UCZESTNIKÓW OBJĘTYCH WSPARCIEM/LICZBA GODZIN
2013
2014
2015
87
25 /750
9/1100
133
20/600
13/1246
47
18/1040
2
20
2
-
100
3
-
-
20
40
10
-
41
-
30
-
-
33
12
5
33
33
35
34
25
14
-
Konsultacje psychiatryczne
8
-
Konsultacje neurologiczne
Ogółem
Zajęcia w pracowni plastyczno - modelarskiej
Wyjazdowe warsztaty aktywizacyjne (w tym rehabilitacja społeczna, zdrowotna, edukacyjna)
Konsultacje psychiatryczne
Ogółem
Zajęcia krawiecko-hafciarskich
33
40
40
20
32
-
Wyjazdowe warsztaty aktywizacyjne (w tym rehabilitacja społeczna, zdrowotna, edukacyjna
Doradztwo zawodowe
Konsultacje psychiatryczne
Konsultacje neurologiczne
Wszystkie działania
2
37
8
-
25
10
-
12
25/100
200
-
-
25/100
25/50
193
88
30
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
6.4 Program Ochrony Zdrowia Psychicznego Powiatu Kieleckiego
na lata 2012-2015.
Podstawą prawną przygotowania Programu był art. 2 ust.4 pkt.1 ustawy dnia 19 sierpnia
1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2011r. Nr 231, poz. 1375 z późn. zm.)
oraz § 4 ust. 1 pkt. 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 r. w sprawie
Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego (Dz. U. z 2011r. Nr 24, poz. 128).
Ochrona zdrowia psychicznego, w myśl art. 2 Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego
obejmuje realizację zadań dotyczących:
1) promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym,
2) zapewnienia, osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w
środowisku rodzinnym i społecznym,
3) kształtowania wobec osób z zaburzeniami psychicznymi właściwych postaw społecznych, a zwłaszcza zrozumienia, tolerancji, życzliwości, a także przeciwdziałania ich
dyskryminacji.
Lokalny zespół koordynujący realizację Programu, powołany został uchwałą
Nr 71/322/11 Zarządu Powiatu w Kielcach z dnia 28 grudnia 2011 roku. Natomiast „Program
Ochrony Zdrowia Psychicznego Powiatu Kieleckiego na lata 2012 -2015” został przyjęty
Uchwałą Nr XIII/ 68 /12 Rady Powiatu w Kielcach z dnia 24 września 2012 roku.
Niniejszy Program zawiera najbardziej istotne elementy polityki zdrowotnej powiatu
kieleckiego i wyznacza kierunki działania w zakresie poprawy stanu zdrowia psychicznego
mieszkańców, zaspokojenia ich potrzeb zdrowotnych oraz organizacji opieki zdrowotnej.
W ramach Programu w latach 2012-2015 opracowywano i aktualizowano corocznie
„Informator o dostępnych formach opieki zdrowotnej, aktywizacji zawodowej i pomocy społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi” – jest on dostępny na stronie Starostwa Powiatowego w Kielcach - www.powiat.kielce.pl. Publikacja ta ma na celu przekazywanie informacji na temat funkcjonujących rozwiązań w zakresie pomocy osobom niepełnosprawnym
z zaburzeniami psychicznymi.
31
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
6.5. Program „Powiat Kielecki przyjazny dla mieszkańców w ograniczaniu skutków niepełnosprawności”.
Projekt jest kontynuacją programu Ograniczania Skutków Niepełnosprawności realizowanego w latach 2006 – 2009 w porozumieniu z Państwowym Funduszem Rehabilitacji
Osób Niepełnosprawnych. Celem programu jest umożliwienie osobom niepełnosprawnym
szybkiego powrotu do aktywności zawodowej i społecznej oraz przyspieszenia procesu adaptacyjnego.
W 2010 roku projekt finansowany był z budżetu powiatu kieleckiego. Od roku 2011 Zarząd
Powiatu realizuje program przy wsparciu finansowym Prezydenta Miasta Kielce oraz Burmistrzów i Wójtów Miast i Gmin powiatu kieleckiego.
Wykonanie zadań przewidzianych w programie odbywało się w:
a) Powiatowym Centrum Usług Medycznych w Kielcach:
− zabiegi, porady rehabilitacyjne i badania densytometryczne, wypożyczanie sprzętu
do rehabilitacji domowej,
− dowóz beneficjentów z terenu Gmin Powiatu Kieleckiego na zabiegi rehabilitacyjne do PCUM Kielce.
b) Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Bodzentynie:
− zabiegi rehabilitacyjne,
− porady, terapia logopedyczna i psychologiczna.
c) Poradniach Psychologiczno-Pedagogicznych w Chmielniku i Piekoszowie:
− porady, terapia logopedyczna i psychologiczna.
Informacja zbiorcza o realizacji programu „Powiat kielecki przyjazny mieszkańcom
w ograniczaniu skutków niepełnosprawności” przedstawiono w poniższej tabeli.
Tabela nr 20. Informacja z wykonania programu „Powiat kielecki przyjazny mieszkańcom
w ograniczaniu skutków niepełnosprawności”
ROK 2013
I.
II.
Miasta i Gminy, Gminy Powiatu Kieleckiego,
które zadeklarowały uczestnictwo w Programie
Nakłady finansowe na realizację Programu:
• koszty osobowe
• koszty związane z eksploatacją samochodu
• koszty wynajmu pomieszczeń, mediów, eksploatacji
sprzętu (PCUM+PPP)
Razem
Ogółem:
102.700
ROK 2014
Ogółem:
122.400
ROK 2015
(I półrocze)
Ogółem:
103.900
124.366,67
13.373,75
157.815,99
137.619,00
18.481,49
156.000,00
64.869,33
6.729,41
70.500,00
295.556,41 zł
312.100,49 zł
142.098,74 zł
32
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
III.
IV.
V.
VI.
Liczba osób przyjętych w ramach Programu
w PCUM
Ilość wykonanych zabiegów w ramach Programu
Łączna wartość, na którą wykonano zabiegi
z zakresu rehabilitacji ruchowej, fizjoterapii, masażu i badania gęstości kości
Ilość udzielonych porad psychologicznych
i logopedycznych oraz zabiegów rehabilitacyjnych
w ramach Programu
Łączna wartość zrealizowanych usług (PCUM+PPP) w ramach Programu
Ilość wypożyczonego sprzętu do rehabilitacji domowej
Ilość osób, którym wypożyczono sprzęt do rehabilitacji domowej
Ilość osób, które zostały dowiezione na rehabilitację do
PCUM w Kielcach
328
347
241
11.184
134.081,00
14.110
157.950,00
10.121
122.143,00
1.321
1.429
824
209.848,00
262.181,00
168.045,00
341
252
390
261
179
113
127
118
83
33
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
7. Potrzeby osób niepełnosprawnych w kontekście badań własnych.
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kielcach na podstawie kwestionariusza
ankietowego przeprowadziło badanie wśród osób niepełnosprawnych korzystających ze
wsparcia w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej. Celem przeprowadzonego badania
było zdobycie informacji o napotykanych, przez osoby niepełnosprawne zamieszkałe na terenie
powiatu kieleckiego, barierach i problemach towarzyszących niepełnosprawności. Zebrane
dane posłużą do ukierunkowania działań w zakresie szeroko pojętej aktywizacji osób niepełnosprawnych.
W okresie od 1 września do 5 grudnia 2015 roku kwestionariusz ankietowy wypełniło
101 osób niepełnosprawnych lub opiekunów osoby niepełnosprawnej. Przed przystąpieniem
do wypełniania ankiet, badani zostali poinformowani o zasadach, formach „ankietowania”,
o anonimowości, jej celach, poproszeni o wiarygodność i wybór prawdziwych odpowiedzi.
Czas wypełniania ankiety był nieograniczony. Nikt z badanych nie zgłaszał problemów
ze zrozumieniem pytań.
Kwestionariusz ankietowy przedstawia sytuację 101 osób niepełnosprawnych,
54 kobiet (K) i 47 mężczyzn (M) w tym:
10 osób – z lekkim stopniem niepełnosprawności/III grupa,
25 osób – z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności/II grupa,
66 osób – ze znacznym stopniem niepełnosprawności/I grupa,
Grupa osób niepełnosprawnych uczestnicząca w badaniu zapytana, o rodzaj schorzenia wskazała w 56% niepełnosprawność intelektualną, następną grupę 48% stanowią osoby
niepełnosprawne ruchowo, z czego 20% ankietowanych wskazało powiązanie z innymi schorzeniami, 9% badanych wskazało na narząd wzroku (niedowidzący/niewidomy), 1% ankietowanych
stanowiły osoby mające problemy z narządem słuchu (niedosłyszący/głuchoniemy), natomiast 7% ankietowanych zaznaczyło – inne (epilepsja, układ oddechowy).
Analizując wykształcenie badanej grupy największy odsetek stanowiły osoby
z wykształceniem podstawowym 27%, 26% zawodowym, następnie 24% osoby bez wykształcenia. Posiadanie wykształcenia gimnazjalnego wskazało 10% osób, średnie natomiast
wskazało 9% ankietowanych, a wyższe jedynie 5% grupy.
34
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
W kolejnym pytaniu ankietowane osoby określiły swój status na rynku pracy: 9%
stanowiły osoby bezrobotne zarejestrowane w urzędzie pracy, 86% ankietowanych to osoby
nieaktywne zawodowo (uczeń/ student), natomiast 6% – zatrudnione.
W odpowiedzi na następne pytanie „Czy będąc osobą niepełnosprawną zna Pan(i)
swoje prawa i przywileje?”, 32% ankietowanych odpowiedziało, że „nie”, 42% tak, natomiast
27% ankietowanych odpowiedziało, że „nie wie/trudno powiedzieć”.
W kolejnym pytaniu poproszono ankietowane osoby o udzielenie odpowiedzi na pytanie: „Z jakimi problemami społecznymi najczęściej się Pan(i) spotyka?”, przy możliwości
wskazania maksymalnie trzech najistotniejszych problemów. Wyniki z odpowiedzi przedstawiono w poniższej tabeli.
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
Rodzaj problemu
Utrudniony dostęp do usług rehabilitacyjnych
Utrudniony dostęp do usług społecznych
Utrudniony dostęp do informacji na temat uprawnień
i przywilejów
Brak akceptacji w środowisku lokalnym
Dyskryminacja na rynku pracy
Problemy psychologiczne
Izolacja
Ubóstwo
Liczba osób wskazujących dany problem
37
16
25
33
24
25
31
33
Poddając weryfikacji uzyskane odpowiedzi widzimy, że najwięcej badanych 33 osoby
wskazuje na utrudniony dostęp do usług rehabilitacyjnych, brak akceptacji w środowisku
lokalnym i ubóstwo, 31 osób przedstawiło izolację, jako główny problem, natomiast 25 osób
badanych wskazanie utrudnionego dostępu do informacji i przywilejów, problemy psychologiczne oraz dyskryminację na rynku pracy (24 osoby); 16 osób wskazało utrudniony dostęp
do usług społecznych. Potwierdzenie napotykanych problemów społecznych znajduje odzwierciedlenie w odpowiedziach na następne pytanie: „Jakie problemy i niedogodności dla
osób
niepełnosprawnych dostrzega Pan(i) w swoim otoczeniu? Co sprawia Panu(i) jako osobie
niepełnosprawnej największy problem w życiu społecznym?” Ankietowani najczęściej wskazywali na brak odpowiedniej rehabilitacji i środków finansowych na jej realizację. Drugim
problemem jest dyskryminacja w środowisku lokalnym oraz brak akceptacji w środowisku
35
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
lokalnym. Brak kontaktów i wsparcia ze strony rodziny – samotność, problemy psychologiczne, dyskryminacja na rynku pracy oraz brak ofert pracy, dostosowanych do rodzaju niepełnosprawności.
Ankietowani mogli się dodatkowo wypowiedzieć na temat oczekiwań w zakresie
pomocy świadczonej przez instytucje działające na rzecz osób niepełnosprawnych. Udzielone
odpowiedzi zostały ujęte w poniższej tabeli:
Lp.
Rodzaj wymaganej pomocy
1
Pomoc finansowa
Pomoc rzeczowa
Porady prawne
Pomoc w znalezieniu mieszkania dostosowanego do
potrzeb i rodzaju osób niepełnosprawnych
Pomoc w dostosowaniu mieszkania do swojej niepełnosprawności
Pomoc w zapewnieniu środka transportu
Pomoc w znalezieniu pracy
Pomoc edukacyjna
Pomoc psychologiczna/praca socjalna
Pomoc w zakresie rehabilitacji
Pomoc w ułatwieniach architektonicznych (likwidacja barier architektonicznych w infrastrukturze miejskiej)
Pomoc w załatwieniu spraw urzędowych
Pomoc asystenta osoby niepełnosprawnej
Inna:
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
Liczba
osób
61
28
13
10
20
25
20
15
27
32
7
32
28
1
Jak wynika z przedstawionych danych osoby niepełnosprawne oczekują najczęściej
wsparcia finansowego (61 osób), pomocy rzeczowej oczekuje 28 osób, natomiast 32 osoby
z pośród badanej grupy oczekuje pomocy w zakresie organizacji zajęć rehabilitacyjnych,
wsparcia psychologicznego, pomocy asystenta osoby niepełnosprawnej.
Analizując kwestionariusze ankiet możemy zauważyć, że zakres potrzeb jest zróżnicowany i w dużej mierze zależy od rodzaju niepełnosprawności, sprawności psychofizycznej,
wsparcia rodziny i akceptacji lub jej braku w środowisku lokalnym, a także sytuacji finansowej.
Inną formą diagnozy potrzeb osób niepełnosprawnych było skonsultowanie potrzeby
organizacji usług asystenta osoby niepełnosprawnej z jednostkami organizacyjnymi pomocy
36
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
społecznej z terenu powiatu kieleckiego. Konsultacje przeprowadzono w 2014 roku na potrzeby projektu systemowego „Równi lecz różni”. Zebrane dane zostały przedstawione
w poniższej tabeli
Tabela nr 27. Potrzeby w zakresie organizacji usług asystenta osoby niepełnosprawnej
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych przestawionych przez OPS-y.
37
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
8. Analiza SWOT w zakresie rehabilitacji osób niepełnosprawnych.
W planowaniu strategicznym stosowane są różne techniki analityczne oraz sposoby
dochodzenia do konstruktywnych wniosków. W praktyce najczęściej wykorzystywaną metodą jest Analiza SWOT.
Analiza SWOT stanowi kompleksowe narzędzie pomocnicze pozwalające pogłębić
ocenę otoczenia planowanego przedsięwzięcia, a także wewnętrznych aspektów warunkujących jego powodzenie.
Termin SWOT powstał z pierwszych liter angielskich terminów:
S
STRENGTHS
W WEAKNESSES
- MOCNE STRONY
- SŁABE STRONY
O OPPORTUNITIES - SZANSE
T
THREATS
- ZAGROŻENIA
Technika SWOT służy do analizy sytuacji wewnętrznej oraz zewnętrznej organizacji.
Stosowana jest przede wszystkim w procesie planowania, głównie planowania strategicznego,
do przeprowadzenia diagnozy procesów i struktur przewidywania przyszłych stanów rzeczy,
zarówno z punktu widzenia przetrwania, jak i rozwoju.
Składa się ona z następujących kategorii czynników:
•
MOCNE STRONY – wewnętrzne uwarunkowania, które stanowią mocne strony powiatu, a których podtrzymywanie będzie prowadzić do dalszego rozwoju w przyszłości. Stanowią one potencjał powiatu;
•
SŁABE STRONY-wewnętrzne uwarunkowania, które z kolei nie wnoszą nic nowego
do rozwoju powiatu, powodują jego słabszy rozwój i opóźniają podejmowanie różnych
działań. Ważne aby przeciwdziałać ich szkodliwemu rozwojowi;
•
SZANSE – uwarunkowania zewnętrzne, są one zewnętrznymi czynnikami niezależnymi
od działalności powiatu. Mają one jednak pozytywny wpływ na dalsze jego losy dlatego
branie ich pod uwagę i podjęcie odpowiednich działań w kierunku ich rozwoju.
•
ZAGROŻENIA – uwarunkowania zewnętrzne, które jak powyższe są czynnikami niezależnymi, ale ich funkcjonowanie wpływa niekorzystnie na rozwój polityki społecznej
powiatu, dlatego należy ich unikać.
38
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
Dla potrzeb niniejszego dokumentu zastosowano tabelaryczne ujęcie analizy SWOT.
Wybór dziedzin poddanych analizie jest powiązany z obszarami, planowania strategicznego
zawartymi w przedmiotowym dokumencie.
MOCNE STRONY
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Poszerzanie zaplecza instytucjonalnego działającego na rzecz osób niepełnosprawnych
tj. WTZ, CIS, KIS,SDS, DPS.
Aktywna działalność organizacji pozarządowych na rzecz osób niepełnosprawnych i ich
rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji
życiowej.
Zwiększona aktywność instytucji samorządowych podejmowaniu działaniach na rzecz
osób niepełnosprawnych.
Podnoszenie kompetencji zawodowych kadr
pracowników pomocy społecznej realizujących zadania dla osób niepełnosprawnych.
Zapewnienie wsparcia specjalistycznego dla
osób niepełnosprawnych (porady psychologa
i radcy prawnego).
Funkcjonowanie wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego przy Powiatowym Centrum Usług
Medycznych w Kielcach.
Współpraca instytucji samorządowych z pozarządowymi w zakresie wsparcia inicjatyw na
rzecz osób niepełnosprawnych.
Realizacja zadań pozaustawowych na rzecz
osób niepełnosprawnych przez samorząd powiatowy.
Zaangażowanie przedstawicieli osób niepełnosprawnych w politykę społeczną powiatu
(Powiatowa Społeczna Rada do Spraw Osób
Niepełnosprawnych przy Staroście Kieleckim.
SŁABE STONY
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Niepełna diagnoza zjawiska niepełnosprawności w powiecie, związana z niespójnym
systemem orzekania.
Brak
jakościowej
diagnozy
potrzeb
w obszarze pomocy osobom niepełnosprawnym i ich rodzinom, która umożliwiłaby
ustalenie priorytetów dla całego środowiska
(z uwzględnieniem potrzeb wynikających z
rodzaju niepełnosprawności oraz barier społecznych, fizycznych, mentalnych i emocjonalnych zarówno osób niepełnosprawnych
jak i ich rodzin)
Istniejące bariery społeczne, w tym kulturowe i mentalnościowe, dotyczące niepełnosprawności, co negatywnie wpływa na integrację społeczną osób niepełnosprawnych.
Niewystarczająca oferta dla osób niepełnosprawnych (on) i ich rodzin w zakresie
świadczenia usług środowiskowych, tj.: asystent osobisty on, usługi opiekuńcze i specjalistyczne, wolontariat, ośrodki wsparcia
dziennego, WTZ, ŚDS, hostele, mieszkania
chronione).
Brak Zakładów Aktywności Zawodowej
na terenie Powiatu Kieleckiego.
Ograniczona dostępność do usług rehabilitacji leczniczej.
Niewystarczająca oferta dla osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy powodująca trudności w znalezieniu pracy.
Brak samodzielności ekonomicznej osób
niepełnosprawnych przekładający się na obciążenie
systemu
pomocy
socjalnej
i ubezpieczeń społecznych
Ograniczona dostępność do wczesnej inter39
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
•
•
•
SZANSE
•
•
•
•
•
•
wencji gwarantującej kompleksową diagnozę
dziecka niepełnosprawnego i zagrożonego
niepełnosprawnością.
Niska konsolidacja organizacji pozarządowych działających na rzecz osób niepełnosprawnych.
Niewystarczające
upowszechnianie
w środowisku pozytywnych wzorców postaw charytatywnych i filantropijnych.
Niewystarczająca świadomość osób niepełnosprawnych na temat swoich uprawnień.
ZAGROŻENIA
Dostęp
do
finansowania
inicjatyw • Starzenie się społeczeństwa, a tym samym
na rzecz osób z niepełnosprawnością
wzrastająca liczba osób niepełnosprawnych
przez organizacje pozarządowe z funduszy
w wieku poprodukcyjnym, większe obciążeUnii Europejskiej, PFRON i innych.
nie systemu emerytalnego.
Zwiększająca się świadomość osób niepełno- • Niewystarczające środki PFRON na realizasprawnych o tkwiących w nich możliwościach
cję wszystkich potrzeb osób niepełnosprawaktywnego działania w wielu dziedzinach
nych z zakresu zadań rehabilitacji zawodożycia społecznego i zawodowego.
wej i społecznej.
Wzrastająca społeczna akceptacja osób nie- • Niewydolność systemu zabezpieczenia spopełnosprawnych oraz zauważanie ich prołecznego oraz niskie świadczenia pieniężne
blemów on na szczeblu centralnym.
związane z niepełnosprawnością (renty).
Pozyskiwanie środków z Unii Europejskiej • Ubożenie społeczeństwa.
przez PCPR oraz realizowanie projektów na • Słabe zrozumienie specyfiki potrzeb osób
rzecz osób niepełnosprawnych.
niepełnosprawnych w aspekcie edukacji, rePromowanie polityki związanej z deinstytuhabilitacji społecznej i zawodowej.
cjonalizacją usług na rzecz osób niepełno- • Niski poziom wykształcenia osób niepełnosprawnych i ich rodzin.
sprawnych (on) utrudniający podjęcie zaKształtowanie polityki światowej i europejtrudnienia.
skiej poprzez opracowywanie dokumentów • Niewystarczające upowszechnianie w menp. Konwencja Praw Osób Niepełnosprawdiach problematyki niepełnosprawności
nych
w celu kształtowania pozytywnych postaw.
w kompleksowy sposób mówiąca o niepełnosprawności w zakresie praw, równości i niedyskryminacji.
Tabela nr 30. Analiza SWOT w zakresie rehabilitacji osób niepełnosprawnych.
40
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
8.1. Założenia programu
Najważniejszym obszarem, który wciąż należy realizować na rzecz osób niepełnosprawnych jest podejmowanie działań zmierzających do likwidacji barier architektonicznych,
w komunikowaniu się i technicznych dla osób niepełnosprawnych oraz urbanistycznych i
transportowych. Ważne jest również podejmowanie działań, które prowadzić będą do zwiększenia integracji ze środowiskiem lokalnym, a w efekcie poprawy życiowej samodzielności
osób niepełnosprawnych, jak również ich rodzin. Osoby niepełnosprawne i ich rodziny nie
tylko zmagają się z ograniczeniami spowodowanymi niepełnosprawnością, ale także muszą
przełamywać negatywne stereotypy w społecznym odbiorze. Pokonywanie skutków niepełnosprawności może przyczynić się do osiągnięcia optymalnego poziomu życia przez osoby niepełnosprawne. Prowadzenie działań skierowanych do osób niepełnosprawnych i ich rodzin
jest niezbędnym warunkiem wspomagającym zwiększenie aktywności tej części społeczności
Powiatu Kieleckiego.
W odniesieniu do najważniejszych problemów powiatu kieleckiego należy zwrócić
uwagę na rosnącą liczbę osób posiadających orzeczenie o niepełnosprawności – przewyższającą średnią krajową - mocno skorelowaną z wiekiem osób oraz nierównomierne rozłożenie
terytorialne tej społeczności. Mając na uwadze proces „starzenia się” społeczeństwa koniecznym jest rozwój takich form pomocy jak: usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, asystenckie, rozwój wolontariatu wspierającego osoby niepełnosprawne i starsze oraz rozwój
innych form opieki pozainstytucjonalnej.
Do niekorzystnych zjawisk należy zaliczyć niską aktywność zawodową oraz wysokie
bezrobocie wśród osób niepełnosprawnych, co jest w znacznym stopniu skorelowane i stanowi wynik niskiego poziomu wykształcenia i posiadanych kwalifikacji, a także występnych
barier mentalnych, psychicznych i społecznych. Powyższe wpływa na sytuację ekonomiczną
osób niepełnosprawnych, potencjalne zagrożenie wykluczeniem społecznym i zjawiskiem
ubóstwa, a co za tym idzie obciążanie budżetu państwa i samorządów pomocą socjalną na
rzecz osób niepełnosprawnych i rodzin.
W świetle przeprowadzonej diagnozy sytuacji populacji osób niepełnosprawnych oraz
ich najbliższego otoczenia, zasadnym jest skierowanie interwencji, środków i działań na obszarach mających na celu zapobieganie i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu rodzin i
osób niepełnosprawnych, wzmocnienie pozycji oraz aktywizację zawodową osób niepełno41
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
sprawnych z uwzględnieniem dostosowania niepełnosprawności do zatrudnienia na chronionym lub otwartym rynku pracy. W odniesieniu do istotnych problemów osób niepełnosprawnych
w powiecie kieleckim należy zwrócić szczególną uwagę na trudną sytuację osób niepełnosprawnych w systemie edukacyjnym oraz fakt posiadania niskiego wykształcenia: podstawowego i zasadniczego.
Kolejnymi istotnymi obszarami, na których należy koncentrować działania są rozwój
profilaktyki, dostępności oraz jakości świadczonych usług medycznych i rehabilitacyjnych.
W kontekście społecznym istotny jest rozwój oraz wzmacnianie systemu partnerstw na rzecz
wspierania środowiska osób niepełnosprawnych.
W ramach wyznaczonych celów operacyjnych zostały określone oraz wyznaczone
działania, których realizacja wpłynie na poprawę efektywności systemu wsparcia, aktywizacji
i inkluzji społeczno-ekonomicznej osób z niepełnosprawnością.
Głównym celem realizacji „Powiatowego Programu Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2016 – 2020” jest zorganizowanie efektywnego systemu wsparcia i zapewnienia optymalnych warunków sprzyjających aktywizacji społeczno – zawodowej osób niepełnosprawnych i ich rodzin. Cel ten rozwinięty został o cztery cele szczegółowe, które
wskazują na główne obszary działań w obrębie zadań wynikających z pomocy osobom niepełnosprawnym i ich rodzinom.
I – Integracja społeczna osób niepełnosprawnych i ich rodzin zmierzająca do samodzielności życiowej
Działania podejmowane w tym zakresie powinny doprowadzić osoby niepełnosprawne
do uzyskania samodzielności, zaradności oraz integracji społecznej.
Stworzenie odpowiednich warunków prowadzących do osiągania samodzielności
przez osoby niepełnosprawne sprzyja nie tylko kształtowaniu poczucia własnej wartości,
ale przede wszystkim ułatwia funkcjonowanie życiowe zarówno w sferze osobistej jak
i zawodowej oraz społecznej.
Prowadzanie poradnictwa psychologicznego, prawnego, socjalnego oraz udzielenia
indywidualnych konsultacji sprzyja rozwiązywaniu codziennych problemów osób niepełnosprawnych i ich rodzin. Informowanie o prawach i uprawnieniach on. Mobilizacja do większej aktywności i samodzielności jest także uczestnictwo w zajęciach prowadzonych przez
środowiskowe formy wsparcia i rehabilitacji.
42
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
II –Rehabilitacja dostosowana do rodzaju niepełnosprawności.
Osiąganie i utrzymywanie optymalnego poziomu funkcjonowania fizycznego
i psychicznego osób niepełnosprawnych stanowi najważniejszy element w tworzeniu warunków umożliwiających im optymalną niezależność. Aby zapewnić dostęp do rehabilitacji dla
grup z różnego rodzaju niepełnosprawnościami należy zrealizować szereg działań uwzględniając w każdym z nich specyfikę schorzenia i rodzaj niepełnosprawności. Rozwijanie usług
środowiskowych uwzględniających indywidualne potrzeby rodzin i osób niepełnosprawnych
w ramach min. tzw. deinstytucjonalizacji usług.
III – Likwidacja szeroko rozumianych barier (techniczne, architektoniczne, transportowe, urbanistyczne) w dostępie do usług oferowanych w środowisku.
Likwidacja barier pozwoli osobie niepełnosprawnej na aktywne uczestnictwo w życiu
społecznym i zawodowym. Występujące bariery są przyczyną izolacji osób niepełnosprawnych od otoczenia i uzależnienia ich od pomocy innych osób. Należy podejmować takie działania, które ograniczają lub uniemożliwiają jednostce samodzielne funkcjonowanie w środowisku.
IV – Aktywizacja edukacyjna i zawodowa osób niepełnosprawnych
Aktywizacja edukacyjna i zawodowa jest ważnym elementem rehabilitacji kompleksowej osób niepełnosprawnych. Ma na celu pomoc osobom niepełnosprawnym w uzyskaniu
odpowiedniego zatrudnienia, zgodnie z ich możliwościami psychofizycznymi oraz kwalifikacjami zawodowymi. Odbywa się to głównie poprzez ułatwienie im korzystania z różnych
forma aktywizacji zawodowej, m.in.: poradnictwo zawodowe, szkolenia zawodowe, pośrednictwa pracy. Kształcenie i podnoszenie swoich kwalifikacji jest jednym z warunków pełnego,
równoprawnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu społecznym i zawodowym.
Rehabilitacja zawodowa i edukacyjna ma ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania psychicznego, społecznego oraz integracji ze środowiskiem lokalnym. Praca zgodna z
kwalifikacjami dalej możliwość uczestnictwa w życiu społeczno-gospodarczym, jest gwarantem poczucia własnej wartości, samodzielności materialnej oraz wpływa na ogólne poczucie
zadowolenia z życia.
43
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim
na lata 2016-2020
44
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim na lata 2016-2020
Integracja społeczna
8.2. Cele programu
osób niepełnosprawnych
i ich rodzin zmierzająca
do samodzielności
życiowej
CEL GŁÓWNY
Aktywizacja edukacyjna
i zawodowa osób
niepełnosprawnych
Zorganizowanie efektywnego
systemu wsparcia
i zapewnienia optymalnych
warunków sprzyjających
aktywizacji społeczno –
zawodowej osób niepełnosprawnych i ich rodzin.
Wszechstronna rehabilitacja dostosowana
do rodzaju
niepełnosprawności
Likwidacja szeroko
rozumianych barier
w dostępie do usług
oferowanych
w środowisku.
45
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim na lata 2016-2020
8.3. Harmonogramem realizacji programu.
Tabela nr 31. Cel główny: Organizacja efektywnego systemu wsparcia i zapewnienie optymalnych warunków sprzyjających aktywizacji
społeczno-zawodowej, osób niepełnosprawnych i ich rodzin.
Lp.
Nazwa zadania
Lp.
Planowane działania
Realizatorzy/
Partnerzy
Źródła
finansowania
Wskaźniki
Termin
realizacji
CEL SZCZEGÓŁOWY I - Integracja społeczna osób niepełnosprawnych
1.
1
Samodzielne funkcjonowanie osób niepełnosprawnych.
Realizacja zadań z zakresu rehabilitacji społecznej w oparciu o środki PFRON w zakresie
turnusów rehabilitacyjnych, zakupu sprzętu rehabilitacyjnego, zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze, dofinansowania do sportu, kultury rekreacji i turystki osób
niepełnosprawnych, likwidacji barier funkcjonalnych
w związku z indywidualnymi potrzebami osób
niepełnosprawnych.
Prowadzenie szerokiej rehabilitacji społecznej
min .w oparciu o sport, rekreację i kulturę.
Współpraca z organizacjami pozarządowymi we
wspólnej realizacji działań na rzecz on i ich
rodzin.
Diagnoza niepełnosprawności w powiacie kieleckim w wymiarze ilościowym i jakościowym.
Powiatowe
Centrum
Pomocy
Rodzinie
organizacje
pozarządowe,
instytucje
naukowo
badawcze.
Środki PFRON,
fundusze unijne
Liczba osób które
uzyskały dofinansowanie ze środków PFRON
2016-2020
Realizacja programów finansowanych ze środków PFRON mających na celu wyeliminowanie
lub zmniejszenie barier ograniczających uczestnictwo osób niepełnosprawnych w życiu spo-
Powiatowe
Centrum
Pomocy
Rodzinie
Środki PFRON,
środki własne,
środki finansowe samorządów
Liczba osób
niepełnosprawnych, które
skorzystały
2016-2020
2
46
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim na lata 2016-2020
łecznym, zawodowym i w dostępie do edukacji,
np. „Aktywny samorząd”, program wyrównywania różnic między regionami II, itp.
Jednostki
i Wydziały
Starostwa,
samorządy
gminne,
organizacje
pozarządowe
gminnych, środki własne realizatorów
z dofinansowania
w ramach realizowanych programów
Realizacja projektów dotyczących aktywizacji
społeczno - zawodowej i integracji osób niepełnosprawnych, współfinansowanych ze środków
europejskich w ramach Programów Operacyjnych.
Powiatowe
Centrum
Pomocy
Rodzinie,
organizacje
pozarządowe
Środki własne,
fundusze unijne
Ilość projektów,
w których uczestniczą osoby
niepełnosprawne,
współfinansowanych ze środków
europejskich,
liczba uczestniczących w nich
osób niepełnosprawnych
2016-2020
Tworzenie mieszkań wspomaganych (chronionych, treningowych itp.) dla osób niepełnosprawnych.
Starostwo Powiatowe
Powiatowe
Centrum Pomocy Rodzinie,
samorządy
gminne,
organizacje
pozarządowe
środki własne,
fundusze unijne,
środki finansowe jednostek
samorządu terytorialnego,
środki własne
realizatorów
Ilość osób niepełnosprawnych,
którym zapewniono pobyt
w mieszkaniu
wspomaganym
2016-2020
3
4
47
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim na lata 2016-2020
1
2.
Upowszechnianie informacji o uprawnieniach
przysługującym osobom niepełnosprawnym
i dostępnych formach wsparcia.
Przygotowanie i wydawanie informatorów, broszur, ulotek dla osób niepełnosprawnych i ich
otoczenia dotyczących uprawnień osób niepełnosprawnych. Informatory będą przygotowywane w formie papierowej oraz elektronicznej
(strona internetowa) dostosowane (w zależności
od potrzeb) do rodzaju niepełnosprawności ich
adresatów.
Inicjowanie działalności punktów informacyjnych na terenie powiatu kieleckiego.
Informowanie o prawach i uprawnieniach.
Powiatowe
Centrum
Pomocy
Rodzinie
Jednostki
i Wydziały
Starostwa,
organizacje
pozarządowe
środki własne,
budżet państwa,
fundusze unijne
Ilość wydanych
publikacji o tematyce niepełnosprawności oraz
liczba osób, które
gościły na stronach internetowych dotyczących osób niepełnosprawnych
2016-2020
CEL SZCZEGÓŁOWY II – Rehabilitacja dostosowana do rodzaju niepełnosprawności.
1
3.
Organizacja zajęć rehabilitacyjnych odpowiednich ze względu na rodzaj niepełnosprawności
Rehabilitacja stacjonarna lub w miejscu zamieszkania, jako element wczesnej interwencji i
zapobieganie pogłębianiu się niepełnosprawności.
Świadczenie usług
zdrowotnych, rehabilitacyjnych,
opiekuńczych
i asystenckich dla on i
ich rodzin.
2
Organizacja wyjazdowych from aktywizacyjnych połączonych z rehabilitacją społeczną i
zawodową
Powiatowe
Centrum
Pomocy
Rodzinie
w Kielcach,
organizacje
pozarządowe
środki własne,
fundusze unijne
Liczba osób objętych rehabilitacją
2016-2020
Powiatowe
Centrum
Pomocy
Rodzinie
w Kielcach
środki własne,
fundusze unijne
Liczba osób
uczestniczących
w wyjazdach
2016-2020
48
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim na lata 2016-2020
3
Wspieranie utworzenia i funkcjonowania wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego i ortopedycznego dla osób niepełnosprawnych.
Powiatowe
Centrum
Pomocy
Rodzinie
w Kielcach
środki własne,
fundusze unijne
Uruchomienie
działalności
wypożyczalni
sprzętu rehabilitacyjnego i ortopedycznego
2016-2020
Organizacja różnorodnych form opieki, kierowanych
do
rodzin
zmagających
się
z niepełnosprawnością służących szeroko rozumianej aktywizacji m.in. usługi asystenta osoby
niepełnosprawnej, przewodnika osoby niewidomej, usługi opiekuńcze.
Powiatowe
Centrum
Pomocy
Rodzinie
w Kielcach,
organizacje
pozarządowe,
OPS,
PUP
środki własne,
fundusze unijne
Liczba osób objętych usługami
asystenta osoby
niepełnosprawnej
2016-2020
Organizacja specjalistycznego wsparcia: m. in.
poradnictwa psychologicznego, konsultacji psychiatrycznych, terapii rodzinnej, itp.
Powiatowe
Centrum
Pomocy
Rodzinie
Jednostki
i Wydziały
Starostwa,
OPS,
Poradnie
PsycholgicznoPedagogiczne,
Organizacje
pozarządowe
środki własne,
budżet państwa ,
fundusze unijne
Liczba udzielonych porad dla
osób niepełnosprawnych i ich
rodzin
2016-2020
4
5
49
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim na lata 2016-2020
CEL SZCZEGÓŁOWY III – Likwidacja barier (szeroko rozumianych) w dostępie do usług środowiskowych.
1
4.
Dostosowanie przestrzeni do potrzeb osób
niepełnosprawnych
oraz zapewnienie możliwości swobodnego
przemieszczania się, w
tym likwidacja barier
architektonicznych
w obiektach użyteczności publicznej oraz
barier transportowych
Likwidacja barier w zakładach opieki zdrowotnej, urzędach lub placówkach edukacyjnych w
zakresie umożliwienia osobom niepełnosprawnym poruszania się i komunikowania.
Starostwo
Powiatowe
w Kielcach,
Powiatowe
Centrum
Pomocy
Rodzinie
w Kielcach
samorządy
gminne,
organizacje
pozarządowe
Środki PFRON,
środki własne,
środki finansowe
jednostek samorządu gminnego,
środki własne
realizatorów
Liczba instytucji,
w których zlikwidowano bariery
2016-2020
Likwidacja barier transportowych np. zakup
pojazdów dostosowanych do przewozu osób
niepełnosprawnych.
Starostwo
Powiatowe
w Kielcach,
Powiatowe
Centrum
Pomocy
Rodzinie
w Kielcach
samorządy
gminne,
organizacje
pozarządowe
Środki PFRON,
środki własne,
środki finansowe
jednostek samorządu gminnego,
środki własne
realizatorów
Liczba zakupionych pojazdów,
liczba osób niepełnosprawnych
korzystających
z dowozu
2016-2020
2
50
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim na lata 2016-2020
CEL SZCZEGÓŁOWY IV – Aktywizacja edukacyjna i zawodowa osób niepełnosprawnych
1
4.
Aktywizacja edukacyjna, społeczna i zawodowa osób niepełnosprawnych
Tworzenie dziennych ośrodków wsparcia i/lub
rehabilitacji dla osób niepełnosprawnych, na
terenu gmin (co najmniej 2 gminy) gdzie nie
funkcjonuje przedmiotowa forma rehabilitacji.
Starostwo
Powiatowe
w Kielcach,
Powiatowe
Centrum
Pomocy
Rodzinie
samorządy
gminne,
organizacje
pozarządowe
Środki PFRON,
środki własne,
środki finansowe
jednostek samorządu terytorialnego, środki własne realizatorów
Uruchomienie
Warsztatu Terapii
Zajęciowej
2016-2020
Podejmowanie działań zmierzających do utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej (ZAZ)
Starostwo
Powiatowe
w Kielcach,
organizacje
pozarządowe
środki PFRON,
środki własne,
środki finansowe
organizacji pozarządowych
Uruchomienie
Zakładu Aktywności Zawodowej
(ZAZ)
2016-2020
Tworzenie podmiotów ekonomii społecznej w
szczególności spółdzielni socjalnych zatrudniających osoby niepełnosprawne.
Starostwo
Powiatowe
w Kielcach,
organizacje
pozarządowe
środki PFRON,
środki własne,
środki finansowe
organizacji pozarządowych
Liczba powstałych spółdzielni
zatrudniających
osoby niepełnosprawne.
2016-2020
2
3
4
Pomoc w uzyskaniu wykształcenia na poziomie
wyższym w postaci dofinansowania kosztów
nauki
Starostwo
Powiatowe
w Kielcach
środki PFRON
Liczba studentów
otrzymujących
pomoc w postaci
dofinansowania
kosztów nauki
2016-2020
51
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim na lata 2016-2020
5
6
Realizacja działań związanych z aktywizacją
zawodową w Warsztatach Terapii Zajęciowej
Powiatu kieleckiego
- doradztwo zawodowe
- szkolenia, staże
- wsparcie specjalistyczne dla uczestników oraz
osób z ich otoczenia
Współpraca podmiotów na rzecz aktywizacji
zawodowej: PUP, organizacji pozarządowych
w zakresie organizacji działań zmierzających do
ułatwienia osobie niepełnosprawnej zatrudnienia i zdobycia awansu zawodowego poprzez
umożliwienie jej korzystania z indywidualnego
i grupowego doradztwa zawodowego, szkoleń
zawodowego i pośrednictwa pracy itp.
Rozwój usług wspierających aktywizację edukacyjną i zawodową.
Kierowanie i finansowanie zajęć w zakresie
podnoszenia kluczowych kompetencji o charakterze zawodowym.
Inicjowanie nowych from zatrudniania osób
niepełnosprawnych.
Powiatowe
Centrum
Pomocy
Rodzinie
w Kielcach,
WTZ,
PUP,
organizacje
pozarządowe
Powiatowe
Centrum
Pomocy
Rodzinie
w Kielcach,
Powiatowy
Urząd Pracy
w Kielcach
środki PFRON,
środki własne,
fundusze unijne,
środki własne
realizatorów
Liczba uczestników WTZ, która
podjęła zatrudnienie.
2016-2020
środki własne,
środki PUP
w Kielcach
fundusze unijne,
Liczba osób objętych usługami.
Liczba osób
zatrudnionych po
zastosowaniu
wsparcia.
2016-2020
52
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Kieleckim na
lata 2016-2020
8.4. Monitoring i ewaluacja.
Koordynatorem Programu jest Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kielcach.
Przedmiotem ewaluacji będzie ocena skuteczności podejmowanych działań w oparciu
o analizę założonych wskaźników. Celem ewaluacji będą następujące zagadnienia:
Czy założone w programie działania sprzyjają integracji społecznej osób niepełnosprawnych?
Czy zorganizowana rehabilitacja służyła poprawie kondycji psychofizycznej osób niepełnosprawnych?
Czy udało się zrealizować zadania służące usuwaniu barier w dostępie do obiektów użyteczności publicznej i transportowych?
Czy współpraca z podmiotami realizującymi zadania na rzecz aktywności zawodowej
i edukacyjnej przyniosła oczekiwane efekty?
Czy zagwarantowano wystarczające środki na realizację poszczególnych założeń Programu?
Które działania i zastosowane metody aktywizacji osób niepełnosprawnych przyniosły
oczekiwane rezultaty, a które należy zmienić?
Monitoring „Powiatowego programu na rzecz osób niepełnosprawnych na lata 2016-2020”
odbywać się będzie na podstawie sporządzanej sprawozdawczości z wykonania zadań oraz analizy
zbieranych informacji na temat realizacji kierunków działań ujętych w programie. Zebrane
informacje przedkładane będą Radzie Powiatu w corocznym sprawozdaniu z działalności Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Kielcach. Program ma charakter otwarty i będzie podlegał
ewaluacji w zależności od pojawiających się potrzeb.
Monitoring działań, prowadzony będzie na podstawie osiągniętych wskaźników w oparciu
o informacje przedstawione z poszczególnych referatów oraz od realizatorów poszczególnych
działań.
53

Podobne dokumenty