ZAŁĄCZNIK DO REGULAMINU ODZNAKI KRAJOZNAWCZEJ PTTK

ZAŁĄCZNIK
DO REGULAMINU ODZNAKI KRAJOZNAWCZEJ PTTK „POZNAJ ZABYTKI TECHNIKI W POLSCE”
Pomorze
Lp.
Miejscowość
1. Wybrzeże
2. Gryfice
3. Biała Góra
Nazwa zabytku
Latarnie morskie
Gryficka Kolej Wąskotorowa
Stopień wodny na Nogacie
4. Gdańsk
5. Gdańsk
6. Gdańsk
7. Gdańsk-Oliwa
Żuraw gdański
Gdańska głowa
Twierdza Wisłoujście
Kuźnia wodna
8. Gdańsk
Centralne Muzeum Morskie
9. Fojutowo
10. Kościerzyna
Akwedukt na Wielkim Kanale Brdy
Parowozy
11. Sopot
12. Szczecin
Molo
Zwodzony most kolejowy
13. Tczew
Mosty
14. Pomorze Środkowe Słupskie, koszalińskie elektrownie
wodne
15. Koszalin
Koszalińska Kolej Dojazdowa
Należy zwiedzić, zapoznać się
min. 5 latarni
Przejazd turystyczny, parowozownia
Jaz w korpusie prawego wału Wisły, komorę śluzy, upust
i wrota p. powodz. śluzy
Budowa, zasada działania
Śluza na Szkarpowie
Fortyfikacje
Tamę z ruchomym jazem, piece grzewcze i młot z
napędem wodnym, nożyce mimośrodowe
Wyposażenie okrętu „Solen”, statek-muzeum „Sołdek”,
„Dar Pomorza”
Akwedukt, zapora w Mylofie
Parowozy: Pu29, Tw1; lokomotywa spalinowa SP47,
parowóz TKt48
Najdłuższe molo w Polsce, fontannę i latarnię morską
Jedyny zwodzony most kolejowy w Polsce, mechanizm
podnoszenia i opuszczania
Most kratownicowy z l. 1851-57
min. 5 elektrowni
Adres zabytku
Wykaz w załączeniu
Gryfice ul. Błonie 1
Biała Góra
Przejazd turystyczny
ul. Wendetów 24A/11
Centralne Muzeum Morskie
na Wiśle Elbląskiej w pobliżu wsi Żuławki
przy ujściu Wisły do Bałtyku
ul. Bytowska 1
ul. Ołowianka 9-13
Sołectwo Legbąd, gm. Tuchola
ul. Towarowa 7
ul. Bohaterów Monte Cassino
Podjuchy
między Tczewem a Lisewem
Wykaz w załączniku
Mazury, Suwalszczyzna i Podlasie
Lp.
Miejscowość
Nazwa zabytku
16. Botkuny-Żytkiejmy Linia kolejowa
17. Elbląg
Kanał Elbląski
Należy zwiedzić, zapoznać się
Wiadukty w Sańczykach, obiekty w Kiejpociach i Bodkunach
Pochylnie, śluzy komorowe betonowe, ceglane, nasyp przez
Jez. Karnickie
18. Augustów
Kanał Augustowski
Śluzy: Dębowo, Augustów, Przewięź, Paniewo, Kudryki
19. Ełk
Ełcka Kolej Dojazdowa
Przejazd turystyczny
20. Górowo Iłowieckie Gazownia miejska
Kompletny ciąg technologiczny do produkcji gazu, kolekcja
zabytkowych gazomierzy
21. Kopna Góra
Kolej Leśna
Przejazd turystyczny
22.
Kanał Mazurski
Śluzy: Leśniewo I i II, Guja, Bojary Małe oraz jaz
23. Wigry
Wigierska Kolej Wąskotorowa Przejazd turystyczny
24. Gierłoż
Wilczy Szaniec
Schrony ok. 40 szt.
Adres zabytku
z Gołdapi w kierunku Wiżajn
Elbląg ul. Wieżowa 1
Ostróda ul. Mickiewicza 42
ul. 29 Listopada
ul. Wąski Tor 1
ul. Wyszyńskiego 20
Warszawa ul. Dunajecka 15/12
przy drodze nr 650 Węgorzewo – Srokowo
Płociczno – Tartak 40
Gierłoż
25. Giżycko
26. Mamerki
27. Żuławy
28. Rybina
Drogowy most obrotowy
Schrony bojowe
Żuławska Kolej Dojazdowa
Kolejowy most obrotowy
Budowa, zasada działania
Schrony bojowe
Przejazd turystyczny
Budowa, zasada działania
nad Kanałem Łuczyńskim (Giżyckim)
na trasie Kętrzyn – Gierłoż
Nowy Dwór Gdański, ul. Dworcowa 29
na trasie Nowy Dwór Gdański – Stegna Gd.
Kujawy
Lp. Miejscowość
29. Bydgoszcz
30. Bydgoszcz
31. Ciechocinek
32. Toruń
33. Toruń
34. Żnin
35. Wenecja
Nazwa zabytku
Spichlerze
Węzeł wodny
Warzelnie soli i tężnie
Most drogowy
Stacja wodociągowa „Stare Bielany”
Żnińska Kolej Powiatowa
Muzeum Kolejki Wąskotorowej
Należy zwiedzić, zapoznać się
Spichlerze: biały, czerwony, kaszarnia oraz przy ul. Grodzkiej 7-11
Kanały, śluzy, jazy, przejazd turystyczny tramwajem wodnym
Tężnie, proces wytwarzania soli
Konstrukcja mostu drogowego na Wiśle
Wieża ciśnień, hala maszyn parowych, wystawa plenerowa
Przejazd turystyczny
Największa kolekcja taboru wąskotorowego
Adres zabytku
ul. Grodzka 7/9/11
ul. Nowogrodzka 3
Warzelnia soli ul. Solna 6, ul. Tężniowa
al. Jana Pawła II
ul. Św. Józefa 37-49
ul. Potockiego 4
Wenecja
Wielkopolska
Lp.
Miejscowość
36. Gniezno
37. Kalisz
38. Kłodawa
39. Kostrzyn
40. Opatówek
41. Poznań
Nazwa zabytku
Gnieźnieńska Kolej Dojazdowa
Kaliska Kolej Dojazdowa
Kopalnia soli
Stacja dwupoziomowa
Muzeum Historii Przemysłu
Stary browar
42. Śmigiel
Śmigielska Kolej Dojazdowa
43. Środa Wielkopolska Powiatowa Kolej Wąskotorowa
44. Szreniawa
Muzeum Rolnictwa i Przemysłu
Rolno-Spożywczego
45. Wolsztyn
Parowozownia
46. Zaniemyśl
Powiatowa Kolej Wąskotorowa
Należy zwiedzić, zapoznać się
Przejazd turystyczny
Przejazd turystyczny
Kaplica św. Kingi, maszyny górnicze
Nietypowy układ stacji, budynek lokomotywowni
Krosno mechaniczne, suwadło zespołowe, hafciarkę ręczną,
kolekcję fortepianów i pianin, gabinet fabrykanta
Dziedziniec sztuki, pasaż, kładkę łączącą Atrium i bud. Fortis
Przejazd turystyczny
Przejazd turystyczny
Wystawy stałe, kolekcje ciągników marki Lanz-Buldog, Ursus,
Zetor, Fordon, plenerową ekspozycję uli
Parowozy: Pm36-2, Okl-359, Tr5-65, Ok22-31, Ty5l-223, Ty2,
Ty42, Ty43, Ty3, wagony osobowe, drezyny
Przejazd turystyczny
Adres zabytku
ul. Wrześińska 2
ul. Godebskiego 2E
al. 1000-lecia 2
Dworzec PKP
ul. Kościelna 1
Obok Starego Rynku, u zbiegu
ul. Kościuszki i ul. Półwiejskiej
ul. Leszczyńska 14
ul. Niedziałkowskiego 25
ul. Dworcowa 5
ul. Fabryczna 1
ul. Dworcowa
Mazowsze i Ziemia Łódzka
Lp.
Miejscowość
47. Łódź
48. Łódź
49. Łódź
Nazwa zabytku
Zespół fabryczny na Księżym Młynie
Dawne Zakłady Bawełniane Izraela
Poznańskiego
Fabryka Towarzystwa Akcyjnego
Ludwika Geyera
Należy zwiedzić, zapoznać się
Wodny Rynek, Księży Młyn, tzw. bielnik Kopischa
Centrum Handlowe Manufaktura oraz muzea: Sztuki
Fabryki, Historii Miasta Łodzi
Zabudowa obiektu i wyposażenie
Adres zabytku
ul. Tymienickiego
ul. Ogrodowa 17
Centralne Muzeum Włókiennicze
2
50. Łódź
51. Łódź
52. Łódź
Centralny zbiornik wody
Centralne Muzeum Włókiennicze
Muzeum Kinematografii
Architektura i wyposażenie techniczne
Ekspozycje stałe
Ekspozycje stałe
53. Łódź
Podmiejskie tramwaje
54. Krośniewice
55. Maurzyce
56. Otrębusy
57. Rogów
58. Sochaczew
59. Skierniewice
60. Skierniewice
61. Warszawa
62. Warszawa
63. Warszawa
64. Warszawa
Krośniewicka Kolej Dojazdowa
Spawany most drogowy na Słudwi
Muzeum Motoryzacji
Rogowska Kolej Wąskotorowa
Muzealna Kolej Wąskotorowa
Dworzec PKP
Parowozownia
Muzeum Techniki
Muzeum Kolejnictwa
Muzeum Gazownictwa
Zakład Wodociągu Centralnego
65. Warszawa
66. Żyrardów
Wiadukt Mostu Poniatowskiego
Zabytkowa Osada Fabryczna
Muzeum Komunikacji Miejskiej, przejazdy tramwajami do:
Ozorkowa, Pabianic, Zegrza, Konstantynowa, Lubomierska
Przejazd turystyczny
Most
Eksponaty
Przejazd turystyczny i eksponaty
Przejazd turystyczny i eksponaty
Architektura dworca, wiata nad peronem I
Obrotnica centryczna, pozostałe eksponaty
Wystawy stałe
Zabytkowe parowozy, kolekcja sztandarów kolejowych
Eksponaty w muzeum Zespół dawnej gazowni na Woli
Zabytkowa Stacja Filtrów Powolnych Zakład Filtrów
Pośpiesznych, Muzeum Zakładowe
Architektura
Zabytkowa zabudowa Centrum Żyrardowa
67. Piotrków Trybunalski Kolej Piotrkowska
Przejazd turystyczny
pod miastem
ul. Piotrkowska 282, Biała Fabryka
Plac Zwycięstwa 1,
Pałac Karola Scheiblera
ul. Wierzbowa 1
ul. Kopernika 33E, 95-915 Głowno
6 km od Łowicza
ul. Warszawska 21
ul. Dworcowa 37
ul. Towarowa 7
ul. Dworcowa
ul. Łowiecka 1
pl. Defilad 1, Pałac Kultury i Nauki
ul. Towarowa 1
ul. Kasprzaka 25, Wola
ul. Koszykowa 81
al. Jerozolimskie
ul. 1 Maja 1 Muzeum,
ul. Karola Dittricha 1
ul. Przemysłowa 27
Ziemia Lubelska
Lp. Miejscowość
Nazwa zabytku
Należy zwiedzić, zapoznać się
Adres zabytku
68. Bondyrz
Młyny wodne
Dwa młyny wodne z zachowanym układem hydrotechnicznym Bondyrz, Gm. Adamów, ok. 20 km od Zamościa
69. Chełm
Chełmskie Podziemia Kredowe Trasa turystyczna, eksponaty
ul. Lubelska 55A
70. Nałęczów
Nałęczowska Kolej Dojazdowa Przejazd turystyczny, eksponaty na stacji w Karczmiskach
Stacje w Karczmiskach i Nałęczowie
Dolny Śląsk
Lp.
Miejscowość
71. Bolesławiec
72. Bóbr (rzeka)
73. Konary
74. Kwisa (rzeka)
75. Kowary
Nazwa zabytku
Most kamienny
Należy zwiedzić, zapoznać się
Największy most kamienny
Elektrownie wodne (min. dwie od
zwiedzenia)
Ruiny cukrowni
Elektrownie: Bobrowice I, II, III, Pilchowice I, II Muzeum
Energetyki Jeleniogórskiej – elektrownia Szklarska Poręba II
Pozostałości dawnej cukrowni
Elektrownie wodne (min. jedna do
zwiedzenia)
Sztolnie żelaza i uranu
Elektrownie: Leśna I Złotniki
Adres zabytku
Linia kolejowa Bolesławiec –
Węgliniec
do 6 km od Jeleniej Góry
Konary – Wińsko pow. Wołów, 8 km
od Wińska
ok. 12 km od Lubania
Grota uranowa, Jez. Latimerii, skarbiec Walonów, inhalatorium ul. Podgórze 55
3
76. Kłodzko
Linia kolejowa Kłodzko – Wałbrzych
77. Duszniki-Zdrój
Muzeum Papiernictwa
Trzy tunele i kilka wiaduktów
Zabytkowy budynek papierni i suszarni, wystawa historii
papiernictwa
78. Jaworzyna Śląska Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa
Parowozy, wagony i inne
79. Wałbrzych
Muzeum Przemysłu i Techniki
Markownia, budowa maszyny wyciągowej szybu „Julia”, „Lisią
Sztolnię”
80. Nowa Ruda
Kopalnia węgla kamiennego
Podziemna trasa turystyczna, kopalnia „Nowa Ruda”, pola
„Piast” i „Lech”, eksponaty
81. Walim
Kompleks zbrojeniowy „Riese”
Podziemna trasa turystyczna, eksponaty
82. Wrocław
Zakład wodociągowy „Na grobli”
Budynek wieży ciśnień „Na Grobli”, budynek przepompowni
i przepompownia „Świątniki”
„Świątniki”
83. Wrocław
Fundacja Otwartego Muzeum Techniki Holownik parowy „Nadbór”, dźwig pływający „Wróblin”, barka
towarowa „Irena”
84. Kaława
Międzyrzecki Rejon Umocniony
Podziemna Trasa Turystyczna
85. Zgorzelec
Most graniczny
Architektura
86. Złoty Stok
Muzeum Górnictwa i Hutnictwa Złota Sztolnia „Gertruda”, „Czarna Góra”
Droga krajowa Nr 35 do Wałbrzycha
Głównego lub Nr 8 do Kłodzka Gł.
ul. Kłodzka 42
ul. Towarowa 4
ul. Wysockiego 28
ul. Obozowa 4
ul. 3 Maja 26
ul. Na Grobli 14/16 (wieża ciśnień),
ul. Świątnicka 1 (przepompownia)
Wybrzeże Wyspiańskiego
ok. 8 km od Międzyrzecza
Linia Węgliniec – Zgorzelec
ul. Złota 7
Górny Śląsk
Lp.
Miejscowość
87. Częstochowa
Nazwa zabytku
Muzeum Produkcji Zapałek
Należy zwiedzić, zapoznać się
Proces produkcji zapałek, wystawa filumenistyczna i rzeźby z
jednej zapałki
88. Bytom
Górnośląska Kolej Wąskotorowa
Przejazd turystyczny, eksponaty
89. Gliwice
Radiostacja
Budynek nadawczy, wieża antenowa
90. Gliwice
Muzeum Odlewnictwa
Miniatury pomników, zbiór odlewów artystycznych
91. Katowice-Szopienice Huta Metali Nieżelaznych
Tok technologiczny
92. Katowice
Osiedla Nikiszowiec i Giszowiec
Urbanistyka osiedli, zabudowa
93. Łaziska Górne
Muzeum Energetyki
Eksponaty
94. Mysłowice
Centralne Muzeum Pożarnictwa
Samochody pożarnicze, sztandary strażackie, pojazdy konne
itp.
95. Radzionków
Muzeum Chleba
Maszyny i urządzenia
96. Rudy
Skansen
Parowozy, lokomotywy, wagony
97. Rybnik
Zabytkowa Kopalnia Węgla „Ignacy” Szyb „Głowacki” i „Kościuszko”, eksponaty
98. Tarnowskie Góry
Sztolnia „Pstrąga Czarnego”
Podziemna Trasa Turystyczna
99. Tarnowskie Góry
Zabytkowa Kopalnia Srebra i
Podziemna Trasa Turystyczna, skansen maszyn
Skansen Maszyn Parowych
100. Tychy
Muzeum Piwowarstwa
Maszyny i urządzenia do warzenia piwa
101. Zabrze
Zabytkowa Kopalnia Węgla
Trasa turystyczna, naziemna część kopalni, podziemne
Kamiennego
wyrobiska
102. Zabrze
Skansen Górniczy „Królowa Luiza” Naziemną i podziemną część kopalni wraz z urządzeniami
103. Żywiec
Muzeum Browaru
Maszyny i urządzenia do warzenia piwa
Adres zabytku
ul. Ogrodowa 68
Stacja Bytom Karb Wąskotorowy
ul. Tarnogórska 129
ul. Robotnicza 2
Dąbrowa Górnicza
ok. 3 km na wschód od centrum
ul. Wyzwolenia 30
ul. Stadionowa 7A
ul. Nałkowskiej 5
ul. Szkolna 1
ul. Mościckiego 3
Park w dzielnicy Repty, ul. Repecka
ul. Szczęść Boże 81
ul. Katowicka 9
ul. 3 Maja 93
ul. Wolności 410
ul. Browarna 88
4
Małopolska i Podkarpacie
Lp.
Miejscowość
104. Bochnia
Nazwa zabytku
Kopalnia Soli
Należy zwiedzić, zapoznać się
Podziemna Trasa Turystyczna, maszyny i urządzenia do
wydobywania soli
105. Bóbrka
Muzeum Przemysłu Naftowego Maszyny i urządzenia do wydobywania ropy i gazu
i Gazownictwa
106. Cisna
Bieszczadzka Kolej Leśna
Przejazd turystyczny
107. Chlewiska
Huta Żelaza
Budynki i urządzenia do wytopu żelaza
108. Chabówka
Skansen Taboru Kolejowego Przejazd turystyczny, czynne parowozy, wagony osobowe,
towarowe motorowe
109. Kraków
Muzeum Lotnictwa Polskiego Samoloty, silniki lotnicze, ekspozycje stałe
110. Kraków
Muzeum Inżynierii Miejskiej
Samochody i motocykle, radioodbiorniki, odbiorniki telewizyjne
111. Jędrzejów
Jędrzejowska Kolej Dojazdowa Przejazd turystyczny
112. Łańcut
Muzeum Gorzelnictwa
Zbiór starych butelek, zabytkowe urządzenia taśm
produkcyjnych
113. Łańcut
Kolekcja powozów
Pojazdy konne, uprzęże
114. Krzemionki Opatowskie Kopalnia krzemienia
Podziemna trasa turystyczna, rekonstrukcja wioski neolitycznej
115. Maleniec
Zakład hutniczy
Wyposażenie hal
116. Natulisko Fabryczne
Walcownia
Pozostałości po walcowni
117. Przeworsk
118. Samsonów
119. Stara Kuźnica
120. Starachowice
Przeworska Kolej Dojazdowa
Huta żelaza
Kuźnia wodna
Muzeum Przyrody i Techniki
121. Sielpia Wielka
Walcownia i pudlingarnia
Przejazd turystyczny, tunel na trasie
Ruiny wielkiego pieca
Wyposażenie
Zespół starego pieca, wystawy: samochody ciężarowe,
skamieniałości z ery mezozoicznej
Urządzenia i maszyny walcowni
Adres zabytku
ul. Solna 1
Bóbrka
Stacja Cisna Majdan
ul. Szkolna 34
ok. 300 m od stacji PKP Chabówka
al. Jana Pawła II 39
ul. Św. Wawrzyńca 15
ul. Kolejowa
ul. Kolejowa 1
ul. Zamkowa 1
ok. 8 km od Ostrowca Świętokrzyskiego
Maleniec 54
przy drodze Skarżysko Kamienna do
Ostrowca Świętokrzyskiego
ul. Lubomirskich 14
gm. Zagnańsk
pow. konecki, rzeka Młynkówka
ul. Wielkopiecowa 1
okolice Końskich
UWAGA: w przypadku, kiedy przejazdy turystyczne kolejami wąskotorowymi z różnych przyczyn zostaną zawieszone, weryfikator zaliczy
zwiedzanie obiektów stacyjnych i ekspozycji stałych.
5
Wykaz latarni morskich:
Lp.
Miejscowość
1. Krynica Morska
2. Gdańsk Nowy Port
Gdańsk Port Północny
3. Jastarnia
4. Rozewie
5. Stilo
6. Czołpino
7. Ustka
8. Jarosławiec
9. Darłowo
10. Gąski
11. Kołobrzeg
12. Niechorze
13. Kikut
14. Świnoujście
Rok budowy
1951
1894
1984
1950
1875
1906
1875
1892
1838
1927
1877-78
1832-36
1866
1962
1857
Wysokość światła
w m n.p.m.
53
37
56
22
83
75
75
22,2
50,2
19,7
50,1
36,5
62,8
91,5
68
Zasięg (Mm)
18
wyłączona
25
15
26
23,5
21
18
23
15
23
16
20
16
24
Uwagi
nie dostępna dla turystów
nie dostępna dla turystów
nie dostępna dla turystów
Wykaz Elektrowni Wodnych na Pomorzu Środkowym:
1. Na Wieprzy: Biesowice, Ciecholub, Kępice, Kępka.
2. Na Łupawie: Drzeżwo, Łebień, Łupawie, Poganice, Smołdzino, Żelkowo.
3. Na Radwi: Niedalin, Rosnów.
4. Na Śłupi: Gąłęźna Mała, Konradów, Krzynia, Skarszew Dolny, Soszyca.
A także Borowo na Drawie, Nowy Żytnik na Grabowej, Osowo Lęborskie na Okalicy, Rościno
na Parsęcie, Żydowo na Radwi.
Tramwaje: 14 sieci trakcyjnych, w tym 9 normalnotorowych (1435 mm) i 5 wąskotorowych
(1000 mm).
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Bydgoszcz 1000 mm,
Częstochowa 1435 mm,
Elbląg 1000 mm,
Gdańsk 1435 mm,
Aglomeracje górnicze 1000 mm,
Grudziądz 1000 mm,
Gorzów Wlkp. 1435 mm,
8. Kraków 1435 mm, 3670,
9. Łódź 1000 mm,
10. Poznań 1435 mm,
11. Szczecin 1435 mm,
12. Toruń 1000 mm,
13. Warszawa 1435 mm,
14. Wrocław 1435 mm.
Najwięcej wagonów tramwajowych ma Warszawa, najmniej Grudziądz 20 na jednej linii.
6