Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Farmacja

Załącznik nr 28
Standardy kształcenia dla kierunku studiów:
Farmacja
JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE
I. WYMAGANIA OGÓLNE
Jednolite studia magisterskie trwają nie krócej niŜ 11 semestrów. Liczba godzin zajęć nie
powinna być mniejsza niŜ 5300. Liczba punktów ECTS (European Credit Transfer System)
nie powinna być mniejsza niŜ 330.
II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA
Absolwenci posiadają wiedzę ogólną i specjalistyczną w zakresie nauk farmaceutycznych,
medycznych, biologicznych, chemicznych i społecznych. Są przygotowani do pełnienia roli
gwaranta jakości produktów leczniczych oraz bezpieczeństwa i skuteczności farmakoterapii w
ramach systemu opieki zdrowotnej. W szczególności są przygotowani do: profesjonalnego
sprawowania obowiązków farmaceuty w zakresie: (a) sporządzania, wytwarzania oraz oceny
jakości i toŜsamości produktów leczniczych, (b) wydawania produktów leczniczych i
wyrobów medycznych, (c) sprawowania nadzoru nad obrotem, przechowywaniem i
wykorzystywaniem produktów leczniczych i wyrobów medycznych, (d) udzielania rzetelnej i
obiektywnej informacji dotyczącej działania produktów leczniczych i stosowania wyrobów
medycznych w warunkach racjonalizacji farmakoterapii, (e) prowadzenia badań
chemicznych, farmaceutycznych, farmakologicznych i toksykologicznych produktów
leczniczych, (f) udziału w badaniach klinicznych i terapii monitorowanej stęŜeniem leku oraz
(g) udziału w monitorowaniu niepoŜądanych działań produktów leczniczych; samodzielnego i
twórczego rozwiązywania problemów z wykorzystaniem współczesnych źródeł informacji;
twórczej i partnerskiej współpracy zawodowej z pozostałymi pracownikami ochrony zdrowia
w zakresie inicjowania i wspierania działań prozdrowotnych; ustawicznej aktualizacji wiedzy
i umiejętności fachowych z myślą o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych w toku
ustawicznych szkoleń, kształcenia specjalizacyjnego oraz w trybie samokształcenia;
zarządzania w obszarze farmacji; korzystania z wiedzy i umiejętności fachowych w pracy i
Ŝyciu codziennym – zgodnie z zasadami etyki i deontologii oraz poszanowania i
przestrzegania prawa oraz kontynuowania edukacji na studiach doktoranckich i
uczestniczenia w badaniach. Absolwenci są przygotowani do pracy w: aptekach
ogólnodostępnych i szpitalnych oraz hurtowniach farmaceutycznych; przemyśle
farmaceutycznym i innych podmiotach odpowiedzialnych za wprowadzenie produktu
leczniczego na rynek oraz uprawnionych do wytwarzania, importu i eksportu produktów
leczniczych i materiałów medycznych; zakładach opieki zdrowotnej prowadzących badania
kliniczne, terapię monitorowaną stęŜeniem leku oraz monitorowanie niepoŜądanych działań
produktów leczniczych; inspekcji farmaceutycznej oraz w innych urzędach i instytucjach
państwowych i samorządowych działających w dziedzinie farmacji i ochrony zdrowia;
jednostkach kontrolno-pomiarowych i laboratoriach z dziedziny higieny ogólnej, kontroli i
badania Ŝywności, diagnostyki laboratoryjnej oraz ochrony środowiska; zakładach,
wytwórniach i laboratoriach branŜy kosmetycznej i chemicznej; instytucjach badawczych i w
ośrodkach badawczo-rozwojowych oraz instytucjach zajmujących się poradnictwem i
upowszechnianiem wiedzy z zakresu nauk farmaceutycznych. Absolwenci posiadają
umiejętności współpracy z ludźmi, kierowania zespołami oraz zarządzania placówkami:
ochrony zdrowia publicznego – szczególnie aptekami ogólnodostępnymi i szpitalnymi;
prowadzącymi działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, importu, eksportu i obrotu
hurtowego produktów leczniczych i materiałów medycznych oraz badawczo-rozwojowymi,
inspekcyjnymi oraz administracyjnymi z obszaru farmacji i ochrony zdrowia. Absolwenci
znają język obcy na poziomie biegłości B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia
Językowego Rady Europy oraz umieją posługiwać się językiem specjalistycznym z zakresu
farmacji.
III. RAMOWE TREŚCI KSZTAŁCENIA
III.1 GRUPY TREŚCI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJĘĆ
ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS
A. GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH
B. GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH
Razem
godziny
1395
1950
3345
ECTS
96
135
231
III.2 SKŁADNIKI TREŚCI KSZTAŁCENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA
GODZIN ZAJĘĆ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA
PUNKTÓW ECTS
A. GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH
Treści kształcenia w zakresie:
1. Anatomii
2. Fizjologii
3. Patofizjologii
4. Kwalifikowanej pierwszej pomocy
5. Biologii i genetyki
6. Botaniki
7. Biochemii
8. Biologii molekularnej
9. Mikrobiologii
10. Immunologii
11. Chemii ogólnej i nieorganicznej
12. Chemii analitycznej
13. Chemii fizycznej
14. Chemii organicznej
15. Matematyki
16. Statystyki
17. Biofizyki
Godziny
1395
ECTS
96
30
75
75
45
60
90
105
30
90
30
150
180
105
210
30
30
30
2
18. Historii filozofii
19. Psychologii i socjologii
B. GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH
Treści kształcenia w zakresie:
1. Chemii leków
2. Syntezy i technologii środków leczniczych
3. Biotechnologii farmaceutycznej
4. Farmakologii i farmakodynamiki
5. Farmakoterapii i informacji o lekach
6. Toksykologii
7. Farmakognozji
8. Leków pochodzenia naturalnego
9. Technologii postaci leku
10. Biofarmacji
11. Farmacji praktycznej w aptece
12. Farmakokinetyki
13. Ćwiczeń specjalistycznych i metodologii badań
14 Bromatologii
15 Higieny i epidemiologii
16. Prawa farmaceutycznego
17. Ekonomiki i zarządzania w farmacji
18. Historii farmacji
19. Etyki zawodowej
15
15
1950
231
255
75
30
210
60
90
150
30
330
45
60
30
375
75
30
30
30
15
30
III.3 WYSZCZEGÓLNIENIE TREŚCI I EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
A. GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH
1. Kształcenie w zakresie anatomii
Treści kształcenia: Podstawy anatomii prawidłowej organizmu ludzkiego. Elementy anatomii
funkcjonalnej i rozwojowej. WspółzaleŜność między budową i funkcją organizmu w warunkach
zdrowia i choroby.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: opisu budowy anatomicznej organizmu ludzkiego;
rozumienia podstawowych zaleŜności między budową i funkcją organizmu; stosowania
nomenklatury anatomicznej w opisie stanu zdrowia.
2. Kształcenie w zakresie fizjologii
Treści kształcenia: Elementy cytofizjologii. Mechanizmy regulacji nerwowej i hormonalnej.
Elementy fizjologii poszczególnych układów. Wydzielanie i termoregulacja. Mechanizmy
adaptacyjne. Wpływ leków na funkcje fizjologiczne organizmu.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia i opisu mechanizmów funkcjonowania
organizmu ludzkiego na wszystkich poziomach jego organizacji; rozpatrywania poszczególnych
funkcji organizmu ludzkiego jako powiązanych elementów zintegrowanej całości;
charakteryzowania moŜliwości adaptacyjnych organizmu człowieka; wykorzystywania nabytej
wiedzy do analizy stanu czynnościowego organizmu z myślą o optymalizacji i indywidualizacji
postępowania farmakoterapeutycznego i profilaktycznego.
3. Kształcenie w zakresie patofizjologii
Treści kształcenia: Elementy patofizjologii komórki. Zaburzenia funkcji adaptacyjnych organizmu.
Patofizjologia krwi i układu odpornościowego. Zaburzenia regulacji organizmu. Podstawy
patofizjologii poszczególnych układów. Mechanizmy rozwoju nowotworów. Zaburzenia przemiany
materii. Elementy etiologii.
3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia i opisu mechanizmów rozwoju
zaburzeń czynnościowych; prawidłowego interpretowania patofizjologicznego podłoŜa rozwoju
chorób; oceny wpływu farmakoterapii na stan czynnościowy organizmu.
4. Kształcenie w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy
Treści kształcenia: Rozpoznawanie sytuacji zagraŜającej zdrowiu lub Ŝyciu człowieka. Ocena
podstawowych funkcji Ŝyciowych człowieka w stanie zagroŜenia. Przywrócenie, podtrzymanie i
stabilizacja podstawowych funkcji Ŝyciowych – w tym czynności układu oddechowego i krąŜenia.
Zabezpieczenie i stabilizacja róŜnych obszarów ciała uszkodzonych w wyniku działania czynników
zewnętrznych. Podejmowanie kwalifikowanych działań ratunkowych w szczególnych rodzajach
zagroŜeń środowiskowych. Organizacja i przeprowadzanie kwalifikowanego i bezpiecznego
transportu osób w stanie nagłego zagroŜenia zdrowia lub Ŝycia.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy w
zróŜnicowanych sytuacjach zagroŜenia zdrowia i Ŝycia; rozumienia i stosowania zasad
kwalifikowanej pierwszej pomocy.
5. Kształcenie w zakresie biologii i genetyki
Treści kształcenia: Elementy organizacji Ŝywej materii. Funkcjonowanie organizmów. Elementy
ekologii. Elementy parazytologii, ewolucja układu pasoŜyt-Ŝywiciel. Cytofizjologia komórki.
Elementy genetyki klasycznej, populacyjnej i molekularnej. Genetyczne aspekty róŜnicowania
komórek. Dziedziczenie monogenowe i poligenowe cech człowieka. Genetyczny polimorfizm
populacji ludzkiej.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia mechanizmów funkcjonowania
Ŝywych organizmów na poszczególnych poziomach ich organizacji; analizy i opisu zaleŜności
między organizmami i środowiskiem; wykorzystywania wiedzy o genetycznym podłoŜu
róŜnicowania organizmów oraz o mechanizmach dziedziczenia do charakterystyki polimorfizmu
genetycznego; oceny uwarunkowań genetycznych rozwoju chorób w populacji ludzkiej.
6. Kształcenie w zakresie botaniki
Treści kształcenia: Charakterystyka morfologiczna i anatomiczna waŜniejszych jednostek
systematycznych organizmów prokariotycznych, grzybów i roślin dostarczających surowców
leczniczych i materiałów stosowanych w farmacji. Metody badawcze w systematyce.
Rozpoznawanie składników komórek i tkanek oraz organów i gatunków o znaczeniu
farmaceutycznym. Elementy biotechnologii roślin wyŜszych – regulatory wzrostu, kultury in vivo,
mikrorozmnaŜanie. Biotechnologia w otrzymywaniu materiału leczniczego. Systemy ochrony
roślin. Metody poszukiwania nowych gatunków leczniczych – etnobotanika. Rośliny lecznicze i
chronione w stanie naturalnym i uprawie. Zielnik roślin leczniczych.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: identyfikowania i opisu składników strukturalnych
komórek, tkanek i organów roślin metodami mikroskopowymi i histochemicznymi; rozpoznawania
roślin na podstawie cech morfologicznych i anatomicznych – szczególnie gatunków o znaczeniu
farmaceutycznym; prowadzenia i wykorzystywania zielników; poszukiwania nowych gatunków i
odmian roślin leczniczych oraz nowych technologii hodowli roślin.
7. Kształcenie w zakresie biochemii
Treści kształcenia: Struktura i funkcje biologiczne białek. Enzymologia. Struktura i funkcje błon
biologicznych. Mechanizmy transportu. Molekularne aspekty transdukcji sygnałów. Utlenianie
biologiczne, bioenergetyka. Metabolizm węglowodanów i lipidów. Katabolizm białek i
aminokwasów, aminy biogenne. Molekularne mechanizmy biosyntezy DNA, RNA i białek.
Mutageneza i systemy naprawy DNA. Molekularne mechanizmy biotransformacji leków.
Integracja i regulacja procesów metabolicznych. Leki jako modyfikatory procesów metabolicznych.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia budowy i funkcji biologicznych białek,
kwasów nukleinowych, węglowodanów, lipidów oraz hormonów i witamin; wykrywania i
oznaczania białek, kwasów nukleinowych, węglowodanów, lipidów oraz hormonów i witamin w
materiale biologicznym; badania kinetyki reakcji enzymatycznych; rozumienia głównych szlaków
4
metabolicznych i ich współzaleŜności oraz mechanizmów regulacji metabolizmu; stosowania
wiedzy biochemicznej do analizy i oceny procesów fizjologicznych i patologicznych – w tym
wpływu na nie leków i substancji toksycznych.
8. Kształcenie w zakresie biologii molekularnej
Treści kształcenia: Rekombinacja i klonowanie DNA. Molekularne aspekty cyklu komórkowego –
proliferacja, apoptoza, transformacja nowotworowa. Metody badania genomu, hybrydyzacja.
Reakcja łańcuchowa polimerazy (PCR). Metody biologii molekularnej w biotechnologii leków,
diagnostyce laboratoryjnej oraz terapii genowej.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia budowy i funkcji kwasów
nukleinowych i białek; opisu i analizy podłoŜa molekularnego procesów patologicznych;
izolowania, oznaczania i amplifikacji kwasów nukleinowych; posługiwania się współczesnymi
technikami badania genomu; stosowania technik biologii molekularnej w biotechnologii
farmaceutycznej, terapii genowej i diagnostyce laboratoryjnej.
9. Kształcenie w zakresie mikrobiologii
Treści kształcenia: Bakteriologia ogólna i szczegółowa. Elementy wirusologii i mykologii.
Charakterystyka bakterii, wirusów i grzybów chorobotwórczych. Wpływ chemioterapeutyków oraz
środków dezynfekcyjnych i antyseptycznych na drobnoustroje. Elementy diagnostyki
mikrobiologicznej. Podstawy mikrobiologii farmaceutycznej.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: przygotowywania podłoŜy i poŜywek
mikrobiologicznych; prowadzenia posiewów oraz hodowli drobnoustrojów; wykonywania
preparatów mikrobiologicznych; identyfikowania drobnoustrojów na podstawie cech
morfologicznych oraz właściwości fizjologicznych i hodowlanych; stosowania metod
immunologicznych oraz technik biologii molekularnej w diagnostyce mikrobiologicznej; badania
wraŜliwości drobnoustrojów na antybiotyki i chemioterapeutyki; przeprowadzania kontroli
mikrobiologicznej leków; wykorzystywania metod mikrobiologicznych w: badaniach mutagennego
i karcinogennego działania leków, ocenie skuteczności dezynfekcji i sterylizacji, ilościowym
oznaczaniu witamin i aminokwasów oraz badaniu aktywności antybiotyków.
10. Kształcenie w zakresie immunologii
Treści kształcenia: Komórki immunologicznie kompetentne. Antygeny i przeciwciała. Mechanizmy
odpowiedzi immunologicznej. Tolerancja immunologiczna. Odporność nieswoista – interferony,
układ dopełniacza. Regulacja procesów odpornościowych. Elementy immunopatologii.
NadwraŜliwość i choroby alergiczne. Autoimmunizacja. Immunologia nowotworów. Elementy
immunologii transplantacyjnej. Immunoprofilaktyka i immunoterapia. Elementy diagnostyki
immunologicznej.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia i opisu mechanizmów i procesów
immunologicznych w warunkach zdrowia i choroby; prowadzenia diagnostyki immunologicznej;
rozumienia zasad i metod immunoprofilaktyki i immunoterapii.
11. Kształcenie w zakresie chemii ogólnej i nieorganicznej
Treści kształcenia: Atomy i cząsteczki. Układ okresowy pierwiastków. Izotopy promieniotwórcze –
wykorzystywanie w diagnostyce i leczeniu. Mechanizmy tworzenia i rodzaje wiązań chemicznych.
Związki kompleksowe. Stany skupienia materii. Roztwory. Procesy utlenienia i redukcji.
Charakterystyka metali i niemetali. Identyfikacja substancji nieorganicznych. Stosowanie substancji
nieorganicznych w farmacji.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: opisu właściwości chemicznych pierwiastków i
związków nieorganicznych; oceny trwałości wiązań oraz reaktywności związków nieorganicznych
na podstawie ich budowy; rozumienia mechanizmów oddziaływań międzycząsteczkowych w
róŜnych stanach skupienia materii; identyfikowania substancji nieorganicznych; wykorzystywania
wiedzy o właściwościach substancji nieorganicznych w farmacji.
5
12. Kształcenie w zakresie chemii analitycznej
Treści kształcenia: Klasyczne metody analizy ilościowej – analiza wagowa, analiza objętościowa,
alkacymetria, redoksymetria, argentometria, kompleksonometria, analiza gazowa. Charakterystyka i
klasyfikacja metod instrumentalnych. Metody spektroskopowe, elektrochemiczne i rozdzielcze
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: wykonywania analiz jakościowych i ilościowych
pierwiastków i związków chemicznych; rozumienia i stosowania podstawowych technik analizy
klasycznej i instrumentalnej; oceny wiarygodności wyników analiz w oparciu o metody
statystyczne; walidacji metod analitycznych.
13. Kształcenie w zakresie chemii fizycznej
Treści kształcenia: Elementy mechaniki kwantowej. Elementy termodynamiki i kinetyki
chemicznej. Mechanizmy katalizy. Fizykochemia układów wielofazowych i zjawisk
powierzchniowych. Elementy elektrochemii. Fizykochemiczne podstawy farmakokinetyki.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: pomiaru lub wyznaczania wielkości
fizykochemicznych; rozumienia i opisu właściwości i procesów fizykochemicznych.
14. Kształcenie w zakresie chemii organicznej
Treści kształcenia: Podział związków węgla – zasady nomenklatury. Struktura związków
organicznych w ujęciu teorii orbitali atomowych i molekularnych. Efekt mezomeryczny i
indukcyjny. Typy reakcji chemicznych – substytucja, addycja, eliminacja. Mechanizmy reakcji
chemicznych. Systematyka związków organicznych według grup funkcyjnych. Właściwości:
węglowodorów, fluorowcowęglowodorów, związków metaloorganicznych, amin, nitrozwiązków,
alkoholi, fenoli, eterów, aldehydów, ketonów, kwasów karboksylowych, funkcyjnych i
szkieletowych pochodnych kwasów karboksylowych, pochodnych kwasu węglowego. Budowa i
właściwości związków heterocyklicznych – pięcio- i sześcioczłonowych z atomami N, O, S.
Budowa i właściwości związków pochodzenia naturalnego – alkaloidów, węglowodanów,
steroidów, terpenów, lipidów, peptydów i białek. Preparatyka związków organicznych. Analiza
związków organicznych.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia i opisu struktury i właściwości
związków organicznych; otrzymywania związków organicznych w skali laboratoryjnej;
analizowania wybranych związków organicznych.
15. Kształcenie w zakresie matematyki
Treści kształcenia: Funkcje elementarne. Funkcje odwrotne. Elementy rachunku róŜniczkowego i
całkowego. Równania róŜniczkowe pierwszego rzędu.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: opisu matematycznego procesów zachodzących w
przyrodzie; wykorzystywania metod i modeli matematycznych w farmacji; wykorzystywania
metod matematycznych w opracowywaniu i interpretacji wyników analiz i pomiarów.
16. Kształcenie w zakresie statystyki
Treści kształcenia: Elementy rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej – zdarzenia
i prawdopodobieństwo, zmienne losowe, dystrybuanta zmiennej losowej, wartość przeciętna i
wariancja. Podstawowe rozkłady zmiennych losowych. Estymacja punktowa i przedziałowa
parametrów. Testowanie hipotez statystycznych. Korelacja i regresja.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: opracowywania danych z badań; oceny rozkładu
zmiennych losowych; wyznaczania średniej, mediany, przedziałów ufności, wariancji i odchylenia
standardowego; formułowania i testowania hipotez statystycznych; doboru i stosowania metod
statystycznych w opracowywaniu wyników obserwacji i pomiarów.
17. Kształcenie w zakresie biofizyki
Treści kształcenia: Fizyczne podstawy procesów fizjologicznych – krąŜenia, przewodnictwa
nerwowego, wymiany gazowej, ruchu, wymiany substancji. Wpływ czynników fizycznych
środowiska na organizmy Ŝywe. Metodyka pomiarów wielkości biofizycznych. Biofizyczne
aspekty diagnostyki i terapii.
6
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: pomiaru lub wyznaczania wielkości fizycznych w
przypadku organizmów Ŝywych i ich środowisk; opisu oraz interpretacji właściwości i zjawisk
biofizycznych; oceny wpływu czynników fizycznych środowiska na organizmy Ŝywe; opisu i
analizy zjawisk i procesów fizycznych występujących w farmakoterapii i diagnostyce chorób.
18. Kształcenie w zakresie historii filozofii
Treści kształcenia: Filozofia jako metoda poznania. Podstawowe kierunki filozoficzne. Filozofia
staroŜytna. Filozofia chrześcijańska. Racjonalizm kartezjański. NowoŜytny empiryzm. Filozofia
krytyczna Kanta. Empiryzm i pozytywizm. Filozofia analityczna. Obszar zainteresowań etyki.
Wartości, normy i oceny moralne. Etyczne podstawy rozstrzygania dylematów moralnych
związanych z wykonywaniem zawodu farmaceuty i zawodów medycznych.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia kierunków rozwoju historycznego
myśli filozoficznej; dokonywania oceny działań oraz rozstrzygania dylematów moralnych w
oparciu o normy i zasady etyczne.
19. Kształcenie w zakresie psychologii i socjologii
Treści kształcenia: Psychologiczne i socjologiczne uwarunkowania funkcjonowania jednostki w
środowisku społecznym. Role społeczne człowieka w odniesieniu do własnej toŜsamości. Aspekty
psychologiczne i socjologiczne myślenia. Działania grupowe. Komunikacja interpersonalna.
Społeczne uwarunkowania i ograniczenia wynikające z choroby. Miejsce chorego w środowisku
społecznym. Psychologiczne i społeczne aspekty postaw i działań pomocowych. Rola społeczna i
predyspozycje psychologiczne farmaceuty.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: inicjowania i wspierania działań grupowych;
komunikowania interpersonalnego w relacjach farmaceuta–pacjent oraz farmaceuta–pozostali
pracownicy ochrony zdrowia; kształtowania postaw i działań pomocowych i zaradczych;
kierowania zespołami ludzkimi.
B. GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH
1. Kształcenie w zakresie chemii leków
Treści kształcenia: Przegląd substancji leczniczych w układzie farmakologicznym z
uwzględnieniem nomenklatury międzynarodowej oraz nazw synonimowych podstawowych
preparatów stosowanych w farmakoterapii schorzeń: ośrodkowego i obwodowego układu
nerwowego, układu sercowo-naczyniowego, układu pokarmowego i wydalniczego oraz –
wykazujących aktywność przeciwinfekcyjną – leków stosowanych w terapii hormonalnej, witamin
i enzymów. ZaleŜności struktura substancji leczniczej–mechanizm działania z uwzględnieniem
przydatności terapeutycznej leków, w aspekcie biochemicznego mechanizmu ich działania, dróg
podania, dystrybucji w ustroju, biotransformacji, działań niepoŜądanych i efektów toksycznych.
Kontrola jakości leków według Farmakopei Polskiej i Europejskiej. Metody klasyczne i
instrumentalne w ocenie substancji leczniczych i postaci leków.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia i oceny zaleŜności między budową
chemiczną substancji leczniczych a mechanizmem ich działania; charakteryzowania głównych grup
substancji leczniczych w układzie farmakologicznym; wykonywania klasycznej i instrumentalnej
analizy jakościowej i ilościowej substancji leczniczych.
2. Kształcenie w zakresie syntezy i technologii środków leczniczych
Treści kształcenia: Metody poszukiwania związków biologicznie czynnych – substancje wiodące i
ich optymalizacja, High Throughput Screening, chemia kombinatoryczna. Wybrane metody
otrzymywania produktów pośrednich i finalnych w syntezie środków leczniczych. Fizyczne i
chemiczne procesy jednostkowe – ich ekonomia i ekologia. Izomeria optyczna, metody
otrzymywania związków optycznie czynnych w wyniku rozdziału racematów i syntezy
asymetrycznej. Polimorfizm. Zasady dobrej praktyki wytwarzania (Good Manufacturing Practice –
GMP). Przemysł farmaceutyczny w Polsce. Ochrona patentowa. Synteza wybranych leków.
7
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: poszukiwania i syntezy substancji leczniczych;
projektowania i przeprowadzania podstawowych procesów jednostkowych; stosowania zasad
GMP.
3. Kształcenie w zakresie biotechnologii farmaceutycznej
Treści kształcenia: Potencjał produkcyjny Ŝywych komórek i organizmów – podstawy
biochemiczne, moŜliwości regulacji metodami technologicznymi. Hodowla drobnoustrojów oraz
komórek zwierzęcych i roślinnych in vitro – prowadzenie procesów biosyntezy i biotransformacji
pod kątem produkcji farmaceutyków. Biokatalizatory unieruchomione – otrzymywanie i
zastosowania. Fuzja protoplastów – zastosowania. Biotechnologia molekularna – otrzymywanie i
wprowadzanie genów do komórek drobnoustrojów roślinnych i zwierzęcych, regulacja ekspresji
genów, produkcja farmaceutyków techniką rekombinowanego DNA. Koncepcja terapii genowej.
Wprowadzanie genów i hamowanie ekspresji genów w organizmie.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: zakładania i prowadzenia hodowli drobnoustrojów
oraz komórek i tkanek zwierzęcych w warunkach in vitro; projektowania i prowadzenia biosyntezy
substancji biologicznie czynnych; rozumienia i wykorzystywania metod biotechnologii
molekularnej (rekombinacyjnej).
4. Kształcenie w zakresie farmakologii i farmakodynamiki
Treści kształcenia: Farmakologia ogólna. Mechanizmy działania leków. Działanie farmakologiczne.
Działanie niepoŜądane i interakcje leków naleŜących do róŜnych grup terapeutycznych –
szczególnie działających na: ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy, układ krąŜenia, układ
pokarmowy, układ wydalniczy oraz drogi oddechowe. Działania niepoŜądane i interakcje leków
regulujących czynność hormonalną oraz chemioterapeutyków.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia mechanizmów działania leków;
charakteryzowania cech leków pod kątem ich niepoŜądanego działania i interakcji.
5. Kształcenie w zakresie farmakoterapii i informacji o lekach
Treści kształcenia: Farmakoterapia wybranych schorzeń – szczególnie chorób
cywilizacyjnych oraz chorób wymagających przewlekłego leczenia. Monoterapia i
polipragmazja. Powikłania polekowe. Indywidualizacja farmakoterapii uwarunkowana
wiekiem, stanami patologicznymi, czynnikami genetycznymi oraz czynnikami
środowiskowymi. Monitorowanie niepoŜądanych działań leków. Źródła pozyskiwania
danych, dokumentacja oraz formy przekazywania informacji. Współczesne aspekty
współpracy lekarza i farmaceuty oraz farmaceuty i pacjenta.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: oceny bezpieczeństwa i skuteczności
farmakoterapii wybranych chorób; udzielania rzetelnej i obiektywnej informacji w zakresie
działania produktów leczniczych i stosowania wyrobów medycznych; monitorowania
niepoŜądanych działań produktów leczniczych; współpracy z lekarzem i pacjentem w
zakresie optymalizacji farmakoterapii – z uwzględnieniem dąŜenia do indywidualizacji.
6. Kształcenie w zakresie toksykologii
Treści kształcenia: Rola i zadania współczesnej toksykologii. Trucizna, toksyczność, stopnie
toksyczności, rodzaje zatruć. Losy ksenobiotyków w organizmie – wchłanianie, dystrybucja,
biotransfomacja. Reakcje I i II fazy. Inhibicja i indukcja enzymów mikrosomalnych. Mechanizmy
działania toksycznego, bioaktywacja. Odległe efekty toksyczne. Toksykometria. Badania i ocena
toksyczności ostrej, podostrej i przewlekłej oraz działania rakotwórczego, mutagennego i
teratogennego. Współczesna analiza toksykologiczna – metody wykrywania i oznaczania
ksenobiotyków w materiale biologicznym i elementach środowiska. Toksykomanie. Toksykologia
środowiskowa. Bezpieczeństwo chemiczne i ocena naraŜenia.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia i analizy losów ksenobiotyków w
organizmie; wykonywania analizy toksykologicznej; badania toksyczności ostrej, podostrej i
przewlekłej; oceny działania rakotwórczego, mutagennego i teratogennego substancji.
8
7. Kształcenie w zakresie farmakognozji
Treści kształcenia: Pozyskiwanie surowców leczniczych pochodzenia naturalnego – głównie
roślinnego. Związki biologicznie czynne pochodzenia roślinnego: metabolity pierwotne
(węglowodany, tłuszcze, białka) oraz metabolity wtórne (glikozydy, terpenoidy, fenylopropionoidy,
alkaloidy) – struktura chemiczna, działanie, zastosowania w lecznictwie. Surowce farmakopealne i
niefarmakopealne zawierające związki biologicznie czynne pochodzenia roślinnego. Identyfikacja,
ocena jakości i standaryzacja roślinnych surowców leczniczych.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: identyfikowania roślinnych surowców leczniczych
i ich mieszanin metodami makro- i mikroskopowymi oraz metodami analizy fitochemicznej –
jakościowej i ilościowej; badania jakości surowców farmakognostycznych; standaryzowania metod
badania jakości surowców farmakognostycznych.
8. Kształcenie w zakresie leków pochodzenia naturalnego
Treści kształcenia: Leki pochodzenia mineralnego, wirusowego, bakteryjnego, grzybowego,
roślinnego i zwierzęcego. Leki pochodzenia naturalnego w układzie farmakologicznym – skład,
postać, działanie, zastosowania i dawkowanie. Preparaty rynkowe. Preparaty pochodzenia
mineralnego, bakteryjnego (enzymy) i zwierzęcego (enzymy, jady, białka). Preparaty stosowane w
apiterapii. Specyfiki roślinne, mieszanki surowców. Preparaty galenowe – kompozycje. Preparaty
pochodzenia krajowego i zagranicznego. Miejsce fitoterapii we współczesnym lecznictwie. Ocena
jakości leków roślinnych. Zasady wprowadzania leków roślinnych na rynek farmaceutyczny.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: charakteryzowania i opisu leków pochodzenia
naturalnego w układzie farmakologicznym; udzielania rzetelnej i obiektywnej informacji dotyczącej
działania i dawkowania leków pochodzenia naturalnego; oceny jakości leków pochodzenia
naturalnego.
9. Kształcenie w zakresie technologii postaci leku
Treści kształcenia: Charakterystyka i wymagania stawiane róŜnym postaciom leku. Procesy
jednostkowe, substancje pomocnicze. Metody sporządzania leków płynnych, półstałych i stałych.
Zasady dobrej praktyki w wytwarzaniu leków. Zasady prawidłowego sporządzania leków
recepturowych. Jakość i trwałość postaci leku. Biofarmaceutyczne aspekty formowania postaci
leku.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: charakteryzowania i opisu podstawowych postaci
leku; sporządzania leku recepturowego i aptecznego; wykorzystywania wybranych postaci leku
gotowego; badania jakości i trwałości podstawowych postaci leku.
10. Kształcenie w zakresie biofarmacji
Treści kształcenia: Biofarmaceutyczne aspekty podawania leków. Dostępność farmaceutyczna i
biologiczna substancji leczniczych z róŜnych postaci leku. Wpływ postaci leku, drogi podania,
właściwości fizykochemicznych substancji leczniczych i pomocniczych oraz czynników
fizjologicznych na dostępność biologiczną substancji leczniczych.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: badania dostępności farmaceutycznej i biologicznej
substancji leczniczej oraz biorównowaŜności leków; oceny wpływu czynników fizykochemicznych
i biologicznych na dostępność biologiczną substancji leczniczych.
11. Kształcenie w zakresie farmacji praktycznej w aptece
Treści kształcenia: Zasady dobrej praktyki aptecznej w aspekcie idei opieki farmaceutycznej.
Zasady realizacji recept. Ekspedycja leków w sprzedaŜy odręcznej. Obsługa aptecznych programów
komputerowych. Informacja o leku. Poradnictwo w zakresie samodzielnego stosowania leków.
Interakcje i niebezpieczeństwa związane a terapią wielolekową. Elementy komunikacji
interpersonalnej. Elementy marketingu i zarządzania.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: ekspedycji leków w sprzedaŜy odręcznej; realizacji
recept; udzielania rzetelnej informacji o leku; fachowej oceny oraz poradnictwa w warunkach
terapii wielolekowej oraz samolecznictwa; wykorzystywania aptecznych programów
komputerowych; racjonalizacji farmakoterapii; zarządzania apteką.
9
12. Kształcenie w zakresie farmakokinetyki
Treści kształcenia: Losy leku w organizmie – wchłanianie, dystrybucja, eliminacja. Wyznaczanie
parametrów farmakokinetycznych z zastosowaniem modeli kompatrmentowych i fizjologicznych
oraz techniki bezmodelowej. Jednorazowe i wielokrotne podawanie leku, stan stacjonarny. Wpływ
stanów patologicznych oraz czynników genetycznych i środowiskowych na farmakokinetykę
leków. Podstawy terapeutycznego monitorowania leków.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia losów leku w organizmie; wyznaczania
parametrów farmakokinetycznych; doboru właściwej strategii podawania leków w warunkach
indywidualizacji farmakoterapii z uwzględnieniem parametrów zmienności osobniczej oraz
wpływu zróŜnicowanych czynników środowiskowych; prowadzenia terapii monitorowanej
stęŜeniem leku.
13. Kształcenie w zakresie ćwiczeń specjalistycznych i metodologii badań
Treści kształcenia: Wykonywanie eksperymentów w wybranej tematyce. Wykonywanie
eksperymentów umoŜliwiających praktyczne zapoznanie się z metodami badań stosowanymi w
obszarze farmacji. Zapoznanie się z piśmiennictwem w zakresie wybranej tematyki. Planowanie
eksperymentów. Opracowanie wyników. Dyskusja i wyciąganie wniosków z przeprowadzonych
badań.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: planowania prac eksperymentalnych; krytycznej
analizy i opracowywania wyników z uwzględnieniem aktualnego piśmiennictwa; formułowania
wniosków.
14. Kształcenie w zakresie bromatologii
Treści kształcenia: Wpływ składników Ŝywności na zdrowie człowieka. Zalecenia Ŝywieniowe
dotyczące składu poŜywienia i sposobu odŜywiania się ludzi w prewencji chorób cywilizacyjnych –
miaŜdŜycy, cukrzycy, otyłości, osteoporozy i alergii pokarmowej. Rola witamin oraz makro- i
mikroelementów w diecie. Produkty lecznicze zawierające składniki uzupełniające dietę. Środki
spoŜywcze specjalnego przeznaczenia. Suplementy diety. śywność wzbogacona, funkcjonalna,
nowa Ŝywność – aspekty zdrowotne i analityczne. Substancje dodawane celowo do Ŝywności.
Zanieczyszczenia Ŝywności. Interakcje leków z Ŝywnością. Nadzór nad jakością zdrowotną
Ŝywności. Analityka w kontroli Ŝywności.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia i oceny wpływu składników Ŝywności i
sposobu Ŝywienia na zdrowie człowieka; propagowania prawidłowych nawyków i sposobów
Ŝywienia; planowania diety; stosowania współczesnych metod analityki Ŝywności do oznaczania
jakościowego i ilościowego składników Ŝywności; oceniania jakości zdrowotnej Ŝywności na
podstawie składu środka spoŜywczego oraz obecności substancji dodatkowych i zanieczyszczeń.
15. Kształcenie w zakresie higieny i epidemiologii
Treści kształcenia: Czynniki środowiskowe wpływające na stan zdrowia człowieka.
Zanieczyszczenia środowiska związane z działalnością człowieka. Higiena elementów środowiska
– powietrza, wody, gleby. Higiena środowiska zamieszkania i środowiska pracy – choroby
zawodowe. Środowiskowe czynniki chorób nowotworowych. Profilaktyka chorób. Bezpieczeństwo
i Higiena Pracy oraz ergonomia w farmacji. Higiena psychiczna i profilaktyka uzaleŜnień. Elementy
epidemiologii – planowanie, metodologia i strategia badań epidemiologicznych. Bazy danych
epidemiologicznych.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia i oceny stanu środowiska pod kątem
zdrowotnym; propagowania i prowadzenia działań profilaktycznych; wprowadzania i
przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii; przeprowadzania oraz
wykorzystywania wyników badań epidemiologicznych.
16. Kształcenie w zakresie prawa farmaceutycznego
Treści kształcenia: Akty prawne – ich hierarchia. Regulacje prawne w zakresie organizacji i
funkcjonowania farmacji w Polsce. Regulacje prawne dotyczące: działalności aptek
ogólnodostępnych i szpitalnych; produkcji, obrotu hurtowego oraz importu i eksportu produktów
10
leczniczych i wyrobów medycznych; kontroli i nadzoru nad produkcją i obrotem produktami
leczniczymi i wyrobami medycznymi; procedur rejestracji i wprowadzenia do obrotu produktów
leczniczych; promocji leków; badań klinicznych leków; wykonywania zawodu farmaceuty;
systemu kształcenia farmaceutów oraz funkcjonowania samorządu zawodowego farmaceutów.
Zasady i normy jakościowe w farmacji. Ochrona własności intelektualnej w farmacji. Prawne
aspekty zarządzania w farmacji. Odpowiedzialność zawodowa farmaceuty.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia aktów prawnych dotyczących farmacji;
działania w warunkach poszanowania i przestrzegania prawa; postępowania w duchu ochrony
własności intelektualnej w farmacji.
17. Kształcenie w zakresie ekonomiki i zarządzania w farmacji
Treści kształcenia: Elementy ekonomiki farmacji. Model rynku leków. Polski i światowy
rynek leków. Polityka lekowa państwa. Racjonalizacja ekonomiczna farmakoterapii. Rola
leków generycznych. Apteki ogólnodostępne i apteki szpitalne – zróŜnicowane role na rynku
leków. Elementy farmakoekonomiki. Analiza farmakoekonomiczna. Marketing w farmacji –
kodeks
farmaceutycznej
etyki
marketingowej.
Promocja
leków.
Podstawy
farmakoepidemiologii.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia i stosowania podstawowych
pojęć i metod ekonomii w kontekście racjonalizacji kosztów farmakoterapii; przeprowadzania
i oceny analiz farmakoekonomicznych.
18. Kształcenie w zakresie historii farmacji
Treści kształcenia: Historia leków i lekoznawstwa. Ewolucja wiedzy farmaceutycznej. Rozwój
nauk farmaceutycznych. Dzieje aptek i aptekarstwa. Historyczne korzenie kształcenia farmaceutów.
Tradycja i kultura medyczno-farmaceutyczna.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozumienia historycznych uwarunkowań rozwoju
farmacji na świecie i w Polsce; czerpania wzorców i inspiracji z bogatej tradycji farmacji.
19. Kształcenie w zakresie etyki zawodowej
Treści kształcenia: Etyka i deontologia – definicje, systemy etyczne. Podstawy bioetyki. Etyka
zawodowa farmaceuty. Kształtowanie wraŜliwości i postaw etyczno-moralnych stanowiących
podstawę opieki farmaceutycznej.
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: postępowania zgodnego z zasadami etyki
zawodowej farmaceuty; prezentowania, kształtowania i rozwijania wraŜliwości etyczno-moralnej i
postaw etyczno-moralnych w farmacji; rozumienia i przestrzegania zasad etycznych i prawnych w
działalności ekonomicznej w obszarze farmacji.
IV. PRAKTYKI
A. PRAKTYKI WAKACYJNE
– 1 miesięczna w aptece ogólnodostępnej (po III roku)
– 1 miesięczna w aptece szpitalnej, w przemyśle
farmaceutycznym, w laboratoriach kontroli leków lub
w stacjach sanitarno-epidemiologicznych (po IV roku)
B. PRAKTYKA (STAś) W APTEC
– 6 miesięczna w aptece ogólnodostępnej lub szpitalnej
(po wykonaniu i obronie pracy magisterskiej)
godziny
ECTS
160
5
160
5
960
30
Sześciomiesięczna praktyka (staŜ) w aptece stanowi integralny element procesu kształcenia –
zgodnie z art. 2b ust. 1 pkt 1 oraz art. 2c Ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 o Izbach Aptekarskich
(Dz. U. Nr 41, poz. 179 z poźn. zm.). Powinna ona umoŜliwiać nabycie umiejętności w zakresie:
organizacji pracy w aptece; sporządzania, przechowywania i wydawania produktów
11
leczniczych; udzielania informacji o lekach zgodnie z zasadami dobrej praktyki aptecznej;
rozumienia zasad opieki farmaceutycznej oraz stosowania zasad etyki zawodowej i
obowiązującego prawa.
Zasady i formę odbywania praktyk ustala jednostka uczelni prowadząca kształcenie.
V. INNE WYMAGANIA
1. Programy nauczania powinny przewidywać zajęcia z zakresu wychowania fizycznego
– w wymiarze 60 godzin, którym moŜna przypisać do 2 punktów ECTS; języków
obcych – w wymiarze 120 godzin, którym naleŜy przypisać 5 punktów ECTS;
technologii informacyjnej – w wymiarze 30 godzin, którym naleŜy przypisać 2 punkty
ECTS. Treści kształcenia w zakresie technologii informacyjnej: podstawy technik
informatycznych, przetwarzanie tekstów, arkusze kalkulacyjne, bazy danych, grafika
menedŜerska i/lub prezentacyjna, usługi w sieciach informatycznych, pozyskiwanie i
przetwarzanie informacji – powinny stanowić co najmniej odpowiednio dobrany
podzbiór informacji zawartych w modułach wymaganych do uzyskania Europejskiego
Certyfikatu Umiejętności Komputerowych (ECDL – European Computer Driving
Licence).
2. Programy nauczania powinny obejmować treści humanistyczne lub z zakresu postępu
nauk farmaceutycznych w wymiarze nie mniejszym niŜ 60 godzin, którym naleŜy
przypisać nie mniej niŜ 3 punkty ECTS.
3. Programy nauczania powinny przewidywać zajęcia z zakresu ochrony własności
intelektualnej, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomię.
4. Przynajmniej 60% zajęć powinny stanowić seminaria, ćwiczenia audytoryjne lub
laboratoryjne.
5. Za przygotowanie pracy magisterskiej i przygotowanie do egzaminu dyplomowego
student otrzymuje 20 punktów ECTS.
12