Eksport PDF

Gry i zabawy j zykowe dla dzieci
Jedn ze skuteczniejszych metod oddziaływania w okresie przedszkolnym s zabawy
dydaktyczne, czyli kształc ce. Przyspieszaj one proces nabywania umiej tno ci
porozumiewania si z otoczeniem przez rozszerzenie skromnego jeszcze zasobu słów, którymi
dzieci si posługuj , ugruntowuj poj cia, utrwalaj wiadomo ci uzyskane na drodze własnych
do wiadcze w toku zabawy i zaj przedszkolnych, wicz funkcje umysłowe i rozwijaj
uzdolnienia. Ponadto wywieraj powa ny wpływ na zdyscyplinowanie dzieci, wymagaj c od
nich umiej tno ci podporz dkowania si przyj tym zasadom post powania, samokontroli i
samooceny. Według współczesnych pogl dów zabawa pełni wiele ró nych funkcji: umo liwia
zaspokojenie indywidualnych potrzeb i zainteresowa , ułatwia dziecku wchodzenie w ycie
społeczne, poznanie rzeczywisto ci i dostosowanie jej do własnych potrzeb. Najwcze niej
zacz to kojarzy zabaw z przyjemno ci . Zabawa jest najczystszym duchowym produktem
człowieka, wzorem i na ladownictwem całego ycia ludzkiego, wewn trznego, utajonego ycia
przyrody w człowieku i we wszystkich tworach. Rodzi rado , wolno , zadowolenie. W niej
tkwi i z niej tryskaj ródła wielkiego dobra.
Dziecko przedszkolne przejawia najcz ciej sw aktywno zabawow w zabawach
manipulacyjnych, konstrukcyjnych tematycznych, dydaktycznych i ruchowych. Zabawy
manipulacyjne w rozwoju dziecka wyst puj najwcze niej. Dziecko uczy si poznawa
przedmioty po wygl dzie, zapoznaje si z ich powierzchni i kształtem. Uczy si działa za
pomoc przedmiotów. S one wa nym czynnikiem rozwoju umysłowego.
Zabawy ruchowe pocz tkowo podejmowane s przez dzieci indywidualne, z czasem ł cz si
po dwoje i wi cej. Zabawy ruchowe, nie oparte na adnych wzorach, lecz podejmowane
samorzutnie przez dzieci, daj im wiele rado ci. Zaspokajaj potrzeb ruchu, wyzwalaj
aktywno twórcz . Dzieci ch tnie podejmuj ró ne zabawy, np.: bie ne, skoczne,
orientacyjno ‒ porz dkowe, czy te wykorzystuj znajduj ce si w ich otoczeniu urz dzenia,
przybory i pomoce.
W przedszkolu w szerokim zakresie podejmowane s przez dzieci zabawy dydaktyczne z
ustalonym tokiem ich przebiegu, okre lonymi prawidłami, regułami oraz instrukcjami podanymi
przez nauczyciela. Gra jest odmian zabawy, polegaj c na przestrzeganiu ustalonych reguł.
Gra spełnia wa ne funkcje wychowawcze. Uczy poznawania przyj tych norm, umo liwia
współdziałanie, sprzyja uspołecznieniu, uczy wygrywania i przegrywania. Odró nia si gry
dydaktyczne, które wymagaj wysiłku umysłowego, gry ruchowe i sportowe oparte na wysiłku
fizycznym, gry terenowe wymagaj ce specjalnego przygotowania.
W zabawie dydaktycznej osi gni cie celu nie nazywa si jeszcze wygran . Dobre rozwi zanie
zadania sprawia dziecku zadowolenie, przyjemno i to stanowi bodziec skłaniaj cy do ich
podejmowania.
page 1 / 5
Gry i zabawy zaproponowane przeze mnie s dostosowane do mo liwo ci, potrzeb i
zainteresowa dzieci. Wi kszo zabaw wymaga jedynie najprostszych rodków, troch
pomysłowo ci i improwizacji, mo e by realizowana niemal w ka dych warunkach.
Najwa niejsza jest ch i rado
wspólnej zabawy. Oto kilka gier i zabaw j zykowych, które na
pewno spodobaj si dziecku i sprawi rado ka demu uczestnikowi zabawy.
1. Nowe słowa ‒ dzieci lubi wymy la nowe słowa, a dzi ki tej zabawie dziecko wyzwoli swoj
inwencj twórcz , nauczy si dobiera słowa podobnie brzmi ce oraz rymuj ce si .
Spróbuj zabawi si z dzieckiem w tworzenie nowych słów, ale opieraj c si
na słowach ju znanych maluchowi. Przykładem mo e by wyliczanka, któr
zacytuj dziecku na pocz tku zabawy:
Zosia berosia berwicy kotosia
Barwi berwo, barwicy kato,
Staszek berwaszek, berwicy kataszek
Berwi berwo, berwicy kato!
Ta zabawa j zykowa wyzwala inwencj twórcz , uczy dziecko dobiera słowa podobnie
brzmi ce, rymuj ce si .
2. Pudełko z r kawiczkami- zabawa, która uczy segregowania i wybierania jednakowych
przedmiotów, utrwala poj cia „para , „do pary i wiczy formułowania zda .
Do du ego pudełka albo koszyka wrzu wszelkie r kawiczki, jakie znajdziesz w domu: letnie i
zimowe, damskie, m skie, r kawiczki przeznaczone do pracy w ogrodzie, do sprz tania i
zmywania, chirurgiczne, narciarskie, z jednym palcem, dzieci ce itp., itp. Pozwól maluszkowi
pobuszowa w pudełku, ale popro go, aby posegregował je do pary, jednocze nie okre laj c,
jakie jest ich przeznaczenie, kto je nosi itp.
Zabawa ta to nauka segregowania i wybierania jednakowych przedmiotów, utrwalenie poj cia
„para , „do pary , wiczenie formułowania zda .
3. Co tam jest? ‒ To gra, która wbogaci słownictwo waszego dziecka, pobudzi ich wyobra ni i
page 2 / 5
pomysłowo oraz nauczy logicznego my lenia.
Mo na si w ni bawi niemal wsz dzie: w poczekalni, na spacerze, w domu. Ty rozpoczynasz
zabaw i pytasz dziecko, na przykład: ‒ Co jest w domu? ‒ Kuchnia ‒ mo e odpowiedzie
maluch. ‒ Co jest w kuchni? ‒ Szafka. ‒ A w szafce? ‒ Szuflada. I tak dalej, i tak dalej. Pytania i
odpowiedzi mog by „na serio , ale mog te by artobliwe, nonsensowne lub fantastyczne,
np. ‒ Co jest w butelce? ‒ Duszek. ‒ A co jest w duszku itp.
Proponowana gra wzbogaca słownicwto dziecka, pobudza wyobra ni i pomysłowo
logicznego my lenia.
, uczy
4. Dziury w pami ci ‒ Gra, dzi ki której wasza pociecha poprawi pami słuchow oraz
prawidłow wymow .
Wybierz który z wierszyków albo piosenk szczególnie lubian przez Twoje dziecko. Zacznij
piewa lub recytowa i nagle stop!… Nie wiesz, co dalej. Dziecko „podrzuca ci tekst,
zadowolone i dumne, e lepiej go pami ta.
Gra wiczy pami
słuchow , prawidłow wymow , mo na si w ni bawi niemal wsz dzie.
5. Konkurs dla gadułów ‒ dziecko stara si przypomnie sobie i wyartykułowa jak najwi cej
słów.
Na pocz tek pierwsza tura konkursu dla gadułów mo e trwa 10 lub 15 sekund. W tym czasie,
na dany sygnał, uczestnicy musz jednym tchem powiedzie jak najwi cej słów jakie im
przyjd do głowy. Wszelkie tematy s dozwolone, ale nie wolno powtarza ani wymy la słów
całkiem nowych. To wcale nie jest łatwe, trzeba mie j zyk nie le wy wiczony, eby podoła
temu zadaniu.
S to wiczenia j zykowe ‒ dziecko stara si przypomnie sobie i wyartykułowa jak najwi cej
słów.
6. Bartosz ‒ Dziecko w czasie zabawy poprawi sobie humor i wyczuje komizm sytuacyjny
poprzez powtarzanie rymowanki.
page 3 / 5
Jak si masz, Bartoszu?
- G siora mam w koszu.
- Jak dzieci, jak ona?
- To g sior, nie wrona.
- Jak ona, jak dzieci?
- Zwi zany, nie poleci.
- Czy cie głuchy, czy głupi?
- Mo e go kto kupi!
Ten przezabawny dialog prowadzisz z dzieckiem: najpierw ty zadajesz pytania, a potem role
si odwracaj . Mo ecie go powtarza kilka razy, a maluch nauczy si rymowanki na pami .
Powtarzanie rymowanki nie tylko wiczy pami
, ale wyrabia w dziecku tak e poczucie humoru.
7. Bli niacze słowa ‒ dziecko uczy si uwa nego słuchanie i koncentracji, wyrabia pami
słuchow oraz wiczy refleks.
W poci gu, samochodzie, a tak e w domu, zabaw si z dzieckiem w wykrywanie identycznych
słów. Zacznij opowiada dziecku jak zajmuj c historyjk lub po prostu wymieniaj jednym
tchem słowa, które przyjd ci do głowy. Od czasu do czasu powtórz które słowo a mały
detektyw od razu musi je wyłowi i zareagowa .
Zabawa ta wyrabia pami
słuchow , uczy uwa nego słuchania i koncentracji.
8. Król pi ‒ Zabawa jest wiczeniem j zykowym, uczy mówienia chórem, wyzwala
pomysłowo , a tak e daje mo liwo popisania si umiej tno ciami imitatorskimi.
Król wybrany w ród dzieci przez wyliczank , decyduje, co robi jego poddani. A oni,
zapatrzeni w króla, powtarzaj jego gesty i czynno ci, gło no je komentuj c. Na przykład:
- Król drapie si w głow ‒ mówi zachwycony chór poddanych i równie drapie si w głow .
- Król zamkn ł oczy ‒ oznajmiaj zgodnym chórem poddani i zamykaj oczy.
Co jaki czas dzieci detronizuj króla i wybieraj nowego.
page 4 / 5
Zabawa ta jest wiczeniem j zykowym, uczy mówienia chórem, wyzwala pomysłowo
daje mo liwo popisania si umiej tno ciami imitatorskimi.
, a tak e
A WI C MIŁEJ ZABAWY!
Opracowała:
Ilona Puszczy ska
Literatura:
1. M. Bogdanowicz, B. Kisiel, M.Przasnyka ‒ Metoda Weroniki Sherbone w terapii i
wspomaganiu rozwoju dziecka, WSiP, Warszawa 1978
2. Z. Bogdanowicz ‒ Zabawy i gry dydaktyczne dla przedszkoli. WsiP, Warszawa, 1990
3. W.J. Dyner ‒ Zabawy tematyczne dzieci w domu i przedszkolu.
Ossolineum, Wrocław, 1983
4. A. Kalinowski ‒ Mamo, tato, baw si z nami. Nasza Ksi garnia, Warszawa, 1987
5. L.A. Wengier ( red ) ‒ Gry dydaktyczne dla dzieci w wieku przedszkolnym. WsiP, Warszawa,
1984
page 5 / 5