Ekonomia instytucjonalna - czym są a czym nie są instytucje?

Ekonomia instytucjonalna
- czym są a czym nie są instytucje?
J.Tyrowicz
Rola instytucji
Tempo pracy „niewidzialnej ręki rynku” można
zwiększyć:
„The invisible hand, if unaided by supporting institutions,
tends to work slowly and at high costs” (Furuboth & Richter)
W istocie, instytucje określają:
ryzyko (pamiętacie różnice między amerykańskim i
kanadyjskim systemem bankowym?)
koszty transakcyjne
Niektóre wyliczenia wskazują, że koszty transakcyjne
to 50% of GDP w krajach rozwiniętych => co to znaczy?
2
Institutional economics - początki
Instytucjonalizm amerykański – główni przedstawiciele:
T. Veblen (1857-1929) – „The Theory of Leisure Class” and „The
Theory of Business Enterprise”
W.C. Mitchell (1874-1948) – „Business Cycles”, „The Rationality of
Economic Activity”
J.R. Commons (1862-1945) – „Legal Fundations of Capitalism”,
„Institutional Economics”
J.K. Galbraith (1908-2006) „The Affluent Society”, „The New
Industrial State”
G. Myrdal (1898-1987) – „An American Dillema”, „Asian Drama: An
Inquiry into Poverty of Nations”
3
Nowa ekonomia instytucjonalna
R. Coase – „The Nature of the Firm” (1937)
O. Williamson – „Markets and Hierachies”(1975), „Economic
Institutions of Capitalism” (1985)
D.C. North – „Structure and Change in Economic History” (1981),
„Institutions, Institutional Change and Economic Performance”
(1990)
4
Podstawowe pojęcia/kierunki w IE
Ekonomia kosztów transakcyjnych
Ekonomia praw własności
Teoria wyboru publicznego
Nowa historia gospodarcza
Law and economics
Itp.
5
To czym są te instytucje?
Instytucjonalizm amerykański:
„Intitutions – regular patterned behaviour of people in a
society and the ideas and values associated with these
regularities”,
„widely prevalent highly standardized social habits, way of
thought or action embedded in the habits of a group of
customs of people.”
„Rules: who may, who must, who may not do something”
6
Instytucje …
-
Nowa ekonomia instytucjonalna:
Norms, markets, organizations
D. North: „Institutions are the rules of the game in a
society or, more formally, are the humanly devised
constraints that shape human interaction. In consequence
they structure incentives in human exchange, whether
political, social, or economic. Institutionional change shapes
the way societies evolve through time and hence is the key
to understanding historical change.”
„Institutions reduce uncertainty by providing a structure to
everyday life.”
7
Dlaczego to nie wystarcza?
Ludzie mówią “institutions matter.”
Super! ☺ Ale skoro instytucje to nic poza (sformalizowanymi bądź
nie) uzgodnieniami między ludźmi (explicit, intentional devices),
dlaczego mało rozwinięte gospodarki nie mogą sobie po prostu
wykształcić “dobrych” instytucji?
Bo zmieniają się bardzo powoli...
Ale jak w istocie zmieniają się instytucje? Albo raczej dlaczego
nie zmieniają się tak, jak ludzie by tego chcieli? Odpowiedź na to
pytanie zależy od tego, czym są instytucje.
W jaki sposób “history matters” dla rozwoju?
8
W jaki sposób „history matters”?
Nie da się określić Northowskich „zasad gry” wolnych od
jakichkolwiek instytucji:
Skąd się biorą zasady gry?
Ciągłe cofanie się w czasie…
Zazwyczaj określa się instytucje jako:
the humanly devised constraints that structure political,
economic and social interaction
informal constraints (sanctions, taboos, customs, traditions,
and codes of conduct), and formal rules (constitutions, laws,
property rights)
Ale skąd one się wzięły?
Face it: antropologia, socjologia, historia, itp. – nie posuwają
do przodu ekonomii
Może jest jakieś EKONOMICZNE zrozumienie instytucji?
Game-theoretic approach
9
W jaki sposób „history matters”?
Northowcy mówią:
Instytucje formalne (prawa) muszą się zinstytucjonalizować
(mieć sankcję) by faktycznie funkcjonować
Dychotomia na instytucje formalne i nieformalne)
Przykład: ile wynoszą wody terytorialne?
A ile wynosi ochrona praw autorskich w Europie i w USA?
Wybór rozwiązania (instytucji) z wielu dostępnych alternatyw
może zależeć (dynamicznie) od wielu wzajemnie powiązanych
domen
Ostatecznie, rozwiązanie:
musi być spójne i wdrażalne,
będzie się różnić między krajami
pewnie nie będzie optymalne (Pareto-suboptymalne lub nie
rankowalne w sensie Pareto)
10
W jaki sposób „history matters”?
Domena jest uwarunkowana
stanem umysłowym i emocjonalnym graczy,
kompetencjami/wiedzą przez nich pozyskanymi,
rolą różnych organizacji (też graczy!).
Każdy ma jakąś „funkcję celu”, która jest ograniczona
dostępną technologią,
przepisami prawa oraz innymi ograniczeniami
History matters w każdym z tych obszarów
11
Ujęcie teorii gier
Gra:
Jednostka analizy: zbiór graczy oraz dostępny dla nich zbiór
opcji = domena;
Zasady gry: funkcja celu, która przekłada wybory na skutki
(w postaci funkcji wypłat dla graczy)
Czym w takim razie są instytucje?
12
MASAHIKO AOKI - INSTYTUCJE
WSPÓLNIE TWORZĄ
GRA
STRATEGIE
UMOŻLIWIAJĄ
INSTYTUCJE
RÓWNOWAGA
OGRANICZAJĄ
PODSUMOWUJE
POTWIERDZA
ENDOGENICZNE
ZASADY GRY
PRZEKONANIA
KOORDYNUJĄ
DOMENA GRACZA
DOMENA GRY
13
Definicja instytucji „równowagi”
Institution is a summary
representation of invariant
and salient features of a
(Nash) equilibrium path, held
as shared beliefs of the
players about how the game
is being repeatedly played.
14
Dlaczego tak? Krytyka i obrona
Kto określa grę?
Nikt albo wszyscy. Podejście niczego nie ogranicza!
Dlaczego wymuszać równowagę Nasha?
Nie jest to szczególnie wymagające …
… i zapewnia, że mówimy tylko o tym, co samo się wdraża!
Skąd wiemy, że powstaną tylko efektywne instytucje?
A kto powiedział, że celem graczy jest “efektywność”?
Równowaga Nasha nie musi być optymalna w sensie Pareto, a
nawet to nie mówiło by nic o efektywnosci!
15
Dlaczego tak? Krytyka i obrona
Ludzie mogą wierzyć w różne rzeczy, a co gorsza mogą się nie
umieć jasno wyrażać:
Słowo “przekonania” wyraża oczekiwania, a tych nie trzeba
komunikować, tylko aktualizować w miarę postępujących
następnych gier!
Skoro instytucje są w równowadze, dlaczego miałyby się zmieniać?
Po pierwsze: większość równowag nie trwa wiecznie
Równowaga jest w dochodzeniu a nie w ostatecznym
rozwiązaniu!
16
Dwa przykłady, by lepiej zrozumieć o co
chodzi
Limit prędkości na drogach
Zachowanie wierności w związku
17
Gry mogą być powiązane
Gry są powiązane, gdy jeden lub większa liczba graczy ma do
wyboru strategie w więcej niż jednej domenie i koordynuje swoje
wybory
Efekty zewnętrzne => wybory niestabilne w ramach jednej
domeny mogą być wiążące w kilku domenach (np. reputacja)
18
Jak dochodzi do zmiany instytucji?
Wszystko zależy od przeszłości
Nieczęsto się zmieniamy (“sticky”) – ludzie lubią gry, które
się powtarzają, więc część równowag może być stabilna
To co wiemy, ogranicza naszą percepcję dostępnych
alternatyw (i przekonań co do funkcji celu/wypłat).
Dopóki nie zmieni się stan wiedzy – nie ma powodu do
odejścia od poprzedniego rozwiązania
Ale Schumpeterowsko czasem ktoś coś wymyśli. Z
niekontrolowalnych przyczyn ☺
Zmienia się dynamika gry => NOWA INSTYTUCJA
19