Typy wybranych wybrzeży 1. Wybrzeże fiordowe Powstanie:

Typy wybranych wybrzeży
1. Wybrzeże fiordowe
Powstanie:
Zalanie głębokich, U-kształtnych dolin polodowcowych
1. Obszar górski zostaje objęty zlodowaceniem 2. Wymodelowanie przez lodowiec górski
dolin U- kształtnych z dolin V-kształtnych 3. Podniesienie poziomu morza/oceanu i zalanie
powstałych dolin
Występowanie: np. Norwegia, Islandia, Nowa
Ziemia
2. Wybrzeże riasowe
Powstanie:
Zalanie dolin i obniżeń w rzeźbie górskiej (nieobjętej zlodowaceniem), przebiegających
prostopadle do linii brzegowej
Występowanie: np. Irlandia, Portugalia, Półwysep Bretoński
3. Wybrzeże dalmatyńskie
Powstanie:
Zalanie obszaru górskiego, którego pasma przebiegają równolegle do linii brzegowej
Występowanie:
Chorwacja (Dalmacja),
USA (Kalifornia)
4. Wybrzeże szkierowe (skjerowe, szerowe)
Powstanie:
Zalanie obszaru polodowcowego, z licznymi skalistymi i wygładzonymi
przez lądolód wysepkami. Wyspy te nazywane są mutonami bądź barańcami.
Występowanie: np. Finlandia (Wyspy Alandzkie), Szwecja (okolice Sztokholmu
i Geteborga)
5. Wybrzeże limanowe
Powstanie:
Zalanie przez morze ujściowych odcinków dolin rzecznych i odcięcia ich mierzejami
usypanymi przez przybrzeżne prądy morskie.
Występowanie: nad Morzem Czarnym
6.Wybrzeże mierzejewo – zalewowe
Powstanie:
Stopniowe zasypywanie zatok i zamykanie ich mierzejami
Występowanie: np. Polska, Litwa
7. Wybrzeże lagunowe
Powstanie:
Odcięcie przybrzeżnych fragmentów morza przez wynurzony wał przybrzeżny (lido)
Występowanie: np. Zatoka Wenecka, Zatoka Meksykańska
laguna
lido
8. Wybrzeże tombolowe (przyrostkowe)
Powstanie: Powstaje na skutek działalności prądów przybrzeżnych, opływających
wyspę po stronie zewnętrznej. Powoduje to powstanie mierzei (tombola), łączącej ląd z
wyspą
Występowanie: m. in. nad Morzem Tyrreńskim
9. Wybrzeże koralowe
a) rafy barierowe
b) atole
c) rafy przybrzeżne
Powstanie raf barierowych i atoli: pogrążanie dna morskiego, wzrost budowli
koralowych ku górze
Występowanie: m. in. Australia (Wielka Rafa Koralowa), Morze Czerwone, Pacyfik
10. Wybrzeża namorzynowe (mangrowe)
Powstanie: na obszarze o dużej amplitudzie pływów, ale niewielkiej energii
fal, rozrastają się korzenie roślin słonolubnych
Występowania: np. Indonezja, Brazylia
Źródła:
Czubla P., Papińska E., 2003, Geografia Fizyczna – podręcznik do liceum ogólnokształcącego, zakres rozszerzony, PWN
Makowski J., 2007, Geografia Fizyczna Świata, PWN
Migoń P., 2006, Geomorfologia, PWN
Źródła ikonograficzne, strony www, google maps
Opracowanie wykonane na potrzeby edukacyjne, wykonanie M. Olszewski PG2 NDM