Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni

Transkrypt

Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni
Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej
dla Gdyni: wyzwania w związku z perspektywą finansową
na lata 2014-2020
„Plany Zrównoważonej Mobilności Miejskiej kluczem do pozyskiwania środków europejskich”
Płock, 11 czerwca 2015 r.
dr Marcin Wołek
Katedra Rynku Transportowego, Uniwersytet Gdański
Plan prezentacji
•
•
•
•
Zalecenia i wymogi w świetle zapisów RPO;
Punkt wyjścia;
Tworzenie gdyńskiego SUMP
podsumowanie
2
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
Zalecenia i wymogi w świetle analizy RPO
•
•
„Inwestycje w transport miejski muszą wynikać z przygotowanych przez
samorządy planów, zawierających odniesienia do kwestii przechodzenia na
bardziej ekologiczne i zrównoważone systemy transportowe w miastach.
Funkcję takich dokumentów mogą pełnić plany dotyczące gospodarki
niskoemisyjnej, Strategie ZIT lub plany mobilności miejskiej…” [RPO woj.
Podlaskiego na lata 2014-2020, s. 114];
Podstawowym warunkiem ubiegania się o środki […] jest posiadanie
przez Beneficjentów planów
gospodarki
niskoemisyjnej
[…]. W
zależności
od
zdiagnozowanych
potrzeb,
Plany
Gospodarki
Niskoemisyjnej muszą zawierać odniesienie do następujących kwestii:
zbiorowy
transport
pasażerski,
transport
niezmotoryzowany,
intermodalność,
transport
drogowy,
zarządzane
mobilnością,
wykorzystanie inteligentnych systemów transportowych, logistyka miejska,
bezpieczeństwo ruchu drogowego w miastach, wdrażanie nowych wzorców
użytkowania, promocja ekologicznie czystych i energooszczędnych pojazdów
[SZOOP woj. lubuskiego]
3
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
4
Punkt wyjścia
•
•
•
•
•
•
Audyt danych;
Audyt dokumentów strategicznych
wraz z oceną przydatności dla
SUMP;
Analiza planu zrównoważonego
rozwoju transportu publicznego i
PGN;
Utworzenie grupy roboczej;
Pełnomocnik / lider [„łamacz
procedur”, oszczędność czasu];
Ustalenie najpoważniejszych
deficytów wymagających
zaangażowania największych
środków.
5
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
Obszary deficytów w zakresie zrównoważonej
mobilności w polskich miastach
•
•
•
•
Wiarygodne wyniki badań transportu publicznego;
Wiarygodne i kompleksowe wyniki badań ruchu
rowerowego;
Wiarygodne i kompleksowe wyniki badań ruchu pieszego
[!!!];
Część planów transportowych prezentuje sobą niską
przydatność dla rozwijania w kierunku SUMP.
6
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
Interesariusze: wewnętrzni i zewnętrzni
•
•
•
•
•
•
Jednostki i wydziały Miasta (planowanie przestrzenne, inwestycje,
inżynieria ruchu i transport, nadzór właścicielski, ochrona środowiska,
edukacja…)
Służby (Straż Miejska, Policja…),
Sektor
transportu
publicznego
(organizator
transportu,
operator/operatorzy, PKP, );
Uczelnie i jednostki naukowo-badawcze;
Organizacje pozarządowe;
Przedsiębiorstwa.
7
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
Projekt CIVITAS DYN@MO (2012-2016)
•
•
dofinansowany z 7 Programu Ramowego
•
Miasta partnerskie: Gdynia, Akwizgran (DE),
Koprivnica (CR), Palma de Mallorca (SP)
projekt RTD zajmujący się planowaniem transportu,
przyjaznymi środowisku pojazdami i wykorzystaniem
ITS i ICT
Cele projektu:
•
•
•
rozwój systemów i usług transportowych
•
zaangażowanie mieszkańców w proces planowania
mobilności
•
wprowadzenie ekologicznych środków transportu
wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań w zakresie
usług i systemów transportowych
współpraca i wymiana doświadczeń pomiędzy
miastami
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
8
Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej
(tzw. SUMP) dla Miasta Gdyni
•
Polityka transportowa Gdyni (1998);
•
ZPRTP (2004);
•
Projekt unijny BUSTRIP (2009) – SUTP
(Plan Transportowy) dla Gdyni na 2008-2015;
•
Istniejący SUTP – nie został uprawomocniony
•
SUTP – zgodny z wytycznymi Komisji Europejskiej
•
Plan transportowy (2014);
•
BYPAD (2014).
Nowy SUMP na lata 2015-2025
9
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
Gdzie jesteśmy?
(w trakcie konsultacji w grupie roboczej i z interesariuszami)
(w opracowaniu)
10
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
Podejście do gdyńskiego SUMP
• Samoocena
• Identyfikacja interesariuszy
i utworzenie grupy roboczej
• Strategia długoterminowa:
2015-2025 (cele + działania)
• Krótkoterminowy plan działań
• Ciągły monitoring i ewaluacja/
aktualizacja co 2-3 lata
• Zebranie i integracja
istniejących strategii i planów
• Przegląd i integracja istotnych
dokumentów odnoszących się
do mobilności w Gdyni
• Przegląd działań
realizowanych i planowanych
• Wykorzystanie web 2.0
- platforma Mobility 2.0
• Wykorzystanie rozwiązań ITS
- 3-poziomowy model
transportowy do analiz SUMP
dynamiczny
zintegrowany
zaawansowany
interaktywny
•
•
•
•
Zaangażowanie społeczne
Konsultacje publiczne
Spotkania z interesariuszami
Badanie i zbieranie opinii
nt. transportu
• Społecznościowe projekty
badawcze
• Dwukierunkowa komunikacja
poprzez web 2.0
• „żywe laboratorium” dla BSR
11
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
Interaktywny: wykorzystanie badań marketingowych
Badania pierwotne
Podmiot
Regularność
Badania preferencji i zachowań komunikacyjnych
mieszkańców Gdyni (co 2-3 lata, ponad 1900
respondentów);
ZKM Gdynia
& UG
T
Badania preferencji i zachowań komunikacyjnych
uczniów szkół ponadpodstawowych (po raz pierwszy w
ramach projektu CIVITAS DYN@MO, 2014)
UG & ZKM
N
Badania oczekiwanych zmian w organizacji ruchu na
wybranych ulicach w centrum Gdyni (trzy odrębne
badania, 1800-2700 respondentów dla każdej ulicy)
ZDiZ Gdynia
N
Badania natężenia i struktury ruchu na ul. Świętojańskiej
(2014, 2015, tbc…)
UG
T
Ciągłe badania jakości transportu miejskiego (np..
punktualność),
popytu
i
przychodowości
poszczególnych linii, sprzedaży biletów…
ZKM
T
12
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
Badania ruchu pieszego w CIVITAS DYN@MO
•
•
•
•
Kluczowe dla kompleksowych badań
mobilności;
Brak jednolitej metodologii;
Badania natężenia i struktury ruchu na
głłwoncyh ulicach w gdyni w 2014 r. i na ul.
Świętojańskiej w 2015 r.;;
Wstępne analizy potwierdzają zbliżony
udział ruchu pieszego w podziale zadań
przewozowych
do
innych
miast
Pedestrian
europejskich.
Bonn (Germany)
Graz (Austria)
Aachen (Germany)
Plymouth (UK)
Magdeburg (Germ.)
Saarbrucken (Germ.)
Szeged (Hungary)
share in
modal
split
28%
19%
23%
18%
21%
23%
22%
Population
[thous.]
Density
[inhab./
sq. km]
Year of
measure
Survey
method
327,9
270
258,7
256
234,8
177,2
161,8
2 322
2117
1608
3207
1164
1061
576
2008
2013
2011
2010
2008
2010
2009
RHS
RHS
HC
PSPS
RHS
RHS
HS
13
Kluczowe elementy procesu
Ustalenie wspólnej wizji miasta i mobilności
Scenariusze rozwoju
Identyfikacja problemów i słabych stron
Ustalenie priorytetów w zakresie mobilności
Wyznaczenie celów strategicznych
Wyznaczenie celów operacyjnych
Dobór działań umożliwiających ich realizację
14
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
Wspólna wizja mobilności
Jakość życia
Lepsze warunki do życia, pracy i podróżowania w Gdyni
Ekonomia
Wzrost ekonomiczny i redukcja zapotrzebowania
na transport
Środowisko
Zrównoważony transport dla czystego środowiska
Energia
Wspólne dążenie do
rozwoju systemu
zrównoważonej
mobilności,
zapewniającego
mieszkańcom wysoką
jakość życia i możliwość
podróżowania w
bezpiecznym, czystym
i przyjaznym środowisku
Zrównoważony
społeczny,
przestrzenny
i ekonomiczny
rozwój Gdyni
Wydajny energetycznie transport miejski
15
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
Samoocena z wykorzystaniem
kwestionariusza ADVANCE
•
Metodologia oceny jakości planowania mobilności
w mieście wypracowana w ramach projektu ADVANCE
•
12 interesariuszy z instytucji: UM, ZDiZ, BPP, ZKM, Port
Gdynia, PKM, SKM, BRM, Policja
•
Ocena poszczególnych aspektów w Obszarze misji
i Obszarze działań
•
Obszar misji - bardzo duża rozbieżność wyników
– średni wynik: 2,4/4
•

Mocne strony: wizja, ramy regionalne/krajowe, wsparcie
polityczne

Słabe strony: współpraca wewnętrzna, EWALUACJA (!)
Obszar działań – średni wynik 1,7/4


Mocne strony: jakość TZ (3,1!)
Słabe strony: zarządzanie parkowaniem,
transport towarów, ograniczanie ruchu samochodowego
16
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
Priorytetyzacja
•
•
•
•
•
Integracja biletowa transportu zbiorowego
Ankieta na
www.mobilnagdynia.pl
Zaproszonych ok. 80
interesariuszy
30 respondentów
66 pytań w 8 grupach
tematycznych
Oceny w skali C – A++
(odp. 1 – 5)
4,45
4,24
4,21
4,14
4,14
4,10
4,03
4,00
3,97
3,90
3,79
3,79
3,79
3,76
3,69
3,69
3,69
3,69
3,69
3,62
3,62
3,62
3,59
3,52
3,48
3,45
3,43
3,38
3,38
3,34
3,31
3,28
3,28
3,24
3,21
3,17
3,14
3,14
3,14
3,14
3,07
3,07
3,07
3,03
2,97
2,97
2,96
2,93
2,90
2,89
2,83
2,83
2,83
2,76
2,76
2,72
Parking miejski
Uwzględnianie ruchu pieszego podczas planowania inwestycji
Przestrzenie publiczne
Gęstość zabudowań i przystanki transportu publicznego
Parkingi typu Park & Ride
Ograniczenie wjazdu do miasta pojazdom ciężarowym…
Bezpieczeństwo rowerzystów na skrzyżowaniach
Informacja pasażerska
System bezpieczeństwa ruchu drogowego
Bezpieczna droga do szkoły
"Zielone" pojazdy w transporcie zbiorowym
Parkingi typu Bike & Ride
Strefa darmowego przejazdu transportem zbiorowym
Bezpieczeństwo transportu zbiorowego
Promocja zrównoważonej mobilności wśród studentów
Re-alokacja przestrzeni dla ruchu rowerowego
Strefy uspokojonego ruchu na osiedlach mieszkaniowych
Promocja zrównoważonej mobilności wśród mieszkańców
System roweru miejskiego
Racjonalizacja podróży służbowych
Kontrola prędkości i egzekwowanie przepisów w ruchu drogowym
Połączenia ponadregionalne w sieci rowerowej
Punkty ładowania pojazdów elektrycznych
System monitoringu przestrzeni parkingowej
Integracja transportu rowerowego z transportem zbiorowym
Standardy dla transportu towarów i dostaw
Strefy ograniczonej emisji zanieczyszczeń
Pojazdy elektryczne dla firm
Rowery na buspasach
Rozwój koncepcji miejskiego carpoolingu
Uprzywilejowanie pojazdów ekologicznych
Centrum mobilności lub oficer ds. mobilności
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
2,45
2,45
2,41
2,38
2,34
2,31
2,31
2,28
2,21
2,17
17
Cele strategiczne i operacyjne
Atrakcyjna i bezpieczna
przestrzeń miejska
Bezpieczny i efektywny
system transportu
Racjonalne wybory
transportowe
Efektywny transport
ładunków w mieście
Poprawa warunków dla ruchu
pieszego
Zintegrowane planowanie
systemu transportowego
i mobilności na poziomie
metropolitalnym
Edukacja i zwiększanie
świadomości w zakresie
zrównoważonej mobilności i
bezpieczeństwa
Poprawa dostępności
transportowej portu morskiego
Poprawa dostępności dla osób
o ograniczonej mobilności
Rozwój systemu zarządzania
ruchem z wykorzystaniem ITS
Optymalizacja potrzeb
transportowych
Stworzenie efektywnego
i zrównoważonego systemu
miejskiej dystrybucji
Poprawa warunków dla ruchu
rowerowego
Rozwój konkurencyjnego
publicznego transportu
zbiorowego
Równoważenie mobilności
w dzielnicach
Wspieranie nowoczesnych
technologii i rozwiązań
organizacyjnych dla transportu
towarowego
Poprawa jakości przestrzeni
publicznej
Zwiększenie udziału
niskoemisyjnych pojazdów
Rozwój nowych usług
w zakresie mobilności
18
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
Cele strategiczne – cele – operacyjne – zadania:
przykład
19
Włączenie interesariuszy i mieszkańców
w planowanie
•
•
Spotkania z grupami interesariuszy i mieszkańcami
•
•
Konsultacje, warsztaty
•
Badania preferencji i przyzwyczajeń
transporotowych
samoocena z wykorzystaniem
kwestionariusza
, ankieta priorutetyzacyjna
Komunikacja z mieszkańcami - platforma Mobility 2.0
(www.mobilnagdynia.pl) i serwisy społecznościowe
→ Konsultacja projektów społecznościowych
→ Wizualizacja i dyskusja na temat wyników analiz
20
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
Kierunki dalszych prac
Konsultacje i zatwierdzenie działań do strategii SUMP
Dobór wskaźników do monitoringu i ewaluacji
Opracowanie krótkoterminowego planu działań do SUMP
Konsultacje i uzyskanie akceptacji Planu
Wersja robocza Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej
Konsultacje z interesariuszami i mieszkańcami
Uchwalenie Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla M. Gdyni
21
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
Centrum Kompetencji SUMP
Regionu Morza Bałtyckiego
•
Gdynia jako „żywe laboratorium”
dla Polski i Regionu Morza Bałtyckiego
•
Prowadzone przez Uniwersytet Gdański
•
Wspierane przez Komisje Środowiska i Transportu
Unii Miast Bałtyckich, Miasto Gdynia oraz
Uniwersytet w Lund
•
Cel: pomoc miastom w opracowaniu ich Planów
Zrównoważonej Mobilności Miejskiej przez
dostarczanie informacji, wsparcia, wymianę
doświadczeń oraz szkolenie w czasie trwania i już
po zakończeniu projektu CIVITAS DYN@MO
http://polska.bsr-sump.eu/
http://www.bsr-sump.eu/
22
M. Wołek: Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni … • 11.06.2015
Podsumowanie
•
•
•
•
•
SUMP – kompleksowy i złożony PROCES;
Potrzeba przeprowadzenia audytu danych wśród
wszystkich interesariuszy miasta;
Możliwa integracja i rozbudowa istniejących planów i
innych dokumentów strategicznych (np. PGN,
strategie ZIT, w jednym województwie POP);
Potrzeba dostosowania celów i zadań do specyfiki
miasta (np. silna pozycja rad dzielnic w Gdyni,
rosnące znaczenie budżetu obywatelskiego);
Konieczność uwzględnienia ram krajowych i
REGIONALNYCH (RPO!).
23
Dziękuję za uwagę
Marcin Wołek
[email protected]
Tel. kom. 605 215 685

Podobne dokumenty