Nr 43, Wrzesień 2009

Numer 43  Wrzesień 2009
Rok kapłański
Duchowość kapłańska według Wincentego Pallottiego
Powracamy do naszych comiesięcznych refleksji przygotowywanych przez
Generalny Sekretariat ds. Formacji SAC rozpoczynając od tematu będącego w jedności
z całym Kościołem. Jak wiecie, 16 czerwca br. Ojciec Święty Benedykt XVI ogłosił Rok
Kapłański z okazji 150-tej rocznicy śmierci św. Jana Marii Vianeya, patrona wszystkich
proboszczów. W liście ogłaszającym, Ojciec Święty wskazał cele tej inicjatywy: „[…]
przyczynić się do krzewienia zapału wewnętrznej odnowy wszystkich kapłanów na rzecz
silniejszego i bardziej wyrazistego świadectwa ewangelicznego we współczesnym świecie”,
przypomniał też, że Święty proboszcz z Ars zwykł był mawiać: „Kapłaństwo to miłość
Serca Jezusowego”. Z pewnością będziemy mieli wiele okazji, aby rozważać tematy
zaproponowane przez Kościół podczas całego Roku Kapłańskiego. Chcemy
zasygnalizować niektóre aspekty, albo lepiej – nakreślić pallotyńską perspektywę, która
rodzi się z duchowości kapłańskiej przeżytej przez naszego Założyciela oraz z refleksji
zawartych w jego pismach.
1. Pierwsza, dająca się zauważyć charakterystyka ukazuje księdza Wincentego, który
poszukiwał dobrych wzorców dla swego kapłańskiego życia i pozwolił się nimi
inspirować. W ten sposób rozwinęła się jego świadoma wizja kapłaństwa. Można też
doszukiwać się wpływu niektórych współczesnych mu kapłanów jak ks. Fazzini, jego
wieloletni kierownik duchowy. Pallotti czytał również teksty tych, których uważał
za „świętych kapłanów”. Pierwsza taka postać to św. Filip Neri. Jego „Konferencje
duchowe” oraz niestrudzone oddanie się posłudze konfesjonału inspirowały młodego
ks. Wincentego do kierowania dusz drogą świętości; ponadto nazywał go Pallotti
„Apostołem Rzymu”, w związku z jego codziennym zaangażowaniem w sprawy
Kościoła tegoż miasta.
W praktyce własnego życia duchowego ks. Wincenty inspirował się również
św. Franciszkiem Salezym. Nawiązywał do jego nauczania nt. modlitwy oraz
codziennej pobożności religijnej, cytował niektóre jego porady dotyczące posługi
sakramentu pojednania, np.: w podejściu do chorób duszy kapłan powinien posiadać
roztropność lekarza.
2. Drugą charakterystyką ukazującą duchowość kapłańską Pallottiego jest jego usilne
naleganie, aby kapłan oraz ten, kto zamierzał nim zostać, miał „w sercu dobrze
ugruntowanego ducha doskonałej ofiary […] i aby nie ważył się wstąpić [do
Stowarzyszenia] ten, kto przynajmniej nie jest wystarczająco usposobiony do zdobycia
doskonałego ducha ofiary” (OOCC II, 547). Ksiądz Wincenty był pod nieustannym
wrażeniem Chrystusa, który przyszedł na świat, aby przynieść zbawienie w duchu
doskonałej ofiary; Chrystusa, który się uniżył stając się człowiekiem i uczynił to nie
dla własnej chwały, lecz dla chwały Ojca i dla zbawienia dusz. Kapłan oraz ten, kto
pragnie nim być, powinien naśladować Chrystusa i być gotowym na życie w duchu
ofiary; zdolnym do tego, aby „umrzeć dla świata i dla samego siebie”; posiadać takie
usposobienie duchowe, które pozwala wyznać za św. Pawłem: „już nie ja żyję, lecz
żyje we mnie Chrystus” (Ga 2,20). Ksiądz Wincenty podkreślał, że kapłan jest
wezwany do upodabniania się do Chrystusa, do czynienia własnym Jego
usposobienia; takiego usposobienia, które wyraża się poprzez życie w całkowitej
komunii z Jezusem oraz w bezinteresownej i wielkodusznej służbie duszpasterskiej
i apostolskiej.
3. „Być świętym, by innych prowadzić drogą świętości” to w skrócie istota tego, co
ks. Wincenty zawiera w „Regułach dla seminariów” (OOCC II, 257-272). Stwierdza
on, że kapłan jest wezwany, by „być światłością świata i solą ziemi” po to, aby
„prawdziwie uświęcać narody”; zauważa, że „z racji na ogromną potrzebę
ugruntowanej świętości u księży, wymaga się, by ten, kto ma wkrótce otrzymać
święcenia kapłańskie, był święty”. Cóż za wyzwanie! Cóż za odpowiedzialność!
Kapłan musi być Święty! O ile takie jest powołanie kapłana, zatem alumni
– wnioskuje ks. Wincenty – „muszą w seminarium utwierdzić się w gruntownej
i wypróbowanej świętości […] poprzez stosowanie zasad życia duchowego” (OOCC
II, 262). Dlatego Pallotti zachęca alumnów i księży do podjęcia życia w świętości,
by móc innym towarzyszyć i prowadzić ich tą samą drogą.
4. I wreszcie: charakterystyka ukazująca współpracę wszystkich w Kościele. Jedną
z bardziej twórczych intuicji św. Wincentego jest współpraca w łonie Kościoła. Jej
wzorem i przykładem jest Jezus Chrystus, który pragnął ukształtować swoich
uczniów i apostołów przede wszystkim do jedności z Bogiem, a poprzez tę – do
jedności między nimi samymi. Ksiądz Wincenty był świadomy istnienia tych sił, które
sprzeciwiają się współpracy i we wszelki możliwy sposób starają się podzielić ludzi
oraz skłócić ich w celu osłabienia skuteczności ewangelicznego przesłania.
Jednocześnie był przekonany, że każdy chrześcijanin otrzymuje dary Ducha Świętego
dla ubogacenia życia i posłannictwa Kościoła. Według Pallottiego, który był
człowiekiem praktycznym i bogatym w doświadczenie, aby doprowadzić do
spełnienia Jezusowe pragnienie „jednej owczarni pod jednym pasterzem”, należało
zjednoczyć wysiłki wszystkich. Wszak wiedział i był tego pewien, że istnieje
nieustanna i doskonała współpraca w łonie Trójcy Przenajświętszej. Dlatego też jego
Pobożne Zjednoczenie Apostolstwa Katolickiego jest zrzeszeniem osób wszystkich
stanów życia i wszystkich warstw społecznych dla uczestnictwa we wspólnej misji
powierzonej Kościołowi przez Jezusa. Stwierdza Pallotti, że każdy kto na serio chce
podjąć drogę duchową przez niego zaproponowaną musi posiadać „[…] najbardziej
żywe, szlachetne i doskonałe pragnienie współpracy we wszystkim i zawsze, dla
większej chwały Bożej i zbawienia dusz; i aby nikomu nie zabrakło takiego pragnienia,
należy uczynić punktem Reguły naszej Kongregacji [takie] wykorzystanie środków
stosownych, by żywe, szlachetne i doskonałe pragnienie większej chwały Bożej
i zbawienia dusz występowało zawsze i u wszystkich: osób świeckich, alumnów
i księży” (OOCC VII, 20; WP II, 78).
Ojciec Święty Jan Paweł II uchwycił tę charakterystykę św. W. Pallottiego, gdy
w czasie audiencji dla pielgrzymów Zjednoczenia Apostolstwa Katolickiego z okazji
150-lecia jego założenia, powiedział: „Mówiąc o apostolacie i o swoim Dziele, Święty
[Wincenty Pallotti] często powtarzał słowa: zjednoczyć, łączyć, zrzeszać, współpracować.
Rozumiał, że kapłani oraz osoby świeckie i zakonne winny zespalać swoje wysiłki
apostolskie, aby jak najowocniej służyć Kościołowi”.
Te cztery charakterystyki, które stanowią część naszego duchowego dziedzictwa
i budują naszą tożsamość, niech będą dla nas bodźcem, aby z odnowionym duchem
przeżywać „Rok kapłański” w szkole Świętego Proboszcza z Ars i naszego
Założyciela, kapłana, apostoła, ucznia, sługi Kościoła i człowieka charyzmatycznego.
/na podstawie doktoratu ks. Reginalda Temu SAC (Nairobi)
„St. Vincent Pallotti’s spirituality of the priesthood and its impact on cooperation with the laity”/