Miasto Krółów - karta1 - olimpiada.cdr

5
KORONA DLA KRÓLA
Czy wiesz, że każdy król, w czasie swego panowania używał więcej niż jednej korony?
> DOPASUJ WŁAŚCIWĄ KORONĘ DO WŁAŚCIWEJ OKAZJI
KORONA KORONACYJNA
- przytwierdzana do hełmu
KORONA EGZEKWIALNA
- używana podczas ceremonii koronacji
KORONA HEŁMOWA
- zakładana na czas pogrzebu
KORONA WOTYWNA
- prywatna korona króla
KORONA GROBOWA
- wkładana do trumny króla
KORONA OSOBISTA
KORONA HOMAGIALNA
- służąca dekoracji wizerunków Matki Boskiej
CEREMONIE DAWNE I DZISIEJSZE
> W ZNAJDUJACYM SIĘ CIĄGU LITER ODSZUKAJ
I PODKREŚL NAZWY CEREMONII, KTÓRE ODBYWAŁY
SIĘ W DAWNYCH WIEKACH I TYCH WSPÓŁCZESNYCH
EGZEKWIALNY czyli dotyczący ceremonii pogrzebowych. Słowo wywodzi się
od łac. exequiae co oznacza „towarzyszenie do grobu”.
D O P R O J E K T U K R Ó L E W S K A O L I M P I A D A
S Z K O Ł A
CIEKAWOSTKA
P O D S T A W O W A
Koronacja króla była wielką
opracowanie:
M. K aralus-Kuszczak
ilustracje:
J. Gr yguć
uroczystością, rodzajem
spektaklu w którym uczestniczył
przyszły władca z małżonką,
dostojnicy kościelni, ważni
urzędnicy, dwór, rycerstwo
oraz liczni poddani. Ordines
coronandi czyli porządek
koronacji to jednocześnie
msza i uroczystość oparta
o ceremoniał dworski.
WOTYWNY znaczy dziękczynny, czyli ofiarowany w podzięce za wysłuchane modlitwy.
Wotywny może być dar, msza, obraz, a nawet budynek kościoła.
HOMAGIUM to ceremonia oddania się władzy, podczas której rycerz klękał przed
swoim panem (królem lub możnowładcą) i składał mu uroczystą przysięgę
wierności, zbrojnej pomocy i służenia radą.
zad. 1
korona – pełnia suwerennej władzy nad krajem
berło – sprawiedliwe rządy „prawdziwa różyczka cnoty”
jabłko – symboliczne panowanie nad całym światem
chrześcijańskim
miecz – symbol władzy sądowniczej i wojskowej
HERALDYKA jest nauką zajmującą się badaniem herbów. Herb był w średniowieczu
znakiem wyróżniającym rycerzy na polu bitwy. Później swoje herby posiadały także
rodziny, rody, miasta, organizacje kościelne, mieszczańskie czy rzemieślnicze.
zad. 3
PRAWDA – poczet to wykład z dziejów narodu
FAŁSZ – nie był umieszczany w gazetach codziennych
PRAWDA – był żywym przypomnieniem, co zostało
dokonane i przez kogo np. dla kolejnego króla
FAŁSZ – poczet nie był politycznym dowcipem
PRAWDA – poczet upamiętniał czyny władców
FAŁSZ – nie była zagadką dla dorosłych
PRAWDA – utrwalał poczucie ciągłości historii
PRAWDA – edukował historycznie naród i był
dowodem jego chwały
PRAWDA – zdobił siedziby królewskie i magnackie
zad. 6
chrzest, zdobycie medalu na zawodach, rozdanie Oskarów,
pierwsza komunia, koronacja króla, wizyta dyplomatyczna,
pogrzeb, audiencja, uczta, hołd, zaślubiny, jubileusz,
parada wojskowa, imieniny, pasowanie na ucznia, bankiet,
otwarcie wystawy
zad. 5
k. koronacyjne – używana podczas ceremonii koronacji
k. egzekwialna – zakładana na czas pogrzebu
k. hełmowa – przytwierdzana do hełmu
k. wotywna – służąca dekoracji wizerunków Matki Boskiej
k. grobowa – wkładana do trumny króla
k. osobista – prywatna korona króla
k. homagialna – służąca do przyjmowania hołdów
Słownik
ijakornmchrzestpolicjacazdobyciemedalu
nazawodachgmzijakrozdanieoskarówzlo
trdpierwszakomuniadagurturniejglowar
koronacjakrólarumalowizytadyplomatycznarowku
gsrapogrzebfrajulasaudiencjaroazel
ucztafraglesuhołdlopakrozaślubinymalors
jubileuszskrokaparadawojskowaripora
mimieninyquarlumppasowanienauczniadutwvrba
nkietlelumpotwarciewystawyegrulp
Odpowiedzi
K A R T A E D U K A C Y J N A
zad. 2
Do pozostałych insygniów zalicza się:
pierścień, tron, płaszcz i ostrogi
6
- służąca do przyjmowania hołdów
1
ZNAKI WŁADZY
Co oznacza słowo insygnia? Insigne (łac.) czyli przedmioty
będące oznakami władzy, królewskiej lub książęcej.
> POŁĄCZ OBRAZEK
Z OPISEM, A DOWIESZ SIĘ
JAKA JEST SYMBOLIKA
POSZCZEGÓLNYCH
INSYGNIÓW
• pełnia suwerennej
władzy nad krajem
• sprawiedliwe
rządy „prawdziwa
różdżka cnoty”
• symbol władzy
sądowniczej
i wojskowej
> JAKIE ZNASZ WSPÓŁCZESNE
ZNAKI WŁADZY PAŃSTWOWEJ?
• symboliczne panowanie
nad całym światem
chrześcijańskim
2
KRÓL RZĄDZI!
3
Już wiesz, co konkretnie oznaczają insygnia królewskie. Ale czy wiesz że korona, berło, jabłko
i miecz to nie jedyne insygnia, którymi posługiwał się król? Do znaków władzy zaliczano
jeszcze kilka innych przedmiotów.
W POCZET ZALICZONY
W XVI wieku pojawił się w Polsce nowy gatunek sztuki – seria wizerunków królewskich
od władców legendarnych do współcześnie panujących. W większości dotyczył królów, którzy
dawno już nie żyli i nie wiadomo jak wyglądali. Serie takich wizerunków z powodzeniem
tworzono w różnych okresach, w określonym celu, na zamówienie rozmaitych osób.
> POMYŚL I ZAKREŚL WŁAŚCIWE
> ZASTANÓW SIĘ, CO JEST PRAWDĄ, A CO FAŁSZEM
kielich
krzyż
Poczet...
□ to wykład z dziejów narodu
□ był umieszczany w gazetach codziennych
□ to żywe przypomnienie, co zostało dokonane i przez kogo
□ to polityczny dowcip
□ upamiętniał czyny władców
□ stanowił rodzaj zagadki dla dorosłych
□ utrwalał poczucie ciągłości historii
□ edukował historycznie naród i był dowodem jego chwały
□zdobił siedziby królewskie i magnackie
Słowo „POCZET” wywodzi się
ze średniowiecza i określa rycerza
i jego świtę. Poczet składał się
z co najmniej dwóch jeźdźców,
gdy rycerzowi towarzyszył tylko
jeden giermek. Poczty możnych
i władców były wielokrotnie
większe, liczyły nawet
włócznia
4
pierścień
CIEKAWOSTKA
ostroga
TWÓJ ORZEŁ RODOWY
kilkadziesiąt koni.
Poniżej znajduje się słynna grafika Tomasza Tretera z 1588 roku. Rycina przedstawia orła
polskiego w koronie, na którego tułowiu, skrzydłach i ogonie rozmieszone zostały 44 małe
medaliony z wizerunkami władców – od legendarnego Lecha, do aktualnie panującego
w czasach Tretera króla Zygmunta III Wazy.
> WPISUJĄC IMIONA TWOICH
PRZODKÓW W KONTUR
ORŁA, STWÓRZ DRZEWO
GENEALOGICZNE
SWOJEJ RODZINY!
łyżka
CIEKAWOSTKA
Ta polityczna grafika
w prosty i czytelny
sposób udowadniała,
że Zygmunt III Waza
jest prawowitym
polskim monarchą,
następcą dynastii
Piastów i Jagiellonów.
Grafikę wykorzysty-
tron
wano podczas misji
płaszcz
dyplomatycznych.
Grafika pochodzi ze zbiorów
MPPP w Gnieźnie.