Pomiar kapitału ludzkiego

Pomiar kapitału ludzkiego
Pojęcie kapitału ludzkiego
Kapitał ludzki
Ludzie stanowią
kapitał
Wiedza
i umiejętności
to kapitał
Czym jest kapitał ludzki
• Kapitał - majątek dający wzrost dochodu (czy
ludzie to majątek?)
• Grodzki: kapitał ludzki to zasób wiedzy
i umiejętności o określonej wartości i będący
źródłem przyszłych zarobków… czy satysfakcji
• Davenport:
Kapitał ludzki=(zdolności+zachowanie)-wysiłek-czas
Wymiary kapitału ludzkiego
Kapitał
ludzki
Wymiar
rynkowy
Wymiar
osobisty
Wymiary kapitału ludzkiego - skala
Kapitał ludzki
Wymiar
makroekonomiczny
Wymiar
mikroekonomiczny
INWESTYCJE W HC
Inwestycje w kapitał ludzki
• Człowiek/rodzina/społeczność ponoszą koszty
dotyczące kształtowania kapitału ludzkiego
• Dlaczego?
• Bo oczekują zwrotu?
• Co może być zwrotem?
Prywatna stopa zwrotu według
Psacharopoulosa 1982
Kapitał ludzki jako efekt inwestycji Inwestycje
Inwestycje
rządowe
Inwestycje na
poziomie
organizacji
Wydatki
rządowe na
edukację
Learning by
doing
Wydatki
rządowe na
naukę
Koszty rozwoju
(szkoleń) w
miejscu pracy
Wydatki
rządowe na
ochronę zdrowia
Koszty rozwoju
(szkoleń) poza
miejscem pracy
Wydatki
ponoszone
przez rodzinę
Czesne i koszty
utrzymania
Koszty
alternatywne
Wartość dodana edukacji wyższej
• P. Mc Geevora i wsp. 1990 – porównanie wyników ocen
– zwana komparatywną wartością dodaną (Comparative Value
Added – CVA)
• R. Blundell i wsp. 2000
• powszechna koncepcja wartości dodanej edukacji wyższej:
– przyrost kompetencji mierzonych średnim wynikiem testu
• Koncepcja nowoczesna:
– wartość edukacji wyższej może być mierzona za pomocą
wzrostu wynagrodzeń uzyskanego w wyniku studiowania na
danej uczelni
– musi być rozpatrywane lokalnie/regionalnie
Wartość dodana edukacji wyższej
• Rodgers – Relative Economic Value Added
Premium:
G_k=G_ki-G ̅
• gdzie:
– Gk – grupa referencyjna o określonym poziomie ocen,
– ( G) ̅ – przeciętne dochody absolwenta z danej grupy
referencyjnej,
– Gki – oczekiwane dochody absolwenta k, który
ukończył studia z poziomem ocen i.
POMIAR KAPITAŁU LUDZKIEGO
Rodzaje metod pomiaru
kapitału ludzkiego
• Metody dochodowe
• Metody kosztowe
• Pozostałe
METODY DOCHODOWE
Istota metod dochodowych
• Wyrażają wartość w jednostkach pieniężnych
• Założenie (Le, Gibson 2003):
– Wartość kapitału ludzkiego może być wyrażona za
pomocą zdyskontowanych przyszłych dochodów
Metoda Dublina i Lotka
• na potrzeby polis ubezpieczeniowych (na życie, odszkodowania za
utratę zdrowia)
• gdzie:
–
–
–
–
–
–
V0-wartość kapitału ludzkiego w chwili urodzenia,
i – stopa procentowa,
Po,x –prawdopodobieństwo dożycia jednostki do wieku x,
yx - roczne dochody jednostki w wieku x do x+1,
Ex-stopa bezrobocia w wieku x,
cx-roczne koszty utrzymania jednostki w wieku x do x+1.
Metoda Farra
• Podobnie, jak u Dablina i Lotka
• Uwzględnia pojawienie się jednostki bezrobocia
w okresie aktywności zawodowej
• gdzie:
• Va-wartość kapitału ludzkiego w danym wieku a,
• Pa,x –prawdopodobieństwo dożycia jednostki do
wieku x,
• yx, i, Ex, cx - jak w poprzednim wzorze.
Metoda Flamholtza
• Tzw. stochastyczny model wyceny nagród
• Zakłada zmianę stanowisk o określonych dochodach (tzw. ścieżkę kariery)
gdzie:
• E(CV) – oczekiwana wartość osoby dla organizacji
• Ri – wartość, jaką organizacja spodziewa się osiągnąć dla każdego
z możliwych stanowisk i,
• P(Ri) – prawdopodobieństwo, że pracownik obejmie stanowisko Ri,
• t-czas
• m- stanowisko końcowe
• r – stopa dyskontowa
Model Flamholtza - procedura
1. Zdefiniować wzajemnie wykluczające się stanowiska,
jakie osoba może zajmować w organizacji,
2. Określić wartość każdego ze stanowisk (wartości,
jakich organizacja spodziewa się uzyskać z zajmowania
danego stanowiska przez pracownika)
3. Zidentyfikować najwyższe stanowisko, jakie dana
osoba może zajmować w organizacji
4. Oszacować prawdopodobieństwo zajmowania przez
daną osobę każdego z możliwych stanowisk przez
określony czas
5. Zdyskontować spodziewane w przyszłości wpływy
z zajmowania określonego stanowiska
Metoda Leva i Schwartza
gdzie:
Vr – wartość kapitału ludzkiego w wieku r,
It – roczne wynagrodzenie osoby aż do emerytury,
t-wiek przejścia na emeryturę
i-stopa dyskontowa
METODY KOSZTOWE
Istota metod kosztowych
Założenie:
Kapitał ludzki to nagromadzone w człowieku
zdolności, wiedza, zdrowie czy umiejętności,
do których osiągnięcia potrzebne są wydatki
pieniężne. Skapitalizowana suma owych
wydatków daje nam w efekcie wartość kapitału
ludzkiego (Łukasiewicz, 2009)
Metoda Engla
gdzie:
cx-wartość kapitału ludzkiego w wieku x,
coi-koszty poniesione do momentu urodzin dziecka,
i-1,2,3 oznaczają klasy w społeczeństwie,
ki-procentowy roczny wzrost kosztów utrzymania
Metoda Dobii (naprawdę tak piszemy)
• Wartość kapitału ludzkiego obejmuje:
– skapitalizowane koszty utrzymania (K),
– skapitalizowane koszty profesjonalnej edukacji (E)
– wartość uzyskaną przez doświadczenie (krzywa uczenia się) Q(T)
H(T) = (K+E)(1+Q(T))
•
•
•
•
gdzie:
H(T) – wartość kapitału ludzkiego,
T – liczba lat pracy
w – współczynnik uczenia się
POZOSTAŁE METODY
Metoda z Saarbrucken
gdzie:
• HC – wartość kapitału ludzkiego,
• i – grupy pracowników wyróżnione na podstawie wykształcenia, miejsc pracy
czy zajmowanej hierarchii,
• FTEi – liczba pracowników (etatów) w poszczególnych grupach pracowników,
• Li-wysokość płacy rynkowej dla pracowników w danej grupie,
• wi-średni czas aktualności wiedzy pracowników w danej grupie,
• bi- średni czas zatrudnienia pracowników w danej grupie,
• PEi – roczne koszty poniesione na rozwój w danej grupie,
• Mi – indeks motywacji pracowników.
Monitor Kapitału Ludzkiego
(MKL) Mayo
HAW=EC•IAM/1,000
gdzie:
HAW – wartość kapitału ludzkiego (Human Assets Worth)
EC – koszty zatrudnienia pracownika (Employment Cost)
IAM – Indywidualny mnożnik wartości (Individual Asset Multiplier)
MIERNIKI KAPITAŁU LUDZKIEGO
System mierników kapitału ludzkiego
Mierniki stanu
(zasobu) kapitału
ludzkiego
Mierniki
inwestycji
w kapitał ludzki
Mierniki efektów
inwestycji w
kapitał ludzki
tzw. stock
tzw. input
tzw. output
Mierniki stanu (zasobu) kapitału
ludzkiego
Przykładowy miernik
Sposób obliczania
Wykształcenie różnych grup społecznych
Udziały procentowe różnych grup ze
względu na wiek, wykształcenie lub
dochody
Struktura społeczeństwa według
poziomów wykształcenia
Udziały procentowe osób o różnych
poziomach wykształcenia
Mierniki inwestycji
Przykładowy miernik
Sposób obliczania
Udział PKB przeznaczonego na edukację i
szkolenia
Wydatki publiczne i prywatne na edukację
i szkolenia
Infrastruktura edukacyjna
Liczba szkół danego rodzaju, wyposażenie
w aparaturę naukową
Mierniki efektów
Przykładowy miernik
Sposób obliczania
Wynagrodzenia osób w zależności od
wykształcenia
Średnie wynagrodzenie przypadające na
jedna osobę
Liczba dni chorobowych
wykorzystywanych przez pracowników
Liczba dni chorobowych na jednego
pracownika