peta, fanatyczni obrońcy świata zwierząt

PETA, FANATYCZNI OBROŃCY ŚWIATA ZWIERZĄT
Mateusz Sobejko
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Streszczenie
PETA (Ludzie na rzecz Etycznego Traktowania Zwierząt) to największa organizacja non profit walcząca
o całkowite wyzwolenie zwierząt. Publikowane przez nią kontrowersyjne kampanie społeczne, chwytające za serce filmy z fabryk, w których torturowane są zwierzęta czy głośne protesty przeciw okrutnemu traktowaniu psów i kotów, zdecydowanie działają na naszą wyobraźnię. W jednej chwili jesteśmy w stanie uwierzyć, że istnieją na tym świecie bohaterowie, wystarczająco odważni by stawić czoła niesprawiedliwości i że my możemy im pomóc. Źle się jednak dzieje, gdy ta sama organizacja, tak
naprawdę łamie etyczne standardy, finansuje działania eko-terrorysty, przyrównuje zabijanie zwierząt
do Holocaustu, czy w końcu, sama poddaje eutanazji przyjęte przez siebie psy i koty. Czyny największej tego typu organizacji odbijają się na wszystkich, którym los przyjaciół-zwierząt nie jest obcy, niszcząc ludzkie zaufanie i wzmacniając przedsiębiorstwa, które zyskują na niesławie obrońców praw
zwierząt.
Wstęp: Organizacja
PETA, czyli People for the Ethical Treatment of Animals (przekładając na język polski: Ludzie na rzecz
Etycznego Traktowania Zwierząt) to największa organizacja non profit walcząca o prawa zwierząt,
ciesząca się zaangażowaniem ponad 3 milionów członków i współpracowników. Organizacja koncentruje się na czterech istotnych obszarach: farmach, przemysłach odzieżowych, laboratoriach oraz
przemyśle rozrywkowym. W bardzo wielkim skrócie działania organizacji PETA podejmowane są przez
edukację publiczną, akcje ratownicze, procesy legislacyjne, specjalne imprezy, angażowanie celebrytów i kampanie protestacyjne. Oczywiście, niezaprzeczalnie oficjalnym celem organizacji jest niesienie pomocy zwierzętom.
www.think.wsiz.rzeszow.pl, ISSN 2082-1107, Nr 1 (13) 2013, s. 6-10
PETA, Fanatyczni Obrońcy Świata Zwierząt
Charakterystyczne dla tej organizacji są głośne i niezwykle kontrowersyjne kampanie społeczne, promowanie wegetarianizmu, wzbudzanie protestów na planach filmowych (na których cierpią zwierzęta) oraz publikowanie brutalnych filmów przedstawiających okrutne traktowanie zwierząt. Przez
ostatnie lata równie głośne były jednak nie tylko problemy zwierząt, ale kontrowersyjne działania
PETA nie do końca związane z ratowaniem zwierząt.
1. Szlachetny fanatyzm
Polityka niesienia pomocy bezbronnym zwierzętom wzbudza u większości społeczeństwa (przynajmniej jego części z sercem) sympatię, a często również angażuje ją do wsparcia finansowego. Nie jest to
przecież nic dziwnego, każdy człowiek z chociażby minimalnym stopniem wrażliwości zaciska pięść
widząc katowanego psa albo biednego delfina, z którego zdzierana jest skóra. Świat nie jest idealny
i ludziom krwawi serce za każdym razem, gdy widzą krzywdę na niewinnych zwierzętach, które nie
potrafią obronić się przed złym człowiekiem. Tym bardziej organizacje działające na rzecz zwierząt są
czymś wyjątkowym w tym okrutnym i kalekim świecie, w którym wciąż rządzi pieniądz i bezkarna
przemoc.
Nie dziwi również popularność takich organizacji jak PETA. Ludzkość potrzebuje obrońców, wspaniałych rycerzy nowego świata, którzy poświęcą swój czas, zaangażowanie i najlepsze lata życia w walce
na rzecz najbardziej szlachetną – pomoc bezbronnym.
Co jest jednak bardzo kontrowersyjne i być może w wielu aspektach nietrafione i niesmaczne, to podejście tego typu organizacji do rzeczywistego ratowania zwierząt. Wiele przesłanek medialnych,
kontrowersje wokół członków tego typu organizacji oraz również to, gdzie dokładnie lokowane są
środki z dotacji na takie organizacje budzi jednak pewne obawy. Czy to jeszcze organizacja charytatywna czy zwykły biznes, a może forma religii?
Zacznę od tego, że nie mam wątpliwości jako obserwator, że kampanie PETA w pewnym stopniu rzeczywiście działają na wyobraźnię i budują świadomość społeczną. Umieszczanie „wycieków” z farm
i fabryk, w którym dokładnie widać, jak socjopaci katują zwierzęta i bawią się nimi jakby to były dziecięce zabawki, działa1. Jako zwykły człowiek, jestem poruszony, a przedstawiany obraz boli. To dobre
podejście, bo niespreparowane i przedstawiające rzeczywisty obraz.
Nie mniej widok brutalnie traktowanych zwierząt jest również dla PETA uzasadnieniem na wprowadzanie do mediów coraz to bardziej kontrowersyjnych reklam. Niesławnym przykładem jest „Holokaust na Twoim talerzu”, czyli kampania PETA porównująca mordowanie zwierząt do zagłady Żydów
w obozach koncentracyjnych2. Paradoksalnie obok tak daleko idących kampanii, PETA na drugim biegunie stara się uruchomić wyobraźnię mężczyzn, przedstawiając plakaty nagich modelek otulonych
w słodkie zwierzaki.
Nie jest to również w żadnym wypadku zaskakujące. Czasami wykorzystuje się wszystkie dostępne
mechanizmy do popularyzowania idei. Mniejsza o to, czy reklamy rzeczywiście zadziałały.
1
Drastyczny materiał: http://www.youtube.com/watch?v=uSWE4RSiEPM, 2.06.2012.
A. Schinke, PETA Germany's Holocaust Display Banned,
http://www.peta.org/b/thepetafiles/archive/tags/holocaust+on+your+plate/default.aspx, 2.06.2012
2
7
PETA, Fanatyczni Obrońcy Świata Zwierząt
Bardziej istotne jest jednak to jak rygorystyczna jest PETA i czy rzeczywiście przekaz płynący od Organizacji na rzecz ETYCZNEGO Traktowania Zwierząt ma sens. W ostatnich latach coraz częściej słyszeliśmy o protestach, głośnych walkach o wolność zwierząt i daleko idących manifestacjach. Założycielka
PETA Ingrid Newkirk przyjmuje w swojej filozofii, że trzymanie zwierząt na farmie jest niewolnictwem, używanie zwierząt do eksperymentów medycznych to skandal, a jedzenie zwierząt powinno
być społecznie karane3. Nie jest to jednak w tym wszystkim najgorsze. W znacznie bardziej negatywnym świetle przedstawiają się wypowiedzi członków PETA świadczące o tym, jakoby przemoc na
rzecz ratowania zwierząt była uzasadniona etycznie. Hipokryzja? Powiedzmy, że przejęzyczenie.
Idąc dalej tym tropem, można się rzeczywiście zastanowić. Czy organizacja, która walczy o dobro
zwierząt jest transparentna?
2. Niesmaczne fakty i skrywane tajemnice
VDACS, czyli Virginia Deparment of Agriculture and Consumer Services wymaga od wszystkich schronisk rzetelnych raportów na temat ilości przyjmowanych przez nie zwierząt. Raporty wskazują ile
psów i kotów wróciło do swoich właścicieli, zostało adoptowanych, przetransportowanych do innych
ośrodków, uwolnionych lub umarło z naturalnych przyczyn albo zostało poddanych eutanazji. Z tych
samych raportów wynika, że spośród 1992 zwierząt, które dotarły do schronisk PETA ok. 1,21% zostało adoptowanych. Zgon nastąpił w przypadku 95,9%4 przyjętych zwierząt (w przeważającej większości
powodem była eutanazja).
Oczywiście, na pewno część zwierząt, mogła trafić w tak złym stanie, że eutanazja wydawała się jedynym wyjściem. Nie mniej, ta sama organizacja wywołuje zamieszki pod schroniskami, w których dopuszcza się podobnych praktyk, a to już hipokryzja.
Zgoła inną kwestią jest powiązanie PETA z organizacjami przestępczymi. Przykładem jest finansowanie eko-terrorysty należącego do grupy „Earth Liberation Front” Rodneya Coronado5. Pomijając akceptację dla przemocy w słusznym celu (znów przypomina się słowo „etyczny”) jawnym dowodem na
irracjonalność działalności tej organizacji jest finansowanie i wpłacanie środków na konta ludzi powiązanych lekko mówiąc z bardzo nieetycznymi działaniami.
Drastycznym w kontekście wszystkich działań PETA uznać można również adresowanie swoich brutalnych kampanii do najmłodszych odbiorców. W 2003 roku grupa działaczy organizacji wręczała
dzieciakom komiksy z cyklu „Twoja Mama zabija zwierzęta”6. Okładka przedstawiała szaloną kobietę
kaleczącą królika nożem kuchennym. Wewnątrz komiksu natomiast znajdowały się rzeczywiste, brutalne zdjęcia, w tym jedno przedstawiające oskórowane żywcem zwierzę7. Kampania spotkała się
3
Odcinek Penn i Teller: Bullshit o PETA, http://www.youtube.com/watch?v=inFtOMx8nDU, 2.06.2012. Materiał mimo swoich plusów jest mocno podkręcony. Format programu zakłada dość agresywne atakowanie popularnych idei. O ile, w materiale jest mnóstwo interesujących informacji, nie jest to moim zdaniem w pełni obiektywny. Przedstawia jednak jak bardzo
bezsensowne i fanatyczne bywają tego typu organizację i ile w tym wszystkim jest hipokryzji.
4
Proof PETA Kills, http://www.petakillsanimals.com/proof, 2.06.2012. Dodatkowy raport jest w stopce, do pobrania w
formacie PDF.
5
http://www.animalscam.com/references/peta_rodney1.cfm, 2.06.2012.
6
'Your mommy kills animals'. PETA activists to give fliers to kids whose moms wear fur,
http://www.wnd.com/2003/12/22379, 2.06.2012.
7
Your mommy kills animals, http://www.petakillsanimals.com/downloads/mommykills.pdf, 2.06.2012.
8
PETA, Fanatyczni Obrońcy Świata Zwierząt
z bardzo nieprzychylnym odbiorem wśród nauczycieli i psychologów. Przekaz emanował manipulacją,
a działacze PETA chcieli rozpocząć indoktrynację od najmłodszych odbiorców.
Pewne wątpliwości budzą również słowa przedstawicieli organizacji PETA. „Taktyka bez przemocy nie
jest tak efektywna. Prosimy ładnie przez lata i nic z tego nie mamy. Gdy ktoś jednak grozi, to działa”,
„nawet jeżeli testy na zwierzętach wyprodukują szczepionkę na AIDS, będziemy przeciw”, „niszczenie
mienia, włamania, kradzieże, to wszystko to <akceptowalne zbrodnie>, jeżeli celem jest sprawa zwierząt.”8
Znów, słowo „etyczne” poddaje w wątpliwość.
Gdzie jako ludzkość bylibyśmy dzisiaj, gdyby nie testy na zwierzętach? Ile szczepionek zdołaliśmy wynaleźć dzięki tym metodom? Czy zwierzęta na farmie można przyrównać do niewolnictwa? Czy mordy na zwierzętach są tym samym czym był holokaust? Czy indoktrynowanie dzieci jest etyczne? Czy
etycznym będzie posługiwanie się przemocą w „szlachetnym celu”?
Podsumowanie
PETA nie jest transparentną organizacją z prawdziwym przywództwem. W mediach, słowach i czynach wygląda raczej na grupę fanatyków religijnych, którzy dawno zabłądzili i chodzą po koleinach
swojej hipokryzji.
Ratowanie zwierząt jest czynem niezwykle chwalebnym, wymagającym poświęcenia i na pewno na
świecie mamy setki organizacji, które proszą się o nasze zaangażowanie – również to materialne.
W tym kontekście finansowe wspieranie PETA jest kontrowersyjnym pomysłem. Chociaż nie można
poddać w wątpliwość, że w pewnym stopniu filozofia tej organizacji jest szlachetna, tylko że doprowadzona do ekstremum, prowadzi do podziałów, pierze ludziom mózgi, a w konsekwencji czyni
z całej idei tylko pośmiewisko.
Właśnie w kontekście tak popularnych organizacji, warto się zastanowić, czy jest sens identyfikowania się z ludźmi, o których w rzeczywistości możemy nic nie wiedzieć. Czy nie lepiej, po prostu – po
ludzku – jest znaleźć schronisko w pobliżu naszej miejscowości i tam zacząć własną krucjatę na rzecz
etycznego traktowania zwierząt, poczynając od adopcji bezdomnego szczeniaka?
Problem z organizacjami na rzecz zwierząt, jak również większością organizacji udzielających się
w imię szlachetnych pobudek polega na tym, że żyjemy w antyutopijnym świecie. Nawet najbardziej
pozytywna idea jest niczym, gdy stoi za nią biznes. Nie inaczej jest z ratowaniem zwierząt, bo ciężko
o coś bardziej wzruszającego i łamiącego serce niż podkręcany materiał prezentujący katowane bezbronne zwierzęta. Przykro to też mówić, ale jest to obszar świetnej inwestycji, bo każdy człowiek
niezależnie od swoich motywacji będzie wychwalany za to, że głośno mówi o etycznym traktowaniu
zwierząt i walce o ich dobro. To właśnie jednak jego motywacja będzie mówić o nim najwięcej, bo
jeżeli nawet słowa są chwalebne, to czy czyny to odzwierciedlają?
Nie można również zapomnieć o drugiej stronie medalu: na świecie jest setki przedsiębiorstw, które
zyskują na niesławie tego typu organizacji. Począwszy od branży filmowej, po przemysły farmaceutyczne i odzieżowe, słaba pozycja PETA, zła reputacja, brak transparentności to też broń, wycelowana
8
http://www.animalscam.com/quotes.cfm, 2.06.2012.
9
PETA, Fanatyczni Obrońcy Świata Zwierząt
w najbardziej poszkodowanych, czyli zwierzęta. Jeżeli tak wielkie organizacje, jak Ludzie na rzecz
Etycznego Traktowania Zwierząt są chwiejne, nie można im ufać, ich przywódcy nie potrafią logicznie
prezentować swoich poglądów ani pokazać się od bardziej reprezentatywnej strony, to wszyscy, którzy interesują się ochroną zwierząt stoją na straconej pozycji. Można nawet rzec, że PETA swoją niekompetencją, arogancją, a przede wszystkim wyjątkowym zaślepieniem na sprawy najistotniejsze,
sama doprowadza do swojej destrukcji i szkodzi zwierzętom znacznie bardziej niż nie jedna działalność, z którą walczą z tak wielką pasją, często przekraczając granicę prawa.
Bibliografia
1. http://www.animalscam.com/quotes.cfm, 2.06.2012.
2. http://www.animalscam.com/references/peta_rodney1.cfm, 2.06.2012.
3. http://www.youtube.com/watch?v=uSWE4RSiEPM, 2.06.2012.
4. Penn i Teller: Bullshit o PETA http://www.youtube.com/watch?v=inFtOMx8nDU, 2.06.2012
5. Proof PETA Kills, http://www.petakillsanimals.com/proof, 2.06.2012. Dodatkowy raport jest w
stopce, do pobrania w formacie PDF.
6. Your mommy kills animals, http://www.petakillsanimals.com/downloads/mommykills.pdf,
2.06.2012.
7. 'Your mommy kills animals'. PETA activists to give fliers to kids whose moms wear fur,
http://www.wnd.com/2003/12/22379, 2.06.2012.
8. Schinke A., PETA Germany's Holocaust Display Banned,
http://www.peta.org/b/thepetafiles/archive/tags/holocaust+on+your+plate/default.aspx,
2.06.2012
10