Pobierz plik

Opis do koncepcji przebudowy Rynku
i okolicznych ulic w Gostyniu
1. Podstawa opracowania
1.1. Umowa z dnia 22.08.2008 r., nr umowy: ESP/182/08.
1.2. Wizja w terenie, inwentaryzacja urbanistyczna, materiały fotograficzne.
1.3. Mapa sytuacyjno – wysokościowa z uzbrojeniem w skali 1:500.
1.4. Materiały historyczne dotyczące miasta Gostynia.
1.5. Aktualnie obowiązujące rozporządzenia (wraz z powołanymi w nich polskimi
normami) dotyczące projektowania.
1.6. Wytyczne Inwestora dotyczące tematu.
1.7. Uzgodnienia robocze rozwiązań z Inwestorem oraz Wojewódzkim Konserwatorem
Zabytków – Delegatura w Lesznie.
2. Położenie terenu
Teren objęty opracowaniem obejmuje:
•
płytę Rynku
•
ulicę 1 Maja - Deptak Miejski
•
oraz otaczające Rynek ulice:
◦ Kaczą
◦ Tkacką
◦ Łazienną
◦ Wąską
◦ Kościelną
◦ Przy Farze wraz z placykiem przed kościołem.
3. Stan istniejący
3.1. Rynek
Rynek w Gostyniu ma plan zbliżony do kwadratu o boku około 107m. Choć historia
miasta sięga XIII wieku, wygląd rynku ukształtował się ostatecznie w 1811r. po pożarze,
w którym spłonęła 1/6 budynków mieszkalnych. Zlikwidowano wówczas jedną ulicę
oraz całą pierzeję północną, poszerzając prostokątny wówczas rynek do kształtu
kwadratu i zwiększając jego powierzchnię prawie dwukrotnie.
W centrum placu znajduje się Pomnik Serca Jezusowego z 2000 roku, kopia pomnika
pochodzącego z 1929 roku, zniszczonego w 1940 roku. Jest to posąg przedstawiający
Chrystusa, stojący na 9-metrowej kolumnie na wysokim cokole. W pobliżu stoi również
drugi pomnik – ku pamięci mieszkańców Gostynia rozstrzelanych na rynku w 1939
roku.
Pierzeje Rynku stanowią budynki mieszkalne o wysokości jednej do trzech kondygnacji,
o dachach stromych w układzie kalenicowym lub o dachach płaskich. Najbardziej godne
uwagi budynki to Ratusz oraz budynek apteki na narożniku ulicy 1 Maja. Nad Rynkiem
góruje potężna wieża Fary stojącej na sąsiedniej ulicy przy Farze.
Przy południowej i wschodniej pierzei Rynku biegnie ulica Olejniczaka, która jest drogą
krajową numer 12. Istnieją plany poprowadzenia drogi obwodnicą wokół Gostynia. Ze
względu na brak określenia terminu realizacji tej inwestycji, niniejsza koncepcja zakłada
istnienie drogi krajowej w jej obecnym przebiegu.
Obecne zagospodarowanie Rynku służy głównie funkcji parkingowej. Ulica wzdłuż
pierzei północnej i dwie równoległe przy zachodniej służą jako dojazd do stanowisk
parkingowych. Ulice są asfaltowe, ale widać też fragment nawierzchni z kolorowej
kostki kamiennej. Służy ona do zgromadzeń podczas uroczystości. Chodniki wykonane
są z płyt betonowych o różnym stopniu zużycia, z wykorzystaniem starych płyt
kamiennych. Krawężniki i schody wejściowe do budynków kamienne.
Nie przeznaczona na komunikację część Rynku porośnięta jest trawnikiem i zielenią w
postaci krzewów iglastych. Wzdłuż pierzei rosną drzewa pojedynczo lub w nierównych
szpalerach. Przy budynkach są to większe formowane lipy, a na płycie Rynku mniejsze
klony kuliste.
Płyta Rynku oświetlona jest wysokimi lampami drogowymi wzdłuż wszystkich ulic oraz
stylizowanymi na gazowe lampami parkowymi. Przed Ratuszem stoją stojaki na rowery.
Kanalizacja deszczowa na terenie Rynku znajduje się tylko w ulicy Olejniczaka.
3.2. Deptak
Ulica 1 Maja jest zamknięta dla ruchu drogowego z wyjątkiem pojazdów mieszkańców i
dostawczych, i zamieniona w deptak handlowo-usługowy. Nawierzchnię wykonano z
kolorowej kostki betonowej, która jest w dobrym stanie. Na ulicy stoją latarnie, ławki,
kosze na śmieci oraz betonowe donice z kwiatami. Donice zastawiają wjazd na sąsiednie
ulice. Deptak jest dobrze utrzymany, funkcjonuje bez zarzutów i stał się integralną
częścią śródmieścia i dumą miasta. Ulica wyposażona jest w kanalizację deszczową i
rynsztoki z kostki granitowej.
3.3. Plac przed Farą
Istniejący już w XIV wieku ceglany kościół pod wezwaniem św. Małgorzaty jest
najstarszym zabytkiem Gostynia. Otacza go mur z barokową bramą poprzedzoną
placykiem u zbiegu ulic Tkackiej i Przy Farze. Sąsiaduje z budynkiem plebanii i liceum
oraz nieużywanym obecnie budynkiem z czerwonej cegły z XIX/XX wieku.
Nawierzchnia placu wykonana została z kostki granitowej w roku 1956 (o czym
świadczy typowy dla Gostynia napis z kolorowej kostki wykonany w posadzce) i jest w
bardzo dobrym stanie.
Ponieważ ulicami Przy Farze i dalej Lipową prowadzi skrót między głównymi ulicami
miasta, na placu odbywa się ruch kołowy, wydzielony od wejścia kościelnego
betonowymi donicami.
3.4. Ulice w sąsiedztwie Rynku
Na uliczkach Starego Miasta zachowały się bruki z kamienia polnego i kostki
granitowej. Większość chodników przy ulicach wchodzących w skład opracowania
wykonano z betonowych płyt i krawężników. Na części z nich jednak zachowały się
płyty kamienne, uzupełniane później kostką granitową lub płytami betonowymi.
Kamienna jest też część krawężników i schody wejściowe do budynków. W miejscach,
gdzie brukowane ulice włączają się w większe drogi, bruk zalano asfaltem.
Przylegające do budynku Ratusza ulice Zamkowa i Podzamcze zostały w roku 2008
odnowione i wyłożone kostką granitową z wykorzystaniem starych, przyciętych płyt
kamiennych.
W ulicach wokół Rynku oraz w ulicy Olejniczaka istnieje kanalizacja deszczowa.
4. Założenia koncepcji
Głównym założeniem koncepcji jest nadanie Rynkowi funkcji reprezentacyjno kulturalnej oraz przywrócenie mu jego historycznego charakteru. Sprawą pierwszoplanową
jest uporządkowanie komunikacji i zieleni, które pozwoli na wyznaczenie ram dla życia
miasta. Koncepcja przebudowy uwzględnia potrzeby miejscowej społeczności takie jak
wyznaczenie wygodnego i elastycznego miejsca na festyny, jarmarki, imprezy plenerowe,
ogródki kawiarniane, przy jednoczesnym szacunku dla historii miasta i tradycji rynków
wielkopolskich. Koncepcja dla Rynku w Gostyniu wpisuje się w nurt rewitalizacji polskich
placów miejskich. Jednym z założeń koncepcji jest umożliwienie etapowania realizacji.
Autorzy zwracają również uwagę na kompleksowość renowacji. Winna ona objąć również:
•
odnowienie elewacji budynków (kolorystyka, reklamy, zieleń)
•
uporządkowanie sieci elektroenergetycznej przez skablowanie
•
poprowadzenie drogi krajowej numer 12 obwodnicą miasta
•
zabudowę jedynej w Rynku pustej działki przylegającej do budynku Ratusza.
5. Koncepcja funkcjonalno - przestrzenna
Zakłada się uwolnienie Rynku od funkcji parkingowej i nadanie ulicom Starego
Miasta funkcji reprezentacyjnych ciągów pieszych. Cały układ ma być możliwie przyjazny
mieszkańcom, gdzie ruch pieszy, bez kolizji z drogowym, prowadzi przez najbardziej
reprezentacyjne części śródmieścia, tworząc ciąg spacerowy ulicą 1 Maja, przez Rynek,
następnie ulicą Kościelną do Fary. Koncepcja zakłada również przebudowę nawierzchni
oraz uzupełnienie i odtworzenie zieleni na ulicach Starego Miasta, w celu wydobycia ich
historycznego charakteru.
6. Komunikacja kołowa
Koncepcja zakłada radykalne ograniczenie ruchu kołowego w obrębie Rynku.
Miejsca parkowania samochodów mieszkańcy znajdą na parkingach miejskich przy ulicach
Jana Pawła II, Młyńskiej i za Tkacką, z których można dojść do Rynku w ciągu kilku minut.
W Rynku poza drogą krajową projektuje się jednokierunkową ulicę wzdłuż pierzei
północnej i zachodniej z możliwością czasowego postoju dla samochodów zaopatrujących
sklepy, oraz postoju osób niepełnosprawnych (np. dojazd do Apteki).
W pierzei zachodniej, w pobliżu obecnej lokalizacji, zaprojektowano przystanek
autobusowy.
W płycie Rynku od strony Ratusza przewiduje się miejsca parkowania, lecz tylko
okazjonalnie na wypadek uroczystości takich jak śluby, oraz przyjęcie przez Burmistrza
Miasta oficjalnych gości. Nie będą one jednak wydzielone z płyty Rynku i na co dzień będą
wkomponowane w jego posadzkę.
Deptak pozostanie ulicą zamkniętą dla ruchu kołowego z wyjątkiem pojazdów
mieszkańców, dostaw do sklepów oraz Straży Pożarnej.
Przewiduje się zamknięcie dla ruchu kołowego ulicy Lipowej, przy ogrodzeniu Fary, dzięki
czemu nie będzie konieczności wygrodzenia strefy dla samochodów na placu przed
kościołem św. Małgorzaty.
7. Rynek
7.1.Forma i funkcja
Rozwiązanie płyty Rynku podporządkowane jest dwóm pomnikom:
•
Pomnikowi Serca Jezusowego, stojącemu na środku Rynku, zwróconemu ku pierzei
północnej
•
Pomnikowi Rozstrzelanych w 1939 roku, usytuowanemu na osi Ratusza.
Jednolita płyta bez krawężników z wyjątkiem wydzielenia od drogi krajowej pozwala na
dowolne zagospodarowanie powierzchni podczas uroczystości, festynów i imprez oraz
nawiązuje do dawnej formy rynków polskich.
Letnie ogródki – kawiarnie usytuowano w południowych narożnikach Rynku, gdzie nie
będą przeszkadzać podczas uroczystości.
W wyznaczonych miejscach (lokalizacja ogródków letnich, estrady podczas imprez
plenerowych) w płycie Rynku należy przewidzieć doprowadzenie mediów (woda,
kanalizacja, prąd).
7.2. Nawierzchnie
Płyta Rynku wykonana będzie wyłącznie z kamienia naturalnego, z kostki lub płyt
granitowych szarych i żółtych, oraz kostki bazaltowej lub sjenitowej czarnej.
Chodniki wokół Rynku zostaną wykonane z kostki bazaltowej lub sjenitowej czarnej z
wykorzystaniem starych płyt kamiennych, zachowanych w części chodników.
Uliczka jednokierunkowa po północnej i zachodniej stronie Rynku wydzielona zostanie
tylko ciemniejszym kolorem kamienia, bez krawężników.
Wygląd chodników powinien nawiązywać do ulic Zamkowej i Podzamcze, których
nawierzchnie zostały zrealizowano w tym roku.
7.3. Zieleń
Na Rynku projektuje się zieleń wysoką i niską.
Zieleń wysoka istniejąca, kulista, uzupełniona dla uczytelnienia kompozycji. Drzewa
istniejące to lipy formowane w pierzei zachodniej. Pozostałe to kuliste klony usytuowane
przy chodnikach lub na płycie Rynku. Od strony drogi krajowej wydzielenie płyty Rynku
stanowią gazony kwiatowe ze zmienianą latem roślinnością. Dla uzyskania latem
kameralnych, zacienionych powierzchni Rynku przewiduje się okresowe wystawianie drzew
w donicach w części południowej Rynku.
7.4. Wyposażenie płyty Rynku
Koncepcja przewiduje wyposażenie płyty Rynku w następujące elementy:
•
meble sezonowych ogródków letnich, wraz z parasolami
•
stylizowane lampy oświetlenia płyty Rynku oraz chodników
•
ławki stałe, z możliwością demontażu w wypadku organizacji imprez
•
kosze na śmieci
•
słupki – pachołki wygradzające płytę pieszą od jezdni oraz parkingu
•
tablice informacyjne, znaki, reklamy
•
fontanna
•
studnia z pompą stylizowaną
•
lampy w posadzce płyty pieszej
•
dodatkowe oświetlenie punktowe pomników oraz wybranych obiektów Rynku
•
lampy oświetleniowe drogi krajowej – do czasu przeniesienia ruchu tranzytowego na
obwodnicę.
8. Deptak – ulica 1 Maja
Nawierzchnia wykonana z kamienia naturalnego, z kostki granitowej szarej, oraz
bazaltowej lub sjenitowej czarnej – według rozwiązania na rysunkach. Nawierzchnia bez
krawężników.
Wyposażenie ciągu pieszego:
•
ławki stałe
•
przenośne donice z drzewami
•
lampy stylizowane, podwójne
•
stojaki na rowery.
Deptak pozostanie zamknięty dla ruchu kołowego z wyjątkiem samochodów mieszkańców,
dostawców do sklepów i Straży Pożarnej.
Kanalizacja deszczowa z wpustami istniejąca.
9. Plac przed Farą
Istniejąca nawierzchnia z kostki bazaltowej na placu zostaje w całości zachowana.
Chodniki przy budynkach do przebudowy.
Lampy stylizowane według propozycji.
Plac dostępny dla samochodów mieszkańców oraz z okazji uroczystości w kościele.
Ulica Lipowa przy murze fary zostanie zamknięta dla ruchu kołowego, co wyeliminuje ruch
tranzytowy przez plac.
Proponuje się wykonanie na ścianie szczytowej budynku liceum elementu plastycznego, na
przykład: reliefu, malarstwa lub rusztu pod zieleń pnącą, z ewentualnym podświetleniem.
10.
Uliczki wokół Rynku – zakres przebudowy nawierzchni jezdni i chodników
10.1. Ulica Kacza
•
przełożenie nawierzchni jezdni z segregacją kostki brukowej
•
likwidacja wjazdu z asfaltobetonu od ulicy Olejniczaka
•
wymiana krawężników na granitowe
•
wykonanie chodników z kostki kamiennej czarnej (bazalt, sjenit)
10.2. Ulica Łazienna
•
przełożenie bruku z segregacją wymiarową i kolorystyczną, z równoczesnym zaznaczeniem
podłużnej zatoki parkingowej
•
wymiana krawężników na granitowe
•
wykonanie chodników z kostki kamiennej czarnej (bazalt, sjenit)
10.3. Ulica Tkacka
•
przełożenie bruku z segregacją wymiarową i kolorystyczną
•
wymiana krawężników na granitowe
•
wykonanie nowych chodników z kostki kamiennej czarnej (bazalt, sjenit)
10.4. Ulica Wąska
•
nawierzchnia bruku pozostaje
•
wymiana krawężników na granitowe
•
wykonanie nowych chodników z kostki kamiennej czarnej (bazalt, sjenit)
10.5. Ulica Kościelna
•
nawierzchnia bruku pozostaje
•
wymiana krawężników na granitowe
•
wykonanie nowych chodników z kostki kamiennej czarnej (bazalt, sjenit), z
wykorzystaniem istniejących płyt granitowych
10.6. Ulica Przy Farze
•
przełożenie nawierzchni jezdni z segregacją kostki brukowej
•
likwidacja wjazdu z asfaltobetonu od ulicy Jana Pawła II
•
wymiana krawężników na granitowe
•
wykonanie chodników z kostki kamiennej czarnej (bazalt, sjenit), z wykorzystaniem
istniejących płyt granitowych
10.7. Uwagi ogólne
•
organizacja ruchu w obrębie terenu opracowania pozostaje bez zmian
•
wszystkie nawierzchnie odwodnione będą przy pomocy pochyleń poprzecznych i
podłużnych do wpustów ulicznych punktowych lub liniowych kanalizacji deszczowej
•
lokalizacja wpustów zostanie określona w opracowaniach projektowych
•
konstrukcja nawierzchni zostanie określona w opracowaniach projektowych
•
na etapie przebudowy ulic właściwe byłoby skablowanie wszystkich przyłączy
elektroenergetycznych do budynków
•
należy przywrócić drzewa w ulicach:Zamkowej i Łaziennej
•
lampy stylizowane - jak na Rynku lecz pojedyncze