Temat: Czy włosy mogą mówić

EWELINA WÓLTAŃSKA
Nauczyciel języka polskiego
Temat: Czy włosy mogą mówić?!
Czas realizacji: jedna jednostka lekcyjna
Cele lekcji:
- główny:
- motywowanie do poznawania różnorodnych tekstów kultury wzbogacających wiedzę
ucznia o człowieku, życiu i świecie
- operacyjne:
uczeń
- wynotowuje informacje na określony temat
- rozpoznaje wartości w utworze oraz próbuje je ocenić na tle własnego świata wartości
Metody: praca z tekstem, notatka, dyskusja
Formy pracy: grupowa, indywidualna
Materiał: czasopisma przedstawiające fryzury, wiersz Tadeusza Różewicza „Warkoczyk”
Przebieg lekcji:
1. Nauczyciel informuje, że przedmiotem dyskusji przeprowadzonej na dzisiejszej lekcji
będą włosy.
2. Uczniowie mają za zadanie wymienić i zapisać na tablicy zabiegi, jakim są
poddawane włosy. Powstaje notatka.
Zapis na tablicy:
mycie, nakładanie odżywki, czesanie,
kręcenie, prostowanie, farbowanie
skracanie, przedłużanie, zagęszczenie itd.
3. Następnie uczniowie mają się zastanowić nad tym, dlaczego ludzie dbają o włosy,
zmieniają: fryzurę, długość włosów, ich kolor. Uwagi uczniów doprowadzają do
wniosku, iż powody zabiegów to m. in. dobre samopoczucie, chęć wyróżniania się,
bycie oryginałem itp.
4. Nauczyciel skłania uczniów do dalszej dyskusji zadając pytania:

Czy włosy mogą mówić?

Czy fryzura, którą nosimy na głowie przekazuje o nas jakąś informację światu?
Okazuje się, że fryzura pozwala na kreowanie siebie, tworzenie swojego wizerunku, a
więc tworzenie siebie.
5. Nauczyciel zaprasza do wykonania dwóch krótkich ćwiczeń.
1

Którą fryzurę z podanych na tablicy (irokez, długie włosy gładko zaczesane
lub spięte w kok, krótko ścięte włosy) wybierzecie, żeby oznajmić światu,
że...
a) jestem praktyczna i silna, posiadam duże doświadczenie
b) jestem elegancka, lubię się czuć kobieco
c) jestem praktyczna i silna, posiadam duże doświadczenie
Przewidywane odpowiedzi to:
Irokez – jestem oryginalna, nie boje się buntować
Długie włosy gładko zaczesane lub spięte w kok – jestem elegancka, lubię się czuć kobieco
Krótka fryzura – jestem praktyczna i silna, posiadam duże doświadczenie

Dopasujcie najpierw przymiotniki, jakimi określa się osoby posiadające dany
kolor włosów (rudy, blond, czarny).
Następnie przyporządkujcie zwroty, które pasują do rudej, blondynki i
brunetki. Spójrzcie na obrazy. Krótko uzasadnijcie swój wybór.
Zapis na tablicy: ruda, blondynka, brunetka
niewinna, pewna siebie, ognista
„wiem czego chcę”, „ze mną nie jest nudno”, „zawstydzasz mnie”
Przewidywane odpowiedzi to:
ogniste rude - „Ze mną nie jest nudno?!”
niewinne blondynki - „Zawstydzasz mnie...”
pewne siebie brunetki – „Wiem czego chcę!”
6. Następuje podsumowanie tej części lekcji poprzez znalezienie odpowiedzi na pytania:
co symbolizują włosy? Co mogą wyrażać? Finałem wspólnej rozmowy jest zapis:
Włosy-symbol = tożsamości: wyrażają, kim jestem; wolności; możliwości wyboru; zmian;
bycia sobą; wyrażania siebie; demonstracji stosunku do świata; indywidualizmu
2
Fryzura  Moda  Kultura  Cywilizacja
7. Jeden z uczniów odczytuje wiersz Tadeusza Różewicza pod tytułem „Warkoczyk”.
8. Uczniowie muszą odpowiedzieć na pytania:



Kto lub co jest bohaterem wiersza?
Jak opisane są włosy?
Gdyby włosy tych ludzi mogły mówić, to co by powiedziały o swoich
właścicielach?
Włosy JAKIE: ogolone, sztywne, ścięte, martwe nic i nikt ich nie dotyka, suche + szary
warkoczyk
Włosy MÓWIĄ: „jesteśmy niczym”, „nie mamy wyboru”, „nie możemy być sobą”,
„nie ma nas”, „jesteśmy martwi”
9. Nauczyciel informuje, że pierwsza zwrotka przedstawia początek życia w obozie,
który zaczynał się goleniem głów. Ludność obozowa była skazana na śmierć poprzez
uduszenie w komorach gazowych.
10. Nauczyciel zwraca uwagę, że w wierszu wyróżnia się mały szary warkoczyk z
kokardką, który podkreśla, że wśród zmarłych niewinnych ludzi była młoda
dziewczynka. Gdzie jest jej miejsce? Co powinna poznać zamiast śmierci?
11. Czy zapis: Fryzura  Moda  Kultura  Cywilizacja ma sens, gdy mówimy o
świecie wojny?
ludzie = włosy = przedmiot
3