Gutschein - Lesestart

Transkrypt

Gutschein - Lesestart
Tipp: Diesen Gutschein können Sie bis zum Einlösen einfach in Ihrem U-Heft aufheben.
Öneri: Bu kuponu bozdurana kadar U-defterinizde saklayabilirsiniz.
m
m
o
,
K
Porada – bon do chwili jego wykupienia możecie po prostu przechować w książeczce zdrowia.
Совет: До использования Вы можете хранить этот ваучер в папке прививок и обследований Вашего
ребенка, так называемой «U-Heft».
Gutschein*
Ausführliche Infos im Internet:
www.lesestart.de
* ab November 2013
* Kasım 2013 itibariyle
für das zweite Lesestart-Set
* od listopada 2013 r.
İkinci Lesestart seti kuponu *
* с ноября 2013 года
Bon na drugi zestaw Lesestart *
Ваучер для второго комплекта «Начинаем читать» *
Ha
di
1. • Meine E-Mail-Adresse ist:
• E-Mail adresim:
• Mój adres e-mail to:
• Мой адрес электронной почты:
2. • Ich möchte per E-Mail erinnert werden, ab wann ich das zweite Lesestart-Set abholen kann.
• E-Mail ile ikinci Lesestart setini ne zaman alabileceğim konusunda bilgilendirilmek istiyorum.
• Chcę otrzymać przypomnienie e-mailem, od kiedy będzie możliwość odbioru drugiego zestawu Lesestart.
• Я хочу получить по электронной почте напоминание о том, когда я смогу забрать второй комплект
«Начинаем читать».
3. • Ich möchte den Lesestart-Newsletter abonnieren.
• Lesestart-Newsletter’e abone olmak istiyorum.
• Chcę zaprenumerować newsletter Lesestart.
• Я хочу подписаться на новостную рассылку «Начинаем читать».
• Hiermit willige ich ein, dass meine Daten zur Projektabwicklung entsprechend den deutschen Datenschutzbestimmungen elektronisch
gespeichert und zum Zwecke der Versandabwicklung an die Logistikpartner der Stiftung Lesen weitergegeben werden.
• Bu vesile ile verilerimin projenin yürütülmesi konusunda Alman Veri Koruma Yönetmeliğine göre elektronik ortamda kaydını ve
gönderi işlemleri amacıyla Stiftung Lesen’in lojistik ortaklarına iletilmesini kabul ediyorum.
• Niniejszym wyrażam zgodę na elektroniczny zapis moich danych dotyczących realizacji projektu stosownie do niemieckich przepisów
o ochronie danych oraz przekazanie ich partnerom logistycznym fundacji Stiftung Lesen w celu realizacji wysyłki.
• Настоящим я выражаю согласие с тем, что мои данные, относящиеся к реализации проекта, будут сохраняться в электронной
форме в соответствии положениями законодательства Германии о защите данных, а также передаваться в целях рассылки
партнерам по логистике фонда «Чтение».
• Unterschrift / • İmza / • Podpis / • Подпись ----------------------------------------------------------
s mir vor
l
ie
!
• Bitte erinnern Sie mich an das zweite Lesestart-Set!
• Bana lütfen ikinci Lesestart-Setini hatırlatın.
• Proszę przypomnieć mi o wydaniu drugiego zestawu Lesestart!
• Пожалуйста, напомните мне о втором комплекте «Начинаем читать»!
Kontaktadresse
Stiftung Lesen❙Römerwall 40❙55131 Mainz
Kostenfreie Lesestart-Servicehotline: 0800 – 3103103
E-Mail: [email protected]
Komm, lies mir vor!
Impressum
Herausgeber und Verleger: Stiftung Lesen, Römerwall 40, 55131 Mainz❙Verantwortlich: Dr. Jörg F. Maas❙Programme u. Projekte: Sabine Uehlein❙
Projektleitung: Sabine Bonewitz❙Redaktion: Ulrike Annick Weber❙Layout /Illustration: Hildegard Müller❙Übersetzungen: Engin GmbH, Frankfurt❙
Fotos: Stiftung Lesen, Oliver Rüther❙Druck: johnen-druck GmbH & Co KG, Industriegebiet Bornwiese, 54470 Bernkastel-Kues❙Auflage: 400.000
©Stiftung Lesen 2012
ba
na
kit
ap
ok u !
Chodź, poczytaj mi!
й
ита
Поч
!
не
м
а
-к
Ein Vorleseratgeber für Eltern
mit Kleinkindern
Küçük çocuklu veliler için bir okuma kılavuzu
Poradnik czytania na głos dla rodziców z dziećmi od roczku
Руководство для родителей о чтении вслух детям от одного года
Prominente
-Botschafter
machen sich für das Vorlesen stark:
Das Vorlesen ist die persönlichste Art der
»Wissensvermittlung,
geprägt von Zuneigung und
Offenheit. Wer seinen Kindern vorliest, weckt ihre
Neugier und öffnet ihnen Türen ins Leben.
«
Ranga Yogeshwar, Wissenschaftsredakteur und Fernsehmoderator
Mir wurde als Kind viel vorgelesen: Jeden
»Abend
vorm Zubettgehen gab es eine Gute-NachtGeschichte von meiner Mutter oder meinem Vater.
Ich habe das geliebt und wollte so schnell wie
möglich selbst Lesen lernen.
«
Wenn Ihr Kind drei Jahre alt ist,
können Sie das zweite Lesestart-Set
in Ihrer Bibliothek vor Ort abholen.
Teilnehmende Bibliotheken finden Sie
unter www.lesestart.de
Çocuğunuz üç yaşına geldiğinde
ikinci Lesestart setini kütüphanenizde
yerinden alabilirsiniz. Katılan kütüphaneleri
www.lesestart.de
adresinden bulabilirsiniz
Gdy Wasze dziecko
skończy trzy latka, będziecie mogli
odebrać w miejscowej bibliotece drugi
zestaw Lesestart. Listę bibliotek
uczestniczących w projekcie znajdziecie
na stronie www.lesestart.de
Когда Вашему ребенку исполнится три года,
Вы сможете получить в библиотеке по месту
жительства второй комплект «Начинаем
читать». Перечень участвующих в программе
библиотек размещен в интернете по адресу
www.lesestart.de
Marietta Slomka, Fernsehjournalistin
Viele Kinder und Jugendliche verbinden Lesen mit
»Zwang,
sie entdecken viel zu spät oder gar nicht,
dass Lesen unglaublich viel Spaß macht und hilft, das
Leben und die Menschen besser zu verstehen. Dieses
Interesse muss nur gezielt gefördert werden, damit es
nicht verloren geht.
«
Nazan Eckes, Fernsehmoderatorin
es nicht ein schönes Gefühl, wenn das eigene
»KindIst sich
ankuschelt, sich geborgen fühlt und man
ihm eine Geschichte vorlesen darf? Geborgenheit
und Geschichten kann man auch versuchen zu geben,
wenn man selbst keine bekommen hat. Probieren Sie
es mal!
«
Erdogan Atalay, Schauspieler
Bilder: WDR / Frank Ossenbrink , ZDF / Thomas Morice, msc Promotion, Joachim Gern
Posta ücreti alıcıya aittir
Opłatę pocztową uiszcza adresat
Почтовую марку оплачивает получатель
Erinnerungs-Postkarte für
das zweite Lesestart-Set
İkinci Lesestart seti için
hatırlatma kartpostalı
Pocztówka-przypomnienie
o drugim zestawie
Lesestart
Почтовая открытка с
напоминанием о втором
комплекте «Начинаем
читать»
An
Stiftung Lesen
Lesestart-Team
Römerwall 40
55131 Mainz
Porto zahlt
Empfänger
INHALT
Vorwort ................................................................ 2
Vorlesen ist ein Wundermittel ........................... 4
Vorlesen und Erzählen im Familienalltag .......... 8
Kinder brauchen Orientierung ........................ 10
Bücher für die Kleinsten .................................. 11
Lieder, Reime, Fingerspiele .............................. 13
Polnisch ............................................................. 28
Russisch ............................................................. 42
Ausstanzung 01, Register S. 1-13
Türkisch ............................................................. 14
Vorwort
Liebe Eltern,
nun ist schon ein Jahr vergangen, seit Ihr Kind auf die Welt gekommen ist.
Jeden Tag erleben Sie mit ihm neue spannende Dinge! Besonders aufregend ist es, wenn aus Baby-Lauten Wörter werden: „Mama“, „Papa“ oder
„Ball“ – das erste Wort Ihres Kindes werden Sie sicher nie vergessen. Es
zeigt, wie neugierig Ihr Kind ist! Sie können viel tun, um es in dieser
frühen Lernphase zu unterstützen. Es ist ganz leicht und bringt
so viel: Nehmen Sie sich Zeit, schauen Sie zusammen Bilderbücher an, erzählen Sie und lesen Sie ihm vor.
Ihr Kind wird begeistert sein, auch wenn es noch nicht alles
erkennt, was auf den Bildern zu sehen ist und die Geschichte
noch nicht ganz versteht. Täglich entdeckt es dabei Neues
und erkennt anderes wieder. Und es erfährt: Mama und Papa
nehmen sich Zeit für mich. Damit tragen Sie von Anfang
dazu bei, dass Ihr Kind erst gut sprechen und später gut
lesen lernt. Sie legen den Grundstein für seine
Bildungschancen!
2
In unserem Lesestart-Ratgeber „Komm, lies mir vor!“ finden Sie viele Tipps
rund um die Entwicklung Ihres Kindes und Sie erfahren, wie Sie die Zeit für
Bilderbücher ganz leicht in Ihren Alltag einbauen können. Dabei wünschen
wir Ihnen und Ihrem Kind viel Vergnügen und viele schöne gemeinsame Vorlesestunden!
Prof. Dr. Annette Schavan, MdB
Bundesministerin für Bildung und
Forschung
Dr. Jörg F. Maas,
Hauptgeschäftsführer Stiftung
Lesen
3
Vorlesen ist ein Wundermittel
Buchstaben sind überall …
Wir leben in einer Welt voller
Buchstaben. Sie sind überall:
auf Verpackungen, auf Prospekten,
auf Geld- und Fahrscheinautomaten,
im PC, in Zeitungen, in Zeitschriften
und in Büchern. Überall kann ihr
Kind lernen, mit Buchstaben etwas
anzufangen.
… das ganze Leben lang
Das Lesen ist eine der wichtigsten
Voraussetzungen, um in unserer
Gesellschaft zurechtzukommen.
Wer gut lesen kann, dem wird
das Lernen in der Schule in allen
Fächern leichter fallen. Und wer
sicher mit Geschriebenem umgehen
kann, der wird den Anforderungen
der modernen Welt später einmal
besser gewachsen sein.
4
Bücher sind ein ideales Mittel,
um mit Kindern ins Gespräch
zu kommen.
Vorlesen ist Sprachförderung …
Die Grundlage für die Sprachfertigkeiten Ihres Kindes legen Sie in den
ersten Jahren! Das haben Wissenschaftler immer wieder bewiesen.
Gut sprechen lernt ihr Kind am
besten durch die Kommunikation
mit vertrauten Menschen. Keine
CD, kein Fernseher, kein Computer
können das ersetzen. Bücher sind
ein ideales Mittel, um mit Kindern
ins Gespräch zu kommen. Sie zeigen
vertraute oder fremde Welten und
jedes Kind kann sie so oft und so
lange anschauen, wie es will.
Vorlesen macht schlau!
Erzählen Sie und lesen Sie Ihrem Kind in Ihrer
Herkunftssprache vor!
… in jeder Sprache
Vieles, was Ihr Kind beim Vorlesen
und Erzählen lernt, ist nicht an eine
bestimmte Sprache gebunden. Tun
Sie es in der Sprache, in der Sie
auch sonst mit ihm reden. Es muss
nicht Deutsch sein. Beim vertrauten Sprachklang fühlt Ihr Kind sich
wohl, nimmt neue Ausdrücke auf
und stellt Zusammenhänge her. So
eignet es sich grundlegende Fähigkeiten an, die es für alle Sprachen
brauchen kann.
Vorlesen ist Zuwendung
Eltern fragen sich oft, wie lange sie
sich mit ihrem Kind beschäftigen
sollen. Im hektischen Alltag ist
manchmal wenig Zeit dafür übrig.
Umso wichtiger ist es, dass sich
Eltern und andere Bezugspersonen
zu bestimmten Zeiten ganz dem
Kind zuwenden: mit ihm reden,
spielen, kuscheln, essen und draußen toben. Das Vorlesen ist ideal,
um Ihr Kind spüren zu lassen, dass
Sie sich gerade ganz viel Zeit für es
nehmen.
Vorlesen hilft den Alltag zu
verstehen
Der Tag eines kleinen Kindes besteht
aus vielen kleinen Erlebnissen. Erste
und wichtige Dinge kann es nun
schon erkennen, über die es aber
noch nicht sprechen kann. Darum
lieben Kinder Bilderbücher, die sich
um ihren Alltag drehen. Mal sitzt
da ein kleiner Junge strahlend auf
einem Bobbycar, mal macht ein kleines Mädchen seine ersten Schritte.
All das erkennt Ihr Kind wieder.
Nutzen Sie ein Bilderbuch, um mit
Ihrem Kind ins Gespräch zu kommen. Erzählen Sie kleine Geschichten zu den Bildern. Das hilft Ihrem
Kind, seinen Alltag zu verstehen.
Sich konzentrieren lernen
Vorlesen und Bilderbücheranschauen steigern die Aufmerksamkeit. Beim Vorlesen erleben
kleine Jungen und Mädchen, was
es heißt, sich ganz einer Sache zu
widmen.
Damit Sie beim Vorlesen nicht
gestört werden, lassen Sie das
Telefon einfach einmal klingeln
und beantworten Sie die SMS erst
später.
5
Die sprachliche Entwicklung Ihres Kindes in seinen
ersten Lebensjahren
Das Kind kann nicht alles auf einmal, sondern es lernt zu verstehen. Dabei
geht jedes Kind seinen eigenen Weg. Während ein Kind bereits mit zwölf
Monaten die ersten eigenen Schritte macht, benötigt ein anderes mehr Zeit.
So ist es auch mit der Sprache. Die folgenden Entwicklungsabläufe sind daher
als Hinweise gedacht:
Bis 12 Monate:
Im ersten Lebensjahr bildet Ihr Baby seine Sinne voll aus und schafft damit
eine Grundvoraussetzung für die Entwicklung von Bewegung, Sprache,
Sozialverhalten und Kreativität: Es versteht ganz viel mit dem Mund, mit
den Händen und mit den Augen und beginnt mit Sachen zu spielen, z. B.
mit einem ersten Bilderbuch.
12–24 Monate:
Rund um den ersten Geburtstag entdeckt Ihr Kind, dass es Wörter gibt.
Schon jetzt mag Ihr Kind Lieder, Reime und Fingerspiele. Im Laufe des
zweiten Lebensjahres stellt es eine Verbindung zwischen Worten und
Gegenständen her und beginnt in der Regel zu sprechen. Im Bilderbuch
kann es auf die Abbildungen zeigen, die Sie benennen. Später merkt es,
dass zwei oder mehrere Wörter auch zusammen etwas bedeuten. Sie können anfangen miteinander zu „erzählen“ – was das Tier im Buch macht,
welche Farbe der Ball hat, usw.
24–36 Monate:
Im dritten Lebensjahr gewinnt Sprache zunehmend an Bedeutung
für Ihr Kind. Es lernt, dass die Wörter, nach Regeln kombiniert,
einen Sinn ergeben und Verschiedenes ausdrücken – was warum,
was zuerst und was später passiert. Ihr Kind kann schon
kleinen Geschichten mit einer abgeschlossenen
Handlung und den passenden Erklärungen folgen.
Auch dabei versteht Ihr Kind schon viel mehr,
als es tatsächlich spricht.
6
Lesen lernen fängt
mit Bildern an
Der kleine Tim sitzt auf dem
Küchenboden und blättert eine Seite
in seinem Lieblings-Bilderbuch um.
Das macht er schon richtig gut. Aber
bislang hat er noch nichts darauf
erkannt. Jetzt wird er auf einmal
ganz aufgeregt: „Da, da, da!“ Er
zeigt auf das Auto, das er entdeckt
hat: „Auto, Auto!“ Voller Staunen
schaut er seine Mutter an. „Ja, das
ist ein Auto. Kannst du das erkennen?“ fragt sie. „Da, da, Auto.“
Immer wieder schaut Tim auf die
Buchseite. Kein Zweifel, da ist ein
Auto zu sehen – aber nicht zu
fühlen. Tim hat soeben eine großartige Entdeckung gemacht – er
hat begonnen zu „lesen“. Es ist ihm
gelungen, sein Bild vom Auto, das er
im Kopf hat, auf dem Bild im Buch
wiederzuerkennen. Diese Fähigkeit
wird er nicht mehr verlieren, sondern er wird sie verfeinern. Erst wird
er einen Gegenstand sehen, später
mehrere, erst kleine Szenen und
Jahre später die Buchstaben.
7
Vorlesen und Erzählen
im Familienalltag
Kleine Kinder lernen durch Nachmachen.
Vorlesen für Kleinkinder
Eltern sind Vorbilder
Kleine Kinder lernen vor allem durch
Nachmachen. Nur manchmal ist
noch eine kurze Erklärung nötig –
und schon wissen sie, wie man den
Löffel und den Becher hält, wie man
den Ball wirft oder einen Baustein
auf den anderen setzt. Und genau
so ist es auch mit dem Lesen: Kleine
Kinder spüren, dass es spannend ist,
ein Buch aufzuschlagen und sich
darin zu vertiefen – das sehen sie
bei den Großen: Wenn die Eltern auf
dem Sofa sitzen und in Prospekten
blättern, wenn der Papa in die Zeitschrift schaut oder wenn die Mama
einen Krimi liest. All diese Bilder
setzen sich in Kinderköpfen fest.
8
Die meisten Erwachsenen haben
beim Begriff „Vorlesen“ eine typische Szene im Kopf: Oma oder Opa
sitzt im Ohrensessel, mit einem
dicken Buch in der Hand, und liest
und liest. Ein Kind sitzt dabei und
lauscht. Vorlesen mit Kleinkindern
sieht in der Regel aber ganz anders
aus, denn sie können noch keinen
langen Erzählungen zuhören. Aber
sie können Seiten umblättern und
sich zu dem Gesehenen etwas
erzählen lassen: „Schau, das ist
ein Ball. So einer wie du ihn hast.
Nachher können wir wieder damit
spielen.“
Vorlesen leicht gemacht
Viele Erwachsene sind unsicher,
wie sie „richtig“ vorlesen. Dabei ist
es ganz einfach: Ein gemütlicher,
kuscheliger Ort ist die ideale Umgebung für das Vorlesen. Wichtig beim
Vorlesen ist die Stimme des Erzählers. Sie sollte zur Handlung passen,
also freudig, aufgeregt, ängstlich
oder wütend klingen.
Bilderbücher gemeinsam anschauen ist Lesen von Anfang an.
Vorlese-Checkliste
für Eltern
•1.
Suchen Sie sich einen ruhigen Ort, an dem Sie es sich mit
Ihrem Kind gemütlich machen können.
•2.
Wählen Sie zum Anschauen von Bilderbüchern einen günstigen
Augenblick: einen ruhigen Moment am Tag oder die Zeit
vor dem Schlafengehen. Am besten findet das Vorlesen zu
regelmäßigen Zeiten statt und wird nicht gestört.
•3.
Haben Sie Geduld mit Ihrem Kind. Gehen Sie auf seine
Reaktionen und Bedürfnisse ein.
•4.
Wenn Ihr Kind einmal älter ist, lassen Sie auch Ihr Kind Bücher
auswählen. Gehen Sie auf seine Interessen ein und lesen Sie
sein Lieblingsbuch immer wieder vor.
•5.
Nehmen Sie sich Zeit, um sich auch nach dem Vorlesen mit
Ihrem Kind zu beschäftigen und, auch in anderen Situationen,
mit ihm über das Buch zu sprechen.
Aber nicht vergessen:
Jedes Kind ist anders und hat
unterschiedliche Wünsche und Bedürfnisse,
die sich im Laufe der Zeit ändern. Sie wissen
am besten, was Ihr Kind mag
und was ihm gut tut!
9
Kinder brauchen
Orientierung
Für Kinder bietet ein Tag unendlich viele Möglichkeiten …
Gewohnheiten sind wichtig
Kinder brauchen Regeln, Grenzen
und regelmäßig wiederkehrende
Situationen. Für sie hat der Tag eine
unüberschaubare Menge an Zeit.
Für sie passiert alles neu und wie
zum ersten Mal. Erst im Laufe der
Jahre entwickeln Kinder ein Zeitverständnis. Gewohnheiten geben
ihnen Sicherheit, Halt und Struktur.
Eltern tun ihren Kindern somit einen
großen Gefallen, wenn es z. B. feste
Essenszeiten gibt, bei denen man
sich unterhalten kann.
Vorlesen am Tag
Es gibt im Tagesablauf Situationen,
in denen es sinnlos ist, vorzulesen
oder in Ruhe mit dem Kind sprechen
zu wollen: z. B. wenn es Hunger hat
oder toben will. In Momenten, in
denen Ihr Kind Ruhe braucht, sind
Bücher genau richtig. Das sind die
Minuten oder die halben Stunden
nach dem Essen, dem Spielen oder
vor dem Schlafengehen. Oder es
sind Wartezeiten, z. B. beim Arzt
oder in der Bahn. Nutzen Sie sie für
das Vorlesen!
Vorlesen am Abend
Das Ins-Bett-Gehen fällt
kleinen Kindern oft schwer. Sie sind
scheinbar nicht müde, liegen im
Bett und rufen immer wieder nach
Mama oder Papa. Um den Tag in
Ruhe ausklingen zu lassen, bietet
sich das Vorlesen an. Eltern, die das
von Anfang an machen, haben meist
für viele Jahre ein wunderbares
Mittel, um ihre Kinder zu beruhigen.
Ihre Stimme und Ihre Zuwendung
wirken entspannend auf Ihr Kind.
… lieb gewonnene Gewohnheiten geben Kindern
Sicherheit, Halt und Struktur.
10
Bücher für die Kleinsten
Bilderbücher sind auch Spielzeug.
Die Medienwelt ist groß
und Bücher gehören dazu
In den meisten Haushalten steht ein
Fernseher. Oft sogar zwei oder drei.
Dazu kommen viele andere Bildschirmmedien wie PCs, Spielkonsolen und Handys. Alles Medien, mit
denen Einjährige noch nicht umgehen können. Sie sind noch nicht in
der Lage, die schnellen Bildfolgen zu
verarbeiten. Darum ist es gut, wenn
Sie darauf achten, dass Babys und
Kleinkinder mit diesen Medien möglichst wenig in Berührung kommen.
Mit Bilderbüchern können gerade
kleine Kinder ihre Welt am besten
entdecken.
Die richtigen Bücher –
Das Material
Bücher für ganz kleine Kinder sind
auch oft klein, damit die Jungen und
Mädchen selber umblättern können.
Sie bestehen aus robustem Material:
dicker Pappe, haltbarem Plastik oder
knautschfestem Stoff. Denn Kinder
spielen mit den Büchern wie mit
anderen Dingen auch. Sie wollen
Bücher stapeln, mit ihnen bauen, sie
mit auf den Spielplatz nehmen oder
sie bei einem Wutanfall in die Ecke
feuern.
11
Die Geschichten
Die ersten Bücher zeigen Abbildungen von einfachen Dingen, die
ein Kind aus seinem Lebensumfeld
kennt. Im Laufe der Zeit können die
Kinder dann mehr Gegenstände auf
einer Seite zuordnen und später
auch erste Szenen verstehen, in
denen Menschen oder Tiere etwas
tun.
Bilderbuch-Apps
Ganz neu auf dem Medienmarkt
sind Bilderbuch-Apps. Das sind
kleine interaktive Anwendungen für
das Smartphone oder den TabletPC, von denen einige schon für Kinder ab ca. 2–3 Jahren geeignet sind.
Neben einer kleinen Geschichte
bieten Apps meist zahlreiche
Mitmach-Elemente wie z. B. Puzzles oder Memory-Spiele passend
zur Geschichte an. Figuren können
bewegt werden, auf Fingerdruck
erscheinen zusätzliche Informationen und man kann eine Vorlesefunktion an- oder ausschalten.
Apps können Bücher nicht ersetzen,
sind aber eine schöne Abwechslung auf Reisen, bei Wartezeiten
oder für technikbegeisterte Kinder
und Eltern. Eine kostenlose App zu
„Lesestart“ finden Sie auf
www.lesestart.de.
12
Wo gibt es Tipps für Bücher?
Der Kinderbuch-Markt ist riesig.
Um die richtigen Bücher für ein
Kind zu finden, benötigen Eltern
Informationen. Die bekommen sie
u. a. in Bibliotheken und in Buchhandlungen. In der Bibliothek können Sie nach Herzenslust stöbern,
sich ausführlich beraten lassen und
alle Bücher, die Ihnen und Ihrem
Kind gefallen, ausleihen.
Buchhandlungen haben oft eigene
Kinderbuch- und Spielecken, in
denen sich die kleinen Kinder
umschauen können, während Sie
sich von den Buchhändlerinnen und
Buchhändlern geeignete Bücher
für Ihr Kind empfehlen lassen. Viele
Buchtipps finden Eltern auch
in Familien-Zeitschriften,
Zeitungen und im Internet,
z. B. bei
www.stiftunglesen.de
und bei www.lesestart.de.
Lieder, Reime, Fingerspiele
Alle Kinder lieben es, wenn Erwachsene ihnen etwas vorsingen oder Fingerspiele und Kniereiter mit ihnen spielen. Sie genießen die Mischung aus
Worten und Klängen, aus Wiederholung und Rhythmus, und lernen dabei
die Sprache kennen.
Mein Häuschen ist nicht ganz gerade.
(Hände zu einem schiefen „Hausdach“ falten)
Das ist aber schade!
Mein Häuschen ist ein bisschen krumm.
(Hausdach in die andere Richtung neigen)
Das ist aber dumm!
Und bläst der böse Wind hinein – PFFFT! PFFFT!
(auf die Hände pusten)
Bumms – fällt mein ganzes Häuschen ein!
(Hände auf die Oberschenkel klatschen lassen)
Wie das Fähnlein auf dem Turme
sich kann drehn bei Wind und Sturme,
so soll sich mein Händchen drehn,
dass es schön ist anzusehn.
(Hände nach oben halten und dabei
kreisende und drehende Bewegungen machen)
Noch mehr Reime,
Lieder,
Finger- und
Bewegungsspiele
gibt es auf
www.lesestart.de!
13
Ünlü
destekliyor:
Elçileri okumayı
Okumak, bilginin aktarımı konusunda en kişisel
»yöntemdir,
sevgi ve dürüstlük özelliğine sahiptir.
Çocuklarına okuyan, onların ilgisini çekip onlara
hayatın kapısını açar.
«
Ranga Yogeshwar, Bilim Redaktörü ve Televizyon Sunucusu
bana çok okunurdu. Her gece yatmadan
»önceÇocukken
annem veya babam bana bir hikâye okurdu.
Bunu çok severdim ve kendim de bir an okumayı
bilmek isterdim.
«
Marietta Slomka, Televizyon Muhabiri
Birçok çocuk ve genç okumayı bir zorunluluk olarak
»görür,
okumanın çok keyifli olduğunu ve hayatı
ve insanları daha iyi anlama konusunda yardımcı
olduğunu çok geç fark ederler ya da hiç fark etmezler.
Bu ilginin kaybolmaması için hedefli bir şekilde
desteklenmelidir.
«
Nazan Eckes, Televizyon Sunucusu
Çocuğunuzun ona bir hikâye anlattığınızda
»koynunuza
girmesi ve kendini huzurlu hissetmesi
sizce güzel bir duygu değil mi? Kendiniz huzur ve
hikâye deneyimini yaşamadıysanız bile başkalarına bu
deneyimi yaşatabilirsiniz, bir deneyin!
«
Erdogan Atalay, Aktör
Bilder: WDR / Frank Ossenbrink , ZDF / Thomas Morice, msc Promotion, Joachim Gern
14
İçindekiler
Önsöz ............................................................ 16
Okumak her derde devadır .......................... 18
Ailenin günlük yaşamında okuma .............. 22
Çocukların yönlendirilmeye
ihtiyacı vardır ............................................... 24
En küçüklerimiz için kitaplar ..................... 25
15
tanzung 02, Register S. 15-27
Şarkılar, kafiyeler, parmak oyunları .......... 27
Önsöz
Değerli veliler,
çocuğunuz dünyaya geleli bir yılı geçti. Onunla her gün yeni ve heyecanlı
anlar yaşıyorsunuz! Özellikle de bebek seslerinin kelimelere dönüşmesi çok
heyecan verici oluyor: “Anne”, “Baba” veya “Top” – çocuğunuzun ilk
kelimesini kesinlikle unutmazsınız. Bu, çocuğunuzun ne kadar meraklı
olduğunu gösterir! Onu bu erken öğrenme safhasında desteklemek için
birçok şey yapabilirsiniz. Hem çok kolay hem de çok faydalıdır:
Zamanınızı ayırın, birlikte resimli kitaplara bakın, ona anlatın
ve okuyun!
Çocuğunuz henüz resimlerde bulunanları tam anlamıyla
tanımasa da ve hikâyeyi tam olarak anlamasa da çok
heyecanlı olacaktır. Bu esnada her gün yeni şeyleri keşfedip
benzer şeyleri de hatırlar. Ve bunun farkına da varır: Anne ve
baba bana zaman ayırıyor. Böylece çocuğunuzun önce iyi
şekilde konuşabilmesine ve daha sonra iyi şekilde
okuyabilmesine destek olmuş olursunuz. Eğitim
imkânlarının temelini atmış olursunuz!
16
“Haydi bana bir şeyler oku!” isimli Lesestart el kitabımızda çocuğunuzun
gelişimiyle ilgili bir çok tavsiye elde edip resimli kitaplar için günlük
yaşamınızda kolayca nasıl zaman ayırabileceğinizi öğrenebilirsiniz. Size ve
çocuğunuza bu vesileyle ile keyifli ve birlikte güzel okuma saatleri dileriz!
Prof. Dr. Annette Schavan, Eğitim ve
Araştırma Bakanı
Dr. Jörg F. Maas,
Stiftung Lesen Genel Müdürü
17
Okumak her derde devadır
Kitaplar, Eocuklarla
sohbete baPlamak iEin
ideal bir araEttr.
Her yerde harf var …
Her yerdeler: ambalajlarda, broşürlerde, ATM ve bilet makinelerinde,
bilgisayarda, dergilerde ve kitaplarda. Çocuğunuz her yerde harfleri
kullanmayı öğrenebilir.
… bir ömür boyu
Bir toplumda yaşayabilmek için
okumak en önemli ön koşullardan
biridir. Okumayı iyi bilen okulda
tüm derslerde daha kolay öğrenir.
Ve yazılanlarla baş edebilen, ilerde
modern dünyanın talepleriyle de
daha iyi baş edebilir.
Okumak dili geliştirir …
Çocuğunuzun dil becerilerinin
temelini ilk yıllarda atarsınız! Bilim
adamları bunu sürekli kanıtlamıştır.
Çocuğunuz iyi konuşmayı, güvenilir
insanlarla olan iletişim sayesinde en
iyi şekilde öğrenir. Hiçbir CD, televizyon veya bilgisayar bunun yerini
alamaz. Çocuklarla bir sohbeti başlatmak için kitaplar ideal bir araçtır.
Onlar bilinen veya bilinmeyen dünyaları takdim ederler ve her çocuk
onları istediği zaman istediği kadar
izleyebilir.
Okumak zekWyt geliPtirir!
18
]ocucunuza ana dilinde hikWye
anlattn Fe okuyun!
… her dilde
Çocukların kitaplarda okunanlardan veya üzerinde konuşulanlardan
öğrendiklerinin çoğu belli bir dile
bağlı değildir. Bir çocuk ana dilinde
kitaplarla tanıştığında, metin ve
resimleri birbirine bağladığında ve
bağlantıları kavradığında bu yetenekleri onun diğer bir dili öğrenmesinde de, örneğin Almanca, faydalı
olur.
Okumak sevgidir
Veliler sıkça çocuklarıyla ne kadar
zaman geçirmeleri gerektiğini
kendilerine sorarlar. Yoğun günlük
yaşamda buna bazen pek zaman
kalmaz.
Dolaysıyla velilerin veya diğer ilgili
kişilerin belli zamanlarda tamamıyla
kendilerini çocuklara adamaları
çok önemlidir: onlarla konuşmak,
oynamak, gıdıklamak, yemek yemek
dışarıda ter dökmek. Okumak çocuğunuzun o an kendisine çok zaman
ayırdığınızı hissetmesi için idealdir.
Okumak günlük yaşamı
anlamakta yardımcı olur
Küçük bir çocuğun günü ufak maceralardan oluşur. Henüz üzerinde
konuşamadığı ilk ve önemli şeyleri
artık tanıyabilir. Çocuklar bu sebepten dolayı günlük yaşamları ile ilgili
olan resimli kitapları sever.
Birinde küçük bir erkek çocuğu
sevinçle bir Bobbycar üzerinde
otururken, diğerinde küçük bir kız
çocuğu ilk adımlarını atmaya başlar.
Çocuğunuz bunların hepsini hatırlar.
Çocuğunuzla sohbete başlamak için
resimli kitaplar kullanın. Resimler
ile ilgili kısa hikâyeler anlatın. Bu,
çocuğunuza günlük yaşamını anlamakta yardımcı olacaktır.
Konsantre olmayı öğrenmek
Okuduğunuzda küçük erkek ve kız
çocukları kendilerini tamamıyla bir
şeye adamanın ne olduğunu yaşarlar. Okurken rahatsız edilmemek için
bırakın telefon çalsın, mesajlara da
daha sonra cevap verin.
19
Çocuğunuzun ilk yaşlarındaki dil gelişimi
Çocuklar her şeyi bir anda beceremez, onlar anlamayı öğrenir. Bu konuda her
çocuğun takip ettiği yol farklıdır. Bir çocuk daha henüz on iki aylıkken ilk adımını atarken, başka bir çocuğun bunun için daha fazla zamana ihtiyacı vardır.
Bu, dil için de geçerlidir. Dolayısıyla aşağıdaki gelişim süreçleri daha ziyade
bilgilendirme amaçlıdır:
12 aya kadar:
Bebeğiniz ilk yaşında duyularını tamamıyla geliştirir ve böylece hareket, dil,
sosyal davranış ve yaratıcılık için temel koşulunu oluşturur: Ağzı, elleri ve
gözleri ile birçok şeyi anlar ve örneğin ilk resimli kitabıyla oynamaya başlar.
12–24 ay arası:
Birinci yaşını doldurmak üzereyken kelimelerin var olduğunu keşfeder. İkinci
yaşı boyunca kelimeler ile nesneler arasında bağlantı kurup genelde konuşmaya başlar. Çocuğunuz şimdiden şarkıları, kafiyeleri ve parmak oyunlarını
sevmeye başlar. Resimli kitapta isimlerini söylediğiniz nesneleri gösterebilir.
Birlikte kitaptaki çocuğun neler yaptığını, topun hangi renkte olduğunu vs.
birbirinize “anlatmaya” başlayabilirsiniz.
24–36 ay arası:
Dil, çoçugunuzun üçüncü yasında giderek daha fazla önem kazanır.
Kelimelerin kurallara göre birleştirilip bir anlama geldiklerini ve
farklı şeyleri ifade ettiklerini öğrenir – neyin neden, neyin ilk önce
ve neyin daha sonra gerçekleştiğini. Çocuğunuz artık
tamanlanmış eylemler içeren hikâyeleri ve onlara
uygun açıklamaları takip edebilir. Bu esnada bile
çocuğunuz gerçekten konuştuğundan daha
fazlasını anlar.
20
Okumayı öğrenmek
resimlerle başlar
Küçük Tim mutfakta yerde oturup
en sevdiği resimli kitabında sayfaları
karıştırır. Bunu çok iyi becermektedir. Ancak henüz içinde hiçbir şeyi
tanımadı. Ama birden heyecanlanır:
“Da, da, da!” Fark ettiği arabayı
gösterir: “Araba, araba!” Şaşırmış bir
şekilde annesine bakar. “Evet, bu bir
araba. Bunu fark edebiliyor musun?”
diye sorar annesi. “Da, da, araba.”
Tim sürekli kitabın sayfasına bakar.
Bu kuşkusuz gözle görülür bir arabadır – ancak hissedilemez. Tim
şu an büyük bir keşifte bulundu –
“okumaya” başladı. Kafasındaki
araba resmini, resimli kitaptaki
resimde tanımayı başardı. Bu
yeteneğini hiçbir zaman kaybetmeyecektir, daha da geliştirecektir.
Önce bir nesneyi görür, sonrasında
birden fazlasını, önce küçük senaryoları ve yıllar sonra harfleri.
21
Ailenin günlük yaşamında
okumak ve anlatmak
KaEak Eocuklar taklit ederek
fcrenirler.
Küçük çocuklar için okumak
Veliler rol modeldir
Küçük çocuklar özellikle taklit ederek öğrenirler. Ancak bazı zamanlarda kısa bir açıklama gerekir
– ve artık kaşığın ve bardağın nasıl
tutulduğunu, topun nasıl atıldığını
veya bir yapı taşının diğerine nasıl
yerleştirildiğini bilirler. Okumada da
aynı durum söz konusudur: Küçük
çocuklar bir kitabı açmanın ve ona
dalmanın ne kadar heyecanlı olduğunu hissederler – bunu büyüklerde
görürler: Veliler kanepede oturup
broşürlere bakarken, baba bir dergi
okurken veya anne polisiye romanı
okurken. Tüm bu resimler çocukların
kafalarına yerleşir.
22
Yetişkinler “Okuma” kelimesini duyduklarında tipik bir senaryo çizerler:
Büyükanne veya büyükbaba koltukta
oturur, elinde kalın bir kitap ve okur
da okur. Yanında bir çocuk oturup
onu dinler. Ancak küçük çocuklara
okumak genelde çok farklıdır, çünkü
onlar henüz uzun hikâyeleri dinleyemezler. Ancak sayfaları karıştırabilirler ve gördükleri şeyler hakkında
kendilerine bir şeylerin anlatılmasına
izin verirler: “Bak, bu bir top. Senin
de böyle bir topun var. Daha sonra
onunla birlikte oynayabiliriz.”
Okumanın kolay yolu
Yetişkinlerin çoğu nasıl “doğru
şekilde” okuyacağı konusunda emin
değildir. Ancak çok basittir: Okumak
için en uygun ortam sessiz ve rahat
bir yerdir. Okumada okuyanın sesi
çok önemlidir. Olaya uymalıdır, yani
neşeli, heyecanlı, ürkek veya sinirli
olmalıdır.
Lesimli kitaplara birlikte bakmak okumantn baPlangtctdtr.
Veliler için okuma
kontrol listesi
•1.
Çocuğunuzla rahat edebileceğiniz sessiz bir yer seçin.
•2.
Resimli kitaplara bakmak için uygun bir zamanı seçin: gün içerisinde sakin bir anı veya yatma vakti öncesini. Okumanın düzenli
zamanlarda ve bölünmeden gerçekleşmesi en uygunudur.
•3.
Çocuğunuza sabır gösterin. Tepki ve ihtiyaçlarıyla ilgilenin.
•4.
Çocuğunuz büyüdüğünde kitapları onun seçmesine izin verin.
İlgilerini dikkate alın ve ona en sevdiği kitabı defalarca okuyun.
•5.
Okuduktan sonra ve başka durumlar sonrasında da çocuğunuzla
ilgilenmek ve kitapta geçen şeyler hakkında konuşmak için
zaman ayırın.
Ancak unutmayın:
Her çocuk farklıdır ve zamanla değişen
farklı isteklere ve ihtiyaçlara sahiptir.
Çocuğunuzun neleri sevdiğini ve ona nelerin iyi
geldiğini en iyi siz bilirsiniz!
23
Çocukların yönlendirilmeye
ihtiyacı vardır
?ir gan, bir Eocuca saytstz imkWnlar sunmaktadtr …
Alışkanlıklar önemlidir
Çocukların kurallara, sınırlara ve
tekrarlanan durumlara ihtiyaçları
vardır. Onlar için gün, sınırsız miktarda bir zamandır. Onlara her şey
yeni ve ilk kez gerçekleşmiş gibi
gelir. Çocuklar ancak yıllar içinde
zamanı kavrayabilirler. Düzenli alışkanlıklar onlara güven, dayanak ve
yapı kazandırır. Veliler çocuklarına
örneğin sohbetin de edildiği sabit
yemek saatleri ile büyük bir iyilik
yapmış olur.
Gün içerisinde okuma
Günün akışında okumanın veya
çocukla rahatça konuşmanın anlamsız olduğu durumlar vardır: örneğin
karnı aç olduğunda veya koşuşturmak istediğinde. Kitaplar çocuğunuzun sessizliğe ihtiyaç duyduğu
anlarda uygundur. Bu anlar, yemekten, yürüyüşten ve oyundan sonraki
ve yatağa gitmeden önceki dakikalar
ve yarım saatlerdir. Ya da doktorda
veya tren istasyonunda bekleme
süreleridir. Bunları okumak için
kullanın!
24
Akşam vakti okuma
Çocuklar yatma vaktini her zaman
sevmez. Sözde yorgun değillerdir,
yatakta uzanırken sürekli anneyi
veya babayı çağırırlar. Günü sakin
bir şekilde tamamlamak için okumak
uygundur. Bunu en baştan yapan
veliler genelde önlerindeki birçok yıl
için çocuklarını sakinleştirmek için
harika bir araca sahiptir. Sesleri ve
sevgileri çocuklarını sakinleştirir.
… seFilen altPkanltklar
Eocuklara gaFen, tutunma Fe
yapt saclar.
En küçüklerimiz için kitaplar
Lesimli kitaplar da oyuncakttr.
Medya dünyası büyüktür ve
kitaplar onun bir parçasıdır
Birçok evde televizyon vardır. Çoğu
zaman iki ya da üç televizyon olur.
Ayrıca bilgisayar, oyunlar ve cep
telefonları gibi ekranlı iletişim araçları da evde bulunur. Bunların tümü,
bir yaşındaki çocukların henüz kullanımını bilmedikleri iletişim araçlarıdır. Henüz hızlı resim akışlarını
benimseyemezler.
Dolayısıyla bebeklerin ve küçük
çocukların bu iletişim araçlarıyla
mümkün olduğu kadar az temasta
bulunmalarına dikkat edin. Özellikle
küçük çocuklar resimli kitaplar ile
dünyalarını en iyi şekilde keşfedebilirler.
Doğru kitaplar – Malzeme
İlk resimli kitaplar çocukların yaşam
çevrelerinden bildikleri basit nesnelerin resimlerini gösterir. Çocuklar
zamanla bir sayfada birden fazla
nesneyi belirleyebilir ve sonrasında
da insanların veya hayvanların bir
şeyler yaptıkları ilk senaryoları da
anlayabilirler.
25
Hikâyeler
İlk kitaplar basit nesnelerin resimlerini gösterir: çocuğun yaşam
çevresinden tanıdığı basit nesneler.
Çocuklar zamanla bir sayfadaki
birden fazla nesneyi bağlayabilir ve
sonra da insanların veya hayvanların bir şeyler yaptıkları senaryoları
kavrayabilir.
Resimli kitap-Uygulamalar
(Apps)
Medya pazarındaki yenilik resimli
kitap uygulamalarıdır (Apps). Bunlar
akıllı telefonlar veya tablet bilgisayarlar için yapılan küçük etkileşimli uygulamalardır ve bazıları
yaklaşık 2–3 yaş üstü çocuklar için
uygundur. Apps küçük hikâyelerin
yanı sıra sıkça hikâyeye uygun
yapboz veya hafıza oyunları gibi
katılım sağlayan elemanlar da
içerir. Figürler yerlerinden oynatılabilir, parmakla basarak ilave
bilgiler görülür ve okuma işlevi
açıp kapatılabilir. Apps, kitapların
yerini alamaz, ancak seyahatlerde,
bekleme sürelerinde veya teknoloji
meraklısı çocuklar ve veliler için iyi
bir değişikliktir. “Lesestart” ile ilgili
ücretsiz bir Apps’i www.lesestart.de
adresinde bulabilirisiniz.
26
Kitaplarla ilgili tavsiyeleri
nerede bulabilirim?
Çocuk kitabı pazarı çok büyüktür.
Bir çocuğa doğru kitabı bulmak
için velilerin bilgiye ihtiyacı vardır.
Bunları örneğin kütüphanelerde ve
kitap dükkânlarında elde edebilirler.
Kütüphanede istediğiniz gibi araştırmalarınızı yapabilirsiniz, detaylı
bilgi edinebilirsiniz ve sizin ve
çocuğunuzun hoşunuza giden tüm
kitapları ödünç alabilirsiniz. Kitap
dükkânlarında genelde siz kitapçıdan uygun kitaplar ile ilgili tavsiye
alırken çocukların değişik nesnelere
bakabildikleri çocuk kitabı ve oyun
köşeleri bulunmaktadır. Veliler aile
dergilerinde, gazetelerde ve örneğin
www.stiftunglesen.de ve Lesestart
web sayfası
www.lesestart.de
adresinde olduğu gibi
internette de birçok
kitap tavsiyeleri
bulabilirler.
Şarkılar, kafiyeler,
parmak oyunları
Çocukların hepsi yetişkinlerin onlara şarkı söylemelerini veya onlarla parmak
oyunları ve diz binici oyunları oynamalarını çok severler. Kelimeler ve seslerden, tekrarlamalardan ve ritimden oluşan karışımları severler ve bu esnada dili
tanımayı öğrenirler.
Buraya bir kuş konmuş
(avucun ortası gösterilir)
Bu tutmuş
(başparmak gösterilir)
Bu tüylerini yolmuş
(işaret parmak gösterilir)
Bu pişirmiş
(orta parmak gösterilir)
Bu yemiş
(yüzük parmak gösterilir)
Bu da okuldan gelmiş;
“Hani bana hani bana” demiş
(serçe parmak gösterilir)
Tel sarar Ayşe tel sarar
(Eller yukarı kaldırılarak, sağa sola döndürülür)
Tel bulamazsa ne sarar
(Ellerle soru devinimi yapılır)
Komşunun oğlunu sarar
(çocuğa sarılma devinimi yapılır)
27
Znani ambasadorzy projektu
promują czytanie dzieciom:
Czytanie dzieciom to najbardziej indywidualny
»sposób
przekazywania wiedzy, nacechowany uczuciem
i otwartością. Ten, kto czyta swoim dzieciom, budzi w
nich ciekawość i otwiera im drzwi do życia.
«
Ranga Yogeshwar, redaktor naukowy i prezenter telewizyjny
Kiedy byłam dzieckiem, dużo mi czytano. Każdego
»wieczora
przed pójściem do łóżka była historyjka
na dobranoc przeczytana przez mamę lub tatę.
Uwielbiałam to i pragnęłam jak najszybciej sama
nauczyć się czytać.
«
Marietta Slomka, dziennikarka telewizyjna
Duża część dzieci i młodzieży kojarzy czytanie z
»przymusem,
zbyt późno odkrywają albo w ogóle, że
czytanie to niesamowita zabawa, która pomaga lepiej
zrozumieć życie i ludzi. Jest to zainteresowanie, które
trzeba tylko konsekwentnie rozwijać, aby nie zostało
utracone.
«
Nazan Eckes, prezenterka telewizyjna
Czy to nie piękne uczucie, gdy własne dziecko się
»przytuli
czując się bezpieczne, i można mu przeczytać
historyjkę? Poczucie bezpieczeństwa i opowiadanie
historyjek to coś, co możemy dawać również jeśli sami
tego nie doświadczyliśmy. Spróbujmy!
«
Erdogan Atalay, aktor
Ilustracje: WDR / Frank Ossenbrink; ZDF / Thomas Morice; msc Promotion; Joachim Gern
28
Treść
Przedsłowie ................................................... 30
Czytanie to cudowny środek ....................... 32
Czytanie i opowiadanie w codziennym
życiu rodziny ................................................ 36
Dzieci potrzebują orientacji ........................ 38
Książki dla najmłodszych ............................ 39
29
nzung 03,
er S. 29-41
Piosenki, rymy, zabawy paluszkowe ........... 41
Przedsłowie
Drodzy Rodzice!
Minął już rok, odkąd przyszło na świat Wasze dziecko. Każdego dnia
doświadczacie wraz z nim nowych, ciekawych rzeczy! Szczególnie
ekscytujące są chwile, gdy z niemowlęcych dźwięków rodzą się słowa:
„mama“, „tata“ czy „lala“ – tego pierwszego słowa wypowiedzianego przez
Wasze dziecko na pewno nie zapomnicie, a pokazuje ono,
jak wielką ciekawość przejawia Wasze dziecko! Możecie zrobić
bardzo wiele, aby wesprzeć je w na tym wczesnym etapie nauki.
To całkiem łatwe i tak wiele daje. Rezerwujcie sobie czas,
oglądajcie razem książeczki z obrazkami, opowiadajcie i
czytajcie mu.
Wasze dziecko będzie zachwycone, nawet jeśli nie rozpozna
wszystkiego, co zobaczy na obrazkach i jeszcze nie całkiem
zrozumie treść historyjki. Codziennie będzie odkrywało coś
nowego, rozpoznając pozostałe treści. I doświadczy,
że „mama i tata mają dla mnie czas“. Tak oto od
początku przyczynicie się do tego, że Wasze dziecko
nauczy się najpierw dobrze mówić, a później –
dobrze czytać. Stworzycie podwaliny pod jego szanse
na dobre wykształcenie!
30
W naszym poradniku Lesestart pt. „Chodź, poczytaj mi!“ znajdziecie wiele
wskazówek dotyczących rozwoju swojego dziecka i dowiecie się, jak łatwo
możecie zintegrować czas przeznaczony na książeczki z obrazkami z przebiegiem dnia. Życzymy Wam i Waszemu dziecku przyjemnej zabawy i wielu
miłych chwil spędzonych na wspólnym czytaniu!
Prof. dr Annette Schavan,
posłanka do Bundestagu
Federalna minister edukacji i badań
naukowych
Dr Jörg F. Maas,
Dyrektor Naczelny fundacji
„Stiftung Lesen“
31
Czytanie to cudowny środek
Litery są wszędzie …
Żyjemy w świecie pełnym liter.
Są wszędzie: na opakowaniach,
na folderach, na bankomatach i
automatach biletowych, w komputerze, w czasopismach oraz w książkach. Twoje dziecko może wszędzie
uczyć się, co można robić z literami.
… przez całe życie
Czytanie to jedna z najważniejszych
przesłanek radzenia sobie w naszym
społeczeństwie. Temu, kto potrafi
dobrze czytać nauka w szkole będzie
przychodziła łatwiej we wszystkich
przedmiotach. A kto niezawodnie
umie obchodzić się z językiem
pisanym będzie mógł w przyszłości
lepiej sprostać wymogom stawianych przez współczesny świat.
Książki to idealny sposób
na nawiązywanie
rozmów z dziećmi.
Czytanie dzieciom wspiera
rozwój języka …
Fundament umiejętności językowych
swojego dziecka kładziecie w pierwszych latach, czego wielokrotnie
dowiedli naukowcy.
Dobrze mówić Wasze dziecko
nauczy się najłatwiej poprzez
komunikowanie się z osobami, które
dobrze zna. Nie zastąpią tego ani
płyta CD, ani telewizor, ani komputer. Książki to idealny środek, aby
nawiązywać rozmowę z dziećmi.
Przedstawiają one światy zarówno
znane, jak i nieznane, i każde
dziecko może je oglądać tak często i
tak długo, jak zechce.
Czytanie czyni bystrym!
32
Opowiadajcie i czytajcie swojemu dziecku w języku kraju
Waszego pochodzenia!
… w każdym języku
Wiele z tego, czego dzieci uczą się
poprzeć czytanie im oraz mówienie o książkach nie jest związane z
określonym językiem. Jeśli dziecko
pozna książki napisane w języku
kraju, z którego pochodzi, kojarząc
tekst o obrazkami oraz rozumiejąc
kontekst, umiejętności te przydadzą
się mu na kolejnych etapach przyswajania języka, np. niemieckiego.
Czytanie dzieciom to przejaw
troskliwości
Rodzice często zadają sobie pytanie,
jak długo powinni zajmować się
dzieckiem. W gorączkowej codzienności nieraz pozostaje na to niewiele czasu.
Tym ważniejsze jest, aby rodzice
oraz inne osoby, które dziecko darzy
szczególnym zaufaniem poświęcały
mu pełną uwagę o określonych
porach, rozmawiając z nim i bawiąc
się, łaskocząc je, jedząc wraz z nim
oraz swawoląc z nim na dworze.
Czytanie jest idealną czynnością,
aby pozwolić Waszemu
dziecku odczuć, że
w danej chwili
poświęcacie mu
cały swój czas.
Czytanie dzieciom pomaga rozumieć codzienne życie
Dzień małego dziecka składa się z
wielu drobnych przeżyć. Potrafi ono
już rozpoznawać pierwsze, ważne
rzeczy, o których jednak jeszcze nie
potrafi mówić. Dlatego dzieci uwielbiają ilustrowane książeczki, które
dotyczą ich codziennych spraw.
Raz siedzi sobie chłopczyk z promiennym uśmiechem na samochodziku Bobby Car, innym razem
dziewczynka stawia pierwsze kroki.
Wszystko to Twoje dziecko rozpoznaje. Wykorzystuj książki z obrazkami, aby nawiązywać rozmowy
ze swoim dzieckiem. Opowiadaj
niewielkie historyjki dotyczące
przedstawionych ilustracji. Pomoże
to dziecku rozumieć swój codzienny
świat.
Nauka koncentracji
Czytanie dzieciom i oglądanie książek z obrazkami wzmaga zdolność
skupiania uwagi. W trakcie czytania
chłopcy i dziewczynki poznają, co to
znaczy poświęcać się danej rzeczy
całkowicie. Aby podczas czytania
nikt Wam nie przeszkodził, nie
pozwólcie po prostu, aby zadzwonił telefon, a na wiadomości SMS
odpowiedzcie później.
33
Rozwój językowy dziecka w pierwszych latach życia
Dzieci nie potrafią wszystkiego naraz, lecz uczą się rozumieć. A każde dziecko
idzie własną drogą. Podczas gdy jedno dziecko już mając dwanaście miesięcy
stawia pierwsze samodzielne kroki, innemu potrzeba więcej czasu. Tak też
jest z językiem. Dlatego poniższe cykle rozwojowe należy pojmować jedynie
w kategoriach zaleceń:
Do 12. miesiąca:
W pierwszym roku życia niemowlę wykształca w pełni swoje zmysły tworząc jedną z zasadniczych przesłanek rozwoju aparatu ruchowego, języka,
zachowań społecznych i kreatywności. Rozumie całkiem sporo ustami,
rękami i oczami i zaczyna bawić się rzeczami, np. swoją pierwszą książką z
obrazkami.
12–24. miesiąc:
W okolicach pierwszych urodzin dziecko odkrywa, że istnieją słowa, a w
trakcie drugiego roku życia tworzy skojarzenia słów z przedmiotami i z
reguły zaczyna mówić. Już w tym czasie Twoje dziecko lubi piosenki, rymy
i zabawy paluszkowe. Oglądając książkę z obrazkami potrafi wskazywać na
ilustracje, gdy podajesz ich nazwy. Później zauważy, że i grupy dwóch lub
więcej słów coś oznaczają. Możecie zacząć wspólnie „opowiadać“ – co robi
zwierzątko pokazane w książce, jaki kolor ma piłka, itd.
24–36. miesiąc:
W trzecim roku życia język nabiera dla dziecka coraz większego znaczenia.
Uczy się ono, że słowa łączone według zasad mają sens i wyrażają różne
treści – co dzieje się i dlaczego, co najpierw, a co potem. Twoje
dziecko potrafi już śledzić przebieg historyjek mających zwartą
fabułę i opatrzonych stosownymi objaśnieniami. Także i w
tym przypadku dziecko rozumie już znacznie więcej
niż rzeczywiście mówi.
34
Nauka czytania zaczyna
się od obrazków
Mały Tomek siedzi na podłodze w
kuchni obracając stronę w ulubionej
książeczce z obrazkami. Robi to już
naprawdę dobrze, ale jak dotąd nic
jeszcze na niej nie rozpoznał. Naraz
woła podekscytowany: „To, to, to!“,
pokazując na auto, które spostrzegł:
„Auto, auto!“ W zdumieniu patrzy
na mamę. „Tak, to jest auto. Poznajesz?“, pyta mama. „To, to, auto.“
Raz po raz Tomek spogląda na
stronę w książeczce. Bez wątpienia
widać na niej auto – ale nie można
go dotknąć. Tomek dokonał właśnie wspaniałego odkrycia – zaczął
„czytać“. Udało mu się rozpoznać
na obrazku w książce wyobrażenie
auta, które ma w głowie. Umiejętności tej już nie straci, lecz będzie ją
doskonalił. Najpierw będzie widział
jeden przedmiot, później kilka, najpierw niewielkie scenki, a w kilka lat
później – litery.
35
Czytanie i opowiadanie
w codziennym życiu
rodziny
Małe dzieci uczą się poprzez naśladowanie.
Rodzice są wzorcami
Małe dzieci uczą się głównie
poprzez naśladowanie. Tylko czasami trzeba im jeszcze udzielić krótkiego objaśnienia – i już wiedzą, jak
trzymać łyżkę i kubeczek, jak rzucić
piłką czy ustawić klocki jeden na
drugim. Właśnie tak jest też z czytaniem. Małe dzieci czują, że ciekawie
jest otworzyć książkę i zagłębić się
w nią. Widzą to u „dużych“, kiedy
to rodzice siedzą na sofie przeglądając prospekty, kiedy tata zagląda
do czasopisma albo gdy mama
czyta kryminał. Wszystkie te obrazy
utrwalają się w umysłach dzieci.
Czytanie maluchom
Większość dorosłych słysząc pojęcie
„czytanie dzieciom“ ma w głowie
typową scenkę, w której babcia lub
dziadek siedzi w wygodnym fotelu
trzymając w ręce grubą książkę
czyta wnuczkowi lub wnuczce. A
dziecko siedzi i uważnie słucha.
Jednak czytanie małym dzieciom
z reguły wygląda zupełnie inaczej,
36
bowiem nie potrafią one jeszcze
słuchać długich opowieści. Ale
potrafią obracać strony i kazać sobie
coś opowiedzieć o tym, co widzą:
„Popatrz, to jest piłka. Taka, jaką
masz. Potem możemy znów się nią
pobawić.“
Czytanie dzieciom jest łatwe
Wielu dorosłych nie ma pewności,
jak mają „prawidłowo“ czytać. A
jest to całkiem proste. Przytulne,
wygodne miejsce stanowi idealne
otoczenie do czytania. Ważny podczas czytania jest głos narratora,
który powinien być odpowiedni do
fabuły, a więc brzmieć radośnie
czasami smutno, nie może brzmieć
nerwowo, strachliwie czy też z
wściekłością.
Wspólne oglądanie książek z obrazkami to czytanie
od samego początku.
Wykaz czynności
dla rodziców, związanych z
czytaniem dziecku
•1.
Poszukajcie spokojnego miejsca, przytulnego dla Was i Waszego
dziecka.
•2.
Wybierzcie na oglądanie książek z obrazkami dogodną chwilę
– spokojny moment w ciągu dnia lub czas przed pójściem spać.
Najlepiej jest, jeśli czytanie odbywa się o regularnych porach i
nikt nie przeszkadza.
•3.
Okazujcie swojemu dziecku cierpliwość, uwzględniając jego
reakcje i potrzeby.
•4.
Gdy Wasze dziecko będzie starsze, pozwalajcie również dziecku
wybierać książki. Uwzględniajcie jego zainteresowania i często
czytajcie mu jego ulubioną książkę.
•5.
Znajdź czas, aby zajmować się swoim dzieckiem także po poczytaniu mu oraz rozmawiać z nim także w innych sytuacjach o
rzeczach, o których dowiedziało się z książki.
Ale nie zapominajcie,
że każde dziecko jest inne i ma różne pragnienia i
potrzeby, które na przestrzeni czasu zmieniają się. Wy
wiecie najlepiej, co Wasze dziecko lubi i co mu służy!
37
Dzieci potrzebują
orientacji
Jeden dzień stwarza dzieciom nieskończenie wiele
możliwości …
Nawyki są ważne
Dzieci potrzebują zasad, granic i
regularnie powtarzających się sytuacji. Dla nich dzień ma nieogarnioną
ilość czasu. Dla nich wszystko, co się
dzieje jest nowe, jak gdyby działo
się pierwszy raz. Dopiero z biegiem
lat dzieci rozwijają w sobie zmysł
czasu. Regularne nawyki dają im
bezpieczeństwo, oparcie i strukturę.
Rodzice czynią więc swoim dzieciom
wielką przysługę, jeśli np. są stałe
pory posiłków, podczas których jest
możliwość rozmawiania ze sobą.
Czytanie w ciągu dnia
W ciągu dnia są sytuacje, w których nie ma sensu chcieć dziecku
poczytać lub w spokoju z nim
porozmawiać, np. jeśli jest głodne
lub chce poszaleć. W momentach,
w których Wasze dziecko potrzebuje spokoju, książki są idealne. Są
to minuty lub okresy półgodzinne
po jedzeniu, po spacerze, zabawie
lub przed pójściem spać. Albo są to
okresy oczekiwania, np. u lekarza
czy w pociągu. Wykorzystajcie je na
poczytanie!
38
Czytanie wieczorem
Małym dzieciom chodzenie do
łóżka nie zawsze przychodzi łatwo.
Wydają się nie być zmęczone, a
leżąc w łóżku raz po raz wołają
za mamą i tatę. Dobrą okazją, aby
zakończyć dzień w spokoju, jest
poczytanie dziecku. Rodzice, którzy
robią tak od początku, mają przeważnie na wiele lat cudowny środek,
aby uspokoić swoje dzieci. Ich glos i
okazywane przez nich uczucie działają na dziecko relaksująco.
… polubione nawyki dają
dzieciom bezpieczeństwo,
oparcie i strukturę.
Książki dla najmłodszych
Książki z obrazkami to też zabawki.
Świat mediów jest wielki,
a książki mają w nim swoje
miejsce
W większości domów znajduje
się telewizor, a często nawet dwa
lub trzy. Do tego dochodzi wiele
innych mediów ekranowych, takich
jak komputery, konsole do gier czy
telefony komórkowe. Są to wszystko
media, którymi roczne dzieci jeszcze
nie potrafią się posługiwać. Nie są
jeszcze w stanie przetwarzać tak
szybkich sekwencji obrazów. Dlatego dobrze będzie, jeśli zwrócicie
uwagę na to, aby niemowlęta i małe
dzieci miały jak najmniej styczności
z tymi mediami. Dzięki książkom z
obrazkami zwłaszcza małe dzieci
mogą najlepiej odkrywać swój świat.
Odpowiednie książki – materiał
Książki dla bardzo małych dzieci też
są często małe, aby chłopcy i dziewczynki sami mogli przewracać kartki.
Są wykonane z trwałego materiału,
np. grubej tektury, wytrzymałego
plastiku czy niemnącego się materiału. Albowiem dzieci bawią się z
książkami tak samo jak z innymi
rzeczami, chcąc książki układać w
stosy, budować z nich, brać je ze
sobą do wanny czy na plac zabaw,
albo mając wybuch złości wyrzucać
je do kąta.
39
Historyjki
Pierwsze książki pokazują ilustracje
przedstawiające proste rzeczy, które
dziecko zna z otoczenia, w którym
przebywa. Z biegiem czasu dzieci
będą w stanie skojarzyć więcej
przedmiotów zobaczonych na jednej
stronie, a później również rozumieć
pierwsze scenki, w których ludzie i
zwierzęta coś robią.
Aplikacje z ilustrowanymi
książkami
Zupełną nowością na rynku mediów
są aplikacje z ilustrowanymi książkami.Są to niewielkie aplikacje interaktywne do smartfonów lub przenośnych komputerów osobistych, a
niektóre z nich są odpowiednie już
dla dzieci w wieku ok. 2–3 lat.
Oprócz krótkich historyjek, aplikacje
te oferują przeważnie liczne elementy uczestnictwa, np. układanki
czy gry pamięciowe odpowiednie
do historyjek. Postacie można
poruszać, a po naciśnięciu odpowiedniego przycisku pojawiają się
dodatkowe informacje oraz można
włączyć lub wyłączyć funkcję
czytania. Aplikacje nie zastąpią
książek, ale stanowią ciekawe
urozmaicenie podczas podróży, w
sytuacjach oczekiwania czy też dla
dzieci i rodziców pasjonujących się
techniką. Bezpłatną aplikację do
programu „Lesestart“ znajdziecie na
stronie www.lesestart.de.
40
Gdzie są wskazówki dotyczące
książek?
Rynek książek dla dzieci jest
olbrzymi. Rodzicom wcale nie jest
łatwo się na nim odnaleźć. Aby znaleźć właściwe książki dla dziecka,
rodzicom potrzeba informacji, które
otrzymają m.in. w bibliotekach oraz
w księgarniach. W bibliotece możecie buszować, ile dusza zapragnie,
zasięgać szczegółowych porad oraz
wypożyczać wszelkie książki, które
spodobają się Wam i Waszemu
dziecku. Księgarnie często posiadają
własne kąciki z literaturą dziecięcą
i kąciki zabaw, w których dzieciaki
mogą się rozejrzeć, podczas gdy Wy
będziecie zasięgać u pracowników
rekomendacji co do stosownych
książek dla swojego dziecka. Wiele
wskazówek na temat książek znajdą
rodzice także w na łamach czasopism poświęconych
tematyce rodziny, gazet
oraz w internecie, np. na
www.stiftunglesen.de
czy na stronie Lesestart,
czyli www.lesestart.de.
Piosenki, rymy,
gry paluszkowe
Wszystkie dzieci uwielbiają, gdy dorośli coś im zaśpiewają albo pobawią się
z nimi w gry paluszkowe lub zabawę w „patataja“. Sprawiają im przyjemność
mieszanki słów i dźwięków, powtórek i rytmów, a przy tym poznają język.
Tu Sroczka kaszkę warzyła
I ogonek sparzyła:
Temu dała – bo malutki,
Temu dała – bo znał nutki,
Temu – by nie umarł z głodu,
Temu – całkiem bez powodu,
A temu nic nie dała, frrr – odleciała
I tu się schowała
(np. dziecku pod pachę)
Kosi kosi łapci,
pojedziemy do babci,
Babcia da nam mleczka, dziadek
cukiereczka.
41
Знаменитости помогают начать
читать
(чтение вслух):
Чтение вслух – это наиболее личный способ
«передачи
знаний, характеризующийся симпатией
и открытостью. Тот, кто читает своим детям вслух,
пробуждает у них любопытство и открывает им
двери в жизнь
».
Ранга Йогешвар, научный редактор и телеведущий
В детстве мне много читали вслух: каждый вечер
«перед
сном отец или мать читали традиционную
вечернюю сказку. Я очень любила эту традицию
и хотела как можно быстрее научиться читать
сама
».
Мариетта Сломка, тележурналист
Многие дети и подростки связывают чтение с
«принуждением,
они понимают слишком поздно
или же совсем не понимают, что чтение доставляет
невероятное удовольствие и помогает лучше
понимать жизнь и людей. Этот интерес необходимо
целенаправленно поощрять, чтобы окончательно не
утратить его
».
Назан Эккес, телеведущая
Вспомните это прекрасное ощущение, когда
«ребенок,
уютно устроившись рядом с вами,
чувствует себя в безопасности, а вы читаете ему
вслух сказку. Чувство защищенности в процессе
чтения историй можно создать даже в том случае,
если вы сами не испытывали его в детстве.
Попробуйте как-нибудь!
«
Эрдоган Аталай, актер
Картинки: WDR / Франк Оссенбринк; ZDF / Томас Морис; msc Promotion; Йоахим Герн
42
Содержание
Предисловие ....................................................... 44
Чтение вслух – чудесное средство ................. 46
Чтение вслух в повседневной
жизни семьи ....................................................... 50
Детей необходимо ориентировать .................. 52
Книги для самых маленьких ........................... 53
Песни, стихи, пальчиковые игры .................... 55
43
Предисловие
Дорогие родители!
Прошел уже целый год, с тех пор как ваш ребенок появился на свет.
Каждый день вы переживаете вместе с ним новые увлекательные
моменты! Самыми захватывающими из них стали первые слова
ребенка: «мама», «папа» или «мячик» – эти слова своего ребенка вы не
забудете никогда. Они свидетельствуют о том, насколько любопытен
ваш ребенок! Вы можете сделать очень многое, чтобы поддержать
его на этом раннем этапе обучения. Это совсем просто и дает
ребенку очень много: находите свободное время, смотрите
вместе с ребенком иллюстрированные книжки, рассказывайте
ему истории и читайте вслух.
Этот процесс увлечет ребенка, даже если он пока узнает не
все, что изображено на картинках, и не совсем понимает
ваши рассказы. Ребенок каждый день будет открывать
что-то новое и узнавать все больше. При этом он
понимает, что мама и папа уделяют ему время. Таким
образом вы с самого начала помогаете ребенку
научиться хорошо говорить, а затем – хорошо читать.
Вы закладываете основу для его образовательных
возможностей!
44
В нашем прививающем интерес к чтению руководстве «Почитай мне!» вы
найдете множество советов по поводу развития ребенка, а также узнаете,
как можно легко выделить время для просмотра книжек с картинками в
будничной жизни. Мы желаем вам и вашему ребенку приятного и
полезного совместного времяпрепровождения за чтением вслух!
Профессор доктор Анетта Шаван,
Министерство образования
Федеральный министр образования и научных исследований
Германии
Доктор Йорг Маас,
Исполнительный директор фонда
«Чтение»
45
Чтение вслух – чудесное
средство
TekAk r {RZ kqoDh|eZo
SVoqSRBZ, IRZC} lDBoSRk
VDlAZBZV S qoR|gk.
Буквы повсюду …
Они везде: на упаковках, на
проспектах, на банкоматах и
автоматах по продаже билетов, в
компьютере, в журналах и книгах.
Ваш ребенок везде может научиться читать буквы.
… на протяжении всей жизни
Чтение является одним из наиболее важных условий для интеграции в наше общество. Детям, которые хорошо читают, учеба в школе
дается легче по всем предметам.
А ребенок, который уверенно
понимает написанное, позднее
сможет лучше соответствовать
требованиям современного
мира.
46
Чтение вслух – это помощь
в развитии языка …
Основа речевых навыков ребенка
закладывается в первые годы его
жизни! Ученые уже неоднократно
доказывали этот факт.
Развитие речевых навыков ребенка
эффективнее всего происходит в
процессе коммуникации со знакомыми людьми. Диски, телевизор
и компьютер не смогут заменить
живого собеседника. Книги – идеальное средство для общения с
детьми. Они представляют знакомые или новые миры, и каждый
ребенок может разглядывать их
так часто и долго, как захочет.
[Roeko BShMK VDlBkBDoR gZlA!
_DSSiDl}BDjRo VoCoeiM kSRZVkk k IkRDjRo ogM
BShMK eD VZqeZg wl}io!
… на любом языке
Многое из того, чему дети обучаются в процессе чтения вслух
или обсуждения книг, не связано
с определенным языком. Ребенок
знакомится с книгами на своем
родном языке, связывает текст и
изображение, понимает взаимосвязи, а в дальнейшем использует
эти навыки для усвоения других
языков, например, немецкого.
Чтение вслух – это помощь
Родители часто задаются вопросом о том, как долго необходимо
заниматься с ребенком. В суете
повседневной жизни на это иногда
остается мало времени.
Тем более важно, чтобы родители
и другие близкие люди полностью
посвящали ребенку определенное
время: говорили с ним, играли,
ласкали, кормили и гуляли на
свежем воздухе. Чтение вслух –
идеальный способ дать ребенку
понять, что вы можете уделять ему
много времени.
Чтение вслух помогает ребенку
понять, что происходит вокруг
День маленького ребенка состоит
из многочисленных маленьких
эпизодов. Малыш уже понимает
первые важные вещи, но пока не
может о них говорить. Именно
поэтому дети любят иллюстрированные книги, в которых речь идет
об их повседневной жизни.
Вот, на одной из картинок, радостный малыш гордо восседает на
игрушечной детской машине
«Бобби-Кар», а маленькая девочка
делает свои первые шажки. Все
это ребенок хорошо понимает.
Воспользуйтесь книжкой с картинками, чтобы завести разговор
с ребенком. Рассказывайте ему
маленькие истории к иллюстрациям. Это поможет Вашему
малышу понять, что происходит
вокруг.
Учимся концентрировать
внимание
Чтение вслух и разглядывание
книжек с картинками развивают
внимание. При чтении вслух
маленькие мальчики и девочки
узнают, что означает вплотную,
не отрываясь, заниматься только
одним делом. А чтобы
никто не помешал
вам читать вслух,
отключайте телефон
или отвечайте на
звонки и сообщения
позже.
47
Развитие речи ребенка в первые годы жизни
Дети не понимают все сразу, с самого рождения, они учатся понимать.
Причем каждый ребенок растет по-разному. Одни дети уже в возрасте
12 месяцев делают первые шаги, а другим требуется больше времени.
Вот так и с языком. Нижеследующие этапы развития приведены в качестве
примеров:
До 12 месяцев:
В свой первый год жизни у Вашего младенца полностью развиваются
все органы чувств, что является основной предпосылкой для развития
двигательных способностей, речи, социального поведения и творческих
способностей: у ребенка полностью развиваются когнитивные способности, которые реализуются при помощи рта, рук и глаз, и ребенок начинает играться различными предметами, например с первым альбомом.
12–24 месяцев:
Приблизительно в годовалом возрасте ребенок узнает, что существуют
слова. На протяжении второго года жизни Ваш ребенок начинает соотносить и предметы и, как правило, начинает говорить. Вашему ребенку
начинают нравиться песни, рифмы и четверостишия, а также пальчиковые игры. Если Вы назовете какой-нибудь предмет, то Ваш ребенок
уже сможет найти его и показать на него на иллюстрации в книгах с
картинками. Позднее ребенок начинает замечать, что два или три слова
вместе также могут что-то значить. Вы можете побуждать ребенка
рассказывать, что делает животное в книжке, какого цвета мяч и т.д.
24–36 месяцев:
На третий год жизни речь приобретает все большее значение для
Вашего ребенка. Ребенок узнает, что при употреблении слов в соответствии с правилами речи они получают определенное значение и могут
выражать самые различные вещи: что и когда происходит, что происходит сначала, а что – потом. Ваш ребенок начинает понимать короткие
рассказы с законченным действием и понимать пояснения к ним. При
этом ребенок понимает намного больше, чем он может сказать.
48
Обучение чтению начинается
с изображений
Маленький Тим, сидя на кухонном
полу, перелистывает свою любимую иллюстриро-ванную книжку.
Это получается у него очень
хорошо. Но до сих пор он ничего
не узнавал в книге. Внезапно он
взволнованно произносит: «Да,
да, да!» Он указывает на машину,
которую видит в книге: «Машина,
машина!» Он с удивлением смотрит на маму. «Да, это машина. Ты
узнаешь ее?» – спрашивает она.
«Да, да, машина».
Тим продолжает разглядывать
страницы. Несомненно, там изображена машина, которую можно
увидеть, но нельзя почувствовать.
Тим только что совершил великое
открытие – он начал «читать». Ему
удалось распознать на картинке в
книге свой образ машины, который находится у него в сознании.
Причем в дальнейшем он уже не
утратит эту способность, а будет
лишь совершенствовать ее. Вначале он будет видеть предмет,
затем несколько небольших сцен,
а спустя несколько лет – начнет
различать буквы.
49
ODhoe|iko qoRk MIDRSw B YVZJoSSo YZqVDmDekw.
Чтение вслух и рассказы
в повседневной жизни
семьи
Чтение вслух для малышей
Родители в качестве примера
Маленькие дети учатся прежде
всего путем подражания. Иногда требуется лишь небольшое
пояснение – и они уже понимают,
как держать ложку и кружку, как
бросать мяч или ставить один
кубик на другой. Точно так же
дело обстоит и с чтением: дети
чувствуют, что взрослым интересно
открыть книгу и углубиться в нее.
Они наблюдают этот процесс,
когда родители сидят на диване
и листают каталоги, когда папа
просматривает журнал или мама
читает детектив. Все эти образы
сохраняются в сознании детей.
50
У многих взрослых словосочетание
«чтение вслух» вызывает в голове
типичную картину: бабушка или
дедушка сидят в мягком кресле с
толстой книгой в руках и читают
до бесконечности. Ребенок сидит
рядом и слушает. Однако процесс
чтения вслух для маленьких детей
обычно выглядит совсем иначе,
поскольку они пока не могут
слушать длинные истории. Но вы
можете просто переворачивать
страницы и комментировать увиденное: «Смотри, вот мячик. Такой
же, как у тебя. Потом мы можем
поиграть с ним».
Как сделать чтение вслух
проще
Многие взрослые не знают, как
«правильно» читать вслух. Это
очень просто: комфортное, уютное место идеально подходит для
чтения вслух. В процессе чтения
также важен голос рассказчика. Он
должен соответствовать повествованию, то есть становиться радостным, взволнованным, тревожным
или сердитым.
[Roeko eDIkeDoRSw S SZBgoSReZAZ VDSSgDRVkBDekw
khhySRVkVZBDee}K iekA.
Изучение контрольного
списка для родителей
•1.
Найдите тихое место, где вы сможете удобно устроиться
вместе с ребенком.
•2.
Выберите подходящий момент для рассматривания книжек
с картинками: спокойное время дня или промежуток перед
отходом ко сну. Лучше всего регулярно читать вслух в одно
и то же время и не прерываться на другие дела.
•3.
Относитесь к ребенку с терпением. Следите за его реакцией
и потребностями.
•4.
Когда ребенок подрастет, учитывайте его мнение при выборе
книг. Принимайте во внимание интересы ребенка и чаще
читайте вслух его любимые книги.
•5.
Уделите достаточно времени, чтобы и после чтения вслух
позаниматься с ребенком, а также и в других ситуациях
говорить с ним о прочитанном в книге.
Но не забывайте:
каждый ребенок уникален, у него собственные желания и потребности, которые
меняются с течением времени. Вам лучше
знать, что нравится вашему ребенку и что
ему подходит!
51
Детей необходимо
ориентировать
TDmq}j qoe| qDoR VoCoeiM eoZAVDekIoeeZo iZhkIoSRBZ
BZlgZmeZSRoj …
Важность привычек
Детям необходимы правила, границы и регулярно повторяющиеся
ситуации. День для них тянется
очень долго. Для детей все происходит каждый раз заново и как
в первый раз. Только с годами у
детей вырабатывается понятие
времени. Регулярные привычки
дают им уверенность, поддержку
и опору. Таким образом родители
приносят детям большую пользу,
устанавливая, например, определенное время для еды, когда они
могут пообщаться друг с другом.
Чтение вслух днем
В течение дня возникают ситуации,
когда бессмысленно читать вслух
или спокойно общаться с ребенком: например, когда он голоден
или хочет играть. Но в те моменты,
когда ребенку необходимо отдохнуть, книги придутся в самый раз.
Это несколько минут или полчаса
после еды, прогулки, игры или
перед сном. Или же время ожидания, например, у врача или в
поездке. Используйте эти моменты
для чтения вслух!
Чтение вслух
на ночь
Укладывание спать у маленьких
детей не всегда проходит гладко.
Они не выглядят усталыми, лежат в
кровати и непрерывно зовут маму
или папу. Для мирного завершения
дня очень хорошо подходит чтение
вслух. Родители, которые с самого
начала вводят такую традицию, на
многие годы получают чудодейственное средство для успокоения
детей. Ваш голос и внимание действуют на ребенка расслабляюще.
… YZhyCkB@koSw YVkB}Iik qDyR qoRwg MBoVoeeZSR|,
ZYZVM k YZgZADyR SRVMiRMVkVZBDR| BVogw.
52
Книги для самых маленьких
TekAk S iDVRkeiDgk RZmo wBhwyRSw kAVM@iDgk.
Мир средств массовой информации велик, и книги являются
его частью
Во многих семьях имеется телевизор. Часто даже два или три.
Кроме того, многие пользуются
другими дисплейными средствами
массовой информации, такими как
компьютеры, игровые приставки и
мобильные телефоны. Годовалый
ребенок еще не умеет обращаться
со всеми этими средствами массовой информации. Они пока еще не
могут воспринимать быстро чередующиеся изображения. Поэтому
следует следить за тем, чтобы
маленькие дети как можно реже
контактировали с указанными
средствами массовой информации. А с помощью иллюстрированных книжек даже маленькие дети
могут легко изучать окружающий
мир.
Необходимые книги –
материал
Книги для самых маленьких часто
имеют небольшой размер, чтобы
мальчики и девочки могли самостоятельно перелистывать их. Они
изготавливаются из прочных материалов: плотного картона, устойчивого пластика или немнущейся
ткани. Потому что дети играют с
книжками так же, как и с другими
предметами. Они укладывают
книжки стопками, возводят из
них башни, берут с собой в ванну
и на детскую площадку или же в
приступе ярости швыряют книги в
угол.
53
Рассказы
В первых книгах изображены
иллюстрации простых вещей,
которые Ваш ребенок знает из
повседневной жизни. С течением
времени дети все больше могут
соотносить картинки с определенными предметами, а впоследствии
– понимать сценки, в которых
люди или животные чем-то занимаются.
Иллюстрированные книги в
форме приложений
Совершенно новым продуктом на
медиа-рынке стали иллюстрированные книги в форме приложений. Это небольшие интерактивные приложения для смартфонов
или планшетных компьютеров,
некоторыми из которых уже могут
пользоваться дети в возрасте
от 2–3 лет. Помимо небольших
историй приложения чаще всего
содержат многочисленные интерактивные элементы, такие как
головоломки или игры на запоминание, соответствующие рассказу.
Фигуры можно двигать, вызывать
нажатием пальца дополнительную информацию и включать или
выключать функцию чтения вслух.
Мобильные приложения не заменяют книги, но приятно разнообразят время в путешествиях, во
время ожидания и являются опти54
мальным развлечением для детей
и родителей, любящих технику.
Бесплатное приложение к программе «Начинаем читать» можно
найти на сайте www.lesestart.de.
Где найти советы по поводу
книг?
Рынок детской литературы очень
велик. И родителям совсем не
просто ориентироваться в нем.
Для поиска необходимых ребенку
книг родителям нужна информация. Они могут получить эту
информацию в библиотеках и
книжных магазинах. В библиотеке
можно от души повыбирать, получить подробную консультацию и
взять все понравившиеся вам и
ребенку книги. В книжных магазинах часто имеются игровые или
читательские уголки, в которых
находятся маленькие дети, пока
их родители консультируются с
продавцами по поводу подходящих для ребенка книг. Множество
советов по поводу книг родители
также могут найти в семейных
журналах, газетах и интернете,
например, на сайте
www.stiftunglesen.de
и на странице обучения
чтению:
www.lesestart.de.
Песни, стихи,
пальчиковые игры
Всем детям нравится, когда взрослые поют им или играют с ними в пальчиковые и подвижные игры. Они наслаждаются сочетанием слов и звуков,
повторений и ритма, знакомясь при этом с языком.
На двери висит замок,
(взрослый складывает ручки ребенка в «замок» и придерживает их)
Кто его открыть бы мог?
(взрослый похлопывает по ручкам ребенка, сложенным в «замок»)
Покачали,
(взрослый качает ручки ребенка из стороны в сторону)
Покрутили,
(взрослый совершает круговое движение ручками малыша)
Покачали,
(взрослый стучит руками малыша о коленки)
И открыли!
(«замочек» открывается, ручки ребенка разводятся в стороны)
По ладошке, по дорожке
Ходит маленькая кошка.
(Возьмите ручку малыша и приговаривайте,
водя своим указательным пальцем по
ладошке)
В маленькие лапки
Спрятала царапки.
Если вдруг захочет,
Коготки поточит.
Цап-царап
(пощекотать ладошку)
55

Podobne dokumenty

liesmirvor! Komm

liesmirvor! Komm erfährt: Mama und Papa nehmen sich Zeit für mich.

Bardziej szczegółowo

Ein Kita-Platz für unser Kind

Ein Kita-Platz für unser Kind Eltern sagen: Das darf mein Kind essen und das nicht. Kita hilft Familien Eltern müssen nicht alles alleine schaffen. Die Kita hilft bei der Erziehung. Und die Kita achtet auf Wünsche von Eltern.

Bardziej szczegółowo