Bakteriologia zalecenia

ZALECENIE
POBIERANIE, TRANSPORT I PRZECHOWYWANIE PRÓBKI KAŁU
DO OGÓLNEGO BADANIA BAKTERIOLOGICZNEGO
1. Świeży kał po oddaniu do czystego, uprzednio wyparzonego wrzątkiem i wysuszonego naczynia
(basen, nocnik) lub naczynia jednorazowego użycia ( talerz ) pobrać przy pomocy łopatki
umieszczonej w jałowym pojemniku.
2. Wypełnić pojemnik kałem w ilości 1/3 wysokości pojemnika.
3. Na pojemniku umieścić dane pacjenta ( imię, nazwisko )
4. Pojemnik dokładnie zamknąć i umieścić w foliowym woreczku.
5. Wypuścić powietrze z woreczka i zawiązać go na węzeł.
6. Do każdej próbki dołączyć „Skierowanie na badanie……” umieszczone oddzielnie w kopercie
lub torebce nie mającej kontaktu z próbką przeznaczoną do badania.
7. „Skierowanie na badanie …” wypełnić czytelnie i dokładnie.
Skierowanie zniszczone ( pomięte , poplamione ) nie będzie przyjęte.
Nie wkładać skierowania do woreczka z próbką kału !
8. Pobraną próbkę dostarczyć niezwłocznie do laboratorium ( tzn. do 2 godzin od pobrania).
Próbkę transportować w temperaturze pokojowej.
Jeśli jest to niemożliwe, przechowywać w temperaturze 2 ÷ 8 0C i dostarczyć maksymalnie do 24 godzin
od pobrania. NIE ZAMRAŻAĆ!
UWAGA: Sposób pobrania próbki kału ma decydujący wpływ na końcowy wynik badania !
1. Najlepszym materiałem do badania jest próbka świeżo oddanego kału, zwłaszcza te fragmenty stolca,
które zawierają pasma śluzu, krew lub ropę.
2. Próbkę kału pobierać jak najszybciej po wystąpieniu biegunki, przed podjęciem leczenia
przeciwbakteryjnego.
3. Kał może być pobrany przez pacjenta bądź jego opiekunów lub uprawnionego pracownika
medycznego.
4. Trzykrotne badanie próbek pobieranych w kolejnych dniach zwiększa wykrywalność etiologicznego
czynnika zakażenia.
5. Nie pobierać kału do badania w trakcie terapii antybiotykami !
Pojemnik z próbką do badania transportować w pozycji pionowej, ostrożnie,
w sposób uniemożliwiający uszkodzenie ( zgniecenie, pęknięcie pojemnika).
Załącznik nr 1 do IS-LM-48
Wydanie 1 z 30-10-2012
ZALECENIE
POBIERANIE, TRANSPORT I PRZECHOWYWANIE PRÓBKI KAŁU
DO BADANIA BAKTERIOLOGICZNEGO
W KIERUNKU NOSICIELSTWA PAŁECZEK Salmonella i Shigella
(badanie do celów sanitarno-epidemiologicznych)
1. Świeży kał po oddaniu do czystego, uprzednio wyparzonego wrzątkiem i wysuszonego naczynia
(basen, nocnik) lub naczynia jednorazowego użycia ( talerz ) pobrać przy pomocy łopatki
umieszczonej w jałowym pojemniku.
2. Pobrać świeży kał przy pomocy łopatki umieszczonej w jałowym pojemniku.
3. Wypełnić pojemnik kałem w ilości 1/3 wysokości pojemnika.
4. Na pojemniku umieścić dane pacjenta ( imię, nazwisko )
5. Pojemnik dokładnie zamknąć i umieścić w foliowym woreczku.
6. Wypuścić powietrze z woreczka i zawiązać go na węzeł.
7. Do każdej próbki dołączyć „Skierowanie na badanie……” umieszczone oddzielnie w kopercie
lub torebce nie mającej kontaktu z próbką przeznaczoną do badania.
8. „Skierowanie na badanie …” wypełnić czytelnie i dokładnie.
Skierowanie zniszczone ( pomięte , poplamione ) nie będzie przyjęte.
Nie wkładać skierowania do woreczka z próbką kału !
9. Osoba wykonująca badanie bakteriologiczne kału powinna dostarczyć trzy próbki w ciągu trzech
kolejnych dni.
10. Pobraną próbkę dostarczyć niezwłocznie do laboratorium ( tzn. do 2 godzin od pobrania).
Próbkę transportować w temperaturze pokojowej.
Jeśli jest to niemożliwe, próbkę przechowywać w temperaturze 2 ÷8 0C i dostarczyć maksymalnie
do 24 godzin od pobrania. NIE ZAMRAŻAĆ!
UWAGA: NIE POBIERAĆ KAŁU DO BADANIA W TRAKCIE TERAPII ANTYBIOTYKAMI !!!
Pojemnik z próbką do badania transportować w pozycji pionowej, ostrożnie,
w sposób uniemożliwiający uszkodzenie ( zgniecenie, pęknięcie pojemnika).
Załącznik nr 2 do IS-LM-48
Wydanie 1 z 30-10-2012
ZALECENIE
POBIERANIE, TRANSPORT I PRZECHOWYWANIE
PRÓBKI MOCZU DO BADANIA BAKTERIOLOGICZNEGO
Pobrać pierwszy poranny mocz. Mocz pobrać do specjalnego, sterylnego, plastikowego pojemnika ,
a w przypadku noworodków i niemowląt do woreczka (do nabycia w aptece ).
1. U mężczyzny:
- dokładnie umyć ręce wodą i mydłem, osuszyć
- po odciągnięciu napletka dokładnie umyć okolicę ujścia cewki bieżącą wodą i łagodnym mydłem
lub specjalnym preparatem do higieny intymnej, dokładnie spłukać bieżącą wodą i osuszyć jałową gazą
- oddać pierwszy strumień moczu do ubikacji, a następnie nie przerywając strumienia oddać około
3 ÷10 ml moczu do sterylnego pojemnika uważając, aby nie zanieczyścić brzegów i wewnętrznej
powierzchni pojemnika ( nie wolno dotknąć palcami ).
- zamknąć szczelnie pojemnik i niezwłocznie umieścić w lodówce; NIE ZAMRAŻAĆ !
- na pojemniku umieścić dane pacjenta ( imię, nazwisko )
- próbkę jak najszybciej dostarczyć do laboratorium (w czasie do 2 godzin od pobrania).
Uwaga: W bardzo ciepłe dni pojemnik z moczem na czas transportu obłożyć kostkami lodu!
2. U kobiety :
- dokładnie umyć ręce wodą i mydłem, osuszyć
- dokładnie umyć okolice krocza bieżącą wodą i łagodnym mydłem lub specjalnym preparatem
do higieny intymnej, dokładnie spłukać bieżącą wodą i osuszyć jałową gazą
- oddać do ubikacji połowę pojemności pęcherza, następnie nie przerywając strumienia uchwycić
3÷10 ml moczu do sterylnego pojemnika uważając aby nie zanieczyścić brzegów i wewnętrznej
powierzchni pojemnika ( nie dotykać palcami ! )
- zamknąć szczelnie pojemnik i niezwłocznie umieścić w lodówce; NIE ZAMRAŻAĆ !
- na pojemniku umieścić dane pacjenta ( imię, nazwisko )
- próbkę jak najszybciej dostarczyć do laboratorium (w czasie do 2 godzin od pobrania).
Uwaga: W bardzo ciepłe dni pojemnik z moczem na czas transportu obłożyć kostkami lodu!
3. U niemowląt i małych dzieci :
- mocz pobrać do sterylnego woreczka
- w celu maksymalnego ograniczenia zanieczyszczenia woreczek przykleić tuż przed spodziewanym
oddaniem moczu
- obserwować dziecko i natychmiast po oddaniu nawet niewielkiej ilości moczu woreczek odkleić
(nie wolno woreczka przyklejać na noc !)
- woreczek zamknąć i umieścić w sterylnym pojemniku na mocz ; pojemnik szczelnie zamknąć
i niezwłocznie umieścić w lodówce; NIE ZAMRAŻAĆ !
- na pojemniku umieścić dane pacjenta ( imię, nazwisko )
- próbkę jak najszybciej dostarczyć do laboratorium (w czasie do 2 godzin od pobrania.)
Uwaga: W bardzo ciepłe dni pojemnik z moczem na czas transportu obłożyć kostkami lodu!
•
•
•
•
Do każdej próbki dołączyć „Skierowanie na badanie……”
„Skierowanie na badanie …” umieścić oddzielnie w kopercie lub torebce nie mającej kontaktu
z próbką przeznaczoną do badania.
„Skierowanie na badanie …” wypełnić czytelnie i dokładnie.
„Skierowanie…” zniszczone ( pomięte , poplamione ) nie będzie przyjęte.
Nie wkładać „Skierowania…” do woreczka z próbką !
Załącznik nr 3 do IS-LM-48
Wydanie 1 z 30-10-2012
ZALECENIE
POBIERANIE, TRANSPORT I PRZECHOWYWANIE
PRÓBKI KAŁU
DO BADANIA BAKTERIOLOGICZNEGO W KIERUNKU CAMPYLOBACTER
I. Kał
1. Świeży kał po oddaniu do czystego, uprzednio wyparzonego wrzątkiem i wysuszonego naczynia
( basen, nocnik) lub naczynia jednorazowego użycia ( talerz ) pobrać przy pomocy łopatki
umieszczonej w jałowym pojemniku.
Uwaga: Pobierać kał z miejsc zmienionych chorobowo, z widoczną krwią i śluzem!
2. Wypełnić pojemnik kałem w ilości 1/3 wysokości pojemnika.
3. Pojemnik dokładnie zamknąć
4. Na pojemniku umieścić dane pacjenta ( imię, nazwisko ).
5. Pojemnik umieścić w foliowym woreczku.
6. Wypuścić powietrze z woreczka i zawiązać go na węzeł.
7. Do każdej próbki dołączyć „Skierowanie na badanie……” umieszczone oddzielnie w kopercie
lub torebce nie mającej kontaktu z próbką przeznaczoną do badania.
8. „Skierowanie na badanie…” wypełnić czytelnie i dokładnie.
9. Pobraną próbkę dostarczyć niezwłocznie do laboratorium ( tzn. do 2 godzin od pobrania).
Próbkę transportować w temperaturze pokojowej.
Uwaga: Jeśli dostarczenie próbki w czasie do 2 godzin od pobrania jest to niemożliwe, pobrać wymaz
z kału!
II. Wymaz z kału
W przypadku braku podłoża transportowego z węglem aktywnym, podłoże można pobrać w Oddziale
Laboratoryjnym Bakteriologii WSSE w Krakowie.
1. Wymazówkę zanurzyć w oddanym kale (łącznie ze śluzem, krwią jeśli są obecne) i umieścić
w probówce z podłożem transportowym.
2. Dostarczyć do 24 godzin od pobrania. W tym czasie wymazówkę przechowywać w temperaturze 2÷80C.
3. Do każdej próbki dołączyć „Skierowanie na badanie……” umieszczone oddzielnie w kopercie
lub torebce nie mającej kontaktu z próbką przeznaczoną do badania.
4. „Skierowanie na badanie…” wypełnić czytelnie i dokładnie.
Uwaga: Próbkę pobiera się jak najszybciej po wystąpieniu objawów chorobowych ( biegunka ), możliwie
przed podjęciem leczenia przeciwbakteryjnego!
Pojemnik z próbką do badania transportować w pozycji pionowej, ostrożnie,
w sposób uniemożliwiający uszkodzenie ( zgniecenie, pęknięcie pojemnika).
Skierowanie zniszczone ( pomięte , poplamione ) nie będzie przyjęte.
Nie wkładać skierowania do woreczka z próbką kału !
Załącznik nr 4 do IS-LM-48
Wydanie 1 z 30-10-2012
ZALECENIE
POBIERANIE, TRANSPORT I PRZECHOWYWANIE
PRÓBKI KAŁU DO BADANIA BAKTERIOLOGICZNEGO
W KIERUNKU TOKSYNY A i B Clostridium difficile
(metoda ELISA)
1. Pobrać świeży kał płynny (z widoczną krwią, śluzem jeśli są obecne w kale) przy pomocy łopatki
umieszczonej w jałowym pojemniku.
Uwaga: Kał płynny jest najlepszym materiałem diagnostycznym. Próbkę kału pobrać przed spodziewanym
włączeniem leczenia metronidazolem lub wankomycyną, przy podejrzeniu biegunki
poantybiotykowej (AAD) i/lub innych infekcji przewodu pokarmowego spowodowanych
C. difficile ( CDI) !
2. Wypełnić pojemnik kałem w ilości 1/3 wysokości pojemnika.
3. Pojemnik dokładnie zamknąć
4. Na pojemniku umieścić dane pacjenta ( nazwisko, imię ).
5. Pojemnik umieścić w foliowym woreczku.
6. Wypuścić powietrze z woreczka i zawiązać go na węzeł.
7. Do każdej próbki dołączyć skierowanie lekarskie ze wskazaniem kierunku badania:
Wykrywanie toksyny A i B Clostridium difficile w kale oraz „ Skierowanie na badanie …”.
8. „Skierowanie na badanie …” wypełnić czytelnie i dokładnie
9. Skierowanie lekarskie oraz „Skierowanie na badanie …” umieścić oddzielnie w kopercie lub torebce
nie mającej kontaktu z próbką przeznaczoną do badania.
10. Próbkę kału niezwłocznie dostarczyć do laboratorium. Próbkę transportować w temperaturze
pokojowej.
Uwaga: Jeśli niezwłoczne dostarczenie próbki jest niemożliwe, próbkę przechować do 24 godzin od pobrania
w temperaturze 2÷80C.
WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA W KIERUNKU TOKSYNY A i B Clostridium difficile
w KALE :
•
•
•
•
Przewlekłe biegunki poantybiotykowe (najczęściej po klindamycynie, cefalosporynach III generacji,
chinolonach, penicylinach o szerokim spektrum działania przeciwbakteryjnego )
Pacjenci w podeszłym wieku z przewlekłą biegunką ( powyżej 65 roku życia )
Pacjenci o obniżonej odporności z biegunką, poddani długotrwałej hospitalizacji
Inni chorzy z podejrzeniem biegunki infekcyjnej, u których nie wykryto innych enteropatogenów,
niezależnie od wieku, poprzedniej antybiotykoterapii, innych leków (chemioterapia, sterydoterapia,
inhibitory pompy protonowej), momentu pojawienia się biegunki( szpitalna, pozaszpitalna )
Uwaga: Wymazy z odbytu czy wymazy z kału, przesyłane na podłożu transportowym, nie nadają się
do wykrywania toksyn C.difficile przy użyciu komercyjnych testów immunoenzymatycznych !
Pojemnik z próbką do badania transportować w pozycji pionowej, ostrożnie,
w sposób uniemożliwiający uszkodzenie ( zgniecenie, pęknięcie pojemnika ).
Skierowanie zniszczone ( pomięte, poplamione ) nie będzie przyjęte.
Nie wkładać skierowania do woreczka z próbką kału !
Załącznik nr 5 do IS-LM-48
Wydanie 1 z 30-10-2012
ZALECENIE
POBIERANIE, TRANSPORT I PRZECHOWYWANIE
PRÓBKI KAŁU
DO BADANIA BAKTERIOLOGICZNEGO
W KIERUNKU LISTERIA MONOCYTOGENES
1. Świeży kał po oddaniu do czystego, uprzednio wyparzonego wrzątkiem i wysuszonego naczynia
( basen, nocnik) lub naczynia jednorazowego użycia ( talerz ) pobrać przy pomocy łopatki
umieszczonej w jałowym pojemniku.
2. Wypełnić pojemnik kałem w ilości 1/3 wysokości pojemnika.
3. Pojemnik dokładnie zamknąć
4. Na pojemniku umieścić dane pacjenta ( imię, nazwisko )
5. Pojemnik umieścić w foliowym woreczku.
6. Wypuścić powietrze z woreczka i zawiązać go na węzeł.
7. Do każdej próbki dołączyć „Skierowanie na badanie……” umieszczone oddzielnie w kopercie
lub torebce nie mającej kontaktu z próbką przeznaczoną do badania..
8. „Skierowanie na badanie …” wypełnić czytelnie i dokładnie.
Skierowanie zniszczone ( pomięte , poplamione ) nie będzie przyjęte.
Nie wkładać skierowania do woreczka z próbką kału !
9. Próbkę kału dostarczyć niezwłocznie do laboratorium, transportować w temperaturze pokojowej.
W przypadku, gdy nie ma możliwości niezwłocznego dostarczenia próbki do laboratorium,
kał przechowywać w temperaturze 2÷80C i dostarczyć maksymalnie do 24 godzin od pobrania;
NIE ZAMRAŻAĆ !
Uwaga! Próbkę pobrać możliwie najszybciej po zaistnieniu podejrzenia zakażenia (wkrótce po
wystąpieniu biegunki; pierwszą próbkę pobrać przed podaniem leków przeciwbakteryjnych ).
Pojemnik z próbką do badania transportować w pozycji pionowej, ostrożnie,
w sposób uniemożliwiający uszkodzenie ( zgniecenie, pęknięcie pojemnika).
Załącznik nr 6 do IS-LM-48
Wydanie 1 z 30-10-2012
ZALECENIE
POBIERANIE, TRANSPORT I PRZECHOWYWANIE
PRÓBKI KAŁU/ WYMAZU Z ODBYTU/ WYMIOCIN
DO BADANIA BAKTERIOLOGICZNEGO W KIERUNKU VIBRIO CHOLERAE
I. Kał
1. Pobrać świeży kał przy pomocy łopatki umieszczonej w jałowym pojemniku.
2. Wypełnić pojemnik kałem w ilości 1/3 wysokości pojemnika.
Uwaga: Od osób podejrzanych o zakażenie pobrać ok. 3 ml kału do podłoża transportowego:
• alkalicznej wody peptonowej ( AWP ) (10÷15 ml )
• podłoża Cary-Blaira ( CB ) ( 10 ÷15 ml )
lub
• płynu Venkatramana-Ramakriszny ( płynu VR ) ( 10÷15 ml )
Od osób podejrzanych podejrzanych o nosicielstwo pobrać ok. 3 g kału do płynu AWP lub VR
( objętość płynu 10÷15 ml ).
Uwaga: Alkaliczna woda peptonowa jest równocześnie podłożem transportowym i wybiórczonamnażającym, po 6÷8 godzinach hodowlę przesiać na podłoża stałe i/lub płynne.
Po wcześniejszym zamówieniu (poniedziałek – piątek w godzinach 7.30 – 11.00) jest dostępna
w Oddziale Laboratoryjnym Bakteriologii WSSE w Krakowie.
Uwaga: Płyn konserwujący używany do przesyłania materiału do badania w kierunku Shigella ( bufor
fosforanowo- glicerolowy ) nie nadaje się do przesyłania próbek do badania w kierunku Vibrio !
NIE WOLNO STOSOWAĆ PŁYNU KONSERWUJĄCEGO !!!
Uwaga: Kału nie pobierać z basenu. Jeżeli nie ma innej możliwości, dopilnować by basen był wyjałowiony
po użyciu przez innego chorego i sprawdzić czy nie pozostają w nim resztki płynów
dezynfekujących, mogących spowodować fałszywie ujemny wynik badania.
3. Pojemnik dokładnie zamknąć.
4. Na pojemniku umieścić dane pacjenta ( imię, nazwisko )
5. Pojemnik umieścić w foliowym woreczku.
6. Wypuścić powietrze z woreczka i zawiązać go na węzeł.
7. Do każdej próbki dołączyć „Skierowanie na badanie……” umieszczone oddzielnie w kopercie
lub torebce nie mającej kontaktu z próbką przeznaczoną do badania.
8. „Skierowanie na badanie…” wypełnić czytelnie i dokładnie.
9. Kał pobrany do pojemnika dostarczyć do badania do 2 godzin od pobrania (nie dodawać płynu
konserwującego). Próbkę do momentu dostarczenia do laboratorium przechowywać i transportować
w temperaturze pokojowej.
Uwaga: Pierwszą próbkę kału od podejrzanego o cholerę chorego pobrać przed rozpoczęciem
leczenia !
Załącznik nr 7 do IS-LM-48
Wydanie 1 z 30-10-2012
II. Wymaz z odbytu
1. Wymaz z odbytu pobrać jałową wymazówką bawełnianą, wprowadzając ją do odbytu poprzez jałową
rurkę gumową.
Uwaga:
•
•
Zwrócić uwagę na konieczność wprowadzenia wymazówki na głębokość 4÷5 cm i na obecność
na waciku materiału kałowego po jego wyjęciu z odbytu. W czasie pobierania materiału zwrócić
uwagę, by chory swobodnie oddychał i rozluźnił mięśnie zwieracza odbytu.
Od jednej osoby powinno pobierać się dwa wymazy, aby zapewnić pobranie odpowiedniej ilości
materiału do badania.
Uwaga: Przy badaniu osób nie mających objawów biegunki, podejrzanych o nosicielstwo lub osób
ze styczności z chorymi wymazy z odbytu są mniej przydatne do badania niż próbki kału.
2. Wymazówkę umieścić w podłożu transportowym ( AWP, VR lub CB ).
3. Na próbówce umieścić dane pacjenta ( nazwisko, imię ).
4. Wymaz dostarczyć do laboratorium do 4 godzin od pobrania . Próbkę do momentu dostarczenia
do laboratorium przechowywać i transportować w temperaturze pokojowej.
5. Do każdej próbki dołączyć „Skierowanie na badanie……” umieszczone oddzielnie w kopercie
lub torebce nie mającej kontaktu z próbką przeznaczoną do badania.
6. „Skierowanie na badanie…” wypełnić czytelnie i dokładnie.
III. Wymiociny
1. Pobrać próbkę wymiocin o objętości 1 – 3 ml i umieścić w jałowym pojemniku.
2. Na pojemniku umieścić dane pacjenta (nazwisko, imię ) i informację o rodzaju materiału (wymiociny)
3. Próbkę niezwłocznie dostarczyć do laboratorium (do 2 godzin od pobrania). Do momentu dostarczenia
do laboratorium próbkę przechowywać i transportować w temperaturze pokojowej.
4. Do każdej próbki dołączyć „Skierowanie na badanie……” umieszczone oddzielnie w kopercie
lub torebce nie mającej kontaktu z próbką przeznaczoną do badania.
5. „Skierowanie na badanie…” wypełnić czytelnie i dokładnie.
Uwaga: Do laboratoryjnej diagnostyki cholery wymiociny są mniej przydatne niż kał.
Pojemnik z próbką do badania transportować w pozycji pionowej, ostrożnie, w sposób
uniemożliwiający uszkodzenie ( zgniecenie, pęknięcie pojemnika).
Skierowanie zniszczone ( pomięte , poplamione ) nie będzie przyjęte.
Nie wkładać skierowania do woreczka z próbką !
Załącznik nr 7 do IS-LM-48
Wydanie 1 z 30-10-2012
ZALECENIE
POBIERANIE, TRANSPORT I PRZECHOWYWANIE
PRÓBKI MATERIAŁU BIOLOGICZNEGO
DO BADANIA BAKTERIOLOGICZNEGO W KIERUNKU BŁONICY
1. Materiał do badania może pochodzić od osób chorych i nosicieli.
• Materiał od osób chorych stanowią: naloty z migdałków, podniebienia, wydzielina z chorobowo
zmienionych śluzówek gardzieli, nosa, wydzielina z owrzodzeń spojówek oka, przewodów usznych,
ran itp.
• Materiał od osób zdrowych badanych w kierunku nosicielstwa maczugowców błonicy
i ozdrowieńców stanowi wydzielina z gardła i nosa.
2. Materiał powinien być pobrany we wczesnym okresie choroby i przed rozpoczęciem leczenia
antybiotykami z uwagi na dużą wrażliwość maczugowców błonicy na niektóre antybiotyki
powszechnie stosowane w lecznictwie.
3. Materiał pobierać starannie i w dostatecznej ilości:
• z nalotów i owrzodzeń - zebrać materiał z miejsc sąsiadujących z zapalnie zmienioną błoną
śluzową;
• przy badaniach na nosicielstwo - z mieszków migdałków i z zachyłków między migdałkami
a łukami podniebiennymi;
• przy pobieraniu z nosa - ze śluzówki przegrody i ściany bocznej.
Pobieranie materiału wykonać przy pomocy jałowej wymazówki.
4. Od osoby chorej pobrać materiał na dwie wymazówki:
• na pierwszą - w celu wykonania posiewu
• na drugą - w celu sporządzenia preparatów bezpośrednich
Od ozdrowieńców lub osób zdrowych badanych na nosicielstwo pobrać materiał na dwie wymazówki:
• na pierwszą - wydzielinę z gardła w celu wykonania posiewu
• na drugą - wydzielinę z nosa w celu wykonania posiewu.
5. Materiał do badań pobrać jałową wymazówką i umieścić w jałowym pojemniku.
6. Pojemnik dokładnie zamknąć, opisać danymi pacjenta ( imię, nazwisko) oraz umieścić informację
z jakiego materiału pobrano wymaz do badania.
7. Pojemnik umieścić w foliowym woreczku. Wypuścić powietrze z woreczka i zawiązać go na węzeł.
8. Do każdej próbki dołączyć „Skierowanie na badanie……” umieszczone oddzielnie w kopercie
lub torebce nie mającej kontaktu z próbką przeznaczoną do badania.
9. „Skierowanie na badanie…” wypełnić czytelnie i dokładnie.
10. Materiał niezwłocznie dostarczyć do laboratorium (do 2 godzin od pobrania). Próbkę do momentu
dostarczenia do laboratorium przechowywać i transportować w temperaturze pokojowej.
Jeśli nie ma możliwości niezwłocznego dostarczenia próbki do laboratorium, materiał dostarczyć
do 24 godzin od pobrania. Próbkę przechowywać i transportować w temperaturze pokojowej.
NIE ZAMRAŻAĆ !
Pojemnik z próbką do badania transportować w pozycji pionowej, ostrożnie, w sposób
uniemożliwiający uszkodzenie ( zgniecenie, pęknięcie pojemnika).
Skierowanie zniszczone ( pomięte , poplamione ) nie będzie przyjęte.
Nie wkładać skierowania do woreczka z próbką !
Załącznik nr 8 do IS-LM-48
Wydanie 1 z 30-10-2012
ZALECENIE
POBIERANIE, TRANSPORT I PRZECHOWYWANIE
PRÓBKI MATERIAŁU ŚRODOWISKOWEGO
DO BADANIA BAKTERIOLOGICZNEGO W KIERUNKU WĄGLIKA
1. Próbkę ( materiał niewiadomego pochodzenia ) pobiera funkcjonariusz Straży Pożarnej
w porozumieniu z pracownikiem Państwowej Powiatowej Inspekcji Sanitarnej oraz Centrum
Zarządzenia Kryzysowego.
2. Warunki pobrania i transportu są określone w aktualnych wytycznych Głównego Inspektora
Sanitarnego „Ujednolicone zasady postępowania i współpracy w przypadku zagrożenia
niebezpieczną chorobą zakaźną oraz bioterroryzmem”
3. Zabezpieczoną próbkę do badania w kierunku wąglika funkcjonariusz Straży Pożarnej przekazuje
upoważnionemu pracownikowi WSSE w Krakowie.
4. Pracownik Państwowej Powiatowej Inspekcji Sanitarnej i/lub funkcjonariusz Straży Pożarnej
przekazuje „Protokół pobrania” ( wg wzoru Klienta ) upoważnionemu pracownikowi WSSE
w Krakowie.
5. W „Protokole pobrania” umieścić informacje dotyczące pobieranej próbki do badań:
• dane osoby pobierającej próbkę ( nazwisko, imię, funkcja pracownika Straży Pożarnej)
• miejsce pobrania
• dane osoby dostarczającej próbkę ( nazwisko, imię, funkcja pracownika Straży Pożarnej)
• opis pobieranego materiału
• data i godzina pobrania próbki do badań.
Załącznik nr 9 do IS-LM-48
Wydanie 1 z 30-10-2012
ZALECENIE - NOWE
POBIERANIE, TRANSPORT I PRZECHOWYWANIE
PRÓBKI WYMAZU Z GARDŁA
DO BADANIA BAKTERIOLOGICZNEGO
1. Wymazy z gardła najlepiej pobierać w godzinach porannych przed przyjęciem pokarmów lub płynów
oraz przed umyciem zębów.
WYMAZ Z GARDŁA POBRAĆ NA CZCZO!
Uwaga: W wyjątkowych sytuacjach, jeśli warunki te nie mogą być spełnione, można pobrać wymaz
przynajmniej 3 ÷ 4 godziny po ostatnim posiłku lub ostatnim myciu zębów
(z uwzględnieniem, że wartość diagnostyczna tak pobranego materiału jest znacznie mniejsza)
2. Ułożyć odpowiednio pacjenta, aby uzyskać dobre oświetlenie jamy ustnej. Pacjent powinien siedzieć
twarzą do światła.
3. Zdezynfekować ręce i założyć rękawiczki jednorazowe.
4. Otworzyć zestaw do pobierania wymazu.
5. Poprosić pacjenta o szerokie otwarcie jamy ustnej i używając szpatułki przytrzymać język, co pozwoli
uniknąć zanieczyszczenia wymazu śliną.
6. Sterylnym patyczkiem wymazowym (przesuwając i obracając wymazówkę) pobrać materiał z miejsc
zmienionych chorobowo: z tylnej ściany gardła i z migdałków podniebiennych.
Uwaga: Unikać dotknięcia warg, zębów, języka, błony śluzowej policzków i języczka podniebiennego.
7. Patyczek wymazowy z pobranym materiałem umieścić w podłożu transportowym uważając by nie
dotykać wacikiem ścianek probówki z podłożem.
Uwaga: Korek probówki z podłożem transportowym („galaretką”) dobrze jest wcześniej obluzować
aby łatwiej było go później usunąć.
9. Probówkę transportową opisać danymi pacjenta ( imię, nazwisko). Podać informację o rodzaju
materiału badanego (wymaz z gardła ).
10. Wypełnić starannie „Skierowanie na badanie…” . Podać wszystkie konieczne dane o pacjencie.
11. Materiał niezwłocznie dostarczyć do laboratorium – nie później niż 24 godziny od pobrania.
Pobrany materiał przechowywać i transportować w temperaturze pokojowej. NIE ZAMRAŻAĆ !
UWAGI:
•
Wymazu z gardła nie pobierać po rozpoczęciu antybiotykoterapii. Wymaz z gardła można
pobrać nie wcześniej niż po 7 dniach od zakończenia antybiotykowe
Załącznik nr 10 do IS-LM-48
Wydanie 1 z 30-10-2012
ZALECENIE
POBRANIE, TRANSPORT I PRZECHOWYWANIE
PRÓBKI WYMAZU Z NOSA
DO BADANIA BAKTERIOLOGICZNEGO
1. Pobieranie wymazu z nosa może odbywać się z obu kanałów nosowych (lewy i prawy ) lub z każdego
oddzielnie.
2. Wskazane jest, aby odkazić nozdrza np. roztworem Rivanolu lub 70 % alkoholem celem
zapobiegnięcia przeniesieniu niepożądanych bakterii na wymazówkę.
3. Ułożyć odpowiednio pacjenta, aby uzyskać dobre oświetlenie kanałów nosowych - pacjent powinien
siedzieć twarzą do światła.
4. Umyć i zdezynfekować ręce. Założyć jednorazowe rękawiczki
5. Po otwarciu sterylnego opakowania, delikatnie wprowadzić wymazówkę głęboko do kanału nosowego
starając się nie dotknąć nią zewnętrznej powierzchni nozdrzy, a następnie wykonać kilka obrotów
wymazówką w kanale nosowym.
6. Patyczek wymazowy z pobranym materiałem umieścić w podłożu transportowym uważając by nie
dotykać wacikiem ścianek probówki z podłożem.
Uwaga: Korek probówki z podłożem transportowym („galaretką”) dobrze jest wcześniej obluzować
aby łatwiej było go później usunąć.
6. Probówkę transportową opisać danymi pacjenta ( imię, nazwisko). Podać informację o rodzaju
materiału badanego (wymaz z nosa ).
7. Wypełnić starannie „Skierowanie na badanie…” . Podać wszystkie konieczne dane o pacjencie.
8. Materiał niezwłocznie dostarczyć do laboratorium – nie później niż 24 godziny od pobrania. Pobrany
materiał przechowywać i transportować w temperaturze pokojowej. NIE ZAMRAŻAĆ !
UWAGI:
•
•
Wymazy z nosa należy wykonać przed zastosowaniem antybiotyków oraz środków działających
miejscowo, szczególnie podawanych donosowo (krople, aerozole)
Jeśli pacjent jest kierowany do zabiegu i wymagane jest badanie na nosicielstwo S. ureus,
fakt ten zaznaczyć na „Skierowaniu na badanie …” .
W takiej sytuacji wymaz wykonać z prawego i lewego nozdrza.
Załącznik nr 11 do IS-LM-48
Wydanie 1 z 30-10-2012
ZALECENIE
POBRANIE, TRANSPORT I PRZECHOWYWANIE
SZCZEPU BAKTERYJNEGO
DO IDENTYFIAKCJI
1. Wyizolowany szczep bakteryjny przesyłać na skosie agarowym lub w postaci hodowli
na płytce Petriego lub na podłożu Kliglera.
2. Czas transportu nie może przekraczać 24 godzin w temperaturze otoczenia.
NIE ZAMRAŻAĆ SZCZEPÓW !
Uwaga: Szczep bakteryjny transportować do laboratorium w warunkach zapewniających jego
przydatność do badań.
Najważniejszymi parametrami jest czas i warunki w jakich przebiega transport. Jest to związane
przede wszystkim z żywotnością drobnoustrojów oraz z wpływem na ich przeżycie temperatury,
wilgotności i innych parametrów, które mogą ulegać zmianie podczas transportu bakterii.
3. Szczep bakteryjny dostarczyć do laboratorium w potrójnym opakowaniu.
• Szczep transportować w szczelnie zamkniętej probówce zawierającej podłoże
do przechowywania szczepów lub na wymazówce z podłożem transportowym.
• Probówkę bądź płytkę zawierającą szczep bakteryjny zawinąć w materiał chłonny ( wata, bibuła )
tak, aby w przypadku uszkodzenia materiał zakaźny został zaabsorbowany i nie wydostał się
na zewnątrz.
• Probówkę umieścić w plastikowym pojemniku zapobiegającym uszkodzeniu zawartości.
• Tak opakowaną próbówkę lub płytkę umieścić w kartonowym lub plastikowym opakowaniu
oznaczonym napisem „ Materiał zakaźny”.
Uwaga: Szczep bakteryjny dostarczają bezpośrednio do laboratorium upoważnione osoby .
4. Do opakowania ze szczepem załączyć „Kartę nr … przygotowania i przekazania próbek do
Laboratorium Mikrobiologii”:
Uwaga:
• Poz. 1 – 3 „ Karty nr … przygotowania i przekazania próbek do Laboratorium Mikrobiologii”
wypełnia laboratorium przesyłające próbkę
• Jeśli szczep wyizolowano od pacjenta, w krótkim opisie próbki podać:
- z jakiego materiału pochodzi szczep bakteryjny
- od kogo został wyizolowany (chory, ozdrowieniec, nosiciel, osoba z kontaktu z chorym, zdrowy,
szczep z materiału „post mortem”)
- dane pacjenta: imię, nazwisko, pesel, data urodzenia, płeć, adres zamieszkania
- informacje o szczepie (rodzaj wyhodowanego patogenu lub podejrzenie, np. Salmonella spp.)
• Jeśli szczep wyizolowano z próbek wody i/lub żywności , w krótkim opisie próbki podać:
- nr szczepu i informację z jakiego produktu żywnościowego został wyizolowany
(np. mięso wołowe )
- informacje o szczepie (rodzaj wyhodowanego patogenu lub podejrzenie, np. Salmonella spp.)
• Poz. 4 – 5 „ Karty nr … przygotowania…” wypełnia laboratorium przyjmujące próbkę.
Załącznik nr 12 do IS-LM-48
Wydanie 1 z 30-10-2012
ZALECENIE
POBIERANIE, TRANSPORT I PRZECHOWYWANIE
TESTU BIOLOGICZNEJ KONTROLI SKUTECZNOŚCI PROCESU STERYLIZACJI
( Sporal A / Sporal S )
DO BADANIA BAKTERIOLOGICZNEGO
1. Wykonać biologiczną kontrolę skuteczności procesu sterylizacji zgodnie z zaleceniami producenta
testów wskaźnikowych (Sporale), służących do biologicznej kontroli skuteczności procesu sterylizacji.
2. Po zakończeniu procesu sterylizacji testy wskaźnikowe (Sporale) wyjęte ze sterylizatora dostarczyć
do laboratorium w czasie nie dłuższym niż 24 godziny i zgodnie z wymogami określonymi w
instrukcji producenta wskaźników biologicznych.
3. W przypadku sterylizatora o pojemności do 20 l dostarczyć 2 testy, jeśli sterylizator ma pojemność
powyżej 20 l dostarczyć 3 testy.
4. Do każdego badania dostarczyć test kontrolny nie poddany procesowi sterylizacji („ślepa próba”),
która stanowi kontrolę żywotności drobnoustrojów. Zwrócić uwagę czy testy są z tej samej serii i mają
właściwą datę ważności.
5. Testy wskaźnikowe ( Sporale ) dostarczyć do badania razem z „Protokołem biologicznej kontroli
skuteczności procesu sterylizacji”, który musi zawierać następujące informacje:
• Dane klienta ( imię, nazwisko, nazwa zakładu, adres, telefon kontaktowy)
• Typ sterylizatora, numer fabryczny, rok produkcji, pojemność
• Data i godzina sterylizacji
• Parametry sterylizacji: czas sterylizacji, temperatura, ciśnienie
• Imię , nazwisko osoby przeprowadzającej sterylizację
( formularz do pobrania w WSSE Kraków lub na stronie internetowej WSSE Kraków )
Testy dostarczyć do WSSE Kraków, ul. Prądnicka 76 – parter, pokój nr 602
od poniedziałku do piątku w godzinach: 7.30– 14.00
Telefon kontaktowy: (012) 25 49 492
Informacje dotyczące umowy/zlecenia oraz płatności faktur : ( 0)783 884 480
Załącznik nr 13 do IS-LM-48
Wydanie 1 z 30-10-2012