docPrzewodnik po kościele w Iwięcinie
download 
Reklamacja Transkrypt
Przewodnik po kościele w Iwięcinie
Kościół w Iwięcinie p.w. Matki Boskiej Królowej Polski. W średniowieczu – czasach mnichów, rycerzy i królów wznoszono okazałe bardzo wysokie i smukłe kościoły, pełne rzeźb i witraży. Średniowieczne kościoły kryły w sobie wiele zagadek i legend. Artyści i architekci średniowiecza pozostawali anonimowi – nie ujawniali swoich imion ani nazwisk w kronikach, a historie budowy kościołów często okryte były tajemnicą. W czasach średniowiecza (w XIV wieku), około 600 lat temu, wybudowano kościół w Iwięcinie. Kościółek wzniesiono w stylu gotyckim. W Europie Północnej – na Pomorzu, kościoły różniły się od typowych kamiennych gotyckich katedr. Przede wszystkim nie było tu dużych złoży kamienia i świątynie budowano z czerwonej cegły. Wzniesiono okazałe ceglane katedry w Koszalinie, Gdańsku czy Toruniu. W tych czasach wybudowano również ceglany kościółek w Iwięcinie. Kościół w Iwięcinie powstał z inicjatywy mnichów z zakonu Cystersów, których klasztor mieścił się w Bukowie Morskim. Cystersi byli zakonem, który w swojej regule, poza działalnością intelektualną, duży nacisk kładł na pracę fizyczną, uprawę ziemi, kolonizację dzikich terenów, karczowanie lasów. Twórca reguły cysterskiej, św. Bernard z Clairvaux głosił wyraźne poglądy na temat budowli kościelnych – miały być one skromne, skłaniające raczej do modlitewnego skupienia, niż oszałamiające przepychem form. Nasz kościółek jest najstarszą i najpiękniejszą świątynią założoną przez klasztor w Bukowie. Projekt Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Wsi Iwięcino - „Pomorski Szlak Cysterski - Iwięcino, Wierciszewo, Dąbrowa” współfinansowany jest ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach programu operacyjnego Funduszu Inicjatyw Obywatelskich i budżetu Gminy Sianów. 1 Watro zwrócić uwagę na charakterystyczne dla gotyckiej architektury ostre łuki nad drzwiami i oknami oraz na ślepe, jakby zamurowane okna (które nazywają się „blendy”). Kościół wybudowano na wzniesieniu w centrum wsi. Podstawą kościoła są masywne kamienne fundamenty. Kamień na fundamenty zwieziono z różnych stron – ze wsi Bukowo, Osieki i z Suchej. Charakterystycznym elementem kościoła jest wysoka na 32 metry wieża, która przez wiele stuleci była znakiem nawigacyjnym dla wracających z morza rybaków. Wieża pochylona jest w kierunku zachodnim, ze względu na wiejące od zachodu silne wiatry1. W dawnych czasach wokół świątyni znajdował się cmentarz. Cmentarz Dookoła kościoła znajdował się cmentarz. Do dziś zachowały się trzy cmentarne bramy – każda przeznaczona była dla mieszkańców innej wsi: Iwięcina, Wierciszewa i Belkowa. Każdą z cmentarnych bram zdobił rzeźbiony napis: Belkowo „Tu Mors, Eris Porta Coeli” („O śmierci. Ty staniesz się bramą do nieba”); Wierciszewo „Gehet Zu Seinem Troen Ein Mit Danken” (Przestępujcie jego bramy z wdzięcznością”); napis z Iwięcińskiej bramy stał się z czasem nieczytelny. W dawnych czasach pilnowano, aby mieszkańcy każdej z wsi korzystali tylko i wyłącznie z przeznaczonej dla nich bramy. Przy bramie Wierciszewa i Belkowa pastor odprawiał uroczystości pogrzebowe, dlatego też były znacznie szersze od bramy Iwięcińskiej. W Iwięcinie uroczystości te odbywały się w domach umarłych mieszkańców, które pastor odwiedzał osobiście. 1 Wieża – 32 metry wysokości. Kościół pierwotnie posiadał cztery wieżyczki, jednak w 1732 roku piorun zniszczył dwie z nich, odbudowano zatem jedną wieżę i nadano jej pochylenie w kierunku zachodnim (by uchronić przed silnymi wiatrami zachodnimi). Projekt Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Wsi Iwięcino - „Pomorski Szlak Cysterski - Iwięcino, Wierciszewo, Dąbrowa” współfinansowany jest ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach programu operacyjnego Funduszu Inicjatyw Obywatelskich i budżetu Gminy Sianów. 2 Wnętrze. Kościół w Iwięcinie, podobnie jak większość średniowiecznych kościołów, jest „orientowany” – oznacza to, iż prezbiterium wybudowane jest od wschodu. Wiąże się to z traktowaniem światła jako przejawu boskości – wpadające do kościoła słońce podczas porannych mszy sprawiało, iż ołtarz był świetlisty, zgodnie z biblijnym przekazem, iż Bóg jest światłością. Z czasów średniowiecza (z 1417 roku) pochodzi najmniejszy dzwon kościoła, sakramentarium gotyckie z XVI wieku i krucyfiks z przełomu XV/XVI wieku. Sakramentarium jest drewnianą szafką, w której przechowywano Najświętszy Sakrament i oleje wykorzystywane podczas mszy. Sakramentarium posiada ozdobny zamek, kołatkę i dekoracyjną rozetkę w centrum płyciny drzwiczek. W górnej części ozdobione jest krenelażem (ozdobne kwadratowe „ząbki”), u dołu wyciętym trójliściem, w głębi którego widoczny jest łuk listkowy. Drewniany późnogotycki krucyfiks – w kwadratowych zakończeniach ramion krzyża posiada wizerunki czterech skrzydlatych symboli, atrybutów Ewangelistów. Są to: wół (św. Łukasz), lew (św. Marek), orzeł (św. Jan) i człowiek-Anioł (św. Mateusz). Te symbole w sztuce łączono z Ewangelistami już od IV wieku (wg Ezechiela I,5-14, opisany jest w tej wizji skrzydlaty Tetramorf o czterech twarzach: orła, człowieka, woła i lwa). Ciekawostkę stanowią krzyże maltańskie na ścianach kościoła, zwane „zacheuszami”. Zachowało się pięć takich krzyży. W średniowieczu umieszczano takie krzyżyki na pamiątkę poświęcenia (konsekracji) kościoła. Bywało, iż w tych miejscach przytwierdzano świeczki. Tradycyjnie umieszczano 12 zacheuszy. Pozostałe elementy wyposażenia wnętrza, pochodzą już z czasów które nastały po średniowieczu. Projekt Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Wsi Iwięcino - „Pomorski Szlak Cysterski - Iwięcino, Wierciszewo, Dąbrowa” współfinansowany jest ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach programu operacyjnego Funduszu Inicjatyw Obywatelskich i budżetu Gminy Sianów. 3 Warto zwrócić uwagę na obraz podarowany przez Annę Katarzynę von Bulgrin, dziedziczkę z pobliskiego Rzepkowa (zm. 1540). Ofiarowała ona swój portret kościołowi w podziękowaniu za możliwość uczestniczenia w katolickich mszach świętych, jako że Iwięcino zachowało „starą wiarę” dłużej niż inne wsie z okolicy. Z postacią Anny Katarzyny wiąże się jedna z iwięcińskich legend, opowiadająca o tym „Jak krzew jałowca znalazł się w Iwięcinie”. Brzmi ona następująco: Jak krzew jałowca znalazł się w Iwięcinie2. O jałowcowy las w Iwięcinie toczyła się temu rozprawa sądowa. Ciągnęła się latami. Dopiero wielki Elektor rozstrzygnął spór przyznając prawo własności iwięcinianom. Stało się to tak: W Osiekach za czasów katolickich stał sławny kościół odpustowy. Kiedyś pastuszka świń poszła do ołtarza, by przyjąć świętą komunię, przed żoną dziedzica Paula Bulgrina. Ta szlachetna dama była tak tym oburzona, że mocno popchnęła biedną kobietę. Przestraszony ksiądz upuścił hostię na podłogę. Strach obleciał wszystkich obecnych w kościele, gdyż dziedziczka nagle zapadła się w ziemię do kolan. Pani Bulgrin od razu zorientowała się co się stało. Przyznała się do śmiertelnego grzechu i zaczęła się modli do Boga prosząc go o wybaczenie. Pan Bóg nie domówił jej łaski. Ksiądz podał jej rękę i pomógł wydostać się z ziemi i podniósł zakrwawioną hostię, którą odtąd wystawiono jako relikwię w złotej monstrancji. Wieść o cudzie błyskawicznie się rozniosła. Osieki stały się znaną miejscowością pielgrzymkową. Tysiące osób przybywało do wsi, by zobaczy cud na własne oczy i poprzez siłę krwawiącej hostii otrzyma przebaczenie grzechów i uzdrowienie z choroby. Gdy jednak nowa nauka dotarła w te strony ksiądz uznał, że wszystko to było wielkim zabobonem. Wyjął hostię z monstrancji i zaczął się modlić: „O Jezu Chryste, Synu Boga, który przyszedłeś do nas w postaci chleba i wina, odpuściłeś nam nasze winy i przebaczyłeś nam nasze grzechy czyń byśmy pamiętali o twojej dobroci i nie mieli innych Bogów oprócz Ciebie. Zjem tę hostię jak zwykły chleb, ale z modlitwą i podziękowaniem”. Ksiądz nie zaznał szkody. Podczas następnej mszy dziedzic zauważył brak świętej hostii w monstrancji. Ksiądz opowiedział mu o swoim czynie, przekonując iż nie spotkało go nic złego, a to świadczy o tym ,że Bóg w ten sposób przemówił. 2 Die Eventhin den Knasterbusch bekam. Druk w: Karl Rosenow , Sagen der Kreis Schlawe. Besammelt und herausgeben von Lehrer Karl Rosenow, mit Zeichnungen von Lehrer Richard Zenke. Druck und Verlang von Albert Mewes in Rügenwalde [1922], s. 62-63 Projekt Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Wsi Iwięcino - „Pomorski Szlak Cysterski - Iwięcino, Wierciszewo, Dąbrowa” współfinansowany jest ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach programu operacyjnego Funduszu Inicjatyw Obywatelskich i budżetu Gminy Sianów. 4 Dziedzic wraz z rodziną przyjął nową wiarę. Jedynie jego córka Anna Katarzyna von Bulgrin pozostała katoliczką i brała odtąd udział w nabożeństwach w kościele w Iwięcinie. Jako podziękowanie, że i miejscowi chłopi nie odeszli od swojej wiary, podarowała im jałowce. Iwięcino było ostatnia ostają wiary katolickiej w parafii darłowskiej. Od 1535 roku (do 1946) kościół należał do obrządku protestanckiego. Przepiękny zabytek stanowią bogato malowane ławki kościelne – widnieje na nich data 1588. Cennym zabytkiem jest ołtarz główny – z 1622 roku. Główną scenę ołtarzową stanowi Ukrzyżowanie z Marią i św. Janem. Nad sceną Ukrzyżowania znajduje się napis: Das Blut Iesu Christi des Sohns Gottes, machet uns rein von aller Sunde co oznacza „Krew Jezusa Chrystusa, Syna Bożego oczyściła z wszystkich grzechów”. Jest to cytat z ewangelii św. Jana. W predelli (części ołtarza znajdującej się poniżej Ukrzyżowania) wymalowano Ostatnią Wieczerzę. Rzeźby w zwieńczeniu ołtarza ukazują Chrystusa jako Dobrego Pasterza i Mojżesza z tablicami Dekalogu. Z 1688 pochodzi rzeźbiona i bogato malowana ambona, z której czytano Pismo Święte i głoszono kazania. Warto zwrócić uwagę na dekoracyjny baldachim umieszczony nad amboną oraz na bogaty program rzeźbiarski ambony. Korpus ambony ozdobiony jest rzeźbionymi figurami Ewangelistów, trzymających w dłoniach księgi. Każdemu z nich towarzyszy tradycyjny symbol: Człowiek-Anioł (św. Mateusz), Lew (św. Marek), Orzeł (św. Jan) i Wół (św. Łukasz). Dodatkowo ambonę zdobią wyrzeźbione anielskie główki i zwierzęce paszcze. Na ambonie widnieje napis: Sey getrost deine Sunde sind dir vergeben, który oznacza Bądź pocieszony, Twoje grzechy są Ci odpuszczone. Jest to cytat z Ewangelii św. Mateusza. Prawdopodobnie z tego samego czasu pochodzi chrzcielnica znajdująca się obok ołtarza i dekorowana stalla – ławka ołtarzowa. Na ściankach chrzcielnicy Projekt Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Wsi Iwięcino - „Pomorski Szlak Cysterski - Iwięcino, Wierciszewo, Dąbrowa” współfinansowany jest ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach programu operacyjnego Funduszu Inicjatyw Obywatelskich i budżetu Gminy Sianów. 5 wymalowani są Ewangeliści oraz Jan Chrzciciel i prawdopodobnie Chrystus jako „Salvator Mundi”, czyli Pan Świata. Jednak najbardziej spektakularnym dziełem jest malowidło rozpościerające się ponad naszymi głowami – na suficie kościoła. Wykonano je w 1697 roku na zlecenie pastora Malichiusa. Malowidło przedstawia scenę „Sądu Ostatecznego”. Do dziś nie wiadomo kto był jego twórcą, wiemy natomiast, iż pastor zapłacił za nie malarzowi 36 talarów. W tamtych czasach była to spora suma! 1 talar cesarski (= 24 grosze szczecińskie, = 90 groszy polskich) oznaczał 18 dni pracy mistrza ciesielskiego, 18 sztuk spodni wykonanych przez krawca, 6 lat pracy robotnika folwarcznego, lub 36 beczek piwa w mieście. Nad naszymi głowami widzimy (idąc od prezbiterium do wieży kościelnej): Trójcę Świętą wśród obłoków, Słońce, Niebo, Chrystusa na tęczy w otoczeniu Świętych i Proroków, trzy Anioły, Sąd Ostateczny: Niebo i Piekło, Noc (rozgwieżdżone niebo). Elementem łączącym poszczególne sceny jest wymalowane na belkach stropu niebo z chmurami. Scenę centralną stanowi Chrystus w czerwonej szacie, zasiadający na tęczy, rozsądzający umarłych na tych, którzy pójdą do Nieba i na tych, którzy pójdą do Piekła. Chrystus wznosi prawą dłoń – tradycyjnie po prawicy Chrystusa wymalowano strefę Nieba. Lewa ręka jest opuszczona, po tej stronie znajduje się Piekło. Warto tu zwrócić uwagę na stwora ze skrzydłami i rybim ogonem, którego nazywamy „diabełkiem pomorskim”. Jego wizerunek może mieć związek z tym, iż Iwięcino od XIII wieku było wsią rybacką – od 1278 roku było stacją rybacką mnichów z Bukowa, ale prawo do połowu ryb małymi przyrządami mieli również mieszkańcy wsi. Dla ludności w tamtych czasach był to duży przywilej, gdyż prawo ograniczało zarówno dostępność połowów, jak i polowań. Na belkach stropowych możemy wypatrzeć dodatkowe małe, samodzielne sceny: chórów Projekt Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Wsi Iwięcino - „Pomorski Szlak Cysterski - Iwięcino, Wierciszewo, Dąbrowa” współfinansowany jest ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach programu operacyjnego Funduszu Inicjatyw Obywatelskich i budżetu Gminy Sianów. 6 anielskich i pejzaże. Scena „Sądu Ostatecznego” miała skłaniać do modlitwy i czynienia dobrych uczynków, aby ustrzec się przed ogniem piekielnym i trafić do Nieba pełnego aniołów. Malowidło z niewiadomych przyczyn zostało zatynkowane i ponownie odkryto je spod warstwy tynku podczas remontu kościoła 101 lat temu w 1908 r. Dlaczego malowidło zakryto, skoro kosztowało tak drogo? Jak długo wierni mogli je oglądać? Te pytania na razie pozostają bez odpowiedzi. Malowidło konserwowano dwukrotnie: w 1923 r. i w 1976. W kościele znajduje się również pamiątkowa tablica z lat 1729-1730, na której widoczne są dwie dziewczynki. Te dziecięce postaci wiążą się z kolejną legendą iwięcińskiego kościoła. Tańczące konfirmantki3 w kościele w Iwięcinie4. W iwięcińskim kościele znajduje się pamiątkowa tablica (z lat 1729 i 1730), na której widoczne są dwie małe dziewczynki. Obie siostry zmarły, gdy miały trzy miesiące, ale na obrazie przedstawione są jako młode dziewczyny. Stoją obok siebie trzymając się za ręce Jak konfirmantki. Wokół tej tablicy powstała następująca legenda: „W przeddzień niedzieli palmowej, zgodnie z dawną tradycją , konfirmanci dekorowali wnętrze kościoła, a szczególnie ołtarz. Po skończonej pracy siostry tańczyły wokół ołtarza. Za takie zbeszczeszczenie świętego miejsca obie dziewczynki zostały ukarane. Upadły martwe.” Ta legenda oparta jest na fakcie historycznym, ale z napisu na epitafium wynika, że chodziło o małe dzieci. Na ścianie północnej znajduje się dekoracyjna, niedawno odrestaurowana tablica, prawdopodobnie z XVI/XVII wieku. W czasach protestanckich umieszczony był w niej portret Marcina Lutra. Konfirmacja jest w kościołach ewangelickich odpowiednikiem jednocześnie pierwszej komunii i bierzmowania w kościele katolickim. W większości krajów protestanckich ma miejsce w dniu Niedzieli Palmowej lub pierwszej niedzieli po Wielkanocy. 4 Die tanzenden Konfirmandinnen in der Kirche zu Iventhin . Druk w: Karl Rosenow , Sagen der Kreis Schlawe. Besammelt und herausgeben von Lehrer Karl Rosenow, mit Zeichnungen von Lehrer Richard Zenke. Druck und Verlang von Albert Mewes in Rügenwalde [1922], s. 63 3 Projekt Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Wsi Iwięcino - „Pomorski Szlak Cysterski - Iwięcino, Wierciszewo, Dąbrowa” współfinansowany jest ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach programu operacyjnego Funduszu Inicjatyw Obywatelskich i budżetu Gminy Sianów. 7 W 2001 roku odnowiono płytę inskrypcyjną z 1899 r., zawierającą wykaz prawie wszystkich pastorów kościoła (znajduje się ona na ścianie południowiej). Na przeciwległej tablicy, na ścianie obok ambony, widnieje podobna tablica, zawierająca spis nazwisk proboszczów iwięcińskiego kościoła od 1945. Z 1908 roku pochodzą kościelne organy. Na balustradzie balkonu umieszczono 11 obrazów przedstawiających Apostołów. Nasz kościółek posiada ciekawą i złożoną historię. Wybudowany był w czasach średniowiecznych, a przez następne stulecia zyskiwał elementy wyposażenia wnętrza, które dziś są cennymi zabytkami. W ostatnich latach przeprowadzono w nim wiele prac renowatorskich – odnowiono ambonę, chrzcielnicę, ołtarz główny, stronę północną zabytkowych ław, płytę inskrypcyjną. Z roku na rok kościółek staje się piękniejszy. Ciekawostki dla każdego. Gotyk, styl gotycki – kierunek w sztuce średniowiecznej Europy, trwający od XII do około XV/XVI wieku. Charakterystycznymi elementami gotyckiej architektury są łuki ostre wieńczące zarówno otwory okienne jak i drzwiowe, witraże i rozbudowane systemy konstrukcyjne. W czasach gotyku wznoszono okazałe wysokie katedry, pełne rzeźb i witraży. Ambona – miejsce otoczone balustradą, gdzie czytano Ewangelie i głoszono kazania. Ambony mogły przybierać wyszukane formy – bywały rzeźbione, zdobione, kolorowo malowane. Projekt Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Wsi Iwięcino - „Pomorski Szlak Cysterski - Iwięcino, Wierciszewo, Dąbrowa” współfinansowany jest ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach programu operacyjnego Funduszu Inicjatyw Obywatelskich i budżetu Gminy Sianów. 8 Sąd Ostateczny – scena, często rozbudowana, ukazująca Chrystusa – Sędziego, z reguły siedzącego na tęczy z kulą pod stopami w otoczeniu Aniołów, Proroków i świętych. Scena obrazuje Sąd nad ludźmi, Niebo i Piekło. Często występują w tych scenach Anioły i Diabły oraz włączona jest scena Grzechu Pierworodnego. Sądy Ostateczne były popularnym tematem w czasach średniowiecza i wczesnego renesansu. Polichromia – malarska dekoracja, polichromiami nazwać można malowidła na ścianach, suficie, zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz budowli. Często malowano różnorodne sceny biblijne. W kościele w Iwięcinie namalowano w 1697 r. „Sąd Ostateczny”, którym wypełniono cały sufit. Protestantyzm – w latach 1535-1946 iwięciński kościół funkcjonował w obrządku protestanckim. Protestantyzm jest jedną z gałęzi chrześcijaństwa. Powstał w wyniku ruchów reformacyjnych na początku XVI wieku. Podstawowe założenia teologii protestanckiej kładą nacisk na to, iż jedynie Pismo Święte stanowi autorytet w sprawach wiary i praktyki chrześcijańskiej, jedynie Jezus Chrystus, jako prawdziwy Bóg i prawdziwy człowiek, jest pośrednikiem między nimi obojga, jedynie łaska Boża jest podstawą usprawiedliwienia grzesznika poprzez wiarę i niezależnie od jego uczynków, jedynie Bóg jest godzien oddania mu czci przez stworzenie. Protestantyzm zakłada, że chociaż prawda jest w Kościele, jednak jego nauki muszą być nieustannie weryfikowane względem Pisma Świętego, które zawsze pozostaje nadrzędnym i niezależnym punktem odniesienia. Dodatkowo, każdy chrześcijanin wypełniony Duchem Świętym, posiada jednakowe namaszczenie do właściwego rozumienia Biblii co przywódcy i nauczyciele Kościoła, przez co nie jest on związany w sumieniu do bezwzględnego akceptowania wszelkich przekazywanych mu nauk, lecz raczej ma obowiązek rozsądzania ich, czy są one faktycznie zgodne z nauczaniem Pisma Świętego. [źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Protestantyzm]. Opracowała Agnieszka Nowak. na podstawie: Andrzej Dębowski, Historia XIV wiecznego kościoła [http://www.iwiecino.wioskitematyczne.org.pl/czytaj,41,historia_xivwiecznego_kosciola.html] Projekt Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Wsi Iwięcino - „Pomorski Szlak Cysterski - Iwięcino, Wierciszewo, Dąbrowa” współfinansowany jest ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach programu operacyjnego Funduszu Inicjatyw Obywatelskich i budżetu Gminy Sianów. 9 Andrzej Dębowski, Dlaczego w roku 1697 powstała polichromia „Sądu Ostatecznego” na suficie iwięcińskiego kościoła? [http://www.sianow.pl/wioski/iwiecino/wydawnictwa/Historia_polichromii_w_iwiecinie.pdf] [http://www.sianow.pl/wioski/iwiecino/cystersi/prezentacja_projektu.pdf] Polichromia „Sąd Ostateczny” z roku 1697 [http://www.iwiecino.wioskitematyczne.org.pl/czytaj,65,polichromia_sad_ostateczny.html] Legendy: Tańczące konfirmantki w kościele w Iwięcinie; Jak krzew jałowca znalazł się w Iwięcinie. [http://www.iwiecino.wioskitematyczne.org.pl/czytaj,68,legenda.html] Fritz Winzer, Słownik Sztuk Pięknych, Katowice 2000 Wilfried Koch, Style w architekturze, Warszawa 1996 Jan Białostocki, Sztuka cenniejsza niż złoto, tom 1, Warszawa 1991 Tłumaczenia napisów w kościele w Iwięcinie 1. Napis na ławce/stalli ołtarzowej: „Quorum remiseritis peccata remittuntur eis” to fragment wersetu z Ewangeii wg św. Jana, całość brzmi: “Quorum remiseritis peccata remittuntur eis quorum retinueritis detenta sunt” z ewangelii wg św. Jana rozdział 20 werset 23. Całość tłumaczyć można jako: Komu odpuścicie grzechy, będą mu odpuszczone, a którym nie odpuścicie, będą im zatrzymane. Czyli to co jest na ławce oznacza: Komu odpuścicie grzechy, będą mu odpuszczone. Bo jest to tylko połowa wersetu. 2. Napis obiegający baldachim ambony – “Qui vos audit, me audit: et qui vos spernit, me spernit. Qui autem me spernit, spernit eum qui misit me”, jest to werset z Ewangelii wg sw. Łukasza, rozdział 10 werset 16 – “Kto was słucha, mnie słucha, a kto Wami gardzi, mną gardzi; lecz kto mną gardzi, gardzi tym, który mnie posłał”. Niestety nie byłam w stanie spisać dokładnie tego napisu, bo z dołu prawie go nie widać, ale wydaje mi się, że tam jest tylko połowa wersetu czyli “Qui vos audit, me audit: et qui vos spernit, me spernit” czyli “Kto was słucha, mnie słucha, a kto Wami gardzi, mną gardzi”. 3. Non vos estis quiloquimini sed spiritus patris mei ovie in vobis – napis pod baldachimem ambony – to 20 werset 10 rozdziału Ewangelii wg św. Projekt Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Wsi Iwięcino - „Pomorski Szlak Cysterski - Iwięcino, Wierciszewo, Dąbrowa” współfinansowany jest ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach programu operacyjnego Funduszu Inicjatyw Obywatelskich i budżetu Gminy Sianów. 10 Mateusza [dotyczy Rozesłania Apostołów], czyli “Gdyż nie wy będziecie mówili, lecz Duch Ojca waszego będzie mówił przez was” 4. „VERBUM DOMINI MANET IN AETERNUM” – napis na ambonie tuż nad rzeźbami Ewangelistów – w wolnym tłumaczeniu – „Słowo Pańskie trwa wiecznie". 5. Napis „Sey getrost deine Sunde sind dir vergeben” oznacza „Bądź pocieszony, Twoje grzechy są Ci odpuszczone”, jest to cytat z Ewangelii św. Mateusza z 9 rozdziału, rozdział dotyczy cudownych uzdrowień, a jest to najprawdopodobniej scena Uzdrowienia Paralityka, werset 2 rozdziału 9. . Projekt Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Wsi Iwięcino - „Pomorski Szlak Cysterski - Iwięcino, Wierciszewo, Dąbrowa” współfinansowany jest ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach programu operacyjnego Funduszu Inicjatyw Obywatelskich i budżetu Gminy Sianów. 11
