Kambodża: Grupa 78

Maraton Pisania Listów 2008
www.maraton.amnesty.org.pl
Kambodża: Grupa 78
Władze miasta Phnom Penh (stolicy Kambodży) od czerwca 2006 roku grożą
eksmisją ponad 150 rodzinom mieszkającym w centrum miasta na ziemi zwanej
Grupą 78. Od roku 1983, kiedy to pierwsi mieszkańcy osiedlili się w tej okolicy,
wartość ziemi ogromnie wzrosła. Większość mieszkańców to biedni sprzedawcy
uliczni, chociaż mieszkają tam także nauczyciele i urzędnicy państwowi niskiego
szczebla. Po eksmisji władze planują przesiedlić ich w miejsce, gdzie nie ma
bieżącej wody ani kanalizacji i gdzie w urągających wszelkim standardom
warunkach egzystują tysiące osób eksmitowanych z innych dzielnic Phnom Penh.
Rodziny wielokrotnie ubiegały się o oficjalne uznanie swojego prawa własności do
zamieszkiwanej ziemi. Wiele z nich mieszka w Grupie 78 od 1983 roku.
Tymczasem zgodnie z kambodżańskimi przepisami o zasiedzeniu już po pięciu
latach zamieszkiwania nabywa się prawo własności ziemi. Chociaż mieszkańcy
mają liczne oficjalne dokumenty potwierdzające, że zamieszkują Grupę 78 od
więcej niż pięciu lat, władze miejskie odrzuciły wszystkie wnioski o oficjalne
uznanie prawa własności. Komisja Katastralna – organ wydający tytuły własności
osobom mieszkającym na ziemi, która nie ma zarejestrowanego właściciela – także
odmówił rozpatrzenia wniosku. Mieszkańcom Grupy 78 powiedziano, że powodem
było zaangażowanie się w sprawę wysokich rangą przedstawicieli rządu. Rodziny
poinformowały o tym Ministerstwo Zarządzania Ziemią, Planowania Miejskiego i
Budownictwa, które obiecało przyjrzeć się odmowie komisji, jednak jak dotąd nie
podjęło żadnych kroków.
Urząd Dzielnicy Chamkar Morn wręczył rodzinom w sumie pięć zawiadomień o
eksmisji, z których żadne nie było wystawione w oparciu o wyrok sądowy, choć
wymaga tego prawo. Ostatnie zawiadomienie, wydane 4 listopada 2007 roku, nie
zawierało daty eksmisji.
Powody eksmisji podawane w zawiadomieniach i na spotkaniach z władzami
lokalnymi niejednokrotnie się różniły, a nawet zaprzeczały sobie nawzajem: miasto
ma zostać „upiększone”, na ziemi Grupy 78 ma zostać wybudowany most,
mieszkańcy to dzicy lokatorzy. Raz mówiono im, że ziemia jest własnością
państwową, której nie można sprzedać; innym razem informowano, że należy do
prywatnego właściciela. Decyzję o eksmisji usprawiedliwiano też miejskim planem
zagospodarowania przestrzennego, który jednak nigdy nie został udostępniony do
wglądu wspólnocie.
Społeczności zamieszkującej Grupę 78 nigdy nie zaproponowano przeprowadzenia
prawdziwej dyskusji lub konsultacji z władzami na temat rozwoju obszaru, który
zamieszkują. Przedstawiciele władz grozili za to przedstawicielom wspólnoty,
mówiąc, że nie będą mogli zagwarantować im bezpieczeństwa, jeśli społeczność
nie zastosuje się do nakazu eksmisji.
Mieszkańcy Grupy 78 złożyli apele i petycje u ministrów rządowych, władz
lokalnych, w Komisji Katastralnej, Zgromadzeniu Narodowym i Senacie jak również
u organizacji pozarządowych zajmujących się prawami człowieka i prawami
mieszkaniowymi oraz u przedstawicieli zagranicznych rządów wspierających
finansowo Kambodżę, głównie Australii. Wspólnota poprosiła nawet studentów
architektury, aby przygotowali plany budowlane okolicy obejmujące także ich
mieszkania, aby pokazać, że eksmisje nie są warunkiem rozwoju. Ich prośba o
omówienie tych planów została odrzucona, zaś władze lokalne nie zaprzestały
naciskać na ich, aby się przesiedlili.
Pod koniec 2007 roku władze lokalne zaoferowały mieszkańcom 1000 USD na
rodzinę oraz działkę o wymiarach 60m kwadratowych na terenie przesiedleniowym
w Andong, ok. 20 km od centrum miasta, gdzie obecnie mieszkają. Tysiące osób z
innych części Phnom Penh zostało już zmuszonych do opuszczenia swojej ziemi i
osiedlenia się w Andong, gdzie żyją w podłych warunkach, bez urządzeń
sanitarnych, wody pitnej i elektryczności. Odległość od miasta sprawia, że
wspólnocie trudno jest zarobić na swoje utrzymanie – cena transportu pomiędzy
Andong a miastem wielokrotnie przewyższa średnie dzienne zarobki większości
sprzedawców ulicznych i urzędników państwowych niższego szczebla.
Według wyceny z 2 listopada 2007 roku, przeprowadzonej przez biuro
nieruchomości z Phnom Penh, tereny Grupy 78 są warte ponad 14 milionów
dolarów, co oznacza 1200 USD za metr kwadratowy. Tylko niewielka część tej
kwoty, o ile w ogóle jakakolwiek, ma szansę trafić do lokalnej wspólnoty.
Tło sprawy
Od początku tego wieku tysiące kambodżańskich rodzin zmuszono do opuszczenia
domów, a co najmniej 150 tysiącom grozi przymusowa eksmisja. Powodem tych tragedii
są plany rzekomego rozwoju, spory o własność gruntów lub po prostu zagrabianie ziemi.
Przymusowe eksmisje jeszcze bardziej utrudniają życie i tak już biednych społeczności.
Jako państwo-strona Międzynarodowego Paktu Praw Gospodarczych, Społecznych i
Kulturalnych (MPPGSiK) rząd Kambodży jest prawnie zobowiązany do „poszanowania,
ochrony i stopniowej realizacji prawa do odpowiedniego mieszkania” zagwarantowanego w
artykule 11(1) Paktu. Zgodnie z wykładnią Komitetu Praw Gospodarczych, Społecznych i
Kulturalnych oznacza to także „obowiązek zapewnienia ochrony posiadania ziemi, czyli
prawną ochronę przed przymusowymi eksmisjami, zastraszaniem i innymi groźbami.”
Rząd ma prawny obowiązek chronić wszystkich podlegających mu obywateli przez
przymusowymi eksmisjami, szczególnie jeśli w ich wyniku obywatele stają się bezdomni.
MPPGSiK i inne międzynarodowe traktaty praw człowieka zakazują przymusowych
eksmisji i podobnych pogwałceń praw człowieka, w tym nadmiernego użycia siły. Komisja
Praw Człowieka ONZ nazwała przymusowe eksmisje rażącym łamaniem praw człowieka.
Artykuł 31 kambodżańskiej konstytucji wyraźnie wymaga od Królestwa Kambodży, aby
“uznawało i przestrzegało praw człowieka spisanych w Karcie Narodów Zjednoczonych,
Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, paktach i konwencjach dotyczących praw
człowieka, praw kobiet i dzieci.”
Prosimy o pilne wysyłanie apeli na następujące adresy:
Kep Chuk Tema, Gubernator Miasta
Phnom Penh
Governor of Phnom Penh Municipality
69 Blvd. Preah Monivong
Phnom Penh
Cambodia
Faks + 855 23 416101
Email [email protected]
Zwrot grzecznościowy: Szanowny Panie
Gubernatorze / Dear Governor
Sar Kheng, Wicepremier i Minister Spraw
Wewnętrznych
Deputy Prime Minister and Minister of
Interior
Ministry of Interior
No 75 Norodom Blvd
Khan Chamkamon
Phnom Penh
Cambodia
Faks + 855 23 212 708/726 052
Email [email protected]
Zwrot grzecznościowy: Szanowny Panie
Ministrze / Dear Minister
Im Chhun Lim, Minister Zarządzania
Ziemią,
Planowania
Miejskiego
i
Budownictwa
Minister of Land Management, Urban
Planning and Construction
771-773 Monivong Blvd.
Sangkat
Boeng
Chamkamon
Trabek,
Khan
Kopie do:
Phnom Penh
Cambodia
Faks + 855 23 217035/215277
Email:
[email protected]
gdadmin-
Ambasada Królestwa Kambodży
ul. Drezdeńska 3, 03-969 Warszawa
tel. (0-22) 616 52 31
fax: (0-22) 616 18 36
e-mail:
[email protected]
Zwrot grzecznościowy: Szanowny Panie
Ministrze / Dear Minister
Prosimy o niezwłoczne wysyłanie apeli w języku polskim lub angielskim wzywających
władze, aby:
•
zagwarantowały ochronę posiadania mieszkańcom Grupy 78 i chroniły ich przed
przymusowymi eksmisjami oraz zastraszaniem i innymi groźbami;
•
zapewniły zaangażowanie się władz Chamkar Morn w poważne konsultacje z
mieszkańcami Grupy 78 na temat wszystkich możliwych planów rozwoju tych
terenów, w tym takich, które nie wymagają od nich opuszczenia tej ziemi;
•
zagwarantowały wszystkim eksmitowanym osobom odpowiednie mieszkania
zastępcze oraz godziwe i słuszne odszkodowanie, którego wysokość ustalona
zostanie z faktycznym udziałem eksmitowanych;
•
niezwłocznie zaprzestały wszystkich przymusowych eksmisji i wprowadziły
moratorium na wszystkie masowe eksmisje do czasu wprowadzenia rozwiązań
legislacyjnych i politycznych, które zagwarantują przeprowadzanie wyłącznie
koniecznych eksmisji i to w sposób zgodny z międzynarodowym prawem praw
człowieka.