zmiany-w-prawie

Zmiany w prawie oświatowym na rok
szkolny 2016/2017
Rozpoczynający się niebawem rok szkolny przyniesie kilka istotnych zmian, które będą miały
wpływ na działalność szkół i przedszkoli. Dyrektorzy na nowo muszą pomyśleć m.in. o
przydziale godzin dodatkowych zajęć. Przedstawiamy zmiany w prawie oświatowym, które
wpłyną na działalność placówek oświatowych.
Przepisy oświatowe obowiązujące od 1 września 2016 r.
W rozpoczynającym się roku szkolnym 2016/2017 dyrektor i nauczyciele muszą zwrócić
uwagę na zmiany, które będą miały wpływ na funkcjonowanie szkoły. Oto 11
najważniejszych obszarów zmian:
Zmiana 1. Obowiązek szkolny i jego odraczanie
Od 1 września 2016 r. zmienione przepisy ustawy o systemie oświaty wprowadzają:


dla dzieci 6-letnich: obowiązek odbycia rocznego przygotowania przedszkolnego i
możliwość rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej na wniosek rodziców, co jest
równoznaczne ze zwolnieniem z tego obowiązku,
dla dzieci 7-letnich: początek obowiązku szkolnego i możliwość odroczenia
rozpoczęcia spełniania tego obowiązku o jeden rok szkolny i kontynuowania
przygotowania przedszkolnego w przedszkolu, w innej formie wychowania
przedszkolnego, w oddziale przedszkolnym działającym w szkole podstawowej
obwodowej lub innej niż szkoła, w obwodzie której dziecko mieszka.
W przypadku dziecka niepełnosprawnego wychowaniem przedszkolnym może być objęte
dziecko w wieku powyżej 7 lat, nie dłużej jednak niż do końca roku szkolnego w roku
kalendarzowym, w którym dziecko kończy 9 lat. Dzieci posiadające orzeczenie o potrzebie
kształcenia specjalnego, którym odroczono spełnianie obowiązku szkolnego na podstawie
dotychczasowych przepisów, zachowują to prawo do końca okresu, na jaki zostało udzielone
(do końca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 10 lat).
Odraczanie rozpoczęcia spełniania obowiązku szkolnego od 1 września 2016 r. należy do
kompetencji dyrektora publicznej szkoły podstawowej, w obwodzie której dziecko mieszka.
Nie mają takich uprawnień dyrektorzy szkół, do których dziecko zostało przyjęte. Odroczenie
dotyczy roku szkolnego, w którym dziecko ma rozpocząć spełnianie obowiązku szkolnego.
Wniosek powinien być złożony w roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat, nie
później niż do końca sierpnia.
Podstawa prawna: ustawa z 29 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 35).
Zmiana 2. Likwidacja godzin karcianych
Od 1 września 2016 r. zniesiony został obowiązek realizowania przez nauczycieli w ramach
40-godzinnego tygodniowego czasu pracy (zatrudnionych w pełnym wymiarze), tzw. godzin
karcianych w wymiarze określonym w art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a i b Karty Nauczyciela. W
ramach czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany będzie
realizować:



zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze prowadzone bezpośrednio z
uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz,
inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia
opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów,
zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i
doskonaleniem zawodowym.
Podstawa prawna:ustawa z 18 marca 2016 r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 668).
Zmiana 3. Likwidacja sprawdzianu szóstoklasisty i inne zmiany z nowelizacji ustawy o
systemie oświaty
Nowelizacja ustawy o systemie oświaty to m.in.:








Likwidacja sprawdzianu szóstoklasisty – już od roku szkolnego 2016/2017, a od roku
szkolnego 2017/2018 w miejsce sprawdzianu Centralna Komisja Egzaminacyjna ma
udostępniać gimnazjom testy diagnostyczne, z których każda szkoła będzie mogła
dobrowolnie skorzystać, aby dokonać wstępnej oceny wiadomości i umiejętności
uczniów rozpoczynających.
Możliwość odwołania się od wyników egzaminu maturalnego – od 2017 r.
Osoby przystępujące do egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego
kwalifikacje w zawodzie będą mogły wykonywać fotografię swojej pracy
egzaminacyjnej podczas dokonywania wglądu – od najbliższego roku szkolnego
prawo to będzie przysługiwało również uczniom przystępującym do egzaminu
gimnazjalnego.
Przepisy dotyczące dostosowania form i metod kształcenia do potrzeb rozwojowych i
edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów mających trudności
adaptacyjne i komunikacyjne związane z wcześniejszym kształceniem za granicą.
Możliwość zakupu podręczników lub materiałów edukacyjnych – przez dyrektorów
szkół podstawowych i gimnazjów – do nauki danego języka obcego nowożytnego dla
uczniów danych klas, które są dostosowane do ich stopnia zaawansowania znajomości
tego języka. Będzie to możliwe w przypadku, gdy w kolejnym roku lub latach
szkolnych zaistnieje problem z niedopasowaniem części zakupionych już dla danej
klasy podręczników lub materiałów edukacyjnych do tego języka.
Ze środków dotacji celowej przekazanej na kolejny rok szkolny refundowany będzie
zakup podręczników, materiałów edukacyjnych i ćwiczeniowych dla uczniów
niepełnosprawnych, w sytuacji kiedy orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego
wpłynie po 30 września.
Nowe zasady udzielania i rozliczania dotacji wypłacanych z budżetu samorządu
przedszkolom, szkołom i innym placówkom oświatowym.
Zmiany w nadzorze pedagogicznym – nowelizacja przywraca opiniowanie arkuszy
organizacyjnych publicznych szkół i placówek oświatowych przez kuratora.

Poszerzenie składu komisji konkursowych na dyrektora szkoły o przedstawicieli rady
pedagogicznej i rady rodziców.
Podstawa prawna:ustawa z 23 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1010).
Zmiana 4. Nowa podstawa programowa wychowania przedszkolnego
Od września 2016 r. zacznie obowiązywać nowa podstawa programowa wychowania
przedszkolnego, a od września 2017 r. – kształcenia ogólnego. Konieczność zmiany podstawy
programowej wychowania przedszkolnego polega na włączeniu do katalogu wymagań
umiejętności czytania i liczenia. Dzieci 6-letnie objęte obowiązkowym rocznym
przygotowaniem przedszkolnym będą od nowego roku szkolnego kształcić takie
umiejętności, jak:



czytanie,
pisanie – przygotowanie do umiejętności pisania, gdyż nauka pisania jako umiejętność
znacznie trudniejsza dla dziecka powinna być domeną edukacji szkolnej,
matematyka – nabywanie umiejętności matematycznych jako niezbędnych do podjęcia
nauki w szkole.
Wiadomości i umiejętności zdobywane przez dzieci w edukacji przedszkolnej są bazą nauki
w szkole podstawowej, zatem konieczna była zmiana podstawy programowej wychowania
przedszkolnego.
Szczegółowe omówienie zmian w podstawie programowej wychowania przedszkolnego
znajdziesz w artykułach:



Podstawa programowa wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego – są nowe
rozporządzenia
Co nowego w podstawie programowej wychowania przedszkolnego – omówienie
zmian
Jak wpływać na rozwój gotowości szkolnej 6-latka po zmianie podstawy programowej
Zmiana 5. Oceny z religii i etyki na świadectwie i wydawanie legitymacji
Nowe przepisy regulują dwie ważne kwestie:
·
wpisywanie na świadectwo promocyjne i świadectwo ukończenia szkoły oceny
klasyfikacyjnej z zajęć religii i etyki,
·
wydawanie legitymacji szkolnych uczniom szkół policealnych dla młodzieży oraz
słuchaczom szkół dla dorosłych.
Podstawa prawna:rozporządzenie MEN z 1 czerwca 2016 r. zmieniające rozporządzenie w
sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (Dz.U. poz. 787)
oraz rozporządzenie MEN z 11 sierpnia 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i
słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U. poz. 1278).
Zmiana 6. Nowe zawody w klasyfikacji szkolnictwa zawodowego
Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego zostaje rozszerzona o nowe zawody:




Technik szerokopasmowej komunikacji elektronicznej (symbol cyfrowy zawodu
311412),
Technik automatyk (symbol 311909),
Szkutnik (symbol 711504),
Mechanik – operator maszyn do produkcji drzewnej (symbol 817212).

rekrutację do klas pierwszych.
Podstawa prawna: rozporządzenie MEN z 1 czerwca 2016 r. zmieniające rozporządzenie
w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. poz. 841).
Zmiana 7. Nowa podstawa programowa kształcenia w niektórych zawodach
Wprowadzając od 1 września 2016 r. podstawy programowe dla nowych zawodów
(wymienionych wyżej), jednocześnie zmieniono postanowienia dotyczące podstawy
programowej kształcenia w dotychczasowych zawodach:




technik transportu drogowego,
mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych,
technik mechanizacji rolnictwa,
technik hodowca koni.
Wprowadzone zmiany wynikają ze zmian w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego
wprowadzonych rozporządzeniem MEN z 6 listopada 2015 r. zmieniającym rozporządzenie w
sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego.
Podstawa prawna: rozporządzenie MEN z 8 czerwca 2016 r. zmieniające rozporządzenie
w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach.
Zmiana 8. Wyprawka szkolna na rok szkolny 2016/2017
Nowe przepisy rozporządzenia wprowadzają istotne zmiany w stosunku do poprzednich
przepisów regulujących udzielanie pomocy finansowej uczniom na zakup podręczników i
materiałów edukacyjnych. Pomoc w formie dofinansowania przysługuje uczniowi:


z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz z
niepełnosprawnościami sprzężonymi,
uczęszczającemu w roku szkolnym 2016/2017 do klas I–III i VI szkoły podstawowej,
klasy III gimnazjum, lub szkoły ponadgimnazjalnej.
Podstawa prawna:rozporządzenie Rady Ministrów z 5 lipca 2016 r. w sprawie
szczegółowych warunków udzielania pomocy finansowej uczniom na zakup
podręczników i materiałów edukacyjnych (Dz.U. poz. 1045).
Zmiana 9. Oceny opisowe w szkole specjalnej przysposabiającej do pracy
Od nowego roku obowiązują nowe regulacje w przepisach rozdziału 3a „Ocenianie,
klasyfikowanie i promowanie uczniów w szkołach publicznych”, w zakresie dotyczącym
oceniania uczniów uczęszczających do szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy.
Podstawa prawna: ustawa z 23 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 1010).
Zmiana 10. Dokumentowanie zajęć świetlicy i zajęć dodatkowych
Projektowane zmiany mają dostosować przepisy dotychczas obowiązujące do zmian
wprowadzonych przez art. 1 pkt 5 ustawy z 18 marca 2016 r. o zmianie ustawy – Karta
Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw, a także art. 2 pkt 3 ustawy z 29 grudnia 2015 r. o
zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. Konieczne jest uchylenie
tych regulacji, które nakładają na nauczyciela obowiązek dokumentowania zajęć
prowadzonych w ramach godzin karcianych (zmiana w § 11 ust. 1 oraz uchylenie ust. 2 w §
13). Ponadto projekt zakłada zmiany o charakterze porządkującym w zakresie dotyczącym
wydłużenia terminu funkcjonowania oddziałów przedszkolnych zorganizowanych w szkołach
podstawowych.
Wprowadzone zmiany dotyczyć będą:


dyrektorów i nauczycieli szkół podstawowych i gimnazjów, w tym specjalnych, oraz
nauczycieli szkół ponadgimnazjalnych, w tym specjalnych, prowadzonych przez
jednostki samorządu terytorialnego,
dyrektorów szkół, w których zorganizowane są oddziały przedszkolne.
Źródło: projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu
prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu
nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji
(projekt z 30 czerwca 2016 r.).
Zmiana 11. Katecheci muszą uzupełnić wymagane kwalifikacje
1 września br. wchodzi w życie porozumienie zawarte pomiędzy Konferencją Episkopatu
Polski oraz Ministrem Edukacji Narodowej w sprawie kwalifikacji zawodowych
wymaganych od nauczycieli religii. Określa ono kwalifikacje, jakie musi posiadać osoba
kierowana do nauczania religii na poszczególnych etapach edukacyjnych i typach szkół,
nabyte na odpowiedniego rodzaju studiach teologicznych określonych przez Kościół
katolicki.
Źródło: porozumienie pomiędzy Konferencją Episkopatu Polski oraz Ministrem
Edukacji Narodowej z 31 maja 2016 r. w sprawie kwalifikacji zawodowych
wymaganych od nauczycieli religii.