I. Co o spełnieniu mówi fragment Lalki? Powtórz te same

Co decyduje o tym, czy człowiek czuje się spełniony w życiu? Rozważ problem i uzasadnij swoje stanowisko, odwołując się do
podanego fragmentu Lalki, całego utworu Bolesława Prusa oraz innego tekstu kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250
słów.
Co o spełnieniu mówi fragment Lalki? Powtórz te same pytania, które zadałeś sobie, ale w odniesieniu do Wokulskiego.
I.
1.
2.
3.
4.
5.
II.
III.
Czy bohater myśli o sobie jako spełnionym człowieku? Jak to wyraża?
Jak bohater rozumie spełnienie? Co Wokulskiemu dałoby poczucie spełnienia?
W jakich dziedzinach życia Wokulski dążył do spełnienia?
Jakie czynniki uniemożliwiły mu osiągnięcie spełnienia?
Jakie skutki może pociągać niespełnienie dążeń i pragnień?
Zaznacz w tekście fragmenty, które dotyczą tematu, odpowiadają na sformułowane wcześniej pytania.
Nie streszczając, postaraj się na podstawie zaznaczonych fragmentów udzielić odpowiedzi na zadane pytania.
Fragmenty Lalki
Interpretacja - odpowiedzi na zadane
pytania
"Czym ja jestem?" - pytał się nieraz i stopniowo formułował sobie
odpowiedź:
"Jestem człowiek zmarnowany.
Ad. 1)Wokulski czuje się człowiekiem
niespełnionym, nawet "zmarnowanym", a więc
ma poczucie, że jego potencjał nie został
wykorzystany. Siły i możliwości bohatera
zostały "strwonione" na dążenia, które się nie
zrealizowały.
Ad 2, 3)
a. spełniony jest ten, kto zostawia coś po sobie
światu, robi coś dla innych. Ujawniają się tu
społecznikowskie dążenia bohatera. Uważa on
jednak, że sklep to za mało, by czuć się na tym
polu zrealizowanym.
Miałem ogromne zdolności i energię, lecz - nie zrobiłem nic dla
cywilizacji. Ci znakomici ludzie, jakich tu spotykam, nie mają nawet połowy
moich sił i mimo to zostawiają po sobie machiny, gmachy, utwory sztuki,
nowe poglądy. Lecz ja co zostawię?... Chyba mój sklep, który dziś upadłby,
gdyby go nie pilnował Rzecki... A przecież nie próżnowałem: szarpałem się
za trzech ludzi i gdyby mi nie pomógł przypadek, nie miałbym nawet tego
majątku, jaki posiadam!.. "
Później przyszło mu na myśl: na co to, on strwonił siły i życie?...
Na walkę z otoczeniem, do którego nie przystawał.
Ad. 1) jak wyżej
Ad. 4) Nie osiągnął spełnienia, gdyż jego cele
i dążenia rozmijały się z potrzebami
i oczekiwaniami społeczeństwa.
Rozwinięcie
poszczególnych treści
na podstawie całej lektury
Społecznikowska postawa bohatera
znalazła wyraz w jego mądrej
filantropii, wydaje się, że mimo
wszystko Wokulski ma powody do
dumy (Wysoccy, Marianna,
Węgiełek). Dla Wokulskiego sklep
nie był celem samym w sobie,
dlatego sukces handlowy nie cieszy
bohatera, który rozwijając interesy,
chce zdobyć Izabelę. Jednak jest
bohater, dla którego praca w sklepie
była treścią życia i podstawą
zawodowego spełnienia (Rzecki).
Gdy miał ochotę uczyć się, nie mógł, ponieważ w jego kraju potrzebowano
nie uczonych, ale - chłopców i subiektów sklepowych.
Ad. 2, 3)
Ad. 4)
b. Wokulski pragnął realizować się na polu
nauki, ale w społeczeństwie nie było
zapotrzebowania na ludzi nauki. Liczyły się
praktyczne zawody.
Gdy chciał służyć społeczeństwu, choćby ofiarą własnego życia, podsunięto
mu fantastyczne marzenia zamiast programu, a potem - zapomniano o nim.
c. niespełnieniem zakończyła się też walka
powstańcza, przyczynę klęski ideałów
powstańczych Wokulski upatruje w braku
realnego programu, strategii politycznej.
Jest pełen goryczy, ponieważ Polacy szybko
zapomnieli o ofierze powstańców.
d. pragnął realizować się w pracy, najwyżej
cenionej przez pozytywistów wartości, ale
społeczny pragmatyzm narzucił mu drogę
małżeństwa dla pieniędzy.
e. Wokulski najbardziej pragnął spełnienia
w miłości do Izabeli Łęckiej. Tej miłości
podporządkował wszystkie inne dążenia. Na
tym polu najboleśniej odczuwał niespełnienie.
Ad. 4) Na drodze do niego stanęły podziały i
konwenanse społeczne, a także małostkowość,
materializm i bezduszność panny Izabeli.
Bohater rozpatruje przyczyny swego
niespełnienia i widzi je w konflikcie idealizmu
jednostek z pragmatyzmem i przyziemnością
społeczeństwa.
Ad. 4) Człowiekowi takiemu jak Wokulski,
nieprzeciętnemu, zaangażowanemu i
wrażliwemu idealiście nie wystarczają żadne
namiastki. Bogactwo nie zastąpi realizacji
marzeń i ideałów (potrzeb duchowych). Jest to
też refleksja o tym, że zbyt wygórowane
potrzeby często same w sobie stanowią
przeszkodę w osiągnięciu spełnienia.
Gdy szukał pracy, nie dano mu jej, lecz wskazano szeroki gościniec
do ożenienia się ze starszą kobietą dla pieniędzy.
Gdy nareszcie zakochał się i chciał zostać legalnym ojcem rodziny, kapłanem
domowego ogniska, którego świętość wszyscy dokoła zachwalali, postawiono
go w położeniu bez wyjścia. Tak, że nie wie nawet, czy kobieta, za którą
szalał, jest zwykłą kokietką o przewróconej głowie, czy może taką jak on
zbłąkaną istotą, która nie znalazła właściwej dla siebie drogi. Sądząc jej
czyny, jest to panna na wydaniu, która szuka najlepszej partii; patrząc w jej
oczy, jest to anielska dusza, której konwenanse ludzkie spętały skrzydła.
"Gdyby mi wystarczyło kilkadziesiąt tysięcy rubli rocznie i komplet
do wista, byłbym w Warszawie najszczęśliwszym człowiekiem - mówił
do siebie. - Ale ponieważ oprócz żołądka mam duszę, która łaknie wiedzy
i miłości, więc musiałbym tam zginąć. W tej strefie nie dojrzewają ani
pewnego gatunku rośliny, ani pewnego gatunku ludzie... [...]
I w tej chwili, po raz pierwszy, jasno zarysował mu się projekt niewracania
do kraju.
"Sprzedam sklep - myślał - wycofam moje kapitały i osiądę w Paryżu. Nie
Ad. 5) Rozczarowanie i gorycz niespełnienia
prowadzą Wokulskiego do myśli o emigracji z
kraju, w którym nie może być szczęśliwym
Wokulski był pasjonatem nauk
przyrodniczych, w młodości i
później na Syberii praktykował je.
Dlatego ceni ludzi nauki i choć sam
na tym polu się nie zrealizował,
pomaga w tym innym. (Ochocki,
Geist).
Udział Wokulskiego w powstaniu
styczniowym pozostawił mu
szacunek dla innych jego
uczestników.
Może jednak Wokulski powinien
czuć się spełniony, bo własną pracą
osiągnął w życiu bardzo wiele.
Jego podejrzenia o prawdziwym
charakterze Łęckiej otrzymały
potwierdzenie w jej zdradzie
(romans ze Starskim).
Niemożność spełnienia w miłości
prowadzą bohatera do próby
samobójczej.
będę zawadzał tym, którzy mnie nie chcą... Będę tu zwiedzał muzea, może
wezmę się do jakiej specjalnej nauki i życie upłynie mi, jeżeli nie w
szczęściu, to przynajmniej bez boleści..."
Powrócić go do kraju i zatrzymać w nim mógł już tylko jeden wypadek,
jedna osoba... Ale ten wypadek nie nadchodził, a natomiast zdarzały się inne,
coraz bardziej odsuwające go od Warszawy i coraz mocniej przykuwające
do Paryża.
człowiekiem.