Julia Pitera - Polska Izba informatyki i Telekomunikacji

Warszawa 18 lutego 2013 roku
Pani Poseł
Julia Pitera
Przewodnicząca Komisji Administracji i Cyfryzacji
Szanowna Pani Poseł,
Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji (PIIT) z uwagą analizuje wszystkie propozycje
legislacyjne dotyczące zmian w krajowym systemie zamówień publicznych, a także skutki już
obowiązujących regulacji prawnych. W opinii naszych ekspertów istnieje zarówno potrzeba
wprowadzenia zmian w aktualnym prawie, jak również podjęcia zdecydowanych działań
mających na celu upowszechnienie dobrych praktyk w zamówieniach publicznych.
Ustawa – Prawo zamówień publicznych, wzorem dyrektyw stanowi zbiór przepisów
nakładających na podmioty zamawiające obowiązki mające na celu realizację głównego celu
uregulowań, jakim jest zapewnienie uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców. Naszym zdaniem dobrze funkcjonujący system zamówień publicznych
wymaga przede wszystkim współpracy i konsensusu między wykonawcami, a
zamawiającymi. Tymczasem od dłuższego już czasu, zmiany zachodzące w naszym prawie
zmierzają do umocnienia pozycji zamawiającego przez poszerzanie jego kompetencji, w tym
możliwości wykluczania wykonawców z postępowania. Sytuacja ta pogłębia się z roku na rok,
a przy wprowadzaniu nowych regulacji prawnych pomijane jest stanowisko organizacji
reprezentujących wykonawców. W efekcie coraz mniej firm jest skłonnych uczestniczyć w
tych postępowaniach.
W połowie minionego roku PIIT podjął współpracę z Ministerstwem Administracji i Cyfryzacji,
której efektem stało się opracowanie wspólnego stanowiska wskazującego na najistotniejsze
problemy związane z udzielaniem zamówień publicznych w branży teleinformatycznej.
Stanowisko to zostało przedstawione również Prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych,
który w pewnej części podzielił potrzebę pilnego rozwiązania wskazanych problemów.
Niestety jak dotąd nie znalazło to żadnego odzwierciedlenia w podejmowanych przez UZP
działaniach.
Tym samym uzgodnione stanowisko w ogromnej części zachowało swoją aktualność, co
skłoniło nas do przekazania jego kopii w załączeniu do niniejszego pisma.
Uznaliśmy jednocześnie za konieczne dodatkowe podkreślenie pilnej potrzeby rozwiązania
poniższych problemów.
PIIT – List w sprawie zmian w Prawie Zamówień Publicznych
Strona 1
Zmiana brzmienia art. 24 ust. 1 pkt 1a
W dniu 13 grudnia 2012 r. Trybunał Sprawiedliwości wydał orzeczenie w sprawie C-465/11,
w którym ustosunkował się do pytań prejudycjalnych zadanych przez Krajową Izbę
Odwoławczą dotyczących zgodności normy zawartej w art. 24 ust. 1 pkt 1a z prawem
europejskim. Pomimo jednoznacznego stwierdzenia niezgodności krajowego przepisu z
prawem europejskim, kwestionowana regulacja nie została zmieniona. Urząd Zamówień
Publicznych zalecił jedynie zmianę interpretacji utrzymanego nadal brzmienia. W opinii PIIT
informacja zatytułowana „Skutki Wyroku TES w sprawie C-465/11 (…)” opublikowana na
stronach internetowych Urzędu Zamówień Publicznych zawiera wykładnię sprzeczną z
literalnym brzmieniem kwestionowanego przepisu. Na nieprawidłowość tego przepisu
wskazywali niemal wszyscy eksperci zabierający głos podczas prac podkomisji sejmowej nad
ostatnią uchwaloną nowelą ustawy. Stanowisko UZP było jednak niezmienne, a o jego
nieprawidłowości nie przekonał także wyrok Trybunału Stanu. PIIT stoi na stanowisku, że
niedopuszczalną praktyką jest w miejsce prawidłowych i jednoznacznie sformułowanych
regulacji ustawowych stosowanie wykładnię contra legem, a to uczynił właśnie Urząd
Zamówień Publicznych.
Zobowiązanie Prezesa UZP do publikacji dobrych praktyk w udzielaniu zamówień
publicznych
Niedoskonałość polegająca na nieczytelności i niejednoznaczności obowiązujących przepisów
stanowi tylko jedną z przyczyn niezadowalającego funkcjonowania całego systemu. W opinii
PIIT dotkliwym dla zamawiających jest kompletny brak dobrych wzorców. Ich miejsce
zajmują często domorosłe opracowania rozpowszechniane w internecie, które nie mają
wiele wspólnego z dobrą praktyką, a nierzadko stają się wręcz przyczyną nagminnego
łamania obowiązujących przepisów. Braku tego nie wypełniają publikowane przez Urząd
Zamówień Publicznych wyniki przeprowadzonych kontroli. Zamawiającym potrzebne są
dobre, kompletne i sprawdzone wzorce specyfikacji istotnych warunków zamówienia i
umów. Sama znajomość nieprawidłowości wskazywanych w wynikach kontroli nie stanowi
żadnej gwarancji, że w przygotowywanym postępowaniu nie zostaną popełnione inne, nie
wykazane dotąd w kontrolach błędy. W pewnym stopniu przydatna jest oczywiście lektura
orzeczeń Krajowej Izby Odwoławczej, ale i ta stanowi głównie źródło wiedzy na temat
nieprawidłowości. Do tego, jak pokazuje praktyka, linia orzecznicza nie zawsze jest jednolita i
ulega zmianom wraz z upływem czasu.
Upowszechnianie dobrych praktyk nie wiąże się z koniecznością wprowadzania jakichkolwiek
zmian legislacyjnych. Wystarczy w tym wypadku konsekwentne egzekwowanie obowiązku
nałożonego na Prezesa UZP wymienionego w art. 154 pkt 10 Pzp.
PIIT – List w sprawie zmian w Prawie Zamówień Publicznych
Strona 2
Obowiązek przedstawiania listy podmiotów powiązanych
W ustawie – Prawo zamówień publicznych po nowelizacji wprowadzonej ustawą z dnia 12
października 2012 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o koncesji
na roboty budowlane lub usługi (Dz. U. z 2012 r. poz. 1271) Wprowadzono regulację (art. 26
ust. 2d) nakładającą na wykonawcę obowiązek każdorazowego przedstawiani, listy
podmiotów powiązanych lub informacji, że żadne z powiązań wskazanych w art. 24 ust.2 pkt
5 nie zachodzą.
Obowiązek dołączenia do oferty listy wszystkich podmiotów powiązanych będzie dla wielu
wykonawców ogromnym, biurokratycznym obciążeniem, w wielu wypadkach
niewykonalnym. Polskie spółki, należące do globalnych grup kapitałowych, w których jest
kilkaset podmiotów, w większości nie prowadzących działalności w Polsce, lub nie
zajmujących się przedmiotem zamówienia, będą musiały załączyć każdorazowo takie listy.
Należy zaznaczyć, że w wielu przypadkach struktura powiązań jest bardzo dynamiczna, przez
co bardzo często, brak jest gotowej i aktualnej wiedzy na temat działań spółek,
rozproszonych na całym świecie. Zdarza się także, że część tych informacji może być objęta
tajemnicą handlową. PIIT wyraża w tym miejscu obawę, że nowa regulacja sprawi iż wiele
spółek, z obawy, by złożenie oświadczenia nie było potraktowane jako informacja
nieprawdziwa, zrezygnuje z ubiegania się o postępowanie. W ten sposób nowy przepis staje
w sprzeczności z podstawową zasadą zamówień publicznych, zapisaną w art. 7 ust. 1,
zgodnie z którą "Zamawiający przygotowuje i przeprowadza postępowanie o udzielenie
zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe
traktowanie wykonawców".
Proponujemy zatem, aby obowiązek wykazywania braku powiązań z innymi oferentami,
przesunąć na etap, gdy znani będą już wszyscy oferenci, poprzez złożenie oświadczenia w
odniesieniu do kilku współuczestników postępowania, a nie dokumentacji dotyczącej
kilkuset podmiotów, nie mających związku z postępowaniem.
Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji jako przedstawiciel największych wykonawców
ubiegających się o uzyskiwanie zamówień teleinformatycznych w sektorze publicznym
deklaruje pełną chęć współpracy przy tworzeniu założeń i projektów nowych uregulowań, a
także w opracowywaniu wzorów dobrych praktyk. Zgłaszamy także gotowość do udzielenia
wyjaśnień dotyczących zarówno niniejszego pisma, jak również wspólnego stanowiska MAiC i
Izby.
Z wyrazami szacunku,
Wacław Iszkowski
Prezes PIIT
Załącznik – Wspólne Stanowisko MAiC i PIIT odnośnie kwestii związanych z Prawem Zamówień Publicznych
PIIT – List w sprawie zmian w Prawie Zamówień Publicznych
Strona 3