Program XXI Rządu Portugalii

Program XXI Rządu Portugalii
2015-12-17 00:38:06
2
Program nowo wybranego rządu socjalistycznego w Portugalii, zatwierdzony przez Radę Ministrów i Parlament
(Zgromadzenie Narodowe) obejmuje wspólnie uzgodnione działania Partii Socjalistycznej oraz wspierających ja
partii lewicowych: BE (Blok Lewicy), PCP (Portugalska Partia Komunistyczna) i Verdes (Zieloni). Program
obejmuje również działania zaproponowane przez PAN (Partia na rzecz Zwierząt i Natury). Rządowi przewodniczy
premier Antonio Costa.
WYNAGRODZENIA, PŁACA MINIMALNA, EMERYTURY
1. Odmrożenie emerytur i ich rewaloryzacja
Rząd zobowiązał się już w 2016 roku do rewaloryzacji emerytur na bazie formuły określonej w obowiązujących
ramach krajowego systemu zabezpieczenia społecznego. Oznacza to, że w przyszłym roku wszystkie emerytury
o wartości do 1,5-krotności minimum socjalnego, czyli 628,8 euro miesięcznie, zostaną podwyższone. Mowa jest
o około 1,7 mln emerytów i rencistów podlegających portugalskiemu systemu zabezpieczenia społecznego (46%
wszystkich emerytów) i 7% emerytów przynależących do systemu składkowego Caixa Geral de Aposentações.
Działanie to przyczyni się do wzrostu wydatków publicznych rzędu 66 mln euro, jeśli potwierdzą się prognozy dla
średniej rocznej inflacji. W 2017 roku wzrost kosztów emerytalnych poprzez zastosowanie automatycznej
rewaloryzacji powinien wynieść już 360 mln euro. Zasady rewaloryzacji emerytur zostały zawieszone od roku
2009. Od tego czasu (z wyjątkiem roku 2011) były podwyższane jedynie niskie emerytury.
2. Minimalne wynagrodzenie krajowe
Rząd przewiduje wzrost krajowej płacy minimalnej na podstawie osiągniętego w ramach konsultacji społecznych
porozumienia w wysokości 600 euro w roku 2019. Planowany stopniowy wzrost płacy minimalnej miałby
następujący przebieg: 530 euro w roku 2016, 557 w roku 2017 euro, 580 euro w 2018 roku i 600 euro w 2019 r.
3. Wyrównanie zamrożonych wynagrodzeń w sektorze publicznym
Przyspieszenie procesu wyrównywania płac urzędników państwowych i tym samym rezygnacja z dalszych cięć
płacowych. Przywrócenie całkowitych płac pracowników Służby Publicznej ma nastąpić już w 2016 roku (25% w
pierwszym kwartale, 50% w drugim, 75% w trzecim; 100% w czwartym).
4. Przedsiębiorstwa publiczne
Przywrócenie płatności dodatków emerytalnych w przedsiębiorstwach będących własnością skarbu państwa.
ZATRUDNIENIE I ZWALCZANIE NIEPEWNOŚĆI PRACY
1. Dni wolne od pracy
Od 2016 roku będą przywracane zniesione w 2012 roku dni wolne od pracy. W ten sposób w trybie
natychmiastowym wprowadzone zostaną ponownie święta w dniu 5 października i 1 grudnia, natomiast w trybie
późniejszym dwa święta religijne (Boże Ciało i 1 Listopada)..
2. Kariera zawodowa
Zniesienie od roku 2018 ograniczeń w zakresie możliwości rozwoju kariery urzędników służby cywilnej.
3. Kodeks pracy
Powrót do 35-godzinowego trybu pracy tygodniowo w przypadku pracowników administracji publicznej.
Uchylenie zapisu Kodeksu Pracy z 2012 roku zakładającego możliwość wprowadzania systemu rozliczania czasu
pracy na podstawie zwykłej umowy między pracodawcą a pracownikiem, ustanawiając, iż jego stosowanie może
mieć miejsce jedynie na podstawie porozumienia zbiorowego.
4. Przekwalifikowanie zawodowe
Przegląd systemu przekwalifikowywania pracowników w służbie publicznej, sprzyjając w szczególności
dobrowolnej mobilności pracowników na podstawie potrzeb kadrowych, nie wykluczając możliwości zastosowania
specjalnych zachęt dla pracowników.
3
5. „Dobre zarządzanie”
Wprowadzenie nagród za dobre zarządzanie i przywrócenie zachęt dla pracowników w zależności od możliwości
budżetowych
6. Osoby pracujące, żyjące w ubóstwie
Utworzenie rocznego dodatku do wynagrodzenia dla nisko opłacanych pracowników w ramach ulgi podatkowej,
tj. ujemnego podatku. Niniejsza ulga podatkowa ma zastosowanie wobec wszystkich, którzy deklarują w ciągu
roku swoje dochody w Urzędzie Zabezpieczenia Społecznego i jest ustalana w zależności od wysokości dochodów
i sytuacji rodzinnej.
7. Pracownicy niezależni
Weryfikacja zasad ustalania wysokości składek płaconych przez pracowników niezależnych (na zasadzie
samozatrudnienia) wystawiających faktury (tzw. Recibos-Faturas), tak, aby składki te dotyczyły dochodów
faktycznie uzyskanych. Odniesieniem mają być wynagrodzenia w ostatnich miesiącach.
8. Inspekcje pracy
Poprawa zdolności kontrolnej i możliwości działania w sprawach pracowniczych, w tym wzmocnienie działalności
Urzędu ds. Warunków Pracy (ACT). Celem tego działania jest zapewnienie lepszej regulacji rynku pracy dot.
naruszania przepisów w zakresie zatrudnienia oraz regularne monitorowanie ich przestrzegania.
9. Układy zbiorowe
Odblokowanie układów zbiorowych. Pokonywanie sytuacji zerwania układów zbiorowych poprzez wspieranie
negocjacji zbiorowych oraz zachęcanie do zawierania układów zbiorowych. Odblokowanie negocjacji zbiorowych
w sektorze publicznym, torując drogę do negocjacji z partnerami społecznymi w sprawach płacowych i takich
zagadnieniach jak np. czas pracy, które zostały jednostronnie zmienione i zablokowane.
10. Nadmierna rotacja personelu
Zwiększenie składek na ubezpieczenia społeczne dla firm, które wykazują nadmierną rotację swoich
pracowników, nie zachowując gwarancji stosunku pracy.
PODATKI BEZPOŚREDNIE I POŚREDNIE
1. VAT od usług restauracyjnych
Redukcja podatku VAT w przypadku restauracji z aktualnych 23% do 13%.
Celem jest wspieranie powstawania nowych miejsc pracy.
2. Zniesienie podatku nadzwyczajnego od osób fizycznych
Program rządowy przewiduje zniesienie w ciągu 2 lat nadzwyczajnego podatku od podatku dochodowego od
osób fizycznych, tj. w wymiarze 50% w 2016 r. i 50% 2017 r.
3. Nowe progi podatku dochodowego od osób fizycznych
Stworzenie nowych progów podatkowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Nowe progi nie
zostaną jednakże utworzone w ramach budżetu na 2016 r. Początek wdrażania nowych przedziałów w zakresie
tego opodatkowania rozpocznie się dopiero w 2017 r.
4. Współczynnik rodzinny
Zniesienie współczynnika rodzinnego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych wprowadzonego w
ramach budżetu na rok 2015 r. Wprowadzenie odliczeń na każde dziecko. W przypadku opcji wspólnego
opodatkowania z małżonkiem dochód do opodatkowania obejmie również dzieci i krewnych wstępnych, z których
każdy jest wart 0,3. Dochód do opodatkowania, należy podzielić przez dwa (małżeństwo) i 0,3 dla każdego
dziecka, rodzica lub dziadka. W zależności od wyniku wylicza się skalę i podstawę do opodatkowania.
4
5. CIT
Stworzenie systemu zachęt dla zakładania firm oraz wzrostu produkcji na terytoriach przygranicznych, głównie
za pomocą ulg podatkowych w zakresie podatku CIT.
Rozszerzenie systemu zachęt podatkowych dla małych i średnich przedsiębiorstw w zakresie podatku
dochodowym od osób prawnych.
6. Grzywny
Weryfikacja niewspółmiernych wartości grzywien i odsetek z tytuły naruszenia obowiązków podatkowych i
wprowadzenie mechanizmów maksymalnej akumulacji grzywien nałożonych za przestępstwa popełnione przez
osoby fizyczne, w szczególności za naruszenie obowiązków w zakresie deklaracji podatkowych.
7. Podatek od spadku
Wprowadzenie podatku od spadków o wysokiej wartości. Za pomocą tego podatku rząd chce przyczynić się do
kreowania większej sprawiedliwości i większej integracji społeczeństwa. Uwzględnione ma być również unikanie
zjawiska międzynarodowego wielokrotnego opodatkowanie tego samego spadku.
8. Długi podatkowe
Stworzenie odpowiednich warunków, w których możliwe jest negocjowanie i zastosowanie planu spłaty
zobowiązań podatkowych bądź związanych z ubezpieczeniem społecznych.
9. Zmiany w podatku od nieruchomości (IMI)
Przegląd w zakresie opodatkowania nieruchomości, w tym rozważenie wprowadzenia progresywności jego skali.
Ponadto planowane jest wprowadzenie klauzuli ochronnej, która ogranicza podwyższenie tego podatku do 75
euro w skali rocznej. Wzrost tego podatku będzie możliwy w przypadku aktualizacji wyceny wartości
nieruchomości. Działanie będzie stosowane wobec nieruchomości o niskiej wartości służących podatnikowi lub
jego rodzinie jako własne i stałe miejsce zamieszkania
10. Dywidendy
Podzielone i otrzymane zyski będą zwolnione z opodatkowania tylko w przypadku akcjonariuszy o udziałach
powyżej 10%. Termin fiskalnego przenoszenia strat został zmniejszony z 12 do 5 lat.
POMOC SOCJALNA I UBEZPIECZENIE SOCJALNE
1. Przywrócenie dodatku solidarnościowego dla osób starszych
Przywrócenie wartości referencyjnej dodatku solidarnościowego dla osób starszych (Complemento Solidário para
Idosos) w wysokości 5022 euro rocznie.
2. Redukcja składki na ubezpieczenie społeczne
Progresywne i tymczasowe obniżenie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników z wynagrodzeniem
poniżej 600 euro, które oczekuje się, że osiągnie maksymalnie cztery punkty procentowe w 2018 roku.
Począwszy od roku 2019 nastąpi wzrost, który będzie realizowany w ciągu ośmiu lat. Dzięki temu działaniu rząd
ma zamiar stymulować popyt wewnętrzny poprzez zwiększenie konsumpcji rodzin i tym samym tworzenie miejsc
pracy. Ewentualne przejściowe spadki dochodów budżetowych pochodzących ze świadczeń na ubezpieczenie
społeczne będą finansowane z budżetu państwa.
3. Zasiłek rodzinny
Podniesienie znaczenia świadczeń rodzinnych jako publicznego wsparcia dla rodzin oraz poprawa ich
skuteczności. Zwiększenie kwoty zasiłku rodzinnego, zasiłku prenatalnego oraz wprowadzenie podwyżek w
zakresie zasiłku rodzinnego i zasiłku prenatalnego dla osób samotnie wychowujących dzieci.
Zmiana zasad dot. przyznawania zasiłku rodzinnego tak, aby umożliwić łączenie polityki transferu środków z
dodatkowymi działaniami po stronie usług publicznych. Zmiana poziomu dochodu dajacego prawo do zasiłku
rodzinnego, tak aby poprawić jakość życia dzieci żyjących w ubóstwie, a szczególnie w skrajnym ubóstwie.
4. Zajęcie obciążonej nieruchomości
5
Zakazać przejęcia nieruchomości służącej zamieszkaniu przez rodzinę w przypadku, gdy wartość zadłużenia jest
niższa niż wartość mienia egzekwowanego oraz zawieszenie zajęcia domu w innych przypadkach.
PUBLICZNA SŁUŻBA ZDROWIA, EDUKACJA I SZKOLNICTWO WYŻSZE
1. System odpłatności pacjentów
Redukcja opłat z tytułu usług publicznej słuzby zdrowia oraz ich całkowite zniesienie w przypadku świadczenia
opieki zdrowotnej udzielanej w trybie nagłym (ostry dyżur). Zapewnienie podstawowej opieki zdrowotnej i
lekarza rodzinnego wszystkim obywatelom. Ponowne przenalizowanie wycofania niektórych usług służb
ratowniczych.
2. Państwowa służba zdrowia
Wzmocnienie zdolności Państwowej Służby Zdrowia poprzez zwiększenie zasobów ludzkich, technicznych i
finansowych, tak, aby osiągnąć konkretne cele jak skrócenie czasu oczekiwania na dostęp do opieki, badań i
zabiegów i zapewnienia wysokiej jakości opieki zdrowotnej.
3. Edukacja
Zagwarantowanie do roku 2019 dostępu do edukacji przedszkolnej wszystkim dzieciom od trzeciego roku życia.
Wzmocnienie bezpośredniego i pośredniego wsparcia Społecznej Szkoły. W przypadku nauczycieli zamierza się
stworzyć stabilne warunki zatrudnienia nauczycieli i innych pracowników szkoły, czy to poprzez umowę wiążącą,
czy też wycofanie systemu rekwalifikacyjnego.
Zmniejszenie liczby uczniów w klasach.
Progresywne wprowadzanie darmowych podręczników szkolnych kształcenia obowiązkowego.
Promowanie zatrudnienia doktoranckich badaczy naukowych w laboratoriach i innych organach publicznych i
stopniowe zastępowanie stypendiów kontraktami naukowymi.
ZAMROŻENIE PRYWATYZACJI
Wstrzymanie procesów prywatyzacyjnych prowadzonych w stosunku do przedsiębiorstw transportu publicznego
w Lizbonie i Porto.
Wstrzymanie fuzji spółek wodnych, które zostały nałożone na gminy.
Wycofanie się z procesu prywatyzacji Empresa Geral Do Fomento (na rzecz Mota-Engil), w oparciu o jej
nielegalność.
Brak zezwolenia na inne koncesje lub prywatyzacje, w tym TAP;
KWESTIE ŚRODOWISKOWE
Zakaz prywatyzacji spółek wodociągowych. Dostęp do wody dla wszystkich obywateli, wprowadzenie nowego
systemu taryfowego obejmującego taryfy socjalne, tak aby zaopatrzenie w wodę przysługiwało wszystkim
mieszkańcom.
Poszanowanie zasady autonomii gmin w decyzjach dotyczących systemów miejskich.
Zachęcenie do przeglądu umów koncesyjnych pierwszej generacji celem weryfikacji, czy ceny usług wodnych
odpowiadają uczciwej cenie.
Przegląd Konwencji Albufeira (Convenção de Albufeira) w celu zapewnienia przestrzegania wymogów ochrony
środowiska.
Rezygnacja z podwyższenia stałej taryfy na wodę do celów rolniczych.
Ponowna ocena Narodowego Planu Zapór Wodnych, przede wszystkim w odniesieniu do jeszcze niezbudowanych
zapór, takich jak Cascata do Tâmega.
6
Opracowanie strategicznego planu mobilności pasażerów, biorąc pod uwagę większość środków transportu oraz
dążenie do stworzenia warunków dla rozwoju transportu kolejowego.
Zagwarantować mobilność osób, podejmując pilne działania w celu zapewnienia usług transportu publicznego, w
szczególności na obszarach wiejskich i o słabo rozwiniętej komunikacji publicznej.
Wzrost produkcji i wydajności w sektorze leśnym poprzez zwiększenie obszarów dębu korkowego, dębu
ostrolistnego i sosny nadmorskiej i blokowanie rozrostu obszarów eukaliptusa, w szczególności poprzez uchylenie
ustawy liberalizującej sadzenie drzew eukaliptusowych i utworzenie nowych ram prawnych w tym zakresie.
POZOSTAŁE
1. Banki
Ustalenie limitów w przypadku wartości prowizji praktykowanych przez banki w Portugalii.
2. Rewitalizacja miejska
Priorytetowe traktowanie programów o silnych działaniach zachęcających do rewitalizacji obszarów miejskich i
odbudowy i poprawy stanu historycznego dziedzictwa portugalskiego.
3. Fundusze europejskie
W ciągu pierwszych 100 dni rządu zostanie udostępnionych 100 mln euro z funduszy europejskich dla firm
portugalskich.
4. PROGRAM SIMPLEX
Przywrócenie programu służącemu uproszczeniu funkcjonowania administracji i procesu legislacyjnego, który ma
na celu ułatwienie życia obywatelom i przedsiębiorstwom w ich relacjach z administracją, obejmując nim
wszystkie kluczowe sektory, w tym również wymiar sprawiedliwości.
7