JAK UCZYMY JĘZYKA ANGIELSKIEGO W NASZEJ SZKOLE?

JAK UCZYMY JĘZYKA ANGIELSKIEGO W NASZEJ SZKOLE?
NAUCZANIE JĘZYKA ANGIELSKIEGO W KLASACH 0-3 W PYTANIACH I ODPOWIEDZIACH
1. DLACZEGO „MOJE DZIECKO NIC NIE UMIE, POMIMO ŻE MA TYLE LEKCJI JĘZYKA
ANGIELSKIEGO?” CZYM JEST „SILENT PERIOD”?
Proces przyswajania języka angielskiego rozpoczyna się niezwykle ważnym etapem tzw. osłuchiwaniem się
z językiem, w którym dzieci zaczynają tworzyć swój własny system języka drugiego. Najczęściej też w tym
czasie nie tworzą jeszcze własnych wypowiedzi. „Silent period” może trwać nawet kilka miesięcy.
Rekomendacją Rady Europy jest przyznanie dziecku czasu w którym osłucha i przyzwyczai się do języka
drugiego zanim zacznie go używać (Prawo do ciszy).
2. JAKIE CELE EDUKACYJNE CHCEMY OSIĄGNĄĆ?
Patrz: dokument „Cele edukacyjne – wycinek z programu nauczania”
Ponadto ze względu na specyfikę szkoły dwujęzycznej zależy nam również na stworzeniu podstaw do
kontynuacji edukacji dwujęzycznej na wszystkich etapach edukacji: od zerówki po wyższe uczelnie.
Osiągnięcie dwujęzyczności funkcjonalnej czyli posługiwanie się językiem polskim i angielskim na zbliżonym
poziomie jest bowiem możliwe tylko przy kontynuacji edukacji dwujęzycznej na wszystkich poziomach
edukacji.
3. Z JAKIEGO PROGRAMU NAUCZANIA KORZYSTAMY?
Program nauczania języka angielskiego w naszej szkole wykorzystuje strukturę programu Marioli Boguckiej
„Język angielski w nauczaniu wczesnoszkolnym” a także do pewnego stopnia czerpie z jego celów i opisów
sprawności. Opieramy się również na własnym programie autorskim, w którym poprzez metodę immersji
(zanurzania dzieci w języku drugim) realizujemy różnego rodzaju projekty, przedstawienia i warsztaty
przyrodniczo-naukowe.
4. Z JAKICH PODRĘCZNIKÓW KORZYSTAMY I DLACZEGO Z NICH?
Korzystamy z podręcznika Bugs World 1i2 w klasie 0 oraz Footprints wydawnictwa Macmillan w klasach 1-3,
który przystosowany jest do rozszerzonego programu szkoły dwujęzycznej.
Bugs World pozwala systematycznie doskonalić sprawności, których wymaga Nowa Podstawa Programowa:
integruje treści wszystkich obszarów edukacyjnych (przyroda, sztuka), kształtuje kreatywność, uczy
logicznego myślenia, wyciągania wniosków i rozumienia rozmaitych zjawisk przyrodniczych. Co więcej,
podręcznik opiera naukę na treściach atrakcyjnych dla dzieci, uwrażliwia je na otaczający świat i na jego
bogactwo kulturowe. Zgodnie z wymogami Nowej Podstawy Programowej, Bugs World dostarcza również
informacji zwrotnej o postępach dziecka w nauce w systematyczny i konsekwentny sposób.1
Footprints łączy nauczanie języka angielskiego z wiedzą z innych przedmiotów. Kurs jest szczególnie
polecany dla szkół dwujęzycznych ponieważ:
1
2
•
Kurs zapewnia harmonijny rozwój wszystkich sprawności językowych, zgodnie z wytycznymi CEF oraz
kryteriami egzaminów Cambridge ESOL i Trinity YL Exams.
•
Starannie przygotowane ćwiczenia odnoszą się do indywidualnych doświadczeń uczniów.
•
Portfolio Booklet wspiera małych uczniów w obserwacji ich postępów w nauce języka.
•
36 gier interaktywnych na dołączonej do książki ucznia płycie CD-ROM pozwala na skuteczne
utrwalanie materiału w angażujący dzieci sposób, w klasie lub w domu.2
http://www.macmillan.pl/index.php/katalog/klasy-1-3-sp/98-bugs-world (28.05.2010r.)
http://www.macmillan.pl/index.php/katalog/klasy-1-3-sp/116-footprints (28.06.2010r.)
1
5. JAKICH METOD UŻYWAMY I DLACZEGO WŁAŚNIE TYCH?
Wykorzystujemy elementy następujących metod nauczania języków obcych:
•
Kanadyjska metoda immersji – powstała w Kanadzie w latach 60-tych, polega na zanurzeniu dziecka
w języku drugim.
•
Metoda naturalna - (Tracy Terrell, Steven Krashen) powstała w USA w latach 70-tych, oparta jest na
zasadach naturalnej akwizycji języka ojczystego przez dzieci.
•
Metoda bezpośrednia - (Wilhelm Vietor, 1893) podstawowym celem metody jest opanowanie języka
obcego w warunkach szkolnych jako źródła komunikacji przy jednoczesnej rezygnacji z użycia języka
ojczystego.
•
Metoda audiolingwalna - powstała podczas drugiej wojny światowej w USA, polega na przyswojeniu
wzorców zdaniowych poprzez wielokrotne powtarzanie, tak aby doprowadzić do powstania
odpowiednich nawyków językowych.
•
Metoda komunikacyjna – metoda eklektyczna – łączy w sobie wiele cech metod konwencjonalnych
i niekonwencjonalnych wykorzystując w obrębie swojej koncepcji metodycznej wiele technik
wypracowanych przez wcześniejsze metody. Powstała w połowie lat 70 -tych i zakłada, że wraz
z językiem przyswaja się również kulturę danego kraju. Celem nauki jest osiągnięcie kompetencji
komunikacyjnej rozumianej jako umiejętność efektywnego porozumiewania się w sposób
odpowiadający danej sytuacji.
•
TPR Total Physical Response (James Asher, 1997) metoda ta powstała w USA, zakłada iż uczeniu się
i zapamiętywaniu sprzyjają dwa rodzaje aktywności: milczące przysłuchiwanie się i ruch fizyczny
związany z treścią przekazu. Celem tej metody jest uruchomienie zarówno lewej półkuli mózgowej
odpowiedzialnej za język i mowę, jak i prawej półkuli mózgowej odpowiedzialnej za realizację ruchu
fizycznego. Pobudzenie całego mózg zwiększa efektywność nauki. Metoda ta nie opiera się na
podręczniku, ale wykorzystuje zestawy różnorodne zestawy rekwizytów3
Techniki pracy: gry i zabawy, piosenki, rymowanki, drama, historyjki, projekty, zagadki, konkursy.
Główne cechy metod nauczania:
•
Odwoływanie się do różnych zdolności i stylów-inteligencje wielorakie: językowa, muzyczna,
matematyczno-logiczna, przestrzenna, kinestetyczna, intrapersonalna, interpersonalna, przyrodnicza.
•
Refleksja nad najlepszymi dla ucznia sposobami uczenia się.
•
Powiązanie z innymi obszarami edukacyjnymi (CLIL-Content and Language Integrated Learning),
w tym nowymi technologiami i multimediami.
•
Wprowadzanie elementów społeczno-kulturowych.
6. DLACZEGO NIE NAUCZAMY GRAMATYKI W SPOSÓB TRADYCYJNY?
W klasach 0-3 nie nauczamy gramatyki w sposób tradycyjny ponieważ dzieci do około 10/11 roku życia nie
mają świadomości istnienia reguł gramatycznych. Prezentujemy natomiast i ćwiczymy struktury gramatyczne
poprzez: piosenki, rymowanki, opowiadania, dramę oraz inne techniki pracy.
7. DLACZEGO NIE DZIELIMY UCZNIÓW NA GRUPY POD WZGLĘDEM ZNAJOMOŚCI JĘZYKA?
Nasza decyzja o niedzieleniu dzieci z klas 0-3 na grupy pod względem znajomości języka oparta jest na
konsultacji z metodykiem nauczania języka angielskiego i psychologiem.
Głównym argumentem przeciw jest spadek motywacji do nauki u dziecka, które znajduje się w „gorszej”
grupie. Szczególnie w tym okresie nauczania dzieci powinny wykształcić pozytywny stosunek do nauki języka
obcego. Jest to jeden z głównych celów nauczania wspominanych przez program nauczania. Dzieci na
wyższym poziomie nie tracą, przebywając w grupie ze słabszymi uczniami, ponieważ wchodzą w rolę
„ekspertów, pomocników”, przez co sami mają wysoką motywację do nauki. Również nauczyciel, prowadząc
zajęcia w języku angielskim, może od takich dzieci więcej wymagać.
3
Por.: J.C. Richards, T.S. Rodgers , Approaches and methods in language teaching, CUP, New York 2007, s.3-153
2
8. CZY PRAWDZIWA JEST OPINIA, ŻE W SZKOLE PRYWATNEJ NAUKA JĘZ. ANGIELSKIEGO
POWINNA OGRANICZAĆ SIĘ DO TEGO, CO UCZNIOWIE ROBIĄ W SZKOLE?
Uczniowie w naszej szkole mają dość dużo godzin języka angielskiego w ciągu tygodnia.
Niemniej jednak dobrze jest, jeżeli dzieci dodatkowo motywowane są do nauki przez rodziców. Patrz:
załącznik Rodzice. Ważną role odgrywa również praca domowa, za pomocą której uczniowie mogą sprawdzić
swoje umiejętności, wiedzę w warunkach, w których nie mogą otrzymać pomocy nauczyciela.
9. JAKĄ PRACĘ DOMOWĄ ZADAJEMY? JAK CZĘSTO I DLACZEGO?
Zadajemy pracę domową przede wszystkim związana z realizowanym tematem. Mogą to być zadania
pisemne w książce ćwiczeń, krótkie ćwiczenie pisemne w zeszycie lub nauczenie się wierszyka albo piosenki.
Prace domowe zadawane są w ramach tygodnia pracy. Rzadko zadajemy prace domowe na weekend. Ilość
i częstotliwość zadawanych prac zwiększa się z wiekiem. Pierwsze prace domowe pojawiają się raz
w tygodniu w pierwszej klasie.
W klasach trzecich jest to już często ćwiczenie po każdej lekcji, krótkie wypowiedzi pisemne, wspomniane
wiersze i piosenki.
Szczegółowe wskazówki dotyczące wspomagania kursu języka angielskiego w domu rodzice otrzymują
każdego miesiąca od nauczyciela drogą mailową.
10. JAK SPRAWDZAMY WIEDZĘ UCZNIÓW? CO SPRAWDZAMY I JAK OCENIAMY? Dzięki małym
liczebnie grupom, nauczyciele mogą dość skrupulatnie, często i dokładnie sprawdzać wiedzę uczniów. Służą
do tego zarówno oceny ustalone w Wewnątrzszkolnym Systemie Oceniania, jak i karty opisowej oceny ucznia
wypełniane przez nauczycieli na koniec każdego semestru.
Nauczyciele sprawdzają na zajęciach zarówno ćwiczenia wykonywane w zeszytach i książkach z ćwiczeniami,
jak i aktywność na zajęciach, umiejętność odpowiadania na pytania nauczyciela i reagowania na jego
polecenia w języku angielskim. W zależności od metod pracy nauczyciela, uczniowie mają zadawane również
prace ustne, rodzaj krótkich prezentacji, projekty, lub nauczenie się wierszyka lub piosenki w języku
angielskim.
11. JAK UCZEŃ PRZYGOTOWYWANY JEST DO SPRAWDZIANÓW? JAKĄ ROLĘ ODGRYWAJĄ
W TYM RODZICE?
Uczeń przygotowywany jest do sprawdzianów poprzez regularne wykonywanie ćwiczeń i zadań na lekcjach
języka angielskiego. Na tydzień przed testem nauczyciel informuje uczniów, z jakiego zakresu będzie ten
test, robi powtórzenie i przygotowuje kartki z obowiązującymi do sprawdzianu strukturami, zagadnieniami
i słownictwem.
Rodzice, jeśli to możliwe, mogą pomagać dzieciom w procesie przygotowywania się do sprawdzianu poprzez
powtarzanie z nimi danych zagadnień w formie zabawy oraz pozytywne motywowanie.
Apelujemy jednak, by nie wymagali Państwo od swoich pociech więcej niż są w stanie dać na tym poziomie
emocjonalnym i językowym. Rodzice powinni wspierać dzieci w nauce i doceniać sukcesy.
Stanowczo odradzamy naukę słówek tradycyjną metodą wypisywania w kolumnach słów polskich a obok ich
angielskich odpowiedników. W ten sposób możne jedynie wyuczyć się na pamięć pojedynczych słów
natomiast metody stosowane przez nauczycieli mają na celu wspomaganie naturalnego przyswajania języka
angielskiego w kontekście komunikacyjnym tak aby dziecko utworzyło własny system języka drugiego.
Pierwsze klasy szkoły podstawowej są bowiem „ostatnim dzwonkiem” kiedy opanowanie języka może jeszcze
się odbyć w sposób zbliżony do opanowania języka ojczystego.
12. NA KONIEC DEWIZA, KTÓRA PRZYŚWIECA NAM W PRACY Z MAŁYMI DZIEĆMI.
Podstawą sukcesu w nauczaniu języka obcego jest pozytywne nastawienie dzieci do nauki i jak najlepsze
relacje z nauczycielami. Naszym zdaniem, automotywację dzieci w największym stopniu buduje odpowiednia
atmosfera na zajęciach. Wtedy możemy wspólnie góry przenosić!
3
Bibliografia:
•
Richards, J.C., Rodgers, T. S., Approaches and methods in language teaching. CUP, New York 2007
Netografia:
•
http://www.macmillan.pl/index.php/katalog/klasy-1-3-sp/116-footprints (28.06.2010r.)
•
http://www.macmillan.pl/index.php/katalog/klasy-1-3-sp/98-bugs-world (28.05.2010r.)
Przygotowali: Angelika Kucharska i Krystian Jędrzejczyk
4