1 Fonty

Fonty
Font (czcionka) ma trzy wyróżniające go parametry:
- krój – odpowiada za wygląd czcionki czyli albo jest taka albo taka. Jedna czcionka ma
taki sam krój
- odmiana – określa grubość linii w literach
- stopień – określa wielkość liter
Rodzina fontów to zbiór wszystkich odmian danego fontu. Odmiany to na
przykład: Light, regular, italic,(wymienione trzy mają w sumie wszystkie fonty, pozostałe
już nie wszystkie), medium italic, medium bold, bold italic, medium italic, Light italic itd.
Nie każda rodzina fontów składa się z wszystkich wymienionych odmian.
Fonty (czcionki) można podzielić na różne grupy ze względu na ich cechy:
- Pierwsza grupa to kroje proste i pochyłe.
- Druga grupa to kroje szeryfowe i bezszeryfowe. Bezszeryfowe to ta gdzie jak jest
duże I to nie ma tych kreseczek na górze i na gole jak widać w powyższym I, zaś I które
widzimy jest szeryfowe bo ma te kreseczki.
- Trzecia grupa to kroje jednoelementowe i dwuelementowe. Jedno elementowa to
taka, gdzie wszystkie linie są jednakowej grubości, a jak dopuszczamy dwie różne
grubości w pisaniu czcionki to jest to czcionka dwuelementowa.
- Czwarta to kroje stałe i proporcjonalne. W krojach stałych odległości między
wszystkimi literami są stałe a w proporcjonalnych te odległości są wyliczane w zależności
od szerokości danej litery. Czcionka kurier jest przykładem czcionki o kroju stałym.
- Inna kategoria krojów to tzw. pisanki. – naśladują pismo ręczne lub te wszystkie
czcionki, które są jakby pismem ze znaczków typu wingdings w Wordzie.
Domyślnie używamy czcionek CE (Central Europe), czyli czcionek z polskimi
literami. Inna rodzina fontów to rodzina fontów Latin Modern (LM) to rozszerzona o
łańskie oznaki narodowe rodzina fontów Komputer Modern (CM) w formacie Type1.
Czcionki Latin Modern oparte są na fontach Komputer Modern Type1, opublikowanych
przez American Matematical Society (AMS 1997). Projekt jest prowadzony przez
Bogusława Jackowskiego i Janusza Mariana Nowackiego, Czcionki Latin Modern mogą być
swobodnie używane i kopiowane (Licencja GNU). {Jest to dziwny akapit, ale żywcem
przepisany ze slajdu}. Jak mamy tablicę znaków to ludzie kontynuujący dzieło Knootha
ustalili, że znaki sterujące typu spacja itp. Muszą się zmieścić 1-32 znaków, a znaki
narodowe typu ą mają się zmieścić 128-153. W texu domyślnie jest kodowanie
\usepackage[T1]{fonenc}
Jest też kodowanie QX, Latex sobie z tym poradzi, ale Plain już nie. Jeśli w
kodowaniu QX umieścimy sobie font wzięty z kodowania T1, to będzie krzyczeć.
Kodowania te różnią się m.in. ułożeniem znaków w tablicy.
Każdą odmianę czcionek można powiększyć definiujemy wtedy nowy font
poleceniem:
\newfont{nowa nazwa}{jaki ma być} np.
\newfont{\moj}{qx-lmr10 at 24pt} 10 punktowy powiększamy do 24 punktów qx –
nazwa fonta, nazwy fontów znajdujemy w zbiorze, w którym znajdują się owe fonty.
Lm jest od latin modern.
1
\newfont{\mbxi}{qx-lmbxi10 at 18pt} lmbxi to znaczy latin modern pogrubiony i
ukośny.
Czcionki Texa znajdują się tutaj:
C:\TeXLive2007\texmf-dist\font\tfm
C:\TeXLive2007\texmf-dist\font\tfm\public – tu są polskie czcionki
Można przygotować dokumenty w innych językach niż polski lub angielski
korzystając z pakietu Babel. Jeżeli cały dokument ma być napisany np. po niemiecku,
wystarczy w opcji klasy umieścić „german” oraz wczytać pakiet Babel(od wieży Babel ;)).
Preambuła tego dokumentu wygląda tak:
\documentclass[german]{report}
\usepackage{babel}
\begin{document}
Jeżeli dokument ma być wielojęzyczny, to preambuła musi wyglądać tak:
\documentclass{report}
\usepackage[cp1250]{inputenc}
\usepackage[T1]{fontenc}
\usepackage[polish, german, french]{babel}
\usepackage{polski, amsmath}
\begin{document}
\selectlanguage{german}
Tekst po niemiecku
\selectlanguage{french}
Tekst po francusku
\selectlanguage{polish} tu nie wolno napisać polski, komenda od bable przyjmuje
tylko anglojęzyczne nazwy
Tekst po polsku
Pamiętajmy, że lepiej zawsze wczytywać polish a potem I tak polski, bo pakiet polish od
dawna nie był udoskonalany, a on się ładnie nadpisze. Angielski jest dla niego domyślnie,
on go zna, nie musi wpisywać i można pisać przemiennie po polsku i angielsku bez
wywoływania języka.
Przypisy
Przypisy w teście umieszczamy poleceniem:
\footnote{tekst}
W miejscu jej umieszczenia pojawia się numer przypisu, a na dole strony jego
treść opatrzona tym samym numerem. Domyślnie wszystkie przypisy w dokumencie w
klasie article są numerowane w sposób ciągły, a w klasach book i report rozpoczynają się
od pierwszego wraz z rozpoczęciem nowego rozdziału, Komendą \footnote możemy
utworzyć przypis tylko wtedy, gdy Latex jest w trybie akapitowym. Pomiędzy wyrazem a
numerkiem przypisu NIE MOŻE BYĆ PRZERWY czyli piszemy np. Wyraz\footnote{tekst} i
wtedy nad wyrazem pojawi się numer przypisu, a w stopce tekst z nawiasu klamrowego.
Jak jest w pudełku (np. tam gdzie piszemy title itp), to NIE jest w środowisku
akapitowym czyli np. nie zadziała footnote jak je wstawimy przy autorze, tam jest inne
polecenie zdefiniowane.
Przypis nie pojawi się gdy umieścimy go w trybie matematycznym lub kiedy Latex
jest w trybie LR (np. środowisko \parbox).
2
W środowisku minipage przypis pojawi się u dołu ministrony, a nie na dole
bieżącej stron. W trybach LR lub matematycznym możemy umieścić przypis korzystając
jednocześnie z dwóch komend:
\footnotemark[numer] i \footnotetext[numer]{tekst}
Wstawiamy wtedy ręcznie numer przypisu w środowisku LR(lub matematycznym),
a jego tekst umieszczamy bezpośrednio po zamknięciu tego środowiska czyli już w trybie
akapitowym. Czyli numerujemy ręcznie, bo to jest jakby pewnego rodzaju pudełko i on
nam sam tego nie będzie numerował.
\footnotemark[4]
Jakiś tam tekst np. w ministrowa, parbox, jakieś środowisko w którym nam się nie
podoba sposób umieszczania przypisów lub w którym nie jesteśmy inaczej tego przypisu
umieścić.
\footnotektext[4]{tekst który będzie na dole}
Pamiętajmy, żeby w razie czego zmienić potem licznik przypisów jeśli dalej są przypisy
numerowanie normalnie, byśmy nie mieli dwa razy przypisu o numerze 4.
Przypisy niestandardowe
Aby w każdym rozdziale numerować przypisy od początku, bezpośrednio przed lub po
jego rozpoczęciu należy wyzerować licznik poleceniem:
\setcounter{footnote}{0}
Możemy zmienić styl numerowania następująco:
\renewcommand{\thefootnote}{\styl_numerowania{footnote}}
Style numerowania to:
\arabic, \roman, \Roman, \alph, \Alph
Oraz dziewięć symboli wywoływanych poleceniem
\fnsymbol
Są to symbole w kolejności występowania w zbiorze: *, taki mieczyk, podójmy mieczyk
jeden nad drugim, znak paragrafu, znak znaku w Wordzie, ||, **, dwa miecze obok
siebie, cztery mieczyki.
\renercommand{\thefootnote}{\fnsymbol{footnote}}
\footnote[4]{tekst} I skoro napisaliśmy 4 to pojawi się czwarty z kolei czyli znak
paragrafu
Gdy numery symbolicznie, po polecenie \footnote umieszczamy w nawiasach
kwadratowych numer symbolu. Teraz będzie przypis (paragraf) oznaczony znakiem,
paragrafu. Styl numerowania zmieniamy używając polecenia
\renercommand{\thefootnote}{\fnsymbol{footnote}}
3
Do domyślnego numerowania przypisów wracamy
\renercommand{\thefootnote}{\arabic{footnote}}
Zmiana sposobu numerowania:
Aby zmienić sposób numerowania używamy polecenia \renewcommand np.
\renewcommand{zmieniana komenda}{nowa jej postać}
Zmiana numeracji równań (numery podwójne):
\renewcommand{\theequation}{\thesection\arabic{equation}.}|
Zmiana numeracji punktów (section)
\renewcommand{\thesection}{\arabic{section}.} I wtedy będą się numerowały z
kropkami.
Struktury definiowane przez użytkownika
Do składania tekstu twierdzeń i definicji możemy używać środowiska zdefiniowane prze
polecenie \newtheorem
\newtheorem{typ_środowiska}[licznik]{etykieta}[z licznikiem]
W tak określonym środowisku etykieta i numer są pogrubione i proste, a tekst
pisany jest italickiem. Aby nowe środowisko np. twierdzenie było numerowane od
początku w każdym rozdziale, wtedy jako argument [z licznikiem] powinniśmy umieścić
wyraz section lub charter. W przeciwnym wypadku będzie numerowane w sposób ciągły
w całym dokumencie. Jak tak napiszemy, to będzie bez kropek po numerkach, musimy
sami je dodać.
\newtheorem{thm}
\begin{thm}[bardzo ważne]
Wtedy
obok słowa definicja np. 1.2 umieści tą samą czcionką hasełko bardzo
ważne.
Jeśli chcemy nie mieć problemy z kropami to należy zdefiniować środowisko
theorem i nowy jego licznik w następujący sposób:
\newcounter{thm}
\newtheorem{thm}{Twierdzenia}
A następnie
\renewcommand{\thethm}{\thesection\arabic{thm}.}
Wtedy po numerze twierdzenia będzie kropka.
Każde środowisko zdefiniowane poleceniem \newtheorem numerowane jest
oddzielnie. Jeżeli dwa mają być numerowane wspólnie, wówczas licznikowi jednego
nadajemy nazwę a w drugim tę nazwę umieszczamy w nawiasach kwadratowych między
nazwą środowiska a jego etykietą:
4
\newcounter{aks}
\newtheorem{aks}{Aksjomat}
\newtheorem{uw}[aks]{Uwaga}
Chodzi o to by np. najpierw było twierdzenie pierwsze, potem uwaga pierwsza, dalej
twierdzenie drugie uwaga druga, uwaga trzecia itp.
Definiowanie własnych komend i środowisk
Aby skrócić czas potrzebny do wpisania poleceń otwierających i lub zamykających
środowisko lub innych poleceń o długich nazwach można zdefiniować nowe:
\newcommand{\nowanazwa}{nazwa poprzednia}
\newcommand{\be}{\begin{equation}}
\newcommand{\ee}{\end{equation}}
Jeśli ma ono działać w całym dokumencie, jego definicję umieszczamy w preambule.
Jeżeli jego definicję umieścimy wewnątrz innego środowiska działanie skończy się wraz z
zamknięciem tego środowiska.
Własne środowisko definiujemy przy pomocy polecenia \newenvironment a
istniejące zmieniamy poleceniem \renewenvironment. Środowisko zdefiniowane prze nas
(tak jak i nowe polecenie zdefiniowane przez \newcommand) może posiadać do 9
dodatkowych argumentów.
\renewenvironment{nazwa}[larg][Arg opcji]{początek}{koniec}
Zdefiniujemy środowisko w którym będzie tekst węższy niż pozostały (z obu stron) i
będzie pisany kapitalikami:
\newenvionment{ntek}{\begin{quote}\scshape}{\end{quote}} Sc to small
kapitals a shape to nazwa kroju. Ntek to nazwa tego środowiska, tak sobie je prowadząca
nazwała.
Przykład polecenia z argumentem:
\newcommand{\rec}[1]{%
\vskip .5cm
\begin{center}\small
{\it Received #1.}
\end{center}
}
It – italic
.5cm to ma skoczyć o pół cm
Small – napisane małymi literkami
Po received jest argument
\rec{25 listopada 2005r} i napisze nam takimi małymi pochylonymi o 0.5cm niżej
tekst 25 listopada
\newcommand{\kkk}[1]{Ala ma kota i{\bfseries{%1}}}
\kkk{dużego psa}
\kkk{bardzo go lubi}
5
Czyli Ala ma kota będzie napisane normalnie a pozostałe rzeczy pogrubione.
\newenvionment{bal}[1]%
{\itshape {\dots#1}}{\dots}
\begin{bal}
Niech żyje bal
\end{bal}
I pojawi się
…Niech żyje bal…Napisane pochyłą czcionką
6