Medycyna Ratunkowa w gabinecie stomatologicznym
Transkrypt
Medycyna Ratunkowa w gabinecie stomatologicznym
DENTAL TRIBUNE 6 Praktyka Kontakt z pacjentem tlenu. W tym momencie komórki umierają. Wtedy następuje śmierć biologiczna. Medycyna Ratunkowa w gabinecie stomatologicznym Robin Goodman, Dental Tribune International Wiedząc jak postępować w podstawowych stanach nagłych możesz uratować życie twojemu pacjentowi. Najczęstszym stanem nagłym w gabinecie jest omdlenie podczas zastrzyku. Rozwiązaniem jest ułożenie pacjenta na plecach z lekko uniesionymi nogami. W celu zapobiegania omdleniom w takich sytuacjach, najlepiej położyć pacjenta jeszcze przed zrobieniem zastrzyku. Inne częste stany to lekkie reakcje alergiczne, hipoglikemia, niedociśnienie ortostatyczne, drgawki, astma, hiperwentylacja. Wszyscy pracownicy powinni wiedzieć jak postępować w powyższych sytuacjach. Twoi pacjenci ufają Tobie. To zaufanie pozwala im wierzyć, że wiesz jak zapobiec nagłym sytuacjom, a jeśli wystąpią – wiesz jak w nich postępować. Czy ty i twój personel wiecie jak utrzymać pacjenta przy życiu do chwili przyjazdu fachowej pomocy medycznej? Każdy czytelnik DT powinien dowiedzieć się, jakie leki i procedury są zalecane w jego kraju. Sprawdź, jakie leki powinny być w zestawach pierwszej pomocy. Informacje tutaj przedstawione są ogólnymi wskazówkami, które możesz wykorzystać szukając odpowiedników w twoim kraju.1 Artyku∏ ten oparty jest na wyk∏adzie przedstawionym przez dr Stanley F. Malamed podczas spotkania Amerykaƒskiego Towarzystwa Periodontologicznego w San Francisco w Kalifornii, we wrzeÊniu 2003. Wyk∏ad by∏ zatytu∏owany Medycyna Ratunkowa-Powrót do Podstaw. Dr Malamed jest profesorem w dziedzinie stomatologii i anestezji na Uniwersytecie Po∏udniowej Kalifornii. Zajmuje si´ stomatologià, anestezjà i medycynà ratunkowà przez ponad 30 lat. Jest autorem 100 doniesieƒ naukowych i 16 rozdzia∏ów w ró˝nych medycznych i stomatologicznych ksià˝kach i czasopismach. Opublikowa∏ trzy w∏asne ksià˝ki z których obecnie uczà si´ studenci szkó∏ dentystycznych. Basic Life Support (BLS) – podstawowe czynności resuscytacyjne W wielu stanach w USA wymaga się, żeby stomatolodzy, asystentki, higienistki brali udział w corocznych szkoleniach Basic Life Support (BLS). A jakie są wymagania w twoim kraju? Instruktorzy CPR (cardiopulmonary resuscitation – resuscytacja krążeniowo-oddechowa) prowadzą szkolenia również w prywatnych gabinetach. Niezależnie od tego czy jest to regulowane prawnie czy nie, szkolenie powinno być prowadzone raz do roku. Szkolenia dla personelu powinny być organizowane w gabinecie, bo to w nim wszyscy będą, gdy nastąpi prawdziwe nagłe zdarzenie. Zaangażuj cały swój personel – recepcjonistki, asystentki, lekarzy - każdy, kto pracuje w twoim gabinecie powinien zostać przeszkolony i wiedzieć czego się od niego oczekuje. Kiedy będziesz świadkiem nagłej sytuacji bądź wypadku zastosuj się do jednolitego schematu postępowania, stosowanego na całym świecie. Niezależnie od tego czy jesteś stomatologiem, higienistką, pielęgniarką, członkiem personelu ratunkowego czy lekarzem medycyny ratunkowej właściwa kolejność postępowania w sytuacji nagłej to: Zapewnienie drożności dróg oddechowych Podczas stanu nieprzytomności mięśnie, w tym język wiotczeją, co może doprowadzić do zatkania dróg oddechowych. Aby zapobiec niedrożności dróg oddechowych połóż dłoń pod głowę ofiary i delikatnie odchyl głowę do tyłu unosząc podbródek ku przodowi. Przywrócenie i utrzymanie drożności dróg oddechowych jest najważniejszym krokiem w ratowaniu życia innych. Wentylacja płuc Następnie sprawdź czy ofiara oddycha. W tym celu nadstaw ucho nad usta ofiary, aby móc słyszeć i czuć jej oddech. Nie patrz na ruchy klatki piersiowej! Nawet przy niedrożności dróg oddechowych klatka piersiowa może wciąż poruszać się starając się zdobyć powietrze. Jeśli ofiara nie oddycha musisz przystąpić do sztucznego oddychania. Właściwy kurs CPR nauczy Cię oczywiście jak to robić. Na razie lekarze powinni kupić „maseczki kieszonkowe” dla każdego członka personelu. Na przykład podczas zabiegu periochirurgicznego pacjent może krwawić i możliwe, że trzeba będzie go szybko wentylować bez maseczki. Każdy pracownik powinien zawsze mieć przy sobie maseczkę. Przywrócenie krążenia krwi – Ułożenie (Positioning), – Zapewnienie drożności dróg oddechowych (Airway), – Wentylacja płuc (Breathing), – Przywrócenie krążenia krwi (Circulation), – Defibrylacja (Defibrillation). Wytyczne dla instruktorów CPR w USA zmieniły się w 2002 roku. Kolejność postępowania można określić skrótem PABCD. Nazwa CPR (cardiopulmonary resuscitation - resuscytacja krążeniowo-oddechowa) powoli zastępowana jest skrótem od nazwy: resuscytacja krążeniowo-oddechowomózgowa (CPCR). Ułożenie Jeśli pacjent rozmawia z tobą dowodzi to, że oddycha i bije mu serce. W takiej sytuacji najlepsza jest pozycja najwygodniejsza dla pacjenta. Astmatycy, którzy mają problemy z oddychaniem jak i pacjenci z bólem w klatce piersiowej będą woleli siedzieć prosto. Jest to najwygodniejsza dla nich pozycja. Cukrzyk, który zaczyna wchodzić w stan hipoglikemii będzie często się dziwnie zachowywał, lecz pozostanie przytomny. Najczęstszą przyczyną utraty przytomności są spadki ciśnienia tętniczego krwi. Oznacza to, że mózg nie otrzymuje wystarczającej ilości tlenu. Pacjenci tracący przytomność powinni być zawsze ułożeni w pozycji poziomej z lekko uniesionymi nogami, ale nie pozwól, żeby głowa była niżej niż reszta ciała. W takiej pozycji człowiek najprawdopodobniej odzyska przytomność w ciągu 10 sekund. Jeśli pacjent nie odzyska przytomności w ciągu 10 sekund powinieneś zadzwonić po ambulans. Po wentylacji sprawdź tętno. Jako lekarz na pewno wiesz jak sprawdzić tętno na tętnicy szyjnej i tętnicach obwodowych. Defibrylacja Przy braku oznak życia musisz rozpocząć masaż serca. Ostry zawał serca Płytka miażdżycowa w ścianie naczyń tętniczych wapnieje wraz z wiekiem pacjenta. Jeśli następuje rozerwanie płytki ściany naczynia substancje tłuszczowe są wystawione na działanie krwinek. Płytki krwi formułują skrzep i ciągłość przepływu krwi zostaje przerwana. Doprowadza to do zawału serca. Prowadzić może do niemiarowości rytmu serca i zaciskających i piekących bólów w klatce piersiowej. Pacjent musi dostać się do szpitala w ciągu sześciu godzin od początku objawów. Niestety pacjenci, którzy odczuwają tego typu objawy po raz pierwszy w życiu nie trafiają na czas do szpitala, gdyż nie zdają sobie sprawy z zagrożenia i negują zawał serca. Pacjenci pozostają przytomni, a ból promieniuje do okolicy żołądka, do lewej ręki, do góry do szyi i ramienia. W przeciwieństwie do bólu wieńcowego, który nie nasila się, ból zawałowy staje się coraz silniejszy. Innymi objawami zawału mogą być nudności i wymioty spowodowane niedotlenieniem mózgu nazywanym hipoksją. Pacjenci mogą czuć bicie serca. Niekoniecznie świadczy to o złym stanie, ale powoduje, że ludzie są zdenerwowani i przestraszeni. Zazwyczaj też intensywnie się pocą. Pacjenci myślą, że umierają, a to ich jeszcze bardziej przeraża. Najważniejszą rzeczą jest fakt, że są przytomni. Niezależnie od tego jak źle się czuje jest w niezłym stanie tak długo jak z tobą rozmawia. Sytuacja staje się bardzo poważna w momencie, gdy pacjent traci przytomność. Co zrobisz z przytomnym pacjentem z zawałem mięśnia sercowego? Pamiętaj: ułożenie, drożność dróg oddechowych, wentylacja płuc, krążenie krwi, defibrylacja (PABCD). Następujące leki są często podawane podczas zawału mięśnia sercowego: morfina, tlen, nitrogliceryna, aspiryna. Leki podawane są dożylnie. (poza tlenem, aspiryną-przyp. tł.) Morfina Zdecydowane działanie Jako przedstawiciel służby zdrowia na tym nie powinieneś kończyć podstawowych procedur ratowania życia. Masz obowiązek dalszego zdecydowanego działania, co oznacza, jeśli to możliwe, powinieneś postawić diagnozę. W niektórych przypadkach nie jest to trudne – pacjent chory na astmę powie, że nie może oddychać, pacjent z chorobą niedokrwienną serca będzie skarżył się na ból w klatce piersiowej. Jeśli jesteś w stanie postawić rozpoznanie i masz przy sobie właściwy sprzęt, zacznij działać. Jeśli właściwe wyposażenie nie jest dostępne lub nie jesteś pewien swoich działać natychmiast wezwij pogotowie. Problemy sercowo-naczyniowe Jak radzisz sobie w tego typu sytuacjach? Jeśli nie zadziałasz szybko, pacjent umrze. Jeśli nie umrze, jego mózg będzie nieodwracalnie uszkodzony. Śmierć kliniczna a śmierć biologiczna Jeśli serce przestaje bić w momencie, gdy osoba traci przytomność – nie oddycha i nie ma tętna – wtedy jest ona w stanie śmierci klinicznej. Nawet, jeśli wydaje się, że nie żyje, nadal ma we krwi tlen. Komórki ciała będą żywe jeszcze przez 3-5 minuty do momentu wyczerpania ostatnich cząsteczek Ofiara zawału nadal będzie odczuwała ból, ale morfina uspokaja bardzo zdenerwowanych pacjentów. Morfina zmniejsza zużycie tlenu przez serce. Tlen Nawet, jeśli tlen nie może przedostać się przez skrzep, który powiększa się, pozostałe komórki w organizmie dostaną więcej tlenu i to jest korzystne. Nitrogliceryna Czy to jest zawał mięśnia sercowego czy zaostrzenie choroby niedokrwiennej serca (angina pectoris)? Zapewne nie wiesz. Dlatego podaj pacjentowi dwie tabletki nitrogliceryny. Jeśli ból w klatce piersiowej minie i nie wróci świadczy to o zaostrzeniu choroby niedokrwiennej serca. Jeśli ból w ogóle nie ustępuje albo, jeśli mija i wraca jest to zawał serca. Tlenek azotu Pacjent odczuwa ból. Gdy organizm doświadcza nasilonego bólu i uwalnia duże ilości katecholamin, znanych jako epinefryna i norepinefryna (odpowiednio: adrenalina i noradrenalina-przyp. tł.). Substancje te powodują szybszy i nieregularny rytm serca. Nie podejmowanie leczenia bólu związanego z zawałem serca może prowadzić do Polish Edition śmierci pacjenta. Pomocny może okazać się tlen z podtlenkiem azotu. W Europie ambulanse są wyposażone w tlen z podtlenkiem azotu, jak również w narkotyk zwany Entonox. Entonox jest 50% mieszaniną tlenu i tlenku azotu w jednym cylindrze. W USA nazywany jest Dolonox i jest lekiem przeciwbólowym, jak dożylna postać morfiny. Jako stomatolodzy, wielu z Was posiada w gabinetach tlenek azotu. Możecie podać NO, ponieważ jest on bardzo bezpieczny; jest używany w zawałach serca. Podwyższa próg bólowy i gdy nasilenie bólu maleje pacjent czuje się lepiej. Nie skrzywdzisz pacjenta podawając mu tlenek azotu. Aspiryna Jedna tabletka aspiryny zapobiega zlepianiu się płytek krwi przez 14 dni ich życia. Podaj pacjentowi z zawałem tabletkę aspiryny (dawka dla dorosłych-325 mg) i pozwól mu żuć ją do momentu aż się rozpuści w ustach. Zacznie działać w ciągu 20 minut i zapobiegnie narastaniu skrzepu. W rzeczywistości, gdy podejrzewasz zawał serca od razu podaj pacjentowi aspirynę. Pamiętaj jednak, że wielu ludzi nie toleruje aspiryny ze względu na alergię, krwawienia, wrzody. W tych przypadkach nie możesz podać aspiryny i nie masz innego wyboru. Największa śmiertelność okołozawałowa jest obserwowana w ciągu pierwszej godziny od pojawienia się objawów. Elektrokardiografia W zdrowym sercu wysyłany jest impuls elektryczny i wszystkie włókna mięśniowe kurczą się w dokładnie tym samym czasie. Podczas zawału natomiast pojawiają się przedwczesne skurcze komorowe (premature ventricular contractions-PVC). Zanim serce wypełni się krwią uszkodzona część mięśnia sercowego przedwcześnie pobudza serce. Serce wtedy ponownie wypełni się krwią co spowoduje nieregularny rytm serca. Serce pracuje, ale gdy nic w nim nie ma jest to praca jałowa. Pacjent pomyśli, że jego serce omija uderzenie, a w rzeczywistości bije ono zbyt często. Na tym etapie pacjent jest zazwyczaj przytomny, ale nie czuje się dobrze. Każde uderzenie serca jest PVC i jest to zatrzymanie akcji serca, znane jako częstoskurcz komorowy (ventricular tachycardia-VT lub VTac). Wiele osób uważa, że podczas nagłego zatrzymania krążenia serce przestaje bić, ale to nieprawda. Serce wciąż pracuje, ale na pusto-nie pompuje krwi. Następnie pojawia się migotanie komór (ventricular fibrillation-VF). Jest to zupełny brak koordynacji pracy serca. Każda komórka mięśniowa kurczy się według własnego rytmu. Czynność serca wynosi wtedy około 400 uderzeń na minutę, ale nic nie jest wypompowywane. Stan ten personel ratunkowy widzi w 90% przypadków, gdy przyjeżdża do ofiary. Podczas VF mięsień wciąż żyje, ale staje się coraz słabszy. Gdy cały tlen jest zużyty serce wchodzi w stan agonalny-jak próba uruchomienia samochodu przy wyładowanym akumulatorze-wtedy mięsień umiera, a EKG ukazuje płaską linię. Przypuśćmy, że pacjent w twoim gabinecie nagle opada bezwładnie w fotelu stomatologicznym. Najpierw utrzymaj go w fotelu i postępuj według PABCD. Gdy potrzebny jest masaż serca u dorosłych używasz dwóch rąk i uciskasz na 5 cm. U dzieci pomiędzy 1-8 r.ż. używasz tylko jednej ręki i uciskasz na głębokość 2,5 cm. W przypadku niemowląt (do ukończenia 1 r.ż.) używasz tylko dwóch palców i uciskasz DENTAL TRIBUNE tylko 1,27 cm. Ogólna zasada to 15 ucisków klatki piersiowej i 2 wdechy. Reguła ta obowiązuje nawet przy dwóch ratownikach. Celem masażu serca jest utrzymanie komórek ciała przy życiu i dotlenienie ich. Komórkami, które mają największy metabolizm i umierają najszybciej są neurony, komórki mózgowe. Utrzymaj dopływ krwi z tlenem do serca, by mogło znów pracować, ale utrzymaj też dopływ tlenu do mózgu, by pacjent po obudzeniu się był wciąż tą samą osobą i nie miał nieodwracalnego uszkodzenia mózgu. Dlatego czas jest tak istotny. Najwięcej n.z.k. pojawia się pomiędzy 6 rano a południem. Trudne jest wstawanie; budzik wyłącza się i twoje ciało uwalnia katecholaminy. Wtedy może pojawić się zatrzymanie akcji serca.W Ameryce Północnej największa ilość n.z.k. ujawnia się w poniedziałek rano, podczas gdy na Środkowym Wschodzie w sobotę rano, a w Izraelu w niedzielę rano. Defibrylacja. Każda osoba w gabinecie stomatologicznym powinna być przeszkolona w zakresie obsługi defibrylatora. Jest on używany, gdy pacjent nie odpowiada na pytania, nie oddycha, nie ma oznak krążenia krwi i nie porusza się. Defibrylatory ogólnie dostępne (public access defibrillation-PAD) można znaleźć na lotniskach, w samolotach, w kasynach, itp. Zalecane jest, żebyś posiadał defibrylator w swoim gabinecie i zabierał go na weekend, ale zostaw go w bagażniku samochodu. W gabinecie najlepiej przechowywać defibrylator w pobliżu telefonu. W ten sposób gdy go potrzebujesz możesz w tym samym czasie zadzwonić pod numer alarmowy. Gdy masz defibrylator w gabinecie możesz przestać przeprowadzać CPR i BLS i użyć defibrylator. Urządzenie przejmuje pracę. Gdy masz urządzenie; ono zazwyczaj dokładnie instruuje jak postępować. Zaleca się umieścić defibrylator przy lewym uchu pacjenta. W momencie gdy podnosisz łyżki urządzenie włącza się automatycznie i zaczyna do Ciebie mówić. Wszystkie defibrylatory działają tak samo. Wszystkie mają takie same instrukcje obsługi i obrazki. Wszystkie mają dwa przyciski, na jednym jest napisane ‘on/off’, na drugim ‘shock’. Krok 1 Włącz urządzenie podnosząc łyżki. Krok 2 Urządzenie mówi, żeby przyłożyć elektrody. Nie możesz popełnić błędu, bo maszyna pokazuje obrazki. Jeśli pacjent ma bardzo owłosioną klatkę piersiową usuń część włosów i umieść elektrody dopóki maszyna nie powie „analizowanie rytmu, nie dotykaj pacjenta!” Upewnij się, że ani ty ani pacjent nie jesteście mokrzy. Jeśli jesteście, wysusz siebie i pacjenta. Winnym razie impuls elektryczny przejdzie po całym miejscu i wstrząśnie też Tobą. Krok 3 Po komunikacie „nie dotykaj pacjenta” urządzenie ma 20-40 sekund na analizę rytmu. Jeśli jest to VF lub VT, powie „ wskazany wstrząs”. Następnie usłyszysz ładowanie defibrylatora i urządzenie powie „nie dotykaj pacjenta”. Jeśli go dotkniesz wstrząśnie również Tobą. Krok 4 Pojawia się czerwone lub żółte światło i wtedy maszyna mówi „wstrząs pacjenta”. Gdy przyciśniesz świecący się guzik urządzenie spowoduje wstrząs elektryczny. Oznacza to, że wszystkie mięśnie w organizmie zdepolaryzują się i pacjent „podskakuje”. Ważne jest, że impuls ten depolaryzuje mięsień sercowy. Maszyna znowu odczytuje rytm. Praktyka Polish Edition Urządzenie powie „wstrząs, naciśnij przycisk, analiza rytmu. Nie dotykaj pacjenta”. Jeśli utrzymuje się nadal VF powie „wskazany wstrząs, ładowanie” i naładuje się na wyższy poziom energii, najpierw 200 J, potem 300, a jeszcze później 360. Po trzecim wstrząsie urządzenie powie „kontynuuj CPR przez 1 minutę”. Później znów będzie analizować rytm. Pamiętaj, urządzenie będzie mówić do Ciebie przez cały ten proces. Możliwe, że powie „nie rozpoczęto wstrząsu”- może „przywrócono normalny rytm zatokowy”. Urządzenie powie wtedy „sprawdź drożność dróg oddechowych, wentylację, tętno. Jeśli brak tętna kontynuuj CPR”. Wyobraźmy sobie, że rytm serca jest zatokowy, a pacjent nieprzytomny. Odchylasz mu głowę do tyłu, wysuwasz żuchwę i patrzysz, słuchasz i czujesz, by przekonać się, że nie oddycha. Robisz dwa wdechy, sprawdzasz tętno i odkrywasz, że jest. Masz teraz do czynienia z nieprzytomnym, nie oddychającym pacjentem z tętnem. Powinieneś wentylować dorosłego pacjenta raz na 5 sekund. Jeśli urządzenie mówi „wstrząs nie wskazany” możliwe, że to asystolia. Defibrylator powie „kontynuuj CPR”. Dzieje się tak dlatego, że aby wstrząs był skuteczny serce musi wykazywać znaki życia. Użycie defibrylatora jest najważniejszym krokiem do przywrócenia kurczliwości. W dzisiejszych czasach są nawet urządzenia dla dzieci z elektrodami pediatrycznymi. Najważniejszy jest czas od momentu utraty przytomności do defibrylacji. Im krótszy ten czas, tym większa szansa przeżycia. Jeśli chcesz, żeby pacjent przeżył n.z.k. bardzo 7 ważny jest „łańcuch przeżycia”, inny dla dzieci, inny dla dorosłych. Łańcuch przeżycia Procedury działania w stosunku do dorosłych Pacjent jest nieprzytomny, a ty jesteś sam. 1. Wezwij pomoc. Jeśli ktoś jest w pobliżu, powiedz, by zadzwonił po karetkę podczas gdy ty podejmujesz dalsze działania. DT strona 8 AD DENTAL TRIBUNE 8 Praktyka Polish Edition Kontakt z pacjentem Radość z leczenia dzieci Gregory L. Psaltis, USA Nigdy nie przestaną zadziwiać mnie, niekiedy oderwane od rzeczywistości, opinie stomatologów dotyczące leczenia dzieci. W praktyce, leczenie dzieci w gabinecie może sprawiać nie tylko ogromną radość, ale również przynosić korzyści finansowe i uzupełniać zakres usług. wne nastawianie pacjenta do wizyt stomatologicznych do końca życia. I po raz kolejny, prawidłowe połączenie podejścia lekarza z odpowiednim wykorzystaniem jego umiejętności umożliwi przeprowadzenie udanej wizyty z wzajemną satysfakcją. Dużo zależy od postawy lekarza, którą on lub ona wypracuje w stosunku do młodych pacjentów. Jeżeli stomatolog ma dobre podejście inni pracownicy pójdą w jego ślady. W momencie, kiedy asystentka, higienistka i recepcjonistka zdadzą sobie sprawę z tego, że leczenie dzieci może być najradośniejszym aspektem dnia pracy, wszystko ułoży się tak, że gabinet zapewni młodym pacjentom wspaniałą opiekę. Rodzice docenią twoje kwalifikacje, bardziej niż myślisz i z zadowoleniem przyślą do ciebie innych członków rodziny. Co więcej, poinformują swoich przyjaciół, (którzy również mają dzieci), że istnieje gabinet, w którym ich pociechy mogą być leczone przez opiekuńczy zespół. Pracownicy z odpowiednim podejściem są kluczem do wszystkiego. Istotna jest wiedza o niektórych sztuczkach handlowych, ale jeżeli gabinet nie stosuje odpowiedniej metody leczenia młodych pacjentów, nie można uniknąć negatywnego przekonania, że ''dzieci są problemem'' nawet po opracowaniu ''zabawnej'' terminologii, rozsądnego planu leczenia, zastosowania łagodnej sedacji czy techniki rozbawiania. Dzięki wieloletniej praktyce, wiem że w wielu przypadkach dzieci, które trafiają do gabinetu bez określonych doświadczeń, są pozytywniej nastawione do leczenia niż dorośli. W większości sytuacji dorośli mają ugruntowany stosunek do leczenia, przez swoje nastawienie przewidują czy zabieg będzie ''bolesny'', oraz mają wyobrażenie o wielu innych, często przykrych dla nich etapach wizyty. Zaczynając leczenie u dziecka, które pierwszy raz jest u dentysty, każdy lekarz może wykreować pozyty- Jest wiele aspektów związanych z zachowaniem się dziecka w gabinecie stomatologicznym, ale pięć następujących elementów jest szczególnie ważnych, aby wizyta zakończyła się sukcesem. Mów w ich języku Używaj określeń, które pozytywnie kojarzą się dziecku w określonym wieku. W mojej praktyce zamiast stwierdzenia ''dawać zastrzyk'' mówię, ''usypiam ząbki''. Nie jest to oszustwo. Opisując w ten sposób co robimy unikamy określeń, z którymi dziecko mogło już się spotkać i mięć złe skojarzenia związane z nimi. Dając dziecku dokładny opis tego, co się będzie działo i kiedy wszystko co mówię się spełnia, tworzę więź zaufania. Mówiąc, że teraz warga stanie większa i właśnie tak się dzieje, dziecko wie, że może mi zaufać. Używaj określeń dla sprzętu i zabiegów, które są przyjazne dziecku i proste do zrozumienia, jak na przykład ''gwizdek'' zamiast ''wiertło''. Ta prosta technika pozwoli dziecku pozytywnie kojarzyć wizytę u stomatologa. Postaraj się, żeby wizyty były krótkie Zależy to od wieku dziecka, ale generalnie nie jest zalecane, aby wizyta była dłuższa niż 45 minut, lub godzinę, jeżeli dziecko jest leczone w sedacji. Postaraj się przeprowadzić całe leczenie na nie więcej niż trzech wizytach. Wszystko tłumacz Jedna z najefektywniejszych technik odwracania uwagi dziecka od zabiegu jest opisywanie pacjentowi wszystkiego, co się dzieje, wtedy nic nie jest niespodziewane. Opisując zabieg w prostych, zrozumiałych słowach, dziecko jest w stanie przewidzieć, jaki będzie następny instrument i co będzie czuło podczas zabiegu i nie denerwuje się tym. Unikaj bólu Niezbędne jest rutynowe używanie znieczulenia miejs- DT strona 7 żeby uratować to „starsze serce” jest jak najszybsze wezwanie pomocy. Jednakże najczęstszą przyczyną nagłego zatrzymania krążenia u dzieci jest niedrożność dróg oddechowych. Pomimo, że BLS nie zmieni u dorosłych migotania komór w prawidłowy rytm, u dzieci serce przestaje bić z braku tlenu. Jeśli możesz natychmiast rozpocząć przywracanie krążenia krwi, może to skrócić okres braku przytomności. Serce dziecka samo w sobie jest zdrowe. Jeżeli dostarczysz mu tlen, może szybko wrócić do siebie. Gdy dorosły traci przytomność nadal ma tlen we krwi i możliwe, że masz jeszcze 5-10 min. do nadejścia śmierci biologicznej. Natomiast, gdy dziecko traci przytomność możliwe, że nie ma w ogóle tlenu we krwi, bo większość przyczyn utraty przytomności u dzieci to niedrożność dróg oddechowych. Dlatego pierwszym krokiem u dziecka powinno być rozpoczę- 2. Postępuj zgodnie z podstawowymi czynnościami resuscytacyjnymi (BLS). BLS nie może zmienić VF w prawidłowy rytm. BLS utrzymuje utlenowanie mózgu, by zapobiec uszkodzeniom i utrzymuje utlenowanie serca, żeby zadziałał wstrząs elektryczny. Po prostu utrzymuje przy życiu dwa podstawowe organy. Z każdą minutą po zatrzymaniu akcji serca bez defibrylacji szanse przeżycia maleją o 7-10%. Procedury działania w stosunku do dzieci 1.Rozpocznij podstawowe czynności resuscytacyjne. Tak szybko jak to możliwe wezwij pomoc. Zwróć uwagę na różnice w porównaniu ze schematem dla dorosłych. Dorośli potrzebujący pomocy mają zwykle około 70 lat, a ich tętnice wieńcowe są stare, z płytką miażdżycową. Jedynym sposobem Elementy kluczowe dla dziecka cowego. Przed wizytą nie wiem czy dziecko będzie odczuwać dolegliwości bólowe podczas ''rutynowego'' zabiegu. Spotkałem się z wieloma młodymi pacjentami, dla których ''bolesnym'' zabiegiem było czyszczenie zębów gumką, podczas gdy inne dzieci nie odezwały się słowem przy wykonywaniu seryjnych ekstrakcji, amputacji czy cementowania koron stalowych itd. Nie jestem w stanie przewidzieć, które z dzieci nie będą miały przykrych doznań podczas zaplanowanego zabiegu, dlatego znieczulam wszystkich pacjentów dla zapewnienia komfortu. Używam znieczulenia powierzchniowego i okazjonalnie tlenku azotu, aby ułatwić proces dawania zastrzyku, ale zwykle nie mam problemów podczas wykonywania tej czynności. Używaj koferdamu Koferdam jest bardzo istotny. Ułatwia wgląd do ubytku, zapobiega dostawaniu się zanieczyszczeń do jamy ustnej dziecka i pozwala zachować suchość niezbędną do prawidłowego założenia wypełnienia kompozytowego czy kompomerowego. Zapobiega także zaaspirowaniu upuszczonych narzędzi. Aby prawidłowo założyć koferdam niezbędne jest posiadanie odpowiednich dla dziecka klamer. Stwórz atmosferę współpracy Nie udawaj i nie owijaj w bawełnę, skup swoja uwagę na czynnościach wykonywanych podczas wizyty. Wtedy możesz dać dziecku poczucie współpracy i unikać ogólnych stwierdzeń takich jak ''Jesteś dobrym pomocnikiem''. Mimo, że jest to określenie pozytywne, mały pacjent prawdopodobnie nie będzie wiedział, co robi dobrze. Bądź dokładny i powiedz ''bardzo mi pomagasz otwierając buzie, bo mogę lepiej widzieć'' lub, ”kiedy nie ruszasz głową tak jak teraz mogę pracować szybciej''. W ten sposób uczysz dziecko współpracy i dajesz mu do zrozumienia, że doceniasz jego pomoc. Elementy kluczowe we współpracy z rodzicami Wielu stomatologów zgodzi się, że większym wyzwaniem w pedodoncji cie BLS, a później wezwanie pomocy w sytuacji, kiedy jest to możliwe. Współczynniki przeżycia Jeśli człowiek ma nagłe zatrzymanie krążenia i jest pozostawiony bez CPR to w momencie, gdy przyjeżdża personel ratunkowy po 10 lub więcej minutach, szanse na przeżycie wynoszą mniej niż 2%. Tak się zdarza z reguły. Jeśli ofiara otrzymuje wczesną pomoc w postaci CPR, a defibrylacja jest opóźniona szanse wynoszą 2-8%. Jeżeli ofiara jest poddana wczesnej CPR i defibrylacji w ciągu 7 minut szanse na przeżycie wynoszą 20%. Oczywiście, im szybszy dostęp do defibrylatora i zaawansowanych czynności resuscytacyjnych, tym większe szanse na przeżycie. Twoim zadaniem, jako przedstawiciela służby zdrowia, jest utrzymać ofiarę przy życiu dopóki nie odzyska przytomności lub dopóki personel ratunkowy nie przejmie nad nią opieki. Pytaniem jest, czy jesteś na to przygotowany? DT jest współpraca z rodzicami niż z dziećmi. Temat jest bardzo szeroki, ale w mojej opinii ''kłopotliwi'' rodzice (tacy, którzy stwarzają problemy) są psychicznie podobni do dzieci - nie wiedzą, czego się spodziewać dopóki nie zostanie im to powiedziane. Ponieważ rodzice mają tendencje do wymyślania wielu możliwości, które mogą się zdarzyć, w moim przekonaniu bezpieczniej dla lekarza jest poinformować ich o tym, co się będzie działo. Dzięki temu osiągniesz cel, którym jest pomoc rodziców podczas twojej pracy. Bądź uczciwy Przemyśl swoje przypuszczenia co do następnej wizyty dziecka i uczciwie podziel się nimi z rodzicami. Jeżeli uważasz, że dziecko dobrze sobie poradzi powiedz to rodzicom, aby mogli stworzyć sobie pozytywny obraz następnego spotkania. Dzięki temu dziecko również przyjdzie na kolejna wizytę z pozytywnym nastawieniem. Jeżeli przewidujesz, że dziecko nie będzie współpracować na następnej wizycie, niemądre jest mówienie rodzicom, że wszystko pójdzie gładko. Rodzic zna swoje dziecko lepiej niż ty i większość nich przychodząc do stomatologa nie spodziewa się, że dziecko będzie spokojne. Lepiej być szczerym i nie stawiać dziecka w złym świetle. Udzielaj dokładnych informacji Pamiętaj o tym, że rozmawiasz z dorosłym, który obawia się o stan swojego dziecka. Dlatego poświęć czas, aby dokładnie wyjaśnić swoją filozofię leczenia i jaką rolę w tym wszystkim ma odgrywać rodzic. Włącz w to techniki pracy z dzieckiem, jakich będziesz używał takie jak: przyjazne dziecku określenia. Kiedy rodzice towarzyszą dziecku podczas zabiegu, powiedz im wcześniej, że ważne dla ciebie jest to, abyś całą swoją uwagę mógł skierować na dziecko. Pamiętaj powiedzieć, iż oczekujesz, że dziecko będzie w trakcie zabiegu słuchać ciebie, a nie rodziców. Poproś rodziców, aby nie odzywali się do dziecka w trakcie zabiegu. Daj im także listę z przyjaznymi dziecku określeniami, aby nie przestraszyli swojej pociechy w domu używając słów takich jak: zastrzyk, wiertło, wyrwać ząb i innych negatywnych określeń. Doradź również, by rodzice nie przygotowywali dziecka do wizyty. Ja wyjaśniam rodzicom, że przygotuję dziecko do kolejnego spotkania zanim opuści gabinet. Robię to mając bezpośredni kontakt wzrokowy z pacjentem, wyjaśniając podczas badania, iż znalazłem „x robaczków cukrowych” i wypędzę je na następnej wizycie. Następnie pytam dziecko czy mi w tym pomoże tak samo jak na dzisiejszej wizycie. W zasadzie zawsze młody pacjent się zgadza. Następnie mówię rodzicom, że przygotowanie zostało zakończone. Istnieje wiele sposobów pomocnych podczas wizyty pedodontycznej. W moim przypadku nawiązywanie kontaktu z pacjentem daje tyle satysfakcji, co techniczna strona stomatologii. Jest stwierdzone, że wspaniałe zaplecze techniczne musi współgrać z dobrym podejściem lekarza. Doświadczenie nauczyło mnie, że jeżeli dziecko się rusza, kopie, krzyczy lub w jakikolwiek sposób nie współpracuje, bardzo dużym wyzwaniem jest przeprowadzenie skutecznego leczenia. Jest to zdecydowanie negatywny aspekt leczenia dzieci. Satysfakcja płynąca z dobrego podejścia do dzieci i tego, że wracają chętnie na kolejne wizyty są nieuchwytną nagrodą, ale często bardziej znaczącą niż inne procedury wymagające zdolności technicznych, które wykonujesz. Jeśli wykorzystasz opisane powyżej techniki (oczywiście z odpowiednim nastawieniem!) odkryjesz, że leczenie dzieci może być naprawdę wielką radością. DT Autor Dr Gregory L. Psaltis od 1981 prowadzi prywatną praktykę stomatologiczną nastawioną na leczenie dzieci w Olimpii, Waszyngtonie. Otrzymał tytuł dr n. stom. i tytuł specjalisty z dziedziny pedodoncji na Uniwersytecie Kalifornińskim, Szkole Dentystycznej w San Francisco. Dr Psaltis wygłosił wiele wykładów z dziedziny pedodoncji o zasięgu krajowym, jak również kursów praktycznych oraz zajęć dotyczących jakości życia. Opublikował także wiele artykułów odnoszących się do jego życia zawodowego. Więcej informacji dotyczących jego prezentacji, ulotek reklamowych gabinetu, opublikowanych artykułów można znaleźć na stronie Psilent Productions, firmie doktora Psaltisa założonej w celu wzbogacenia zarówno zawodowego jak i osobistego życia stomatologów. PSILENT PRODUCTIONS, Dr Gregory Psaltis, 5925 Sleepy Hollow Lane N.E., Olympia, WA 98516, USA Tel./Faks: (360) 413-5760 E-mail: [email protected] www.psaltis.info