Mokra depozycja zanieczyszczeń

Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
1.3.
Mokra depozycja zanieczyszczeń
Zanieczyszczenia gazowe, pyłowe i areozolowe emitowane do atmosfery z różnych źródeł, zarówno naturalnych jak i antropogenicznych, ulegają w niej różnorodnym procesom
fizycznym i chemicznym: konwekcji, dyfuzji, reakcjom chemicznym i fotochemicznym.
Zanieczyszczenia te powracają na powierzchnię ziemi w wyniku:
 usuwania substancji z atmosfery wraz z opadami (deszcz, śnieg, rosa, mgła),
 sedymentacji grawitacyjnej dużych cząstek na podłożu,
 pochłaniania zanieczyszczeń gazowych i areozoli przez podłoże.
Substancje zanieczyszczające atmosferę mogą być deponowane stosunkowo blisko źródła
zanieczyszczeń (np. pyły przemysłowe) lub być transportowane na odległość dziesiątków
a nawet setek kilometrów, stając się problemem na znacznych obszarach. Szczególnie, zanieczyszczenia gazowe przemieszczają się w kierunku zgodnym z cyrkulacją mas powietrza oraz
wiejącymi wiatrami. Wprowadzone do atmosfery substancje gazowe i pyłowe, w wyniku
przemian fizyko–chemicznych wywołują zakwaszanie opadów a w rezultacie również innych
komponentów środowiska (np. wód i gleby). Podstawowymi związkami, będącymi źródłem
zakwaszania powierzchni ziemi są dwutlenek siarki, tlenki azotu oraz amoniak. Większość
tlenków siarki i azotu oraz jonów siarczkowych, wprowadzanych do atmosfery, w kontakcie
z kropelkami wody tworzy silne kwasy – siarkowy i azotowy. Wspólnie z parami kwasu solnego, który tworzy się z chlorowodoru, zakwaszają powietrze i opadają w postaci tzw. kwaśnych deszczy.
Obecność amoniaku w atmosferze prowadzi do obniżenia kwasowości opadów deszczowych, ale efekt ten zanika po dotarciu do gleby lub wody, gdzie jony amonowe są bezpośrednio wykorzystywane przez mikroorganizmy (obfite nawożenie ekosystemów). Głównym mechanizmem usuwania amoniaku z powietrza jest reakcja z kwasem siarkowym i azotowym.
Amoniak w zanieczyszczonej atmosferze jest kluczowym związkiem w tworzeniu się i neutralizacji azotanów i siarczanów w aerozolach. Reagując z kwaśnymi aerozolami tworzy sole
amonowe: NH4NO3 i NH4HSO4. Uważa się, że wśród aerozoli atmosferycznych sole amonowe w najwyższym stopniu przyczyniają się do korozji.
Ważnym, naturalnym w swojej większości składnikiem powietrza jest dwutlenek węgla
CO2, który jest dobrze rozpuszczalny w wodzie. Na skutek jego konwersji do kwasu węglowego H2CO3 odczyn wody ulega zmianie od obojętnego o pH = 7 do odczynu kwaśnego o pH
= 5,6.
Ilości wprowadzanego przez opady suchego i mokrego depozytu zanieczyszczeń zależą
głównie od stopnia zanieczyszczenia atmosfery oraz od warunków meteorologicznych, tj.
przede wszystkim od kierunku i prędkości napływu mas powietrznych z rejonów o dużej emisji, częstości i wielkości występowania opadów i wysokości warstw mieszania w atmosferze.
Cel i program badań
Badania koncentracji makro i mikrojonów w opadach atmosferycznych w latach 2001
i 2002 na obszarze województwa małopolskiego, są kontynuacją badań prowadzonych
w latach poprzednich na obszarze byłego województwa krakowskiego i miasta Krakowa.
Podstawowym celem badań chemizmu opadów atmosferycznych jest kontrola i ocena
stanu zanieczyszczeń opadów na terenie województwa małopolskiego, w tym określenie
wielkości stężeń zanieczyszczeń zawartych w opadach i wnoszonych ładunków. Badania
prowadzone były w 18 punktach pomiarowych (należących do sieci regionalnej), których
rozmieszczenie przedstawiono na rysunku 31.
—1—
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
MIECHÓW
OLKUSZ
PROSZOWICE
Dąbrowa Tarnowska
Ojców
Łyszkowice
CHRZANÓW
KRAKÓW
OŚWIĘCIM
TARNÓW
WIELICZKA
BRZESKO
Szarów
BOCHNIA
Inwałd
Czchów
WADOWICE
Dobczyce
Ciężkowice
MYŚLENICE
SUCHA BESKIDZKA
Maków Podhalański
LIMANOWA
Koninki
GORLICE
NOWY SĄCZ
Jabłonka
NOWY TARG
Krościenko
Muszyna
ZAKOPANE
stanowiska pomiarowe
Rysunek 31. Lokalizacja stanowisk pomiarowych mokrej depozycji
W każdym punkcie pomiarowym zbierany był w sposób ciągły i analizowany w cyklach
dwutygodniowych i miesięcznych opad całkowity (opad mokry łącznie z suchą sedymentacją). Miesięczne próbki opadów analizowane były na zawartość siarczanów, chlorków, azotynów i azotanów, azotu i fosforu ogólnego, sodu, potasu, wapnia, magnezu, miedzi, ołowiu,
niklu, kadmu, manganu i żelaza. Kontrolowany był również odczyn pH opadów i przewodnictwo właściwe w każdej dwutygodniowej próbie. Równolegle prowadzone były pomiary wysokości opadu atmosferycznego.
1.3.1.Chemizm depozycji mokrej
W oparciu o dane monitoringowe sporządzono ocenę stopnia zanieczyszczenia wód deszczowych w województwie małopolskim, zawierającą wielkości stężeń zanieczyszczeń opadów i wnoszonych ładunków tych zanieczyszczeń.
Stężenia zanieczyszczeń zawarte w opadach atmosferycznych przedstawiają się następująco ( tabela nr 1):
—2—
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
Dąbrowa
2 Tarnowska
3
Czchów
4
Ojców
5
Miechów
6 Łyszkowice
7
Szarów
8 Ciężkowice
9
Muszyna
10 Krościenko
11
Jabłonka
12
Koninki
13 Dobczyce
Maków
14 Podhalański
15
Inwałd
16 Oświęcim
17 Chrzanów
18
Olkusz
* Przewodność elektryczna właściwa uS/cm
Suma opadów
mm
Odczyn pH
(śr. arytm.)
Ołów
mg Pb/l
Nikiel
mg Ni/l
Miedź
mgCu/l
Kadm
mgCd/l
Chrom ogólny
Cr mg/l
Żelazo ogólne
mgFe/l
Mangan
mg Mn/l
Magnez
mgMg/l
Wapń
mgCa/l
Potas
mgK/l
Sód
mg Na/l
Azot azotanowy mgNNO3/l
Azot amonowy
mgNNH4/l
Fosforany rozpuszczone
mgPO4/l
Tarnów
Siarczany
mgSO4/l
Punkt pomiarowy
1
Chlorki
mgCl/l
Lp
Chemizm wód opadowych na terenie województwa małopolskiego w latach 2001 – 2002 .
Stężenia średnie ważone w poszczególnych punktach pomiarowych
71
1,015 6,410 0,043 1,107 0,718 0,206 0,251 2,159 0,161 0,021 0,064 0,001 0,001 0,004 0,001 0,003 5,37 565 (15–274)
57
0,998 5,221 0,044 0,742 0,664 0,205 0,478 1,022 0,138 0,016 0,051 0,001 0,001 0,004 0,001 0,003 5,30 505 (12–232)
58
1,084 5,716 0,091 0,796 0,719 0,339 0,232 1,142 0,127 0,023 0,050 0,001 0,001 0,004 0,001 0,005 4,96 607 (14–200)
32
1,026 4,160 0,101 0,584 0,640 0,218 0,408 0,967 0,129 0,019 0,053 0,002 0,001 0,004 0,002 0,006 5,02 728 (10–81)
72
1,230 6,770 0,199 1,014 0,709 0,612 0,309 2,134 0,177 0,021 0,063 0,001 0,001 0,004 0,002 0,004 5,91 483 ( 14–356)
86
0,989 7,067 0,126 0,932 0,706 0,891 0,663 2,230 0,218 0,023 0,059 0,001 0,001 0,004 0,002 0,003 5,78 417 (13–491)
60
1,202 6,404 0,100 0,816 0,699 0,442 0,643 1,573 0,201 0,028 0,084 0,001 0,002 0,007 0,002 0,005 5,75 537 (17 – 212)
45
0,896 5,290 0,050 0,812 0,667 0,225 0,218 1,386 0,134 0,023 0,086 0,001 0,001 0,003 0,003 0,006 5,37 651 ( 9– 127)
35
0,716 3,730 0,338 0,922 0,537 0,304 0,339 0,768 0,122 0,020 0,059 0,001 0,001 0,005 0,001 0,003 5,06 702 ( 9 – 134)
48
0,764 4,673 0,132 0,891 0,591 0,204 0,266 0,803 0,152 0,021 0,051 0,001 0,001 0,004 0,001 0,003 5,37 600 ( 15 – 246)
49
5,570 3,375 0,060 0,666 0,580 0,198 3,290 0,804 0,121 0,021 0,051 0,001 0,001 0,003 0,001 0,002 5,08 613 ( 14– 350)
38
0,714 4,750 0,072 0,619 0,578 0,214 0,321 0,449 0,066 0,020 0,456 0,001 0,001 0,003 0,001 0,005 4,54 769 ( 16 – 156)
60
0,925 5,680 0,098 0,879 0,756 0,250 0,283 1,019 0,117 0,020 0,053 0,001 0,001 0,003 0,001 0,005 4,94 547 ( 16– 183)
40
1,061 4,774 0,049 0,703 0,687 0,264 0,166 0,744 0,138 0,022 0,072 0,002 0,001 0,004 0,002 0,006 4,72 742 ( 16 – 115)
58
2,564 5,593 0,070 0,925 0,762 0,554 0,246 0,680 0,093 0,021 0,064 0,001 0,001 0,004 0,001 0,006 4,63 663 ( 17 – 166)
58
1,190 6,520 0,071 0,863 0,712 0,428 0,490 0,799 0,171 0,020 0,068 0,002 0,002 0,004 0,001 0,007 4,68 632 ( 22 – 166)
57
1,491 8,270 0,075 0,906 0,781 0,682 0,184 1,412 0,216 0,020 0,080 0,001 0,001 0,005 0,001 0,012 4,68 648 ( 22 – 180)
78
1,753 9,563 0,298 0,629 0,687 0,698 0,448 2,118 0,264 0,022 0,084 0,001 0,005 0,007 0,002 0,031 4,98 588 ( 17 – 176)
* Przewodność elektryczna właściwa: wartość średnia z roku i zakres notowanych wartości.
* Odczyn opadów
Średni miesięczny odczyn wód opadowych mieścił się w przedziale od 3,14 (marzec –
Inwałd) do 6,85 (kwiecień – Szarów). Generalnie niższe wartości pH obserwowano w okresie
zimnym, a wyższe w okresie ciepłym. Najwięcej opadów o pH powyżej 5,6 (traktowanego
jako poziom naturalny w temp. 15o C i stężeniu CO2 320 ppm) wystąpiło w kwietniu i maju.
Średnie ważone wartości odczynu pH opadów, uwzględniające wysokości opadów na
każdym stanowisku pomiarowym, mieściły się w przedziale od 4,19 do 5,14. Wysokie średnie
ważone wartości pH opadów wystąpiły na terenach: północnym, północno–wschodnim województwa (Miechów, Łyszkowice, Tarnów i Dąbrowa Tarnowska) i południowym (Krościenko), a najniższe na obszarze południowo–zachodnim i środkowym.
Dla porównania w 2000 roku, w stacji monitoringowej w Krakowie, średni roczny odczyn
wynosił 5,72 i mieścił się w przedziale od 4,95 do 7,01.
—3—
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
* Jony wodoru
Średnie stężenia H+ w opadach miesięcznych, w poszczególnych punktach pomiarowych,
zawierały się w przedziale od 0,0003 mgH+/l do 0,7244 mgH+/l. Najwyższe średnie miesięczne stężenia wystąpiły w grudniu i listopadzie, natomiast najniższe średnie miesięczne wartości – w kwietniu i maju. Średnie stężenie roczne H+ dla obszaru województwa wyniosło 0,031
mgH+/l i najwyższe było dla stanowiska pomiarowego w Koninkach ( 0,0641 mgH+/l),
a najniższe w Łyszkowicach (0,0072 mgH+/l).
Dla porównania w 2000 roku, w stacji monitoringowej w Krakowie, średnie roczne stężenie H+ wynosiło 0,0051 mgH+/l i mieściło się w zakresie od 0,0001 do 0,0112 mgH+/l.
* Wysokość opadu atmosferycznego
W okresie od czerwca 2001 do maja 2002 roku, wysokość miesięcznego opadu atmosferycznego na obszarze województwa małopolskiego, w poszczególnych punktach pomiarowych wynosiła od 0,0 mm do 158 mm H2O. Najwyższy miesięczny opad wystąpił w lipcu
2001 roku w miejscowości Muszyna – 158 mm H2O. Najwyższe a do tego gwałtowne i nagłe
opady dobowe (które doprowadziły do powodzi) występowały w miesiącu lipcu 2001 roku.
Najmniej opadów zanotowano w miesiącu marcu 2002 r. Najwyższe roczne opady w trakcie
prowadzenia badań, wystąpiły w Koninkach (powiat limanowski) a najniższe w Łyszkowicach (powiat proszowicki).
* Przewodność elektryczna właściwa
Średnia roczna przewodność w poszczególnych punktach pomiarowych wahała się od 32
µS/cm (Ojców) do 86 µS/cm (Łyszkowice). Najwyższe średnie miesięczne wartości przewodności występowały w miesiącu marcu (bardzo niski opad) i styczniu.
* Stężenia podstawowych anionów
 Siarczany
W okresie pomiarowym od 2001 do 2002 roku stężenia siarczanów, mieściły się
w zakresie od 2,6 do 66,4 mgSO4/l. Podwyższoną koncentrację siarczanów notowano
w okresie grzewczym, a najwyższą miesięczną koncentrację siarczanów stwierdzono
w styczniu, w Inwałdzie (66,4 mgSO4/l).
Najwyższe wartości w poszczególnych miesiącach stwierdzono:
· 7,0 mgSO4/l – czerwiec – Olkusz,
· 10,0 mgSO4/l – lipiec – Chrzanów,
· 6,3 mgSO4/l – sierpień – Chrzanów,
· 8,3 mgSO4/l – wrzesień – Olkusz,
· 18,5 mgSO4/l – październik – Miechów,
· 12,4 mgSO4/l – listopad – Inwałd,
· 14,6 mgSO4/l – grudzień – Dąbrowa Tarnowska,
· 66,4 mgSO4/l – styczeń – Inwałd,
· 15,5 mgSO4/l – luty – Olkusz,
· 17,6 mgSO4/l – marzec – Tarnów,
· 25,8 mgSO4/l – kwiecień – Olkusz,
· 6,2 mgSO4/l – maj – Łyszkowice.
Dla porównania w 2000 roku w stacji monitoringowej w Krakowie średnie roczne stężenie siarczanów wynosiło 3,26 mgSO4/l i mieściło się w przedziale od 0,49 do 6,65 mgSO4/l.
—4—
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
Stężenia średnie ważone siarczanów na poszczególnych stanowiskach pomiarowych mieściły się w zakresie od 3,73 mgSO4/l (Muszyna) do 9,56 mgSO4/l (Olkusz). Wysokie koncentracje siarczanów stwierdzono w zachodniej części województwa (Olkusz i Chrzanów).
Stężenie powyżej 2 mgSO4/l, charakterystyczne dla obszarów zanieczyszczonych (Hryniewicz, Przybylska 1993 r.), było cały czas przekraczane.
 Chlorki
Stężenia chlorków na terenie województwa małopolskiego w latach 2001–2002 mieściły
się w zakresie od 0,38 do 66,4 mgCl/l. Stwierdzono sezonowe zróżnicowanie koncentracji
chlorków.
W grudniu i styczniu odnotowano najwyższe stężenia chlorków, a najniższe w maju,
czerwcu, lipcu, sierpniu i wrześniu.
Najwyższe wartości w poszczególnych miesiącach stwierdzono:
· 0,97 mgCl/l – czerwiec – Chrzanów,
· 1,70 mgCl/l – lipiec – Chrzanów,
· 1,60 mgCl/l – sierpień – Olkusz,
· 0,83 mgCl/l – wrzesień – Inwałd,
· 3,50 mgCl/l – październik – Olkusz,
· 2,60 mgCl/l – listopad – Inwałd,
· 5,40 mgCl/l – grudzień – Inwałd,
· 66,4 mgCl/l – styczeń – Inwałd,
· 5,20 mgCl/l – luty – Łyszkowice,
· 3,60 mgCl/l – marzec – Czchów,
· 3,20 mgCl/l – kwiecień – Olkusz,
· 0,77 mgCl/l – maj – Oświęcim.
W 2000 roku w stacji monitoringowej w Krakowie stężenie średnie roczne chlorków wynosiło 0,80 mgCl/l i mieściło się w przedziale od 0,32 do 2,16 mgSO4/l.
Średnie ważone wartości stężenia chlorków, na poszczególnych stanowiskach pomiarowych mieściły się w zakresie 0,714 mgCl/l (Koninki – powiat limanowski) do 5,57 mgCl/l
(Jabłonka – powiat nowotarski).
 Azot azotanowy
Średnie miesięczne wartości azotu azotanowego mieściły się w zakresie od poniżej
0,2 mg NNO3/l do 4,4 mg NNO3/l. Wyższe wartości stężeń notowano w miesiącach zimowych niż w miesiącach letnich. Najwyższe wartości stężeń azotu azotanowego zanotowano:
· 1,7 mg NNO3/l – październik – Miechów,
· 1,5 mg NNO3/l – listopad – Ojców,
· 1,2 mg NNO3/l – grudzień – Olkusz,
· 2,4 mg NNO3/l – styczeń – Łyszkowice,
· 2,6 mg NNO3/l – luty – Łyszkowice,
· 4,4 mg NNO3/l – marzec – Muszyna,
· 2,6 mg NNO3/l – kwiecień – Olkusz,
Podwyższone wartości stężeń azotu azotanowego wystąpiły w zachodniej części woj. małopolskiego (powiat oświęcimski, chrzanowski i wadowicki). Najniższe wartości stężeń wystąpiły w północnej części województwa (powiat proszowicki).
—5—
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
Średnie ważone wartości NNO3 mieściły się w przedziale 0,537 mgNNO3/l (Muszyna) do
0,781 mgNNO3/l (Chrzanów).
Dla porównania w 2000 roku w stacji monitoringowej w Krakowie stężenie średnie roczne azotu azotanowego wynosiło 0,595 mg N/l i mieściło się w przedziale od 0,17 do 1,14 mg
N/l.
 Fosforany
W okresie pomiarów od czerwca 2001 do maja 2002 roku, stężenia fosforanów mieściły
się w zakresie od poniżej 0,03 mgPO4/l do 5,8 mgPO4/l. Zmienność koncentracji nie wykazywała wyraźnej sezonowości. Najwyższe wartości stężeń miesięcznych występowały w październiku i marcu (niskie opady atmosferyczne) np. w Olkuszu – 5,8 mgPO4/l, a najniższe
stężenia w poszczególnych punktach pomiarowych najczęściej występowały we wrześniu
i lutym.
Dla porównania w 2000 roku w stacji monitoringowej w Krakowie stężenie średnie roczne wynosiło 0,081 mgPO4/l i mieściło się w zakresie od 0,020 do 0,207 mgPO4/l.
Stężenia średnie ważone mieściły się w przedziale od 0,043 mgPO4/l (Tarnów) do 0,338
mgPO4/l (Muszyna).
Najwyższe stężenia wystąpiły w części południowo–wschodniej (Muszyna) i północno–
zachodniej (Olkusz i Miechów) województwa małopolskiego.
* Stężenia podstawowych kationów
 Azot amonowy
Średnie stężenie azotu amonowego, w analizowanym okresie pomiarów, mieściło się
w zakresie od poniżej 0,2 mgNNH4/l do 7,5 mgNNH4/l. Najwyższą koncentrację azotu amonowego na poszczególnych stanowiskach pomiarowych notowano w październiku i kwietniu
oraz w marcu, w miesiącu o najniższych opadach atmosferycznych. Najwyższe stężenia azotu
amonowego stwierdzono:
· 3,4 mgNNH4/l – czerwiec – Muszyna,
· 2,7 mgNNH4/l – październik – Miechów,
· 1,8 mgNNH4/l – listopad – Tarnów,
· 1,5 mgNNH4/l – grudzień – Tarnów,
· 7,5 mgNNH4/l – styczeń – Łyszkowice,
· 6,2 mgNNH4/l – luty – Łyszkowice,
· 4,8 mgNNH4/l – marzec – Muszyna,
· 3,3 mgNNH4/l – kwiecień – Inwałd i Tarnów,
· 1,3 mgNNH4/l – maj – Krościenko.
Wysokie stężenia azotu amonowego wystąpiły punktowo na terenie: Miechowa, Łyszkowic,
Tarnowa, Inwałdu i Muszyny. Niskie stężenia odnotowano w Olkuszu, Ojcowie i Koninkach.
Średnie ważone wartości stężenia NNH4 mieściły się w zakresie od 0,584 mgNNH4/l (Ojców – powiat krakowski) do 1,107 mg NNH4/l (Tarnów).
Dla porównania w 2000 roku w stacji monitoringowej w Krakowie stężenie średnie roczne azotu amonowego wynosiło 0,80 mgNNH4/l i mieściło się w przedziale od 0,10 do 1,77
mgNNH4/l.
 Sód
Średnie miesięczne wartości stężeń sodu mieściły się w zakresie od 0,01 do 15,6 mg Na/l.
Podwyższone koncentracje sodu wystąpiły w październiku, grudniu i styczniu, a najniższe we
wrześniu, maju, czerwcu i sierpniu.
—6—
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
Średnie ważone wartości sodu mieściły się w przedziale od 0,198 mgNa/l (Jabłonka) do
0,891 mgNa/l (Łyszkowice).
Podwyższona koncentracja stężeń sodu wystąpiła w zachodnio–północnej części województwa z wyłączeniem obszaru Ojcowa.
Dla porównania w 2000 roku w stacji monitoringowej w Krakowie stężenie średnie roczne sodu wynosiło 0,437 mgNa/l i mieściło się w przedziale od 0,12 do 0,99 mgNa/l.
 Potas
Średnie miesięczne wartości stężeń potasu mieściły się w zakresie od 0,04 do 33,1 mgK/l.
Wyższe stężenia potasu stwierdzono w październiku, grudniu i styczniu.
Stężenia średnie ważone potasu mieściły się w przedziale od 0,166 mgK/l (Maków Podhalański) do 3,29 mgK/l (Jabłonka).
Najwyższa depozycja potasu wystąpiła na obrzeżu południowo–zachodniej części województwa.
Dla porównania w 2000 roku w stacji monitoringowej w Krakowie stężenie średnie roczne potasu wynosiło 0,27 mgK/l i mieściło się w zakresie od 0,06 do 0,48 mgK/l.
 Wapń
Średnie miesięczne stężenia wapnia mieściły się w przedziale od 0,17 mgCa/l do 11,2
mgCa/l. Podwyższone średnie miesięczne stężenia wapnia stwierdzono w kwietniu, styczniu,
lutym i marcu, a najniższe w lipcu.
W 2000 roku w stacji monitoringowej w Krakowie średnie roczne stężenie wapnia wynosiło 1,63 mgCa/l i zawierało się w przedziale od 0,64 do 4,36 mgCa/l .
Stężenia średnie ważone wapnia zawierały się w przedziale od 0,68 mgCa/l (Koninki) do
2,23 mgCa/l (Łyszkowice). Podwyższone koncentracje stężeń średnich ważonych wystąpiły
na terenach północnych województwa.
 Magnez
Średnie miesięczne stężenia magnezu zawierały się w przedziale od poniżej 0,01 mgMg/l
do 1,63 mgMg/l. Podwyższone wartości Mg notowano w październiku i kwietniu, a najniższe
w lipcu i wrześniu.
Dla porównania w 2000 roku w stacji monitoringowej w Krakowie średnie roczne stężenie magnezu wynosiło 0,246 mgMg/l i zawierało się w przedziale od 0,12 do 0,49 mgMg/l.
Stężenie średnie ważone magnezu mieściły się w zakresie od 0,066 mgMg/l (Koninki) do
0,264 mgMg/l (Olkusz). Podwyższona koncentracja stężeń magnezu wystąpiła na obrzeżu
północno–zachodniej części województwa .
* Stężenia metali
 Mangan
Stężenia średnie miesięczne manganu zawierały się w przedziale od poniżej 0,02 mgMn/l
do 0,16 mgMn/l. Nieznaczne podwyższenie stężeń odnotowano w miesiącach zimowych .
Dla porównania w 2000 roku w stacji monitoringowej w Krakowie stężenie średnie roczne manganu wynosiło 0,0083 mgMn/l i zawierało się w przedziale od 0,0004 do 0,0307
mgMn/l.
Stężenia średnie ważone manganu zawierały się w przedziale od 0,016 mgMn/l (Dąbrowa
Tarnowska) do 0,028 mgMn/l (Szarów). Podwyższone koncentracje manganu wystąpiły
w Makowie Podhalańskim, Wadowicach, Koninkach, Ciężkowicach, Czchowie i Muszynie.
 Żelazo
—7—
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
Średnie miesięczne stężenie żelaza ogólnego zawierało się w przedziale od poniżej 0,04
mgFe/l do 0,45 mgFe/l. Niskie wartości stężeń notowano w miesiącach od lipca do września,
a podwyższone wartości od października do marca.
Średnie ważone stężenia Fe zawierały się w przedziale od 0,05 mgFe/l (Czchów) do
0,456 mgFe/l (Koninki).
Dla porównania w 2000 roku w stacji monitoringowej w Krakowie średnie roczne stężenie żelaza wynosiło 0,026 mgFe/l i zawierało się w przedziale 0,007 do 0,077 mgFe/l.
 Chrom ogólny
Stężenia średnie miesięczne chromu w poszczególnych punktach pomiarowych zawierały
się w przedziale od poniżej 0,001 do 0,009 mg Cr / l. Jedynie w grudniu, styczniu i marcu
notowano w niektórych punktach wzrost stężeń tego zanieczyszczenia (np: 0,009 mg Cr / l –
Inwałd – marzec).
Stężenia średnie ważone chromu zawierały się w przedziale od 0,001 mg Cr / l do 0,0023
mg Cr / l.
Dla porównania w 2000 roku w stacji monitoringowej w Krakowie stężenie średnie roczne
chromu wynosiło 0,00045 mgCr/l i zawierało się w przedziale od 0,0004 do 0,0008 mgCr/l.
 Kadm
Średnie miesięczne stężenia kadmu w poszczególnych punktach pomiarowych zawierały
się w przedziale od poniżej 0,001 do 0,016 mgCd/l. Najwyższe stężenie 0,016 mg Cd/l zanotowano w Olkuszu w miesiącach grudniu i styczniu.
Średnie ważone wartości stężenia kadmu zawierały się w przedziale od 0,001 do 0,005
mg Cd/l. W 2000 roku w stacji monitoringowej w Krakowie średnie roczne stężenie kadmu
wynosiło 0,00013 mg Cd/l i zawierało się w przedziale od 0,00003 do 0,00026 mg Cd/l.
 Miedź
Średnie miesięczne stężenia miedzi zawierały się w przedziale od 0,001 do 0,068 mg
Cu/l. Najwyższe stężenie 0,068 mg Cu/l zanotowano w Szarowie w miesiącu marcu.
Średnie ważone wartości stężenia miedzi zawierały się w przedziale 0,003 mgCu/l do
0,0071 mgCu/l. Podwyższone wartości stężeń miedzi wystąpiły w grudniu, styczniu i marcu.
W 2000 roku w stacji monitoringowej w Krakowie średnie roczne stężenie miedzi wynosiło od 0,0029 mgCu/l i zawierało się w przedziale od 0,0006 do 0,0077 mg Cu/l.
Przeciętne wartości obserwowane na terenie Polski wynoszą około 0,01 mg/l (wg. Hryniewicz, Przybylskiej 1993).
 Nikiel
W okresie prowadzonych badań średnie miesięczne stężenia niklu zawierały się
w przedziale od 0,001 do 0,028 mg Ni/l. Podwyższone wartości stężeń niklu wystąpiły
w grudniu, styczniu, marcu i kwietniu. Średnie ważone wartości stężeń niklu zawierały się
w przedziale od 0,001 do 0,0027 mg Ni/l.
W 2000 roku w stacji monitoringowej w Krakowie średnie roczne stężenie niklu wynosiło
0,00082 mgNi/l i zawierało się w przedziale od 0,0003 do 0,0019 mg Ni/l.
 Ołów
W okresie pomiarów od czerwca 2001 do maja 2002 roku stężenia ołowiu zawierały się
w przedziale od poniżej 0,001 do 0,064 mg Pb/l. Najwyższe wartości stężeń ołowiu wystąpiły:
· 0,064 mgPb/l – Olkusz – styczeń,
· 0,039 mgPb/l – Szarów – marzec,
· 0,038 mgPb/l – Oświęcim – grudzień.
Średnie ważone wartości stężeń zawierały się w przedziale od 0,0023 do 0,0062 mg Pb/l.
—8—
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
Zdecydowanie większe koncentracje przypadają na okres jesienno–zimowy niż na okres letni.
W 2000 r w stacji monitoringowej w Krakowie średnie roczne stężenie ołowiu wynosiło
0,0019 mgPb/l i zawierało się w przedziale 0,0008 do 0,0042 mg Pb/l.
1.3.2.
Depozycja zanieczyszczeń z opadów na teren województwa
małopolskiego w latach 2001–2002
W zależności od koncentracji danego zanieczyszczenia w opadzie atmosferycznym oraz
ilości opadu, wprowadzana jest odpowiednia wielkość depozytu zanieczyszczeń do podłoża.
Na obszar województwa małopolskiego (tabela nr 2) wody opadowe w okresie od czerwca
2001 do maja 2002 r. wniosły: 52 559,1 ton siarczanów (34,7 kg SO4–2/ha ), 12 944,3 ton
chlorków (8,54 kgCl–/ha ), 10 876,2 ton wapnia (7,18 kg Ca/ha), 7 519,8 ton azotu amonowego (4,96 kg N/ha), 6 235,7 ton azotu azotanowego (4,12 kg N/ha), 4 653,6 ton potasu (3,07 kg
K/ha), 3433,0 ton sodu (2,26 kgNa/ha), 1377 ton magnezu (0,9 kg Mg/ha), 196,0 ton manganu (0,129 kg Mn/ha), 583 ton żelaza (0,385 kgFe/ha), 11,89 ton chromu ogólnego (0,0078 kg
Cr/ha), 12,7 ton kadmu (0,0084 kg Cd/ha), 38,47 ton miedzi (0,025 kg Cu/ha), 13,6 ton niklu
(0,0089 kgNi/ha), 60,6 ton ołowiu (0,04 kgPb/ha) oraz 302,2 tony wolnych jonów wodorowych (0,199 kg H+/ha).
Procentowo największy udział w ogólnej ilości deponowanych zanieczyszczeń miały:
siarczany – 51,6 %, chlorki – 12,7 %, wapń – 10,7 % i azot amonowy – 7,4 % (rys. 37).
Procentowy udział oznaczanych metali w ogólnej ilości zanieczyszczeń wyniósł 0,9%.
Siarczany
51,6%
Azot amonowy
Fosforany
7,4%
rozpuszczone
Azot azotanowy
1,0%
6,1%
Sód
3,4%
Potas
4,6%
Wapń
10,7%
Magnez
1,3%
Mangan
0,9%
Jony wodoru
Chlorki
0,3%
12,7%
Rysunek 37. Procentowy udział wielkości ładunków charakterystycznych zanieczyszczeń
wnoszonych przez opady atmosferyczne na teren województwa
—9—
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
Jony wodoru
mgH+/m2
Odczyn pH
średnia ważona
Suma opadów mm
Ołów
mg Pb/m2
Nikiel
mg Ni/m2
Miedź
mgCu/m2
Kadm
mgCd/m2
Chrom ogólny
Cr mg/m2
Żelazo ogólne
mgFe/m2
Mangan
mg Mn/m2
Magnez
mgMg/m2
Wapń
mgCa/m2
Potas
mgK/m2
Sód
mg Na/m2
Azot azotanowy
mgNNO3/m2
Azot amonowy
mgNNH4/m2
Fosforany rozpuszcz.
mgPO4/m2
Siarczany
mgSO4/m2
Depozycja zanieczyszczeń z opadów atmosferycznych na teren woj. małopolskiego w okresie od czerwca 2001 do maja 2002 r.
Chlorki
mgCl/m2
Punkt
pomiarowy
Tabela 2.
Tarnów
573,47 3621,10 24,35 625,65 405,54 116,14 141,790 1220,04 91,20 11,820 36,220 0,628 0,698 2,339 0,680 1,946 6,308 4,95 565
Dąbrowa
Tarnowska
504,27 2636,70 22,41 374,47 335,38 103,44 241,430 516,30
69,72 8,360 25,600 0,519 0,508 1,950 0,598 1,754 9,910 4,71 505
Czchów
658,10 3469,40 55,27 483,50 436,60 205,72 141,010 693,26
76,96 14,310 30,160 0,610 0,607 2,190 0,714 3,265 27,476 4,34 607
Ojców
747,19 3028,17 73,57 424,86 466,01 158,86 297,000 703,81
93,85 14,164 38,261 1,177 0,789 2,696 1,164 4,494 14,784 4,69 728
Miechów
592,44 3272,57 96,47 490,05 342,26 295,36 149,170 1030,90 85,90 10,394 30,456 0,526 0,504 2,032 0,789 2,064 5,803 4,92 483
Łyszkowice 412,50 2946,90 52,54 388,54 294,60 371,69 276,790 930,70
Szarów
645,32 3438,90 53,74 437,98 375,88 237,14 345,500 844,64 107,70 14,920 44,860 0,740 1,252 3,490 0,680 2,594 15,930 4,53 537
Ciężkowice 583,12 3445,00 32,38 528,76 434,52 146,54 142,210 902,13
Muszyna
90,81 9,450 24,480 0,548 0,436 1,616 0,667 1,059 2,963 5,14 417
87,34 15,010 55,680 0,868 0,713 2,087 1,772 3,621 15,638 4,62 651
502,71 2620,50 237,17 647,08 377,15 213,55 238,125 539,37
85,46 14,170 41,340 0,788 0,708 3,461 0,762 1,975 19,040 4,57 702
Krościenko 458,69 2803,70 79,20 534,60 354,43 122,20 159,860 481,93
91,48 12,340 30,720 0,591 0,591 2,144 0,761 1,710 12,173 4,71 600
Jabłonka
3415,21 2069,10 37,06 408,27 355,60 121,202017,160 493,10
74,07 12,800 31,380 0,744 0,614 1,881 0,874 1,499 16,160 4,58 613
Koninki
549,45 3655,10 55,60 476,04 444,77 164,68 247,220 345,00
50,97 15,640 35,040 0,935 0,847 2,555 0,996 4,046 49,260 4,19 769
Dobczyce
506,00 3106,10 53,76 480,94 413,50 136,99 154,990 556,89
63,99 10,900 29,080 0,660 0,560 1,881 0,649 2,727 16,515 4,52 547
Maków
787,32 3542,10 36,59 521,54 509,93 195,96 123,500 552,35 102,34 16,460 53,700 1,684 0,742 3,253 1,269 4,581 45,390 4,21 742
Podhalański
Inwałd
1700,30 3708,30 46,15 613,24 505,44 367,40 162,840 450,87 61,670 14,084 42,360 0,699 0,688 2,499 0,912 4,126 29,770 4,35 663
Oświęcim
752,39 4122,30 44,91 545,48 449,96 270,85 309,950 505,52 107,92 12,600 43,260 0,977 1,015 2,420 0,840 4,458 25,920 4,39 632
Chrzanów
966,26 5361,90 48,49 586,85 505,97 441,96 119,440 915,07 139,98 12,900 51,870 0,789 0,645 2,996 0,874 7,886 26,940 4,38 648
Olkusz
1030,60 5622,90 175,36 370,10 404,13 410,77 263,230 1245,43 155,53 12,660 49,360 0,645 3,199 4,168 1,192 18,264 19,210 4,45 588
%
12,70
51,60
1,00
7,40
6,10
3,40
4,60
Miedź
mgCu/m2
Ołów
mg Pb/m2
Jony wodoru
mgH+/m2
10,70
1,30
0,90
Nikiel
mg Ni/m2
Kadm
mgCd/m2
302,2
Żelazo ogólne
mgFe/m2
38,47 13,61 60,64
Mangan
mg Mn/m2
12,71
Magnez
mgMg/m2
10876,3 1377,2 196,02 583,74 11,89
Wapń
mgCa/m2
Potas
mgK/m2
Sód
mg Na/m2
Azot azotanowy
mgNNO3/m2
Azot amonowy
mgNNH4/m2
Fosforany rozpuszcz.
mgPO4/m2
Siarczany
mgSO4/m2
12944,3 52559,1 1030,7 7519,8 6235,7 3433,0 4653,6
Chrom ogólny
Cr mg/m2
Województwo
Chlorki
mgCl/m2
Punkt
pomiarowy
Depozycja zanieczyszczeń wniesiona przez opady atmosferyczne, w tonach/rok
0,30
Największym ładunkiem badanych zanieczyszczeń (Mg/km2) w województwie małopolskim został obciążony powiat olkuski z maksymalnymi najwyższymi w porównaniu do obciążenia pozostałych powiatów ładunkami siarczanów, wapnia, magnezu, kadmu, miedzi
i ołowiu. Najmniejsze obciążenie powierzchniowe wystąpiło w powiecie dąbrowskim,
z najniższym w stosunku do pozostałych powiatów obciążeniem ładunkami siarczanów, fosforanów, sodu, manganu, chromu i niklu. Zmienność powierzchniowego obciążenia charakterystycznymi zanieczyszczeniami, istotnymi dla chemizmu badanych opadów, przedstawiają
załączone rysunki nr 32 – 36.
W tabeli nr 3 zestawiono porównawczo obciążenie powierzchniowe województwa małopolskiego zanieczyszczeniami wniesionymi przez opady atmosferyczne w kolejnych latach.
— 10 —
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
Tabela 3.
Lp
Wskaźniki
zanieczyszczenia
1 chlorki:
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Obciążenie powierzchniowe województwa małopolskiego zanieczyszczeniami
wniesionymi przez opady atmosferyczne w kolejnych latach (ładunki jednostkowe kg/ha *rok i ładunki całkowite w tonach/rok)
kg/ha*rok
ton/rok
siarczany:
kg/ha*rok
ton/rok
Fosforany rozpuszczone:
kg/ha*rok
ton/rok
Azot amonowy kg/ha*rok
ton/rok
Azot azotanowy: kg/ha*rok
ton/rok
Sód:
kg/ha*rok
ton/rok
Potas:
kg/ha*rok
ton/rok
Wapń:
kg/ha*rok
ton/rok
Magnez:
kg/ha*rok
ton/rok
Mangan:
kg/ha*rok
ton/rok
Żelazo og.:
kg/ha*rok
ton/rok
Chrom og.:
kg/ha*rok
ton/rok
Kadm:
kg/ha*rok
ton/rok
Miedź:
kg/ha*rok
ton/rok
Nikiel :
kg/ha*rok
ton/rok
Ołów:
kg/ha*rok
ton/rok
Jony wodorowe: kg/ha*rok
ton/rok
2001- 2002 rok
2000 rok
1998 rok
według pomiarów prowadzonych przez:
WIOŚ Kraków- Delegatura
Zakład Badań
IMiGW Wrocław (2)
w Tarnowie (1)
Ekologicznych PAN
(3)
8,54
8,97
9,51
12 944,30
13 581
34,7
30,52
13,99
52 559,10
46210
0,681
1030,67
4,965
7519,8
4,12
6235,72
2,267
3 433,05
3,07
4 653,60
7,18
10 876,25
0,9
1 377
0,129
196,02
0,385
583,74
0,00785
11,89
0,00839
12,71
0,0254
38,47
0,00899
13,61
0,04
60,64
0,1995
302,2
1,603
2427,8
5,97
9039
4,43 *
0,66
5,61
6707,0 *
4,22
6390
2,93
4436
12,34
18684
1,53
2317
0,0753
114,01
0,319
483
0,00418
6,329
0,00341
5,163
0,061
92,4
0,0075
11,36
0,031
46,94
0,0874
132,33
3
13,62
18,07
1,66
0,005
0,118
0,067
0,103
1 - Oszacowanie depozycji na podstawie 18 punktów pomiarowych
2 - Oszacowanie depozycji na podstawie 2 punktów pomiarowych i modelowania przestrzennego
3 - Oszacowanie depozycji na podstawie 14 stanowisk pomiarowych
* - N ( NO2 + NO3)
Depozycja zanieczyszczeń atmosferycznych nadal jest znaczącym obciążeniem dla województwa, szczególnie w przypadku kwasotwórczych związków siarki i azotu (kwaśne deszcze), związków biogennych i metali ciężkich.
Zanieczyszczenia znajdujące się w atmosferze oddziałują na środowisko w sposób bezpośredni, tj. dostają się do organizmów żywych w procesie oddychania, a w postaci kwaśnych
deszczy osiadają na powierzchni pokrywy glebowo–roślinnej, a także oddziałują na przyrodę
nieożywioną, inicjując np. procesy korozyjne, intensyfikując wietrzenie.
— 11 —
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
Podsumowanie
Badania chemizmu wód opadowych prowadzonych w województwie małopolskim
w latach 2001–2002 pozwalają na następujące stwierdzenia:
1. Istnieje znaczne zróżnicowanie wysokości opadów, ich odczynu i składu chemicznego.
2. Na przeważającej część obszaru województwa małopolskiego występują opady
o odczynie kwaśnym, szczególnie na terenach zachodnich, południowo–zachodnich
i południowych. Opady o odczynie wyższym od 5 występują w północnej i wschodniej
części województwa.
3. Wysokie opady atmosferyczne odnotowano w południowej i zachodniej części województwa, a najwyższe (769 mm) w Makowie Podhalańskim.
4. Wysoka depozycja zanieczyszczeń z opadu atmosferycznego dominowała w zachodniej
części województwa, a szczególnie w powiecie olkuskim. Najmniej obciążone zanieczyszczeniami z opadu mokrego są tereny powiatu dąbrowskiego, południowe tereny nowosądeckiego, wschodnie powiatu nowotarskiego i okolice Łyszkowic i Dobczyc.
5. Największy udział w mokrej depozycji miały jony siarczanowe (51,6%), chlorkowe
(12,7%) zakwaszające opady i jony wapniowe (10,7%) alkalizujące opady.
6. Najwyższa depozycja metali ciężkich wystąpiła na terenach zachodnich województwa:
ołowiu, kadmu, miedzi i magnezu w powiecie olkuskim, potasu w zachodniej części powiatu nowotarskiego, chromu w powiecie suskim, żelaza i niklu w powiatach: olkuskim,
oświęcimskim i suskim oraz w powiatach: gorlickim i częściowo tarnowskim.
7. Stwierdzony stopień skażenia opadów w województwie małopolskim jest znaczącym
źródłem zanieczyszczeń obszarowych i może powodować pogorszenie jakości gleb
i niekorzystnie wpływać na jakość wód powierzchniowych i podziemnych.
Miechów
Olkusz
Ojców
Łyszkowice
Chrzanów
Oświęcim
Dąbrowa Tarnowska
Tarnów
Kraków
Szarów
Dobczyce
Inwałd
Ilość opadów
[mm]
Czchów
Ciężkowice
Maków Podhalański
750
Koninki
700
Nowy Sącz
650
600
Jabłonka
Krościenko
550
Muszyna
500
450
400
Rysunek 32. Roczna ilość opadów atmosferycznych w woj. małopolskim w okresie od czerwca
2001 do maja 2002 r.
— 12 —
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
Miechów
Olkusz
Ojców
Łyszkowice
Chrzanów
Dąbrowa Tarnowska
Oświęcim
Tarnów
Szarów
Dobczyce
Inwałd
Czchów
Odczyn pH
Ciężkowice
Maków Podhalański
4.95
Koninki
4.75
Jabłonka
Krościenko
4.55
Muszyna
4.35
4.15
Rysunek 33. Odczyn pH opadów atmosferycznych w latach 2001–2002
SIARCZANY
Miechów
Olkusz
Ojców
Ojców
Łyszkowice
Chrzanów
Oświęcim
CHLORKI
Miechów
Olkusz
Dąbrowa Tarnowska
Kraków
Depozycja mokra
[mg/m2]
Oświęcim
Tarnów
Szarów
Łyszkowice
Chrzanów
Kraków
5200
Dąbrowa Tarnowska
Depozycja mokra
[mg/m2]
Tarnów
Szarów
3200
4800
Dobczyce
Inwałd
Dobczyce
Inwałd
2800
4400
Czchów
Ciężkowice
Maków Podhalański
4000
Czchów
Ciężkowice
Maków Podhalański
Koninki
Nowy Sącz
Koninki
3200
Nowy Sącz
1600
1200
2800
Jabłonka
2400
2000
3600
Jabłonka
Krościenko
2400
Muszyna
2000
— 13 —
Krościenko
800
Muszyna
400
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
FOSFORANY
ROZPUSZCZONE
Miechów
AZOT AZOTANOWY
Miechów
Olkusz
Łyszkowice
Chrzanów
Oświęcim
Dąbrowa Tarnowska
Kraków
Ojców
Łyszkowice
Chrzanów
Oświęcim
Tarnów
Tarnów
490
Dobczyce
Inwałd
170
Czchów
450
Czchów
Ciężkowice
Maków Podhalański
Depozycja mokra
[mg/m2]
Szarów
200
Dobczyce
Dąbrowa Tarnowska
Kraków
230
Szarów
Inwałd
Olkusz
Depozycja mokra
[mg/m2]
Ojców
Ciężkowice
Maków Podhalański
140
410
110
Nowy Sącz
Koninki
370
Koninki
Nowy Sącz
80
330
50
Jabłonka
Jabłonka
Krościenko
Krościenko
290
20
Muszyna
Muszyna
Rysunek 34. Depozycja (mg/m2) podstawowych anionów: siarczanów, chlorków, fosforanów,
azotu azotanowego
JONY WODORU H+
Miechów
Olkusz
Ojców
Depozycja mokra
[mg/m2]
Ojców
Łyszkowice
Chrzanów
Dąbrowa Tarnowska
Depozycja mokra
[mg/m2]
Oświęcim
WAPŃ
Miechów
Olkusz
Kraków
Łyszkowice
Chrzanów
1200
Oświęcim
Tarnów
Dąbrowa Tarnowska
Tarnów
Kraków
Szarów
1100
Szarów
45.0
1000
Dobczyce
Inwałd
Dobczyce
Inwałd
36.0
Czchów
900
Czchów
Ciężkowice
Maków Podhalański
Ciężkowice
Maków Podhalański
27.0
Koninki
700
600
Koninki
18.0
Nowy Sącz
800
Nowy Sącz
500
9.0
Jabłonka
Jabłonka
400
Krościenko
Krościenko
Muszyna
0.0
Muszyna
POTAS
Miechów
Miechów
Depozycja mokra
[mg/m2]
Olkusz
SÓD
Olkusz
Ojców
Ojców
Łyszkowice
Chrzanów
Łyszkowice
Chrzanów
Dąbrowa Tarnowska
300
Dąbrowa Tarnowska
Depozycja mokra
[mg/m2]
1900
Oświęcim
Kraków
Tarnów
1700
Oświęcim
Kraków
Tarnów
Szarów
Szarów
380
1500
Dobczyce
Inwałd
1300
340
Dobczyce
Inwałd
Czchów
Czchów
Ciężkowice
Maków Podhalański
1100
300
Ciężkowice
Maków Podhalański
260
900
Koninki
Nowy Sącz
Krościenko
220
Koninki
700
500
Jabłonka
300
Nowy Sącz
100
— 14 —
180
140
Jabłonka
Krościenko
100
Muszyna
Muszyna
420
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
MAGNEZ
Miechów
AZOT AMONOWY
Miechów
Olkusz
Olkusz
Ojców
Łyszkowice
Chrzanów
Oświęcim
Dąbrowa Tarnowska
Kraków
Ojców
Depozycja mokra
[mg/m2]
Łyszkowice
Chrzanów
Oświęcim
Tarnów
Dąbrowa Tarnowska
Kraków
Szarów
Depozycja mokra
[mg/m2]
Tarnów
640
Szarów
150
600
Dobczyce
Inwałd
Dobczyce
Inwałd
130
Czchów
560
Czchów
Ciężkowice
Maków Podhalański
Ciężkowice
Maków Podhalański
520
110
480
Koninki
Nowy Sącz
Koninki
90
Jabłonka
Nowy Sącz
440
400
Jabłonka
70
Krościenko
Krościenko
Muszyna
360
Muszyna
50
Rysunek 35. Depozycja (mg/m2) podstawowych kationów: jonów wodoru, wapnia, potasu,
sodu, magnezu, azotu amonowego
MIEDŹ
Miechów
OŁÓW
Miechów
Olkusz
Olkusz
Ojców
Ojców
Łyszkowice
Chrzanów
Dąbrowa Tarnowska
Depozycja mokra
[mg/m2]
Oświęcim
Kraków
Łyszkowice
Chrzanów
Oświęcim
Tarnów
Dąbrowa Tarnowska
Kraków
Tarnów
Szarów
Szarów
Dobczyce
Inwałd
Czchów
Ciężkowice
Ciężkowice
Maków Podhalański
3.2
7.0
Koninki
Nowy Sącz
Nowy Sącz
5.0
2.4
Jabłonka
Jabłonka
Krościenko
11.0
9.0
2.8
Koninki
13.0
3.6
Czchów
Maków Podhalański
17.0
15.0
4.0
Dobczyce
Inwałd
Depozycja mokra
[mg/m2]
3.0
Krościenko
2.0
Muszyna
Muszyna
1.0
1.6
NIKIEL
Miechów
Ojców
Ojców
Łyszkowice
Chrzanów
Oświęcim
KADM
Miechów
Olkusz
Olkusz
Kraków
Tarnów
Łyszkowice
Chrzanów
Dąbrowa Tarnowska
Depozycja mokra
[mg/m2]
Oświęcim
Dąbrowa Tarnowska
Depozycja mokra
[mg/m2]
Kraków
Tarnów
Szarów
Szarów
2.8
1.6
Dobczyce
Inwałd
Dobczyce
Inwałd
2.4
Czchów
Czchów
Ciężkowice
Maków Podhalański
1.4
Ciężkowice
Maków Podhalański
2.0
1.2
1.6
Koninki
Koninki
Nowy Sącz
Nowy Sącz
1.2
1.0
Jabłonka
Jabłonka
0.8
Krościenko
0.8
Krościenko
Muszyna
Muszyna
0.6
— 15 —
0.4
Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2001 roku
MANGAN
Miechów
CHROM
OGÓLNY
Miechów
Olkusz
Olkusz
Ojców
Łyszkowice
Chrzanów
Oświęcim
Dąbrowa Tarnowska
Ojców
Depozycja mokra
[mg/m2]
Łyszkowice
Chrzanów
Depozycja mokra
[mg/m2]
Oświęcim
Kraków
Dąbrowa Tarnowska
Kraków
Tarnów
Tarnów
Szarów
Szarów
1.5
16
Dobczyce
Inwałd
Dobczyce
Inwałd
Czchów
Czchów
14
Ciężkowice
Maków Podhalański
1.3
Ciężkowice
Maków Podhalański
1.1
12
Koninki
Koninki
Nowy Sącz
Nowy Sącz
10
0.7
Jabłonka
Jabłonka
0.9
Krościenko
Krościenko
Muszyna
8
Muszyna
0.5
ŻELAZO OGÓLNE
Miechów
Olkusz
Ojców
Łyszkowice
Chrzanów
Oświęcim
Dąbrowa Tarnowska
Kraków
Depozycja mokra
[mg/m2]
Tarnów
Szarów
52
Dobczyce
Inwałd
48
Czchów
44
Ciężkowice
Maków Podhalański
40
36
Koninki
Nowy Sącz
32
28
Jabłonka
Krościenko
24
Muszyna
Rysunek 36. Depozycja (mg/m2) metali: miedzi, ołowiu, niklu, kadmu, manganu, chromu
ogólnego i żelaza ogólnego
Azot amonowy
Fosforany
7,4%
Azot azotanowy
rozpuszczone
6,1%
1,0%
Sód
3,4%
Potas
4,6%
Wapń
10,7%
Magnez
1,3%
Siarczany
51,6%
Mangan
0,9%
Chlorki
12,7%
Jony wodoru
0,3%
Rysunek 37. Procentowy udział wielkości ładunków charakterystycznych zanieczyszczeń
wnoszonych przez opady atmosferyczne na teren województwa małopolskiego
w 2001–2002 roku
— 16 —