pobierz

RYNEK NASION 2016
Raport rynkowy
Dr inż. Tadeusz Oleksiak
1. Produkcja kwalifikowanego materiału siewnego
Według danych Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) łączna
ilość materiału siewnego roślin rolniczych kategorii elitarny i kwalifikowany oceniona w 2015 r.
w laboratoriach urzędowych i akredytowanych, w stosunku do 2014 r., zwiększyła się o 5,3%. Do
sprzedaży zakwalifikowano o 3,1% więcej nasion zbóż. Produkcja nasion pszenicy ozimej
wzrosła o 13,1%, jęczmienia jarego o 12,9% a owsa o 12,5%. Zmniejszyła się natomiast
produkcja pszenicy jarej o 5,4%, jęczmienia ozimego o 5,7% i pszenżyta, zarówno ozimego o
14,2%, jak i jarego o 13,3%. Zmniejszyła się także podaż nasion kukurydzy. Podaż nasion żyta
nie zmieniła się istotnie.
Podobnie jak przed rokiem odnotowano duży wzrost produkcji traw, których
zakwalifikowano ponad 10% więcej. Dopłaty do roślin wysokobiałkowych stymulująco
wpłynęły na wzrost produkcji roślin bobowatych oraz soi. Ilość zakwalifikowanych do
produkcji nasion bobowatych grubonasiennych wzrosła o 29,4%. W strukturze bobowatych
grubonasiennych dominują nasiona łubinu wąskolistnego, grochu, bobiku i łubinu żółtego.
Mniejsza niż przed rokiem była produkcja bobowatych drobnonasiennych. Dominujący udział
w produkcji utrzymuje koniczyna czerwona, której nasiona stanowią niemal 99%
wyprodukowanych w kraju nasion bobowatych drobnonasiennych. O 90% wzrosła produkcja
nasion roślin oleistych i włóknistych. W tej grupie roślin znaczący spadek produkcji
odnotowano jedynie dla nasion rzepaku ozimego (o 27%). Ilość zakwalifikowanych do
produkcji nasion gorczycy białej wzrosła o 55%, a soi ponad 3 krotnie. Produkcja nasion
buraków nie zmieniła się istotnie.
2. Plantacje nasienne
Dobre wyniki w produkcji nasiennej w 2015 r. możliwe były między innymi dzięki
wzrostowi zasiewów na nasiona. Powierzchnia zakwalifikowanych plantacji nasiennych, w
porównaniu do 2014 r. zwiększyła się o 23,4%, ze 115,4 tys. do 123,4 tys. ha. Zasiewy zbóż
na nasiona zwiększyły się o 8,3%. Wyraźnie zwiększyła się powierzchnia plantacji
nasiennych wszystkich głównych gatunków zbóż, w tym najbardziej bo o 14,3% plantacji
pszenicy ozimej.
Rys.1 Liczba zarejestrowanych odmian i powierzchnia kwalifikacji polowej roślin rolniczych
Duże wzrosty odnotowano również dla pszenicy jarej i owsa, odpowiednio o 10,3% i 9,2%.
Należy też odnotować duży wzrost zasiewów orkiszu którego udział w reprodukcji nasiennej
dotychczas był śladowy. Wzrost zasiewów stwierdzono także dla plantacji żyta (o 6,7%). W
produkcji nasiennej żyta mieszańce stanowiły 36,3%. Były to głównie odmiany zagraniczne.
Mieszańcowe odmiany żyta hodowli krajowej stanowiły 5,5% powierzchni plantacji
nasiennych. Utrzymuje się wysoki udział jakościowych odmian pszenicy ozimej. W 2015 r.
odmiany jakościowe stanowiły 66,1% powierzchni zakwalifikowanych plantacji pszenicy ozimej.
Zwiększa się udział zagranicznych odmian w strukturze plantacji nasiennych zbóż. W
2015 r. wynosił on 52,7%. Hodowle zagraniczne dominują w produkcji nasion jęczmienia
ozimego (98,5%) i jarego (73,3%). Wysoki jest także udział nasion odmian zagranicznych
pszenicy ozimej (63,3%) i jarej (52,3%). Konkurencja firm zagranicznych na rynku nasion
jest coraz silniejsza. Duże znaczenie mają odmiany ze Wspólnego Katalogu, nierejestrowane
w Polsce. W 2015 r. ich udział w powierzchni plantacji nasiennych zbóż wynosił 24,6%.
Najwyższy udział odmiany te miały w plantacjach nasiennych jęczmienia jarego (31,7%),
jęczmienia ozimego (37,4%) i pszenicy ozimej (28,3%).
Rys. 2 Udział odmian jakościowych w produkcji nasiennej pszenicy ozimej (wg powierzchni
plantacji nasiennych) w %.
Od kilku lat powierzchnia plantacji nasiennych ziemniaków ulegała niewielkim
zmianom. Według danych GIORiN, do kwalifikacji polowej w 2015 r. zgłoszono 2143
plantacje nasienne ziemniaka o łącznej powierzchni 5640 ha (w 2014 r. – 2123 plantacje).
Oznacza to, że w 2015 r., powierzchnia reprodukcji sadzeniaków zwiększyła się o 6,8 % w
stosunku do roku poprzedniego. Jednocześnie zmniejsza się powierzchnia towarowej
produkcji ziemniaka. Efektem jest rosnący udział plantacji nasiennych w całkowitej
powierzchni uprawy ziemniaków który wzrósł w ostatnich 5 latach z 1% do 2%, głównie w
wyniku ograniczania areału produkcji towarowej. W 2015r. kwalifikowano plantacje 213
odmian, z tego 80% stanowiły odmiany jadalne. Systematycznie maleje udział odmian
krajowych (38% w 2012 r., 34% w 2013 r., 31% w 2014 r., 30% w 2015 r.). Szczególnie silna
jest konkurencja zagranicznych odmian ziemniaków wczesnych. W 2015 r., w produkcji
nasiennej, było 55 odmian z polskich hodowli, głównie z grupy bardzo wczesnych i
średniowczesnych jadanych oraz skrobiowych średniopóźnych i późnych. Wzrasta udział
odmian reprodukowanych na podstawie wpisu do Katalogu Europejskiego (CCA). W 2015 r.
stanowiły one 32,6% produkcji sadzeniaków kwalifikowanych w Polsce.
Produkcja nasienna buraków cukrowych w Polsce prowadzona jest w niewielkim
zakresie, przeniesiono ją bowiem do bardziej sprzyjających rejonów uprawy na południu
Europy. Także powierzchnia nasienna buraków pastewnych zmniejszyła się o 25%.
W 2015 r. o 49% zwiększyły się zasiewy roślin oleistych na nasiona. Było to efektem
wzrostu powierzchni kwalifikowanych plantacji gorczycy białej o 10% a szczególnie soi
której powierzchnia uprawy podwoiła się. Zmniejszyła się natomiast powierzchnia upraw
nasiennych rzepaku ozimego i jarego.
W 2015 r., o ponad 200% zwiększyła się powierzchnia plantacji nasiennych
bobowatych grubonasiennych. W strukturze gatunkowej upraw nie zaszły większe zmiany,
dominują trzy gatunki; łubin wąskolistny, łubin żółty i groch siewny, których plantacje
stanowią łącznie ponad 80% powierzchni upraw na nasiona.
W
2015
r.
odnotowano
także
znaczny
wzrost
zasiewów
bobowatych
drobnonasiennych. Spośród tej grupy roślin o wielkości produkcji nasiennej decyduje
koniczyna czerwona, której plantacje stanowiły prawie 98% całej powierzchni uprawy tej
grupy roślin.
O 12% wzrosła powierzchnia upraw nasiennych traw. W 2015 r. w produkcji
znajdowało się 130 odmian z 14 gatunków traw. Zmienia się struktura upraw. Dominują
plantacje życic; trwałej (46%), wielokwiatowej (14,4%) i westerwoldzkiej (9,9%) oraz
kostrzewy czerwonej (12,7%). W ostatnich latach wyraźnie zmniejszyła się powierzchnia
upraw nasiennych wiechliny. Znaczące udziały w zasiewach utrzymują natomiast życica
mieszańcowa i tymotka.
W porównaniu do 2014 roku ponad dwukrotnie zwiększył się obszar upraw
nasiennych facelii.
Rys.3 Liczba odmian roślin rolniczych w Krajowym Rejestrze Odmian
3. Odmiany
W Krajowym Rejestrze odmian roślin rolniczych (KR), czyli w urzędowym wykazie
odmian których materiał siewny może być wytwarzany i może znajdować się w obrocie w
Polsce jak i na obszarze Unii Europejskiej, nieznacznie przeważają odmiany z zagranicznych
firm hodowlanych. Zwiększyła się wielkość oferty odmianowej roślin rolniczych. Wzrosła
liczba odmian zbóż, kukurydzy, buraków i bobowatych grubonasiennych. Zmniejszyła się
liczba odmian ziemniaków, traw, bobowatych drobnonasiennych i włóknistych. Łącznie, w
Krajowym Rejestrze znajduje się 1301 odmian roślin rolniczych z czego odmiany zagraniczne
stanowiły w 2015 r. 52,8%. Największe udziały zagranicznych odmian w rejestrze miały:
rzepak ozimy (89%), rzepak jary (84%), kukurydza (73%) i burak cukrowy (73%), czyli
gatunki, w których dominują odmiany mieszańcowe. W rejestrach odmian zbóż, roślin
bobowatych grubonasiennych, buraków pastewnych i traw nadal przeważają odmiany
hodowli krajowej. Spośród 114 odmian ziemniaka wpisanych do KR, 64 to odmiany hodowli
krajowej. Odmiany krajowe przeważają w grupie odmian skrobiowych, a odmiany
zagraniczne w grupie odmian przeznaczonych na przetwórstwo.
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
Zboża
Kukurydza
Ziemniaki
Buraki cukrowe
Buraki
pastewne
hodowla polska
Bobowate
grubonasienne
Bobowate
drobnonasienne
Trawy
Oleiste i
włókniste
hodowle zagraniczne
Rysunek 4 Udział odmian hodowli krajowych i zagranicznych w Krajowym Rejestrze
Odmian w Polsce – kolejno w 2011, 2013, 2014 i 2015 r.
4. Obrót i zaopatrzenie w materiał siewny
Według danych Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Roślin i Nasiennictwa
(WIORiN)
około
90%
wyprodukowanych
i
wprowadzonych
do
obrotu
nasion
kwalifikowanych roślin rolniczych (bez sadzeniaków) stanowią nasiona zbóż, z czego ponad
60% to nasiona pszenicy i jęczmienia. W sezonie 2014/15, 88% sprzedawanego
kwalifikowanego materiału siewnego stanowiły nasiona wyprodukowane w kraju.
Kwalifikowany materiał siewny zbóż (bez kukurydzy) wytworzony w kraju stanowił
97%. Mimo wzrostu maleje udział produkowanych w kraju nasion kukurydzy. W sezonie
2014/15 stanowiły one 27% zużytego materiału siewnego. Wzrasta natomiast udział nasion
przywożonych z innych państw UE (60,7%). Głównie w kraju produkowany jest
kwalifikowany materiał siewny roślin bobowatych grubonasiennych (98%) i ziemniaków
(90%).
5000
4500
4000
3500
tony
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
Życica trwała
Życica
Kostrzewa
Życica
wielokwiatowa czerwona mieszańcowa
Tymotka
łąkowa
Kostrzewa
łąkowa
Kostrzewa
trzcinowa
Kupkówka
pospolita
stan początkowy
produkcja własna lub kontraktacja
przywieziony z innych państw członkowskich
przywieziony z państw trzecich
Pozostałe
gatunki
Rysunek 5 Produkcja nasion traw w sezonie 2014/2015.
Udział wyprodukowanych w kraju nasion traw stanowił około 70%. Produkcja nasienna
traw w sezonie 2014/15 była o 7% większa niż rok wcześniej. Największy udział miały: życica
wielokwiatowa, życica trwała i kostrzewa czerwona. Wzrosła produkcja w kraju oraz zwiększył
się przywóz nasion traw z innych państw Unii Europejskiej, natomiast zmniejszył się import z
państw trzecich.
Rys. 6 Struktura sprzedaży nasion traw w sezonie 2014/2015
Głównie z zagranicy sprowadzono materiał siewny buraków cukrowych, kukurydzy,
rzepaku ozimego i bobowatych drobnonasiennych. Więcej niż rok wcześniej sprowadzono
nasion kukurydzy (o 36%), bobowatych drobnonasiennych (o 43%), oleistych (o 20% więcej) i
sadzeniaków (o 14%). W sezonie 2014/15 utrzymywało się ożywienie na rynku nasiennym.
Ilość sprzedanego materiału kwalifikowanego roślin rolniczych zwiększyła się o 30%. Wzrost
sprzedaży nasion zbóż wyniósł 12%, kukurydzy 11%, bobowatych grubonasiennych 42%,
bobowatych drobnonasiennych 30%, traw 18% a ziemniaków 69%.
Znacznie ostrożniejsze są oceny wielkości sprzedaży nasion głównych gatunków
roślin rolniczych podawane na podstawie ocen rzeczoznawców terenowych GUS. Według
danych GUS średni wzrost sprzedaży nasion kwalifikowanych zbóż wyniósł niespełna 2%, a
jedynie w przypadku pszenicy ozimej, jęczmienia ozimego i pszenżyta ozimego stwierdzono
wzrost sprzedaży rzędu 4-5%. O 11% mniejsza była sprzedaż sadzeniaków ziemniaka.
Rys.7 Udział kwalifikowanego materiału siewnego w produkcji.
Mimo rosnącej sprzedaży w dalszym ciągu udział nasion kwalifikowanych w
zasiewach jest niski. W 2015 r., średni udział kwalifikowanego materiału siewnego, w
ogólnej ilości zużytych do siewu nasion zbóż1, wyniósł 16,6%. Po uwzględnieniu mieszanek,
wskaźnik udziału nasion kwalifikowanych zbóż w zasiewach wynosił 14,6%. Najwięcej
nasion kwalifikowanych stosowano w uprawie pszenicy jarej (27,8%), jęczmienia jarego
(24,0%) i ozimego (22,4%), najmniej w uprawie owsa (12,7%) i pszenżyta (12,1%). Udział
kwalifikowanych sadzeniaków w 2015 r. wyniósł 7,2%. Przyjmując do wyliczenia wartości
podawane przez Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Roślin i Nasiennictwa wskaźniki
udziału kwalifikowanego materiału siewnego w produkcji są wyższe; dla zbóż wynosi 25,4%
a dla sadzeniaków 19,8%. Utrzymuje się regionalne zróżnicowanie w sprzedaży. Stosunkowo
najwięcej kwalifikowanego materiału siewnego zbóż, sprzedaje się w województwach:
śląskim, opolskim, lubuskim, kujawsko-pomorskim, wielkopolskim i łódzkim, najmniej zaś w
mazowieckim, świętokrzyskim, lubelskim i podlaskim.
1
przyjmując jako podstawę do oszacowania sprzedaży wartości podawane przez GUS (przy uwzględnianiu
zapotrzebowania na nasiona jedynie plantacji w czystym siewie),
Rys. 8 Udział kwalifikowanego materiału siewnego w zasiewach zbóż w sezonie 2014/2015 –
obliczenia własne wg danych GUS.
5. Ceny materiału siewnego
System dopłat do kwalifikowanego materiału siewnego zbóż, ziemniaków i roślin
bobowatych grubonasiennych wpłynął na ożywienie rynku nasion. Wzrosło zainteresowanie
rolników dopłatami, o czym świadczy coraz większa liczba składanych wniosków. W
stosunku do roku 2014 we wszystkich OT ARR zwiększyła się liczba złożonych wniosków, w
tym największy przyrost nastąpił w województwach: wielkopolskim, kujawsko-pomorskim i
łódzkim. Najmniejszą liczbę wniosków złożono w OT ARR działających w województwie:
lubuskim, świętokrzyskim i małopolskim.
Problemu niskiego poziomu zaopatrzenia w kwalifikowany materiał siewny nie
rozwiąże się samymi dopłatami. Jednak jest to niewątpliwie istotny czynnik motywujący
rolników do stosowania ich. Obniżenie stawek dopłat może spowodować zahamowanie
obserwowanych w ostatnich latach pozytywnych tendencji wzrostowych w zaopatrzeniu w
kwalifikowany materiał siewny.
Według danych GUS w 2015 r. o 5,7-9,0% niższe niż przed rokiem były ceny nasion
zbóż jarych, natomiast nasiona zbóż ozimych zdrożały o 2%. Czynnikami różnicującymi ceny
nasion była możliwość wykorzystania ziarna i wartość genetyczna odmian. Nasiona odmian
pszenic jakościowych są o około 10% droższe niż nasiona odmian paszowych. Dużo większe
są różnice między cenami nasion odmian żyta mieszańcowego i populacyjnego. Nasiona
odmian mieszańcowych żyta coraz częściej sprzedawane są na jednostki siewne, podobnie jak
ma to miejsce w przypadku mieszańców kukurydzy i rzepaku.
W 2015 r. o 31,6% niższe niż przed rokiem były ceny sadzeniaków. Natomiast ceny
rzepaku ozimego były wyższe o 6,2%. Ceny nasion bobowatych drobnonasiennych,
koniczyny czerwonej i lucerny, wzrosły odpowiednio o 2,2 i 10,3%. Wzrosły też ceny nasion
bobowatych grubonasiennych w tym łubinu o ponad 9%. Nie zmieniły się istnie ceny nasion
traw i buraków pastewnych. Ceny kukurydzy prawie nie zmieniły się, odmiany krajowe
kosztowały 120-160 zł/JS (JS – jednostka siewna = 50 tys. nasion), a odmiany zagraniczne
180-320 zł/JS. Firmy oferowały zróżnicowane rabaty, w zależności od terminu zakupu i
wielkości partii nasion. Powszechną praktyką są odroczone terminy płatności, część
należności jest regulowana po zbiorach. Wielkość wiosennego zapotrzebowania na nasiona
kwalifikowane będzie zależeć od ostatecznych następstw zimy, przezimowania rzepaku i zbóż
ozimych. Z powodu suszy w 2015 roku wypadło wiele plantacji nasiennych a i plony były
niższe. Rolnicy zmuszeni są do przesiewu części ozimin. W związku z tym w 2016 roku
należy oczekiwać wzrostu cen na materiał siewny kukurydzy a także innych zbóż jarych.
6. Rynek nasion warzyw
W 2015 r. znacznie zwiększyła się ogólna powierzchnia plantacji kwalifikowanych
warzyw. Zakwalifikowano większe powierzchnie upraw na nasiona warzyw cebulowych,
strączkowych, korzeniowych i rzepowatych2.
Od kiedy Polska stała się członkiem UE na naszym rynku mogą być sprzedawane
nasiona odmian warzyw zarejestrowanych w europejskim Wspólnotowym Katalogu Odmian
Roślin Warzywnych (CCV). Stopniowo zmniejsza się liczba odmian wpisanych do
Krajowego Rejestru Odmian Roślin Warzywnych. W 2015 r. w Rejestrze znajdowało się 813
odmian, w tym 30% stanowiły odmiany zagraniczne. Duże udziały w Rejestrze mają
zagraniczne odmiany warzyw kapustnych (kapusty głowiastej białej, pekińskiej brokułów i
kalafiorów), cebuli, porów, papryki oraz kukurydzy cukrowej i ogórków przeznaczonych do
2
Oceny polowej materiału siewnego roślin warzywnych własnych odmian, w celu uznania go za materiał
siewny kategorii standard, dokonuje sam hodowca lub osoby fizyczne przez niego upoważnione. Stąd dane
PIORiN nie obejmują całej produkcji materiału siewnego. Podobnie jest z oceną laboratoryjną materiału
siewnego roślin warzywnych. Oceny mogą dokonywać hodowcy w laboratoriach, które uzyskały akredytację
wojewódzkiego inspektora.
uprawy pod osłonami. Odmiany krajowe dominują w Krajowym Rejestrze odmian fasoli,
grochu, sałaty, rzodkiewki, selerów i roślin dyniowatych.
W ostatnim roku gospodarczym ilość wyprodukowanych nasion warzyw wzrosła o
prawie 18%. Zwiększył się też udział nasion wyprodukowanych w kraju o 31,6%. Zwiększyła
się produkcja nasion strączkowych; bobu, fasoli i grochu, buraków ćwikłowych, kalafiorów,
ogórków, rzodkiewki i selerów. Zmniejszyła się produkcja kapusty głowiastej, cebuli, porów,
pomidorów i sałaty. W oferowanych do sprzedaży nasionach, wciąż największy udział (około
50%) mają warzywa strączkowe (groch, fasola, bób). O 9% zmniejszyła się wielkość
sprzedaży. Udział roślin strączkowych w masie sprzedanych nasion stanowił 56%. Znaczny
udział w produkcji mają też rzodkiewka (3%), marchew (3%) i cebula (2%). O wartości rynku
nasion warzyw decydują głównie nasiona ogórków, marchwi, cebuli i buraków ćwikłowych.
Nasiona krajowe przeważają w zaopatrzeniu w nasiona buraków ćwikłowych, bobu,
fasoli wielokwiatowej, ogórków, dyni i rzodkiewki. Import ma największy udział w
zaopatrzeniu w materiał elitarny nasion kapustnych, pietruszki, papryki i pomidorów. Nasiona
z importu przeważają także w zaopatrzeniu w nasiona grochu i fasoli zwykłej, które mają
największy udział w rynku nasion warzyw.
Rys. 9 Struktura produkcji nasion warzyw w sezonie 2014/15 wg danych PIORiN
Rys. 10 Struktura sprzedaży nasion warzyw w sezonie 2014/15 wg danych PIORiN
RYNEK NASION - streszczenie
Według danych Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) w 2015 r
o 5,3% zwiększyła się łączna masa zakwalifikowanego materiału siewnego roślin rolniczych. Do
sprzedaży zakwalifikowano więcej nasion zbóż, traw i bobowatych grubonasiennych.
Dobre wyniki w produkcji nasiennej w 2015 r. możliwe były dzięki wzrostowi
zasiewów na nasiona. Powierzchnia zakwalifikowanych plantacji nasiennych, w porównaniu
do 2014 r. zwiększyła się o 23,4%. Wyraźnie zwiększyła się powierzchnia plantacji
nasiennych zbóż, sadzeniaków, bobowatych oraz soi. Maleje udział odmian krajowych.
Według danych Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Roślin i Nasiennictwa
(WIORiN) w sezonie 2014/15, 88% sprzedawanego kwalifikowanego materiału siewnego to
nasiona wyprodukowane w kraju. Sprzedaż zwiększyła się o 30%.
Znacznie ostrożniejsze są oceny wielkości sprzedaży nasion roślin rolniczych
podawane na podstawie ocen rzeczoznawców terenowych GUS. Według danych GUS średni
wzrost sprzedaży nasion zbóż wyniósł niespełna 2%, a jedynie w przypadku pszenicy ozimej,
jęczmienia ozimego i pszenżyta ozimego stwierdzono wzrost sprzedaży rzędu 4-5%.
Mimo wzrostowych tendencji w sprzedaży w dalszym ciągu udział nasion
kwalifikowanych w zasiewach jest niski. W 2015 r., średni udział kwalifikowanego materiału
siewnego, w ogólnej ilości zużytych do siewu nasion zbóż, wg danych GUS wyniósł 16,6%.
Utrzymuje się regionalne zróżnicowanie w sprzedaży.
Według danych GUS w 2015 r. niższe niż przed rokiem były ceny nasion zbóż jarych,
natomiast zdrożały nasiona zbóż ozimych. Wyższe były też ceny rzepaku ozimego i nasion
bobowych drobnonasiennych i grubonasiennych. Zdecydowanie niższe niż przed rokiem były
ceny sadzeniaków ziemniaka. Nie zmieniły się istotnie ceny nasion traw i kukurydzy.
Z powodu suszy w 2015r. wypadło wiele plantacji nasiennych a i plony były niższe.
Dodatkowo rolnicy zmuszeni są do przesiewu części ozimin. W związku z tym w 2016 roku
należy oczekiwać wzrostu cen na materiał siewny kukurydzy a także innych zbóż jarych.
W 2015 r. zwiększyła się powierzchnia plantacji kwalifikowanych warzyw i produkcja
nasion. Wzrósł się udział nasion wyprodukowanych w kraju. Zwiększyła się produkcja nasion
strączkowych; bobu, fasoli i grochu, buraków ćwikłowych, kalafiorów, ogórków, rzodkiewki i
selerów. Zmniejszyła się produkcja kapusty głowiastej, cebuli, porów, pomidorów i sałaty.
Tabela 1
Produkcja nasion według danych z laboratoriów oceny nasion (urzędowych i akredytowanych
łącznie)
Rośliny i grupy roślin
2011
2012
2013
tys. ton kg/ha*) tys. ton kg/ha*)
tys. ton
2014
kg/ha*)
2015/
2014
2015
tys. ton kg/ha*) tys. ton kg/ha*)
%
Rośliny rolnicze
razem w tym:
271,8
x
297,0
x
323,4
x
374,5
x
394,4
x
105,3
Zboża w tym:
241,2
39,0
258,5
44,7
299,8
52,2
340,0
58,4
350,4
59,0
103,1
111,8
57,9
88,1
45,6
123,3
66,0
144,5
72,4
162,4
78,1
113,6
19,4
59,4
29,9
91,4
24,6
91,2
22,2
64,9
21,0
66,5
94,6
0,01
x
x
0,01
pszenica ozima
pszenica jara
pszenica twarda
0,1
0,02
jęczmień ozimy
13,7
59,8
11,9
51,8
18,0
84,1
24,4
110,7
23,5
101,5
96,3
jęczmień jary
32,2
40,8
43,2
54,8
40,0
66,1
38,0
64,7
42,9
70,6
112,9
żyto ozime
16,6
15,3
26,0
24,0
16,6
14,1
18,0
20,3
17,9
24,6
99,4
1,0
0,7
50,0
żyto jare
1,1
owies
8,2
15,0
11,9
21,7
12,7
29,4
11,2
23,3
12,6
27,4
112,5
pszenżyto razem
38,1
32,9
46,9
40,5
52,0
44,2
69,6
53,3
59,7
39,4
85,8
pszenżyto ozime
34,3
41,6
45,9
43,7
62,2
56,9
53,9
41,4
86,7
3,8
5,2
6,0
48,1
7,5
35,0
5,8
27,1
77,3
pszenżyto jare
0,6
0,02
0,1
14,3
Kukurydza
9,5
12,5
14,3
18,8
11,5
10,7
11,4
9,3
10,4
8,5
91,2
Buraki
1,1
5,1
1,2
5,3
1,4
6,9
1,3
6,2
0,9
4,9
69,2
Oleiste i włókniste
1,8
2,1
5,9
6,9
2,4
2,6
3,0
3,2
5,7
6,0
190,0
w tym: rzepak ozimy
Bobowate
grubonasienne
Bobowate
drobnonasienne
0,5
0,7
0,7
0,9
1,0
1,1
0,9
1,1
0,7
0,8
77,8
8,5
42,0
8,4
41,4
10,4
54,3
16,0
84,0
20,7
64,1
129,4
0,4
5,2
0,6
6,8
0,6
3,3
1,6
15,5
1,4
13,5
87,5
Trawy
7,7
7,9
x
10,3
x
11,4
x
110,7
x
6,5
x
*) - kg nasion na 1 hektar obsianej powierzchni.
Źródło: Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa /PIORiN/, GUS, obliczenia
własne.
Tabela 2
Powierzchnia plantacji kwalifikowanych (w tys. ha)
Rośliny i grupy
roślin
Zboża
pszenica ozima
pszenica jara
pszenica twarda
pszenica orkisz
jęczmień ozimy
jęczmień jary
żyto
żyto jare
owies
w tym: owies nagi
pszenżyto ozime
pszenżyto jare
kukurydza
Ziemniak
Buraki pastewne
Buraki cukrowe
Oleiste
rzepak ozimy
rzepak jary
gorczyca biała
soja
Strączkowe
Motylkowe
Trawy
Włókniste
Inne
w tym: facelia
2011
2012
2013
2014
2015
2015/2014
%
71,66
25,20
6,98
0,12
81,37
23,84
8,94
0,03
3,62
12,21
4,01
0,61
4,13
0,20
10,16
1,87
2,75
5,34
0,53
0,002
1,96
0,39
0,20
1,31
0,39
7,65
1,34
11,64
0,06
3,50
3,38
2,95
15,63
6,75
0,74
6,10
0,25
10,92
2,53
2,94
5,33
0,51
0,001
2,56
0,31
0,35
1,43
0,45
6,80
1,00
11,27
0,19
3,10
2,69
84,90
31,85
6,39
0,03
0,01
5,43
10,25
7,55
0,32
3,43
0,14
14,72
2,13
2,77
4,76
0,66
0,001
2,42
0,58
0,15
1,09
0,60
6,45
1,84
11,63
0,03
2,92
2,58
75,26
27,56
5,43
0,03
0,03
4,86
11,75
4,65
0,18
3,61
0,09
12,43
1,64
2,97
5,24
0,77
0,001
4,50
0,40
0,05
2,06
1,98
8,96
1,90
13,31
0,03
5,46
4,82
81,48
31,49
6,00
0,00
0,29
5,38
11,28
4,96
0,10
3,94
0,23
12,72
1,69
3,62
5,57
0,57
0,0004
6,73
0,30
0,03
2,27
4,07
18,67
2,81
14,91
0,11
11,57
10,41
108,3
114,3
110,3
7,4
981,9
110,7
96,1
106,7
57,4
109,2
245,6
102,4
102,8
121,9
106,2
74,9
76,4
149,4
74,5
66,7
110,0
206,2
208,3
147,9
112,0
342,3
211,9
216,2
Źródło: Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa /PIORiN/, obliczenia własne.
Tabela 3.
Sprzedaż kwalifikowanego materiału siewnego zbóż i ziemniaków
Rośliny
Zboża podstawowe
pszenica ozima
pszenica jara
jęczmień ozimy
jęczmień jary
żyto ozime
owies
pszenżyto
Ziemniaki
2010/11
2011/12
2012/13
2013/14
2014/15
2014/ 15
2013/ 14
tys. ton
150,3
54,6
14,6
7,1
23,1
10,9
9,9
kg/ha *)
21,2
27,5
34,6
34,4
25,4
7,8
18,4
tys. ton
175,2
61,9
22,5
6,5
29,6
12,5
10,6
kg/ha *)
28,0
32,1
31,9
28,3
29,4
12,0
20,6
tys. ton
167,6
60,6
17,7
5,9
26,1
13,8
9,5
kg/ha *)
28,0
32,4
66,9
27,5
43,3
11,9
21,8
tys. ton
170,9
65,4
17,4
7,0
24,7
12,8
9,6
kg/ha *)
29,4
32,8
50,9
31,8
42,0
14,4
20,1
tys. ton
174,2
68,1
17,0
7,4
23,6
12,4
10,0
kg/ha *)
23,0
33,9
50,4
32,4
25,4
17,1
19,0
101,9
104,1
97,6
105,1
95,7
96,9
104,2
30,1
57,3
23,9
116,6
31,6
57,4
38,5
147,2
34,0
63,2
28,9
210,1
34,1
56,4
26,1
211,2
35,7
50,3
23,6
172,0
104,9
89,2
*) - kg nasion na 1 hektar obsianej powierzchni.
Źródło: GUS, obliczenia własne.
Tabela 4
Ceny nasion i relacje cen nasion do ceny pszenicy ogólnoużytkowej
2011
Rośliny i grupy roślin
zł/dt
2012
%
zł/dt
2013
%
zł/dt
2014
%
zł/dt
2015
2014
2015
%
zł/dt
%
%
Cena pszenicy
ogólnoużytkowej
93,70 *)
100
85,06 *)
100
97,81*)
100
76,13*)
100
68,47*)
100
89,9
pszenica ozima
202
216
220
259
174
178
176
231
179
262
101,9
pszenica jara
218
233
210
247
211
216
193
253
182
265
94,3
jęczmień jary
193
206
200
235
201
206
191
251
174
254
91,0
żyto
199
212
206
242
150
153
154
202
157
229
101,9
owies
165
176
193
227
185
189
171
224
159
233
93,5
Ziemniaki
220
235
121
142
141
144
200
263
137
200
68,4
Buraki pastewne
2166
2312
2268
2666
2473
2528
2554
3355
2521
3681
98,7
Rzepak ozimy
3878
4139
4224
4966
5814
5944
503**
661
534**
780
106,2
275
293
313
368
320
327
315
414
345
503
109,4
Koniczyna czerwona
1451
1549
1720
2022
1944
1988
2049
2692
2094
3058
102,2
Lucerna siewna
1687
1800
1933
2273
2111
2158
2241
2944
2471
3609
110,3
Seradela
1077
1149
1092
1284
1083
1107
1061
1393
1130
1651
106,6
Trawy
1249
1319
1366
1606
1485
1518
1596
2096
1602
2340
100,4
Łubin
*) średnia cena pszenicy w I półroczu.
**) cena za jednostkę siewną.
Tabela 5
Produkcja nasion kwalifikowanych roślin warzywnych
2015
Wyszczególnienie
jednostki
Liczba odmian w Krajowym Rejestrze
szt
Powierzchnia plantacji nasiennych *)
ha
2011
2012
2013
2014
2015
831
834
855
891
813
34,5
31,3
28,8
49,3
74,4
2014
%
91,2
150,9
Źródło: PIORiN i Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych.
Tabela 6
Obrót nasionami kwalifikowanymi roślin warzywnych
Wyszczególnienie
jednostki
2010/11
2011/12
2012/13
2013/14
2014/15
1077
Produkcja własna lub kontraktacja
t
1043
1676
1263
914
Sprzedaż
t
2645
2845
2946
3491
Źródło: PIORiN
3168
2014/ 15
2013/ 14
%
117,8
90,7