Depression is never really black and white

The Queensland Transcultural Mental Health Centre
Multilingual Information Series
DEPRESJA NIGDY NIE JEST ZUPEŁNIE JEDNOZNACZNA
NIECO FAKTÓW NA TEMAT DEPRESJI
Co to jest Depresja?
Wszyscy doświadczają okresów przygnębienia. Zwykle trwają one zaledwie godzinę, parę godzin, do kilku dni.
Zazwyczaj przyczyna pogorszonego samopoczucia jest oczywista, czasem zdarza się ono bez powodu. Niektórzy
doświadczają dłuższych okresów smutku po stracie przyjaciela czy członka rodziny. Taki stan zwykle nazywamy
żałobą.
Choroba depresyjna natomiast, to utrzymujące się pogorszenie samopoczucia, trwające każdorazowo kilka tygodni,
któremu towarzyszy określona grupa symptomów fizycznych i psychicznych. Może ona powodować poważne
problemy natury fizycznej, psychicznej lub społecznej i wymaga specyficznego leczenia.
Jakie są symptomy Depresji?
Symptomy choroby depresyjnej mogą by następujące:
· uczucie smutku, skłonność do płaczu
· zaburzenia snu
· zaburzenia łaknienia i wagi
· utrata zainteresowania i motywacji
· brak energii, stałe uczucie zmęczenia
· bóle, zwłaszcza głowy i brzucha
· brak zainteresowania seksem, impotencja
· przekonanie, że żyć nie warto
· poczucie bezradności
· poczucie winy i samooskarżające myśli
· pesymistyczne nastawienie do przyszłości
· podenerwowanie
· stany lękowe
· wrażenie zagubienia, słaba pamięć
· nadużywanie alkoholu lub narkotyków
Jak często spotykana jest Depresja?
Depresja jest bardzo powszechną chorobą. Jedna na cztery kobiety i jeden na sześciu mężczyzn w Australii
doświadcza w życiu choroby depresyjnej. Wielu jest nieświadomych przyczyny swoich fizycznych i psychicznych
dolegliwości i nie poddaje się leczeniu.
Czy wszystkie rodzaje Depresji są podobne?
Istnieje wiele rodzajów choroby depresyjnej. Często depresja rozwija się w rezultacie choroby, stresu czy poniesionej
straty. Choć ta reaktywna depresja (reactive depression) jest zrozumiała, to jednak może mieć ona poważne
konsekwencje i wymaga określonego specjalistycznego leczenia. Innym ważniejszym typem depresji, jest depresja
endogenna (endogenous depression), która następuje bez wyraźnej przyczyny i jest spowodowana zmianami
Depression - What is it? - Polish
Page 1
substancji chemicznych mózgu, tzw. neurotransmiterów. Czasami osoby cierpiące na tę biologiczną formę depresji
doświadczają również stanów podwyższonego nastroju czy nadmiernego pobudzenia. Zaburzenie, przy którym
mają miejsce zarówno okresy przygnębienia, jak i podwyższonego nastroju (tzw. stany maniakalne) nazywamy
zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym (bipolar afective disorder).
Kto jest podatny na Depresję?
Wszyscy są potencjalnie narażeni na depresję - zarówno kobiety jak i mężczyźni. Wiele grup jest na nią szczególnie
podatnych. Do czynników zwiększających zapadalność na depresję należą:
· podeszły wiek
· owdowienie, rozwód, samotne życie
· przewlekła choroba
· chroniczny ból
· nadużywanie alkoholu lub narkotyków
· u kobiet:
· okres przed menstruacją
· przekwitanie
· okres wkrótce po porodzie
· cechy natręctw w osobowości
Czy dzieci cierpią na Depresję?
U dzieci może się rozwinąć depresja zarówno biologiczna (endogenna) jak i reaktywna.
Objawy u dzieci mogą być takie same jak u osób dorosłych. Dodatkowo depresja u dzieci może się objawiać jako:
· nadpobudliwość
· nagłe wybuchy złości, gniew, agresja
· unikanie szkoły
· niewiadomej przyczyny zaburzenia fizyczne, zwłaszcza bóle brzucha, moczenie się i niekontrolowane wypróżnianie
Czy Depresję da się leczyć?
Tak jak inne choroby, depresja wymaga swoistego, specjalistycznego leczenia. Łagodna depresja może być leczona
rozmową - różnymi formami psychoterapii. Może to być terapia indywidualna lub grupowa. Terapie mają czasem
określone nazwy, np terapia kognitywna, terapia racjonalno-emocjonalna, itd.
Umiarkowanie silna depresja wymaga zastosowania leków antydepresyjnych. Dostępnych jest kilka ich rodzajów.
Zwykle, aby w pełni odczuć ich działanie, należy je przyjmować przez 3-6 tygodni i nie przerywać leczenia przez
kilka miesięcy. Niektóre leki wywołują skutki uboczne, takie jak suchość w ustach, pewne otępienie. Objawy
różnią się zależnie od zastosowanego leku. Ostatnio pojawiły się nowe leki antydepresyjne.
W przypadku ciężkiej depresji, psychoterapia czy leki mogą się okazać niewystarczające. Wówczas może zaistnieć
potrzeba zastosowania innego rodzaju terapii np. leczenie elektrowstrząsami (ECT). Czasem niezbędna jest
hospitalizacja.
Czy Depresja nawraca?
Skuteczne leczenie choroby depresyjnej powoduje ustąpienie jej objawów. Leki antydepresyjne należy jednak
przyjmować przez kilka miesięcy po ustąpieniu objawów lub dłużej. Choroba depresyjna może mieć nawroty. Jeśli
są one poważne i częste, lekarz może przepisać leki, które im zapobiegają.
Depression - What is it? - Polish
Page 2
Gdzie należy zwrócić się po poradę?
W przypadku zauważenia objawów wskazujących na chorobę depresyjną u siebie, członka rodziny lub przyjaciela,
należy skontaktować się ze swoim lekarzem, ośrodkiem zdrowia lub środowiskową kliniką zdrowia psychicznego.
Można być leczonym przez swojego lekarza lub skierowanym do psychiatry lub psychologa na leczenie specjalistyczne.
Bliższe informacje można otrzymać kontaktując się z:
Queensland Transcultural Mental Health Centre
519 Kessels Road, Macgregor Q 4109
PO Box 6623, Upper Mt Gravatt Q 4122
Tel: (07) 3167-8333 Faks: (07) 3167-8322
Połączenie bezpłatne: 1800 188 189
(Dla osób z wiejskich lub odległych ośrodków)
E-mail: [email protected]
Inne służby:
· Multicultural Centre for Mental Health & Wellbeing
etniczny program zdrowia psychicznego (07) 3848 1600
· Queensland Program of Assistance
to Survivors of Torture and Trauma Inc.
(QPASTT) - program pomocy dla ofiar
tortur i urazów
(07) 3391 6677
·
Mental Health Worker
Townsville Migrant Resource Centre
- dla osób nie mówiacych po angielsku
· Translating and Interpreting Service
Służba Tłumaczy
(07) 4772 4800
131 450
Adapted from: Depression is never really ‘black and white’ produced by the Mental Health Foundation of Australia
Ph: (03) 9427 0406 - Fax: (03) 9427 1294
270 Church Street, Richmond, Vic 3121
Depression - What is it? - Polish
Page 3