Materiały-powtórzeniowe-nr-6

Materiały powtórzeniowe nr 5 – GEOGRAFIA REGIONALNA
Afryka








Kontynent wyżynny
Stare góry: Smocze i Przylądkowe, młode: Atlas
Duże kotliny (Konga, Górnego Nilu, Kalahari)
Klimaty symetrycznie rozmieszczone względem równika
 Klimat równikowylasy równikowe
 Klimat podzwrotnikowy  sawanna
 Klimat zwrotnikowy  pustynie
 Klimat podzwrotnikowy śródziemnomorski  makia
W klimacie zwrotnikowym pustynie (Sahara, Kalahari),
Zimny prąd Benguelski – spowodował powstanie pustyni Namib
Region Sahelu - obejmujący obszar wzdłuż południowych obrzeży Sahary i północnych
obrzeży bardziej wilgotnego Sudanu. Występuje tu pora sucha (długa) i deszczowa (2-3
miesiące), ludzie mają problem z dostępnością do wody pitnej. Region ten nawiedzany jest
przez susze. Nadmierny wypas bydła i wypalanie traw przyczyniają się do pustynnienia
terenu.
Najważniejsze problemy Afryki:
 Głód
 Ubóstwo
 Choroby (AIDS)
 Konflikty zbrojne
Ameryka Północna i Południowa








Ameryka Północna – rozwinięta linia brzegowa
Ameryka Południowa – zwarta linia brzegowa
Młode góry: Kordyliery, Skaliste, Andy
Stare Góry: Appeniny
Rozwinięta sieć rzeczna
Południkowy układ rzeźby terenu (od zachodu młode góry, niziny, stare góry i wyżyny)
Zimny prąd Peruwiański spowodował powstanie pustyni Atacama (Ameryka Południowa)
konflikt interesów pomiędzy ekologicznymi skutkami wylesiania Amazonii a jej gospodarczym
wykorzystaniem
 wylesianie jest wielkim źródłem emisji węgla - większym nawet, niż całe paliwo
spalane w transporcie - co już jest wystarczającym powodem do zmartwienia, a
dochodzi do tego fakt, że emisje związane ze ścinaniem drzew w Amazonii rosną
wraz z postępującym posuwaniem się drwali w głąb lasu i wycinki przez nich drzew
na coraz bardziej wiekowych obszarach lasu, gdzie ilość biomasy - a więc również
ilość składowanego w niej węgla - jest znacznie większa.
 przedstawiono prognozy, przewidujące znaczne ocieplenie i osuszenie Amazonii.
Doprowadzi to nie tylko do zmniejszenia ilości opadów, ale także do zmian w
ekosystemie – w miejscu lasu tropikalnego powstanie sawanna – i do zaniku
występowania wielu gatunków roślin i zwierząt.
 Obecnie puszcza amazońska absorbuje dwutlenek węgla, który jest głównym sprawcą
zmian klimatycznych na świecie. Jednak wylesianie Amazonii przyczyni się do
powstania kolejnego źródła emisji tego gazu, a amazońskie lasy deszczowe przestaną
pełnić swoją ważną dla klimatu rolę. Puszcza Amazońska stanowi 1/3 lasów
tropikalnych na świecie

Zróżnicowanie kulturowe i etniczne
 Ludność rdzenna (Indianie)
 Kolonizowanie obszarów Ameryki przez Europejczyków (od 1492r)
 Sprowadzenie ludności czarnej w charakterze niewolników

Cechy gospodarki USA, związki ze środowiskiem przyrodniczym
 zróżnicowanie przestrzenne produkcji rolnej w zależności od warunków
przyrodniczych (rolnictwo plantacyjne na nizinach, na obszarach wilgotnych –
bawełna, trzcina cukrowa, ryż, tytoń, cytrus; na obszarach chłodniejszych –
kukurydza soja; na obszarach suchych – pszenica); żyzne gleby, na obszarach
wyżynnych i górskich – hodowla zwierząt
 duże złoża surowców mineralnych m.in. węgla kamiennego i brunatnego, gazu
ziemnego.
 Przemysł wysokiej technologii (high-tech) – Dolina Krzemowa
Australia





Najmniejszy kontynent
Większość zajmują pustynie (klimat zwrotnikowy)
Zwarta linia brzegowa
główne cechy gospodarki Australii na tle warunków środowiska przyrodniczego
 niekorzystne warunki przyrodnicze (obszary pustynne) wpływają na ograniczony
rozwój rolnictwa, najważniejsza jest hodowla zwierząt (owce)
 największe znaczenie usług, w tym turystyki
 złoża surowców mineralnych: boksyty, diamnety
ludność rdzenna: Aborygeni (rasa czarna)



Antarktyda
pokryta przez lądolód o grubości max. 4,8 km
Antarktyka – Antarktyda wraz z oblewającymi ja wodami
Arktyka – obszar położóny wokół bieguna północnego
Azja







Największy kontynent
Największa liczba ludności
Ogromne kontrasty
 Najwyższa góra – Mount Everest
 Najgłębsze jezioro – Bajkał
 Największe jezioro – Morze Kaspijskie
 Najgłębsza depresja – Morze Martwe
Ogromne krainy geograficzne
 Niziny
 Wyżyny: Tybetańska,
 Góry: Himalaje, Pamir,, Ałtaj, Wierchojańskie
Wszystkie strefy klimatyczne
 Klimat równikowy
 Podrównikowy
 Zwrotnikowy
 Podzwrotnikowy
 Umiarkowany
 Okołobiegunowy
W Azji Południowo-Wschodniej – wieje wiatr MONSUN
 Letni – wilgotny, od morza (powodzie, uprawa ryżu)
 Zimowy – suchy, od kontynentu (susze)
Chiny
 zróżnicowanie rozmieszczenia ludności na obszarze Chin – koncentracja ludności na wschodzie
(Nizina Chińska  żyzne gleby, łagodny klimat, rozwój rolnictwa), minimalna gęstość na
zachodzie (Wyżyna tybetańska  niekorzystne warunki przyrodnicze)
Europa





rozwinięta/urozmaicona linia brzegowa
klimat (od południa)
 podzwrotnikowy śródziemnomorski
 umiarkowany (ciepły , chłodny; podział na: morski, przejściowy, kontynentalny)
 okołobiegunowy subpolarny
 wpływ ciepłego prądu morskiego na klimat zachodniej części Europy
Problem starzenia się ludności:
 Coraz mniejszy przyrost naturalny (często ujemny, najniższy w byłych krajach ZSRR)
 Wydłużenie średniej długości trwania życia
Zróżnicowanie pod względem
 Kulturowym
 Religijnym (większość chrześcijanie, w tym: katolicy, protestanci, wyznawcy prawosławia;
druga grupa pod względem liczebności – muzułmanie)
 językowym
Europa Północna (kraje skandynawskie)



 Norwegia, Finlandia, Szwecja, Islandia, Dania
 Norwegia
 Fiordy (wybrzeże fiordowe)
 98% energii z elektrowni wodnych
 Finlandia
 Pojezierza
 Duża powierzchnia obszarów zalesionych
 Wybrzeże szkierowe
 Szwecja
 Stosunkowo dużo energii z elektrowni wodnych
 Wybrzeże szkierowe
 Islandia
 Gejzery
 Wulkany
 Dania
 Cieplejszy klimat, niż w innych państwach skandynawskich
 Duży odsetek gruntów ornych
 Dużo energii z elektrowni cieplnych
Kraje alpejskie (Alpy zajmują całą powierzchnię: Austria, Szwajcaria, Lichtenstein; bądź jedynie
część: Francja, Włochy, Niemcy, Słowenia, Monako)
 Młode góry Alpy – z orogenezy alpejskiej
 lodowce
 Piętra klimatyczno – roślinne (od podnóża)
 Piętro pogórza – pola uprawne
 Piętro leśne – lasy liściaste, mieszane i iglaste
 Piętro subalpejskie – kosodrzewina
 Piętro alpejskie – łąki wysokogórskie
 Piętro niwalne – mchy, porosty
Wielka Brytania
 Monarchia konstytucyjna
 4 krainy historyczne (Anglia, Walia, Szkocja, Irlandia Północna)
Francja
 Korzystne warunki przyrodnicze (klimat umiarkowany, żyzne gleby brunatne) i poza
przyrodnicze dla rozwoju rolnictwa
 Rolnictwo towarowe, produkcja na eksport, specjalizacja gospodarstw, duża powierzchnia
gospodarstw rolnych
 Wysoki stopień mechanizacji i chemizacji
 Stosunkowo wysoki przyrost naturalny (wpływ imigrantów) oraz duże (dodatnie) saldo
migracji