Miejscowe zwyczaje handlowe na Białorusi
Transkrypt
Miejscowe zwyczaje handlowe na Białorusi
Miejscowe zwyczaje handlowe na Białorusi 2015-12-17 20:22:19 2 Polscy przedsiębiorcy zazwyczaj niewiele wiedzą o Białorusi i jej gospodarce. Pierwszym wizytom towarzyszy zdziwienie i zaskoczenie, że drogi są dobre, panuje porządek i czystość, sklepy są pełne towarów, a ceny żywności często wyższe, niż w Polsce, że wyroby przemysłu lekkiego są wysokiej jakości a ceny niższe, że kwitnie handel na bazarach, że tak dużo się buduje i remontuje, że potencjał gospodarczy nie jest tak mały jak się powszechnie sądzi i że jest to europejski kraj, a społeczeństwo - o podobnej kulturze i mentalności - jest przyjazne Polakom. Pierwsze kroki Polscy przedsiębiorcy zazwyczaj niewiele wiedzą o Białorusi i jej gospodarce. Pierwszym wizytom towarzyszy zdziwienie i zaskoczenie, że drogi są dobre, panuje porządek i czystość, sklepy są pełne towarów, a ceny żywności często wyższe, niż w Polsce, że wyroby przemysłu lekkiego są wysokiej jakości a ceny niższe, że kwitnie handel na bazarach, że tak dużo się buduje i remontuje, że potencjał gospodarczy nie jest tak mały jak się powszechnie sądzi i że jest to europejski kraj, a społeczeństwo - o podobnej kulturze i mentalności - jest przyjazne Polakom. Po miłym zaskoczeniu następuje zderzenie z rzeczywistością: zły stan finansowy białoruskich przedsiębiorstw, nakazowo administracyjny, scentralizowany system zarządzania gospodarką, pogmatwane i często zmieniane prawo gospodarcze regulujące prawie wszystko, co można uregulować, niski stopień prywatyzacji. Wiele błędów popełnia się z powodu nieznajomości języka. Przecenia się na ogół swoją znajomość języka rosyjskiego, a o białoruskim sądzi się, że jest podobny do polskiego. Powszechne jest kaleczenie języka rosyjskiego, nawet podczas oficjalnych rozmów. Wielu biznesmenów polskich pochodzących z kresów sądzi, że znajomość białoruskiej mowy potocznej umożliwi im podpisanie dobrych kontraktów. Jest to postępowanie nieostrożne, zwłaszcza, gdy zdarzy się sytuacja, że oceny kontraktu dokonuje sąd. Warto wiedzieć, że w biznesie na ogół używa się na Białorusi języka rosyjskiego i - coraz częściej - angielskiego. Mówiąc językiem potocznym, czy białoruskim, czy rosyjskim, można porozumieć się w podstawowych sprawach, ale w biznesie niezbędna jest znajomość określeń handlowych, finansowych, prawnych czy technicznych. A zatem od spraw językowych należy zacząć przygotowania do kontaktów biznesowych z Białorusią. Zlekceważenie tego etapu może narazić na rozczarowanie, utratę prestiżu, czasu i pieniędzy. Należy, więc: - zastanowić się, kto będzie rozmawiał i negocjował w języku rosyjskim lub białoruskim, kto będzie tłumaczył, czy będzie w stanie czytać (np. Strony internetowe) i pisać w językach oficjalnych Białorusi?; - przystosować komputer do pracy w języku rosyjskim, odświeżyć znajomość języka, kupić słowniki ogólne i specjalistyczne, poczytać fachową prasę lub teksty w internecie; - rozważyć wynajęcie tłumacza, przynajmniej do przeprowadzenia kluczowych rozmów i sporządzenia dokumentów (orientacyjny koszt godziny pracy tłumacza wynosi 10-20 USD); - w przypadku nieznajomości języka - zrezygnować z indywidualnych wyjazdów na rzecz uczestnictwa w misjach gospodarczych, seminariach, a dopiero później, przy negocjacjach dwustronnych, zatrudnić tłumacza; - przygotować materiały informacyjne i reklamowe w języku rosyjskim (wtedy będą efektywnie wykorzystane i rozpowszechniane także w innych państwach byłego ZSRR). Czas Na Białorusi obowiązuje czas wschodnioeuropejski, tzn., że jeśli w Polsce jest np. godzina 9:00, to na Białorusi jest godzina 10:00. Białoruś nie stosuje zmiany czasu z letniego na zimowy, w związku z czym w porze zimowej różnica czasu wynosi dwie godziny. Czas pracy urzędów i instytucji trwa od godziny 9:00 do 18:00 z godzinną przerwą na obiad (od 13:00 do 14:00). Praca w zakładach o ruchu ciągłym trwa całą dobę, łącznie z sobotami i niedzielami (np. remonty ulic i miejsc o dużym natężeniu ruchu). Domy towarowe są otwarte w godzinach od 9:00 do 21:00, również w soboty i niedziele. W poniedziałek niektóre sklepy i większość rynków jest zamknięta. 3 Stosunek do czasu jest na Białorusi trochę inny niż w Polsce. Czas biegnie wolniej, nie jest tak ceniony, słowność i punktualność ma na Białorusi nieco inny wymiar. Należy pamiętać o dobrym przygotowaniu się do pierwszego kontaktu z firmą białoruską. Nawet najmniejsza firma musi dysponować atrybutami przyzwoitego, solidnego przedsiębiorstwa. Postępować trzeba ostrożnie, mieć ograniczone zaufanie, ale okazywać szacunek partnerowi. Planując wstępne koszty należy pamiętać o zatrudnieniu tłumacza przy oficjalnych czy finalnych rozmowach, jak również prawnika przy zawieraniu kontraktu, tworzeniu spółki, załatwianiu spraw w urzędzie celnym, podatkowym itp. Eksportując należy pamiętać, że najważniejszą sprawą jest gwarancja płatności. Przedsiębiorstwa białoruskie mają na ogół kłopoty finansowe i jeśli nawet są rentowne, to odczuwają niedobór środków obrotowych, jakkolwiek ich morale płatnicze jest wysokie. Nawet, jeśli dysponują środkami finansowymi w momencie podpisywania kontraktu, to - niekoniecznie ze swojej winy - mogą ich nie mieć w momencie płatności. Ufając partnerom trzeba się jednocześnie ubezpieczać. Należy pamiętać, że można wykorzystać swoją obecność na Białorusi do zarobienia na doradzaniu, pośrednictwie, współpracy z firmami zachodnimi, które już szukają lub będą szukać swojej szansy, a nie mają takich możliwości, kontaktów i wiedzy o Białorusi, jak polscy przedsiębiorcy. Należy pamiętać, że jesteśmy sąsiadami i nie ma narodu bliższego Polakom niż Białorusini. 4