acta botanica cassubica - mon

Redakcja
RYSZARD MARKOWSKI – redaktor naczelny
WIESŁAW FAŁTYNOWICZ
DARIUSZ L. SZLACHETKO
KATARZYNA ŻÓŁKOŚ – sekretarz redakcji
Komitet redakcyjny
JACEK HERBICH – Uniwersytet Gdański
KAROL LATOWSKI – Uniwersytet im. A. Mickiewicza
ANDRZEJ NIENARTOWICZ – Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Acta Botanica Cassubica, Monographiae jest czasopismem recenzowanym.
Tłumaczenie w języku angielskim
MAŁGORZATA GÓRA, MAGDALENA REMISIEWICZ
Druk sfinansowany przez:
Prorektora Uniwersytetu Gdańskiego ds. Nauki,
Dziekana Wydziału Biologii, Geografii i Oceanologii Uniwersytetu Gdańskiego,
Katedrę Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody Uniwersytetu Gdańskiego,
Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Gdańsku,
Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, Oddział w Gdyni.
Projekt okładki – TOMASZ S. OLSZEWSKI
Fragment haftu kaszubskiego na okładce wykorzystano za zgodą właściciela praw autorskich –
Oficyny Czec.
Autorzy fotografii: JOANNA BLOCH-ORŁOWSKA (29), MICHAŁ BULIŃSKI (11, 16, 27, 30, 47, 50, 55),
JACEK HERBICH (8–10, 12–15, 17, 19–21, 24, 26, 31, 33–35, 38–41, 44, 45, 48, 49, 52, 53),
MARTIN KUKWA (46, 54), CZESŁAW NITECKI (32), PAWEŁ SĄGIN (3–6, 18, 42, 51),
MARCIN S. WILGA (22, 25, 28, 36, 37, 43), KATARZYNA ŻÓŁKOŚ (1, 2, 7, 23).
Copyright © by Katedra Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody
Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2004
PL ISSN 1732-5064
ISBN 83-7326-210-5
ISBN 83-89290-52-9
Skład, łamanie, redakcja techniczna:
Bogucki Wydawnictwo Naukowe S.C.
Górna Wilda 90, 61-576 Poznań
tel.: (0-61) 833 65 80
fax: (0-61) 833 14 68
e-mail: [email protected]
www.bogucki.com.pl
Druk:
Unidruk S.C.
28 Czerwca 1956 223/229
61-485 Poznań
tel./fax: (0-61) 831 11 86
Od Redakcji
Podjęta przed kilku laty inicjatywa wydawania czasopisma Acta Botanica Cassubica miała na celu stworzenie możliwości szybkiego i regularnego publikowania informacji o szacie roślinnej Pomorza Gdańskiego i jej powiązaniach z pozostałymi
komponentami środowiska przyrodniczego, z przestrzenią geograficzną i działalnością człowieka. Zależało nam bardzo na zamieszczaniu w opracowaniach pełnej
dokumentacji florystycznej, fitosocjologicznej i innej, z której często, z różnych
względów, rezygnuje się w innych wydawnictwach. Takie założenie wynikało z naszego głębokiego przekonania, że materiał dokumentacyjny, poprawnie i rzetelnie
zebrany, ma wartość nie przemijającą dla geobotanicznych rozważań, w przeciwieństwie do dezaktualizujących się i zmieniających naukowych poglądów i teorii.
Może być on w dowolnym czasie na nowo analizowany, porównywany, interpretowany i uogólniany.
W 2000 roku ukazał się pierwszy numeru czasopisma, a w następnych latach –
dwa kolejne; dalsze dwa są przygotowywane do druku. Bardzo szybko okazało się,
że w wydawanym rocznie jednym woluminie nie jesteśmy w stanie zamieścić
wszystkich napływających do redakcji artykułów, a zwłaszcza większych opracowań typu monograficznego.
W bieżącym, 2004 roku postanowiliśmy zapoczątkować w ramach naszego czasopisma wydawanie nowej serii – Acta Botanica Cassubica, Monographiae. Seria ta, podobnie jak periodyk, jest regionalnym czasopismem geobotanicznym, odnoszącym
się zarówno do terenu Pomorza Gdańskiego, jak również do większych obszarów,
w ramach których nasz region jest rozpatrywany.
Poszczególne woluminy ukazywać się będą nieregularnie, odpowiednio do potrzeb oraz możliwości finansowania druku. Każdy z nich poświęcony będzie jednemu zagadnieniu z zakresu szeroko pojmowanej geobotaniki (włącznie z ochroną
ekosystemów i ich komponentów oraz jej utylitarnymi aspektami).
Pierwszy numer Acta Botanica Cassubica, Monographiae przedstawia ginące i zagrożone składniki flory roślin kwiatowych i paprotników na Pomorzu Gdańskim.
Zawiera on czerwoną listę tej grupy roślin oraz ocenę zagrożenia flory naszego regionu w zakresie podstawowym. Opracowanie to, mamy nadzieję, stanowić może
dobrą podstawę do w miarę pełnego, podsumowania wiedzy o jej aktualnym stanie, a także do prowadzenia dalszych badań, jak również do podejmowania bardziej
skutecznych sposobów ochrony flory.
Editorial
The initiative to volume the journal Acta Botanica Cassubica, undertaken few
years ago, was aimed at providing a possibility of quick and regular publication of
information about the flora of the Gdańskie Pomerania and its relations with the
remaining components of the natural environment, geographic space and human
activities. We were very keen on presentation in papers of complete floristic,
phytosociological and other documentation, which is often, for various reasons,
omitted in other journals. This principle resulted from our deep belief that the documentation material, properly and reliably collected, has an everlasting value for
geobotanical considerations, in contrast to scientific views and theories that
change or become out of date. This material can be at any time again analysed,
compared, interpreted and generalised.
In 2000 the first volume of the journal was published, in the following years –
two further; the next two are under preparation. It promptly occurred that in one
volume issued annually we are not able to include all papers received by the editors, in particular – larger studies of a monographic character.
In the current year 2004 we decided to commence publication of a new series
within our journal – Acta Botanica Cassubica, Monographiae. This series, similarly as
the periodical, is a regional geobotanic journal referring to the Gdańskie
Pomerania, as well as to larger areas within which our region is considered.
Subsequent volumes will be issued irregularly, according to needs and financial
possibilities. Each of them will be focussed on one particular topic from the range
of widely understood geobotanics (including protection of ecosystems and their
components and its utilitarian aspects).
The first volume of the Acta Botanica Cassubica, Monographiae presents endangered with extinction and threatened species of the flora of flowering plants and
pteridophytes in Gdańskie Pomerania. It includes the red list of this group of
plants and assessment of basic threats to the flora of our region. This study, we
hope, can be a solid basis for a possibly complete summary of the knowledge of its
current status, for further studies as well as for implementation of more efficient
conservation measures of this flora.
Ginące i zagrożone rośliny naczyniowe
Pomorza Gdańskiego
Endangered and threatened vascular plants
of Gdańskie Pomerania
RYSZARD MARKOWSKI, MICHAŁ BULIŃSKI
R. Markowski, Katedra Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody, Uniwersytet Gdański,
Al. Legionów 9, 80-441 Gdańsk, e-mail: [email protected]
M. Buliński, ul. Skarżyńskiego 10E m. 2, 80-463 Gdańsk
ABSTRACT: The ‘red list’ of vascular plants of Gdańskie Pomerania has been given.
The list of endangered and threatened plants comprises 540 species, i.e. 33.3% of the
flora of the region. The number of regionally extinct (RE) species is 47 (respectively
2.9%). 39 taxa (2.4%) are critically endangered (CR), 109 (6.7%) – endangered (EN)
and 221 (13.6%) – vulnerable (VU). The group of the lower risk of threat consists of
10 species (0.6%) of near threatened category (NT) and 114 (7.0%) of least concern
(LC). Another 107 species are data deficient (DD).
KEY WORDS: endangered taxa, threatened taxa, red list, vascular plants, Gdańskie Pomerania, northern Poland
Spis treści
Contents
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
1. Założenia, materiał i metody . . . . 10
2. Teren Pomorza Gdańskiego . . . . . 12
3. Kategorie zagrożenia . . . . . . . . 15
4. Zasady ujęć taksonomicznych
i nazewnictwa . . . . . . . . . . . . 17
5. Ocena zagrożenia flory . . . . . . . 18
6. Czerwona lista roślin naczyniowych
Pomorza Gdańskiego . . . . . . . . 20
Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . 53
Indeks polskich nazw roślin
(z odsyłaczami do nazw łacińskich) . 57
Wykaz fotografii wybranych gatunków
roślin ginących i zagrożonych
w regionie Pomorza Gdańskiego . . 74
Introduction . . . . . . . . . . . . . . . 6
1. Material and methods . . . . . . . . 10
2. Gdańskie Pomerania area . . . . . . 12
3. Categories of threat . . . . . . . . . 15
4. Adopted rules of taxonomical
approach and nomenclature . . . . 17
5. Assesment of the threats to the flora 18
6. The red list of vascular plants
of Gdańskie Pomerania . . . . . . . 20
References . . . . . . . . . . . . . . . 53
Index of Polish names of the plants
(with reference to Latin names). . . 57
List of photographs of selected
endangered and threatened plant
species of Gdańskie Pomerania . . . 74
MARKOWSKI R., BULIŃSKI M. 2004. Ginące i zagrożone rośliny naczyniowe Pomorza Gdańskiego.
Endangered and threatened vascular plants of Gdańskie Pomerania. – Acta Bot. Cassub., Monogr. 1: 1–75.
6
Wstęp
Introduction
Flora roślin naczyniowych Pomorza
Gdańskiego, podobnie jak wielu innych
regionów kraju, podlegała w ostatnim
50-leciu nasilonym zmianom (np.
Abromeit i in. 1898–1940 (por. z późniejszymi publikacjami); Czubiński i
in. 1954; Krawiecowa 1954; Lubliner-Mianowska 1955; Polakowski
1962; Sulma, Walas 1963; Jasnowski i
in. 1968; Herbichowa 1972, 1979; Herbich 1974, 1986; Piotrowska 1976,
1980; Jasnowska, Jasnowski 1977;
Żukowski 1977; Fałtynowicz, Szmeja
1978; Piotrowska, Stasiak 1982, 1984;
Markowski, Stasiak 1984, 1988; Markowski 1986; Jasiewicz 1988; Buliński
1993, 1998; Kraska 1994; Szmeja 1996,
1998a, b; Gos, Bociąg 1998; Kaźmierczakowa, Zarzycki 2001). Informacje o
zagrożeniu lub zaniku stanowisk różnych gatunków roślin naczyniowych w
regionie znajdują się także w wielu innych publikacjach.
Spośród przyczyn ustępowania
składników naszej flory (por. np. Kornaś 1970, 1971, 1976, 1981) dużą rolę
odegrały zmiany w sposobach rolniczego użytkowania ziemi oraz rozbudowa
osiedli i miast. W latach 50. i 60. najsilniej uwydatniał się wpływ powszechnie prowadzonych melioracji osuszających. W latach 70. doszła wzmożona
chemizacja pól uprawnych i użytków
zielonych, powodująca ustępowanie
nawet tzw. chwastów, oraz nasilona
eutrofizacja, generująca szczególnie
duże zmiany we florze jezior i ich
obrzeży. Odchodzenie od ekstensywnych form gospodarowania na użytkach zielonych stało się zagrożeniem
dla wielu gatunków łąkowych, halofilnych oraz ciepłolubnych.
In the course of the last 50 years vascular flora of Gdańskie Pomerania, similarly as that of many other regions of
Poland, have been undergoing significant changes (e.g. Abromeit et al.
1898–1940 /compare with later publications/; Czubiński et al. 1954; Krawiecowa 1954; Lubliner-Mianowska 1955;
Polakowski 1962; Sulma, Walas 1963;
Jasnowski et al. 1968; Herbichowa 1972,
1979; Herbich 1974, 1986; Piotrowska
1976; 1980; Jasnowska, Jasnowski
1977; Żukowski 1977; Fałtynowicz,
Szmeja 1978; Piotrowska, Stasiak 1982,
1984; Markowski, Stasiak 1984, 1988;
Markowski 1986; Jasiewicz 1988; Buliński 1993, 1998; Kraska 1994; Szmeja
1996, 1998a, b; Gos, Bociąg 1998; Kaźmierczakowa, Zarzycki 2001). Information on threat or vanishing of sites of
different vascular plant species in Gdańskie Pomerania region has also been
given in works of many other authors.
Among numerous reasons for flora
impoverishment (compare e.g. Kornaś
1970, 1971, 1976, 1981) an important
role played changes in the way of
land-use management as well as enlargement of built-up areas. In the 50’s
and 60’s the main factor causing flora’s
transformation became, so common in
those times, agricultural drainage. Later on, in the 70’s flora was strongly influenced by both chemicalization of
arable fields and grasslands (which resulted in disappearance of so-called
‘weeds’) and increasing eutrophication
leading to great changes in flora of lakes and their banks. At the same time,
an intensive way of land management
became a threat for many meadow, halophilous or xerothermic species.
7
Okresem burzliwych przemian we
florze regionu były lata 90. Likwidacja
Państwowych Gospodarstw Rolnych
spowodowała zarzucenie na dużych
obszarach rolniczego użytkowania ziemi i tworzenie się rozległych ugorów, a
co się z tym wiąże – wielkoprzestrzenne zmiany regionalnej flory. Rozbudowa miast, w szczególności aglomeracji
Trójmiasta, powoduje zanik lokalnych
ostoi wielu rzadkich, w tym także zagrożonych, a nawet wymierających gatunków roślin. Liczne składniki flory
ruderalnej stały się także w mniejszym
lub większym stopniu narażone, m.in.
na skutek przemian osiedli wiejskich i
likwidacji lokalnych linii kolejowych.
Dla opracowania skutecznych sposobów ochrony gatunków w naturalnych warunkach występowania konieczna jest ocena rzeczywistego ich
zagrożenia w różnych skalach przestrzennych (Olaczek, Ławrynowicz
1986). Jedną z form takiej oceny jest
sporządzanie czerwonych list i czerwonych ksiąg, a także wszelkich wykazów
ginących i zagrożonych składników flory. Dla roślin kwiatowych i paprotników opracowano je nie tylko w skali
całego kraju (Zarzycki, Szeląg 1992;
Zarzycki, Kaźmierczakowa 1993; Kaźmierczakowa, Zarzycki 2001), ale także dla niektórych regionów (np. Warcholińska 1986–1987; Bróż 1990;
Mirek, Piękoś-Mirkowa 1989, 1992;
Kucharczyk, Wójciak 1995; Żukowski,
Jackowiak 1995; Parusel i in. 1996;
Rutkowski 1997; Spałek 1997; Fijałkowski i in. 1998; Zając, Zając 1998;
Jakubowska-Gabara, Kucharski 1999;
Piękoś-Mirkowa 2001; Fabiszewski,
Kwiatkowski 2002; Nowak, Spałek
2002; Głowacki i in. 2003; Kącki i in.
2003; Kucharczyk, Szukałowicz 2003).
The time of rapid changes in Gdańskie Pomerania flora were also the 90’s.
Closing of numerous state-owned
farms turned arable fields into vast fallows which resulted in flora alternations on a great scale. Developement of
the cities, especially of the Gdańsk–Sopot–Gdynia agglomeration manifested
in disappearing of local refuges of many
rare, including threatened or endangered plant species. Numerous elements
of ruderal flora also became threatened, first of all due to the transformations taking place within rural settlements and demolition of local railways.
In order to work out efficient ways
of protecting species in their natural
habitats it becoms essential to estimate
the real threat in different spatial scales
(Olaczek, Ławrynowicz 1986). One of
the forms of such estimation is creating
so-called red lists or red books as well
as other specifications of plant species
found to be in danger of extinction. In
case of flowering plants and pteridophytes such compilations have already been made not only in the scale of
the country (Zarzycki, Szeląg 1992; Zarzycki, Kaźmierczakowa 1993; Kaźmierczakowa, Zarzycki 2001) but also
for the selected regions (e.g. Warcholińska 1986–1987; Bróż 1990; Mirek,
Piękoś-Mirkowa 1989, 1992; Kucharczyk, Wójciak 1995; Żukowski, Jackowiak 1995; Parusel et al. 1996; Rutkowski 1997; Spałek 1997; Fijałkowski et
al. 1998; Zając, Zając 1998; Jakubowska-Gabara, Kucharski 1999; Piękoś-Mirkowa
2001;
Fabiszewski,
Kwiatkowski 2002; Nowak, Spałek
2002; Głowacki et al. 2003; Kącki et al.
2003; Kucharczyk, Szukałowicz 2003).
Despite this fact, the knowledge on
this subject is still rather poor and
8
Mimo to znajomość problemu jest niepełna, a jego rozpoznanie w skali kraju
bardzo nierównomierne.
Dla Pomorza Gdańskiego nie opracowano dotychczas wykazu zagrożonych roślin naczyniowych. Region
ten był natomiast uwzględniany przy
sporządzaniu czerwonych list dla całego Pomorza Zachodniego (Żukowski, Jackowiak 1995) oraz Polski (Zarzycki, Szeląg 1992). Ze względu na
indywidualne cechy tego terenu i jego
flory, m.in. występowanie licznych gatunków na kresach zasięgów oraz na
oderwanych, wyspowych placówkach,
np. roślin górskich i kserotermicznych
(Czubiński 1950; Sulma 1959; Polakowski 1963; Szafer 1972; Zając 1996)
– region ten wymaga odrębnego rozpatrzenia. Opracowana dla niego czerwona
lista roślin naczyniowych, wraz z innymi
regionalnymi wykazami zagrożonych
gatunków, przyczyni się do lepszego
rozpoznania rzeczywistego zagrożenia
składników flory Polski, a w odniesieniu do Pomorza Gdańskiego – do bardziej skutecznej jej ochrony.
differs a lot depending on the part of
the country.
A list of threatened vascular plants of
Gdańskie Pomerania has not been elaborated so far. However, this region was taken into account while making red lists
for the Western Pomerania (Żukowski,
Jackowiak 1995) and Poland on the whole (Zarzycki, Szeląg 1992). Considering
physiographical and floristic separate features of the area, to mention only the
presence of many species reaching the limits of their natural range or the ones found here on the isolated outposts e.g.
mountain or xerothermic plants (Czubiński 1950; Sulma 1959; Polakowski
1963; Szafer 1972; Zając 1996) – it becomes obvious that the region demands an
individual approach. The authors believe
that the Gdańskie Pomerania red list of
vascular plants presented in this work,
along with other regional lists of endangered species will contribute to a better
recognition of a real threat to Polish flora
and the same will help to work out the
best ways of its preservation, also in
Gdańskie Pomerania area.
Podziękowania
Acknowledgements
Zebranie i opracowanie informacji o stanie
flory roślin kwiatowych i paprotników oraz o zagrożeniach jej składników na rozległym obszarze
Pomorza Gdańskiego było możliwe dzięki różnorodnej pomocy wielu osób. Wszystkim wymienionym poniżej składamy serdeczne podziękowania:
prof., prof. Wiesławowi Fałtynowiczowi i Dariuszowi L. Szlachetko za pomoc organizacyjną i
dyskusje na wszystkich etapach opracowania;
dr. Tomaszowi S. Olszewskiemu za nieocenioną pomoc i ogromny wkład pracy w przygotowanie maszynopisu do druku oraz opracowanie
projektu okładki, a także za liczne uwagi;
This publication would not have been possible
without continuous team work and help of many
people. The authors would like to express their gratitude to the following persons:
Prof. Wiesław Fałtynowicz and Prof. Dariusz L. Szlachetko for their continuous help and
constructive discussions at all stages of work;
Dr. Tomasz S. Olszewski for his great help,
elaboration of the typescript, designing of cover project, as well as for the numerous useful remarks;
M.Sc. Joanna Bloch-Orłowska, Dr. Katarzyna
Żółkoś and Dr. Piotr Rutkowski for their multiple technical assistance;
9
mgr Joannie Bloch-Orłowskiej i dr inż. Katarzynie Żółkoś oraz dr. Piotrowi Rutkowskiemu
za różnorodną pomoc techniczną;
mgr., mgr. Włodzimierzowi Mieńko, Zofii Lenartowicz i Dorocie Siemion za przekazanie do
bazy danych bogatych materiałów o występowaniu
wielu gatunków z terenu województwa pomorskiego, w tym licznych niepublikowanych notowań;
dr Katarzynie Bociąg, prof. UG dr. hab. Jackowi Herbichowi i dr hab. Marii Herbichowej za dostarczenie do bazy danych zestawień materiałów
florystycznych do niektórych grup gatunków;
prof., prof. Czesławowi Hołdyńskiemu, Antoniemu Jutrzenka-Trzebiatowskiemu, Tadeuszowi
Korniakowi oraz dr., dr. Janowi Dziedzicowi, Grażynie Kalwasińskiej, dr. inż. Tadeuszowi Szarejko i
dr Marzenie Środzie (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski) za zestawienie i udostępnienie bogatych materiałów do flory Żuław Wiślanych – regionu, który
pod tym względem był dotychczas słabo zbadany;
dr. Martinowi Kukwie, mgr., mgr. Andrzejowi Garbalewskiemu, Michałowi Machnikowskiemu, Pawłowi Sąginowi i mgr. inż. Marcinowi S.
Wildze za doniesienia o nowych stanowiskach
szeregu zagrożonych gatunków;
mgr, mgr Renacie Afranowicz, Agnieszce Budyś, Agnieszce Doborzyńskiej, Zbigniewowi
Fałtynowiczowi, Paulinie Ćwiklińskiej, Barbarze
Sienkiewicz oraz Krzysztofowi i Maciejowi Markowskim – za trud włożony w przeszukiwanie literatury, wpisywanie danych i tworzenie regionalnej bazy flory roślin naczyniowych.
Praca zrealizowana została w dużej mierze
w ramach projektu badawczego finansowanego
przez Komitet Badań Naukowych (grant nr 6
P04G 078 15).
Przygotowanie opracowania do druku i jego
wydrukowanie było możliwe dzięki finansowemu
wsparciu przez:
Prorektora Uniwersytetu Gdańskiego ds. Nauki,
Dziekana Wydziału Biologii, Geografii i
Oceanologii UG,
Katedrę Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody UG,
Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w
Gdańsku
i Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej,
Oddział w Gdyni.
Wszystkim wyżej wymienionym wyrażamy
wdzięczność za umożliwienie opublikowania pracy.
M.Sc. Włodzimierz Mieńko, M.Sc. Zofia
Lenartowicz and M.Sc. Dorota Siemion for supplying to the data base materials (also the unpublished ones) on occurence of many species from
Pomeranian Province area;
Dr. Katarzyna Bociąg, Prof. Jacek Herbich
and Prof. Maria Herbichowa for providing the
compilation of floristic materials on some groups
of species to the data base;
Prof. Czesław Hołdyński, Prof. Antoni
Jutrzenka-Trzebiatowski, Prof. Tadeusz Korniak
and Dr. Jan Dziedzic, Dr. Grażyna Kalwasińska,
Dr. Tadeusz Szarejko and Dr. Marzena Środa
(University of Warmia and Mazury) for making up
and providing numerous materials on Żuławy
Wiślane flora – the region that has been poorely investigated so far;
Dr. Martin Kukwa, M.Sc. Andrzej Garbalewski,
M.Sc. Michał Machnikowski, M.Sc. Paweł Sągin
and M.Sc. Marcin S. Wilga for providing information on new sites of many endangered species;
M.Sc. Renata Afranowicz, M.Sc. Agnieszka
Budyś, M.Sc. Agnieszka Doborzyńska, M.Sc.
Zbigniew Fałtynowicz, M.Sc. Paulina Ćwiklińska,
M.Sc. Barbara Sienkiewicz and Krzysztof and
Maciej Markowski – for their patience and help in
seeking through the literature, creating the regional
data base of vascular plants and for computing
the data.
This work has been prepared within the research project financed by the Polish State Committee for Scientific Investigation (KBN grant
No 6 PO4G 078 15).
Elaboration of the manuscript and its printing was possible thanks to the finnancial support
of:
Pro-Rector for Scientific Affairs and Cooperation of Gdańsk University,
Dean of Biology, Geography and Oceanology
Faculty of Gdańsk University,
Department of Plant Taxonomy and Nature
Conservation of Gdańsk University,
Regional Directorate of the State Forest in
Gdańsk
and Agency of Forest Management and Forest Geodesy (Section in Gdynia).
We are very grateful to all these institutions for
their help in publishing of the work.
10
1. Założenia, materiał
i metody
1. Material and Methods
Dla sporządzenia czerwonej listy
roślin kwiatowych i paprotników Pomorza Gdańskiego poddano analizie
całą regionalną florę. W tym celu opracowano najpierw krytyczną listę roślin
dla wymienionego terenu (Markowski,
Buliński 2001), ustalając dla każdego
gatunku jego status w skali regionalnej. Spośród notowanych tu 1982 gatunków do rozpatrzenia pod kątem zagrożeń przyjęto 1623 gatunki oraz
utrwalone mieszańce. Są to zarówno
składniki naturalne, jak i obce – trwale
zadomowione w regionie.
W kolejnym etapie wytypowano
790 gatunków. Grupa ta objęła zarówno taksony, co do których wiadomo, że
są zagrożone w skali Polski, Pomorza
Zachodniego i Pomorza Gdańskiego,
oraz te, które przypuszczalnie są lub
mogą być zagrożone. Znalazło się tu
także wiele składników flory, o których
występowaniu i zagrożeniu niewiele
wiadomo; są to w dużej mierze rośliny
rzadkie. Dla całej rozpatrywanej grupy
utworzono bazę danych, która posłużyła do gromadzenia informacji: o
rozmieszczeniu poszczególnych taksonów, warunkach ich występowania,
ilościowości, zagrożeniu i historii stanowisk. Zgromadzone dane liczą blisko 22 000 dat. W wyniku ostatecznej
analizy na sporządzonej liście znalazło
się 540 gatunków.
Materiał stanowiły florystyczne i fitosocjologiczne publikacje oraz niepublikowane dane z wielu prac magisterskich, wykonywanych w Katedrze
Ekologii Roślin i Ochrony Przyrody
Uniwersytetu Gdańskiego, później w
To elaborate the red list of flowering plants and pteridophytes of Gdańskie Pomerania, all regional flora have
been investigated. At the first stage, a
list of critical plants of the area was
compiled (Markowski, Buliński 2001)
and for each species its status in the regional scale was defined. From among
1982 species recorded, 1623 ones as
well as stabilized hybrids were taken
into consideration. The species mentioned above, both natural elements
(native species) and the alien ones, are
permanently established within the
area of concern.
At the next stage 790 plant species
were choosen. This group of plants
comprise taxa which are endangered in
the scale of Poland, Western Pomerania and Gdańskie Pomerania and the
ones which probably are or will be found in danger of extinction. In this group one can also find taxa for which sufficient information concerning their
occurence or threat is not available,
and these are, to a great extent, rare
plants. For the entire group a data base,
containing information on distribution
of taxa, their living conditions, level of
threat, number and history of sites,
was created. The collected data account
for almost 22,000 records. As a result
of final analysis there are 540 species
found in the list.
The examined material consisted of
floristic and phytosociological publications, the unpublished data coming
from master theses, carried out in the
former Department of Plant Ecology
and Nature Protection of Gdańsk Uni-
11
Katedrze Taksonomii Roślin i Ochrony
Przyrody UG, a także z licznych opracowań przyrodniczych, w tym planów
ochrony rezerwatów przyrody i parków
krajobrazowych, z opracowań waloryzacji przyrodniczej gmin województwa
pomorskiego, wykonywanych przez
botaników z Biura Dokumentacji i
Ochrony Przyrody Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku oraz z
prac wykonywanych w Instytucie
Ochrony Środowiska w Gdańsku. Wykorzystano także zbiory roślin naczyniowych ośrodków naukowych Gdańska:
Uniwersytetu
Gdańskiego
(UGDA) i Akademii Medycznej
(GDMA). Poddany krytycznej analizie
materiał dotyczący poszczególnych gatunków był wprowadzany do bazy danych.
Zagrożenie składników flory naczyniowej Pomorza Gdańskiego oceniano
według zaleceń IUCN (IUCN 1994,
2001, por. także Czyżewska 1998), w
dostosowaniu do regionalnej skali
czerwonej listy (Gärdenfors i in. 2001).
Przyjęty system ocen zagrożenia
daje tym lepsze rezultaty, im pełniejsze
jest rozpoznanie przede wszystkim:
rozmieszczenia danego taksonu, historii jego stanowisk, wielkości populacji,
ilościowości, warunków występowania
i biologii. Zwykle przy rozpatrywaniu
całej flory danego terenu (w dowolnej
skali) dysponujemy takim materiałem
tylko dla części jej składników. Dla pozostałych jest on mniej lub bardziej
fragmentaryczny i przy kwalifikacji taksonu do danej kategorii zagrożenia zachodzi konieczność posługiwania się
głównie szacunkiem, wnioskowaniem
lub przewidywaniem. Dotyczy to również części zagrożonych składników
flory Pomorza Gdańskiego, które wy-
versity (later in the Department of
Plant Taxonomy and Nature Conservation), as well as numerous botanical
elaborations, including management
plans of reserves and landscape parks,
botanical evaluations of Pomerania
Province – prepared by the botanists
from the Office of Botanical Documentation of Voivodship Office in
Gdańsk and works accomplished in
the Institute of Nature Protection in
Gdańsk. Collections of vascular plants
from Gdańsk University (UGDA) and
Medical
University
of
Gdańsk
(GDMA) were also taken into account.
Critically analysed data concerning respective species was introduced into
the data base.
The stage of threat of Gdańskie Pomerania vascular plants was estimated
according to IUCN (IUCN 1994, 2001,
compare also Czyżewska 1998), in
comparison with the scale of regional
red list (Gärdenfors et al. 2001).
The more effective is the system of
hazard assessment, the more complete
is the recognition of a taxon distribution, history of its sites, size of the population, abundance, biology and habitat conditions. Usually, while taking
the whole flora into consideration (independently from the scale accepted)
we are in possession of such information only for some taxa. For the rest of
them it is more or less fragmentary and
for this reason it is necessary to use valuation, deduction or anticipation in
order to classify the taxon into particular category. Such a situation concerns
also some threatened components of
Gdańskie Pomerania flora which still
awaits further investigation. The red
list, presented in this publication is a
preliminary evaluation of flora threat
12
magają dalszych badań. Sporządzoną
czerwoną listę traktujemy jako wstępną
ocenę stanu zagrożenia flory tego terenu. Jest ona jednocześnie obrazem florystycznych walorów regionu, ze względu na występowanie licznej grupy
szczególnie cennych taksonów roślin.
Dla zagrożonych składników flory roślin naczyniowych Pomorza Gdańskiego
przedstawiono porównawczo ich status
w skali Pomorza Zachodniego (por.
Żukowski, Jackowiak 1995) oraz całej
Polski (por. Zarzycki, Szeląg 1992).
in the region. At the same time it reflects floristic qualities of the area due
to the presence of many valuable plant
species.
For the threatened vascular plants
of Gdańskie Pomerania their status in
the scale of Western Pomerania (compare Żukowski, Jackowiak 1995) and
whole Poland (compare Zarzycki,
Szeląg 1992) has been given.
2. Teren Pomorza
Gdańskiego
2. Gdańskie Pomerania
area
Opracowanie odnosi się do dużego
fragmentu obszaru Pobrzeży Południowobałtyckich i pojezierzy pomorskich.
Teren ten obejmuje w całości lub części
21 mezoregionów w ujęciu Kondrackiego (1994). Ich wykaz przedstawia
poniższe zestawienie:
This work refers to a vast fragment
of South-Baltic Coastlands and Pomerania Lakelands. The area covers, completely or partially, 21 mesoregions
(after Kondracki 1994). These are the
following:
313.41 Wybrzeże Słowińskie
(większa część)
313.43 Równina Sławieńska
(fragment E)
313.44 Wysoczyzna Damnicka
313.45 Wysoczyzna Żarnowiecka
313.46 Pradolina Łeby i Redy
313.51 Pobrzeże Kaszubskie
313.52 Mierzeja Helska
313.53 Mierzeja Wiślana
313.54 Żuławy Wiślane
313.55 Wysoczyzna Elbląska
313.56 Równina Warmińska
(fragment W)
313.57 Wybrzeże Staropruskie
(fragment SW)
313.41 Słowińskie Coast
(most of the part)
313.43 Sławieńska Plain (E part)
313.44 Damnicka Upland
313.45 Żarnowiecka Upland
313.46 Łeba & Reda Marginal
Stream Valley
313.51 Kaszubskie Coastland
313.52 Hel Spit
313.53 Wiślana Spit
313.54 Żuławy Wiślane (Vistula
Delta Area)
313.55 Elbląska Upland
313.56 Warmińska Plain
(W part)
313.57 Staropruskie Coast
(SW part)
13
314.46 Wysoczyzna Polanowska
(część środkowa i E)
314.47 Pojezierze Bytowskie
(część środkowa i E)
314.51 Pojezierze Kaszubskie
314.52 Pojezierze Starogardzkie
(prawie całe)
314.53 Pojezierze Iławskie
(część NW)
314.67 Równina Charzykowska
(prawie cała)
314.69 Pojezierze Krajeńskie
(fragment N)
314.71 Bory Tucholskie (część N)
314.81 Dolina Kwidzyńska (część N)
314.46 Polanowska Upland
(central and E part)
314.47 Bytowskie Lakeland
(central and E part)
314.51 Kaszubskie Lakeland
314.52 Starogardzkie Lakeland
(almost all)
314.53 Iławskie Lakeland
(NW part)
314.67 Charzykowska Plain
(almost all)
314.69 Krajeńskie Lakeland
(N part)
314.71 Bory Tucholskie (N part)
314.81 Kwidzyńska Valley (N part)
Wymienione mezoregiony wchodzą
w skład Pomorza Gdańskiego – jednostki regionalnej wyodrębnianej tradycyjnie, w oparciu o bardzo rozmaite
kryteria i z różnych powodów. Na
przykład w wiekach XII–XIV Pomorze
Gdańskie funkcjonowało, w różnych
granicach, jako region administracyjny.
Było ono także wyodrębniane, bez precyzowania przebiegu granic, w oparciu
o kryterium ludnościowe oraz powiązania gospodarcze z Gdańskiem.
Dla opracowania czerwonej listy
oraz krytycznej listy roślin naczyniowych Pomorza Gdańskiego przyjęto arbitralnie granice rozpatrywanego obszaru. Wyznaczają je zewnętrzne boki
kwadratów siatki ATPOL, która jest
jednocześnie osnową lokalizacji stanowisk dla całego terenu (ryc. 1). W ogólnym zarysie zasięg terenu przedstawia
się następująco:
– w części północnej, równoleżnikowo, rozciąga się on mniej więcej od
okolic Ustki na zachodzie do miejscowości Stara i Nowa Pasłęka nad
Zalewem Wiślanym, w pobliżu granicy państwa;
The mentioned above mesoregions
are a part of Gdańskie Pomerania – a regional unit called into existence in a
traditional way, based on different criteria and for different reasons. For instance, between 12th and 14th century
Gdańskie Pomerania was an administrative district. It was also individualized, without defining the borderlines,
basing on the populous criteria or economic connections with Gdańsk.
For the purpose of elaborating the
red list and the critical list of vascular
plants of Gdańskie Pomerania the borders of the area under concern were
appointed arbitrary. These have been
demarcated by the outer sides of squares of ATPOL grid, which at the same
time makes a base for location of the
sites for the whole area (fig. 1). Generally, the range of the area is as follows:
– in the northern part it stretches
parallely from the Ustka region in
the West, up to Stara and Nowa
Pasłęka at Zalew Wiślany (Vistula
Lagoon), next to the Polish border;
14
w części południowej granica terenu przebiega od okolic miejscowości Czarne k. Szczecinka, poprzez
Człuchów, Chojnice, Śliwice, następnie nieco powyżej Osi i Warlubia, dalej przez Gardeję oraz nieco
poniżej Kwidzyna i Susza.
Wyznaczony teren badań pokrywa
się w decydującej mierze z obszarem
województwa pomorskiego, a także z
wydzielonym przez Wojterskiego i in.
(1994) geobotanicznym regionem,
określonym jako Pomorze Gdańskie.
Pod względem przyrodniczym region ten odznacza się wieloma indywidualnymi cechami, przede wszystkim
wyjątkowo bogatym zróżnicowaniem
fizjograficznym. Przesuwając się z
–
in the southern part the boundary
runs starting from Czarne near
Szczecinek, later on reaches
Człuchów, Chojnice, Śliwice, and
then goes slightly above Oś and
Warlubie, through Gardeja, below
Kwidzyń and Susz.
The area under investigation coincidences to a great extent with the territory of Pomerania Province, as well as
with geobotanical region called Gdańskie Pomerania, individualized by Wojterski et al. (1994).
From the botanical point of view the
region is characterized by many unique
features, to name only its great physiographical differentiation. Moving from
the North to the South, one can find
–
Ryc. 1. Pomorze Gdańskie z zaznaczonymi granicami terenu badań i naniesioną siatką
kwadratów ATPOL (a, b, c, d – kwadraty niższego rzędu o boku 5 km)
Fig. 1. Gdańskie Pomerania area with marked boundaries and ATPOL grid (a, b, c, d –
squares of lower range of 5 km sides)
15
północy na południe, obserwujemy tu
zarówno nadmorskie ekosystemy wydmowego, klifowego i zatorfionego
brzegu, następnie rozległych zatorfionych równin (Równiny Błot Przymorskich) oraz całej sieci pradolin Pobrzeży, jak i ekosystemy związane z obszarami morenowymi, o silnie urozmaiconej
rzeźbie i bardzo zmiennej pokrywie glebowej, a także rozległe obszary sandrowe, ze specyficznymi oligotroficznymi
biotopami. Od wschodu w skład regionu wchodzi fragment doliny rzeki Wisły
wraz z obszarem deltowym, specyficznie przekształcanym i silnie użytkowanym od co najmniej XIII wieku. Biotopową różnorodność obszaru regionu
pogłębia estuarium Zalewu Wiślanego,
a na pozostałej jego części – liczne jeziora i bogata sieć cieków.
Położenie Pomorza Gdańskiego w
strefie ścierających się wpływów klimatu suboceanicznego i subkontynentalnego znajduje wyraz w nagromadzeniu
tu taksonów reprezentujących różne
elementy geograficzne (Czubiński
1950; Sulma 1959).
here maritime ecosystems of dune, cliff
or peaty seashore, vast peated plains
(Błota Przymorskie Plains), the whole
net of coastland marginal stream valleys, ecosystems connected with moraine areas characterized by strongly
differentiated relief and variable soil
cover, as well as broad outwashed areas
with specific oligotrophic biotops. In
the East, the region under investigation covers a fragment of the Vistula
Valley with its deltaic part, specificly
transformed and intensively exploited
at least since the 13th century. Biotopic
diversity of the region adds the estuary
of Zalew Wiślany (Vistula Lagoon),
and in its other parts – numerous lakes
and rich net of watercourses.
Location of Gdańskie Pomerania
area in the zone under the influence of
suboceanic and subcontinental climates results in the presence of many taxa
representing different geographical
elements (Czubiński 1950; Sulma
1959).
3. Kategorie zagrożenia
3. Threat categories
Gatunki wymarłe
RE – wymarły w regionie – takson,
co do którego nie ma wątpliwości, że
na terenie regionu nie żyje żaden jego
osobnik. Za wymarłe na Pomorzu
Gdańskim uznano także gatunki podawane w przeszłości z nielicznych stanowisk, a których występowanie nie zostało potwierdzone od początku
drugiej połowy XX wieku.
Extinct species
RE – Regionally Extinct – taxon is
believed to be extinct in the region
when there is no doubt that the last individual has already died in this area.
Recognized as extinct within Gdańskie
Pomerania area are also species registered in the past on very few sites and
their occurence have not been confirmed since the beginning of the second
half of 20th century.
16
Gatunki zagrożone
CR – krytycznie zagrożony (na
granicy wymarcia) – takson znajduje
się w sytuacji wyjątkowo wysokiego ryzyka wymarcia w stanie dzikim w najbliższej przyszłości.
EN – wymierający (silnie zagrożony) – takson nie jest jeszcze „na
granicy wymarcia”, ale wg najnowszych
danych znajduje się w sytuacji bardzo wysokiego ryzyka wymarcia w regionie w
stanie dzikim w nieodległej przyszłości.
VU – narażony (umiarkowanie
zagrożony) – takson nie jest „na granicy wymarcia” ani „wymierający”, ale
znajduje się wobec wysokiego ryzyka
wymarcia w regionie w stanie dzikim w
bliskiej przyszłości.
Gatunki o niższym ryzyku zagrożenia
NT – bliski zagrożenia – takson nie
kwalifikuje się do grupy gatunków zagrożonych, tj.: CR, EN i VU, jednak
określone dane (np. zmniejszenie areału,
spadek liczebności populacji lokalnych)
wskazują na możliwość zaliczenia go w
najbliższej przyszłości do grupy gatunków zagrożonych w regionie.
LC – najmniejszej troski (słabo
zagrożony) – takson nie kwalifikuje
się do kategorii gatunków zagrożonych
w regionie, tj.: CR, EN i VU, ani bliskich zagrożenia (NT); wielkość areału
i populacji gatunku w regionie jest
względnie stabilna, a wzbudza on zainteresowanie m.in. z powodu zanikania
w sąsiednich regionach lub obejmowania ochroną międzynarodową.
Gatunki o nieznanym stopniu
zagrożenia
DD – niedostateczne dane – takson
należy do tej kategorii, gdy brakuje odpowiednich informacji, aby bezpośrednio
lub pośrednio określić ryzyko wymarcia
Endangered species
CR – Critically Endangered –
taxon is found to be in an extremely
high risk of extinction in the wild in the
nearest future.
EN – Endangered – taxon is not
critically endangered yet, though according to the latest data it is in a pretty
high risk of extinction in the wild within the region in the not far future.
VU – Vulnerable – taxon is neither
critically endangered nor endangered
but it faces high risk of extinction in
the wild within the region in the near
future.
Species of lower risk of threat
NT – Near Threatened – taxon
cannot be ranked among the group of
endangered species (CR, EN, VU) but
some particular information (e.g. on
diminishing of the area, reduction of
local populations size) may point at possibility of including it into the group
of endangered species within the region in the nearest future.
LC – Least Concern – taxon cannot
be included neither into endangered
(CR, EN, VU) nor near threatened
(NT) species in the region; the size of
its home range and population in the
region is relatively constant. Taxon is a
subject of interest, among others due
to diminishing in the neighbouring regions or when it is found to be under
international protection.
Species of unknown threat
degree
DD – Data Deficient – taxon is included into this category when there is a
lack of information allowing to evaluate (directly or indirectly) the risk of its
extinction in the region. Data Deficient
is therefore not a category of threat.
17
jego populacji w regionie. Nie jest to
więc kategoria zagrożenia. Umieszczone
w tej grupie taksony wymagają dalszych
badań, w wyniku których może się okazać, że należy je zaliczyć do określonych
kategorii zagrożenia. Zaliczane są tu
m.in. liczne gatunki pomijane lub często
niedostrzegane przez florystów, a także
od niedawna znane w regionie. Wiele z
nich należy do rzadkich składników regionalnej flory.
Taxa belonging to this group still require further investigation, due to which
it may turn out that it is necessary to
number them among particular threat
categories. These are, among others,
species neglected by botanists or unknown before in the region. Many of
them are the rare species of regional
flora.
4. Zasady ujęć
taksonomicznych
i nazewnictwa
4. Adopted rules of
taxonomical approach
and nomenclature
Ujęcia taksonomiczne oraz nazewnictwo łacińskie i polskie roślin naczyniowych, z wyjątkiem storczyków, przyjęto wg „Flowering plants and
pteridophytes of Poland. A checklist”
(Mirek i in. 2002). Dla przedstawicieli
rzędu storczykowców ujęcia i nazewnictwo przyjęte zostały zgodnie z propozycją Szlachetki (1995) oraz Szlachetki i
Skakuja (1996). Skróty nazwisk autorów nazw roślin użyte w liście przyjęto,
podobnie jak w opracowaniu Mirka i in.
(2002), wg Brummitta i Powell (1992).
W niniejszym opracowaniu, podobnie jak w atlasie i krytycznej liście roślin naczyniowych Polski (por. Zając,
Zając 2001 oraz Mirek i in. 2002), gatunki ujmowane są wąsko, analogicznie jak czyni to np. Rothmaler (1976)
oraz Rothmaler i in. (1994).
Taxonomical approach as well as Polish and Latin names of vascular plants
(excluding orchids) were accepted after
‘Flowering plants and pteridophytes of
Poland. A checklist’ (Mirek et al. 2002).
In case of the order Orchidales the nomenclature was adopted according to
Szlachetko (1995) and Szlachetko &
Skakuj (1996). The abbreviations of authors of plant names were taken, similarly as in Mirek et al. (2002), after
Brummitt and Powell (1992).
In this work, alike in case of atlas and
the critical list of vascular plants of Poland (compare Zając, Zając 2001 and Mirek et al. 2002) species are approached in
the narrow sense, after Rothmaler
(1976) and Rothmaler et al. (1994).
18
5. Ocena zagrożenia
flory
5. Assesment of the
threats to the flora
Dla obszaru Pomorza Gdańskiego
stwierdzono łącznie 540 gatunków roślin naczyniowych w różnym stopniu zagrożonych. Stanowi to 33,3% całości
flory regionu, ocenianej na 1623 gatunki rodzime oraz zadomowione obcego
pochodzenia, które rozpatrywano w
skali regionalnej. Za całkowicie wymarłe na tym terenie (RE) uznano aż
47 gatunków (2,9% całości flory). Spośród składników zagrożonych – 39 gatunków (2,4%) zaliczono do kategorii
krytycznie zagrożonych (CR), a 109
(6,7%) – do wymierających (EN). Do
narażonych (umiarkowanie zagrożonych) (VU) zaklasyfikowano 221 gatunków (13,6%), natomiast do kategorii o małym ryzyku zagrożenia – 124
gatunki (7,6%), w tym: 10 (0,6%) bliskich zagrożenia (NT) oraz 114 (7,0%)
najmniejszej troski (słabo zagrożonych) (LC).
Nie wydaje się, żeby istniała jeszcze
szansa odnalezienia w regionie stanowisk któregokolwiek z taksonów uznanych za wymarłe (RE), można więc
przyjąć, że są one bezpowrotnie stracone dla tutejszej flory. Również w przypadku taksonów krytycznie zagrożonych (CR) trzeba się liczyć z
możliwością, że niektóre z nich już wyginęły (ostatnie notowania pochodzą
sprzed kilkudziesięciu lat). W sumie
więc straty we florze Pomorza Gdańskiego są znaczne. Liczną grupę stanowią przedstawiciele dwóch kategorii o
wysokim stopniu zagrożenia – wymierające (EN) i narażone (VU). Jedynie
rośliny zaliczone do kategorii małego
ryzyka zagrożenia (NT i LC) nie powin-
For the area of Gdańskie Pomerania
540 species of vascular plants of different threat degree have been noted.
They make 33.3% of whole regional
flora, which is estimated at 1623, both
native and permanently established
alien species, which were analysed in
the regional scale. As many as 47 species (2.9% of the flora) were found to
be extinct in the area under concern
(RE). From among endangered plants
– 39 species (2.4%) have been included
into category of critically endangered
(CR) and 109 species (6.7%) into endangered (EN). 221 species (13.6%)
have been classified as vulnerable
(VU). 124 species (7.6%) have been
defined as category of little degree of
risk, and they were respectively – nearly threatened (NT) – 10 species (0.6%)
and of the least concern (LC) – 114 species (7.0%).
There seems to be a very slight
chance of finding the sites of any taxa
believed to be extinct in the region
(RE), thus one can assume that they
are irretrievably lost components of
the local flora. Similarly, in case of critically endangered taxa (CR) it should
be taken into account that some of
them have already become extinct (the
last records come from the beginning
of the 20th century). All in all, with relation to botanical composition, the
Gdańsk Pomerania flora suffered great
losses. Numerous group constitute
members of the two categories of high
risk degree – endangered (EN) and
vulnerable (VU). The only species that
will not probably be withdrawing from
19
ny w najbliższych latach ustąpić z flory
regionu.
Liczną grupę stanowią gatunki o
niemożliwym do ustalenia stopniu zagrożenia, ze względu na niedostateczne
dane (DD). Na obecnym etapie rozpoznania nie można było ich zaliczyć jednoznacznie do właściwych kategorii
lub też wykluczyć zagrożenie. Grupa ta
liczy 107 gatunków (6,6%). Wymagają
one pilnie badań, w wyniku których
część tych taksonów może znaleźć się
w rozmaitych kategoriach zagrożenia,
w tym również wysokiego ryzyka.
Wśród składników zagrożonych we
florze roślin kwiatowych i paprotników
Pomorza Gdańskiego, łącznie z zaliczonymi do kategorii DD, 123 gatunki
(7,6% całości flory) podlegają w Polsce
ochronie gatunkowej (wg rozporządzenia z roku 2001). Pod ochroną całkowitą znajduje się 117 gatunków, natomiast pod częściową – 6.
Duży odsetek gatunków roślin naczyniowych Pomorza Gdańskiego
(około 33%), które znalazły się na regionalnej czerwonej liście, świadczy o
zagrożeniu znaczącej części flory. Jednocześnie wskazuje również na dużą
wartość przyrodniczą tego obszaru,
jako miejsca występowania wielu roślin, m.in. znajdujących się tu na nielicznych stanowiskach kresowych i reliktowych oraz z różnych innych
względów rzadkich.
Szczegółowa analiza zagrożonych
składników flory roślin naczyniowych
Pomorza Gdańskiego będzie przedmiotem odrębnego opracowania.
the regional flora in the nearest future
are those belonging to the group of lower risk (NT and LC).
Another large group make species
which degree of threat in the region
cannot be defined because of lack of
sufficient information (DD). At the
present stage of recognition it is neither possible to rank them among the
appropriate category nor exclude their
possible threat. This group comprises
107 species (6.6%) and require immediate further investigation, due to
which some of the taxa may be classified into particular categories of threat,
including high risk category.
Among threatened flowering plants
and pteridophytes of Gdańsk Pomerania
area, (including DD category), 123 species (7.6% of total flora) are under protection (according to the decree from
year 2001). There are 117 species under
total and 6 under partial protection.
A great percentage of Gdańskie Pomerania vascular plants (ca. 33%) that
have been entered into the red list, confirm the threat of significant part of the
flora. At the same time it points at a great botanical value of the area as a habitat
of many plant species, to name only the
species known to be found here on few
sites of their range limits, the relict ones
or rare for some other reasons.
More detailed analysis concerning
endangered and threatened vascular
plants of Gdańskie Pomerania will be a
subject of a separate publication.
20
6. Czerwona lista roślin
naczyniowych
Pomorza Gdańskiego
6. Red list of vascular
plants of Gdańskie
Pomerania
Objaśnienia skrótów
i znaków
Explanation of symbols
and abbreviations
Regiony:
PGd – Pomorze Gdańskie;
PZ – Pomorze Zachodnie (por. Żukowski, Jackowiak 1995);
PL – Polska (por. Zarzycki, Szeląg
1992).
Regions:
PGd – Gdańskie Pomerania
PZ – Western Pomerania (compare
Żukowski, Jackowiak 1995);
PL – Poland (compare Zarzycki, Szeląg
1992).
Kategorie zagrożenia:
Wg IUCN (IUCN 1980) z uwzględnieniem uwag i sugestii Olaczka (1985):
Ex – wymarłe, zaginione (przypuszczalnie wymarłe);
E – wymierające (bezpośrednio zagrożone wymarciem);
V – narażone;
R – rzadkie i przez to potencjalnie zagrożone;
I – gatunki o nieokreślonym zagrożeniu;
K – gatunki o zagrożeniu niedostatecznie znanym.
Categories of threat:
According to IUCN (IUCN 1980) with
respect to remarks and suggestions of
Olaczek (1985):
Ex – extinct and probably extinct;
E – endangered;
V – vulnerable;
R – rare;
I – indeterminate;
K – insufficiently known.
Wg zmodyfikowanej metodyki IUCN
(IUCN 1994, 2001) z poprawką regionalizacyjną (Gärdenfors i in. 2001, por.
także Czyżewska 1998):
RE – wymarły w regionie;
CR – krytycznie zagrożony (na granicy
wymarcia);
EN – wymierający (silnie zagrożony);
VU – narażony (umiarkowanie zagrożony);
NT – bliski zagrożenia;
LC – najmniejszej troski (słabo zagrożony);
DD – niedostateczne dane.
According to modified IUCN methodology (IUCN 1994, 2001) and regional
correction (Gärdenfors et al. 2001,
compare also Czyżewska 1998):
RE – extinct in the region;
CR – critically endangered;
EN – endangered;
VU – vulnerable;
NT – nearly threatened;
LC – least concern;
DD – data deficient.
21
Inne znaki i symbole:
* antropofit zadomowiony we florze
Pomorza Gdańskiego;
*? prawdopodobny
(zadomowiony)
antropofit (niepewny status gatunku w regionie);
(*) dla części regionu – antropofit, dla
pozostałej części – rodzimy;
– gatunek nie występuje w danym regionie;
• gatunek nie zagrożony na Pomorzu
Zachodnim i/lub w Polsce;
Other signs and symbols:
* anthropophyte established in Gdańskie Pomerania flora;
*? probable (established) anthropophyte
(uncertain status of species in the region);
(*) for some parts of the region –
anthropophyte, for some – native;
– species absent in the particular region;
• species not threatened in Western
Pomerania and/or in Poland;
– gatunek objęty ochroną
gatunkową ścisłą;
– species under full protection;
– gatunek objęty ochroną
gatunkową częściową.
– species under partial protection.
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Acer campestre L.
Klon polny (Paklon)
NT
R
•
Achillea pannonica Scheele
Krwawnik pannoński
NT
•
•
Achillea salicifolia Besser
Krwawnik wierzbolistny
VU
V
•
Aconitum variegatum L.
Tojad dzióbaty (T. pstry)
VU
V
•
Actaea spicata L.
Czerniec gronkowy
LC
V
•
Adenophora liliifolia (L.) Besser
Dzwonecznik wonny
RE
Ex
V
* Adonis aestivalis L.
Miłek letni
EN
E
•
Adonis vernalis L.
Miłek wiosenny
CR
V
•
Agrimonia pilosa Ledeb.
Rzepik szczeciniasty
DD
•
•
Aira caryophyllea L.
Śmiałka (Śmiałek) goździkowa
NT
•
•
Ajuga pyramidalis L.
Dąbrówka piramidalna
NT
V
•
22
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Alchemilla acutiloba Opiz
Przywrotnik ostroklapowy
VU
•
•
Alchemilla cymatophylla Juz.
Przywrotnik falistolistny
VU
V
•
Alchemilla glabra Neygenf.
Przywrotnik prawie nagi
VU
V
•
Alchemilla glaucescens Wallr.
Przywrotnik kosmaty
VU
V
•
Alchemilla plicata Buser
Przywrotnik płaskolistny
EN
E
•
Alchemilla propinqua H. Lindb.
Przywrotnik jasny
VU
V
•
Alchemilla sarmatica Juz.
Przywrotnik sarmacki
EN
V
•
Alchemilla subcrenata Buser
Przywrotnik karbowany
EN
V
•
Alisma gramineum Lej.
Żabieniec trawolistny
CR
V
R
Alisma lanceolatum With.
Żabieniec lancetowaty
VU
I
•
Allium angulosum L.
Czosnek kątowaty
DD
V
•
Allium montanum F. W. Schmidt
Czosnek skalny
CR
E
•
Allium scorodoprasum L.
Czosnek wężowy
NT
•
•
Allium ursinum L.
Czosnek niedźwiedzi
VU
V
•
Alopecurus arundinaceus Poir. in Lam.
Wyczyniec pęcherzykowaty
RE
•
•
Alyssum montanum L.
Smagliczka pagórkowa (S. piaskowa)
VU
•
•
Anacamptis pyramidalis (L.) Rich.
Koślaczek stożkowaty
RE
Ex
Ex
RE
E
•
Andromeda polifolia L.
Modrzewnica pospolita (M. północna)
NT
V
•
Androsace septentrionalis L.
Naradka północna
NT
V
•
Anemone sylvestris L.
Zawilec wielkokwiatowy (Z. leśny)
RE
V
•
* Anagallis foemina Mill.
Kurzyślad błękitny
23
Gatunek – Species
Antennaria dioica (L.) Gaertn.
Ukwap dwupienny
Region
PGd PZ PL
VU
V
•
* Anthemis cotula L.
Rumian psi
NT
•
•
* Anthemis ruthenica M. Bieb.
Rumian ruski
DD
•
•
* Anthriscus caucalis M. Bieb.
Trybula pospolita
DD
•
•
* Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm.
Trybula ogrodowa
DD
•
•
* Aphanes inexspectata W. Lippert (A. microcarpa (Boiss. & Reut.) Rothm.) NT
Skrytek drobnoowockowy
R
R
Aquilegia vulgaris L.
Orlik pospolity
VU
V
•
Arabis planisiliqua (Pers.) Rchb.
Gęsiówka Gerarda (G. Żerarda)
EN
E
•
Arctium nemorosum Lej.
Łopian gajowy
LC
R
•
Arctostaphylos uva-ursi (L.) Spreng.
Mącznica lekarska
NT
•
•
VU
•
•
Arnica montana L.
Arnika górska (Kupalnik górski)
RE
E
•
Asarum europaeum L.
Kopytnik pospolity
NT
V
•
*? Asperugo procumbens L.
Lepczyca rozesłana
NT
•
•
Asperula tinctoria L.
Marzanka barwierska
CR
R
•
Asplenium ruta-muraria L.
Zanokcica murowa
NT
•
•
Asplenium septentrionale (L.) Hoffm.
Zanokcica północna
RE
Ex
•
Asplenium trichomanes L.
Zanokcica skalna
EN
E
•
Asplenium viride Huds.
Zanokcica zielona
RE
•
•
Aster amellus L.
Aster gawędka
VU
E
•
Aster tripolium L.
Aster solny
VU
V
V
* Aristolochia clematitis L.
Kokornak powojnikowy
24
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Astragalus arenarius L.
Traganek piaskowy
LC
•
•
Astragalus cicer L.
Traganek pęcherzykowaty
VU
•
•
Astragalus danicus Retz.
Traganek duński
RE
V
•
Astrantia major L.
Jarzmianka większa
DD
R
•
Atriplex calotheca (Rafn) Fr.
Łoboda zdobna
EN
V
E
Atriplex glabriuscula Edmondston
Łoboda nadmorska
CR
E
R
Atriplex littoralis L.
Łoboda nadbrzeżna
VU
V
R
* Atriplex oblongifolia Waldst. & Kit.
Łoboda długolistna (Ł. wąskolistna)
DD
•
•
* Atriplex rosea L.
Łoboda gwiazdkowata
CR
E
•
* Avena strigosa Schreb.
Owies szorstki (O. owsik)
VU
•
•
Avenula pratensis (L.) Dumort.
Owsica łąkowa
VU
R
•
Baeothryon cespitosum (L.) A. Dietr.
Wełnianeczka darniowa
VU
V
V
DD
•
•
LC
•
•
DD
•
•
Batrachium baudotii (Godr.) Bosch
Włosienicznik (Jaskier) Baudota
EN
E
I
Batrachium fluitans (Lam.) Wimm.
Włosienicznik (Jaskier) rzeczny
VU
•
•
Betonica officinalis L.
Bukwica zwyczajna (B. lekarska)
NT
V
•
Betula humilis Schrank
Brzoza niska
EN
V
V
Blechnum spicant (L.) Roth
Podrzeń żebrowiec
VU
E
•
* Barbarea intermedia Boreau
Gorczycznik pośredni
Barbarea stricta Andrz.
Gorczycznik prosty
Barbarea vulgaris R. Br.
subsp. arcuata (Opiz) Simonk. (B. arcuata Rchb.)
Gorczycznik pospolity łękowaty
25
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Blysmus rufus (Huds.) Link
Ostrzew rudy
EN
E
V
Botrychium lunaria (L.) Sw.
Podejźrzon księżycowy
VU
E
•
Botrychium matricariifolium (Retz.) A. Braun ex W. D. J. Koch
Podejźrzon marunowy
CR
E
V
Botrychium multifidum (S. G. Gmel.) Rupr.
Podejźrzon rutolistny
EN
E
V
Botrychium simplex E. Hitchc.
Podejźrzon pojedynczy
RE
E
E
VU
R
•
Bromus benekenii (Lange) Trimen
Stokłosa Benekena
NT
I
•
Bromus racemosus L.
Stokłosa groniasta
VU
I
V
Bromus ramosus Huds.
Stokłosa gałęzista
DD
E
•
* Bromus secalinus L.
Stokłosa żytnia (S. kostrzeba)
NT
V
•
* Bryonia dioica Jacq.
Przestęp dwupienny
DD
•
•
Bupleurum longifolium L.
Przewiercień długolistny
EN
E
•
* Bupleurum rotundifolium L.
Przewiercień okrągłolistny
RE
Ex
E
Cakile maritima Scop.
Rukwiel (Dziobak) nadmorska
NT
•
•
Calamagrostis pseudophragmites (Haller f.) Koeler
Trzcinnik szuwarowy
DD
•
•
Callitriche autumnalis L. emend. Wahlenb.
Rzęśl jesienna
VU
V
•
Callitriche cophocarpa Sendtn.
Rzęśl długoszyjkowa
NT
•
•
Callitriche hamulata Kütz. ex W. D. J. Koch
Rzęśl hakowata
VU
V
•
Callitriche stagnalis Scop.
Rzęśl wielkoowockowa
VU
V
I
Callitriche verna L. emend. Lönnr. s. str.
Rzęśl wiosenna
NT
•
•
RE
Ex
Ex
* Bromus arvensis L.
Stokłosa polna
* Camelina alyssum (Mill.) Thell.
Lnicznik właściwy (L. cuchnący)
26
Gatunek – Species
* Camelina sativa (L.) Crantz
Lnicznik siewny
Region
PGd PZ PL
NT
R
•
Campanula cervicaria L.
Dzwonek szczeciniasty
VU
V
•
Campanula latifolia L.
Dzwonek szerokolistny
NT
V
R
Campanula sibirica L.
Dzwonek syberyjski
VU
V
•
Cardamine flexuosa With.
Rzeżucha leśna
NT
V
•
Cardamine hirsuta L.
Rzeżucha włochata (Rz. czteropręcikowa)
EN
E
•
Cardamine impatiens L.
Rzeżucha niecierpkowa (Rz. niecierpek)
DD
R
•
NT
•
•
Carex bohemica Schreb.
Turzyca ciborowata
VU
V
V
Carex brizoides L.
Turzyca drżączkowata
NT
•
•
Carex brunnescens (Pers.) Poir.
Turzyca brunatna
DD
I
I
Carex buekii Wimm.
Turzyca Bueka
DD
E
I
Carex buxbaumii Wahlenb.
Turzyca Buxbauma
CR
E
V
Carex cespitosa L.
Turzyca darniowa
NT
•
•
Carex chordorrhiza L. f.
Turzyca strunowa
EN
E
V
Carex demissa Hornem.
Turzyca drobna
VU
V
•
Carex diandra Schrank
Turzyca obła
NT
V
•
Carex dioica L.
Turzyca dwupienna
VU
E
•
Carex distans L.
Turzyca odległokłosa
VU
•
•
Carex disticha Huds.
Turzyca dwustronna
NT
V
•
Carex divulsa Stokes
Turzyca rozsunięta
DD
V
R
* Carduus nutans L.
Oset zwisły
27
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Carex flacca Schreb.
Turzyca sina
NT
•
•
Carex hartmanii Cajander
Turzyca Hartmana
CR
V
•
Carex heleonastes Ehrh. in L. f.
Turzyca torfowa
DD
I
V
Carex hostiana DC.
Turzyca Hosta
CR
V
•
Carex lepidocarpa Tausch
Turzyca łuszczkowata
LC
V
•
Carex ligerica J. Gay
Turzyca loarska
NT
V
R
Carex limosa L.
Turzyca bagienna
NT
V
V
Carex montana L.
Turzyca pagórkowa
NT
•
•
Carex pauciflora Lightf.
Turzyca skąpokwiatowa
CR
E
V
Carex pilosa Scop.
Turzyca orzęsiona
DD
R
•
Carex pulicaris L.
Turzyca pchla
EN
E
V
Carex punctata Gaudin
Turzyca punktowana
RE
Ex
I
Carex scandinavica E. W. Davies
Turzyca skandynawska
DD
E
•
Carex supina Wahlenb.
Turzyca delikatna
CR
V
R
Carex tomentosa L.
Turzyca filcowata
DD
V
•
Carlina acaulis L.
Dziewięćsił bezłodygowy
VU
V
•
Carlina intermedia Schur
Dziewięćsił pośredni
DD
•
•
Catabrosa aquatica (L.) P. Beauv.
Brodobrzanka wodna
VU
V
•
DD
I
•
Centaurium littorale (Turner) Gilmour
Centuria nadbrzeżna
EN
V
V
Centaurium pulchellum (Sw.) Druce
Centuria nadobna
VU
•
•
* Caucalis platycarpos L.
Włóczydło polne
28
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Centunculus minimus L.
Niedośpiałek maleńki
EN
E
•
Cephalanthera longifolia (L.) Fritsch
Buławnik mieczolistny
EN
E
V
Cephalanthera rubra (L.) Rich.
Buławnik czerwony
EN
E
E
Cerastium brachypetalum Pers.
Rogownica drobnokwiatowa
VU
E
V
Cerastium glomeratum Thuill.
Rogownica skupiona (R. lepka)
NT
•
•
Cerastium macrocarpum Schur emend. Gartner
Rogownica wielkoowockowa
DD
•
•
Cerastium pumilum Curtis s. str.
Rogownica drobna
VU
V
•
Cerastium sylvaticum Waldst. & Kit.
Rogownica leśna
RE
•
•
Ceratophyllum submersum L.
Rogatek krótkoszyjkowy
VU
V
•
* Chaenorhinum minus (L.) Lange
Lniczka (Chenorinum, Lnica) mała
NT
•
•
Chaerophyllum hirsutum L.
Świerząbek orzęsiony (Ś. kosmaty)
NT
R
•
* Chenopodium bonus-henricus L.
Komosa strzałkowata
NT
R
•
* Chenopodium ficifolium Sm.
Komosa jesienna
DD
•
•
Chenopodium glaucum L.
Komosa sina
NT
•
•
* Chenopodium murale L.
Komosa murowa
NT
R
•
* Chenopodium opulifolium Schrad. ex W. D. J. Koch & Ziz
Komosa kalinolistna
EN
R
•
* Chenopodium urbicum L.
Komosa trójkątna
VU
E
•
* Chenopodium vulvaria L.
Komosa mierzliwa
EN
E
•
Chimaphila umbellata (L.) W. P. C. Barton
Pomocnik baldaszkowy
NT
•
•
Cimicifuga europaea Schipcz.
Pluskwica europejska (P. cuchnąca)
EN
E
•
Circaea intermedia Ehrh.
Czartawa pośrednia
DD
K
•
29
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Cirsium acaule Scop.
Ostrożeń krótkołodygowy
EN
•
•
Cirsium rivulare (Jacq.) All.
Ostrożeń łąkowy
CR
E
•
Cladium mariscus (L.) Pohl
Kłoć wiechowata
NT
R
•
Cnidium dubium (Schkuhr) Thell.
Selernica żyłkowana
EN
E
V
Coeloglossum viride (L.) Hartm.
Ozorka zielona
RE
Ex
V
LC
R
•
Corallorhiza trifida Châtel.
Żłobik koralowy
EN
E
V
Corispermum intermedium Schweigg.
Wrzosowiec pośredni
NT
•
•
Corispermum leptopterum (Asch.) Iljin
Wrzosowiec cienkoskrzydełkowy
DD
•
•
*? Corispermum marschallii Steven
Wrzosowiec Marschalla
DD
•
•
* Coronopus squamatus (Forssk.) Asch.
Wronóg grzebieniasty
VU
V
•
Corrigiola litoralis L.
Nabrzeżyca nadrzeczna
RE
E
V
Corydalis cava Schweigg. & Körte
Kokorycz pusta
NT
•
•
Corydalis solida (L.) Clairv.
Kokorycz pełna
NT
R
•
Crataegus ×macrocarpa Hegetschw.
Głóg wielkoowocowy
NT
•
•
VU
•
•
Crepis mollis (Jacq.) Asch. s. str.
Pępawa miękka
DD
•
•
Crepis praemorsa (L.) Tausch
Pępawa różyczkolistna
EN
E
•
RE
•
•
NT
V
•
* Conium maculatum L.
Szczwół plamisty
Crataegus rhipidophylla Gand.
var. lindmanii (Hrabìtová) K. I. Chr.
Głóg odgiętodziałkowy odm. Lindmana
*? Cruciata laevipes Opiz
Przytulinka (Przytulia, Kruciata) krzyżowa
Cucubalus baccifer L.
Wyżpin jagodowy
30
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
* Cuscuta epilinum Weihe ex Boenn.
Kanianka lnowa
RE
Ex
Ex
Cuscuta epithymum (L.) L. s. str.
Kanianka macierzankowa
VU
V
•
Cuscuta europaea L.
Kanianka pospolita (K. europejska)
NT
•
•
Cuscuta lupuliformis Krock.
Kanianka wielka
VU
•
•
VU
•
•
Cyperus flavescens L.
Cibora żółta
EN
V
•
Cyperus fuscus L.
Cibora brunatna
VU
•
•
Cypripedium calceolus L.
Obuwik pospolity
EN
E
•
Cystopteris fragilis (L.) Bernh.
Paprotnica krucha
LC
•
•
Dactylorhiza baltica (Klinge) N. I. Orlova
Kukułka (Storczyk, Stoplamek) bałtycka
EN
V
V
Dactylorhiza fuchsii (Druce) Soó
Kukułka (Storczyk, Stoplamek) Fuchsa
VU
•
•
Dactylorhiza incarnata (L.) Soó
Kukułka (Storczyk, Stoplamek) krwista
VU
•
•
Dactylorhiza maculata (L.) Soó
Kukułka (Storczyk, Stoplamek) plamista
VU
V
V
Dactylorhiza majalis (Rchb.) P. F. Hunt & Summerh.
Kukułka (Storczyk, Stoplamek) szerokolistna
NT
•
•
Dactylorhiza russowii (Klinge) Holub
Kukułka (Storczyk, Stoplamek) Russowa
DD
E
V
Dactylorhiza traunsteineri (Saut.) Soó
Kukułka (Storczyk, Stoplamek) Traunsteinera
DD
V
V
Daphne mezereum L.
Wawrzynek wilczełyko
LC
R
•
VU
•
•
Dentaria bulbifera L.
Żywiec cebulkowy (Ż. bulwkowaty)
VU
V
•
Dianthus arenarius L.
Goździk piaskowy
VU
R
•
Dianthus armeria L.
Goździk kosmaty
EN
E
•
* Cymbalaria muralis P. Gaertn., B. Mey. & Scherb.
Cymbalaria (Lnica) bluszczykowata (C. (L.) murowa)
* Datura stramonium L.
Bieluń dziędzierzawa
31
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Dianthus superbus L. s. str.
Goździk pyszny
EN
E
V
Dictamnus albus L.
Dyptam jesionolistny
RE
Ex
V
Digitalis grandiflora Mill.
Naparstnica zwyczajna
NT
•
•
NT
•
•
Diphasiastrum complanatum (L.) Holub
Widlicz (Widłak) spłaszczony
VU
V
•
Diphasiastrum tristachyum (Pursh) Holub
Widlicz (Widłak) cyprysowy
VU
V
V
Diphasiastrum zeilleri (Rouy) Holub
Widlicz (Widłak) Zeillera
VU
I
•
Dipsacus laciniatus L.
Szczeć wykrawana
VU
•
•
Dracocephalum ruyschiana L.
Pszczelnik wąskolistny
CR
E
V
Drosera anglica Huds.
Rosiczka długolistna
VU
V
V
Drosera intermedia Hayne
Rosiczka pośrednia
VU
V
V
Drosera ×obovata Mert. & W. D. J. Koch
Rosiczka owalna
VU
R
•
Dryopteris cristata (L.) A. Gray
Nerecznica grzebieniasta
NT
V
V
Dryopteris expansa (C. Presl) Fraser-Jenk. & Jermy
Nerecznica górska
DD
K
•
Elatine alsinastrum L.
Nadwodnik okółkowy
EN
E
E
Elatine hexandra (Lapierre) DC.
Nadwodnik sześciopręcikowy
EN
E
E
Elatine hydropiper L. emend. Oeder
Nadwodnik naprzeciwlistny
EN
V
•
Elatine triandra Schkuhr
Nadwodnik trójpręcikowy
CR
E
E
Eleocharis acicularis (L.) Roem. & Schult.
Ponikło igłowate
VU
•
•
Eleocharis mamillata (H. Lindb.) H. Lindb. ex Dörfl. s. str.
Ponikło sutkowate
VU
V
•
Eleocharis multicaulis Sm.
Ponikło wielołodygowe
CR
E
E
* Digitaria sanguinalis (L.) Scop.
Palusznik krwawy
32
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Eleocharis ovata (Roth) Roem. & Schult.
Ponikło jajowate
EN
–
V
Eleocharis parvula (Roem. & Schult.) Link ex Bluff, Nees & Schauer
Ponikło maleńkie
CR
E
E
Eleocharis quinqueflora (Hartmann) O. Schwarz
Ponikło skąpokwiatowe
VU
V
•
Eleocharis uniglumis (Link) Schult.
Ponikło jednoprzysadkowe
NT
•
•
DD
•
•
EN
E
E
Epilobium adnatum Griseb.
Wierzbownica czworoboczna
DD
•
•
Epilobium obscurum Schreb.
Wierzbownica rózgowata
NT
I
•
Epipactis atrorubens (Hoffm.) Besser
Kruszczyk rdzawoczerwony
VU
V
•
Epipactis palustris (L.) Crantz
Kruszczyk błotny
VU
V
V
Epipactis purpurata Sm.
Kruszczyk siny
VU
E
R
Epipogium aphyllum Sw.
Storzan bezlistny
EN
E
V
Equisetum ramosissimum Desf.
Skrzyp gałęzisty
DD
I
•
Equisetum telmateia Ehrh.
Skrzyp olbrzymi
NT
R
•
Equisetum variegatum Schleich.
Skrzyp pstry
EN
E
•
Erica tetralix L.
Wrzosiec bagienny
VU
V
•
Eriophorum gracile W. D. J. Koch
Wełnianka delikatna
EN
E
•
Eriophorum latifolium Hoppe
Wełnianka szerokolistna
EN
V
•
Eryngium campestre L.
Mikołajek polny
DD
V
•
Eryngium maritimum L.
Mikołajek nadmorski
NT
V
•
* Elsholtzia ciliata (Thunb.) Hyl.
Marzymięta grzebieniasta (Elszolcja orzęsiona)
Elymus farctus (Viv.) Runemark ex Melderis
subsp. boreali-atlanticus Simonet & Guin. (Agropyron junceum (L.)
P. Beauv. subsp. boreatlanticum Simonk. & Guin.)
Perz sitowy nadmorski
33
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Eryngium planum L.
Mikołajek płaskolistny
NT
R
•
Erysimum hieraciifolium L.
Pszonak jastrzębcolistny
NT
•
•
Euonymus verrucosa Scop.
Trzmielina brodawkowata
NT
•
•
VU
•
•
Euphorbia lucida Waldst. & Kit.
Wilczomlecz (Ostromlecz) błyszczący
EN
E
•
Euphorbia palustris L.
Wilczomlecz (Ostromlecz) błotny
RE
E
•
Euphrasia micrantha Rchb.
Świetlik wątły
DD
K
•
Euphrasia nemorosa (Pers.) Wallr.
Świetlik gajowy (Ś. zwarty)
NT
K
•
Euphrasia rostkoviana Hayne
Świetlik łąkowy
VU
•
•
Euphrasia vernalis List
Świetlik wiosenny (Ś. krótkogruczołkowy)
NT
•
•
Falcaria vulgaris Bernh.
Sierpnica pospolita
VU
•
•
Festuca heterophylla Lam.
Kostrzewa różnolistna
VU
•
•
Festuca polesica Zapał.
Kostrzewa poleska
VU
V
•
Festuca psammophila (Hack. ex Celak.) Fritsch
Kostrzewa piaskowa
DD
•
•
Festuca tenuifolia Sibth.
Kostrzewa nitkowata
DD
K
•
Filago vulgaris Lam.
Nicennica niemiecka
DD
V
•
Filipendula vulgaris Moench
Wiązówka bulwkowa (W. bulwkowata)
VU
•
•
Fragaria moschata Duchesne
Poziomka wysoka
VU
V
•
Fragaria viridis Duchesne
Poziomka twardawa
NT
•
•
Fritillaria meleagris L.
Szachownica kostkowata
RE
Ex
V
* Fumaria vaillantii Loisel.
Dymnica drobnokwiatowa
VU
R
•
* Euphorbia exigua L.
Wilczomlecz (Ostromlecz) drobny
34
Gatunek – Species
* Gagea arvensis (Pers.) Dumort.
Złoć polna
Region
PGd PZ PL
EN
I
R
NT
V
V
DD
I
•
Galium pumilum Murray
Przytulia szorstkoowockowa
DD
•
•
Galium schultesii Vest
Przytulia Schultesa
NT
R
•
Galium sylvaticum L.
Przytulia leśna
VU
•
•
Genista tinctoria L.
Janowiec barwierski
NT
•
•
Gentiana cruciata L.
Goryczka krzyżowa
EN
E
•
Gentiana pneumonanthe L.
Goryczka wąskolistna
CR
V
V
Gentianella amarella (L.) Börner
Goryczuszka (Goryczka) gorzkawa
CR
E
V
Gentianella baltica (Murb.) Börner
Goryczuszka (Goryczka) bałtycka
EN
E
E
Gentianella uliginosa (Willd.) Börner
Goryczuszka (Goryczka) błotna
CR
E
V
*? Geranium columbinum L.
Bodziszek gołębi
NT
•
•
Geranium sanguineum L.
Bodziszek czerwony
NT
•
•
Geranium sylvaticum L.
Bodziszek leśny
NT
R
•
Geum aleppicum Jacq.
Kuklik sztywny
DD
•
•
Gladiolus imbricatus L.
Mieczyk dachówkowaty
EN
E
•
Gladiolus paluster Gaudin
Mieczyk błotny
RE
Ex
E
Glaux maritima L.
Mlecznik nadmorski
VU
V
•
Glyceria declinata Bréb.
Manna długoząbkowa
DD
I
•
Glyceria nemoralis (R. Uechtr.) R. Uechtr. & Körn.
Manna gajowa
NT
R
•
Gagea spathacea (Hayne) Salisb.
Złoć pochwolistna
* Galanthus nivalis L.
Śnieżyczka przebiśnieg
35
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Gnaphalium luteo-album L.
Szarota żółtobiała
VU
V
•
Goodyera repens (L.) R. Br.
Tajęża jednostronna
NT
V
•
Gratiola officinalis L.
Konitrut błotny
EN
E
•
Groenlandia densa (L.) Fourr.
Rdestniczka (Rdestnica, Grenlandia) gęsta
CR
E
E
Gymnadenia conopsea (L.) R. Br.
Gółka długoostrogowa
CR
E
•
Gymnocarpium robertianum (Hoffm.) Newman
Cienistka (Zachyłka) Roberta
CR
E
•
Gypsophila fastigiata L.
Łyszczec (Gipsówka) baldachogronowy (Ł. baldaszkogronowy)
VU
•
•
Gypsophila muralis L.
Łyszczec (Gipsówka) polny
VU
•
•
Halimione pedunculata (L.) Aellen
Obione szypułkowa
RE
Ex
Ex
Hammarbya paludosa (L.) Kuntze
Wątlik błotny
EN
E
V
Helianthemum nummularium (L.) Mill.
Posłonek rozesłany
VU
•
•
Herminium monorchis (L.) R. Br.
Miodokwiat krzyżowy
RE
Ex
E
Hieracium bauhinii Schult.
Jastrzębiec Bauhina
VU
•
•
Hieracium caespitosum Dumort.
Jastrzębiec łąkowy
VU
•
•
Hieracium calodon Tausch ex A. Peter
(echioides – piloselloides)
Jastrzębiec ciepłolubny
DD
•
•
Hieracium cymosum L.
Jastrzębiec wierzchotkowy
DD
•
•
Hieracium echioides Lumn.
Jastrzębiec żmijowcowaty
VU
V
•
Hieracium fallax Willd.
(echioides – cymosum)
Jastrzębiec mylący
DD
•
•
Hieracium flagellare Willd.
(pilosella – caespitosum)
Jastrzębiec rozłogowy
DD
•
•
36
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Hieracium floribundum Wimm. & Grab.
(caespitosum > lactucella)
Jastrzębiec kwiecisty
DD
•
•
Hieracium lactucella Wallr.
Jastrzębiec gronkowy
DD
•
•
Hieracium piloselloides Vill.
Jastrzębiec wysoki
DD
•
•
Hieracium prussicum Nägeli & A. Peter
(caespitosum > pilosella)
Jastrzębiec pruski
DD
•
•
Hierochloë australis (Schrad.) Roem. & Schult.
Turówka leśna
VU
V
R
Hierochloë odorata (L.) P. Beauv.
Turówka wonna („Żubrówka”)
EN
E
R
Hippuris vulgaris L.
Przęstka pospolita
VU
•
•
Hordelymus europaeus (L.) Jess. ex Harz
Jęczmieniec (Wydmuchrzyca) zwyczajny
VU
E
•
Huperzia selago (L.) Bernh. ex Schrank & Mart.
Wroniec widlasty (Widłak wroniec)
NT
V
•
VU
•
•
Hypericum humifusum L.
Dziurawiec rozesłany
NT
R
•
Hypochoeris glabra L.
Prosienicznik gładki
VU
•
•
Hypochoeris maculata L.
Prosienicznik plamisty
VU
V
•
Illecebrum verticillatum L.
Goździeniec okółkowy
EN
E
•
Inula hirta L.
Oman szorstki
VU
V
•
Inula salicina L.
Oman wierzbolistny
VU
V
•
Iris sibirica L.
Kosaciec syberyjski
VU
E
V
Isoëtes echinospora Durieu
Poryblin kolczasty
EN
E
E
Isoëtes lacustris L.
Poryblin jeziorny
VU
V
V
Isolepis setacea (L.) R. Br.
Sitniczka szczecinowata
EN
E
E
* Hyoscyamus niger L.
Lulek czarny
37
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Isopyrum thalictroides L.
Zdrojówka rutewkowata
EN
R
•
Jovibarba sobolifera (Sims) Opiz
Rojownik (Rojnik, Rojniczek) pospolity
EN
V
•
Juncus acutiflorus Ehrh. ex Hoffm.
Sit ostrokwiatowy
DD
V
R
Juncus alpino-articulatus Chaix
Sit alpejski
VU
V
•
Juncus balticus Willd.
Sit bałtycki
VU
V
•
Juncus bulbosus L.
Sit drobny
NT
•
•
Juncus capitatus Weigel
Sit główkowaty
VU
R
•
Juncus gerardi Loisel.
Sit Gerarda
VU
V
•
Juncus ranarius J. O. E. Perrier & Songeon
Sit żabi
NT
R
•
Juncus subnodulosus Schrank
Sit tępokwiatowy
VU
V
V
Juncus tenageia Ehrh.
Sit błotny
EN
E
R
RE
Ex
•
Koeleria glauca (Spreng.) DC.
Strzęplica sina
VU
•
•
Koeleria grandis Besser ex Gorski
Strzęplica polska
EN
E
•
Koeleria macrantha (Ledeb.) Schult.
Strzęplica nadobna (S. grzebieniasta)
VU
•
•
Koeleria pyramidata (Lam.) P. Beauv.
Strzęplica piramidalna
VU
•
•
* Lamium incisum Willd.
Jasnota mieszańcowa
DD
R
•
* Lamium moluccellifolium Fr.
Jasnota pośrednia
DD
R
•
*? Lappula squarrosa (Retz.) Dumort.
Lepnik zwyczajny
VU
•
•
EN
V
•
Juniperus communis L.
subsp. alpina (Sm.) Èelak.
Jałowiec pospolity halny
Laserpitium latifolium L.
Okrzyn szerokolistny
38
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Laserpitium prutenicum L.
Okrzyn łąkowy (O. pruski)
EN
V
•
Lathyrus heterophyllus L.
Groszek różnolistny
EN
I
•
VU
V
•
Lathyrus palustris L.
Groszek błotny
VU
V
V
Lathyrus pisiformis L.
Groszek wielkoprzylistkowy
CR
E
R
EN
R
•
Leersia oryzoides (L.) Sw.
Zamokrzyca ryżowa
VU
V
•
Lemna gibba L.
Rzęsa garbata
NT
•
•
Leontodon taraxacoides (Vill.) Mérat
Brodawnik różnoowockowy
VU
•
•
* Lepidium campestre (L.) R. Br.
Pieprzyca polna
VU
•
•
* Lepidium densiflorum Schrad.
Pieprzyca gęstokwiatowa
NT
•
•
Libanotis pyrenaica (L.) Bourg.
Oleśnik górski
NT
•
•
Lilium martagon L.
Lilia złotogłów
NT
V
•
Limosella aquatica L.
Namulnik brzegowy
VU
•
•
EN
R
•
Linaria odora (M. Bieb.) Fisch.
Lnica wonna
VU
V
•
Linnaea borealis L.
Zimoziół (Linnea) północny
NT
V
•
Liparis loeselii (L.) Rich.
Lipiennik Loesela
VU
E
V
Lithospermum officinale L.
Nawrot (Nawrocik) lekarski
VU
V
•
Littorella uniflora (L.) Asch.
Brzeżyca jednokwiatowa
VU
V
R
Lathyrus japonicus Willd.
subsp. maritimus (L.) P. W. Ball
Groszek nadmorski
* Lavatera thuringiaca L.
Ślazówka turyngska
* Linaria arvensis (L.) Desf.
Lnica polna
39
Gatunek – Species
Lobelia dortmanna L.
Lobelia jeziorna
Region
PGd PZ PL
VU
V
V
* Lolium remotum Schrank
Życica lnowa
RE
E
E
* Lolium temulentum L.
Życica roczna
VU
R
•
Lonicera periclymenum L.
Wiciokrzew pomorski (Kozieniec)
VU
•
•
Lotus tenuis Waldst. & Kit. ex Willd.
Komonica wąskolistna
EN
V
•
Lunaria rediviva L.
Miesiącznica (Miesięcznik) trwała
EN
E
•
Luronium natans (L.) Raf.
Elisma wodna
VU
V
V
Luzula pallescens Sw.
Kosmatka blada
DD
•
•
Luzula sylvatica (Huds.) Gaudin
Kosmatka olbrzymia
EN
I
•
Lycopodiella inundata (L.) Holub
Widłaczek (Widłak) torfowy
EN
E
V
Malaxis monophyllos (L.) Sw.
Wyblin jednolistny
RE
Ex
R
* Malva moschata L.
Ślaz piżmowy
VU
•
•
* Malva pusilla Sm.
Ślaz drobnokwiatowy
NT
•
•
* Marrubium vulgare L.
Szanta zwyczajna
EN
•
•
Matteucia struthiopteris (L.) Tod.
Pióropusznik strusi
NT
V
•
Medicago minima (L.) L.
Lucerna kolczastostrąkowa
VU
•
•
Melampyrum arvense L.
Pszeniec różowy
VU
V
•
Melampyrum cristatum L.
Pszeniec grzebieniasty
EN
E
R
Melampyrum polonicum (P. Beauv.) Soó
Pszeniec polski
DD
•
•
Melampyrum sylvaticum L.
Pszeniec leśny
VU
I
•
NT
•
•
* Melandrium noctiflorum (L.) Fr.
Bniec dwudzielny
40
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Melilotus altissima Thuill.
Nostrzyk wyniosły
DD
•
•
Melilotus dentata (Waldst. & Kit.) Pers.
Nostrzyk ząbkowany
VU
V
•
* Mentha ×niliaca Juss. ex Jacq.
Mięta kosmata
DD
•
•
*? Mentha pulegium L.
Mięta polej
CR
V
•
* Mercurialis annua L.
Szczyr roczny
EN
•
•
* Mimulus guttatus DC.
Kroplik żółty
NT
•
•
Minuartia viscosa (Schreb.) Schinz & Thell.
Mokrzyca lepka
VU
V
•
Moneses uniflora (L.) A. Gray
Gruszycznik (Gruszyczka, Monezes) jednokwiatowy
NT
V
•
Montia fontana L.
Zdrojek błyszczący
EN
E
•
Myosotis caespitosa Schultz
Niezapominajka darniowa
NT
•
•
Myosotis discolor Pers.
Niezapominajka różnobarwna
VU
•
•
Myosotis sparsiflora Pohl
Niezapominajka skąpokwiatowa
NT
•
•
Myrica gale L.
Woskownica europejska
VU
V
•
Myriophyllum alterniflorum DC.
Wywłócznik skrętoległy
VU
•
•
Najas marina L.
Jezierza morska
VU
•
•
Najas minor All.
Jezierza mniejsza
EN
V
V
Neottia cordata (L.) Rich. (Listera cordata (L.) R. Br.)
Gnieźnik (Listera) sercowaty
VU
V
•
Neottia nidus-avis (L.) Rich.
Gnieźnik leśny
NT
V
•
VU
•
•
Nuphar pumila (Timm) DC.
Grążel drobny
VU
V
•
Nymphaea alba L.
Grzybienie białe
DD
•
•
* Nepeta cataria L.
Kocimiętka właściwa
41
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Nymphaea candida C. Presl
Grzybienie północne (G. zapoznane)
DD
K
•
Nymphoides peltata (S. G. Gmel.) Kuntze
Grzybieńczyk wodny
VU
V
V
Odontites litoralis Fr.
Zagorzałek nadbrzeżny
EN
V
•
Oenanthe fistulosa L.
Kropidło piszczałkowate
EN
E
•
Omphalodes scorpioides (Haenke) Schrank
Ułudka leśna
DD
•
•
Onobrychis arenaria (Kit.) DC.
Sparceta piaskowa
DD
•
•
NT
•
•
Ophioglossum vulgatum L.
Nasięźrzał pospolity
VU
V
•
Orchis coriophora L.
Storczyk cuchnący
RE
Ex
E
Orchis mascula (L.) L.
Storczyk męski
RE
Ex
V
Orchis militaris L.
Storczyk kukawka
EN
E
V
Orchis morio L.
Storczyk samczy (S. samiczy)
RE
Ex
V
Orchis palustris Jacq.
Storczyk błotny
RE
E
V
Orchis ustulata L.
Storczyk drobnokwiatowy
CR
Ex
E
Oreopteris limbosperma (Bellardi ex All.) Holub
Zaproć (Nerecznica) górska
EN
E
•
Orobanche alsatica Kirschl.
Zaraza alzacka
EN
Ex
R
Orobanche caryophyllacea Sm.
Zaraza przytuliowa (Z. pospolita)
CR
E
•
Orobanche coerulescens Stephan ex Willd.
Zaraza błękitnawa
RE
Ex
Ex
Orobanche elatior Sutton
Zaraza wielka
CR
E
I
Orobanche lutea Baumg.
Zaraza czerwonawa
CR
E
•
Orobanche pallidiflora Wimm. & Grab.
Zaraza bladokwiatowa
CR
E
R
* Onopordum acanthium L.
Popłoch pospolity
42
Gatunek – Species
Orobanche purpurea Jacq.
Zaraza niebieska
Region
PGd PZ PL
RE
E
R
*? Orobanche ramosa L.
Zaraza gałęzista
RE
Ex
R
Osmunda regalis L.
Długosz królewski
VU
V
V
Ostericum palustre Besser
Starodub łąkowy
RE
E
E
* Oxalis corniculata L.
Szczawik rożkowaty
DD
•
•
* Oxalis dillenii Jacq.
Szczawik Dillena
DD
•
•
Oxycoccus microcarpus Turcz. ex Rupr.
Żurawina drobnoowockowa (Ż. drobnolistkowa)
EN
E
V
Oxytropis pilosa (L.) DC.
Ostrołódka kosmata
VU
V
•
Pedicularis palustris L.
Gnidosz błotny
VU
V
•
Pedicularis sceptrum-carolinum L.
Gnidosz królewski
CR
E
V
Pedicularis sylvatica L.
Gnidosz rozesłany
EN
E
•
Peplis portula L.
Bebłek błotny
EN
•
•
Petasites albus (L.) Gaertn.
Lepiężnik biały
NT
•
•
Petrorhagia prolifera (L.) P. W. Ball & Heywood
Goździcznik wycięty
NT
•
•
Peucedanum cervaria (L.) Lapeyr.
Gorysz siny
EN
V
•
Phleum phleoides (L.) H. Karst.
Tymotka Boehmera
NT
•
•
Pilularia globulifera L.
Gałuszka kulecznica
RE
Ex
E
CR
E
•
Plantago coronopus L.
Babka pierzasta
RE
E
E
Plantago maritima L. s. str.
Babka nadmorska (B. morska)
VU
V
•
Pinguicula vulgaris L.
subsp. vulgaris
Tłustosz pospolity typowy
43
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Plantago winteri Wirtg.
Babka Wintera
DD
•
•
Platanthera bifolia (L.) Rich.
Podkolan biały
VU
V
•
Platanthera chlorantha (Custer) Rchb.
Podkolan zielonawy
EN
E
•
Pleurospermum austriacum (L.) Hoffm.
Żebrowiec górski
EN
E
•
DD
•
•
Poa remota Forselles
Wiechlina (Wyklina) odległokłosa
VU
V
•
Polemonium coeruleum L.
Wielosił błękitny
VU
V
•
EN
I
•
Polygala amara L.
Krzyżownica gorzka
DD
•
•
Polygala amarella Crantz
Krzyżownica gorzkawa
EN
•
•
Polygala comosa Schkuhr
Krzyżownica czubata
VU
•
•
Polygala oxyptera Rchb.
Krzyżownica ostroskrzydełkowa
DD
•
•
Polygonatum verticillatum (L.) All.
Kokoryczka okółkowa
VU
V
•
Polygonum oxyspermum C. A. Mey. & Bunge ex Ledeb. s. str.
Rdest nadbrzeżny
RE
•
•
Polystichum aculeatum (L.) Roth
Paprotnik kolczysty
EN
E
•
VU
V
•
Potamogeton acutifolius Link
Rdestnica ostrolistna
DD
V
•
Potamogeton alpinus Balb.
Rdestnica alpejska
VU
V
•
Potamogeton ×angustifolius Bercht. & J. Presl
Rdestnica wąskolistna (R. Ziza)
DD
K
•
Potamogeton compressus L.
Rdestnica ściśniona
VU
•
•
Potamogeton filiformis Pers.
Rdestnica nitkowata
VU
V
•
*? Poa chaixii Vill. s. str.
Wiechlina (Wyklina) Chaixa (W. sudecka)
*? Polycnemum arvense L.
Chrząstkowiec polny (Ch. pospolity)
(*)Populus nigra L.
Topola czarna (T. nadwiślańska, Sokora)
44
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Potamogeton friesii Rupr.
Rdestnica szczeciolistna
VU
V
•
Potamogeton ×nitens Weber
Rdestnica lśniąca
DD
V
•
Potamogeton nodosus Poir.
Rdestnica nawodna
VU
•
•
Potamogeton obtusifolius Mert. & W. D. J. Koch
Rdestnica stępiona
VU
V
•
Potamogeton polygonifolius Pourr.
Rdestnica podługowata
CR
E
V
Potamogeton praelongus Wulfen
Rdestnica wydłużona
VU
V
•
Potamogeton pusillus L.
Rdestnica drobna
DD
•
•
Potamogeton rutilus Wolfg.
Rdestnica błyszcząca
VU
V
•
Potamogeton trichoides Cham. & Schltdl.
Rdestnica włosowata
VU
V
•
Potentilla alba L.
Pięciornik biały
VU
V
•
Potentilla collina Wibel s. str.
Pięciornik pagórkowy
NT
•
•
VU
•
•
Potentilla norvegica L.
Pięciornik norweski
NT
V
•
Potentilla rupestris L.
Pięciornik skalny
EN
E
•
Potentilla supina L.
Pięciornik niski
VU
R
•
Primula farinosa L.
Pierwiosnek (Pierwiosnka) omączony
RE
Ex
E
Prunella grandiflora (L.) Scholler
Głowienka wielkokwiatowa
VU
V
•
Puccinellia maritima (Huds.) Parl.
Mannica nadmorska
EN
E
E
CR
•
•
Pulicaria vulgaris Gaertn.
Płesznik zwyczajny
EN
•
•
Pulmonaria angustifolia L.
Miodunka wąskolistna
VU
V
•
* Potentilla intermedia L. non Wahlenb.
Pięciornik pośredni
* Pulicaria dysenterica (L.) Bernh.
Płesznik czerwonkowy
45
Gatunek – Species
Pulsatilla patens (L.) Mill.
subsp. patens
Sasanka otwarta (S. dzwonkowata)
Region
PGd PZ PL
EN
V
V
Pulsatilla pratensis (L.) Mill.
Sasanka łąkowa
VU
V
•
Pulsatilla vernalis (L.) Mill.
Sasanka wiosenna
VU
V
V
Pyrola media Sw.
Gruszyczka średnia
VU
V
•
Pyrola rotundifolia L.
Gruszyczka okrągłolistna
VU
V
•
Radiola linoides Roth
Lenek stoziarn
EN
V
•
VU
R
•
Ranunculus cassubicus L. s. l.
Jaskier kaszubski
NT
K
•
Ranunculus polyanthemos L.
Jaskier wielokwiatowy
NT
•
•
Ranunculus reptans L.
Jaskier leżący
VU
V
V
Ranunculus sardous Crantz
Jaskier sardyński (J. łagodny)
VU
•
•
Ranunculus strigulosus Schur
Jaskier rdzawy (J. Stevena)
DD
•
•
Rhinanthus minor L.
Szelężnik mniejszy
DD
•
•
Rhynchospora alba (L.) Vahl
Przygiełka biała
NT
V
•
Rhynchospora fusca (L.) W. T. Aiton
Przygiełka brunatna
EN
E
V
DD
•
•
Rosa inodora Fr.
Róża eliptyczna
DD
•
•
Rosa micrantha Borrer ex Sm.
Róża drobnokwiatowa
VU
V
•
Rosa tomentosa Sm.
Róża kutnerowata
DD
R
•
Rubus chamaemorus L.
Malina moroszka
EN
E
V
* Ranunculus arvensis L.
Jaskier polny (J. odłogowy)
*? Rorippa austriaca (Crantz) Besser
Rzepicha austriacka
46
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Rubus chlorothyrsos Focke
Jeżyna wielolistna
DD
R
•
Rubus circipanicus E. H. L. Krause
Jeżyna meklemburska
DD
R
•
Rubus czarnunensis (Sprib.) Sprib.
Jeżyna notecka
DD
•
•
Rubus fasciculatus P. J. Müll.
Jeżyna szarozielona
DD
•
•
Rubus gothicus Frid. & Gelert ex E. H. L. Krause
Jeżyna gocka
DD
•
•
Rubus grabowskii Weihe ex Günther & All.
Jeżyna bukietowa
VU
•
•
Rubus lidforsii (Gelert) Lange
Jeżyna Lidforsa
DD
R
•
Rubus macrophyllus Weihe & Nees
Jeżyna wielkolistna
DD
–
•
Rubus sulcatus Vest
Jeżyna bruzdowana
DD
R
•
Rumex aquaticus L.
Szczaw wodny
NT
V
•
Rumex palustris Sm.
Szczaw błotny
NT
V
•
Rumex sanguineus L.
Szczaw gajowy
NT
V
•
Rumex ucranicus Besser ex Spreng.
Szczaw ukraiński
EN
V
•
Ruppia maritima L.
Rupia morska
EN
E
V
Sagina ciliata Fr.
Karmnik bezpłatkowy
EN
I
•
Salicornia europaea L.
Soliród zielny
RE
E
•
Salix myrsinifolia Salisb.
Wierzba czarniawa
VU
•
•
Salix myrtilloides L.
Wierzba borówkolistna
EN
E
R
Salix starkeana Willd.
Wierzba śniada
EN
V
•
VU
VU
V
•
V
•
Salsola kali L.
subsp. kali
subsp. ruthenica (Iljin) Soó
Solanka kolczysta
47
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Salvia pratensis L.
Szałwia łąkowa
NT
•
•
* Salvia verticillata L.
Szałwia okręgowa
VU
•
•
Salvinia natans (L.) All.
Salwinia pływająca
VU
V
V
Samolus valerandi L.
Jarnik solankowy
EN
V
R
Sanguisorba minor Scop. s. str.
Krwiściąg mniejszy
DD
•
•
DD
•
•.
Sanguisorba officinalis L.
Krwiściąg lekarski
VU
•
•
Saxifraga hirculus L.
Skalnica torfowiskowa
CR
E
E
Saxifraga tridactylites L.
Skalnica trójpalczasta
VU
•
•
Scabiosa canescens Waldst. & Kit.
Driakiew wonna
VU
V
•
Scabiosa columbaria L. s. str.
Driakiew gołębia
NT
V
•
Scabiosa ochroleuca L.
Driakiew żółtawa (D. żółta)
VU
•
•
RE
Ex
•
Scheuchzeria palustris L.
Bagnica torfowa
VU
V
•
Schoenoplectus americanus (Pers.) Volkart
Oczeret amerykański
RE
Ex
Ex
Schoenoplectus ×kalmusii (Abrom., Asch. & Graebn.) Palla
Oczeret Kalmusa
DD
•
•
Schoenus ferrugineus L.
Marzyca ruda
CR
E
V
Scirpus radicans Schkuhr
Sitowie korzenioczepne
VU
V
R
Scleranthus polycarpos L.
Czerwiec wieloowockowy
DD
•
•
Scolochloa festucacea (Willd.) Link
Skolochloa trzcinowata
VU
V
R
Scorzonera purpurea L. s. str.
Wężymord stepowy
EN
E
R
*? Sanguisorba muricata (Spach) Gremli
Krwiściąg średni
* Scandix pecten-veneris L.
Czechrzyca (Trybulka) grzebieniowa
48
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Scutellaria hastifolia L.
Tarczyca oszczepowata (T. oszczepolistna)
VU
•
•
Sedum reflexum L.
Rozchodnik ościsty
VU
•
•
Selinum carvifolia (L.) L.
Olszewnik kminkolistny
NT
•
•
Senecio aquaticus Hill
Starzec wodny
VU
V
•
Senecio barbaraeifolius (Krock.) Wimm. & Grab.
Starzec gorczycznikowy (S. gorycznikowy)
VU
V
•
Senecio congestus (R. Br.) DC.
Starzec błotny
VU
•
•
Senecio erucifolius L.
Starzec srebrzysty (S. wąskolistny)
VU
I
•
Senecio fluviatilis Wallr.
Starzec nadrzeczny
VU
V
•
Senecio paludosus L.
Starzec bagienny
VU
V
•
Serratula tinctoria L.
Sierpik barwierski
VU
•
•
Seseli annuum L.
Żebrzyca roczna
VU
•
•
* Setaria italica (L.) P. Beauv.
Włośnica ber
DD
•
•
* Setaria verticillata (L.) P. Beauv.
Włośnica okółkowa (W. okręgowa)
EN
•
•
* Sherardia arvensis L.
Rolnica pospolita
VU
R
•
Silaum silaus (L.) Schinz & Thell.
Koniopłoch łąkowy
EN
V
•
Silene chlorantha (Willd.) Ehrh.
Lepnica zielonawa
VU
•
•
* Silene dichotoma Ehrh.
Lepnica dwudzielna
DD
•
•
* Silene gallica L.
Lepnica francuska
EN
•
•
Silene otites (L.) Wibel
Lepnica wąskopłatowa (L. usznica)
VU
•
•
Silene tatarica (L.) Pers.
Lepnica tatarska
VU
•
•
Sonchus palustris L.
Mlecz błotny (M. nadwodny)
NT
•
•
49
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
*? Sorbus intermedia (Ehrh.) Pers.
Jarząb szwedzki
DD
E
V
Sorbus torminalis (L.) Crantz
Jarząb brekinia (Brzęk)
VU
R
•
Sparganium angustifolium F. Michx.
Jeżogłówka pokrewna
VU
V
V
Sparganium minimum Wallr.
Jeżogłówka najmniejsza
VU
V
•
Sparganium neglectum Beeby
Jeżogłówka zapoznana
DD
•
•
Spergularia media (L.) C. Presl
Muchotrzew trwały
RE
Ex
Ex
Spergularia salina J. Presl & C. Presl
Muchotrzew solniskowy
VU
V
•
* Stachys annua (L.) L.
Czyściec roczny
VU
•
•
* Stachys arvensis (L.) L.
Czyściec polny
VU
E
•
Stachys germanica L.
Czyściec kosmaty
EN
V
•
Stachys recta L.
Czyściec prosty
VU
V
•
Stellaria crassifolia Ehrh.
Gwiazdnica grubolistna
CR
E
V
Stellaria longifolia H. L. Mühl. ex Willd.
Gwiazdnica długolistna
VU
•
•
Stellaria neglecta Weihe
Gwiazdnica zaniedbana
DD
R
•
Stellaria pallida (Dumort.) Piré
Gwiazdnica blada
DD
R
•
Stellaria uliginosa Murray
Gwiazdnica bagienna (G. bagnowa)
NT
V
•
Stipa capillata L.
Ostnica włosowata
RE
V
•
Stipa joannis Celak. s. str.
Ostnica Jana
CR
V
V
Swertia perennis L.
Niebielistka (Swercja) trwała
RE
E
V
Taraxacum balticum Dahlst.
Mniszek bałtycki
DD
•
•
Taraxacum laevigatum (Willd.) DC.
Mniszek drobny
DD
•
•
50
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Taraxacum palustre (Lyons) Symons agg.
Mniszek błotny
DD
•
•
Taxus baccata L.
Cis pospolity
VU
R
•
DD
V
•
VU
V
•
EN
E
•
Thalictrum flavum L.
Rutewka żółta
NT
•
•
Thalictrum lucidum L.
Rutewka wąskolistna
NT
•
•
NT
•
•
Thesium ebracteatum Hayne
Leniec bezpodkwiatkowy
VU
E
•
Thesium linophyllon L.
Leniec pospolity
EN
E
•
Tofieldia calyculata (L.) Wahlenb.
Kosatka kielichowa
RE
Ex
•
Trifolium fragiferum L.
Koniczyna rozdęta
NT
•
•
Trifolium montanum L.
Koniczyna pagórkowa
NT
•
•
Trifolium rubens L.
Koniczyna długokłosowa
EN
E
•
Triglochin maritimum L.
Świbka morska
VU
V
•
Trollius europaeus L. s. str.
Pełnik europejski
VU
V
•
Ulmus laevis Pall.
Wiąz szypułkowy (Limak)
NT
•
•
Ulmus minor Mill. emend. Richens
Wiąz pospolity (W. polny)
NT
•
•
Utricularia australis R. Br.
Pływacz zachodni (P. zaniedbany)
VU
V
•
Utricularia intermedia Hayne
Pływacz średni (P. pośredni)
VU
V
•
Tetragonolobus maritimus (L.) Roth
subsp. siliquosus (L.) Murb.
Komonicznik (Komonica, Głąbigroszek) skrzydlatostrąkowy
Teucrium scordium L.
Ożanka czosnkowa
* Teucrium scorodonia L.
Ożanka nierównoząbkowa
Thalictrum minus L.
subsp. minus
Rutewka mniejsza
51
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Utricularia minor L.
Pływacz drobny (P. mniejszy)
VU
V
•
Utricularia ochroleuca R. W. Hartm.
Pływacz krótkoostrogowy (P. żółtobiały)
EN
E
V
Utricularia vulgaris L.
Pływacz zwyczajny
NT
•
•
RE
•
•
Valeriana angustifolia Tausch
Kozłek wąskolistny
DD
•
•
Valeriana simplicifolia Kabath
Kozłek całolistny
VU
V
•
* Valerianella dentata (L.) Pollich
Roszpunka (Roszponka) ząbkowana
VU
•
•
* Valerianella locusta Laterr. emend. Betcke
Roszpunka (Roszponka) warzywna
NT
•
•
* Valerianella rimosa Bastard
Roszpunka (Roszponka) bruzdkowana
VU
R
•
DD
•
•
VU
•
•
Veronica catenata Pennell
Przetacznik wodny
VU
V
I
Veronica longifolia L.
Przetacznik długolistny
VU
•
•
Veronica montana L.
Przetacznik górski
NT
V
•
DD
•
•
Veronica prostrata L.
Przetacznik rozesłany
DD
•
•
Veronica spicata L.
Przetacznik kłosowy
NT
•
•
Veronica teucrium L.
Przetacznik pagórkowy
VU
V
•
Veronica vindobonensis (M. A. Fisch.) M. A. Fisch.
Przetacznik pannoński
DD
•
•
Vicia dumetorum L.
Wyka zaroślowa
VU
R
•
DD
•
•
* Vaccaria hispanica (Mill.) Rauschert
Krowiziół zbożowy
Verbascum lychnitis L.
Dziewanna firletkowa
* Verbena officinalis L.
Werbena pospolita (W. lekarska)
* Veronica opaca Fr.
Przetacznik ćmy
* Vicia pannonica Crantz
Wyka pannońska
52
Gatunek – Species
Region
PGd PZ PL
Vicia pisiformis L.
Wyka grochowata
VU
V
•
Vicia tenuifolia Roth
Wyka długożagielkowa
VU
•
•
Vincetoxicum hirundinaria Medik.
Ciemiężyk białokwiatowy
NT
•
•
Viola collina Besser
Fiołek pagórkowy
EN
E
•
Viola elatior Fr.
Fiołek wyniosły
EN
E
I
Viola epipsila Ledeb.
Fiołek torfowy
EN
E
E
Viola hirta L.
Fiołek kosmaty
VU
•
•
Viola mirabilis L.
Fiołek przedziwny
NT
R
•
Viola rupestris F. W. Schmidt
Fiołek skalny
NT
•
•
Viola stagnina Kit.
Fiołek mokradłowy
CR
E
V
EN
•
•
VU
•
•
Wolffia arrhiza (L.) Horkel ex Wimm.
Wolffia bezkorzeniowa
VU
V
•
* Xanthium albinum (Widder) H. Scholz
Rzepień włoski (Rz. brzegowy)
NT
•
•
* Xanthium strumarium L.
Rzepień pospolity
VU
•
•
Zannichellia palustris L.
Zamętnica błotna
VU
V
•
Zostera marina L.
Zostera morska
DD
V
•
Zostera noltii Hornem.
Zostera drobna
DD
V
•
*? Virga pilosa (L.) Hill
Szczeciniastka (Szczeć) owłosiona
Viscum album L.
subsp. austriacum (Wiesb.) Vollm.
Jemioła pospolita rozpierzchła
53
Literatura
References
ABROMEIT J., NEUHOFF W., STEFFEN H. 1898–1940. Flora von Ost- und Westpreussen.
1/1–25 (1898): 1–402, 2/26–43 (1903): 403–684, 3/44–49 (1926): 685–780, 4/50–52
(1931): 781–828, 5/53–55 (1934): 829–876, 6/56–78 (1940): 877–1248. Kommissionsverlag Gräfe und Unzer, Berlin–Königsberg.
BRÓŻ E. 1990. Lista wymierających i zagrożonych gatunków roślin naczyniowych Krainy
Świętokrzyskiej. – Roczn. Świętokrz. 17: 97–105.
BRUMMITT R. K., POWELL C. E. 1992. Authors of plant names. Royal Botanic Gardens, Kew,
732 ss.
BULIŃSKI M. 1993. Flora roślin naczyniowych doliny Wierzycy w warunkach antropogenicznych przemian środowiska przyrodniczego. – GTN, Acta Biol. 8: 7–51.
BULIŃSKI M. 1998. Dolina rzeki Wierzycy – ostoją ginących i zagrożonych gatunków flory segetalnej w regionie gdańskim. – Acta Univ. Lodz., Folia Bot. 13: 29–36.
CZUBIŃSKI Z. 1950. Zagadnienia geobotaniczne Pomorza. – Bad. Fizjogr. Pol. Zach. 2(4):
439–658.
CZUBIŃSKI Z., BORÓWKO Z., FILIPISZYNOWA M., KRAWIECOWA A., OŁTUSZEWSKI W., SZWEYKOWSKI J., TOBOLEWSKI Z. 1954. Bielawskie Błoto – ginące torfowisko atlantyckie Pomorza. – Ochr. Przyr. 22: 67–159.
CZYŻEWSKA K. 1998. Kategorie czerwonej listy. – W: CZYŻEWSKA K. (red.), Różnorodność
biologiczna porostów. Wyd. UŁ, Łódź, s. 29–43.
FABISZEWSKI J., KWIATKOWSKI P. 2002. Threatened vascular plants of the Sudeten Mountains.
– Acta Soc. Bot. Pol. 71(4): 339–350.
FAŁTYNOWICZ W., SZMEJA J. 1978. O potrzebie utworzenia stref ochronnych wokół jezior lobeliowych. – Chrońmy Przyr. Ojcz. 34(5): 5–17.
FIJAŁKOWSKI D., LORENS B., SUGIER P. 1998. Rośliny z Polskiej Czerwonej Księgi Roślin na Lubelszczyźnie. – Ann. UMCS, Sect. C, 53: 37–49.
GÄRDENFORS U., HILTON-TAYLOR C., MACE G. M., RODRIGUEZ J. P. 2001. The aplication of
IUCN red list criteria at regional level. – Conserv. Biol. 15(5): 1206–1212.
GŁOWACKI Z., FALKOWSKI M., KRECHOWSKI J., MARCINIUK J., MARCINIUK P., NOWICKA-FALKOWSKA K., WIERZBA M. 2003. Czerwona lista roślin naczyniowych Niziny Południowopodlaskiej. – Chrońmy Przyr. Ojcz. 59(2): 5–41.
GOS K., BOCIĄG K. 1998. Szlakiem jezior lobeliowych – opis wycieczki. – W: HERBICH J., HERBICHOWA M. (red.), Szata roślinna Pomorza – zróżnicowanie, dynamika, zagrożenia,
ochrona. Przewodnik Sesji Terenowych 51. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego, 15–19 IX 1998. Wyd. UG, Gdańsk, s. 244–248.
HERBICH J. 1974. Problem zachowania rezerwatów leśnych w okolicach Opalenia nad dolną
Wisłą. – Ochr. Przyr. 40: 113–138.
HERBICH J. 1986. Projekt ochrony chwastów polnych. – Acta Univ. Lodz., Folia Sozol. 3:
199–203.
HERBICHOWA M. 1972. Co pozostało z atlantyckiego torfowiska Bielawskie Błoto? – Chrońmy Przyr. Ojcz. 28(4): 30–38.
HERBICHOWA M. 1979. Roślinność atlantyckich torfowisk Pobrzeża Kaszubskiego. – GTN,
Acta Biol. 5: 1–50.
IUCN 1980. How to use the IUCN Red Data Book categories. IUCN, Royal Botanic Gardens, Kew, 9 ss.
IUCN 1994. IUCN Red List Categories. IUCN Species Survival Commission, Gland, 21 ss.
54
IUCN 2001. IUCN Red List Categories and Criteria: Version 3.1. IUCN Species Survival
Commission, IUCN, Gland–Cambridge, 30 ss.
JAKUBOWSKA-GABARA J., KUCHARSKI L. 1999. Ginące i zagrożone gatunki flory naczyniowej
zbiorowisk naturalnych i półnaturalnych Polski Środkowej. – Fragm. Flor. Geobot. Ser.
Polonica 6: 55–74.
JASIEWICZ A. (red.) 1988. Materiały do poznania gatunków rzadkich i zagrożonych flory Polski. Cz. I. – Fragm. Flor. Geobot. 33(3–4): 265–501.
JASNOWSKA J., JASNOWSKI M. 1977. Zagrożone gatunki flory torfowisk. – Chrońmy Przyr.
Ojcz. 33(4): 5–14.
JASNOWSKI M., JASNOWSKA J., MARKOWSKI S. 1968. Ginące torfowiska wysokie i przejściowe
w pasie nadbałtyckim Polski. – Ochr. Przyr. 33: 69–124.
KAŹMIERCZAKOWA R., ZARZYCKI K. (red.) 2001. Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i
rośliny kwiatowe. Wyd. 2. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, Instytut Ochrony Przyrody, Kraków, 664 ss.
KĄCKI Z., DAJDOK Z., SZCZĘŚNIAK E. 2003. Czerwona lista roślin naczyniowych Dolnego
Śląska. – W: KĄCKI Z. (red.), Zagrożone gatunki flory naczyniowej Dolnego Śląska. Instytut Biologii Roślin Uniwersytetu Wrocławskiego, Polskie Towarzystwo Przyjaciół
Przyrody „pro Natura”, Wrocław, s. 9–65.
KONDRACKI J. 1994. Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne. PWN, Warszawa,
340 ss.
KORNAŚ J. 1970. Współczesne zmiany flory polskiej. – Wszechświat 9: 229–234.
KORNAŚ J. 1971. Uwagi o współczesnym wymieraniu niektórych gatunków roślin synantropijnych w Polsce. – Mater. Zakł. Fitosoc. Stos. UW 27: 51–64.
KORNAŚ J. 1976. Wymieranie flory europejskiej – fakty, interpretacje, prognozy. – Phytocoenosis 5(3–4): 173–185.
KORNAŚ J. 1981. Oddziaływania człowieka na florę: mechanizmy i konsekwencje. – Wiad.
Bot. 25(3): 165–182.
KRASKA M. (red.) 1994. Jeziora lobeliowe. Charakterystyka, funkcjonowanie i ochrona.
Część I. – Idee Ekologiczne 6, Ser. Szkice 4: 7–177. Wyd. Sorus, Poznań.
KRAWIECOWA A. 1954. W sprawie ochrony jezior lobeliowych na Pomorzu. – Ochr. Przyr.
22: 159–166.
KUCHARCZYK M., SZUKAŁOWICZ I. 2003. Rzadkie i zagrożone rośliny Polesia Zachodniego. –
Kosmos 52(2–3): 321–330.
KUCHARCZYK M., WÓJCIAK J. 1995. Ginące i zagrożone gatunki roślin naczyniowych Wyżyny
Lubelskiej, Roztocza, Wołynia Zachodniego i Polesia Lubelskiego. – Ochr. Przyr. 52:
33–46.
LUBLINER-MIANOWSKA K. 1955. Stan projektowanego rezerwatu „Piaśnickie Łąki”. – Chrońmy Przyr. Ojcz. 11(6): 44–45.
MARKOWSKI R. 1986. Warunki zachowania zasobów genowych wybranych gatunków roślin
górskich w regionie gdańskim. – Acta Univ. Lodz., Folia Sozol. 3: 161–172.
MARKOWSKI R., BULIŃSKI M. 2001 (mscr.). Krytyczna lista roślin naczyniowych Pomorza
Gdańskiego. Gdańsk.
MARKOWSKI R., STASIAK J. 1984. Antropogeniczne przemiany flory obszaru przyujściowego
Przekopu Wisły w ostatnim stuleciu. – Zesz. Nauk. Wydz. BiNoZ UG, Biol. 5: 27–59.
MARKOWSKI R., STASIAK J. 1988. Wybrane problemy synantropizacji flory bezleśnych wydm
nadmorskich w obszarach przyujściowych Wisły. – Zesz. Nauk. Wydz. BGiO UG, Biol. 8:
43–66.
MIREK Z., PIĘKOŚ-MIRKOWA H. 1989. Wymarłe i ginące rośliny naczyniowe polskich Karpat.
– Chrońmy Przyr. Ojcz. 45(3): 5–20.
55
MIREK Z., PIĘKOŚ-MIRKOWA H. 1992. Contemporary threat to the vascular flora of the Polish
Carpathians (S. Poland). – Veröff. Geobot. Inst. ETH, Stiftung Rübel, Zürich 107:
151–162.
MIREK Z., PIĘKOŚ-MIRKOWA H., ZAJĄC A., ZAJĄC M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. – W: MIREK Z.
(red.), Biodiversity of Poland. Różnorodność biologiczna Polski. 1: 1–442. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, Kraków.
NOWAK A., SPAŁEK K. (red.) 2002. Czerwona księga roślin województwa opolskiego. Rośliny
naczyniowe wymarłe, zagrożone i rzadkie. Śląskie Wydawnictwo ADAN, Opole, 158 ss.
OLACZEK R. 1985. Kategorie zagrożenia roślin i zwierząt opracowane przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i jej Zasobów. – Chrońmy Przyr. Ojcz. 41(6): 5–21.
OLACZEK R., ŁAWRYNOWICZ M. 1986. Główne problemy ochrony zasobów genowych roślin
w warunkach naturalnych „in situ”. – Acta Univ. Lodz., Folia Sozol. 3: 3–19.
PARUSEL J. B., WIKA S., BULA R. (red.) 1996. Czerwona lista roślin naczyniowych Górnego
Śląska. – Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. Raporty, Opinie 1: 8–42.
PIĘKOŚ-MIRKOWA H. 2001. Gatunki roślin naczyniowych z polskiej „czerwonej listy” i „czerwonej księgi” w Tatrzańskim Parku Narodowym. – Parki nar. Rez. przyr. 20(3): 3–20.
PIOTROWSKA H. 1976. Przyczyny i skutki regresywnych zmian w nadmorskiej florze halofitów. – Phytocoenosis 5(3–4): 237–246.
PIOTROWSKA H. 1980. Anthropogenic changes in the distribution of halophytes on the coastal fringes of the Gulf of Gdańsk. – Fragm. Flor. Geobot. 26(2–4): 279–297.
PIOTROWSKA H., STASIAK J. 1982. Flora rezerwatu Jar rzeki Raduni na Pojezierzu Kaszubskim. – W: PIOTROWSKA H. (red.), Szata roślinna rezerwatu Jar rzeki Raduni na Pojezierzu Kaszubskim. – Ochr. Przyr. 44: 28–42.
PIOTROWSKA H., STASIAK J. 1984. Rośliny naczyniowe rezerwatu „Jar rzeki Raduni” na Pojezierzu Kaszubskim. – Zesz. Nauk. Wydz. BiNoZ UG, Biol. 5: 93–124.
POLAKOWSKI B. 1962. Ochrona ginących gatunków roślin torfowiskowych na Pomorzu
Wschodnim. – Ochr. Przyr. 28: 137–157.
POLAKOWSKI B. 1963. Stosunki geobotaniczne Pomorza Wschodniego. – Zesz. Nauk. WSR
Olsztyn 15(1): 1–168.
ROTHMALER W. 1976. Exkursionsflora für die Gebiete der DDR und der BRD. Kritischer
Band. Volk und Wissen Volkseigener Verl., Berlin, 811 ss.
ROTHMALER W., SCHUBERT R., VENT W. (red.) 1994. Exkursionsflora von Deutschland. 4.
Gefässpflanzen: Kritischer Band. 8. Aufl. Gustav Fischer Verlag, Jena–Stuttgart, 811 ss.
RUTKOWSKI L. 1997. II. Rośliny naczyniowe – Tracheophyta. – W: BUSZKO J., KASPRZYK K.,
PAWLIKOWSKI T., PRZYSTALSKI A., RUTKOWSKI L. (red.), Czerwona lista roślin i zwierząt
ginących i zagrożonych w regionie kujawsko-pomorskim. – Acta Univ. Nicolai Copernici, Biol. 53, Supl. Nauki Mat.-Przyr. 98: 5–20.
SPAŁEK K. 1997. Czerwona lista roślin naczyniowych w województwie opolskim. – Natura
Silesiae Superioris 1: 17–32.
SULMA T. 1959. Główne problemy botaniczne Pomorza. – Acta Biol. Med., Soc. Sc. Gedan.
3(2): 19–73.
SULMA T., WALAS J. 1963. Aktualny stan rezerwatów roślinności kserotermicznej w obszarze
dolnej Wisły. – Ochr. Przyr. 29: 267–329.
SZAFER W. 1972. Szata roślinna Polski niżowej. – W: SZAFER W., ZARZYCKI K. (red.), Szata
roślinna Polski. 2: 17–188. Wyd. 2. PWN, Warszawa.
SZLACHETKO D. L. 1995. Systema Orchidalium. – Fragm. Flor. Geobot., Suppl. 3: 1–152.
SZLACHETKO D. L., SKAKUJ M. 1996. Storczyki Polski. Wyd. Sorus, Poznań, 258 ss.
SZMEJA J. 1996. Rejestr polskich jezior lobeliowych. – Fragm. Flor. Geobot. Ser. Polonica 3:
347–367.
56
SZMEJA J. 1998a. Jeziora. Cz. I. Geneza, specyfika i zagrożenia jezior pomorskich. – W: HERBICH J., HERBICHOWA M. (red.), Szata roślinna Pomorza – zróżnicowanie, dynamika, zagrożenia, ochrona. Przewodnik Sesji Terenowych 51. Zjazdu Polskiego Towarzystwa
Botanicznego, 15–19 IX 1998. Wyd. UG, Gdańsk, s. 223–230.
SZMEJA J. 1998b. Jeziora. Cz. II. Charakterystyka jezior lobeliowych. – W: HERBICH J., HERBICHOWA M. (red.), Szata roślinna Pomorza – zróżnicowanie, dynamika, zagrożenia,
ochrona. Przewodnik Sesji Terenowych 51. Zjazdu Polskiego Towarzystwa Botanicznego, 15–19 IX 1998. Wyd. UG, Gdańsk, s. 231–258.
WARCHOLIŃSKA A.U. 1986–1987. Lista zagrożonych gatunków segetalnych środkowej Polski. – Fragm. Flor. Geobot. 31/32(1–2): 225–231.
WOJTERSKI T., WOJTERSKA H., WOJTERSKA M. 1994. Podział geobotaniczny Pomorza Gdańskiego na podstawie map potencjalnej roślinności naturalnej, potencjalnych fitokompleksów krajobrazowych i krajobrazów roślinnych. – Bad. Fizjogr. Pol. Zach., Ser. B –
Botanika 43: 9–49.
ZAJĄC M. 1996. Mountain vascular plants in the Polish Lowlands. – Polish Bot. Stud. 11:
1–92.
ZAJĄC A., ZAJĄC M. (red.) 2001. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce.
Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki UJ, Kraków, 715 ss.
ZAJĄC M., ZAJĄC A. 1998. Czerwona lista roślin naczyniowych byłego województwa krakowskiego. – Ochr. Przyr. 55: 25–35.
ZARZYCKI K., KAŹMIERCZAKOWA R. (red.) 1993. Polska czerwona księga roślin. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków, 310 ss.
ZARZYCKI K., SZELĄG Z. 1992. Czerwona lista roślin naczyniowych zagrożonych w Polsce. –
W: ZARZYCKI K., WOJEWODA W., HEINRICH Z. (red.), Lista roślin zagrożonych w Polsce.
Wyd. 2. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, Kraków, s. 87–98.
ŻUKOWSKI W. 1977. Zanikanie storczyków w Polsce niżowej w świetle analizy obecnego rozmieszczenia wybranych gatunków. – Phytocoenosis 5(3–4): 215–226.
ŻUKOWSKI W., JACKOWIAK B. 1995. Lista roślin naczyniowych ginących i zagrożonych na Pomorzu Zachodnim i w Wielkopolsce. – W: ŻUKOWSKI W., JACKOWIAK B. (red.), Ginące i
zagrożone rośliny naczyniowe Pomorza Zachodniego i Wielkopolski. – Prace Zakładu
Taksonomii Roślin UAM w Poznaniu 3: 9–96. Bogucki Wyd. Naukowe, Poznań.
Indeks polskich nazw
roślin (z odsyłaczami
do nazw łacińskich)
Index of Polish plant
names (with reference
to Latin names)
W indeksie uwzględniono wszystkie polskie nazwy roślin zamieszczone
w opracowaniu, nie odróżniając nazw
obowiązujących od synonimicznych i
potocznych. Sprawdzenie, która z nich
jest obowiązująca, wymaga odszukania
w wykazie głównym odpowiadającej jej
nazwy łacińskiej. W indeksie użyto
wielkich liter w polskich nazwach rodzajów roślin ze względów graficznych
i porządkowych; nazwy te z zasady pisze się jednak małą literą.
In the index, all Polish names of
plants mentioned in this work have
been taken into consideration (including the synonymic and the popular
ones). In order to check which name is
recommended it is necessary to find its
adequate Latin name in the main list.
Due to some graphical and ordering reasons capital letters of Polish names of
genera were used (though commonly
these are written with small letters).
A
Arnika górska – Arnica montana L.
Aster gawędka – Aster amellus L.
Aster solny – Aster tripolium L.
B
Babka morska – Plantago maritima L. s. str.
Babka nadmorska – Plantago maritima L. s. str.
Babka pierzasta – Plantago coronopus L.
Babka Wintera – Plantago winteri Wirtg.
Bagnica torfowa – Scheuchzeria palustris L.
Bebłek błotny – Peplis portula L.
Bieluń dziędzierzawa – Datura stramonium L.
Bniec dwudzielny – Melandrium noctiflorum (L.) Fr.
Bodziszek czerwony – Geranium sanguineum L.
Bodziszek gołębi – Geranium columbinum L.
Bodziszek leśny – Geranium sylvaticum L.
Brodawnik różnoowockowy – Leontodon taraxacoides (Vill.) Mérat
Brodobrzanka wodna – Catabrosa aquatica (L.) P. Beauv.
Brzeżyca jednokwiatowa – Littorella uniflora (L.) Asch.
Brzęk – Sorbus torminalis (L.) Crantz
Brzoza niska – Betula humilis Schrank
Bukwica lekarska – Betonica officinalis L.
Bukwica zwyczajna – Betonica officinalis L.
Buławnik czerwony – Cephalanthera rubra (L.) Rich.
Buławnik mieczolistny – Cephalanthera longifolia (L.) Fritsch
58
C
Centuria nadbrzeżna – Centaurium littorale (Turner) Gilmour
Centuria nadobna – Centaurium pulchellum (Sw.) Druce
Chenorinum małe – Chaenorhinum minus (L.) Lange
Chrząstkowiec polny – Polycnemum arvense L.
Chrząstkowiec pospolity – Polycnemum arvense L.
Cibora brunatna – Cyperus fuscus L.
Cibora żółta – Cyperus flavescens L.
Ciemiężyk białokwiatowy – Vincetoxicum hirundinaria Medik.
Cienistka Roberta – Gymnocarpium robertianum (Hoffm.) Newman
Cis pospolity – Taxus baccata L.
Cymbalaria bluszczykowata – Cymbalaria muralis P. Gaertn., B. Mey. & Scherb.
Cymbalaria murowa – Cymbalaria muralis P. Gaertn., B. Mey. & Scherb.
Czartawa pośrednia – Circaea intermedia Ehrh.
Czechrzyca grzebieniowa – Scandix pecten-veneris L.
Czerniec gronkowy – Actaea spicata L.
Czerwiec wieloowockowy – Scleranthus polycarpos L.
Czosnek kątowaty – Allium angulosum L.
Czosnek niedźwiedzi – Allium ursinum L.
Czosnek skalny – Allium montanum F. W. Schmidt
Czosnek wężowy – Allium scorodoprasum L.
Czyściec kosmaty – Stachys germanica L.
Czyściec polny – Stachys arvensis (L.) L.
Czyściec prosty – Stachys recta L.
Czyściec roczny – Stachys annua (L.) L.
D
Dąbrówka piramidalna – Ajuga pyramidalis L.
Długosz królewski – Osmunda regalis L.
Driakiew gołębia – Scabiosa columbaria L. s. str.
Driakiew wonna – Scabiosa canescens Waldst. & Kit.
Driakiew żółta – Scabiosa ochroleuca L.
Driakiew żółtawa – Scabiosa ochroleuca L.
Dymnica drobnokwiatowa – Fumaria vaillantii Loisel.
Dyptam jesionolistny – Dictamnus albus L.
Dziewanna firletkowa – Verbascum lychnitis L.
Dziewięćsił bezłodygowy – Carlina acaulis L.
Dziewięćsił pośredni – Carlina intermedia Schur
Dziobak nadmorski – Cakile maritima Scop.
Dziurawiec rozesłany – Hypericum humifusum L.
Dzwonecznik wonny – Adenophora liliifolia (L.) Besser
Dzwonek syberyjski – Campanula sibirica L.
Dzwonek szczeciniasty – Campanula cervicaria L.
Dzwonek szerokolistny – Campanula latifolia L.
E
Elisma wodna – Luronium natans (L.) Raf.
Elszolcja orzęsiona – Elsholtzia ciliata (Thunb.) Hyl.
59
F
Fiołek kosmaty – Viola hirta L.
Fiołek mokradłowy – Viola stagnina Kit.
Fiołek pagórkowy – Viola collina Besser
Fiołek przedziwny – Viola mirabilis L.
Fiołek skalny – Viola rupestris F. W. Schmidt
Fiołek torfowy – Viola epipsila Ledeb.
Fiołek wyniosły – Viola elatior Fr.
G
Gałuszka kulecznica – Pilularia globulifera L.
Gęsiówka Gerarda – Arabis planisiliqua (Pers.) Rchb.
Gęsiówka Żerarda – Arabis planisiliqua (Pers.) Rchb.
Gipsówka baldachogronowa – Gypsophila fastigiata L.
Gipsówka polna – Gypsophila muralis L.
Głąbigroszek skrzydlatostrąkowy – Tetragonolobus maritimus (L.) Roth subsp. siliquosus
(L.) Murb.
Głowienka wielkokwiatowa – Prunella grandiflora (L.) Scholler
Głóg odgiętodziałkowy odm. Lindmana – Crataegus rhipidophylla Gand. var. lindmanii
(Hrabìtová) K. I. Chr.
Głóg wielkoowocowy – Crataegus ×macrocarpa Hegetschw.
Gnidosz błotny – Pedicularis palustris L.
Gnidosz królewski – Pedicularis sceptrum-carolinum L.
Gnidosz rozesłany – Pedicularis sylvatica L.
Gnieźnik leśny – Neottia nidus-avis (L.) Rich.
Gnieźnik sercowaty – Neottia cordata (L.) Rich. (Listera cordata (L.) R. Br.)
Gorczycznik pospolity łękowaty – Barbarea vulgaris R. Br. subsp. arcuata (Opiz) Simonk
(Barbarea arcuata Rchb.)
Gorczycznik pośredni – Barbarea intermedia Boreau
Gorczycznik prosty – Barbarea stricta Andrz.
Goryczka bałtycka – Gentianella baltica (Murb.) Börner
Goryczka błotna – Gentianella uliginosa (Willd.) Börner
Goryczka gorzkawa – Gentianella amarella (L.) Börner
Goryczka krzyżowa – Gentiana cruciata L.
Goryczka wąskolistna – Gentiana pneumonanthe L.
Goryczuszka bałtycka – Gentianella baltica (Murb.) Börner
Goryczuszka błotna – Gentianella uliginosa (Willd.) Börner
Goryczuszka gorzkawa – Gentianella amarella (L.) Börner
Gorysz siny – Peucedanum cervaria (L.) Lapeyr.
Goździcznik wycięty – Petrorhagia prolifera (L.) P. W. Ball & Heywood
Goździeniec okółkowy – Illecebrum verticillatum L.
Goździk kosmaty – Dianthus armeria L.
Goździk piaskowy – Dianthus arenarius L.
Goździk pyszny – Dianthus superbus L. s. str.
Gółka długoostrogowa – Gymnadenia conopsea (L.) R. Br.
Grążel drobny – Nuphar pumila (Timm) DC.
Grenlandia gęsta – Groenlandia densa (L.) Fourr.
Groszek błotny – Lathyrus palustris L.
Groszek nadmorski – Lathyrus japonicus Willd. subsp. maritimus (L.) P. W. Ball
Groszek różnolistny – Lathyrus heterophyllus L.
Groszek wielkoprzylistkowy – Lathyrus pisiformis L.
60
Gruszyczka jednokwiatowa – Moneses uniflora (L.) A. Gray
Gruszyczka okrągłolistna – Pyrola rotundifolia L.
Gruszyczka średnia – Pyrola media Sw.
Gruszycznik jednokwiatowy – Moneses uniflora (L.) A. Gray
Grzybienie białe – Nymphaea alba L.
Grzybienie północne – Nymphaea candida C. Presl
Grzybienie zapoznane – Nymphaea candida C. Presl
Grzybieńczyk wodny – Nymphoides peltata (S. G. Gmel.) Kuntze
Gwiazdnica bagienna – Stellaria uliginosa Murray
Gwiazdnica bagnowa – Stellaria uliginosa Murray
Gwiazdnica blada – Stellaria pallida (Dumort.) Piré
Gwiazdnica długolistna – Stellaria longifolia H. L. Mühl. ex Willd.
Gwiazdnica grubolistna – Stellaria crassifolia Ehrh.
Gwiazdnica zaniedbana – Stellaria neglecta Weihe
J
Jałowiec pospolity halny – Juniperus communis L. subsp. alpina (Sm.) Celak.
Janowiec barwierski – Genista tinctoria L.
Jarnik solankowy – Samolus valerandi L.
Jarząb brekinia – Sorbus torminalis (L.) Crantz
Jarząb szwedzki – Sorbus intermedia (Ehrh.) Pers.
Jarzmianka większa – Astrantia major L.
Jaskier Baudota – Batrachium baudotii (Godr.) Bosch
Jaskier kaszubski – Ranunculus cassubicus L. s. l.
Jaskier leżący – Ranunculus reptans L.
Jaskier łagodny – Ranunculus sardous Crantz
Jaskier odłogowy – Ranunculus arvensis L.
Jaskier polny – Ranunculus arvensis L.
Jaskier rdzawy – Ranunculus strigulosus Schur
Jaskier rzeczny – Batrachium fluitans (Lam.) Wimm.
Jaskier sardyński – Ranunculus sardous Crantz
Jaskier Stevena – Ranunculus strigulosus Schur
Jaskier wielokwiatowy – Ranunculus polyanthemos L.
Jasnota mieszańcowa – Lamium incisum Willd.
Jasnota pośrednia – Lamium moluccellifolium Fr.
Jastrzębiec Bauhina – Hieracium bauhinii Schult.
Jastrzębiec ciepłolubny – Hieracium calodon Tausch ex A. Peter
Jastrzębiec gronkowy – Hieracium lactucella Wallr.
Jastrzębiec kwiecisty – Hieracium floribundum Wimm. & Grab.
Jastrzębiec łąkowy – Hieracium caespitosum Dumort.
Jastrzębiec mylący – Hieracium fallax Willd.
Jastrzębiec pruski – Hieracium prussicum Nägeli & A. Peter
Jastrzębiec rozłogowy – Hieracium flagellare Willd.
Jastrzębiec wierzchotkowy – Hieracium cymosum L.
Jastrzębiec wysoki – Hieracium piloselloides Vill.
Jastrzębiec żmijowcowaty – Hieracium echioides Lumn.
Jemioła pospolita rozpierzchła – Viscum album L. subsp. austriacum (Wiesb.) Vollm.
Jezierza mniejsza – Najas minor All.
Jezierza morska – Najas marina L.
Jeżogłówka najmniejsza – Sparganium minimum Wallr.
Jeżogłówka pokrewna – Sparganium angustifolium F. Michx.
61
Jeżogłówka zapoznana – Sparganium neglectum Beeby
Jeżyna bruzdowana – Rubus sulcatus Vest
Jeżyna bukietowa – Rubus grabowskii Weihe ex Günther & All.
Jeżyna gocka – Rubus gothicus Frid. & Gelert ex E. H. L. Krause
Jeżyna Lidforsa – Rubus lidforsii (Gelert) Lange
Jeżyna meklemburska – Rubus circipanicus E. H. L. Krause
Jeżyna notecka – Rubus czarnunensis (Sprib.) Sprib.
Jeżyna szarozielona – Rubus fasciculatus P. J. Müll.
Jeżyna wielkolistna – Rubus macrophyllus Weihe & Nees
Jeżyna wielolistna – Rubus chlorothyrsos Focke
Jęczmieniec zwyczajny – Hordelymus europaeus (L.) Jess. ex Harz
K
Kanianka europejska – Cuscuta europaea L.
Kanianka lnowa – Cuscuta epilinum Weihe ex Boenn.
Kanianka macierzankowa – Cuscuta epithymum (L.) L. s. str.
Kanianka pospolita – Cuscuta europaea L.
Kanianka wielka – Cuscuta lupuliformis Krock.
Karmnik bezpłatkowy – Sagina ciliata Fr.
Klon polny – Acer campestre L.
Kłoć wiechowata – Cladium mariscus (L.) Pohl
Kocimiętka właściwa – Nepeta cataria L.
Kokornak powojnikowy – Aristolochia clematitis L.
Kokorycz pełna – Corydalis solida (L.) Clairv.
Kokorycz pusta – Corydalis cava Schweigg. & Körte
Kokoryczka okółkowa – Polygonatum verticillatum (L.) All.
Komonica skrzydlatostrąkowa – Tetragonolobus maritimus (L.) Roth subsp. siliquosus (L.)
Murb.
Komonica wąskolistna – Lotus tenuis Waldst. & Kit. ex Willd.
Komonicznik skrzydlatostrąkowy – Tetragonolobus maritimus (L.) Roth subsp. siliquosus
(L.) Murb.
Komosa jesienna – Chenopodium ficifolium Sm.
Komosa kalinolistna – Chenopodium opulifolium Schrad. ex W. D. J. Koch & Ziz.
Komosa mierzliwa – Chenopodium vulvaria L.
Komosa murowa – Chenopodium murale L.
Komosa sina – Chenopodium glaucum L.
Komosa strzałkowata – Chenopodium bonus-henricus L.
Komosa trójkątna – Chenopodium urbicum L.
Koniczyna długokłosowa – Trifolium rubens L.
Koniczyna pagórkowa – Trifolium montanum L.
Koniczyna rozdęta – Trifolium fragiferum L.
Koniopłoch łąkowy – Silaum silaus (L.) Schinz & Thell.
Konitrut błotny – Gratiola officinalis L.
Kopytnik pospolity – Asarum europaeum L.
Kosaciec syberyjski – Iris sibirica L.
Kosatka kielichowa – Tofieldia calyculata (L.) Wahlenb.
Kosmatka blada – Luzula pallescens Sw.
Kosmatka olbrzymia – Luzula sylvatica (Huds.) Gaudin
Kostrzewa nitkowata – Festuca tenuifolia Sibth.
Kostrzewa piaskowa – Festuca psammophila (Hack. ex Celak.) Fritsch
Kostrzewa poleska – Festuca polesica Zapał.
62
Kostrzewa różnolistna – Festuca heterophylla Lam.
Koślaczek stożkowaty – Anacamptis pyramidalis (L.) Rich.
Kozieniec – Lonicera periclymenum L.
Kozłek całolistny – Valeriana simplicifolia Kabath
Kozłek wąskolistny – Valeriana angustifolia Tausch
Kropidło piszczałkowate – Oenanthe fistulosa L.
Kroplik żółty – Mimulus guttatus DC.
Krowiziół zbożowy – Vaccaria hispanica (Mill.) Rauschert
Krucjata krzyżowa – Cruciata laevipes Opiz
Kruszczyk błotny – Epipactis palustris (L.) Crantz
Kruszczyk rdzawoczerwony – Epipactis atrorubens (Hoffm.) Besser
Kruszczyk siny – Epipactis purpurata Sm.
Krwawnik pannoński – Achillea pannonica Scheele
Krwawnik wierzbolistny – Achillea salicifolia Besser
Krwiściąg lekarski – Sanguisorba officinalis L.
Krwiściąg mniejszy – Sanguisorba minor Scop. s. str.
Krwiściąg średni – Sanguisorba muricata (Spach) Gremli
Krzyżownica czubata – Polygala comosa Schkuhr
Krzyżownica gorzka – Polygala amara L.
Krzyżownica gorzkawa – Polygala amarella Crantz
Krzyżownica ostroskrzydełkowa – Polygala oxyptera Rchb.
Kuklik sztywny – Geum aleppicum Jacq.
Kukułka bałtycka – Dactylorhiza baltica (Klinge) N. I. Orlova
Kukułka Fuchsa – Dactylorhiza fuchsii (Druce) Soó
Kukułka krwista – Dactylorhiza incarnata (L.) Soó
Kukułka plamista – Dactylorhiza maculata (L.) Soó
Kukułka Russowa – Dactylorhiza russowii (Klinge) Holub
Kukułka szerokolistna – Dactylorhiza majalis (Rchb.) P. F. Hunt & Summerh.
Kukułka Traunsteinera – Dactylorhiza traunsteineri (Saut.) Soó
Kupalnik górski – Arnica montana L.
Kurzyślad błękitny – Anagallis foemina Mill.
L
Lenek stoziarn – Radiola linoides Roth
Leniec bezpodkwiatkowy – Thesium ebracteatum Hayne
Leniec pospolity – Thesium linophyllon L.
Lepczyca rozesłana – Asperugo procumbens L.
Lepiężnik biały – Petasites albus (L.) Gaertn.
Lepnica dwudzielna – Silene dichotoma Ehrh.
Lepnica francuska – Silene gallica L.
Lepnica tatarska – Silene tatarica (L.) Pers.
Lepnica usznica – Silene otites (L.) Wibel
Lepnica wąskopłatowa – Silene otites (L.) Wibel
Lepnica zielonawa – Silene chlorantha (Willd.) Ehrh.
Lepnik zwyczajny – Lappula squarrosa (Retz.) Dumort.
Lilia złotogłów – Lilium martagon L.
Limak – Ulmus laevis Pall.
Linnea północna – Linnaea borealis L.
Lipiennik Loesela – Liparis loeselii (L.) Rich.
Listera sercowata – Neottia cordata (L.) Rich. (Listera cordata (L.) R. Br.)
Lnica bluszczykowata – Cymbalaria muralis P. Gaertn., B. Mey. & Scherb.
63
Lnica mała – Chaenorhinum minus (L.) Lange
Lnica murowa – Cymbalaria muralis P. Gaertn., B. Mey. & Scherb.
Lnica polna – Linaria arvensis (L.) Desf.
Lnica wonna – Linaria odora (M. Bieb.) Fisch.
Lniczka mała – Chaenorhinum minus (L.) Lange
Lnicznik cuchnący – Camelina alyssum (Mill.) Thell.
Lnicznik siewny – Camelina sativa (L.) Crantz
Lnicznik właściwy – Camelina alyssum (Mill.) Thell.
Lobelia jeziorna – Lobelia dortmanna L.
Lucerna kolczastostrąkowa – Medicago minima (L.) L.
Lulek czarny – Hyoscyamus niger L.
Ł
Łoboda długolistna – Atriplex oblongifolia Waldst. & Kit.
Łoboda gwiazdkowata – Atriplex rosea L.
Łoboda nadbrzeżna – Atriplex littoralis L.
Łoboda nadmorska – Atriplex glabriuscula Edmondston
Łoboda wąskolistna – Atriplex oblongifolia Waldst. & Kit.
Łoboda zdobna – Atriplex calotheca (Rafn) Fr.
Łopian gajowy – Arctium nemorosum Lej.
Łyszczec baldachogronowy – Gypsophila fastigiata L.
Łyszczec baldaszkogronowy – Gypsophila fastigiata L.
Łyszczec polny – Gypsophila muralis L.
M
Malina moroszka – Rubus chamaemorus L.
Manna długoząbkowa – Glyceria declinata Bréb.
Manna gajowa – Glyceria nemoralis (R. Uechtr.) R. Uechtr. & Körn.
Mannica nadmorska – Puccinellia maritima (Huds.) Parl.
Marzanka barwierska – Asperula tinctoria L.
Marzyca ruda – Schoenus ferrugineus L.
Marzymięta grzebieniasta – Elsholtzia ciliata (Thunb.) Hyl.
Mącznica lekarska – Arctostaphylos uva-ursi (L.) Spreng.
Mieczyk błotny – Gladiolus paluster Gaudin
Mieczyk dachówkowaty – Gladiolus imbricatus L.
Miesiącznica trwała – Lunaria rediviva L.
Miesięcznik trwały – Lunaria rediviva L.
Mięta kosmata – Mentha ×niliaca Juss. ex Jacq.
Mięta polej – Mentha pulegium L.
Mikołajek nadmorski – Eryngium maritimum L.
Mikołajek płaskolistny – Eryngium planum L.
Mikołajek polny – Eryngium campestre L.
Miłek letni – Adonis aestivalis L.
Miłek wiosenny – Adonis vernalis L.
Miodokwiat krzyżowy – Herminium monorchis (L.) R. Br.
Miodunka wąskolistna – Pulmonaria angustifolia L.
Mlecz błotny – Sonchus palustris L.
Mlecz nadwodny – Sonchus palustris L.
Mlecznik nadmorski – Glaux maritima L.
Mniszek bałtycki – Taraxacum balticum Dahlst.
Mniszek błotny – Taraxacum palustre (Lyons) Symons agg.
64
Mniszek drobny – Taraxacum laevigatum (Willd.) DC.
Modrzewnica pospolita – Andromeda polifolia L.
Modrzewnica północna – Andromeda polifolia L.
Mokrzyca lepka – Minuartia viscosa (Schreb.) Schinz & Thell.
Monezes jednokwiatowy – Moneses uniflora (L.) A. Gray
Muchotrzew solniskowy – Spergularia salina J. Presl & C. Presl
Muchotrzew trwały – Spergularia media (L.) C. Presl
N
Nadbrzeżyca nadrzeczna – Corrigiola litoralis L.
Nadwodnik naprzeciwlistny – Elatine hydropiper L. emend. Oeder
Nadwodnik okółkowy – Elatine alsinastrum L.
Nadwodnik sześciopręcikowy – Elatine hexandra (Lapierre) DC.
Nadwodnik trójpręcikowy – Elatine triandra Schkuhr
Namulnik brzegowy – Limosella aquatica L.
Naparstnica zwyczajna – Digitalis grandiflora Mill.
Naradka północna – Androsace septentrionalis L.
Nasięźrzał pospolity – Ophioglossum vulgatum L.
Nawrocik lekarski – Lithospermum officinale L.
Nawrot lekarski – Lithospermum officinale L.
Nerecznica górska – Dryopteris expansa (C. Presl) Fraser-Jenk. & Jermy
Nerecznica górska (Zaproć górska) – Oreopteris limbosperma (Bellardi ex All.) Holub
Nerecznica grzebieniasta – Dryopteris cristata (L.) A. Gray
Nicennica niemiecka – Filago vulgaris Lam.
Niebielistka trwała – Swertia perennis L.
Niedośpiałek maleńki – Centunculus minimus L.
Niezapominajka darniowa – Myosotis caespitosa Schultz
Niezapominajka różnobarwna – Myosotis discolor Pers.
Niezapominajka skąpokwiatowa – Myosotis sparsiflora Pohl
Nostrzyk wyniosły – Melilotus altissima Thuill.
Nostrzyk ząbkowany – Melilotus dentata (Waldst. & Kit.) Pers.
O
Obione szypułkowa – Halimione pedunculata (L.) Aellen
Obuwik pospolity – Cypripedium calceolus L.
Oczeret amerykański – Schoenoplectus americanus (Pers.) Volkart
Oczeret Kalmusa – Schoenoplectus ×kalmusii (Abrom., Asch. & Graebn.) Palla
Okrzyn łąkowy – Laserpitium prutenicum L.
Okrzyn pruski – Laserpitium prutenicum L.
Okrzyn szerokolistny – Laserpitium latifolium L.
Oleśnik górski – Libanotis pyrenaica (L.) Bourg.
Olszewnik kminkolistny – Selinum carvifolia (L.) L.
Oman szorstki – Inula hirta L.
Oman wierzbolistny – Inula salicina L.
Orlik pospolity – Aquilegia vulgaris L.
Oset zwisły – Carduus nutans L.
Ostnica Jana – Stipa joannis Celak. s. str.
Ostnica włosowata – Stipa capillata L.
Ostrołódka kosmata – Oxytropis pilosa (L.) DC.
Ostromlecz błotny – Euphorbia palustris L.
Ostromlecz błyszczący – Euphorbia lucida Waldst. & Kit.
65
Ostromlecz drobny – Euphorbia exigua L.
Ostrożeń krótkołodygowy – Cirsium acaule Scop.
Ostrożeń łąkowy – Cirsium rivulare (Jacq.) All.
Ostrzew rudy – Blysmus rufus (Huds.) Link
Owies owsik – Avena strigosa Schreb.
Owies szorstki – Avena strigosa Schreb.
Owsica łąkowa – Avenula pratensis (L.) Dumort.
Ozorka zielona – Coeloglossum viride (L.) Hartm.
Ożanka czosnkowa – Teucrium scordium L.
Ożanka nierównoząbkowa – Teucrium scorodonia L.
P
Paklon – Acer campestre L.
Palusznik krwawy – Digitaria sanguinalis (L.) Scop.
Paprotnica krucha – Cystopteris fragilis (L.) Bernh.
Paprotnik kolczysty – Polystichum aculeatum (L.) Roth
Pełnik europejski – Trollius europaeus L. s. str.
Perz sitowy nadmorski – Elymus farctus (Viv.) Runemark ex Melderis subsp.
boreali-atlanticus Simonet & Guin. (Agropyron junceum (L.) P. Beauv. subsp.
boreatlanticum Simonk. & Guin.)
Pępawa miękka – Crepis mollis (Jacq.) Asch. s. str.
Pępawa różyczkolistna – Crepis praemorsa (L.) Tausch
Pieprzyca gęstokwiatowa – Lepidium densiflorum Schrad.
Pieprzyca polna – Lepidium campestre (L.) R. Br.
Pierwiosnek omączony – Primula farinosa L.
Pierwiosnka omączona – Primula farinosa L.
Pięciornik biały – Potentilla alba L.
Pięciornik niski – Potentilla supina L.
Pięciornik norweski – Potentilla norvegica L.
Pięciornik pagórkowy – Potentilla collina Wibel s. str.
Pięciornik pośredni – Potentilla intermedia L. non Wahlenb.
Pięciornik skalny – Potentilla rupestris L.
Pióropusznik strusi – Matteucia struthiopteris (L.) Tod.
Pluskwica cuchnąca – Cimicifuga europaea Schipcz.
Pluskwica europejska – Cimicifuga europaea Schipcz.
Płesznik czerwonkowy – Pulicaria dysenterica (L.) Bernh.
Płesznik zwyczajny – Pulicaria vulgaris Gaertn.
Pływacz drobny – Utricularia minor L.
Pływacz krótkoostrogowy – Utricularia ochroleuca R. W. Hartm.
Pływacz mniejszy – Utricularia minor L.
Pływacz pośredni – Utricularia intermedia Hayne
Pływacz średni – Utricularia intermedia Hayne
Pływacz zachodni – Utricularia australis R. Br.
Pływacz zaniedbany – Utricularia australis R. Br.
Pływacz zwyczajny – Utricularia vulgaris L.
Pływacz żółtobiały – Utricularia ochroleuca R. W. Hartm.
Podejźrzon księżycowy – Botrychium lunaria (L.) Sw.
Podejźrzon marunowy – Botrychium matricariifolium (Retz.) A. Braun ex W. D. J. Koch
Podejźrzon pojedynczy – Botrychium simplex E. Hitchc.
Podejźrzon rutolistny – Botrychium multifidum (S. G. Gmel.) Rupr.
Podkolan biały – Platanthera bifolia (L.) Rich.
66
Podkolan zielonawy – Platanthera chlorantha (Custer) Rchb.
Podrzeń żebrowiec – Blechnum spicant (L.) Roth
Pomocnik baldaszkowy – Chimaphila umbellata (L.) W. P. C. Barton
Ponikło igłowate – Eleocharis acicularis (L.) Roem. & Schult.
Ponikło jajowate – Eleocharis ovata (Roth) Roem. & Schult.
Ponikło jednoprzysadkowe – Eleocharis uniglumis (Link) Schult.
Ponikło maleńkie – Eleocharis parvula (Roem. & Schult.) Link ex Bluff, Nees & Schauer
Ponikło skąpokwiatowe – Eleocharis quinqueflora (Hartmann) O. Schwarz
Ponikło sutkowate – Eleocharis mamillata (H. Lindb.) H. Lindb. ex Dörfl. s. str.
Ponikło wielołodygowe – Eleocharis multicaulis Sm.
Popłoch pospolity – Onopordum acanthium L.
Poryblin jeziorny – Isoëtes lacustris L.
Poryblin kolczasty – Isoëtes echinospora Durieu
Posłonek rozesłany – Helianthemum nummularium (L.) Mill.
Poziomka twardawa – Fragaria viridis Duchesne
Poziomka wysoka – Fragaria moschata Duchesne
Prosienicznik gładki – Hypochoeris glabra L.
Prosienicznik plamisty – Hypochoeris maculata L.
Przestęp dwupienny – Bryonia dioica Jacq.
Przetacznik ćmy – Veronica opaca Fr.
Przetacznik długolistny – Veronica longifolia L.
Przetacznik górski – Veronica montana L.
Przetacznik kłosowy – Veronica spicata L.
Przetacznik pagórkowy – Veronica teucrium L.
Przetacznik pannoński – Veronica vindobonensis (M. A. Fisch.) M. A. Fisch.
Przetacznik rozesłany – Veronica prostrata L.
Przetacznik wodny – Veronica catenata Pennell
Przewiercień długolistny – Bupleurum longifolium L.
Przewiercień okrągłolistny – Bupleurum rotundifolium L.
Przęstka pospolita – Hippuris vulgaris L.
Przygiełka biała – Rhynchospora alba (L.) Vahl
Przygiełka brunatna – Rhynchospora fusca (L.) W. T. Aiton
Przytulia krzyżowa – Cruciata laevipes Opiz
Przytulia leśna – Galium sylvaticum L.
Przytulia Schultesa – Galium schultesii Vest
Przytulia szorstkoowockowa – Galium pumilum Murray
Przytulinka krzyżowa – Cruciata laevipes Opiz
Przywrotnik falistolistny – Alchemilla cymatophylla Juz.
Przywrotnik jasny – Alchemilla propinqua H. Lindb.
Przywrotnik karbowany – Alchemilla subcrenata Buser
Przywrotnik kosmaty – Alchemilla glaucescens Wallr.
Przywrotnik ostroklapowy – Alchemilla acutiloba Opiz
Przywrotnik płaskolistny – Alchemilla plicata Buser
Przywrotnik prawie nagi – Alchemilla glabra Neygenf.
Przywrotnik sarmacki – Alchemilla sarmatica Juz.
Pszczelnik wąskolistny – Dracocephalum ruyschiana L.
Pszeniec grzebieniasty – Melampyrum cristatum L.
Pszeniec leśny – Melampyrum sylvaticum L.
Pszeniec polski – Melampyrum polonicum (P. Beauv.) Soó
Pszeniec różowy – Melampyrum arvense L.
Pszonak jastrzębcolistny – Erysimum hieraciifolium L.
67
R
Rdest nadbrzeżny – Polygonum oxyspermum C. A. Mey. & Bunge ex Ledeb. s. str.
Rdestnica lśniąca – Potamogeton ×nitens Weber
Rdestnica alpejska – Potamogeton alpinus Balb.
Rdestnica błyszcząca – Potamogeton rutilus Wolfg.
Rdestnica drobna – Potamogeton pusillus L.
Rdestnica gęsta – Groenlandia densa (L.) Fourr.
Rdestnica nawodna – Potamogeton nodosus Poir.
Rdestnica nitkowata – Potamogeton filiformis Pers.
Rdestnica ostrolistna – Potamogeton acutifolius Link
Rdestnica podługowata – Potamogeton polygonifolius Pourr.
Rdestnica stępiona – Potamogeton obtusifolius Mert. & W. D. J. Koch
Rdestnica szczeciolistna – Potamogeton friesii Rupr.
Rdestnica ściśniona – Potamogeton compressus L.
Rdestnica wąskolistna – Potamogeton ×angustifolius Bercht & J. Presl
Rdestnica włosowata – Potamogeton trichoides Cham. & Schltdl.
Rdestnica wydłużona – Potamogeton praelongus Wulfen
Rdestnica Ziza – Potamogeton xangustifolius Bercht & J. Presl
Rdestniczka gęsta – Groenlandia densa (L.) Fourr.
Rogatek krótkoszyjkowy – Ceratophyllum submersum L.
Rogownica drobna – Cerastium pumilum Curtis s. str.
Rogownica drobnokwiatowa – Cerastium brachypetalum Pers.
Rogownica lepka – Cerastium glomeratum Thuill.
Rogownica leśna – Cerastium sylvaticum Waldst. & Kit.
Rogownica skupiona – Cerastium glomeratum Thuill.
Rogownica wielkoowockowa – Cerastium macrocarpum Schur emend. Gartner
Rojniczek pospolity – Jovibarba sobolifera (Sims) Opiz
Rojnik pospolity – Jovibarba sobolifera (Sims) Opiz
Rojownik pospolity – Jovibarba sobolifera (Sims) Opiz
Rolnica pospolita – Sherardia arvensis L.
Rosiczka długolistna – Drosera anglica Huds.
Rosiczka owalna – Drosera ×obovata Mert. & W. D. J. Koch
Rosiczka pośrednia – Drosera intermedia Hayne
Roszponka bruzdkowana – Valerianella rimosa Bastard
Roszponka warzywna – Valerianella locusta Laterr. emend. Betcke
Roszponka ząbkowana – Valerianella dentata (L.) Pollich
Roszpunka bruzdkowana – Valerianella rimosa Bastard
Roszpunka warzywna – Valerianella locusta Laterr. emend. Betcke
Roszpunka ząbkowana – Valerianella dentata (L.) Pollich
Rozchodnik ościsty – Sedum reflexum L.
Róża drobnokwiatowa – Rosa micrantha Borrer ex Sm.
Róża eliptyczna – Rosa inodora Fr.
Róża kutnerowata – Rosa tomentosa Sm.
Rukwiel nadmorska – Cakile maritima Scop.
Rumian psi – Anthemis cotula L.
Rumian ruski – Anthemis ruthenica M. Bieb.
Rupia morska – Ruppia maritima L.
Rutewka mniejsza – Thalictrum minus L. subsp. minus
Rutewka wąskolistna – Thalictrum lucidum L.
Rutewka żółta – Thalictrum flavum L.
Rzepicha austriacka – Rorippa austriaca (Crantz) Besser
68
Rzepień brzegowy – Xanthium albinum (Widder) H. Scholz
Rzepień pospolity – Xanthium strumarium L.
Rzepień włoski – Xanthium albinum (Widder) H. Scholz
Rzepik szczeciniasty – Agrimonia pilosa Ledeb.
Rzeżucha czteropręcikowa – Cardamine hirsuta L.
Rzeżucha leśna – Cardamine flexuosa With.
Rzeżucha niecierpek – Cardamine impatiens L.
Rzeżucha niecierpkowa – Cardamine impatiens L.
Rzeżucha włochata – Cardamine hirsuta L.
Rzęsa garbata – Lemna gibba L.
Rzęśl długoszyjkowa – Callitriche cophocarpa Sendtn.
Rzęśl hakowata – Callitriche hamulata Kütz. ex W. D. J. Koch
Rzęśl jesienna – Callitriche autumnalis L. emend. Wahlenb.
Rzęśl wielkoowockowa – Callitriche stagnalis Scop.
Rzęśl wiosenna – Callitriche verna L. emend. Lönnr. s. str.
S
Salwinia pływająca – Salvinia natans (L.) All.
Sasanka dzwonkowata – Pulsatilla patens (L.) Mill. subsp. patens
Sasanka łąkowa – Pulsatilla pratensis (L.) Mill.
Sasanka otwarta – Pulsatilla patens (L.) Mill. subsp. patens
Sasanka wiosenna – Pulsatilla vernalis (L.) Mill.
Selernica żyłkowana – Cnidium dubium (Schkuhr) Thell.
Sierpik barwierski – Serratula tinctoria L.
Sierpnica pospolita – Falcaria vulgaris Bernh.
Sit alpejski – Juncus alpino-articulatus Chaix
Sit bałtycki – Juncus balticus Willd.
Sit błotny – Juncus tenageia Ehrh.
Sit drobny – Juncus bulbosus L.
Sit Gerarda – Juncus gerardi Loisel.
Sit główkowaty – Juncus capitatus Weigel
Sit ostrokwiatowy – Juncus acutiflorus Ehrh. ex Hoffm.
Sit tępokwiatowy – Juncus subnodulosus Schrank
Sit żabi – Juncus ranarius J. O. E. Perrier & Songeon
Sitniczka szczecinowata – Isolepis setacea (L.) R. Br.
Sitowie korzenioczepne – Scirpus radicans Schkuhr
Skalnica torfowiskowa – Saxifraga hirculus L.
Skalnica trójpalczasta – Saxifraga tridactylites L.
Skolochloa trzcinowata – Scolochloa festucacea (Willd.) Link
Skrytek drobnoowockowy – Aphanes inexpectata W. Lippert (Aphanes microcarpa (Boiss. &
Reut.) Rothm.)
Skrzyp gałęzisty – Equisetum ramosissimum Desf.
Skrzyp olbrzymi – Equisetum telmateia Ehrh.
Skrzyp pstry – Equisetum variegatum Schleich.
Smagliczka pagórkowa – Alyssum montanum L.
Smagliczka piaskowa – Alyssum montanum L.
Sokora – Populus nigra L.
Solanka kolczysta – Salsola kali L.
Soliród zielny – Salicornia europaea L.
Sparceta piaskowa – Onobrychis arenaria (Kit.) DC.
Starodub łąkowy – Ostericum palustre Besser
69
Starzec bagienny – Senecio paludosus L.
Starzec błotny – Senecio congestus (R. Br.) DC.
Starzec gorczycznikowy – Senecio barbaraeifolius (Krock.) Wimm. & Grab.
Starzec gorycznikowy – Senecio barbaraeifolius (Krock.) Wimm. & Grab.
Starzec nadrzeczny – Senecio fluviatilis Wallr.
Starzec srebrzysty – Senecio erucifolius L.
Starzec wąskolistny – Senecio erucifolius L.
Starzec wodny – Senecio aquaticus Hill
Stokłosa Benekena – Bromus benekenii (Lange) Trimen
Stokłosa gałęzista – Bromus ramosus Huds.
Stokłosa groniasta – Bromus racemosus L.
Stokłosa kostrzeba – Bromus secalinus L.
Stokłosa polna – Bromus arvensis L.
Stokłosa żytnia – Bromus secalinus L.
Stoplamek bałtycki – Dactylorhiza baltica (Klinge) N. I. Orlova
Stoplamek Fuchsa – Dactylorhiza fuchsii (Druce) Soó
Stoplamek krwisty – Dactylorhiza incarnata (L.) Soó
Stoplamek plamisty – Dactylorhiza maculata (L.) Soó
Stoplamek Russowa – Dactylorhiza russowii (Klinge) Holub
Stoplamek szerokolistny – Dactylorhiza majalis (Rchb.) P. F. Hunt & Summerh.
Stoplamek Traunsteinera – Dactylorhiza traunsteineri (Saut.) Soó
Storczyk bałtycki – Dactylorhiza baltica (Klinge) N. I. Orlova
Storczyk błotny – Orchis palustris Jacq.
Storczyk cuchnący – Orchis coriophora L.
Storczyk drobnokwiatowy – Orchis ustulata L.
Storczyk Fuchsa – Dactylorhiza fuchsii (Druce) Soó
Storczyk krwisty – Dactylorhiza incarnata (L.) Soó
Storczyk kukawka – Orchis militaris L.
Storczyk męski – Orchis mascula (L.) L.
Storczyk plamisty – Dactylorhiza maculata (L.) Soó
Storczyk Russowa – Dactylorhiza russowii (Klinge) Holub
Storczyk samczy – Orchis morio L.
Storczyk samiczy – Orchis morio L.
Storczyk szerokolistny – Dactylorhiza majalis (Rchb.) P. F. Hunt & Summerh.
Storczyk Traunsteinera – Dactylorhiza traunsteineri (Saut.) Soó
Storzan bezlistny – Epipogium aphyllum Sw.
Strzęplica grzebieniasta – Koeleria macrantha (Ledeb.) Schult.
Strzęplica nadobna – Koeleria macrantha (Ledeb.) Schult.
Strzęplica piramidalna – Koeleria pyramidata (Lam.) P. Beauv.
Strzęplica polska – Koeleria grandis Besser ex Gorski
Strzęplica sina – Koeleria glauca (Spreng.) DC.
Swercja trwała – Swertia perennis L.
Szachownica kostkowata – Fritillaria meleagris L.
Szałwia łąkowa – Salvia pratensis L.
Szałwia okręgowa – Salvia verticillata L.
Szanta zwyczajna – Marrubium vulgare L.
Szarota żółtobiała – Gnaphalium luteo-album L.
Szczaw błotny – Rumex palustris Sm.
Szczaw gajowy – Rumex sanguineus L.
Szczaw ukraiński – Rumex ucranicus Besser ex Spreng.
Szczaw wodny – Rumex aquaticus L.
70
Szczawik Dillena – Oxalis dillenii Jacq.
Szczawik rożkowaty – Oxalis corniculata L.
Szczeciniastka owłosiona – Virga pilosa (L.) Hill
Szczeć owłosiona – Virga pilosa (L.) Hill
Szczeć wykrawana – Dipsacus laciniatus L.
Szczwół plamisty – Conium maculatum L.
Szczyr roczny – Mercurialis annua L.
Szelężnik mniejszy – Rhinanthus minor L.
Ś
Ślaz drobnokwiatowy – Malva pusilla Sm.
Ślaz piżmowy – Malva moschata L.
Ślazówka turyngska – Lavatera thuringiaca L.
Śmiałek goździkowy – Aira caryophyllea L.
Śmiałka goździkowa – Aira caryophyllea L.
Śnieżyczka przebiśnieg – Galanthus nivalis L.
Świbka morska – Triglochin maritimum L.
Świerząbek kosmaty – Chaerophyllum hirsutum L.
Świerząbek orzęsiony – Chaerophyllum hirsutum L.
Świetlik gajowy – Euphrasia nemorosa (Pers.) Wallr.
Świetlik krótkogruczołkowy – Euphrasia vernalis List
Świetlik łąkowy – Euphrasia rostkoviana Hayne
Świetlik wątły – Euphrasia micrantha Rchb.
Świetlik wiosenny – Euphrasia vernalis List
Świetlik zwarty – Euphrasia nemorosa (Pers.) Wallr.
T
Tajęża jednostronna – Goodyera repens (L.) R. Br.
Tarczyca oszczepolistna – Scutellaria hastifolia L.
Tarczyca oszczepowata – Scutellaria hastifolia L.
Tłustosz pospolity typowy – Pinguicula vulgaris L. subsp. vulgaris
Tojad dzióbaty – Aconitum variegatum L.
Tojad pstry – Aconitum variegatum L.
Topola czarna – Populus nigra L.
Topola nadwiślańska – Populus nigra L.
Traganek duński – Astragalus danicus Retz.
Traganek pęcherzykowaty – Astragalus cicer L.
Traganek piaskowy – Astragalus arenarius L.
Trybula ogrodowa – Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm.
Trybula pospolita – Anthriscus caucalis M. Bieb.
Trybulka grzebieniowa – Scandix pecten-veneris L.
Trzcinnik szuwarowy – Calamagrostis pseudophragmites (Haller f.) Koeler
Trzmielina brodawkowata – Euonymus verrucosa Scop.
Turówka leśna – Hierochloë australis (Schrad.) Roem. & Schult.
Turówka wonna – Hierochloë odorata (L.) P. Beauv
Turzyca bagienna – Carex limosa L.
Turzyca brunatna – Carex brunnescens (Pers.) Poir.
Turzyca Bueka – Carex buekii Wimm.
Turzyca Buxbauma – Carex buxbaumii Wahlenb.
Turzyca ciborowata – Carex bohemica Schreb.
Turzyca darniowa – Carex cespitosa L.
71
Turzyca delikatna – Carex supina Wahlenb.
Turzyca drobna – Carex demissa Hornem.
Turzyca drżączkowata – Carex brizoides L.
Turzyca dwupienna – Carex dioica L.
Turzyca dwustronna – Carex disticha Huds.
Turzyca filcowata – Carex tomentosa L.
Turzyca Hartmana – Carex hartmanii Cajander
Turzyca Hosta – Carex hostiana DC.
Turzyca loarska – Carex ligerica J. Gay
Turzyca łuszczkowata – Carex lepidocarpa Tausch
Turzyca obła – Carex diandra Schrank
Turzyca odległokłosa – Carex distans L.
Turzyca orzęsiona – Carex pilosa Scop.
Turzyca pagórkowa – Carex montana L.
Turzyca pchla – Carex pulicaris L.
Turzyca punktowana – Carex punctata Gaudin
Turzyca rozsunięta – Carex divulsa Stokes
Turzyca sina – Carex flacca Schreb.
Turzyca skandynawska – Carex scandinavica E. W. Davies
Turzyca skąpokwiatowa – Carex pauciflora Lightf.
Turzyca strunowa – Carex chordorrhiza L. f.
Turzyca torfowa – Carex heleonastes Ehrh. in L. f.
Tymotka Boehmera – Phleum phleoides (L.) H. Karst.
U
Ukwap dwupienny – Antennaria dioica (L.) Gaertn.
Ułudka leśna – Omphalodes scorpioides (Haenke) Schrank
W
Wawrzynek wilczełyko – Daphne mezereum L.
Wątlik błotny – Hammarbya paludosa (L.) Kuntze
Wełnianeczka darniowa – Baeothryon caespitosum (L.) A. Dietr.
Wełnianka delikatna – Eriophorum gracile W. D. J. Koch
Wełnianka szerokolistna – Eriophorum latifolium Hoppe
Werbena lekarska – Verbena officinalis L.
Werbena pospolita – Verbena officinalis L.
Wężymord stepowy – Scorzonera purpurea L. s. str.
Wiąz polny – Ulmus minor Mill. emend. Richens
Wiąz pospolity – Ulmus minor Mill. emend. Richens
Wiąz szypułkowy – Ulmus laevis Pall.
Wiązówka bulwkowa – Filipendula vulgaris Moench
Wiązówka bulwkowata – Filipendula vulgaris Moench
Wiciokrzew pomorski – Lonicera periclymenum L.
Widlicz cyprysowy – Diphasiastrum tristachyum (Pursh) Holub
Widlicz spłaszczony – Diphasiastrum complanatum (L.) Holub
Widlicz Zeillera – Diphasiastrum zeilleri (Rouy) Holub
Widłaczek torfowy – Lycopodiella inundata (L.) Holub
Widłak cyprysowy – Diphasiastrum tristachyum (Pursh) Holub
Widłak spłaszczony – Diphasiastrum complanatum (L.) Holub
Widłak torfowy – Lycopodiella inundata (L.) Holub
Widłak wroniec – Huperzia selago (L.) Bernh. ex Schrank & Mart.
72
Widłak Zeillera – Diphasiastrum zeilleri (Rouy) Holub
Wiechlina Chaixa – Poa chaixii Vill. s. str.
Wiechlina odległokłosa – Poa remota Forselles
Wiechlina sudecka – Poa chaixii Vill. s. str.
Wielosił błękitny – Polemonium coeruleum L.
Wierzba borówkolistna – Salix myrtilloides L.
Wierzba czarniawa – Salix myrsinifolia Salisb.
Wierzba śniada – Salix starkeana Willd.
Wierzbownica czworoboczna – Epilobium adnatum Griseb.
Wierzbownica rózgowata – Epilobium obscurum Schreb.
Wilczomlecz błotny – Euphorbia palustris L.
Wilczomlecz błyszczący – Euphorbia lucida Waldst. & Kit.
Wilczomlecz drobny – Euphorbia exigua L.
Włosienicznik Baudota – Batrachium baudotii (Godr.) Bosch
Włosienicznik rzeczny – Batrachium fluitans (Lam.) Wimm.
Włośnica ber – Setaria italica (L.) P. Beauv.
Włośnica okółkowa – Setaria verticillata (L.) P. Beauv.
Włośnica okręgowa – Setaria verticillata (L.) P. Beauv.
Włóczydło polne – Caucalis platycarpos L.
Wolffia bezkorzeniowa – Wolffia arrhiza (L.) Horkel ex Wimm.
Woskownica europejska – Myrica gale L.
Wroniec widlasty – Huperzia selago (L.) Bernh. ex Schrank & Mart.
Wronóg grzebieniasty – Coronopus squamatus (Forssk.) Asch.
Wrzosiec bagienny – Erica tetralix L.
Wrzosowiec cienkoskrzydełkowy – Corispermum leptopterum (Asch.) Iljin
Wrzosowiec Marschalla – Corispermum marschallii Steven
Wrzosowiec pośredni – Corispermum intermedium Schweigg.
Wyblin jednolistny – Malaxis monophyllos (L.) Sw.
Wyczyniec pęcherzykowaty – Alopecurus arundinaceus Poir. in Lam.
Wydmuchrzyca zwyczajna – Hordelymus europaeus (L.) Jess. ex Harz
Wyka długożagielkowa – Vicia tenuifolia Roth
Wyka grochowata – Vicia pisiformis L.
Wyka pannońska – Vicia pannonica Crantz
Wyka zaroślowa – Vicia dumetorum L.
Wyklina Chaixa – Poa chaixii Vill. s. str.
Wyklina odległokłosa – Poa remota Forselles
Wyklina sudecka – Poa chaixii Vill. s. str.
Wywłócznik skrętoległy – Myriophyllum alterniflorum DC.
Wyżpin jagodowy – Cucubalus baccifer L.
Z
Zachyłka Roberta – Gymnocarpium robertianum (Hoffm.) Newman
Zagorzałek nadbrzeżny – Odontites litoralis Fr.
Zamętnica błotna – Zannichellia palustris L.
Zamokrzyca ryżowa – Leersia oryzoides (L.) Sw.
Zanokcica murowa – Asplenium ruta-muraria L.
Zanokcica północna – Asplenium septentrionale (L.) Hoffm.
Zanokcica skalna – Asplenium trichomanes L.
Zanokcica zielona – Asplenium viride Huds.
Zaproć górska – Oreopteris limbosperma (Bellardi ex All.) Holub
Zaraza alzacka – Orobanche alsatica Kirschl.
73
Zaraza bladokwiatowa – Orobanche pallidiflora Wimm. & Grab.
Zaraza błękitnawa – Orobanche coerulescens Stephan ex Willd.
Zaraza czerwonawa – Orobanche lutea Baumg.
Zaraza gałęzista – Orobanche ramosa L.
Zaraza niebieska – Orobanche purpurea Jacq.
Zaraza pospolita – Orobanche caryophyllacea Sm.
Zaraza przytuliowa – Orobanche caryophyllacea Sm.
Zaraza wielka – Orobanche elatior Sutton
Zawilec leśny – Anemone sylvestris L.
Zawilec wielkokwiatowy – Anemone sylvestris L.
Zdrojek błyszczący – Montia fontana L.
Zdrojówka rutewkowata – Isopyrum thalictroides L.
Zimoziół północny – Linnaea borealis L.
Złoć pochwolistna – Gagea spathacea (Hayne) Salisb.
Złoć polna – Gagea arvensis (Pers.) Dumort.
Zostera drobna – Zostera noltii Hornem.
Zostera morska – Zostera marina L.
Ż
Żabieniec lancetowaty – Alisma lanceolatum With.
Żabieniec trawolistny – Alisma gramineum Lej.
Żebrowiec górski – Pleurospermum austriacum (L.) Hoffm.
Żebrzyca roczna – Seseli annuum L.
Żłobik koralowy – Corallorhiza trifida Châtel.
„Żubrówka” – Hierochloë odorata (L.) P. Beauv.
Żurawina drobnolistkowa – Oxycoccus microcarpus Turcz. ex Rupr.
Żurawina drobnoowockowa – Oxycoccus microcarpus Turcz. ex Rupr.
Życica lnowa – Lolium remotum Schrank
Życica roczna – Lolium temulentum L.
Żywiec bulwkowaty – Dentaria bulbifera L.
Żywiec cebulkowy – Dentaria bulbifera L.
Wykaz fotografii
wybranych gatunków
roślin ginących
i zagrożonych w regionie
Pomorza Gdańskiego
List of photographs
of selected endangered
and threatened species
of Gdańskie Pomerania
Aconitum variegatum Tojad dzióbaty (T. pstry) – fot. 47
Adonis aestivalis Miłek letni – fot. 53
Adonis vernalis Miłek wiosenny – fot. 12
Asplenium trichomanes Zanokcica skalna – fot. 55
Aster amellus Aster gawędka – fot. 13
Aster tripolium Aster solny – fot. 7
Blechnum spicant Podrzeń żebrowiec – fot. 43
Cakile maritima Rukwiel (Dziobak) nadmorska – fot. 2
Campanula sibirica Dzwonek syberyjski – fot. 10
Carex bohemica Turzyca ciborowata – fot. 29
Carex pulicaris Turzyca pchla – fot. 41
Centaurium pulchellum Centuria nadobna – fot. 5
Cephalanthera rubra Buławnik czerwony – fot. 51
Corallorhiza trifida Żłobik koralowy – fot. 48
Cymbalaria muralis Cymbalaria (Lnica) bluszczykowata (murowa) – fot. 54
Cypripedium calceolus Obuwik pospolity – fot. 44
Dactylorhiza incarnata Kukułka (Storczyk, Stoplamek) krwista – fot. 25
Dracocephalum ruyschiana Pszczelnik wąskolistny – fot. 8
Drosera anglica Rosiczka długolistna – fot. 36
Epipactis palustris Kruszczyk błotny – fot. 34
Epipogium aphyllum Storzan bezlistny – fot. 45
Eryngium maritimum Mikołajek nadmorski – fot. 1
Gladiolus imbricatus Mieczyk dachówkowaty – fot. 21
Glaux maritima Mlecznik nadmorski – fot. 6
Hammarbya paludosa Wątlik błotny – fot. 35
Hierochloë australis Turówka leśna – fot. 50
Hyoscyamus niger Lulek czarny – fot. 52
Iris sibirica Kosaciec syberyjski – fot. 24
Lathyrus palustris Groszek błotny – fot. 26
Lathyrus pisiformis Groszek wielkoprzylistkowy – fot. 19
Lilium martagon Lilia złotogłów – fot. 46
Lonicera periclymenum Wiciokrzew pomorski (Kozieniec) – fot. 49
Lycopodiella inundata Widłaczek (Widłak) torfowy – fot. 38
Melampyrum arvense Pszeniec różowy – fot. 11
Myrica gale Woskownica europejska – fot. 42
75
Nymphoides peltata Grzybieńczyk wodny – fot. 32
Oxytropis pilosa Ostrołódka kosmata – fot. 15
Plantago maritima Babka nadmorska (B. morska) – fot. 3
Polemonium coeruleum Wielosił błękitny – fot. 23
Prunella grandiflora Głowienka wielkokwiatowa – fot. 16
Pulsatilla pratensis Sasanka łąkowa – fot. 9
Rhynchospora fusca Przygiełka brunatna – fot. 40
Rubus chamaemorus Malina moroszka – fot. 33
Salvinia natans Salwinia pływająca – fot. 30
Samolus valerandi Jarnik solankowy – fot. 4
Saxifraga hirculus Skalnica torfowiskowa – fot. 39
Scheuchzeria palustris Bagnica torfowa – fot. 37
Senecio congestus Starzec błotny – fot. 28
Senecio fluviatilis Starzec nadrzeczny – fot. 27
Sparganium angustifolium Jeżogłówka pokrewna – fot. 31
Stachys recta Czyściec prosty – fot. 18
Trifolium rubens Koniczyna długokłosowa – fot. 14
Trollius europaeus Pełnik europejski – fot. 22
Veronica teucrium Przetacznik pagórkowy – fot. 17
Viola stagnina Fiołek mokradłowy – fot. 20
1. Mikołajek nadmorski Eryngium maritimum
2. Rukwiel (Dziobak) nadmorska Cakile maritima
3. Babka nadmorska (B. morska) Plantago
maritima
5. Centuria nadobna Centaurium pulchellum
4. Jarnik solankowy Samolus valerandi
6. Mlecznik nadmorski Glaux maritima
7. Aster solny Aster tripolium
8. Pszczelnik wąskolistny Dracocephalum
ruyschiana
9. Sasanka łąkowa Pulsatilla pratensis
10. Dzwonek syberyjski Campanula sibirica
11. Pszeniec różowy Melampyrum arvense
12. Miłek wiosenny Adonis vernalis
13. Aster gawędka Aster amellus
14. Koniczyna długokłosowa Trifolium
rubens
15. Ostrołódka kosmata Oxytropis pilosa
16. Głowienka wielkokwiatowa Prunella
grandiflora
18. Czyściec prosty Stachys recta
17. Przetacznik pagórkowy Veronica
teucrium
19. Groszek wielkoprzylistkowy Lathyrus pisiformis
20. Fiołek mokradłowy Viola stagnina
21. Mieczyk dachówkowaty Gladiolus
imbricatus
22. Pełnik europejski Trollius europaeus
23. Wielosił błękitny Polemonium coeruleum
24. Kosaciec syberyjski Iris sibirica
25. Kukułka (Storczyk, Stoplamek)
krwista Dactylorhiza incarnata
26. Groszek błotny Lathyrus palustris
27. Starzec nadrzeczny Senecio fluviatilis
28. Starzec błotny Senecio congestus
29. Turzyca ciborowata Carex bohemica
30. Salwinia pływająca Salvinia natans
31. Jeżogłówka pokrewna Sparganium angustifolium
32. Grzybieńczyk wodny Nymphoides peltata
33. Malina moroszka Rubus chamaemorus
34. Kruszczyk błotny Epipactis palustris
35. Wątlik błotny Hammarbya paludosa
36. Rosiczka długolistna Drosera anglica
37. Bagnica torfowa Scheuchzeria palustris
38. Widłaczek (Widłak) torfowy Lycopodiella inundata
39. Skalnica torfowiskowa Saxifraga
hirculus
40. Przygiełka brunatna Rhynchospora fusca
41. Turzyca pchla Carex pulicaris
42. Woskownica europejska Myrica gale
43. Podrzeń żebrowiec Blechnum spicant
44. Obuwik pospolity Cypripedium
calceolus
45. Storzan bezlistny Epipogium aphyllum
46. Lilia złotogłów Lilium martagon
47. Tojad dzióbaty (T. pstry) Aconitum
variegatum
48. Żłobik koralowy Corallorhiza trifida
49. Wiciokrzew pomorski (Kozieniec) Lonicera periclymenum
50. Turówka leśna Hierochloë australis
51. Buławnik czerwony Cephalanthera
rubra
52. Lulek czarny Hyoscyamus niger
53. Miłek letni Adonis aestivalis
54. Cymbalaria (Lnica) bluszczykowata (murowa) Cymbalaria muralis
55. Zanokcica skalna Asplenium trichomanes