docAnaliza sytuacji rynkowej branży drzewno-meblarskiej na
download 
Reklamacja Transkrypt
Analiza sytuacji rynkowej branży drzewno-meblarskiej na
ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ REALIZOWANEGO W RAMACH PROJEKTU „TRANSFER WIEDZY W REGIONIE POPRZEZ ROZWÓJ SIECI WSPÓŁPRACY” W RAMACH PRIORYTETU VIII REGIONALNE KADRY GOSPODARKI DZIAŁANIA 8.2 TRANSFER WIEDZY PODDZIAŁANIA 8.2.2 REGIONALNE STRATEGIE INNOWACJI PROGRAMU OPERACYJNEGO KAPITAŁ LUDZKI WSPÓŁFINANSOWANEGO Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Gdańsk, kwiecień 2011 ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ WYKONAWCA OPRACOWANIA: EU-Consult Sp. z o.o. ul. Wały Piastowskie 1 80-855 Gdańsk tel. 58 307 44 06 www.eu-consult.pl ZESPÓŁ AUTORSKI: MGR KRZYSZTOF GUTTA KOORDYNATOR ZESPOŁU MGR NATALIA MUCHA CZŁONEK ZESPOŁU MGR MARLENA SADŁO CZŁONEK ZESPOŁU MGR MAGDALENA JAŻDŻEWSKA-GUTTA CZŁONEK ZESPOŁU MILENA DĄBKOWSKA ASYSTENT 2|Strona ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Spis treści 1. Sektor drzewno-meblarski na świecie .................................................................................... 4 2. Sektor meblarski w Europie ................................................................................................... 7 3. Sektor drzewno-meblarski w Polsce .................................................................................... 10 4. Ustawodawstwo i legislacja dla branży drzewno-meblarskiej ............................................. 20 5. Sytuacja branży drzewno-meblarskiej na rynku zachodniopomorskim i jej perspektywy rozwoju ..................................................................................................................................... 22 6. Branża drzewno-meblarska w województwie zachodniopomorskim. Przykładowe przedsiębiorstwa ....................................................................................................................... 35 7. Oczekiwania wobec instytucji około-biznesowych i samorządowych w perspektywie dwóch najbliższych lat ............................................................................................................. 39 8. Analiza SWOT ..................................................................................................................... 41 9. Zidentyfikowane problemy .................................................................................................. 43 10. Propozycje działań dla branży drzewno-meblarskiej w województwie zachodniopomorskim ............................................................................................................... 45 11. Podsumowanie ................................................................................................................... 53 Bibliografia i źródła internetowe.............................................................................................. 54 Aneks ........................................................................................................................................ 55 3|Strona ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ OWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI DZIAŁALNO GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO ACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ 1. Sektor drzewno--meblarski na świecie Surowiec drzewny wykorzystywany jest głównie w przemyśle przemy le tartacznym oraz przemyśle płyt drewnopodobnych. Branżę drzewno-meblarską podzielić można żna na kilka sektorów ze względu du na wytwarzane produkty: surowiec drzewny, przemysł tartaczny, przemysł płyt drewnopochodnych, produkcja opakowań, opakowa , produkcja stolarki drzewnej, produkcja mebli. m Zależności ci te w sposób graficzny przedstawia poniższy poni szy rysunek (Schemat 1). Schemat 1:: Podział przemysłu drzewnego Źródło: ródło: Opracowanie własne na podstawie Strategia dla przemysłu drzewnego do 2006 roku, Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2003 Przemysł tartaczny zajmuje się pozyskiwaniem wielkowymiarowego surowca drzewnego, który jest najcenniejszy w całym procesie przetwarzania drewna. Innymi gałęziami gał gałę przemysłu drzewnego są meblarstwo i wyroby w stolarskie. Stanowią one najważniejszą żniejszą pozycję w całym 4|Strona ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ przemyśle drzewnym. Produkcja mebli dominuje pod względem udziału w produkcji sprzedanej i wynosi 57%. Pozostałe miejsca zajmują przemysły: płyt drewnopochodnych, stolarki budowlanej, tartaczny, opakowań oraz pozostałe1. Należy pamiętać także, że wśród przemysłu drzewnego wyróżnić można również opakowania drewniane, wśród których najpopularniejszym wyrobem są skrzynki. Ważne miejsce zajmuje również przemysł zapałczany. Grupę krajów o najbardziej rozwiniętym przemyśle drzewno-papierniczym, wykorzystującym własne zasoby drewna, tworzą: USA, Kanada, Niemcy, Chiny, Finlandia, Szwecja, Rosja, Brazylia. Większość wyżej wymienionych krajów przoduje również w rankingu światowych producentów mebli. Został on przedstawiony na Wykresie 1. Największy udział w światowej produkcji mebli mają Stany Zjednoczone. Drugie miejsce w tym zestawieniu zajmują Chiny. Poziom ich wartości sprzedanej mebli jest niemalże o połowę niższy niż lidera. Pierwszą trójkę zamykają Włochy. Wykres 1: Wartość produkcji sprzedanej mebli w 2005 roku (w mln EUR) 70000 62119 60000 47299 50000 40000 34878 30000 19997 1740315530 11524 20000 10000 9058 8646 7383 4974 4073 3564 2800 2686 2653 Reszta Świata Holandia Dania Australia Brazylia Meksyk Polska Kanada Hiszpania Francja Wielka Brytania Japonia Niemcy Włochy Chiny USA 0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie www.meble.org.pl 1 Strategia dla przemysłu drzewnego do 2006 roku, Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2003:16.03.2011. 5|Strona ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Należy zwrócić uwagę na wysoką pozycję Polski w tym zestawieniu. Zajmuje ona dziesiąte miejsce. Wyprzedziła takie kraje, jak np. Meksyk, Brazylia czy Australia. Niestety pod względem pierwszej trójki: USA, Chiny, Włochy daleko jej do ich poziomu produkcji. Za granicę trafia ok. 85% produkcji z krajów wymienionych w powyższym wykresie, jej wartość wyniosła w 20072 roku ponad 27 mld zł. Światowym liderem wśród eksporterów mebli są Chiny. Na kolejnych miejscach znalazły się Włochy i Niemcy. Głównych eksporterów mebli na świecie przedstawia Wykres 2. Wykres 2: Wartość eksportu mebli w 2007 roku (mln EUR) 17500 15000 12500 10000 7500 5000 2500 0 Źródło: Materiały z międzynarodowej konferencji Rynek drewna w drodze ku stabilizacji, Poznań 2007 2 http://www.drewno.pl/artykuly/5514Euler+Hermes+%3A+Meble+%E2%80%93+trudny+okres+bran%C5%BCy.html 6|Strona ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Polska znalazła się w tym zestawieniu na wysokim czwartym miejscu. Wartość eksportu rodzimych mebli wynosiła w 2007 roku ponad 4 mln euro3. Czwarte miejsce to niewątpliwie bardzo dobrze rokuje na przyszłość. W pierwszej trojce znajdują się Chiny, Włochy i Niemcy. Polska plasuje się za Niemcami z niewielką różnicą w wartości światowego eksportu mebli. 2. Sektor meblarski w Europie Połowa ocenianej na 160 mld euro światowej produkcji mebli pochodzi z krajów członkowskich Unii Europejskiej. Fakt ten najlepiej wyznacza miejsce unijnego przemysłu meblarskiego w wymianie międzynarodowej. Jedną z charakterystycznych cech tego sektora jest znaczący udział eksportu w produkcji. Ocenia się, że ponad 15% wytwarzanych mebli w Unii przeznacza się na eksport poza jej obszar4. Tak wysoki udział eksportu sprawia, że sytuacja unijnego przemysłu meblarskiego jest szczególnie podatna na stan koniunktury w gospodarce światowej. Trwające w ostatnich kilkunastu miesiącach osłabienie koniunktury na głównych rynkach zbytu spowodowało spadek sprzedaży. Sektor meblarski zalicza się w krajach Unii Europejskiej do grupy największych i najważniejszych gałęzi przemysłu. Jego udział w ogólnej produkcji przemysłu przetwórczego waha się w granicach 2-4% (zależnie od kraju). Tworzy on do 2% PKB i ma około 2% udział w ogólnym zatrudnieniu. Na obszarze UE funkcjonuje 8,5 tysięcy firm meblarskich zatrudniających średnio ponad 20 osób. Pracuje w nich łącznie 500 tysięcy pracowników, z czego blisko 70% przypada na dwa kraje: Niemcy i Włochy. Natomiast liczbę wszystkich przedsiębiorstw meblarskich ocenia się na 80 tysięcy. Zatrudnienie w nich wynosi około 300 tysięcy osób5. Przemysł meblarski w krajach Unii Europejskiej jest stosunkowo silnie skoncentrowany geograficznie. Dla przykładu w Niemczech firmy tej branży najczęściej występują w trzech landach: Północnej Nadrenii-Westfalii, Bawarii i Badenii-Wirtembergii. We Włoszech blisko 3 Ibidem. Por. http://www.pcc.org.pl/index.php/pl/art?id=102:16.03.2011. 5 Ibidem. 4 7|Strona ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ 706 przedsiębiorstw meblarskich usytuowanych jest w północnej części kraju: w Lombardii i regionie Pesaro. We Francji zlokalizowane są one głównie na zachodzie kraju: w Wandei i Bretanii, a także w Ile-de France oraz Normandii. W Belgii centrum meblarskim jest z kolei zachodnia część regionu flamandzkiego. Zdecydowana większość firm meblarskich z krajów Unii Europejskiej to przedsiębiorstwa rodzinne. Tylko nieliczne z nich (głównie firmy brytyjskie) notowane są na giełdach7. Liderami w europejskim sektorze meblarskim są Niemcy, Włochy, Francja, Wielka Brytania i Hiszpania. Wartość eksportu w ostatnich latach oscylowała wokół 8-9 mld euro w Niemczech i Włoszech (Wykres 3). Należy mieć jednak na uwadze, że na tę wartość miał wpływ w dużej mierze kryzys finansowy (znaczny spadek eksportu w roku 2009). Cechą charakterystyczną meblarstwa w tej części świata jest stosunkowo wysokie zużycie surowców i materiałów drzewnych, producenci wyróżniają się wysoką specjalizacją oraz zaawansowanym poziomem technologicznym produkcji. W zachodnioeuropejskiej fabryce mebli odbywa się najczęściej już tylko montaż półproduktów i półfabrykatów. Częstą praktyką jest korzystanie z usług podwykonawców. Wpływa to na wydajność pracy w zachodnioeuropejskich zakładach produkcyjnych. Wskaźnik wielkości produkcji na 1 zatrudnionego w krajach zachodniej Europy jest 3 razy wyższy niż w Polsce8. 6 Ibidem. Ibidem. 8 Strategia rozwoju Zachodniopomorskiego Klastra Drzewno-Meblarskiego, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk 2007. 7 8|Strona ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Wykres 3: Najwięksi eksporterzy mebli w Europie (wartość eksportu w mld EUR) 11 10 9 2007 8 2008 7 2009 6 5 4 3 2 1 0 Niemcy Włochy Polska Źródło: www.rp.pl Należy zwrócić uwagę, że niska wydajność dotyczy polskiej gospodarki jako ogółu. Dane Eurostatu, podsumowujące wydajność pracy w unijnych gospodarkach w przeliczeniu na jednego zatrudnionego liczone w sile nabywczej pieniądza nie są dla Polski korzystne. Przy średniej dla całej wspólnoty wynoszącej 100 w 2009 roku, w Polsce wydajność pracy to zaledwie 65,3%. Tylko siedem krajów w całej Unii plasuje się pod tym względem dalej niż Polska. Są wśród nich republiki nadbałtyckie, Macedonia, Rumunia i Bułgaria. Ta ostatnia znalazła się w podsumowaniu Eurostatu na ostatniej pozycji z wynikiem 37,3%9. Sytuacja branży meblarskiej w Unii Europejskiej jako całości pogarsza się z roku na rok. Od 2001 roku w krajach piętnastki Unii obserwowany jest spadek produkcji oraz zatrudnienia, a równocześnie wzrost importu mebli. Akcesja Polski, jako branżowego potentata wśród nowych państw członkowskich, nie zmieniła ogólnej sytuacji meblarstwa w Unii10. 9 Por. http://www.rp.pl/artykul/457862.html?print=tak:16.03.2011. Ibidem. 10 9|Strona ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ 3. Sektor drzewno-meblarski w Polsce Branża drzewno-meblarska charakteryzuje się wysokim eksportem, który znacznie przewyższa średnią dla produkcji przemysłowej ogółem. Wartość eksportu polskich mebli w 2006 roku wyniosła 19,48 mld zł. Polska eksportuje ponad 89,8% rodzimej produkcji mebli, przy czym meble są drugą pod względem wartości grupą towarową całego polskiego eksportu (6,5%). Wyniki eksportu wyraźnie świadczą o dostosowaniu polskich produktów drzewnomeblarskich do wysokich standardów jakościowych, wymogów technicznych obowiązujących na świecie oraz możliwościach konkurowania producentów na rynku międzynarodowym. Eksport mebli znacznie przewyższa import (w 2004 roku ponad ośmiokrotnie). Pomimo że od 2003 r. to import wykazuje większą dynamikę wzrostu niż eksport, bilans w handlu zagranicznym meblami jest wciąż dodatni: w 2005 r. wynosił on ponad 14 mld zł, zaś w 2006 r.– ponad 16,4 mld zł. Pozyskiwany w Polsce surowiec drzewny do niedawna zaspokajał w większości zapotrzebowanie głównych grup jego nabywców. Jednak dynamiczny wzrost produkcji przemysłu drzewnego oraz tendencja do rozwoju możliwości produkcyjnych natknęły się w ostatnich latach na niedobór surowca. Wysoki koszt litego drewna powoduje, że blisko 80% mebli jest w Polsce produkowana z płyt drewnopochodnych, głównie wiórowych. Import surowca drzewnego ma ograniczone znaczenie ze względu na duże koszty transportu. Warto zaznaczyć, że dla celów przemysłowych największe znaczenie ma grubizna, która dzieli się na drewno wielkowymiarowe (tartaczne – używane w przemyśle meblarskim) oraz średniowymiarowe (papierówki, opał). Gatunki iglaste stanowią 74% pozyskiwanej grubizny w Polsce. Odbiorcami drewna są głównie przemysł celulozowo–papierniczy (około 45% rocznej sprzedaży Lasów Państwowych), tartaczny oraz materiałów drewnopochodnych. Dalszymi odbiorcami są producenci mebli, stolarki budowlanej oraz przemysł energetyczny11. 11 Gazeta Poznańska, styczeń 2005, Gazeta Przemysłu Drzewnego, luty 2006. 10 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Ze względu na to, że surowiec krajowy nie zaspokaja wszystkich potrzeb odbiorców, kluczowe znaczenie posiada również import drewna. Biorąc pod uwagę niską opłacalność transportu surowca na duże odległości, importem drewna do Polski zajmują się głównie przygraniczne zakłady. Wielkość importu to około 1,5 mln m3 rocznie, (czyli około 5% ilości dostarczanej na rynek przez Lasy Państwowe). Surowiec pochodzi głównie z Białorusi, Słowacji, Niemiec, Litwy i Ukrainy. Ciągle zwiększa się też import z Rosji. Świadczy o tym fakt, że w 2005 roku Polska zajęła 17 miejsce wśród importerów drewna z tego kraju (najwięksi to Chiny, Finlandia i Japonia), rok wcześniej zajmowała 29 miejsce12. Polski sektor meblarski od lat 90. ubiegłego stulecia był uważany za jedną z głównych gałęzi gospodarki i eksportu. Bierze znaczący udział w tworzeniu PKB, globalnej wartości produkcji oraz łącznego zatrudnienia. Ranga gospodarcza meblarstwa w Polsce jest przy tym wyższa od przeciętnej światowej. Udział przemysłu meblarskiego w wytwarzaniu PKB jest prawie dwukrotnie wyższy niż w poszerzonej Unii Europejskiej13 (Tabela 1). Tabela 1: Porównanie udziału przemysłu meblarskiego w wytwarzaniu PKB w 2003 i 2005 roku (w mld EUR) w Polsce i Unii Europejskiej Wyszczególnienie UE-25 2003r. UE-25 2005r. Polska 2003r. Polska 2005r. PKB 9 745,9 10 527,0 185,3 243,62 przemysłu 86,0 93,8 3,5 4,99 przemysłu 0,9% 0,9% 1,9% 2,0% Produkcja meblarskiego Udział meblarskiego w PKB Źródło: Strategia Rozwoju Zachodniopomorskiego Klastra Drzewno-Meblarskiego, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk 2007. Sektor drzewny bierze również znaczny udział w tworzeniu gospodarki narodowej Polski. W latach 2003-2005 zarówno w Polsce, jak i całej UE, wzrosła produkcja przemysłu meblarskiego. Natomiast udział tego przemysłu w unijnym PKB pozostał na niezmienionym poziomie. W Polsce udział ten wzrósł o 0,1%. Potwierdzają to również dane z Wykresu 4. 12 Gazeta Przemysłu Drzewnego, październik 2005. S. Szultka (red.), M. Koszarek, D. Piwowarczyk: „Wstępna analiza trzech potencjalnych klastrów w województwie zachodniopomorskim”, Gdańsk 2005. 13 11 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Wykres 4: Wartość produkcji sprzedanej przemysłu meblarskiego w latach 1998-2006 (mld zł) w Polsce 25 20,4 20 17,9 15 18,3 14,8 Wartość produkcji sprzedanej przemysłu meblarskiego 11,7 10 8,6 9,6 10,4 10,4 5 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Źródło: http://www.rcb-olsztyn.pl/files/strategia_rozwoju_klastra_meblarskiego_-_streszczenie.doc Z danych przedstawionych na wykresie 4 wynika, że produkcja sprzedana przemysłu meblarskiego wykazuje tendencję wzrostową. W ciągu 12 lat odnotowano jej przyrost o około 12 mld zł. To optymistyczny znak dla rozwoju przedsiębiorstw z branży drzewno-meblarskiej w województwie zachodniopomorskim. Przedsiębiorcy powinni wykorzystać długookresowe tendencje wzrostowe i skupić się na rozwoju technologicznym, by stać się przedsiębiorstwami bardziej konkurencyjnymi, a tym samym bardziej liczącymi się na rynku lokalnym, krajowym i europejskim. Z kolei wykres 5 pokazuje, że największy udział w ogólnych przychodach ma przemysł paliwowy (19%). Znaczny udział posiadają również przemysły: spożywczy, chemiczny i metalowy. Produkcja mebli przynosi około 3% ogółu przychodów, zaś przemysły drzewny i papierniczy przynoszą po 2% ogółu przychodów. 12 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ W roku 2009 udział wyrobów przemysłu drzewno-papierniczego w łącznej wartości eksportu wynosił 5,26%, zaś w łącznej wartości importu 3,68%. Rok wcześniej udziały te wynosiły odpowiednio 5,06% oraz 3,42%14. Wykres 5: Udział przychodów wybranych sektorów przetwórstwa przemysłowego w przychodach ogółem w 2007 roku produkcja konstrukcji; 2% produkcja środków transportu; 1% produkcja gumy i tworzyw sztucznych; 3% przemysł drzewny; 2% przemysł papierniczy; 2% produkcja mebli; 3% przyrządy pomiarowe; 0,40% włókiennictwo, produkcja odzieży i obuwia; 1% budownictwo; 7% przemysł paliwowy; 19% przemysł chemiczny; 9% przemysł metalowy; 9% zagospodarowanie odpadów, przemysł spożywczy; oczyszczanie; 14% 0,50% produkcja samochodów; 12% produkcja sprzętu elektronicznego; 3% przemysł elektromaszynowy; 4% materiały niemetaliczne; 3% produkcja maszyn i urządzeń; 4% Źródło: Materiały z międzynarodowej konferencji: Rynek drewna w drodze ku stabilizacji, Poznań 2007 14 Wyliczenia własne na podstawie danych z Polska 2010: Raport ze stanu gospodarki, www.mg.gov.pl :10.03.2011. 13 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Eksport mebli stanowi ponad 6% całego polskiego eksportu. Tak jak w przypadku całej gospodarki, także w tym przypadku najczęściej produkty trafiają na rynek niemiecki (ok. 40% całego eksportu). Na dalszych miejscach są: Francja, Wielka Brytania, Holandia i Szwecja. Głównymi produktami eksportowymi Polski są kolejno pojazdy drogowe oraz aparatura, maszyny i urządzenia elektryczne. Najniższymi wartościami eksportowymi wykazują się maszyny i urządzenia branżowe oraz produkty metalowe. Zestawienie szczegółów dotyczących towarów eksportowych Polski przedstawiono na Wykresie 6. Wykres 6: Wartość eksportu głównych grup produktów w 2006 roku (mld zł) 50 46,13 45 40 35 28,228 30 25 20 16,856 18,871 19,818 15 10 5 0 Maszyny i urządzenia energetyczne Produkty metalowe Meble i ich części Aparatura, maszyny Pojazdy drogowe i urządzenia elektryczne Źródło: Materiały z międzynarodowej konferencji Rynek drewna w drodze ku stabilizacji, Poznań 2007 Na trzecim miejscu wśród eksportowanych towarów Polski są meble i ich części. Ich wartość wyniosła w 2006 roku prawie 20 mld zł. Ta wysoka pozycja świadczy o możliwościach rozwojowych tego sektora i optymistycznie rokuje na przyszłość. Polska jest również trzecim dostawcą mebli na rynek Unii Europejskiej pod względem wartości dostarczanych towarów (Wykres 7). Polski potencjał produkcyjny oceniany jest na 2% światowej produkcji mebli, co daje Polsce dziesiąte miejsce w rankingu producentów. 14 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Wykres 7: Dostawcy mebli wewnątrz Unii Europejskiej w 2006 roku (w mln EUR) 5152 4739 1177 1027 1006 931 Wielka Brytania Hiszpania Holandia 1489 Czechy 1568 Belgia/Luksemburg 1583 Dania Francja Polska Niemcy 1704 Austria 4423 Reszta UE 5324 Włochy 6000 5500 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Źródło: Dane Union Europeenne de L’ameublement W strukturze kosztów produkcji mebli około 60% stanowi koszt surowca. Rozwój branży drzewnej zależny jest więc od potencjału i możliwości bazy surowcowej. Głównym dostawcą drewna na polski rynek są Lasy Państwowe, w których gestii znajduje się 94% pozyskiwanego w kraju surowca drzewnego, i który, jako dominujący producent drewna w Polsce, wpływa na kształt rynku drewna. W 2007 roku pozyskanie drewna ogółem wyniosło 34,1 mln m3,co stanowi około 95% pozyskanej grubizny15. Pozyskanie surowca zwiększyło się o 10 mln m3 w ciągu ostatnich 10 lat (limit wycinki zwiększono z 50 – 60 do 70%). Eksperci szacują jednak, że przemysł drzewny potrzebuje 2 - 4 mln m3 więcej. W Polsce przemysł drzewny zajmuje się trzema głównymi sektorami produkcji, które zostały przedstawione poniżej wraz z lokalizacja występowania przedsiębiorstw zajmujących się daną produkcją. 15 Raport, System sprzedaży surowca drzewnego w Polsce w roku 2009, GUS. 15 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ W Polsce przemysł drzewno-papierniczy produkuje głównie: • grubiznę i tarcicę (w Hajnówce, Augustowie, Rucianem-Nidzie, Gołdapi i Rzepedzi), • celulozę, papier i tekturę (Kostrzyń, Ostrołęka, Bydgoszcz, Świecie, Kwidzyn), • meble (Swarzędz, Radomsko, Wyszków, Jarocin, Białystok, Zamość). Przemysł celulozowo-papierniczy jest w Polsce słabo rozwinięty. Sytuacja przedstawia się w ten sposób ponieważ przemysł ten wymaga znacznych ilości surowca, zużywa wielkie ilości wody w procesach produkcyjnych oraz dostarcza znacznych ilości trudnych do neutralizacji ścieków. W przeliczeniu na jednego mieszkańca Polska produkuje rocznie około 40 kg papieru, co stawia nasz kraj pod tym względem na jednym z ostatnich miejsc w Unii Europejskiej. Polska ponad trzykrotnie więcej importuje papieru, niż wysyła na eksport. Istotnymi dziedzinami przemysł wikliniarski (obszar przemysłu Wisły) środkowej drzewnego oraz są zapałczany także (Sianów w zachodniopomorskim)16. Biorąc pod uwagę, powyższe kwalifikacje warto dokładniej zanalizować polskie przedsiębiorstwa sektora drzewno-meblarskiego. Przegląd największych firm przemysłu drzewno-meblarskiego w 2006 roku przedstawia Tabela 2. Tabela 2: Przedsiębiorstwa sektora drzewnego w rankingu Lista 500 Rzeczpospolitej w roku 2006 Pozycja 2006 32 2005 24 Nazwa Przychody Zmiana Udział Przychody Liczba podmiotu ze sprzedaży przychodów eksportu z całokształtu etatów gospodarczego (w tys. zł) (w proc.) w sprzedaż działalności y (w proc.) (w tys. zł) Lasy 5 180 214 1,0 1,0 5 250 144 25 843 2 085 234 16,4 91,3 2 091 695 7 225 Państwowe DGLP, Warszawa 89 16 100 Swedwood www.geomatura.pl:16.03.2011. 16 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Poland SA, Szczecin 105 102 Kronopol sp. z 1 801 196 5,0 55,0 1 875 532 1 140 1 792 723 5,7 52,0 1 969 301 1 615 1 443 981 12,6 b.d. 1 475 561 920 1 233 318 6,7 18,2 1 233 920 806 1 169 850 17,2 b.d. 1 259 300 1 535 839 000 15,0 8,6 839 000 2 950 SA, 778 905 11,5 0,0 784 497 642 Nowy Styl sp. 655 016 37,7 75,0 727 068 6 500 646 644 3,9 b.d. 654 206 436 439 245 8,4 b.d. 454 584 2 843 407 964 0,5 12,6 408 998 1 519 o.o., Żary 106 108 International PaperKwidzyn SA, Kwidzyn 149 153 Mondi Packaging Paper SA GK, Świecie 182 177 Black Red White SA, Biłgoraj 201 209 Pfleiderer Grajewo SA GK, Grajewo 257 288 Komfort SA GK, Szczecin 276 279 Hurtap Łęczyca 311 377 z o.o., Krosno 313 308 Arctic Paper Kostrzyn SA, Kostrzyn 425 421 Fabryka Mebli Forte SA GK, Ostrów Mazowiecka 450 423 BRW sp. z o.o., Mielec Źródło: Opracowanie własne na podstawie www.rp.pl 17 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Najwyższe przychody ze sprzedaży w roku 2006 osiągnęła firma Lasy Państwowe DGLP z Warszawy. Przoduje ona również pod względem poziomu zatrudnienia. Wśród wyżej wymienionych firm największy wzrost przychodów nastąpił w Nowym Stylu Sp. z o. o. W Swedwood Poland S.A. z siedzibą w Szczecinie eksport ma największy udział w przychodach ze sprzedaży. Wszystkie firmy zmieniły swoje pozycje w rankingu w roku 2006 w porównaniu do roku 2005. Świadczy to o zmienności polskiego sektora drzewnego oraz jego rozwoju. Do przedsiębiorstw, które polepszyły swoją pozycję należą: Swedwood Poland SA, International Paper-Kwidzyn, Mondi Packaging Paper SA GK, Pfleiderer Grajewo SA GK, Komfort SA GK, Hurtap SA, Nowy Styl sp. z o.o. Pozostałe przedsiębiorstwa wymienione w powyższej liście wykazały tendencje spadkowe. Poniżej zaprezentowany został podział branży drzewnej według Polskiej Klasyfikacji Działalności. Podział ten obejmuje zarówno produkcję drewna i jego wyrobów, jak również sektor meblarski. Sektor drzewny według Polskiej Klasyfikacji Działalności obejmuje: 1. Produkcję drewna i wyrobów z drewna oraz z korka (z wyłączeniem mebli), wyrobów ze słomy i materiałów używanych do wyplatania (kod 20): • Produkcja wyrobów tartacznych, impregnacja drewna, • Produkcja arkuszy fornirowych; produkcja płyt i sklejek, • Produkcja wyrobów stolarskich i ciesielskich dla budownictwa, • Produkcja opakowań drewnianych, • Produkcja pozostałych wyrobów z drewna; produkcja wyrobów z korka, słomy i z materiałów używanych do wyplatania. 2. Produkcję mebli (kod 36.1): • Produkcja krzeseł i mebli do siedzenia, • Produkcja mebli biurowych i sklepowych, pozostała, • Produkcja mebli kuchennych, • Produkcja mebli pozostała, • Produkcja mebli pozostała, z wyłączeniem działalności usługowej, 18 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ • Działalność usługowa w zakresie wykończania mebli, • Produkcja materaców. Pomimo rozwoju niektórych firm, branża drzewno-meblarska wciąż nie wykorzystuje całego swojego potencjału. Głównie eksport jest mało opłacalny, ze względu na kurs polskiego złotego w stosunku do innych walut europejskich. O aktualnej sytuacji przedsiębiorstw branży drzewnej wypowiada się Mirosław Florkiewicz, prezes OZPPD17. Mirosław Florkiewicz-prezes OZPPD mówi, że „Sytuacja przedsiębiorstw branży drzewnej, a przede wszystkim przedsiębiorstw tartacznych wytwarzających półfabrykat podstawowy tj. tarcicę wielorakich asortymentów - m.in. w postaci krawędziaków, bali, desek, lameli itp. dla innych przedsiębiorstw drzewnych i meblarskich do dalszego przetworzenia już na określone produkty finalne, w porównaniu do lat poprzednich, jak nigdy dotąd jest bardzo zła. Wnikliwa analiza przyczyn tego stanu prowadzi do oczywistego wniosku, że dzieje się tak z kilku powodów. Jednym z nich jest oczywiście aktualna relacja złotego do innych walut, zwłaszcza euro i dolara, co obniża znacząco opłacalność produkcji na eksport. Innym niemniej ważnym powodem jest załamanie się eksportu z krajów unijnych do USA, skutkiem czego np. tarcica z Niemiec trafia teraz w nadmiarze po niskich cenach na polski rynek”18. Podsumowując, można zauważyć, że polskie meble na początku nowego wieku stają się powoli dla zachodnich konsumentów symbolem polskiej gospodarki. Obecnie Polska jest czwartym eksporterem mebli na świecie, za Chinami, Włochami i Niemcami, jednak konkurencja jest ogromna a polski rynek drzewny wymaga stabilizacji cen drewna oraz modernizacji zakładów. 17 OZPPD- Ogólnopolski Związek Pracodawców Przemysłu Drzewnego. http://www.drzewnictwo.pl/wywiady/branza-drzewna-i-zasady-sprzedazy-drewna-pytania-do-miroslawaflorkiewicza-prezesa-ozppd-2.html:16.03.2011. 18 19 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ 4. Ustawodawstwo i legislacja dla branży drzewnomeblarskiej Wśród polskich regulacji prawnych obowiązujących w branży drzewno-meblarskiej należy wymienić przede wszystkim: • Ustawę z dnia 17 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy o ochronie przyrody (Dz. U. 2011 nr 34 poz. 170); • Ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U.62/01 poz. 638 z późniejszymi zmianami); • Ustawę z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U.63/01 poz. 638 z późniejszymi zmianami); • Ustawę z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz.U.63/01 poz. 639 z późniejszymi zmianami); • Ustawę z dnia 6 lipca 2001 r. o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju (Dz. U. 2001, nr 97, poz. 1051); • Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 20 października 2010 r. w sprawie średniej ceny sprzedaży drewna, obliczonej według średniej ceny drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały 2010 r. (M.P. 2010 nr 78 poz. 970); • Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 15 października 2010 r. w sprawie stawek opłat za usunięcie drzew i krzewów oraz stawek kar za zniszczenie zieleni na rok 2011 (M.P. 2010 nr 76 poz. 954); • Statut Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe. Branża drzewno-meblarska podlega także europejskim uwarunkowaniom prawnym. Jednymi z wiele aktami prawnymi dotyczącymi tej branży są np.: 20 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ • Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 995/2010 z dnia 20 października 2010 r. ustanawiające obowiązki podmiotów wprowadzających do obrotu drewno i produkty z drewna (Dz. U. L 295 z 12.11.2010); • Dyrektywa 94/62/WE z dnia 15 grudnia 1994 w sprawi opakowań i odpadów opakowaniowych; • Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 82/2011 z dnia 31 stycznia 2011 r. nakładające ostateczne cło antydumpingowe na przywóz sklejki z drewna okoumé pochodzącej z Chińskiej Republiki Ludowej w następstwie przeglądu wygaśnięcia zgodnie z art. 11 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1225/2009 oraz kończące częściowy przegląd okresowy zgodnie z art. 11 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1225/2009 (Dz. U. L 28 z 2.2.2011). Głównym i zarazem najważniejszym aktem prawnym, regulującym działalność gospodarczą firm branży drzewno-meblarskiej jest Ustawa z dnia 17 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy o ochronie przyrody, która bezpośrednio odnosi się do funkcjonowania Lasów Państwowych, jest więc również istotna z punktu widzenia przedsiębiorców z branży drzewno-meblarskiej zajmujących się pozyskiwaniem surowca drzewnego. Mówi ona między innymi o tym, że nadleśniczy może za zgodą dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych obciążyć, za wynagrodzeniem, nieruchomości pozostające w zarządzie Lasów Państwowych służebnością drogową lub służebnością przesyłu, z uwzględnieniem zasad gospodarki leśnej. Wynagrodzenie to stanowi własny przychód Lasów Państwowych. 21 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ 5. Sytuacja branży drzewno-meblarskiej na rynku zachodniopomorskim i jej perspektywy rozwoju W dalszej części raportu przedstawione zostaną wyniki przeprowadzonych badań, w których wzięło udział dziesięć przedsiębiorstw z branży drzewno-meblarskiej z województwa zachodniopomorskiego. Przedsiębiorstwa zostały wybrane w sposób celowy19. Największe firmy z sektora drzewno-meblarskiego w województwie zachodniopomorskim skupiają się w obrębie dwóch największych miast tego województwa-Szczecina i Koszalina. Z przeprowadzonych badań wynika, że w znacznej większości są to małe i średnie przedsiębiorstwa. Na przedstawionym poniżej wykresie, wyniki badań są zbliżone ze względu na małą próbę badanych. Dane te przedstawia Wykres 8. Wykres 8: Liczba zatrudnionych na pełen etat w badanych firmach branży drzewnomeblarskiej w województwie zachodniopomorskim 25% 20% 20% 20% 20% 20% 15% 10% 10% 11-15 osób 15-20 osób 10% 5% 0% 1-2 osoby 3-5 osób 6-10 osób ponad 20 Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań ankietowych 19 nieprobabilistyczna metoda doboru próby respondentów do badania; niekiedy nazywany próbą ekspercką. Do próby celowej badacz dobiera jednostki w sposób subiektywny tak, by były one najbardziej użyteczne lub reprezentatywne 22 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Łącznie przedsiębiorcy zatrudniający do 10 pełnoetatowych pracowników stanowią 60% badanej populacji. Z powyższego wykresu wynika również, że w 10% firm jest zatrudnionych na cały etat odpowiednio od 11 do 15 oraz od 15 do 20 pracowników. Firmy zatrudniające ponad dwudziestu pełnoetatowych pracowników stanowią 20% ogółu badanych przedsiębiorstw branży drzewno-meblarskiej w regionie zachodniopomorskim. Jeżeli zaś chodzi o długość funkcjonowania na rynku to najwięcej wśród badanych firm zachodniopomorskiej branży drzewno-meblarskiej jest firm, które na rynku istnieją od ponad 20 lat (40%). Znaczny udział (20%) w ogólnej liczbie ankietowanych posiadają również firmy istniejące od 11 do 15 lat. Nowe przedsiębiorstwa działające przez okres poniżej 2 lat stanowią 10% respondentów. Wykres 9: Liczba lat funkcjonowania zachodniopomorskich firm w branży drzewnomeblarskiej 45% 40% 40% 35% 30% 25% 20% 20% 15% 10% 10% 10% 1-2 lata 3-5 lat 6-10 lat 10% 10% 5% 0% 11-15 lat Więcej niż 20 lat Brak odpowiedzi Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań ankietowych 23 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Rozwój i innowacje Jakość uzyskiwana poprzez innowacje staje się jedną z głównych czynników rozwojowych w branży drzewno-meblarskiej. Badania wskazują, że przedsiębiorstwa w tej branży podejmują wysiłek i starają się udoskonalać swoje produkty tak, aby odpowiadały normom unijnym i oczekiwaniom klientów. Niestety ankietowanym trudno jest wdrażać innowacje i nowe technologie głównie ze względów finansowych. Jak twierdzą badani, problemem jest dostęp do innowacji i nowych technologii oraz nakłady przeznaczane na sferę naukowobadawczą. Przykładem tego jest stosunek respondentów do instytucji naukowo-badawczych. Z opinią, że parki naukowo-technologiczne, działające na terenie województwa zachodniopomorskiego, uławiają firmom rozwój, zgadza się zaledwie 20% ankietowanych. Nie zgadza się lub zupełnie się nie zgadza odpowiednio 50% i 10% z nich. Dane te zostały zaprezentowane na poniższym wykresie (Wykres 10). Wykres 10: Parki Naukowo-Technologiczne ułatwiają rozwój w branży drzewnomeblarskiej w województwie zachodniopomorskim 60% 50% 50% 40% 30% 20% 20% 20% 10% 10% 0% Zgadzam się Ani tak, ani nie Nie zgadzam się Zupełnie się nie zgadzam Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań ankietowych Okazuje się również, że na takie postrzeganie instytucji naukowo-badawczych wpływ ma długość funkcjonowania firmy na rynku w branży drzewno-meblarskiej. Im dłużej firma 24 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ działa na rynku, tym opinia na temat parków naukowo-technologicznych jest bardziej negatywna. Doświadczenia firm wskazują, że instytucje tego typu nie spełniają ich oczekiwań i nie ułatwiają rozwoju oraz dostępu do nowych technologii i innowacji. Pomimo subiektywnego odczucia u respondentów odnośnie braku współpracy z instytucjami naukowo-badawczymi, połowa ankietowanych przedsiębiorstw ocenia swoje możliwości rozwojowe jako duże. Na podstawie analizy wyników badań, można stwierdzić, że opinia respondentów na temat parków naukowo-technologicznych, nie ma znaczenia w ocenie własnego potencjału rozwojowego. Ankietowani zostali poproszeni o ocenienie swoich możliwości rozwojowych, a wyniki tych badań przedstawia poniższy wykres (Wykres 11). Wykres 11: Ocena możliwości rozwojowych przez firmy w branży drzewno-meblarskiej 60% 50% 50% 40% 40% Możliwości rozwojowe firmy branży drzewnomeblarskiej 30% 20% 10% 10% 0% Duże Średnie Małe Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań ankietowych Natomiast na Wykresie 12 wyraźnie widać, że zaledwie 10% respondentów optymistycznie ocenia sytuację rynkową w regionie zachodniopomorskim w ciągu dwóch najbliższych lat jako lepszą niż obecnie. Według 40% badanych firm przyszłe dwa lata nie przyniosą zmian w sytuacji rynkowej regionu zachodniopomorskiego. Połowa ankietowanych uważa, że sytuacja rynkowa ulegnie pogorszeniu. Warto zaznaczyć, że są to subiektywne przekonania respondentów. W tym miejscu należy więc jeszcze raz przyjrzeć się poprzedniemu wykresowi (Wykres 11) i zwrócić uwagę na fakt, że pomimo negatywnej oceny sytuacji w województwie zachodniopomorskim, przedsiębiorcy dość dobrze oceniają swoje własne możliwości rozwojowe. Teoretycznie tego typu aspekty powinny się wykluczać, jednak biorąc pod uwagę 25 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ OWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI DZIAŁALNO GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO ACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ fakt, żee jest to opinia badanych wyrażona wyra ona na podstawie ich indywidualnych doświadczeń, do można stwierdzić, że na tego typu sytuacje wpływ może mo mieć: ć: słaba znajomość znajomo sytuacji rynkowej, lub przecena własnych możliwości mo rozwojowych. Poniższy ższy wykres przedstawia prognozę sytuacji rynkowej w województwie zachodniopomorskim w branży bran drzewnomeblarskiej w odczuciu badanych (Wykres12). Wykres 12:: Prognoza sytuacji rynkowej rynk w branży drzewno-meblarskiej meblarskiej 10% 50% 40% Lepsza niż obecnie Taka sama jak obecnie Gorsza niż obecnie Źródło: ródło: Opracowanie własne na podstawie bada badań ankietowych Kolejny wykres, prezentowany poniżej poni informujący cy o oczekiwaniach respondentów, pokazuję pokazuj ich opinie na temat przychodów w ciągu c dwóch najbliższych lat. Z wykresu ykresu 13 wynika, że odpowiednio 40% i 30% respondentów opowiedziało się si za tym, że poziom przychodów ich firmy w ciągu najbliższych ższych dwóch lat będzie b wyższy niż obecnie nie lub pozostanie bez zmian. Z kolei pesymistycznąą opinię wyraziło 30% ankietowanych firm. Przychody firmy w ciągu ągu dwóch najbliższych najbli lat jako niższe lub dużo żo niższe niż niż obecnie oceniło odpowiednio 20% i 10% respondentów (Wykres 13). Są Są to zdecydowanie optymistyczne prognozy i świadczą o rozwoju przedsiębiorstw ębiorstw na rynku zachodniopomorskim. Ankietowani Ankietowan przedsiębiorcy widzą możliwości ści tkwiące tkwią w ich regionie i wyrażają chęć na ich wykorzystywanie i tym samym zwiększanie zwi kszanie swojego potencjału rozwojowego. 26 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Wykres 13: Prognoza przychodów firm branży drzewno-meblarskiej w ciągu dwóch najbliższych lat 10% 40% 20% 30% Wyższe niż obecnie Bez zmian Niższe niż obecnie Dużo niższe niż obecnie Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań ankietowych Sytuację swojego przedsiębiorstwa, jako gorszą niż obecnie, ocenia połowa ankietowanych firm branży drzewno-meblarskiej. Należy również zwrócić uwagę, że badani respondenci nie zauważają większych możliwości rozwojowych w swoim województwie. Istotny jest też fakt, że 30% respondentów będzie zadowolonych gdy sytuacja ich firm nie ulegnie pogorszeniu, czyli zostanie bez zmian. Świadczy to o tym, że respondenci nie oczekują od rynku zachodniopomorskiego spektakularnej poprawy. W kolejnym pytaniu respondenci zostali poproszeni o ocenę możliwości rozwojowych w województwie zachodniopomorskim w branży drzewno-meblarskiej. Respondenci mieli posłużyć się skalą pięciostopniową( 1- zupełnie się nie zgadzam, 2-nie zgadzam się, 3-ani tak, ani nie, 4-zgadzam się, 5 całkowicie się zgadzam) i ocenić następujące stwierdzenie: „uważam, że region zachodniopomorski stwarza przedsiębiorcom w branży drzewnomeblarskiej możliwości rozwojowe”. Poniższy wykres pokazuje odpowiedzi respondentów. 27 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ OWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI DZIAŁALNO GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO ACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Wykres 14: Ocena możliwości żliwości ci rozwojowych w województwie zachodniopomorskim w branży drzewno-meblarskiej meblarskiej 60% 50% 50% 40% 40% 30% 20% 10% 10% 0% 0% Zgadzam się Całkowicie się zgadzam 0% Ani tak, ani nie Nie zgadzam się Zupełnie się nie zgadzam Region zachodniopomorski stwarza przedsiębiorstwom możliwości rozwojowe-ocena rozwojowe ocena firm branży drzewno-meblarskiej meblarskiej Źródło: ródło: Opracowanie własne na podstawie bada badań ankietowych Aż 60% ankietowanych respondentów uważa, uwa żee ich region nie stwarza im możliwości mo rozwojowych. Mimo tego (jak wynika z powyższych powy szych wykresów), ankietowani mają maj nadzieję na poprawę zaistniałej sytuacji. Niestety również równie dostępp do innowacji i kapitału światowego w branżyy zachodniopomorskim ankietowani uznali za relatywnie mały. Wykres 15 przedstawia, jak podczas badania respondenci ocenili stwierdzenie „firmy w mojej branży bran mają dobry dostępp do innowacji i kapitału światowego”. Ankietowani zostali zapytani również równi o możliwości dostępu pu do innowacji i kapitału w branży bran drzewno-meblarskiej meblarskiej w województwie zachodniopomorskim. Zadaniem respondentów było ocenienie stwierdzenia „ uważam, uważ że w mojej branży dostępp do innowacji i kapitału jest duży”. To kolejne pytanie, które ukazuje odczucia badanych względem względem zastanej sytuacji w ich branży. Poniższy szy wykres przedstawia uzyskane dane (Wykres 15). 28 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Wykres 15: Ocena stwierdzenia: „w województwie zachodniopomorskim dostęp do kapitału i innowacji jest duży” (dla branży drzewno-meblarskiej). 20% 20% Zgadzam się Ani tak, ani nie 10% Nie zgadzam się Zupełnie się nie zgadzam 50% Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań i analiz Połowa ankietowanych nie zgadza się z opinią, że w regionie zachodniopomorskim jest dobry dostęp do innowacji i kapitału światowego. Zupełnie nie zgadza się 20% badanych. Z kolei 20% respondentów zgodziło się z tą opinią. Są to zdecydowanie niepokojące tendencje, na które wpływ może mieć niedostrzeganie możliwości eksportowych przez badanych respondentów, brak wsparcia ze strony instytucji otoczenia biznesu oraz mała ilość inwestycji zagranicznych. Łącznie 70% respondentów uważa, że branża drzewno-meblarska ma małe możliwości na rynku światowym i tym samym słaby dostęp do kapitału światowego. Można pokusić się o wniosek, że respondenci nie doceniają swoich możliwości, boją się ryzyka i konkurencji, która czeka na nich na rynkach globalnych. Szkolenia Z przeprowadzonych badań wynika, że ankietowani narzekają na małą liczbę szkoleń branżowych w regionie zachodniopomorskim. Ankietowani zdają sobie sprawę z faktu, że szkolenia stanowią jeden z ważniejszych elementów rozwoju przedsiębiorstwa, ale brakuje im informacji odnośnie przeprowadzanych szkoleń w branży drzewno-meblarskiej. Badani mieli ocenić stwierdzenie „w moim regionie jest dużo szkoleń, z których może korzystać firma”, Wykres 16 przedstawia wyniki tego badania. 29 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Wykres 16: Liczba szkoleń rozwojowych dla branży drzewno-meblarskiej w województwie zachodniopomorskim jest duża. 20% 30% 50% Ani tak, ani nie Nie zgadzam się Zupełnie się nie zgadzam Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badan i analiz Z przeprowadzonych badań wynika również, że połowa ankietowanych nigdy nie uczestniczyła w żadnych szkoleniach, a 10% bierze w nich udział bardzo rzadko. Raz na kilka lat w tego typu szkoleniach bierze udział 30% ankietowanych. Również korzystanie z pomocy unijnej w postaci programów wspierających, jest na relatywnie niskim poziomie. Tylko 10% ankietowanych skorzystało z takiej możliwości. Przede wszystkim był to Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Pozostałe 90% przedsiębiorstw w ogóle nie korzystało z dofinansowań unijnych. Z rozmów przeprowadzonych z respondentami wynika, że wpływ na taką sytuację ma bardzo niski poziom wiedzy z zakresu pozyskiwania dofinansowań. Przedsiębiorcom brakuje instytucji doradczych, które ukierunkowałyby ich działania w tej kwestii. Współpraca z instytucjami około-biznesowymi i samorządowymi Badane firmy w bardzo ograniczonym zakresie korzystają z usług instytucji otoczenia biznesu. Wynika to głównie z niespełnionych oczekiwań, braku zaufania oraz z utrudnień w dotarciu do tego typu instytucji. Dane te przedstawia wykres 17. Zdecydowana większość zachodniopomorskich firm drzewno-meblarskiej jest zdania, że instytucje około-biznesowe i samorządowe spełniają ich oczekiwania w małym stopniu. Taką opinię wyraziło aż 70% respondentów. 30 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Wykres 17: Stopień spełnienia oczekiwań przez instytucje samorządowe i okołobiznesowe w branży drzewno-meblarskiej 80% 70% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 20% 10% 10% 0% 0% Duży Bardzo duży 0% Średni Mały Bardzo mały Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań i analiz Wyraźnie widać, że 20% respondentów stopień spełnienia oczekiwań wobec tych instytucji określiło zaledwie jako średni. Oczekiwania firm tej branży nie zostały spełnione w stopniu dużym lub bardzo dużym przez wyżej wymienione instytucje. Okazuje się również, że nie tylko instytucje około-biznesowe i samorządowe nie spełniają oczekiwań, ale i brakuje również instytucji naukowo-badawczych, które wspomogłyby rozwój przedsiębiorstw w branży drzewno-meblarskiej. Dane te zostały uzyskane na podstawie odpowiedzi z oceny stwierdzenia: „W moim regionie istnieje dużo instytucji naukowo-badawczych, które zapewniają dostęp do nowych technologii i innowacji”. Stwierdzenie to zostało poddane ocenie respondentów, a jego wyniki prezentuje poniższy wykres (Wykres 18). 31 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Wykres 18: W województwie zachodniopomorskim brakuje instytucji naukowobadawczych zapewniających dostęp do technologii i innowacji w branży drzewnomeblarskiej 20% 30% Zgadzam się Ani tak, ani nie Nie zgadzam się Zupełnie się nie zgadzam 30% 20% Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań i analiz Respondenci, którzy zgodzili się z tą opinią stanowią30% ankietowanych i tym samym uważają, że w regionie zachodniopomorskim brakuje instytucji zapewniających dostęp do nauki, technologii i innowacji. Łącznie połowa respondentów nie zgadza się z opinią, że w regionie zachodniopomorskim brakuje instytucji zapewniających dostęp do nauki, technologii i innowacji. Opinie respondentów W przeprowadzonym badaniu ankietowani zostali poproszeni o wyrażenie swojej opinii na temat konkurencji, oczekiwań wobec instytucji około-biznesowych i samorządowych, oraz na temat pomocy, której im brakuje. Ankietowani mieli możliwość udzielania odpowiedzi w pytaniach otwartych, dlatego też dane przedstawione w tym podrozdziale, nie będą się sumowały w 100%. Konkurencja W pierwszej kolejności badani ocenili konkurencję występującą w branży drzewnomeblarskiej na rynku zachodniopomorskim. Konkurencja w odczuciu respondentów jest duża, uznało tak aż 60% ankietowanych. Natomiast 30% badanych postrzega konkurencje jako średnią tylko 10% jako małą. Konkurentami są głównie przedsiębiorstwa krajowe, również te 32 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ występujące na rynku lokalnym. Należy zaznaczyć, że są to subiektywne odczucia badanych przedstawicieli z branży drzewno-meblarskiej w województwie zachodniopomorskim, a tym samym mogą świadczyć również o umiejętnościach radzenia sobie z konkurencją na rynku w branży drzewno-meblarskiej. Dane te przedstawia poniższy wykres (Wykres 19). Wykres 19: Poziom konkurencji na rynku zachodniopomorskim w branży drzewnomeblarskiej w odczuciu respondentów 70% 60% 60% 50% 40% 30% 30% 20% 10% 10% 0% Duży Średni Mały Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań i analiz Konkurencję stanowią również wyroby importowane z rynków dalekowschodnich, głównie pod aspektem cenowym. Polskie produkty charakteryzują się wysoką jakością i w tej kwestii mają przewagę nad produktami importowanymi ze wschodu. Należy więc konkurować jakością, a nie ceną20. Ankietowani podczas badania ocenili swoje mocne i słabe strony w kontekście konkurencji występującej na rynku zachodniopomorskim w branży drzewno-meblarskiej (Tabela 3). Ze względu na możliwość udzielania kilku odpowiedzi, wyniki nie sumują się w 100%. 20 http://www.fhtszuba.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=14:brana-meblarska-w-polsce-wkryzysie&catid=5:aktualnoci&Itemid=8:16.03.2011. 33 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Tabela 3: Słabe i mocne strony wobec konkurencji w branży drzewno-meblarskiej na rynku zachodniopomorskim Mocne strony Procent Słabe strony Procent Fachowość 10% brak klientów, 60% słaba reklama Innowacyjność 30% brak kompetentnych 10% pracowników Wykształcona kadra 20% technologia 20% Własna produkcja 10% słaby dostęp do drewna 10% (cena). Bliskość Politechniki 10% brak zbytu w Polsce 10% Kreatywność 20% cena 10% wyprodukowanych towarów Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań i analiz Z powyższej tabeli wynika, że respondenci spośród swoich mocnych stron, najwyżej oceniają innowacyjność, wykształcona kadrę oraz kreatywność. Do najsłabszych stron należy brak klientów, co spowodowane jest w opinii respondentów słabymi zdolnościami marketingowymi. Słaba reklama i mała liczba klientów zostały ujęte w jednej kategorii, ponieważ respondenci podawali te odpowiedzi razem. Respondenci więc postrzegają konkurencję jako jednostki z lepiej zorganizowaną komórką marketingową i większym doświadczeniem promocyjnym. 34 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ OWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI DZIAŁALNO GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO ACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ 6. Branżaa drzewno drzewno-meblarska w województwie ewództwie zachodniopomorskim. Przykładowe przedsiębiorstwa przedsi Spośród ród badanych firm z branży branż drzewno-meblarskiej, meblarskiej, zostały wybrane trzy, które najlepiej radzą sobie na rynku zachodniopomorskim. Wybrane firmy charakteryzują charakteryzuj się wysokimi kwalifikacjami branżowymi mi popartymi doświadczeniem. do wiadczeniem. Ich elementem wyróżniającym wyró jest również stosowanie nowych technologii i innowacji. Opisane firmy stawiają stawiaj na rozwój pracowników i całego przedsiębiorstwa. przedsię Firma KONSBUD Konstrukcyjne Drewno Klejone powstała w 2002 roku w Szczecinie. Początek działalności ci ograniczał się si do projektowania i nadzorów montaży monta konstrukcji z drewna klejonego. Od początku działalności ci firma rozwin rozwinęła dział projektowania oraz rozszerzyła ofertę ofert o montaże konstrukcji. Nawiązanie zanie współpracy oraz uzyskanie uzy wyłączności na dystrybucjęę wyrobów jednego z najstarszych i największych kszych producentów drewna klejonego na świecie wiecie firmy Huttemann zaowocowała rozszerzeniem oferty o sprzedaż i dostawy konstrukcji21 (Schemat 2). 21 http://konsbud.com/konsbud-firma.html: firma.html: 17.03.2011 35 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ OWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI DZIAŁALNO GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO ACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Schemat 2:: Oferta firmy Konsbud KONSBUD Konstrukcjyne Drewno Klejone projekty montaż montaże sprzedaż i dostawy system budowy domów kładki drewniane stropy drewniane hale systemowe Źródło: ródło: Opracowanie własne na podstawie http://konsbud.com/ Aktualnie firma posiada w swojej ofercie projektowanie i wykonawstwo wszelkich konstrukcji z zastosowaniem technologii drewna klejonego warstwowo. Zrealizowała ponad 150 projektów na terenie Polski. W województwie zachodniopomorskim była to np. budowa basenów w Kołobrzegu (z zadaszeniem), Pogorzelicy, Niechorzu oraz budowa hal sportowych w Kaliszu Pomorskim, Szczecinie, Połczynie Zdroju i Kołobrzegu. Kołobrzegu Firma otrzymała wyróżnienie żnienie nienie jako Regionalny Lider Innowacji i Rozwoju 2010, Solidna Firma 2009, Top Builder 2009 oraz kilka innych wyróżnień wyró branżowych. PHU „POL„POL WOOD” zostało założone one w 1997 roku w Przecławiu. Główny nacisk firma kładzie na produkcję produkcję i handel nowymi paletami drewnianymi oraz handel drewnem. Od wielu lat współpracuje również z kilkoma duż dużymi firmami podwykonawczymi nawczymi produkującymi palety z jej wyrobów. wyrobów Niewątpliwą zaletą tego przedsiębiorstwa przedsi jest jego siedziba w pobliżu żu polsko-niemieckiej polsko granicy (200 km od Berlina). Około 90% produkcji stanowi eksport do krajów takich, jak 36 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ OWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI DZIAŁALNO GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO ACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Niemcy, Belgia, Dania, Holandia. Miesięczna sprzedaż palet drewnianych na eksport to około 70.000 sztuk. Schemat 3:: Oferta firmy PHU „POL-WOOD” „POL PHU "POL-WOOD" WOOD" palety (jednorazowe, cztero-, cztero dwuwejściowe, ciowe, chemiczne, skrzyniopalety) transport samochodami ciężarowymi ci o pojemności do 120-130m3 Źródło: ródło: Opracowanie własne na podstawie http://www.polwood.pl/index.php?id=transport&language=pl Mocnymi stronami tej firmy są: są jakość produkowanych palet, ciągłe ągłe unowocześnianie unowocze parku maszynowego firmy, oraz solidność solidno w realizacji zamówień.. Zalety te zostały docenione przez wiele polskich i zagranicznych firm z branży spożywczej, ywczej, budowlanej, chemicznej, chemiczn farmaceutycznej i metalowej, które od wielu lat stale współpracują współpracują z PHU „POL-WOOD”. „POL Przedsiębiorstwo biorstwo BOGMAR działa na rynku polskim od 1991 roku. Jego siedziba mieści mie się w Szczecinie. Jako producent mebli specjalizuje się si w kompleksowym wyposaż wyposażeniu biur, hoteli, restauracji, kawiarni oraz szkół (Schemat ( 4). Produkty tej firmy są s funkcjonalne, wykonywane z wielu materiałów np. płyty laminowanej z obrzeżem obrzeż PCV/ABS, płyty w okleinie naturalnego drewna i litego drewna sosnowego, każde żde dostępne dostę w bogatej kolorystyce. 37 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ OWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI DZIAŁALNO GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO ACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Schemat 4:: Oferta firmy BOGMAR BOGMAR meble (biurowe, gabinetowe, hotelowe, konferencyjne, recepcyjne, kawiarniane, szkolne, medyczne, metalowe) fotele i krzesła biurowe usługi (cięcie, ęcie, okleinowanie płyty meblowej) Źródło: ródło: Opracowanie własne na podstawie http://www.bogmar.pl/ Oferta firmy BOGMAR obejmuje gotowe meble wysokiej jakości, jakości, a także tak meble niestandardowe - według indywidualnych potrzeb klienta. Głównymi odbiorcami tej firmy są s przedsiębiorstwa, urzędy, dy, placówki naukowe, ośrodki o turystyczne zlokalizowane na terenie całego województwa zachodniopomorskiego. Można Mo wśród nich wymienićć np. Uniwersytet Szczeciński, ski, Zakład Ubezpieczeń Ubezpiecze Społecznych w Szczecinie, Urządd Gminny w Stargardzie Szczecińskim, Szczeci Urząd ąd Miasta Kołobrzeg, Urząd Urz Miejski w Chojnie, Urząd ąd Morski w Szczecinie, Urząd Urz d Statystyczny w Szczecinie, Urząd Urz Skarbowy w Świnoujściu, ściu, ciu, Jednostka Wojskowa 2492 w Szczecinie, Komenda Wojewódzka Wojewó Policji w Szczecinie, Agencja Bezpieczeństwa Bezpiecze Wewnętrznego, Ośrodek Oś Wczasowy "GOPLANA" w Świnoujściu, ściu, ciu, Zespół Szkół Nr 5 w Szczecinie, EMPiK Sp. z o.o., Zakłady Chemiczne „POLICE” S.A. 38 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ 7. Oczekiwania wobec instytucji około-biznesowych i samorządowych w perspektywie dwóch najbliższych lat Pomimo że przedsiębiorstwa z branży drzewno-meblarskiej nie mają dobrego kontaktu z instytucjami otoczenia biznesowego, pokładają duże nadzieje wobec tych jednostek. W pierwszej kolejności ankietowani oczekują pomocy i kontaktu ze strony instytucji okołobiznesowych i samorządowych. Pomoc jest zagadnieniem dość ogólnym, ale nie wszyscy respondenci potrafili precyzyjnie skonstruować swoje oczekiwania, świadczy to głównie o niskim poziomie informacji odnośnie specyfiki świadczonych usług omawianych instytucji. W Tabeli 4 zostały zaprezentowane oczekiwania jakie podali respondenci w trakcie przeprowadzonych badań względem instytucji około-biznesowych i samorządowych w perspektywie dwuletniej. Ze względu na możliwość udzielania kilku odpowiedzi, wyniki nie sumują się do 100%. Tabela 4: Oczekiwania wobec instytucji około-biznesowych i samorządowych w perspektywie dwóch najbliższych lat w branży drzewno-meblarskiej Oczekiwania Procent: Pomoc 60% Kontakt 40% Pomoc w pozyskiwaniu klientów i 20% inwestorów Pomoc w pozyskiwaniu dofinansowań 30% Szkolenia 30% Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań i analiz Z powyższej tabeli wynika, że największa ilość respondentów oczekuje pomocy od instytucji otoczenia biznesu. Pomoc ta nie jest dokładnie zdefiniowana w odczuciu respondentów 39 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ i świadczy o oczekiwaniach związanych z zainteresowaniem ze strony instytucji okołobiznesowych. Aż 40% respondentów uważa, że kontakt z wyżej wymienionymi instytucjami jest zbyt mały i instytucje otoczenia biznesu same powinny dążyć do kontaktu z przedsiębiorstwami z branży drzewno-meblarskiej z województwa zachodniopomorskiego. Po 30% uzyskały oczekiwania związane ze szkoleniami i dofinansowaniami. Ankietowani uznali, że potrzebują od instytucji otoczenia biznesu szkoleń branżowych, lub informacji o tych szkoleniach. Równie istotna jest również pomoc w pozyskiwaniu dofinansowań. W najmniejszym stopniu respondenci oczekują pomocy w pozyskiwaniu klientów, z tego względu że na pierwszy plan wysuwają się oczekiwania typowo rozwojowe, gdy one zostaną spełnione respondenci sami poradzą sobie w pozyskiwaniu nowych zleceń i klientów. Czynniki hamujące potencjał rozwojowy Respondenci w przeprowadzonym badaniu mieli wyrazić swoją opinię na temat tego, czego aktualnie brakuje im, aby w pełni wykorzystać potencjał rozwojowy. Wyniki przedstawiono w Tabeli 5. Ze względu na możliwość udzielania kilku odpowiedzi, wyniki nie sumują się w 100%. Tabela 5: Czynniki hamujące rozwój przedsiębiorstw w branży drzewno-meblarskiej Braki Procent Finanse i dofinansowania 30% Inwestycje 30% Promocja marki 60% Technologie 20% Kadra 20% Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań i analiz Okazuje się, że najistotniejszym czynnikiem hamującym rozwój przedsiębiorstw z branży drzewno-meblarskiej z województwa zachodniopomorskiego są słabe umiejętności marketingowe i promocyjne. Przedsiębiorcy nie wiedzą w jaki sposób zareklamować swoje produkty, tak by kreować świadomość marki i otwarcie się do tego przyznają. Kolejnymi czynnikami są aspekty finansowe i inwestycje. Z przeprowadzonych badań wynika, że 40 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ respondentom brakuje znaczących inwestycji, które wpłynęłyby na ich rozwój i wzrost potencjału. Również ograniczone finanse są problemem, które wiążą się z mniejszymi możliwościami przeszkolenia personelu lub przeznaczeniem znaczącej sumy na działania promocyjne i marketingowe. 8. Analiza SWOT Analiza SWOT to jedna z kompleksowych metod służących do badania otoczenia organizacji oraz jej wnętrza. Analiza wewnętrzna w przedsiębiorstwie ma na celu określenie i ocenę materialnych i niematerialnych czynników sprzyjających rozwojowi mu lub utrudniających jego funkcjonowanie obecnie i w przyszłości. Zatem celem tego typu rozważań jest wskazanie wszystkich tych elementów i zasobów przedsiębiorstwa, które mogą być traktowane jako niewątpliwe atuty, odróżniające je od konkurentów na rynku. Poniższa analiza ma zapewnić dogłębne zrozumienie szans i zagrożeń występujących w branży drzewno-meblarskiej w województwie zachodniopomorskim. Analiza została stworzona w oparciu o przeprowadzone badania i opinie respondentów oraz charakterystykę regionu zachodniopomorskiego. 41 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Tabela 6: Analiza SWOT branży drzewno-meblarskiej Mocne strony Słabe strony • Doświadczenie i kreatywność • Wysokie ceny drewna • Zyski czerpane z eksportu • Niski • Własna produkcja • Wysoka jakość produktów • Niski poziom zbytu w Polsce • Chęci rozwojowe przedsiębiorstw • Niski poziom wdrażania innowacji • Nadwyżka eksportu nad importem poziom działań marketingowych i nowych technologii • Słaba współpraca przedsiębiorstw z instytucjami otoczenia biznesowego • Brak systemu przepływu informacji • Brak możliwości pozyskiwania nowych inwestorów • Wysokie ceny surowca • Niskie nakłady finansowe przeznaczane na innowacje Szanse • Słaba inwestycja w kadry • Niski poziom szkoleń • Niska wydajność pracy Zagrożenia • Otwarcie rynków zagranicznych • Wysokie koszty produkcji • Zwiększający się popyt krajowy • Konkurencja globalna • Rozwój technologiczny i możliwości • Brak konkurencyjności firm dostępu do nowych technologii lokalnych względem korporacji • Wzrost innowacyjności światowych • Inwestowanie w kadry • Wysokie koszty transportu • Poprawa wydajności pracy • Brak • Poprawa działań marketingowych około-biznesowymi • Praca nad rozpoznawalnością marki i samorządowymi współpracy z instytucjami 42 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Wykorzystywanie możliwości dofinansowań • Uczestnictwo w szkoleniach branżowych Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań i analiz Niewątpliwie do najmocniejszych stron branży drzewno-meblarskiej należą chęci rozwojowe przedsiębiorców i kreatywność, którą można wykorzystać w dalszym rozwoju. Należy również mieć na uwadze, że przedsiębiorstwa posiadają słabą wiedzę z zakresu marketingu i działań promocyjnych, nie mają też funduszy by udoskonalić się w tej kwestii. Wynika to również, ze słabej współpracy między przedsiębiorcami i unikania polityki konkurencyjności biegunowej. Respondenci wciąż nie rozumieją, że gdy ich partner/konkurent zyskuje, to oni również dzięki współpracy mogą zyskać. W ten sposób można rozwinąć wspólne działania marketingowe opartych na kooperacji. 9. Zidentyfikowane problemy Schemat 5 pokazuje zależności pomiędzy zidentyfikowanymi problemami, z którymi musza borykać się przedsiębiorcy. Głównym problemem jest brak współpracy występujący pomiędzy podmiotami. Przedsiębiorstwa nie kooperują ze sobą i tym samym uniemożliwiają przepływ informacji z zakresu dostępności technologii i innowacji, możliwości rozwojowych czy też szkoleniowych. Brak współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami z jednej branży ma wpływ na lobbing, który jest w tym przypadku mało skuteczny. Przekłada się to w konsekwencji na brak komunikacji pomiędzy przedsiębiorcami oraz instytucjami okołobiznesowymi i samorządowymi. Słaby kontakt z instytucjami otoczenia biznesu przekłada się na wydajność pracy z tego względu, że starsze technologie i brak unowocześnień nie tylko opóźniają rozwój przedsiębiorstw, ale i mają wpływ na wydajność produkcyjną oraz jakość produktów. Brak dobrej organizacji i współpracy utrudnia rozwój przedsiębiorstw poprzez wykorzystywania badań naukowych. 43 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Schemat 5: Problemy występujące w branży drzewno-meblarskiej brak zainteresowania branżą meblarską brak informacji o działalności instytucji brak współpracy z otoczenia biznesu instytucjami otoczenia biznesu brak przepływu informacji brak skutecznej komórki lobbingowej brak współpracy między podmiotami brak organizacji podmiotów Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań i analiz Reasumując, można wyróżnić trzy główne problemy branży drzewno-meblarskiej, które determinują pozostałe trudności zidentyfikowane przez respondentów. • Niska innowacyjność • Brak współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami i instytucjami otoczenia biznesu • Trudna sytuacja finansowa 44 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Wszystkie problemy wynikają z niskiego poziomu organizacji i przepływu informacji. Uniemożliwia to również stworzenie silnej i rozpoznawalnej marki, ponieważ wymaga to nakładów zarówno finansowych jak i nakładów wiedzy. Przy braku współpracy niemożliwe jest stworzenie marki drzewno-meblarskiej kojarzonej z województwem zachodniopomorskim. 10. Propozycje działań dla branży drzewno-meblarskiej w województwie zachodniopomorskim Działania strategiczne dla branży drzewno-meblarskiej powinny obejmować zidentyfikowane wcześniej problemy. Branża drzewno-meblarska w województwie zachodniopomorskim powinna być postrzegana jako innowacyjny sektor, wyróżniający się wysoką jakością produktów oraz konkurencyjnymi cenami i oryginalnym wzornictwem. W tym celu wyróżnia się następujące zadania: • Współpraca z instytucjami naukowo-badawczymi • Marketing i reklama • Współpraca z instytucjami około-biznesowymi i samorządowymi • Inwestycje w kapitał ludzki • Pozyskiwanie dodatkowych środków finansowych Powyższe zadania mają na celu poprawić wizerunek branży drzewno-meblarskiej w województwie zachodniopomorskim oraz wesprzeć działania marketingowe również z zakresu pozyskiwania nowych klientów i inwestorów. Należy również zapewnić rozwój wykształconej kadry, która zwiększy wydajność pracy w przedsiębiorstwach. By móc wprowadzić ulepszenia i nowe działania zapewniające poprawę w funkcjonowaniu branży, należy zmobilizować przedsiębiorstwa do dalszego rozwoju i przedstawić im przykładowe działania. W tym celu zaleca się organizację regularnych spotkań z przedsiębiorcami. Spotkania mają na celu mobilizację uczestników i zapoczątkowanie współpracy pomiędzy podmiotami. 45 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Przykładowe zagadnienia poruszane na spotkaniach: • Zalety współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami tej samej branży • Wymiana doświadczeń i uwag w zakresie współpracy z instytucjami otoczenia biznesu • Omówienie możliwości współpracy: co chcemy polepszyć? W jakim zakresie chcemy współpracować? Co chcemy osiągnąć poprzez współprace? • Omówienie potrzeb przedsiębiorstw w zakresie współpracy z instytucjami otoczenia biznesu. • Przedstawienie możliwości przedsiębiorstw w zakresie współpracy z instytucjami otoczenia biznesu i innymi przedsiębiorstwami w branży drzewno-meblarskiej Spotkania z przedsiębiorstwami powinny być przeprowadzone wraz z udziałem przedstawicieli instytucji około-biznesowych, samorządowych i naukowo-badawczych. Współpraca z instytucjami naukowo-badawczymi Współpraca z jednostkami naukowymi ma zapewnić przedsiębiorcom lepszy przepływ transferu naukowego. By do tego doszło, należy zorganizować odpowiednie warunki. W pierwszej kolejności zaleca się zdefiniowanie i zanalizowanie potrzeb przedsiębiorców. Taka analiza przyniesie pożądane efekty, jeśli odbędzie się z wykorzystaniem metod ilościowych jak i jakościowych. Jest to istotne, ze względu na obiektywne ocenienie sytuacji. Badania ilościowe z zakresu identyfikacji potrzeb przedsiębiorstw pozwolą na uzyskanie wyników, które są reprezentatywne i można je uogólnić na całą populację. Z kolei badania jakościowe pozwolą poznać również ukryte problemy i oczekiwania, których badani nie są w stanie samodzielnie zidentyfikować. Po zdefiniowaniu potrzeb przedsiębiorstw w branży drzewno-meblarskiej w województwie zachodniopomorskim, należy optymalnie wykorzystać możliwości jakie daje wiedza i nauka by wspierać rozwój przedsiębiorstw. Duże znaczenie ma tutaj również promocja działań naukowych wśród przedsiębiorców branży drzewno-meblarskiej. W poniższej tabelce zaprezentowane zostały przykładowe działania, mające na celu usprawnienie współpracy 46 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ pomiędzy instytucjami naukowo-badawczymi a przedsiębiorstwami w branży drzewnomeblarskiej. W poniższych tabelach, zaprezentowano działania mające na celu rozwój przedsiębiorstw. Czas ich realizacji został wybrany arbitralnie. Tabela 7: Działania usprawniające współpracę z instytucjami naukowo-badawczymi Działanie Działanie stałe X Zapraszanie przedsiębiorców na spotkania w siedzibach uczelni wyższych Udostępnianie laboratoriów Raz na 3 miesiące X Zapraszanie przedsiębiorców do udziału w X badaniach rozwojowych branży drzewnomeblarskiej Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań i wniosków z analiz. Marketing i reklama Z przeprowadzonych badań wynika, że ankietowani respondenci są zgodni, co do niskiego poziomu wiedzy z zakresu działań marketingowych. Przyznają również, że ich reklama i działania marketingowe nie są na tyle skuteczne by przyciągnąć wystarczającą ilość klientów i inwestorów. Efektywne działania marketingowe są jedną z głównych czynników rozwojowych. Mają kluczowe znaczenie dla pozyskiwania nowych kontaktów biznesowych oraz podtrzymywania już istniejących. Biorąc pod uwagę dobrą jakość produktów z branży drzewno-meblarskiej, podstawowym czynnikiem marketingowym jest wytworzenie jednej, silnej marki dla całego regionu. Wypromowanie całej branży to również promocja dla regionu zachodniopomorskiego. Należy potraktować branżę drzewno-meblarską jako jedną markę i w ten sposób dostosowywać do niej działania marketingowe. Wytworzenie w świadomości klientów marki o ugruntowanej pozycji, wzmocni szanse na eksport produktów na rynki zagraniczne. W tym celu zaleca się stworzenie promocyjnej strony internetowej ukazującej możliwości branży i jakość produktów. Warto zwrócić uwagę, że nie powinna być to strona klastra drzewno-meblarskiego, lecz strona promująca jedną z marek regionalnych. W działaniach promocyjnych branża drzewno-meblarska powinna zostać przedstawiona, jako 47 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ marka promująca województwo. Ma to na celu ugruntować wizerunek branży na rynku. A klienci zawsze sięgają chętniej po to, co znają, stąd należy zaznajomić ich z możliwościami branży drzewno-meblarskiej województwa zachodniopomorskiego. Zacieśnienie współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami nie tylko wzmocni markę branży, ale również umożliwi przedsiębiorstwom dogodniejsze warunki rozwojowe. Należy również wykazać, że w branży tej działają eksperci i fachowcy, z tego względu że ludzie coraz mniej ufnie podchodzą do wszelkiego rodzaju reklam. By w pełni wykorzystywać potencjał rozwojowy z udziałem reklamy, przedsiębiorstwa powinny mieć możliwość uczestniczenia w szkoleniach marketingowych, gdzie zdobędą niezbędną wiedzę z zakresu problematyki marketingu, trade marketingu i public relations branży meblarskiej. Dzięki temu przedstawiciele firm, poznają zasady rządzone marketingiem oraz zasady kształtowania długofalowego wizerunku marki. W celu polepszenia funkcjonowania obszaru marketingowego w przedsiębiorstwach z branży drzewno-meblarskiej w województwie zachodniopomorskim, poniżej zostały przedstawione przykładowe zadania marketingowe (Tabela 7). Tabela 8: Działalności usprawniające marketing i reklamę w branży drzewnomeblarskiej Działanie Działanie stałe Raz na 3 Raz na 6 miesiące miesięcy X Organizacja szkoleń marketingowych Konsolidacja przedsiębiorstw w zakresie X reklamy i marketingu Stworzenie strony promocyjnej branży Monitorowanie wdrażanych działań X X Analiza potrzeb klientów X Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań i analiz 48 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Współpraca z instytucjami około-biznesowymi i samorządowymi Działania, które muszą być podjęte w tym zakresie, to głównie polepszenie kontaktu pomiędzy instytucjami otoczenia biznesu a przedsiębiorstwami oraz polepszenie transferu informacji. Przedsiębiorstwa w ramach nawiązania kontaktu z instytucjami okołobiznesowymi i samorządowymi, powinny otrzymać informacje dotyczące tych instytucji wraz z opisami ich działalności i możliwościami wsparcia. By przekonać przedsiębiorców o skuteczności omawianych instytucji, w tego typu informacjach powinny również zostać zawarte dotychczasowe osiągnięcia instytucji otoczenia biznesu. Powinna również zostać utworzona komórka lobbingowa, która będzie miała wpływ na władze lokalne i będzie dążyła do uzyskiwania korzystnych warunków prawnych i rozwojowych dla przedsiębiorstw z branży drzewno-meblarskiej. Zaprezentowane poniżej działania usprawniające współpracę przedsiębiorstw z instytucjami około-biznesowymi i samorządowymi mają na celu polepszenie kontaktu pomiędzy firmami a instytucjami otoczenia biznesu (Tabela 8). Tabela 9: Działalności usprawniające współpracę z instytucjami około-biznesowymi i samorządowymi Działanie Działanie stałe Budowanie pozytywnych sieci kontaktów X Budowanie komórki lobbingowej X Dbanie o potrzeby branży Raz na 3 miesiące drzewno- meblarskiej Informowanie aktualnych przedsiębiorstw dokonaniach o X instytucji otoczenia biznesu Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań i analiz 49 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Należy zaznaczyć, że na terenie województwa zachodniopomorskiego funkcjonuje Zachodniopomorski Klaster Drzewno-Meblarski22. Został on utworzony w celu: • poprawy dostępności surowca i współpracy z dostawcami; • rozwoju niezbędnych zasobów ludzkich dla branży meblarskiej; • zdobycia nowych rynków zbytu dzięki usprawnieniu działań promocyjnych i dystrybucyjnych oraz wykreowaniu marki; • optymalizacji funkcjonowania przedsiębiorstw w kontekście zarządzania finansami; • poprawy relacji z otoczeniem administracyjnym i aktywne kształtowanie otoczenia prawnego; • wykształcenia własnego wzornictwa. Obecnie klaster ten skupia 15 zachodniopomorskich przedsiębiorstw branży drzewnomeblarskiej. Dla przedsiebiorstw z branży drzewno-meblarskiej niezwykle cenna jest współpraca w zakresie wdrażania innowacji oraz nowych technologii. Z przeprowadzonych badań wynika, że w ramach współpracy z klastrem drzewno-meblarskim zrzeszone przedsiebiorstwa powinny również mieć możliwość korzystania z tańszego dostępu do surowca oraz usług transportowych. Inwestycje w kapitał ludzki Inwestowanie w kapitał ludzki powinno odbyć się już na szczeblu szkolnym i uniwersyteckim. By zapewnić przedsiębiorstwom wykwalifikowaną i doświadczoną kadrę pracowniczą, niezbędna jest współpraca firm z instytucjami edukacyjnymi. W tym zakresie należy stworzyć odpowiedni zakres szkoleniowy i zadbać o doświadczenie przyszłych pracowników, które będą mogli nabyć w postaci praktyk i staży w przedsiębiorstwach z branży drzewno-meblarskiej. 22 http://drewno.rsi.org.pl/ 50 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ W następnej kolejności należy zając się szkoleniami pracowników. Przedsiębiorstwa, którym zależy na dobrej opinii klienta i profesjonalnej obsłudze, powinny stworzyć swoje własne kryteria obsługi klienta. Ważnym elementem jest też udział pracowników w szkoleniach z zakresu technik sprzedażowych. Współpraca pomiędzy przedsiębiorstwami umożliwi również sprawny przepływ informacji dotyczących pracowników i ich doświadczenia, referencji i możliwości. Lepsza wydajność pracowników zapewni większe obroty firmy, a tym samym polepszenie warunków płacowych. Poniższe działania zaprezentowane w tabeli (Tabela 9), mają pozytywnie wpłynąć na rozwój kapitału ludzkiego w branży drzewno-meblarskiej. Tabela 10: Działalność wspierająca rozwój kapitału ludzkiego w branży drzewnomeblarskiej Działanie Działanie stałe Raz na 3 Raz na 6 miesiące miesięcy X Opracowywanie planu praktyk i staży X Monitoring zdobytej wiedzy na praktykach i stażach Budowanie sprawnego transferu informacji X odnośnie możliwości szkoleniowych w regionie. Współpraca z instytucjami edukacyjnymi X Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań i analiz Pozyskiwanie dodatkowych środków finansowych Analizy przeprowadzonych badań wskazują, że jedną z przyczyn utrudniających rozwój przedsiębiorstwom w branży drzewno-meblarskiej w województwie zachodniopomorskim 51 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ jest brak środków finansowych, jak również trudny dostęp w uzyskaniu środków dodatkowych w charakterze bezzwrotnym. Zaleca się stworzenie sprawnego przepływu informacji dotyczących możliwości uzyskania środków finansowych oraz informacji odnośnie instytucji, które te środki oferują. Podmioty pozyskujące środki finansowe powinny również wykształcić między sobą system poręczeń i rekomendacji odnośnie instytucji finansowych. W ten sposób szybciej dotrą do instytucji, które umożliwia im pozyskanie dodatkowych środków przy jak najniższym koszcie jednostkowym w postaci oprocentowania czy prowizji. Również w tej kwestii, zaleca się przeprowadzenie działań mających na celu polepszenie sytuacji finansowej przedsiębiorstw z branży drzewno-meblarskiej w województwie zachodniopomorskim. Tabela 11: Działania wspierające rozwój kapitału ludzkiego w branży drzewnomeblarskiej Działanie Współpraca Działanie stałe w przepływie informacji X dotyczących instytucji finansowych Integracja przedsiębiorstw i wspólne składnie X wniosków o dofinansowania, np. na badania. Współpraca z instytucjami finansowymi X Źródło: Opracowanie własne na podstawie przeprowadzonych badań i analiz. 52 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ 11. Podsumowanie Reasumując, klaster drzewno-meblarski w województwie zachodniopomorskim potrzebuje stabilnej marki rozpoznawalne w regionie i kraju. By móc sprawnie funkcjonować i dorównać przedsiębiorstwom na rynku zagranicznym potrzebna jest dobra organizacja tego sektora i środki finansowe, które zostaną przekazane na wdrażanie nowych technologii i innowacji. Szczególnie ważna jest współpraca z instytucjami około-biznesowymi i samorządowymi, których celem jest nie tylko stworzenie warunków rozwojowych, ale wsparcie w zakresie doradczym, głównie w kwestiach unijnych. Ze względu na specyfikę omawianej branży, zaleca się również wsparcie w zakresie użytkowania nowych technologii. Technologiczne zaawansowanie przedsiębiorstw wpływa na wydajność pracy i przede wszystkim na jakość wytwarzanych produktów, a im wyższa jakość, tym większe możliwości zaistnienia na rynkach zagranicznych. 53 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Bibliografia i źródła internetowe 1. Rynek drewna w drodze ku stabilizacji. (2007). Poznań. 2. http://konsbud.com/. 3. http://konsbud.com/konsbud-firma.html. 4. http://konsbud.com/konsbud-firma.html. 5. http://www.bogmar.pl/. 6. http://www.drzewnictwo.pl/wywiady/branza-drzewna-i-zasady-sprzedazy-drewna-pytania-domiroslawa-florkiewicza-prezesa-ozppd-2.html. 7. http://www.fhtszuba.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=14:brana-meblarskaw-polsce-w-kryzysie&catid=5:aktualnoci&Itemid=8. 8. http://www.pcc.org.pl/index.php/pl/art?id=102. 9. http://www.pol-wood.pl/index.php?id=transport&language=pl. 10. http://www.rcb-olsztyn.pl/files/strategia_rozwoju_klastra_meblarskiego_-_streszczenie.doc. 11. http://www.rcb-olsztyn.pl/files/strategia_rozwoju_klastra_meblarskiego_-_streszczenie.doc. 12. http://www.rp.pl/artykul/457862.html?print=tak. 13. Ministerstwo Gospodarki. Polska 2010: Raport ze stanu gospodarki. 14. Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej. (2003). Strategia dla przemysłu drzewnego do 2006 roku. Warszawa. 15. www.geomatura.pl. 16. www.meble.org.pl . 17. www.rp.pl . 54 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Aneks Spis tabel Tabela 1: Porównanie udziału przemysłu meblarskiego w wytwarzaniu PKB w 2003 i 2005 roku (w mld EUR) w Polsce i Unii Europejskiej ..................................................................... 11 Tabela 2: Przedsiębiorstwa sektora drzewnego w rankingu Lista 500 Rzeczpospolitej w roku 2006 .......................................................................................................................................... 16 Tabela 3: Słabe i mocne strony wobec konkurencji w branży drzewno-meblarskiej na rynku zachodniopomorskim ............................................................................................................... 34 Tabela 4: Oczekiwania wobec instytucji około-biznesowych i samorządowych w perspektywie dwóch najbliższych lat w branży drzewno-meblarskiej................................. 39 Tabela 5: Czynniki hamujące rozwój przedsiębiorstw w branży drzewno-meblarskiej .......... 40 Tabela 6: Analiza SWOT branży drzewno-meblarskiej........................................................... 42 Tabela 7: Działania usprawniające współpracę z instytucjami naukowo-badawczymi ........... 47 Tabela 8: Działalności usprawniające marketing i reklamę w branży drzewno-meblarskiej . 48 Tabela 9: Działalności usprawniające współpracę z instytucjami około-biznesowymi i samorządowymi ..................................................................................................................... 49 Tabela 10: Działalność wspierająca rozwój kapitału ludzkiego w branży drzewno-meblarskiej .................................................................................................................................................. 51 Tabela 11: Działania wspierające rozwój kapitału ludzkiego w branży drzewno-meblarskiej 52 Spis wykresów Wykres 1: Wartość produkcji sprzedanej mebli w 2005 roku (w mln EUR) ............................ 5 Wykres 2: Wartość eksportu mebli w 2006 roku (mln EUR) .................................................... 6 Wykres 3: Najwięksi eksporterzy mebli w Europie (wartość eksportu w mld EUR) ................ 9 Wykres 4: Wartość produkcji sprzedanej przemysłu meblarskiego w latach 1998-2006 (mld zł) ..................................................................................................................................... 12 Wykres 5: Udział przychodów wybranych sektorów przetwórstwa przemysłowego w przychodach ogółem w 2007 roku ....................................................................................... 13 Wykres 6: Wartość eksportu głównych grup produktów w 2006 roku (mld zł) ...................... 14 Wykres 7: Dostawcy mebli wewnątrz Unii Europejskiej w 2006 roku (w mln EUR) ............ 15 Wykres 8: Liczba zatrudnionych na pełen etat w badanych firmach branży drzewnomeblarskiej w województwie zachodniopomorskim ............................................................... 22 Wykres 9: Liczba lat funkcjonowania zachodniopomorskich firm w branży drzewnomeblarskiej ............................................................................................................................... 23 Wykres 10: Ułatwianie rozwoju w branży drzewno-meblarskiej przez parki naukowotechnologiczne .......................................................................................................................... 24 55 | S t r o n a ANALIZA SYTUACJI RYNKOWEJ DLA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO DLA BRANŻY DRZEWNO-MEBLARSKIEJ Wykres 11: Ocena możliwości rozwojowych przez firmy w branży drzewno-meblarskiej .... 25 Wykres 12: Prognoza sytuacji rynkowej w branży drzewno-meblarskiej .............................. 26 Wykres 13: Prognoza przychodów firm branży drzewno-meblarskiej w ciągu dwóch najbliższych lat ......................................................................................................................... 27 Wykres 14: Ocena możliwości rozwojowych w województwie zachodniopomorskim w branży drzewno-meblarskiej ................................................................................................ 28 Wykres 15: Dostęp branży drzewno-meblarskiej do innowacji i kapitału światowego........... 28 Wykres 16: Ilość szkoleń w regionie zachodniopomorskim w branży drzewno-meblarskiej . 30 Wykres 17: Stopień spełnienia oczekiwań przez instytucje samorządowe i około-biznesowe w branży drzewno-meblarskiej .................................................................................................... 31 Wykres 18: Brak instytucji naukowo-badawczych zapewniających dostęp do technologii i innowacji w branży drzewno-meblarskiej ................................................................................ 32 Wykres 19: Poziom konkurencji na rynku zachodniopomorskim w branży drzewnomeblarskiej w odczuciu respondentów .................................................................................... 33 Spis schematów Schemat 1: Podział przemysłu drzewnego ................................................................................. 4 Schemat 2: Oferta firmy Konsbud ........................................................................................... 36 Schemat 3: Oferta firmy PHU „POL-WOOD” ........................................................................ 37 Schemat 4: Oferta firmy BOGMAR ........................................................................................ 38 Schemat 5: Problemy występujące w branży drzewno-meblarskiej ........................................ 44 56 | S t r o n a
