Nowa formuła egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie

Nowa formuła egzaminów potwierdzających kwalifikacje w
zawodzie
Jedna z największych zmian wprowadzonych przez reformę szkolnictwa zawodowego
polega na nowej formule egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie. Rodzi
ona wiele pytań i wątpliwości. Zaprezentowane poniżej odpowiedzi na najczęściej
zadawane pytania mają za zadanie przekazać podstawowe informacje na temat nowej
formuły egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie.
Na czym polega największa zmiana w nowej formule egzaminów zawodowych?
Przede wszystkim sprawdzają one wiedzę teoretyczną (część pisemna - test wyboru
składający się z 40 pytań) oraz praktyczne umiejętności (część praktyczna – test
praktyczny) z zakresu jednej kwalifikacji, a nie jak do tej pory całego zawodu. Uczniowie
zasadniczych szkół zawodowych zdają więc jeden egzamin z jednej kwalifikacji, a
uczniowie techników i szkół policealnych z reguły 2-3 egzaminy (z poszczególnych
kwalifikacji). Odbywają się one przy tym nie jak dotąd na zakończenie nauki, ale w jej
trakcie (w II semestrze klasy 2,3 lub w I semestrze klasy 4).
Kto może przystąpić do egzaminu zawodowego?
-uczniowie szkół ponadgimnazjalnych prowadzących kształcenie zawodowe – trakcie
nauki;
- osoby, które ukończyły kwalifikacyjne kursy zawodowe;
- osoby dorosłe w trybie egzaminów eksternistycznych.
Jakie są terminy egzaminów zawodowych?
Terminy egzaminów zawodowych przeprowadzanych w ciągu roku szkolnego ustala
dyrektor Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej (OKE) i ogłasza je nie później niż 5 miesięcy
przed ich rozpoczęciem. Następuje odejście od sesyjności egzaminów zawodowych na
rzecz na rzecz egzaminów przeprowadzanych w trybie ciągłym przez cały rok w zależności
od liczby chętnych i liczby zgłoszeń.
Jak zapisać się na egzamin zawodowy?
Uczeń (słuchacz) lub absolwent składa deklarację pisemną przystąpienia do egzaminu
zawodowego nie później niż 4 miesiące przed jego terminem. Deklaracja zawierać
powinna dane osobowe zdającego, symbol cyfrowy i nazwę kwalifikacji, informację, czy
zdający przystępuje do egzaminu po raz pierwszy, wskazanie części egzaminu, do której
uczeń/słuchacz/absolwent przystępuje po raz kolejny, świadectwa szkolne i
zaświadczenia o odbytych kursach lub kwalifikacyjnym kursie zawodowym.
Jak wygląda forma i organizacja części pisemnej egzaminu?
Egzamin pisemny może odbywać się w formie elektronicznej lub z wykorzystaniem
papierowych arkuszy egzaminacyjnych z kartami odpowiedzi. Po 31 sierpnia 2017 r.
egzaminy zawodowe odbywać się będą tylko w formie elektronicznej. Część pisemna
egzaminu trwa 60 minut i przeprowadzana jest w formie testu wyboru składającego się z
40 zadań zamkniętych zawierających po 4 odpowiedzi, z których tylko jedna jest
prawidłowa. Aby zdać część pisemną egzaminu, należy zdobyć co najmniej 50%
możliwych punktów (20 punktów).
Kto organizuje pisemną część egzaminu?
Za organizację i przebieg części pisemnej egzaminu zawodowego odpowiada
przewodniczący zespołu egzaminacyjnego, którym jest dyrektor szkoły/placów lub
pracodawca albo upoważniony przez niego pracownik. W skład zespołu nadzorującego
wchodzą:
- w przypadku szkoły/placówki – co najmniej trzech nauczycieli zajęć edukacyjnych
nieobjętych egzaminem zawodowym, ale co najmniej jeden nauczyciel powinien być
zatrudniony w innej szkole lub placówce;
- nie mogą w jego skład wchodzić wychowawcy zdających;
- w przypadku pracodawcy, w skład zespołu egzaminacyjnego wchodzi co najmniej trzech
wskazanych przez niego pracowników.
Przewodniczący zespołu egzaminacyjnego i jego zastępca powinni odbyć szkolenie
organizowane przez OKE w zakresie organizacji egzaminów zawodowych.
Jak wygląda forma i organizacja części praktycznej egzaminu?
Część praktyczna egzaminu zawodowego polega na wykonaniu na stanowisku
egzaminacyjnym przez zdającego zadania egzaminacyjnego zawartego w arkuszu
egzaminacyjnym. Czas wykonania testu praktycznego wynosi 120-240 minut i jest
szczegółowo określony w instrukcji nt. egzaminów zawodowych dla poszczególnych
kwalifikacji. Efektem testu praktycznego może być:
- wyrób,
- usługa,
- dokumentacja,
- dowolna kombinacja.
Aby zdać część praktyczną egzaminu zawodowego, należy otrzymać co najmniej 75%
możliwych do uzyskania punktów.
Kto organizuje praktyczną część egzaminu?
Za organizację i przebieg części praktycznej egzaminu zawodowego odpowiada kierownik
ośrodka egzaminacyjnego, którym jest dyrektor szkoły/placówki lub pracodawca albo
upoważniony przez niego pracownik. W skład zespołu nadzorującego praktyczna część
egzaminu musi wchodzić dwóch nauczycieli danej szkoły/placówki lub dwóch
pracowników upoważnionych przez pracodawcę (jeśli to on jest organizatorem
egzaminu). W skład zespołu nie mogą wchodzić nauczyciele lub instruktorzy praktycznej
nauki zawodu, którzy prowadzą zajęcia ze zdającymi. Jeden egzaminator w danej sali
egzaminacyjnej może oceniać egzamin nie więcej niż 6 zdających.
Kto ustala i ogłasza wyniki egzaminów zawodowych?
Wyniki egzaminów ustalane i ogłaszane są przez OKE. Zdający, który zdał egzamin
potwierdzający kwalifikację w zawodzie otrzymuje świadectwo potwierdzające
kwalifikację w danym zawodzie. Natomiast osoba, która zdała wszystkie egzaminy z
zakresu wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie oraz posiada poziom
wykształcenia wymagany dla danego zawodu, otrzymuje dyplom potwierdzający
kwalifikacje w zawodzie. Dyplom taki również wydaje OKE.
Czy można powtarzać egzamin?
Zdający, który nie zdał jednej części egzaminu ma 3 lata na przystąpienie do egzaminu
tylko z tej części, której nie zdał. Po upływie tego czasu zdający przystępuje do egzaminu
w pełnym zakresie. Jednak zdający, który przystępuje do całego egzaminu lub jego części
po raz 3 lub kolejny, będzie zdawać egzamin jako eksternistyczny, co oznacza, że będzie
musiał wnieść opłatę. Wysokość opłat regulują instrukcje nt. egzaminów zawodowych
dla poszczególnych kwalifikacji.
Czy można zdawać egzamin na dotychczasowych zasadach?
Do roku szkolnego 2016/2017 utrzymano możliwość zdawania egzaminu zawodowego na
dotychczasowych zasadach, ale tylko dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych,
techników, techników uzupełniających i szkół policealnych, którzy rozpoczęli naukę przed
1 września 2012 r. Od 1 września 2017 r. przeprowadzane będą wyłącznie egzaminy
zawodowe w ramach wyodrębnionych kwalifikacji (w nowej formule).
Czy nauczyciele i uczniowie realizujący nową podstawę programową prowadzącą do
egzaminu zawodowego według nowej formuły mogą korzystać z podręczników
zawodowych opracowanych zgodnie ze starą podstawą programową?
Zgodnie z rozporządzeniem MEN z 21 czerwca 2012 r. o dopuszczaniu podręczników do
użytku szkolnego jest to możliwe tylko w sytuacji, gdy nie zostały wydane podręczniki
opracowane zgodnie z nowa podstawą programową, które uzyskały aprobatę MEN. Jeśli
podręczniki do nowej podstawy programowej dla określonych nowych kwalifikacji ukażą
się na rynku z aprobatą MEN, to korzystanie przez szkoły z publikacji do starej podstawy
programowej jest niezgodne ze wspomnianym rozporządzeniem.
Gdzie można znaleźć podręczniki z aprobatą MEN do nowej podstawy programowej?
Największą ofertę (do 12 najpopularniejszych zawodów) publikacji zawodowych
opracowanych zgodnie z nową podstawą programowa i posiadających aprobatę MEN
oferują w tej chwili Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne (kilkadziesiąt nowych
podręczników wprowadzonych na rynek na rok szkolny 2013/2014). Oprócz
podręczników, które dostępne są w sklepie internetowym WSiPu (sklep.wsip.pl), oficyna
umieściła na swoich stronach internetowych (Klub Nauczyciela Szkolnictwa
Zawodowego) również programy nauczania (z planem wynikowym, planem nauczania i
rozkładem materiału) 12 najczęściej wybieranych przez młodzież zawodów. Programy te
będą bezpłatne i ogólnodostępne z możliwością ich modyfikacji przez nauczycieli do
lokalnych potrzeb.
WSiP, po przejęciu w lipcu br. oferty zawodowej wydawnictwa Rea, zwiększył swoją
ofertę publikacji zawodowych z ok. 350 do 500 tytułów oraz liczbę nauczanych zawodów,
stając się głównym producentem publikacji zawodowych na polskim rynku.