Dr hab. Inż. Jan Iwaszkiewicz, prof. IEl

Dr hab. Inż. Jan Iwaszkiewicz, prof. IEl
urodził się 11.12.1943 roku w Wilnie. Po zakończeniu nauki
w I Liceum Ogólnokształcącym w Sopocie w 1961 roku, podjął
studia na Wydziale Łączności Politechniki Gdańskiej. Dyplom
mgr. inż. elektronika uzyskał w 1966 r. i w tym samym roku
rozpoczął pracę w Zakładzie Elektrotechniki Morskiej Instytutu
Elektrotechniki, gdzie zajmował się głównie zagadnieniami
sterowania przekształtników tyrystorowych: prostowników
sterowanych fazowo oraz przerywaczy prądu stałego.
Podsumowaniem jego prac w tej dziedzinie były patenty
nr 120766 i nr 122727, które przez wiele lat przynosiły
znaczące efekty ekonomiczne.
W Oddziale Instytutu w Gdańsku dr Iwaszkiewicz pracował do
końca 1977 roku. Obok tematyki związanej z przekształtnikami
tyrystorowymi zajmował się także układami impulsowymi i techniką pomiarową.
Z ważniejszych prac na uwagę zasługują:
Układ sterowania silnika prądu stałego urządzenia dźwigowego, zasilanego ze źródła
prądu stałego metodą impulsową przy pomocy tyrystora z wymuszonym gaszeniem,
Układ napędu dźwigu pionowego z silnikiem zasilanym z trójfazowego mostka
tyrystorowego,
Zagadnienia związane z uruchomieniem produkcji zunifikowanego zestawu półprzewodnikowych układów do sterowania i regulacji tyrystorowych urządzeń
okrętowych,
Modernizację regulatora prądnic okrętowych TUR.
Ponadto dr Iwaszkiewicz opracował przetworniki do pomiaru napięcia i prądu
stałego w pętli głównej statku naukowo-badawczego r/v Prof.Siedlecki", zajmował się też
zagadnieniem automatycznego sterowania statkiem w oparciu o pokładową maszynę
cyfrową Elliott 905. Opracował (udział 60%) patent nr 103313 na sposób pomiaru oraz
układ przetwornika pomiarowego napięcia maszyn elektrycznych. Na podstawie tego
patentu Oddział Gdański wykonał 8 przetworników pomiarowych napięcia, które – po
przeprowadzeniu badań w IEL OG i uzyskaniu atestu Polskiego Rejestru Statków –
zostały zainstalowane w rozdzielnicy statku „Prof. Siedlecki”.
W latach 1978-1982 pracował w Morskim Instytucie Rybackim. Kontynuował tam
prace z zakresu automatyzacji procesów pomiarowych, elektroniki okrętowej, techniki
impulsowej oraz ultradźwiękowej. Jego prace zaowocowały kolejnymi patentami
nr 121418 i nr 130684.
W 1981 roku, jako pracownik MIR-u, otrzymał stypendium rządu francuskiego i odbył
staż zawodowy we Francji w dziedzinie elektroniki pomiarowej. Następnie za
pośrednictwem Morskiej Agencji w Gdyni zatrudnił się jako elektryk-elektronik w Basrah
State Company w Iraku i pracował 15 miesięcy na morzu, na pokładzie trawlera
przetwórni.
W 1984 roku dr Iwaszkiewicz przeszedł do Instytutu Okrętowego PG. Zajmował się
tam głównie zagadnieniami automatyzacji i robotyzacji oraz oprogramowaniem wybranych
procesów budowy statków. W 1991 roku przyjął propozycję IEL OG na opracowanie
i wykonanie układu redundancyjnego sterowania regulatora napięcia dla generatora
GYDIOj-7900-6.3/50, przeznaczonego do awaryjnego zasilania elektrowni jądrowej. Po
pomyślnym zakończeniu tej pracy powrócił do Oddziału Gdańskiego Instytutu
Elektrotechniki. Skierowany do Pracowni Napędów kontynuował prace nad zagadnieniami
sterowania falowników, zwłaszcza związane z przekształtnikowym sterowaniem okrętowej
prądnicy wałowej. Dla potrzeb tej pracy dr Iwaszkiewicz opracował model matematyczny
dwupoziomowego falownika napięcia, a następnie program symulacyjny o nazwie
SYMUL, umożliwiający tworzenie i badanie algorytmów sterujących, zarówno
podstawowych, jak również złożonych struktur energoelektronicznych. Wyniki
symulacyjne posłużyły do opracowania algorytmów sterowania prądowego falowników
przekształtnika AC-DC-AC w układzie okrętowej prądnicy wałowej. Wykonana przy
pomocy programu analiza porównawcza kilku algorytmów sterujących pracą
przekształtnika dwupoziomowego została przedstawiona na konferencjach SPETO (Wisła
92) oraz ISIE (Budapeszt 93). Zyskały one pewien rozgłos, a referat z Budapesztu był
cytowany w publikacjach IEEE. Program SYMUL potwierdził swoją przydatność w trakcie
realizacji grantu nr 8T10A 01410 pt. “Nowe metody sterowania złożonych struktur
przekształtnikowych z wykorzystaniem współczesnych narzędzi cyfrowych (DSP, FPGA)”.
W 1997 roku Jan Iwaszkiewicz obronił z wyróżnieniem pracę doktorską
pt. „Predykcyjne sterowanie przekształtników prądu przemiennego z wykorzystaniem
zmiennoprzecinkowych procesorów sygnałowych”. Była to pierwsza w Polsce
udokumentowana praca, w której zastosowano zmiennoprzecinkowy procesor sygnałowy
do realizacji złożonego algorytmu sterowania przekształtnika sieciowego.
W tym czasie dr Iwaszkiewicz pełnił obowiązki kierownika Pracowni Kompatybilności
Oddziału Gdańskiego, gdzie zajmował się m.in. zagadnieniami sterowania złożonych
struktur przekształtnikowych, w tym zwłaszcza przekształtnikami AC-DC-AC, a także
nowymi wielopoziomowymi przekształtnikami opracowanymi w IEL OG, nazwanymi
przekształtnikami ortogonalnymi i rekurencyjnymi. Wyniki prac nad tymi przekształtnikami
zamieszczone zostały m.in. w napisanych wspólnie z dr. Hashadem publikacjach: artykule
„A Novel Orthogonal-Vectors-Based Topology of Multilevel Inverters” zamieszczonym
w IEEE Transactions on Industrial Electronics oraz referacie “Converter Control with the
Help of Orthogonal Space Vectors - Novel Control Strategy and Novel Topology”
zaprezentowany na prestiżowej konferencji Power Conversion Conference’2002 Osaka
w Japonii.
Nowe, alternatywne w porównaniu do standardowych rozwiązań, przekształtniki
zostały zaprezentowane także w publikacjach krajowych. Ponadto tematyka ta znalazła
odzwierciedlenie w grantach badawczych - w 2001 grant nr 8T10A 06421: “Nowa
struktura i sposób sterowania wielopoziomowego falownika napięcia”, a następnie w 2004
roku - grant nr 3T10A 04627: “Rekurencyjny przekształtnik napięcia o niskiej zawartości
wyższych harmonicznych napięcia wyjściowego”. Prace nad tymi projektami doprowadziły
do idei ogólnego ujęcia problemu kształtowania przebiegów wyjściowych napięcia
w falownikach wielopoziomowych. Wnioski z tych rozważań dr Iwaszkiewicz przedstawił
w monografii habilitacyjnej - „Modele matematyczne energoelektronicznych
przekształtników wielopoziomowych”.
W 2000 roku został powołany na stanowisko zastępcy dyrektora Oddziału ds.
Badawczych, a rok później – na stanowisko dyrektora Oddziału Instytutu Elektrotechniki
w Gdańsku. Na stanowiskach tych mógł w pełni wykorzystywać wiedzę zdobytą w ramach
ukończonego w 2000 roku studium podyplomowego „Szkoła Zarządzania” przy
Uniwersytecie Gdańskim.
Jako dyrektor Oddziału skupił się na działaniach zmierzających do podniesienia
kwalifikacji zespołu gdańskiego, poziomu merytorycznego prac badawczych, pełnej
integracji Oddziału z Instytutem, a także na przedsięwzięciach mających na celu
integrację europejską. W ramach integracji europejskiej Oddział w Gdańsku uzyskał
status Centrum Doskonałości i rozwinął współpracę z uczelniami europejskimi
w Hiszpanii, Szwecji i Rumunii. Oddział prowadził dwa projekty badawcze w ramach
Centrum, ponadto wspólnie ze szwedzkim partnerem złożył wniosek o stypendium Marie
Curie, a ostatnio zainicjował międzynarodowe porozumienie o współpracy 15 krajów
europejskich w ramach projektu COST Action 542: HPSMT „High Performance Energy
Storages for Mobile and Stationary Applications”. Kierunek współpracy europejskiej
Oddziału Gdańskiego w dziedzinie energoelektroniki dobrze określa tytuł
przeprowadzonych w gdańskim Oddziale (w grudniu 2005 roku) warsztatów
międzynarodowych – Novel Components and Mathematical Tools in Power Electronics.
W trakcie obrad naukowcy z pięciu krajów europejskich przedstawili referaty na temat
najnowszych technologii superkondensatorów, węglika krzemu i modeli matematycznych
falowników wielopoziomowych. Prof. dr. K. Denshikov z Rosyjskiej Akademii Nauk
przedstawił referat pt. “Technology of Supercapacitors“, a dr. D. Sojref z WTTC Niemcy referat pt. “Stacked Super-capacitors – New Perspectives for Appropriate Energy Storage
Systems“. Kolejne wybrane referaty zaprezentowali: dr Mats Hjelm z Mid Sweden
University - referat pt. “Recent Development of Silicon Carbide Devices”, dr inż. Paul
Borza z Transilvania University - referat “Ubiquitous Energy Sources? A Dream or a
Feasible Solution?“ oraz dr inż. Jan Iwaszkiewicz – „Wavelets Transform as a Useful Tool
in Power Electronics”.
Po uzyskaniu stopnia doktora opublikował ponad 30 prac autorskich i zespołowych
w kraju i za granicą. Był kierownikiem dwóch, głównym wykonawcą jednego i wykonawcą
kolejnych trzech grantów badawczych. Jest autorem i współautorem wielu prac
badawczych i opracowań Oddziału Gdańskiego. Prowadził dwa projekty w ramach
Centrum Doskonałości. Prowadzi również działalność dydaktyczną w Studium
Doktoranckim IEL, gdzie wykłada przedmiot „Przekształcanie energii elektrycznej –
metody i urządzenia”. Jest członkiem komitetów naukowych dwóch międzynarodowych
konferencji oraz Komitetu Technicznego ds. Energoelektroniki Polskiego Komitetu
Normalizacyjnego. Należy do Stowarzyszenia Elektryków Polskich, a także do IEE i IEEE.
Działalność społeczną dr Iwaszkiewicz prowadził od chwili powstania Solidarności.
Był współzałożycielem NSZZ Solidarność w Morskim Instytucie Rybackim, potem
członkiem związku na Politechnice Gdańskiej, a w latach 1991-2004 członkiem Rady
Zakładowej i przewodniczącym NSZZ Solidarność w Oddziale Gdańskim. Był też
członkiem centroprawicowej Inicjatywy dla Polski i kandydatem tej partii na
eurodeputowanego. Zna dobrze język francuski i angielski. Jest miłośnikiem muzyki
operowej, dobrej literatury, zwłaszcza francuskiej i rosyjskiej, a także kibicem sportowym.