Załącznik nr 7 uchwala200367_7

Załącznik Nr 7 do uchwały Nr 67/2004 RG
z dn. 12.02.2004r
STANDARDY NAUCZANIA DLA KIERUNKU STUDIÓW:
NAUKI O RODZINIE
STUDIA ZAWODOWE
I. WYMAGANIA OGÓLNE
Studia zawodowe na kierunku nauki o rodzinie trwają nie mniej niż 3 lata (6
semestrów). Łączna liczba godzin zajęć wynosi nie mniej niż 2200, w tym 1365 godzin
określonych w standardach nauczania.
II. SYLWETKA ABSOLWENTA
Absolwent studiów zawodowych kierunku nauki o rodzinie otrzymuje tytuł zawodowy
licencjata. Winien on być wyposażony w wiedzę dotyczącą małżeństwa i rodziny wynikającą
z nauk psychologicznych, pedagogicznych, socjologicznych, biomedycznych i prawnych, a
także filozoficzno-teologicznych. Absolwent winien być przygotowany do pracy w
charakterze wykwalifikowanego pracownika poradni małżeńskich i rodzinnych (jako doradca,
konsultant) – pod opieką samodzielnego pracownika poradni – lub jako pedagog społeczny
sprawujący opiekę nad ludźmi niepełnosprawnymi oraz przewlekle i nieuleczalnie chorymi.
III. GRUPY PRZEDMIOTÓW I MINIMALNE OBCIĄŻENIA GODZINOWE
A. PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO
B. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE
C. PRZEDMIOTY KIERUNKOWE
D. PRZEDMIOTY SPECJALIZACYJNE I SPECJALNOŚCIOWE
Razem:
300
315
450
300
1365
IV. PRAKTYKI
A. Praktyki w poradniach małżeńsko-rodzinnych
B. Wakacyjne praktyki w zakładach opieki społecznej lub
opieki paliatywnej i hospicyjnej
Razem:
150
150
300
V. PRZEDMIOTY W GRUPACH I MINIMALNE OBCIĄŻENIA GODZINOWE
A. PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Podstawy filozofii
Podstawy logiki
Fizjologia człowieka
Przedmiot do wyboru
Język obcy
Wychowanie fizyczne
300
30
30
30
30
120
60
B. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
315
Antropologia filozoficzna
Etyka ogólna i szczegółowa
Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży
Psychologia starzenia się i umierania
Psychologia ogólna
Socjologia wychowania
Wprowadzenie do pracy socjalnej
Psychologia kliniczna z elementami psychiatrii
C. PRZEDMIOTY KIERUNKOWE
30
60
60
30
45
30
30
30
450
1. Psychologia małżeństwa i rodziny
2. Socjologia rodziny
3. Pedagogika rodziny
4. Patologia życia rodzinnego
5. Psychoprofilaktyka rodzinna
6. Prawo rodzinne
7. Człowiek niepełnosprawny i nieuleczalnie chory w rodzinie
8. Biomedyczne podstawy małżeństwa z elementami seksuologii
9. Poradnictwo i psychoterapia małżeństwa rodziny
10. Opieka paliatywno-hospicyjna
11. Polityka społeczna
30
30
30
60
30
30
60
60
60
30
30
VI. TREŚCI PROGRAMOWE PRZEDMIOTÓW PODSTAWOWYCH
I KIERUNKOWYCH
A. PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO
1. Podstawy filozofii
Filozofia – obszar zainteresowań, metody i cele badań. Filozoficzne próby wyjaśnienia
istnienia świata (Platon, Arystoteles, Stagiryty, Awicenna, Awerros). Monizm i
dualizm w interpretacji rzeczywistości. Naczelne rozumienie rzeczywistości u
Tomasza z Akwinu. Wyodrębnienie egzystencjalnej koncepcji bytu. Pluralizm i
analogia w bytowaniu oraz poznaniu. Poznanie sądowe i pojęciowe. Człowiek,
rzeczywistość i Bóg w filozofii Kartezjusza oraz w myśli pokartezjańskiej. Doniosłość
rozumienia filozoficznego człowieka, świata i Boga dla kształtowania się racjonalnej
ludzkiej kultury.
2. Podstawy logiki
2
Semiotyczna charakterystyka języka. Kategorie składniowe wyrażeń: zdania, nazwy,
funktory, operatory. Komunikat językowy: budowa, błędy językowe, implikatura
konwersacyjna. Porządkowanie dziedziny przedmiotowej: klasyfikacja, typologizacja,
partycja, porządkowanie liniowe. Elementy teorii definiowania, teorii pytań, teorii
rozumowania. Elementy teorii dyskusji: rodzaje dyskusji, zasady dyskutowania,
argumentacja, chwyty erystyczne.
3. Fizjologia człowieka
Jedność budowy organizmów żywych. Układ oddechowy, krążeniowy, pokarmowy,
rozrodczy – funkcje, zaburzenia. Wydzielanie dokrewne. Układ nerwowy:
elektrofizjologia neuronu, mózgowie, rdzeń kręgowy.
4. Przedmiot do wyboru
Humanistyczny, ekonomiczny, prawny, technologie informacyjne.
B. PRZEDMIOTY PODSTAWOWE
1. Antropologia filozoficzna
Źródła antropologii filozoficznej. Struktura bytowa człowieka. Człowiek i jego
działania. Człowiek wobec dobra i zła moralnego. Człowiek jako osoba w relacji ze
społeczeństwem.
2. Etyka ogólna i szczegółowa
Etyka a inne nauki o moralności. Personalistyczna norma moralności. Zagadnienia
prawa naturalnego, kształtowanie sumienia. Moralny wymiar seksualnych zachowań
człowieka, samobójstwo, aborcja, eutanazja, kara śmierci, poświęcenie życia,
eksperymenty genetyczne, postawy wobec śmierci. Świat zwierząt w świetle etyki.
3. Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży
Historia rozwoju psychicznego. Teorie rozwoju psychicznego. Metody badań rozwoju
psychicznego dzieci i młodzieży. Rozwój psychiczny w poszczególnych fazach
rozwojowych. Fazy i stadia rozwoju w ujęciu podłużnym.
4. Psychologia starzenia się i umierania
Podstawowe problemy związane z procesem starzenia się człowieka. Teorie starzenia
się organizmu. Dolegliwości wieku starczego. Wpływ czynników psychospołecznych
na osobowość ludzi starych. Rodzina miejscem zaspokajania potrzeb ludzi starych.
Poczucie sensu życia i bilans życiowy ludzi starych. Psychologia cierpienia i
umierania. Psychologia żałoby.
5. Psychologia ogólna
3
Aspekt historyczny psychologii. Podstawowe teorie osobowości. Procesy myślenia i
poznania. Postawy, potrzeby, motywacje, uczucia. Kryteria dojrzałej osobowości.
Psychologiczny aspekt cierpienia.
6. Socjologia wychowania
Proces wychowawczy jako przedmiot badań socjologii. Środowisko społeczne jako
środowisko wychowawcze (rodzina, grupy rówieśnicze, szkoła). Przebieg procesu
uspołecznienia. Funkcjonowanie systemu wychowawczego w środowiskach miejskich
i wiejskich.
7. Wprowadzenie do pracy socjalnej
Pomoc społeczna i praca socjalna. Zadania pracy socjalnej. Ewolucja pomocy
społecznej w Polsce i innych krajach. Praca socjalna z osobami samotnymi i rodziną.
Świadczenia opiekuńcze w stosunku do rodzin i dzieci. Świadczenia wobec osób w
wieku starszym. Organizacja pracy socjalnej w Polsce.
8. Psychologia kliniczna z elementami psychiatrii
Metody diagnostyczne. Zaburzenia psychoruchowe, emocjonalne i adaptacyjne.
Autyzm, padaczka, zaburzenia psychiczne, zespoły otępienne.
C. PRZEDMIOTY KIERUNKOWE
1. Psychologia małżeństwa i rodziny
Koncepcja dobranego związku małżeńskiego (czynniki wewnętrzne i zewnętrzne).
Psychospołeczne uwarunkowania doboru partnera do małżeństwa. Znaczenie
wzajemnego zaangażowania i intymności w związku małżeńskim. Komunikacja i
atmosfera w rodzinie. Typologia stosunków międzyosobowych w małżeństwie i
rodzinie.
2. Socjologia rodziny
Rodzina jako przedmiot badań socjologicznych. Rodzina jako podstawa rozwoju życia
osobowego i społecznego. Rodzina jako przekaziciel i twórca kultury. Więzi między
pokoleniami w rodzinie. Relacje między rodziną, społeczeństwem i państwem.
3. Pedagogika rodziny
Zagadnienia historyczne. Nauczanie Kościoła o prawie rodziny do wychowania.
Uwarunkowania funkcji wychowania rodziny (atmosfera, struktura rodziny, kultura
materialna, duchowa). Postawy rodzicielskie a potrzeby dziecka. Zadania rodziny na
tle psychicznego rozwoju dziecka.
4. Patologia życia rodzinnego
Norma i patologia w życiu rodzinnym. Problemy życia rodzinnego: rozwód, separacja.
Rodzina wobec narkomanii i alkoholizmu. Przemoc w rodzinie. Metody zapobiegania
patologii w życiu rodzinnym.
4
5. Psychoprofilaktyka rodzinna
Rodzina jako środowisko wychowawcze kształtowania odpowiedzialnych zachowań
za siebie i innych. Analiza zagrożeń patologią w poszczególnych fazach rozwojowych.
Standardy systemowych działań wychowawczych jako formy psychoprofilaktyki.
Specyficzna rola rodziców i innych członków rodziny w osiąganiu optymalnego
przystosowania i rozwoju przy wykorzystaniu między innymi: grup rówieśniczych,
grup wsparcia, organizacji społecznych.
6. Prawo rodzinne
Kształtowanie się polskiego prawa o małżeństwie i rodzinie. Cele i zadania
małżeństwa i rodziny w świetle obecnego prawa polskiego i prawa kanonicznego.
Prawo konkordatowe o małżeństwie i rodzinie. Przeszkody małżeńskie. Ochrona
instytucji małżeńskiej w świetle prawa procesowego świeckiego i kanonicznego.
7. Człowiek niepełnosprawny i nieuleczalnie chory w rodzinie
Poznanie psychospołecznych problemów osób niepełnosprawnych. Przystosowanie do
życia z niepełnosprawnością. Psychologiczne podstawy przystosowania i społecznej
integracji osób niepełnosprawnych. Problem pomocy psychologiczno-pedagogicznej
chorym w okresie choroby nieuleczalnej. Poczucie sensu życia u osób przewlekle i
nieuleczalnie chorych. Psychologiczne wsparcie w sprawowaniu opieki nad chorymi
w rodzinie.
8. Biomedyczne podstawy małżeństwa z elementami seksuologii
Fizjologia aktu prokreacyjnego. Psychologia seksualna. Płodność jako wskaźnik
zdrowia. Naturalne i inne metody planowania rodziny. Prokreacja wspomagana w
medycynie. Bezpłodność – przyczyny, zapobieganie. Szkoła rodzenia. Konsekwencje
aktów przedmałżeńskich i pozamałżeńskich. Zespół poaborcyjny – konsekwencje
zdrowotne i medyczne.
9. Poradnictwo i terapia psychoterapia małżeństwa i rodziny
Podstawowe nurty teoretyczne w poradnictwie i psychoterapii (kierunek
psychoanalityczny, humanistyczno-egzystencjalny, behawioralny i
analizy
transakcyjnej). Techniki prowadzenia poradnictwa i psychoterapii małżeństwa i
rodziny. Szkolenie w poradnictwie i psychoterapii w świetle podstawowych nurtów
teoretycznych. Poradnictwo małżeńskie w aspekcie metod planowania rodziny.
10. Opieka paliatywno-hospicyjna
Założenia opieki paliatywnej i hospicyjnej. Ruch hospicyjny w Polsce i na świecie.
Wolontariat. Infrastruktury opieki paliatywnej i hospicyjnej. Poradnie walki z bólem i
punkty konsultacyjne.
11. Polityka społeczna
5
Definicje, cele i koncepcje polityki społecznej. Systemy wartości w polityce
społecznej. Podstawowe kwestie polityki społecznej: rodzina, dziecko,
niepełnosprawni, starzy. Podstawowe problemy polityki społecznej: ubóstwo,
zdrowie, edukacja i bezrobocie. Samorząd w systemie polityki społecznej. Rodzina w
polityce społecznej.
D. PRZEDMIOTY SPECJALIZACYJNE I SPECJALNOŚCIOWE
Wykaz przedmiotów specjalizacyjnych i specjalnościowych oraz ich treści
programowe ustalają uczelnie, uwzględniając określone dla danej specjalizacji wymagania.
6