I Pobór... na podatki Uszerów Kohnów G.Fesser Fabrykamew „Bros t”

I Pobór... na podatki Uszerów Kohnów G.Fesser Fabrykamew „Bros t”

Nakład 1 2 000 egz.
Opłata pocztowa uiszczona ryczałtem.
Rok IV.
Cena pojedyńczego egz. 30 groszy.
Katowice, dnia 1-go września 1931 roku.
,
-
Mn 50
m m
I
ä
f
i
t i iii ■’
»ESM m » €& i w 1
O r g a n Ś lą s k ie g o Z w ią z k u S a m o o b r o n y S p o łe c z n e j ,,D o C z y n u “ .
W ydawca: Śląski Związek Samoobrony Społecznej ,,Do Czynu“ .
Pryw. Adres Redaktora:
K a t o w ic e , ul. Teatralna 10 fpait).
Pod redakcją A L O J Z E G O
P. K. O. Nr. 305.910.
MACHA
Prcnu merata miesięczna 60 gr , kwartalna 1,80 zł, roczna =k 6.00
Z n a m ie n n y w y r o k s ą d u łó d z k ie g o !
Z Ł o d z i.
Pobór... na podatki Uszerów Kohnów
W W id z e w ie p o d Ł o d z ią is tn ie je o lb rz y m ia
fa b ry k a t. zw. „W id z e w s k a M a n u fa k tu ra ", z a tru ­
d n ia ją c a o k o ło 6 000 r o b o tn ik ó w .
W ła ś c ic ie la m i
jej są o c z y w iś c ie ży d y z ro d z in y K o h n ó w , a preze­
suje jej p. O s k a r" (U szer) K o łin .
F a b ry k a ta —
ja k się to zazw yczaj zdarza w p rz e d s ię b io rs tw a c h
ż y d o w s k ic h — w o s ta tn ic h la ta c h n ie p ła c iła p o ­
d a tk ó w , a żeby u p o z o ro w a ć , że is to tn ie nie m a
pienię d zy, w o s ta tn ic h ty g o d n ia c h p. U szer K o h n
w s tr z y m a ł w y p ła tę z a ro b k ó w ro b o tn ic z y c h . P. U szer
tw ie rd z i, że in te re s k ie p s k o idzie, żąda w ię c od
rzą d u , aby c o fn ą ł egzekucję p o d a tk o w ą i... p o rę ­
c z y ł jeszcze za d łu g i fa b ry k i, zacią gn ię te zagranicą.
T ym cza se m 11 s ie rp n ia r. b. o d b y ł się w sądzie
łó d z k im se n sacyjn y proces p rz e c iw k o p ra c o w n ik o m
„W id z e w s k ie j M a n u fa k tu r y “ , o s k a rż o n y m o to, iż
s a m o w o ln ie z ry w a li pieczęcie u rz ę d u ska rb o w e g o
z to w a ró w , ja k ie u le g ły zajęciu.
N a la w ie o s k a r­
ż o n y c h z a s ie d li w ic e d y re k to r „W id z e w s k ie j M a n u ­
fa k tu r y " D a w id R a b in o w ic z , m a g a z y n ie r E ljasz
H e rs c h b e rg i p o m o c n ik m a g a zyn ie ra M o s z e k W e isberg, o s k a rż e n i o to , że od r. 1923 ś w ia d o m ie z ry ­
w a li pieczęcie z zajętego to w a ru .
W y n ik a z tego, że p. U sze r K o h n od „W id z e w s ­
k ie j M a n u fa k tu r y " o d la t 8 u c h y la ł się od p ła c e ­
n ia p o d a tk ó w , a gdy p rz e s z e d ł „ś w ia to w y kry z y s
g o s p o d a rc z y " w s trz y m a ł w y p ła tę z a ro b k ó w r o b o t­
n ic z y c h i z w r ó c ił się do rząd u, aby c o fn ą ł egze­
k u c ję p o d a tk o w ą i ... jeszcze p o rę c z y ł za d łu g i fa ­
b ry k i, zacią g n ię te zagranicą. O k a z u je się, że je żeli
c h o d z i o o b o w ią z k i w ob ec S k a rb u P a ń stw a , to
ż y d o s tw o — bez w y ją tk u - je d n a k o w o je p o jm u je .
P o d ty m w zg lę d e m n ie m a żadnej ró ż n ic y m ię d zy
ta k w ie lk im żydem , ja k „ O s k a r ” K o h n , a „m a n ip u ­
la c ja m i" p o d a tk o w e m i a g e n tó w - d o m o k rą ż c ó w np.
„Ł ó d z k ic h E k s p o rtó w W łó k ie n n ic z y c h " !?! Z resztą
w ie lk ie K o h n y n ie p o trz e b u ją n a ś la d o w a ć m a ły c h
K ohn ó w ..., bo w ie lk i K o h n r o b i to, czego się n a u ­
c z y ł i do czego się p rz y z w y c z a ił m a ły K o h n . N p.
p. „O s k a r" K o h n z biedne go h a n d la rz a o d p a d k a m i
fa b ry c z n e m i w y r ó s ł n a w s p ó łw ła ś c ic ie la i prezesa
je d n e j z n a jw ię k s z y c h fa b ry k w k ra ju i w ła ś c ic ie la
b a jk o w e g o p a ła c u w ... S o p o ta c h . T o też z Uszera
ul. 1 6 -Lip ca 17.
Poleca
swe
bie d n e g o h a n d la rz a o d p a d k a m i, z r o b ił się O s k a r
— m iljo n e r, w ie lk i p rz e m y s ło w ie c i posiada cz p a ­
ła c ó w , a s ta ło się to w je d n e m p o k o le n iu , w c ią ­
gu zaledw ie k ilk u lat. D a w n ie j proces g ro m a d ze ­
n ia b o g a c tw w ś ró d ż y d ó w t r w a ł dłużej... c c n a jm n ie j p r z e z 2 p o k o l e n i a .
R za d ko w P o lsce np.
H e n o c h — p a c h c ia rz z a m ie n ia ł się w H e n ry k a —
o b y w a te la zie m skie g o ,
d zie d zica i ja śn ie pana.
N a jczę ście j d o p ie ro syn żyd o w s k ie g o p a c h c ia rz a
z o s ta w a ł, ja śn ie panem i d zie d zice m ....
A le w ró ć m y do s p ra w y b. d e lik a tn e j,.. bo
p o d a tk o w e j. W ła d z e sk a rb o w e — w id z ą c ja k się
p. „O s k a r" K o h n w y k rę c a od p ła c e n ia p o d a tk ó w
— u d a ły się do m a g a zyn ó w „W id z e w s k ie j M a n u ­
fa k tu ry " i o b ło ż y ły aresztem to w a r w a rto ś c i o k o ło
9 m iljo n ó w z ł. ty tu łe m zabezpieczenia n a le żn o ści
za z a le g łe p o d a tk i.
T ym czasem 3 U szerów w
o so b a ch w ic e d y re k to ra R a b in o w ic z a , m a gazyniera
H e rsch b e rg a i p o m o c n ik a m agazyniera W e isb e rg a
w d n iu 6 lip c a rb. z e rw a ło pieczęcie z zasekw es tro w a n e g o to w a ru , poczem tego to w a ru sprze­
da n o za 6 m iljo n ó w z ł.
W „W id z e w s k ie j M a n u ­
fa k tu rz e ", z a tru d n ia ją c e j o k o ło 6000 ro b o tn ik ó w ,
p a n o w ie U sze ry — gdy c h o d z i o p o d a tk i — z u ­
p e łn ie w ten sam sposób p o stę p u ją , ja k n a jz w y ­
czajniejsze S ru le w B ę d zin ie , h a n d lu ją c y s ta re m i
lu b p rz e n ic o w a n e m i rzeczam i.
Tel. 1297.
s kł ad y
f i rmy R o b i ń s k i e g o
zaopatrzone w wina
i likiery
Kantorowicza.
G.Fesser Fabrykamew
Katowice - Załęże
W o jc ie c h o w s k ie g o 44. Tel.1551
Chcesz być zadowolony z mebli,
śpiesz do Fessera!
A le z p o m o cą w ła d z o m s k a rb o w y m p rz y s z e d ł
sąd, skazując w d n iu 11 s ie rp n ia 3 U sze ró w na
łą c z n ą karę 8 m ie się cy w ie z ie n ia : R a b in o w ic z a na
4 m iesiące, H e rs c h b e rg a na 3 i W e isb e rg a na
1 m ie sią c aresztu. W y ro k te n w y w o ła ł p o d o b n o
w ie lk ie w ra że n ie w Ł o d z i, o czyw iście w ś ró d żydkó w , b o ś w ia d czy o tern, że ro z p o c z n ie się „ p o b ó r
z c a łą
b e zw zg lę d n o ścią " na
zale g łe p o d a tk i
U s z e ró w K o h n ó w . Jedyna to d ro g a do ra to w a n ia
p a ń s tw a przed k a ta s tro fą . G d y b y u rzą d z o n o z c a łą
b e zw zg lę d n o ścią
p o b ó r na zaległe, u k ry te lu b
u k ró c o n e p o d a tk i w ś ró d setek tysię cy U sze ró w
K o h n ó w , ż e ru ją c y c h na p a ń s tw ie i s p o łe c z e ń s tw ie
p o ls k ie m , z c a łą p e w n o ścią u rz ę d n ic y p a ń stw d w i
n ie ty lk o nie o b a w ia lib y się re d u k c y j lu b dalszej
o b n iż k i g ło d o w y c h p o b o ró w , ale m o ż n a b y p o ­
m yśleć o p rz y w ró c e n iu ic h do n ie d a w n e j w yso ­
kości. T o też w y ro k sądu łó d z k ie g o je s t Zna­
m ie n n y, a w ie lk ie w rażenie, ja k ie o n w y w o ła ł
w ś ró d źyd o stw a , je s t n a jz u p e łn ie j u zasadn ione
i z ro z u m ia łe .
O b y ty lk o ow ego „p o b o ru z c a łą
b e zw zg lę d n o ścią " n a zale g łe p o d a tk i U sze ró w
K o h n ó w nie zaniecha no i tego p a ń s tw o w o -tw ó rc z e g o
p rocesu nie za trzym a n o .
Jeżeli to się nie stanie,
u rz ę d n ic y p a ń s tw o w i m ogą lic z y ć ch o cia ż na to ,
że w b ie żą cym ro k u g o sp o d a rc z y m dalszej o b liż k i
p o b o ró w n ie będzie.
Maszyny do szycia
„ B r o s t”
są szczytem współczesnej
techniki, niezrównane
pod w z g l ę d e m j a k o ś c i i w y k o n a n i a .
W k r a ju i za g ra n icą m a s o w o używ ane.
S zyją w p rz ó d i wstecz, c e ru ją i h a ftu ją .
W ż a d n ym m ie s z k a n iu nie p o w in n o
b ra k o w a ć m a szyn y do szycia „Drost“
N a b y w c o m m aszyn do szycia „D r o s t“
u d z ie la m y b e z p ła tn e j n a u k i h a ftu.
Z a in te re s o w a n y m s łu ż y m y ch ę tn ie
p ro s p e k ta m i.
M a s z y n y do szycia „ D r o s t" są w y­
k o n y w a n e : w dębinie, orze ch u i m a ­
h o n iu . K u p u ją c y k o rz y s ta ją z d o g o d ­
n y c h s p ła t m iesięcznych.
BRACIA D R O S T ,
Ś w i ę t o c h ł o w i c e G. -ŚI .
T e l . 1278.
Kto się powoła na „D o Czynu“ 10"/orabatu!
Str. 2.
„DO
„ A m e ry k a ń s k ie “ p o m ysły
(J s ze ró w K o h n ó w .
C h c ą c ucie c p rz e d p o d a tk a m i, p. U s z e r K o h n
n a ta m a c h prasy ż y d o w s k ie j p o c z ą ł się r o b ić p la j­
tu ją c y m , w o ła ją c y m o p o m o c do rz ą d u i zabiega­
ją c y m o n a d z ó r sądowy...
A b y m u u w ie rz o n o ,
w s tr z y m a ł w y p ła tę z a ro b k ó w 6 000 ro b o tn ik o m .
Z r o b iło to w rażenie, ale n ie n a sąd łó d z k i. Sąd
w y m ie r z y ł U sze ro m z a s łu ż o n ą karę.
W czasie,
gdy prasa t\ dowrska r o b iła z„ O s k a ra ” K o h n a żyda
p la jtu ją c e g o , — byle o c h ro n ić go przed p ła c e n ie m
z a le g ły c h p o d a tk ó w — p rz y tej o k a z ji ro z p is y w a ła
się b a rd ż o s z e ro k o o a m e ry k a ń s k ic h p o m y s ła c h
p Uszera, ja k ie p ra g n ie w n a jb liż s z y m czasie zre­
a liz o w a ć . N a p o cie ch ę w ła d z s k a rb o w y c h p is a ła ,
co p U sze r ty lk o c h w ilo w o z n a la z ł się w tr u d ­
n o ś c ia c h p ła tn ic z y c h , ale te s z y b k o p rz e m in ą —
gdy m u rz ą d d o p o m o ż e — bo p. „ O s k a r “ K o h n
u tw o r z y ł w ie lk ą fa b ry k ę k o n fe k c ji m ęskiej, d a m s­
k ie j i d zie c in n e j, o ra z z o rg a n iz o w a ł w ie lk i d o m
to w a ro w y p o d nazw ą „K o n s u m ” , k tó re g o o d d z ia ły
z n a jd ą się w k ró tc e we w s z y s tk ic h w ię k s z y c h m ia s t­
ach w P olsce a o p ró c z tego w s ta d ju m o rg a n i­
z a c ji z n a jd u je się w z o ro w a n y na w ie lk ic h p rz e d ­
s ię b io rs tw a c h a m e ry k a ń s k ic h d z ia ł ro z s y lk o w y ,
k tó r y da m o ż n o ś ć p. K o h n o w i n a w ią z a n ia bezp o ­
średnie go k o n ta k tu z o s ta te c z n y m k o n s u m e n te m .
Jeżeli c h o d z i o ó w b e z p o ś re d n i k o n ta k t z o s ta ­
te c z n y m k o n s u m e n te m , za p o ś re d n ic tw e m d z ia łu
ro z s y lk o w e g o i d o m u to w a ro w e g o „K o n s u m “ , to
n ie je s t to w cale p o m y s ł a m e ry k a ń s k i, ale n a j­
o rd y n a rn ie js z a k o m b in a c ja ż y d o w s k a , n a k tó re j
zna się d o s k o n a le n a jg łu p s z y b ę d zin e r, a je s t o b ­
lic z o n a : 1) na w y z y s k k o n s u m e n ta , 2) na z r u jn o ­
w a n ie c h rz e ś c ija ń s k ic h b ła w a tn ik ó w i k u p c ó w
k o n fe k c y jn y c h , p rz e d e w s z y s tk ie m w z a c h o d n ic h
d z ie ln ic a c h p a ń stw a , 3) na u c h y la n ie się od p ła ­
c enia p o d a tk ó w , n a le ż n y c h S k a rb o w i P a ń stw a .
Jak w p ra k ty c e m oże w y g lą d a ć ó w „a m e ry ­
k a ń s k i“ p o m y s ł p U sze ra K o h n a , p o k a z a ł nam
„ Ł ó d z k i E k s p o rt W łó k ie n n ic z y “ , o czem szeroko
p is a liś m y w p o p rz e d n im num erze.
P o p ro s tu
p U s z e r K o h n c h c ia łb y na c a łą P o ls k ę p u ścić
d z ie s ią tk i ty s ię c y a g e n tó w -d o m o k rą ż c ó w , k tó rz y b y
z b ie ra li z a m ó w ie n ia , p rz y jm o w a li z a lic z k i, a to w a r
to ju ż o n sam w yśle za z a lic z e n ie m p o c z to w e m .
ja k się to ro b i, to n a m p o k a z a li agenci „Ł ó d z ­
kie g o E k s p o rtu W łó k ie n n ic z e g o ". K to ty lk o w p ła ­
c ił im zaliczkę, z o s ta ł o s z u k a n y na ja k o ś c i lu b
ilo ś c i to w a ru o d 50 do 100 z ł. A ile na ta k im
h a n d lu " tr a c i S k a rb P a ń stw a , p o p ro s tu o b lic z y ć
się nie da, b o h a n d e l te go ro d z a ju w y m y k a się
z po d w s z e lk ie j k o n t r o li ze s tro n y w ła d z s k a rb o ­
w ych.
N ie je s t to w ię c p o m y s ł p. U szera, a n i a m e ry­
k a ń s k i, ale n a jo rd y n a rn ie js z a k o m b in a c ja ż y d o w ­
ska, d o b rz e zn a n a ka ż d e m u b ę d z in e ro w i, k tó ra —
je ś li c h o d z i o Z a c h o d n ie Z ie m ie P o ls k i — p o d ­
w a ży egzystencję c a ły c h setek c h rz e ś c ija ń s k ic h
b ła w a tn ik ó w i ku p c ó w 7 k o n fe k c y jn y c h , da pracę
i w ie lk ie z a ro b k i d z ie s ią tk o m ty s ię c y ż y d o w s k ic h
a g e n tó w -d o m o k rą ż c ó w r, a k o n s u m e n ta o d d a na
łu p ic h w y z y s k u i oszu stw a. P o w tó rz y się h is to rja
„Ł ó d z k ie g o E k s p o rtu W łó k ie n n ic z e g o “ , ale w w ie l­
k im i „u d o s k o n a lo n y m ” s ty lu . Zaś d o m y to w a ro w e
— k c n fe k c y jn o b ła w atne — p o d n a zw ą „K o n s u m “ ,
k tó re p. U sze r chce o tw ie ra ć w kaźdem w iększem
m ie ście — p rz e d e w s z y s tk ie m na Ś lą s k u i w W ie lk o polsce — o d d a ły b y na ł u p K o h n ó w ty c h k o n s u ­
m e n tó w . k tó rz y to w a ru b e z p o ś re d n io od jego
agentów w z b ra n ia lib y się n a byw ać. C h rz e ś c ija ń s c y
b ła w a tn ic y i k u p c y k o n fe k c y jn i na Ś lą s k u m u szą
się z a s ta n o w ić nad ty m i „ a m e ry k a ń s k im i“ p o m y ­
s ła m i p. U szera K o h n a i, p ó k i jeszcze czas, z m o ­
b iliz o w a ć c h rz e ś c ija ń s k ą o p in ję p u b lic z n ą przeCLwko ty m o rd y n a rn y m z a k u s o m ż y d o w s k im , k tó re
p ra g n ą zadać ś m ie rte ln y c io s s e tk o m c h rz e ś c ija ń ­
s k ic h p la c ó w e k k o n fe k c y jn y c h i b ła w a tn y c h na
Ś lą sku .
Z a n im p. U szer le n ś m ie rte ln y zam ach
z o rg a n iz u je , n ie c h a j rzą d u rz ą d z i „ p o b ó r z c a łą
b e zw z g lę d n o ś c ią " na w ie lo m iljo n o w e za le g łe p o ­
d a tk i „W id z e w s k ie j M a n u fa k tu r y “ .
P o co nas
m a ją b ra ć d ja b li? N ie c h b io rą U s z e ró w K o h n ó w .
A lo jz y M a ch .
Z K a to w ic .
Jak żyd Helman nakłada na siebie
mundur katolicki!?!
P rz y ul. K o p e rn ik a 9 w K a to w ic a c h żyd z Z a ­
w ie rc ia , H e lm a n , n a b y ł p ię k n ą k a m ie n icę . K u p ił
ją w czasie in fla c ji — ja k m ó w ią — za b o ch e n e k
chleba. W m a rc u b. r. H e lm a n w y e k s m ito w a ł z
jedneg o m ie s z k a n ia c h rz e ś c ija ń s k ą u rz ę d n ic z ą r o ­
dzinę S z c z u d łó w i sam z a ją ł to m ie szka n ie , s p ro ­
w a d za ją c się d o K a to w ic z Z a w ie rc ia . Z a ją ł to
m ie szk a n ie na te j p o d sta w ie , źe o d r o k u 1924 b y ł
w K a to w ic a c h fik c y jn ie za m e ld o w a n y .
Ż y d te n
w s w o im d o m u m a w y łą c z n ie lo k a to r ó w chrześ­
c ija ń s k ic h , o c z y w iś c ie je d y n ie dlatego, że ic h o d zie ­
d z ic z y ł po s w o im p o p rz e d n ik u .
P o n ie w a ż s y tu a ­
c ja k a m ie n ic z n ik a żydow skie go w ś ró d ta k ie j lic z b y
lo k a to r ó w c h rz e ś c ija ń s k ic h m oże b yć b a rd z o n ie ­
w yg o d n a , H e lm a n od czasu do czasu u b ie ra się
w m u n d u r k a to lic k i... i w ra z z c ó rk ą inż. S to la r­
czyka u d a je się do k o ś c io ła ! ? !
,G dy zaś p o lic ja
p rz y c is k a go do m u ru i p y ta o w yzn a n ie , d o p ó k i
m u nie p o d s u n ie p y ta n ia , czy je s t żydem , H e lm a n
sam te g o nie po w ie, daje o d p o w ie d z i w y m ija ją c e .
Ż yd te n n ic z e m nie r ó ż n i się o d ty c h setek s w o ic h
CZYNU”!
Numer 50.
w s p ó łw y z n a w c ó w z B ę d z in a i C h rz a n o w a , k tó rz y
w y k u p ili w K a to w ic a c h s e tk i k a m ie n ic . D o lo k a ­
to r ó w c h rz e ś c ija ń s k ic h p o w o li p o c z y n a się... d o ­
bierać. P o n ie w a ż m u się u d a ło ze S z c z u d łą , są­
dzi, że i z in n y m i z ro b i to sam o. N a ra z ie stale
na n ie k tó ry c h lo k a to r ó w
— zw ła s z c z a znanego
z a k c ji „ D o C z y n u " p. T o m a la k a — w y s y ła na
p o lic ję n a jro z m a its z e d o n ie sie n ia , w k tó r y c h p o ­
z w a la sobie na n a jb a rd z ie j bezczelne oskarżenia.
A le s p ra w y te sz c z e g ó ło w o o m ó w im y .
B e zcze l­
n o ś c i ż y d o w s k ie j n a le ży p o ło ż y ć kre s i p rz y k ła d n ą
m u dać n a u czkę . Ż yd e m ty m stale z a jm o w a ć się
b ę d zie m y na ła m a c h „ D o C z y n u ". O c z e k u je m y
ty lk o na zeznania in s p e k to ra L iittg e ra .
w ie. P e w n e m jest, źe a n i żona, a n i c ó rk a , ale ja ­
kaś k u z y n k a .
S z y m o n Fischer, k t ó r y często p o d ­
pisu je się na w e k s la c h „S im o n “ , p o n a r y w a ł d o ­
s ta w c ó w i s k ła d „s p rz e d a ł"
F e lic ji".
Je d n a k —
c h o c ia ż n ic nie m a - nie przeszkadza m u to w d a l­
szym ciągu puszczać m a so w o w eksle.
W e k s le te
B a n k P o ls k i bierze do in k a s a i o c z y w iś c ie id ą d o
p ro te s tu .
N ie za le żn ie od S z y m o n a i S im o n a
F is c h e ra w eksle m a s o w o w y s ta w ia ró ż n y m d o s ta w ­
c o m „F e lic ja " F is c h e r i te z n ó w g ro m a d n ie przez
B a n k P o ls k i id ą do p ro te s tu .
G d y ż y d y d o s ta n ą
n o w e g o dostaw cę, t * m u raz lu b d w a ra z y w eksel
w y k u p ią , ale p o te m w s z y s tk ie n a stę p n e m a s o w o
p u szcza ją do p ro te s tu . M ie s ię c z n ie na k ilk a ty s ię c y
z ło t y c h ! ? ! D o „in te re s u " ta k ie g o p o w in ie n w k r o ­
Piękna rocznica.
czyć p. p ro k u ra to r, a B a n k P o ls k i ta k ic h p a rszy­
D z iś u p ły w a ją 3 la ta od p o w s ta n ia ślą skie j w y c h w e k s li do in k a s a p rz y jm o w a ć nie p o w in ie n .
a k c ji s a m o o b ro n n e j. G d y b y nie ta k cię żkie czasy,
m o ż n a ją b y ło u czcić b a rd z ie j uroczyście . M im o
k ry z y s u gospodarczego, s to im y n a p o w ie rz o n y m
n a m p o s te ru n k u u p arcie, tw a rd o i m o c n o , bo
a k c ja „D o C z y n u “ z je d n a ła sobie sy m p a tje n a j­
szerszych m as lu d u śląskiego.
M y s p e łn ia m y Czy gmina użyje z postojowego ?
sw ó j o b o w ią z e k s u m ie n n ie — n ie ch a jże go s p e ł­
Z d a w a ło b y się, że ty lk o L ip in y , R y d u łto w y i
n ią ró w n ie ż te lic z n e rzesze p re n u m e ra to ró w , k tó re
od r o k u zalegają z p re n u m e ra tą .
C z ło n k o w ie S z a rle j s ły n ą ze s w o ic h z a ź y d zo n ych ta rg ó w .
w s p ie ra ją c y n ie c h a j o nas ta kże n ie z a p o m in a ją T ym cza se m N o w a W ie ś z a k a s o w a ła ta m te m ie js c o ­
i w e rb u ją n a m n o w e lic z n e szeregi. Z o k a z ji w o ści. N a ta rg a c h w N o w e j W s i ję z y k p o ls k i n a ­
3-lecia a k c ji „D o C z y n u “ s k o m p le to w a liś m y 3 ro c z ­ leży do rz a d k o ś c i, ja k c h iń s k i n p . w K ra k o w ie .
n ik i „ D o C z y n u ".
T a k ic h k o m p le tó w (w ka ż d y m Ź y d o s tw o ka le czy ję z y k n ie m ie c k i, ale w y s ila się,
3 ro c z n ik i) m a m y za le d w ie 5. K o m p le ty te o trz y ­ by ty lk o ty m ję z y k ie m o b s łu g iw a ć i w e rb o w a ć k u ­
m a ły p ię k n ą o p ra w ę i są do n a bycia. C ena k o m ­ p u ją c y c h . D o ja k ic h ro z m ia ró w d o c h o d z ą ta rg i
p le tu w o p ra w ie w y n o s i 100 z ł.
5 k o m p le tó w w7 N o w e j W s i, ś w ia d czy fa k t, że z p o s to jo w e g o
w k ró tc e zn a jd zie n a b y w c ó w n a Ś lą sku .
Z g ło s z e ­ g m in a zb ie ra ro c z n ie o k o ło 80 000 z ł!? ! Jakie w ię c
n ia będą z a ła tw ia n e w te j k o le jn o ś c i, w ja k ie j m a o b ro ty ź y d o s tw o , ła tw o so b ie w y o b ra z ić , a co
będą n a d c h o d z ić . K to się z g ło s i np. 6 ty, te n na tern tr a c i S k a rb P a ń s tw a i g m in a ta kże ła tw o
sobie p rz e d s ta w ić !? ! W s z a k o p ró c z p o s to jo w e g o ,
k o m p le tu n ie bę d zie m ó g ł o trz y m a ć .
co ściąga gm ina, is tn ie ją p o d a tk i p a ń s tw o w e —
o b ro to w e i d o ch o d o w e .
T o w s z y s tk o o c z yw iście
ź y d o s tw o o m ija , a w ie lu k u p c ó w 7 c h rz e ś c ija ń s k ic h
w N o w e j W s i zalega z o p ła tą k o m o rn e g o o d k i l ­
k u m iesięcy, a o o p ła c e n iu p o d a tk ó w n a rzecz
Czy Jakób Rozenes
g m in y i w o je w ó d z tw a m o w y być n ie m oże, ch yb a
że p rz y jd z ie e g z e k u to r i zacznie w ysp rze d a w ać p o ­
był powstańcem! d a tn ik ó w za bezcen. O d o b ro w o ln e m u iszcza n iu
Z d n ie m 1. k w ie tn ia 1931 r. S ie m ia n o w ic e , l i ­ p o d a tk ó w u w ię k s z o ś c i k u p c ó w 7 n ie m oże b yć
czące dziś 40 000 m ie s z k a ń c ó w , będą z a lic z o n e do m o w y , b o zalegają n a w e t z o p ła tą k o m o rn e g o od
rzę d u m ia st.
Ż y d k i b ę d z iń s k o -s o s n o w ie c k ie w i­ szeregu m iesięcy. Z p ró żn e g o n ik t nie naleje. Ż y ­
d o czn ie w r ó ż ą S ie m ia n o w ic o m w ie lk ą p rz y s z ło ś ć , d o w s k i h a n d e l d o m o k rą ż n y , a p rz e d e w s z y s tk ie m
a dla siebie p rz e w id u ją tu św ie tn e in te re sy, b o se­ ź y d o s tw o targow e, do tego s ta n u k u p c ó w m ie js c o ­
m ic k i ż y w io ł w c is k a się tu c a łą falą, a z d n ie m w y c h d o p ro w a d z iło . P. n a c z e ln ik g m in y — acz­
k a ż d y m staje się bezczelniejszy. A le d z iw ić się k o lw ie k b a rd z o p ó źn o — ale p o c z y n a ro zu m ie ć,
te m u nie m o żn a , je ś li m a ją tu m ie jsce w y p a d k i że g w a łc e n ie o rd y n a c ji ta rg o w e j przez b ę d z iń s k o następu jące. W r o k u b ie żą cym p o w s ta ń c y sie m ia ­ s o s n o w ie c k ie ź y d o s tw o na d o b re g m in ie n ie w y ­
n o w ic c y p o s ta n o w ili w s z y k o w n y c h m u n d u ra c h sz ło , bo z p o s to jo w e g o g m in a się n ie u trz y m a .
w y s tą p ić na u ro c z y s to ś c ia c h w d n iu 2 i 3 m aja, P o trz e b n e są p o d a tk i od m ie js c o w e g o k u p ie c tw a
T ym cza se m s iła p o d a tk o w a — pod
p o łą c z o n y c h z p rz y ja z d e m P a n a P re z y d e n ta R ze­ i rz e m io s ła .
c z y p o s p o lite j i c z ło n k ó w rzą d u . T o też m ie js c o w y o b u c h e m h a n d lu ta rg o w e g o - w ś ró d m ie jsco w e g o
Z w ią z e k P o w s ta ń c ó w o tr z y m a ł z K a to w ic s u k n a k u p ie c tw a i rz e m io s ła z m a la ła do zera. Jeśli z
n a 200 m u n d u ró w . W s z y s tk o b y ło b y w p o rz ą d k u , p o s to jo w e g o g m in a n ie użyje, to trz e b a nareszcie
g d yb y zarząd n ie o d d a ł ty c h m u n d u ró w do w y k o ­ za tro szczyć się tro c h ę o m ie js c o w e k u piec tw o i
n a n ia ż y d o w i n a p ły w o w e m u J a k ó b o w i R ozeneso w i. rz e m io s ło i ro z p o c z ą ć p rze strze g a ć p rze p isy o rd y ­
O k a z u je się, że do m ie jsco w e g o Z w ią z k u P o w s ta ń ­ n a c ji ta rg o w e j, k tó re g w a łc i się n ie o m a l p rz y
có w n a leży k ilk u m is trz ó w k ra w ie c k ic h , k tó ry c h k a ż d y m straganie.
n ik t n a w e t nie z a p y ta ł, czyb y „p rz y p a d k o w o " nie
Rabin u p. Fryca.
p o d ję li się w y k o n a n ia p o w s ta ń c z y c h m u n d u ró w !? !
W N o w e j W s i ź y d o s tw o ta rg o w e m a w ie lu
W y p a d e k te n w y w o ła ł w ie lk ie o b u rz e n ie w ś ró d
k ra w c ó w -p o w s ta ń c ó w , a w ś ró d o g ó łu c h rze ścija ń s o b ro ń c ó w , b o — chcąc o bejść o rd y n a c ję ta rg o w ą
O rd y n a c ja ta r ­
kie g o w Ś ie m ia n o w ic a c h w y w o ła ł przyg n ę b ia ją ce — p o d s ta w ia m ie js c o w y c h lu d z i.
w rażenie, co w ięcej, iż k a ż d y wie, że k ra w c y bę­ g o w a do p u szcza k u p c ó w ta rg o w y c h ty lk o z K o c h d ziń scy szyją p a ję czyn ą i c a lo w e m i ściegam i. P rz e ­ ło w ic , H a le m b y , N o w e g o B y to m ia , B ie ls z o w ic ,
T ym cza se m ź y d o s tw o ca łe w id y w a ł to w id o c z n ie p. sędzia W itc z a k , bo gdy P a w ło w a i K o ń czyc.
d o w ie d z ia ł się o d p. K o p ca , że ży.dostw o b ę d ziń skie m i c h m u ra m i p rzyje żd ża z K ró l. H u ty , S o s n o w c a
o trz y m a ło m u n d u ry do w y k o n a n ia , w y r a z ił z tego B ę d z in a itd . W ja k i to sp osób się d z ie je ? A w
p o w o d u sw oje w ie lk ie n ie z a d o w o le n ie , a in n i tw ie r ­ b a rd z o p ro s ty .
P rz y ja c ie le ż y d ó w z N o w e j W s i
dzą, że n a w e t ob u rze n ie . W ó w czas p. K o p ie c m ia ł w y k u p u ją ś w ia d e c tw a ta rg o w e i za ic h p le c y m a
w y tłu m a c z y ć p. W itc z a k o w i, źe z a m ó w ie n ie o tr z y ­ c h rz e ś c ija ń s k ie m i ż y d k i u p ra w ia ją ha n d le . D a żyd
m a ł żyd, b o na „ta k ie w a ru n k i" żaden P o la k nie ta k ie m u g o jo w i 5 - 1 0 z ł. z je d n e g o ta rg u , a sam
c h c ia ł się zg o d zić !?! T ym cza se m zg o d n ie tw ie rd z ą z a ro b i na czysto od 50 —100 z ł . ! ? ! P o d a tk ó w się
— ta k k ra w c y p o w s ta ń c y , ja k i n ie p o w s ta ń c y — nie b o i, b o ś w ia d e c tw o ta rg o w e na ż y d o w s k ie
J a k i in te re s z ro b ią na ży­
źe n ik t się do n ic h w sp ra w ie w y k o n a n ia ty c h n a z w is k o nie fig u ru je .
m u n d u ró w nie z g ła s z a ł, bo g d y b y się z g ło s z o n o , dach o w i fik c y jn i kra m a rze , p rz e k o n a ją się, gdy
k a ż d y p o tr a fiłb y za te p ie niąd ze ow e m u n d u ry u rz ę d y sk a rb o w e u p o m n ą się u n ic h o p o d a tk i
w ykonać.
M ię d z y p o w s ta ń c a m i is tn ie je p rz e k o ­ d o c h o d o w e i o b r o to w e !? ! M im o ta k ie g o sta n u
nanie, że k ra w c y p o w s ta ń c y w y k o n a ć z a m ó w ie n ia rzeczy, ra b in z K r ó l H u ty p rz y je c h a ł n ie d a w n o
nie c h cie li. T o też często w swej n ie ś w ia d o m o ś c i z delegacją do p nacz. F ryca, a b y ta rg i ro z s z e rz y ł
rz u c a ją uw^agę : „P a n n ie c h c ia ł r o b ić ! ? ! “ N a w e t i d o p u ś c ił ż y d ó w z K ró l. H u ty , S ie m ia n o w ic ,K a to w ic ,
w ś ró d s o c ja lis tó w b y ło poru sze n ie , b o ra d c a za ­ B ę d z in a i C h rz a n o w a do N o w e j W si,... b y o b c h o ­
ło g o w y z h u ty L a u ry , p. K a czm a re k, in te rp e lo w a ł d zić o rd y n a c ji ta rg o w e j nie p o trz e b o w a li. N a le ż y
p. W e s o ło w s k ie g o w te j spraw ie, p o n ie w a ż p. W e ­ dodać, że ź y d o s tw o h a n d lu je n a ta rg a c h je d w a ­
s o ło w s k i b y ł tym , k tó r y w ra z z p. K o p c e m c a łą b ia m i, fira n k a m i, d y w a n a m i, c h o d n ik a m i i in n e m i
to w a ra m i, k tó re p o d le g a ją ś w ia d e c tw o m w yższej katia n s a k c ję z R ozenesem z a ła t w ił! ? !
N a le ży dodać, że R ozenes n ie d a w n o p rz y b y ł te g o rji. C zęsto żyd zachęca k u p u ją c e g o — Ic h
do S ie m ia n o w ic z B ę d z in a i o p ró c z w a rs z ta tu habe deutsche W a re — i w y c ią g a szm u g lo w a n e
kra w ie c k ie g o , p o sia d a s k ła d z k o n fe k c ją p rz y ul. p o ń c z o c h y , je d w a b ie i in n y d ro g i to w a r.
D alsze w ia d o m o ś c i o ta rg a c h w N o w e j W s i
B y to m s k ie j b a rd z o d o b rze p ro s p e ru ją c y . M ó w ią ,
że w y k o n a n ie m u n d u ru bez d o d a tk ó w k o s z to w a ło w n a s tę p n y m n u m e r z e . ________
37 z ł.
T y m sp o so b e m o tr z y m a ł żyd za sam ą r o ­
b o cizn ę o k o ło 7000 z ł. ! ? ! P ię k n y in te re s !? ! K ra ­
w ie c p o w s ta n ie c m ó g ł dać z a tru d n ie n ie k ilk u bez­ Z B r z e z in
r o b o tn y m c z e la d n ik o m c h rz e ś c ija ń s k im przez k ilk a
tyg o d n i... T ym cza se m żyd z a r o b ił i d a ł z a tru d ­
n ie n ie ż y d o w s k im c z e la d n ik o m z B ę d zin a . G d y
P. B u lic z , o czem sw ego czasu p is a liś m y , w
się s ły s z y o ta k ic h fa k ta c h , to się w yd a je , że się
z b liż a k o n ie c świata,... że się w s z y s tk o w k ró tc e ro k u u b ie g ły m d ą ż y ł do o ż e n k u z ż y d ó w k ą z K ra ­
p rz e w ró c i do g ó ry n o g a m i.
C ię ż k i i ś m ie rte ln y k o w a , ale n a p o ty k a ł na w ie lk ie tru d n o ś c i, b o
grzech w o b e c id e o lo g ji p o w s ta ń c z e j i p o ls k o ś c i p o ­ o rto d o k s y jn y żyd z p o d w a w e ls k ie g o Jerycha c ó rk i
m ło d e m u g o jo w i o d d a ć n ie c h c ia ł, w y w o z ił ją
p e łn ili pp. K o p ie c i W e s o ło w s k i...
i u k ry w a ł. Jakoś się je d n a k u g o d z ili, b o p. B u ­
„Sim on" Fischer.
lic z p o s ta w ił n a s w o je m i u ż y d ó w się p rz y ż e n ił.
P rz y ul. W a n d y 15 is tn ie je s k ła d s k ó r i h a n ­ O c z y w iś c ie z a ła t w iło się w s z y s tk o ślu b e m c y w il­
del o b u w ia ż y d ó w b ę d z iń s k ic h .
K to je s t teraz n ym , bo o rto d o k s y jn y żyd p o d w a w e ls k i do z m ia ­
P. B u lic z
■właścicielem tego in te re s u , n ie w ia d o m o , b o da­ n y w y z n a n ia sw ej c ó r k i nie d o p u ś c ił.
w n ie j b y ł n im S z y m o n F isch e r, a ob e cn ie ja ka ś u w a ż a ł, że w K ró l. H u c ie z ż y d ó w k ą się zgubi, a
’.F e licja " F ischer.
K to je s t ow a „F e lic ja " , n ik t nie w B rz e z in a c h p a lc a m i bę d ą na n ie g o w skazyw ać,
Z Nowej Wsi.
Z Siemianowic.
5/.
j e d n a k s ię p r z y ż e n i ł . . .
Numer 50
„ D O
to też p rz y s z e d ł m u z p o m o c ą in s p e k to ra t i p rz y ­
t u l i ł go do sw ego ło n a . W o s ta tn im r o k u s z k o l­
n y m p. B u lic z d o je ż d ż a ł jeszcze do B rz e z in do
s z k o ły d o k s z ta łc a ją c e j, ale i to się s k o ń c z y ło .
S p o łe c z e ń s tw o p o ls k ie w B rz e z in a c h b a rd z o z tego
je s t z a d o w o lo n e i p ro s i w ła d z e szkolne, by w ię ­
cej ta k ic h B u lic z ó w ' do B rz e z in n ie p rz y s y ła n o .
Z
K r ó l. H u ty .
M a je r Gajer... w K rynicy.
M a je r G a je r p rzed 2 la ty p rz y c ią g n ą ł do K ró l.
H u ty z B ę d z in a i u lo k o w a ł się p rz y ul. 3 M a ja 41,
gdzie p o s ia d a o b e cn ie s k ła d z k o n fe k c ją . Z w ra c a ­
my. uw agę p o lic ji, że żyd te n o d b y w a sprzedaż w
n ie d z ie le w czasie n a b o że ń stw a .
C ie k a w a je st
h is to rja tego żyda. S k ła d jego m ia ł ju ż k ilk u
w ła ś c ic ie li. N a jp rz ó d p r o w a d z ił s k ła d z k o n fe k c ją
i o b u w ie m na B e rtę S zaló w nę , s w o ją k u zyn kę , i
z r o b ił p la jtę . P o te m o tw o r z y ł k o lo n ja lk ę ...i z r o b ił
p la jtę . T eraz p ro w a d z i in te re s z k o n fe k c ją p o d
firm ą „E tk a G a je r“ , p o d o b n o na ż o n ę ,.. i n ie d łu g o
ta k ż e z r o b i p la jtę . B ę d zie to p ew n ie z a le ż a ło od
tego. czy U rz ą d S k a rb o w y p rz y c iś n ie go z p o d a t­
k a m i, czy nie. O b e c n ie K o m is ja w y z n a c z y ła m u
o b r o tu w w y s o k o ś c i 200 000 z ł. M ó w ią , że E tk a
G a je r m a w ię k s z y o b ró t, że 200 000 z ł to zaledw ie
p o ło w a rze czyw isteg o, bo in te re s ru sza się, ja k
na jle p sza m aszyna.
G d v G a je ra z a p y ta n o n ie ­
d a w n o , k ie d y z a p ła c i p o d a tk i, M a je r G a je r k r ó tk o
o ś w ia d c z y ł: „ W p rz e s z ły m r o k u n ie p o trz e b o w a ­
łe m n ic z a p ła c ić , d w a la ta te m u także n ie p o trz e ­
b o w a łe m n ic z a p ła c ić , ja 10 la t te m u tyż n ic nie
z a p ła c iłe m , czy ja w y g lą d a m ta k g łu p io , co b ym
dziś w ta k ic h c ię ż k ic h czasach m ia ł p ła c ić !? !
D o d a je m y do tego, że przed k ilk u ty g o d n ia m i p.
G e m ro t, w ła ś c ic ie l s k ła d u s k ó r z ul. 3 M a ja , w i­
d z ia ł M a je ra G a je ra z c a łą fa m ilją w K ry n ic y .
O n p o je c h a ł się k ą p a ć i w y p o c z y w a ć !?! C o na to
U rz ą d S k a rb o w y ? C zy ży d y m a ją się ką p a ć w
K ry n ic y , a u rz ę d n ik o m m a ją o b c in a ć p o b o ry ?
P ro s im y z a p yta ć p. G e m ro ta , czy M a je ra G a je ra
n ie s p o tk a ł w K r y n ic y ? G d y p. G e m ro t w ra c a ł,
żyd p o w ie d z ia ł, co o n m a jeszcze czas, co on 2
m iesiące w k a ż d y m r o k u m oże sobie posiedzieć
w K ry n ic y , a ch o ć m ie s ią c z Z akopane m ... na ra ­
c h u n e k U rz ę d u S k a rb o w e g o , bo U rz ą d S k a rb o w y
d o s ta n ie figę z a m a ry n o w a n ą !?!
Stary cygan...
Jed ynym p rz y ja c ie le m p. O g o rz a ła w K ró l.
H u c ie je s t n ie ja k i B a rto s ik , k tó ry , będąc w ie lk im
k a m ie n ic z n ik ie m , d o s z e d ł do k o n c e s ji na sprzedaż
w y ro b ó w ty to n io w y c h i w ó d e k, c h o ć ko n cesje te
u ro cz y ś c ie z o s ta ły p rzyrzeczo ne in w a lid o m i u czest­
n ik o m p o w s ta ń ś lą s k ic h ! ? ! P o n ie w a ż p. O g o r z a ł
p o tra fi w y s k ro b y w a ć d la siebie w s ze la kie ko n cesje
i k o n c e s y jk i, w id o c z n ie i B a r to s ik c h c ia łb y się od
niego tego „k u n s z tu " w yu czyć. P o c h o d z ą c z ty c h
s tro n , co p. O g o rz a ł, B a r to s ik zna się d o sko n a le
na ró ż n y c h g a lic y js k ic h in try g a c h i a u s trja c k o cyg a ń skie m g a d a n iu .
T o też te n s ta ry cygan —
k tó r y m ó w i praw d ę, gdy się o m y li — p o c z ą ł ro z ­
głaszać, że p. M a c h o w i r o b ił u b ra n ie k ra w ie c ży­
d o w s k i, k tó r y m ie s z k a w d o m u P u m a p rz y ul.
G im n a z ja ln e j.
O „p ię k n e j" p rz e s z ło ś c i R u m a p i­
s a liś m y przed 2 la ty, w y s ta rc z y w ię c dodać, że
B a rto s ik je s t jego n a jw ię k s z y m p r z y ja c ie le m ! ?!
A c z k o lw ie k na to, co o p o w ia d a te n sta ry cygan,
reago w a ć nie p o trze b a , d o d a je m y, że od szeregu
la t w s z y s tk o szyje p. M a c h o w i m is trz k ra w ie c k i,
p Sewer, zam . w K a to w ic a c h p rz y ul. M arsz.
P iłs u d s k ie g o .
Z L ip in .
N o w y W inkelkonsulent....
Ż yd M a n fre d F erber, k tó r y w R y n k u p o sia d a
s k ła d a r ty k u łó w m ę s k ic h , d a m s k ic h i kapeluszy,
je s t c ż ło n k ie m „p o ls k ie g o " z w ią z k u k u p ie c k ie g o ,
k tó re m u s e k re ta rz u je p. C h o rą ż y i p o b ie ra za to
1500 z ł. m iesięczne.
F e rb e r o p ła c a oczyw iście
s k ła d k i m iesięczne p. C h o rą ż e m u , to też — gdzie
m oże — s łu s z n ie w y ra ż a sw o je o b u rze n ie , że n ie ­
d a w n o p. C h o rą ż y p o b r a ł o d n ie g o 100 z ł. za
o b ro n ę p rze d S ądem K u p ie c k im w K a to w ic a c h ,
gdy t o c z y ł się s p ó r m ię d z y ty m żydem i jego p ra ­
c o w n ik a m i.
M ó w ią , że ta k ic h p o k ą tn y c h z a ro b ­
k ó w p. C h o rą ż y m a w k a ż d y m m ie s ią c u b. dużo.
N ie c h b y w k a ż d y m m ie s ią c u m ia ł ch o c ia ż 10 ta ­
k ic h F e rb e ró w , to p o k ą tn ie z a ro b i 1000 z ł. ! ? !
1500 z ł. „o fic ja ln ie ", 1000 z ł. p o k ą tn ie , to s ta rczy
n a w e t d la n a jw ię ksze g o g ło d o m o ra z W a d o w ic ...
Jeżeli p. C h o rą ż y bie rze po 100 z ł. o d żydów , to
n ie d z iw c ie się lu d zie , że je s t w ro g ie m a k c ji „D o
C z y n u “ . Z re s z tą p. C h o rą ż y je s t w z u p e łn y m p o ­
rz ą d k u , bo sw ego czasu p. O g o r z a ł o ś w ia d c z y ł
p G ra b o w s k ie m u z K ró l. H u t y : „M y tu p rzyszli,
żeby z a r o b ić !? !“
G d y p. C h o rą ż y w y jm ie z k ie ­
szeni F e rb e ro w ie 100 zł., to te n p ie n ią d z w cale nie
p o w ie , skąd się w z ią ł w k ie s z e n i p. Chorążego...
G ru n t, że je s t w kieszeni... W s z y s tk o w p o rzą d ku ,
ale w szyscy n ie c h a j się o tern dow iedzą... A nam
o to ty lk o ch od zi.
Krzywdzisz śląską akcję samo­
obronną, bo zalegasz z prenumeratą!
Str. 3
C Z Y N U " !
Z L u b liń c a .
Jak p a n n a Janka s tra c iła m iło ś ć
m ło d e g o le k a rz a ...
Jak ju ż p is a liś m y , m a ją te k z ie m s k i w G lin ic y
p rz e s z e d ł sw ego czasu w ręce żyda n a p ły w o w e g o
T ie fe n b ru n n e ra . T ie fe n b ru n n e r zaś o s a d z ił n a ty m
m a ją tk u swego zię cia K e lle ra . K e lle r je st obecnie
„d z ie d z ic e m " n a g ó rn o ś lą s k ie j G lin ic y !? ! D w ó r w
G lin ic y r o i się te ra z od żyd o stw a , k tó re sobie w
ró ż n y sposób czas ta m u p rz y je m n ia . B r a t K e lle ra
u p ra w ia np. grę w te n is a
A le co to za p rz y je m ­
no ść grać z ż y d a m i lu b ż y d ó w k a m i!?! T o n ie je s t
żadna p rzyje m n o ść... Ż y d z żydem , czy żyd ó w ką ,
m oże się z a jm o w a ć ty lk o interesam i... T o też K e lle r
p rzy je ż d ż a d o L u b liń c a i w p a rk u m ie js k im u p ra ­
w ia grę w te n is a z k a to lic z k ą .
Jego s ta łą p a rt­
n e rk ą je s t 1 8 -le tn ia p a n n a Janka, c ó rk a pow ażnego
o b y w a te la m . L u b liń c a .
O jc ie c o tern o czyw iście
n ie wie, b o b y w to w a rz y s tw ie sękatego k ija z ja w ił
się na k o rc ie te n is o w y m i z a d o k u m e n to w a łb y na
p le ca ch żyda, że sobie czegoś p o d o b n e g o nie życzy.
P a n n a Janka n a w e t nie w ie, co na tern straciła....
O tó ż w p ię k n e j Jance, k tó r a je s t n a p ra w d ę ła d n ą ,
p o d k o c h iw a ł się m ło d y le k a rz z Z a k ła d u . Jednak
gdy u jr z a ł p ię k n ą Jankę w to w a rz y s tw ie cy b u la rz a
z G lin ic y na k o rc ie te n is o w y m w p a rk u m ie js k im ,
m iło ś ć do n ie j p ry s ła ja k b a ń k a m y d la n a . I teraz
o p o w ia d a , że g d y b y nie ten p a s k u d n y żyd, p ię k n a
p a n n a Janka jeszcze w ty m r o k u z o s ta ła b y p a n ią
d o k to ro w ą ... A m io d y le k a rz je s t p ię k n y m m ęż­
czyzną.. P a n n a Janka n a w e t nie w ie, co przez tę
grę z ta k im ż y d o w s k im żyd e m z G lin ic y s tra c iła !? !
A że K e lle ry z o s ta ły ż y d o w s k im i żydam i, n a jle p ie j
ś w ia d czy fa k t, że często s k ó rn ik S z u lm a n gości
ic h w ie c z o ra m i w ra z z in n y m i ż y d o w s k im i dzie­
d z ic a m i z o k o lic z n y c h m a ją tk ó w u siebie. Jak
w ia d o m o , K e lle r je st n a d z o rc ą są d o w ym S zu lm a n a .
G d y b y p a n n a Janka z e rw a ła te n is o w y k o n ta k t z
K ellerem , m o że b y jeszcze o d z y s k a ła m iło ś ć m ło ­
dego lekarza... Z ro b ić p ró b ę n ie zaszkodzi...
S ie d z ą , ja k m a łp y ...
P rz y ul. K o rfa n te g o żyd c z ę s to c h o w s k i Feige
o tw o r z y ł w a rs z ta t c h o le w k a rs k i, a c ó r k i jego z a j­
m u ją się szyciem po d o m a ch . W ła ś c iw ie to Feige
w cale w a rs z ta tu n ie m a, ale je d n ą izbę, w k tó re j
u p ra w ia s w ó j p ro ce d e r, go tu je , je, śp i i w s z y s tk o
z a ła tw ia w ra z z ro d z in ą s k ła d a ją c ą się z 6 osób.
Feige uw aża, że jeszcze za d u żo m a m iejsca, bo
„n a le tn is k o " s p ro w a d z ił sobie 2 ży d o w s k ie ro d z i­
ny z C zę sto ch o w y, liczące 8 g łó w . W L u b liń c u
n ie m a zw ycza ju , b y c a łe ro d z in y p rz e s ia d y w a ły
na p ro g u i na z ie m i p rze d dom em do p ó łn o c y .
P o n ie w a ż c a ła ro d z in a F e ig ó w i te 2, k tó ra zje­
c h a ły zażyw ać „le tn is k a ", w te n sposób przesiad u ją do p ó łn o c y na p ro g u i na ziem i, lu d z ie w
L u b liń c u o p o w ia d a ją sobie, że te żyd y często­
c h o w s k ie to siedzą, ja k m a łp y . R o d zice z sąsied­
n ic h d o m ó w m a ją k ło p o t, bo d zie ci nie chcą iść
spać i w y ry w a ją się, b y og lą d a ć to b e z p ła tn e w i­
d o w is k o — ja k 14 żyd ó w , żyd ó w e k i ż y d z ią t w y ­
s ia d u je n a p ro g u i n a z ie m i p o d d o m e m
ja k te
m a łp y . A b y się p o zb yć tego p o d z w ro tn ik o w e g o
w id o w is k a c o ry c h le j, n ie c h a j ch rze ścija ń scy o b u w ­
n ic y w L u b liń c u r o b ó t c h o le w k a rs k ic h do żyda
nie dają, a p o p ie ra ją c h o le w k a rz a chrześcijańskieg o.
T rze b a z m o b iliz o w a ć w s z y s tk ie s iły , d o p ó k i m acie
k ilk u żydów . K to n ie m a jeszcze z ro z u m ie n ia dla
n ie b e z p ie c z e ń s tw a żyd o w skie g o , zb ie ra ć ic h i
u rzą d za ć z ta k im i w y c ie c z k i żydoznaw cze do K a­
to w ic i K ró l. H u ty . O M ie js k ie K asy O szczę d n o ści
ta kże w a rto tu zaczepić, b y d o w ie d zie ć się, ile
setek ty s ię c y p o życze k u d z ie lo n o żyd o m G a łą z ­
k o m n a b u d o w ę k a m ie n ic d la b ę d z iń s k ic h Flussm anów .
P.D rozdów skitrafił do żydów.
P rze d 2 m ie s ią c a m i p rz y p la c u K o ś c iu s z k i w
re a ln o ś c i n ie m ie c k ie j ż y d ó w k i M y s lo w itz e rk i 2 ży­
d ó w c z ę s to c h o w s k ic h , G rin b e rg i N e u m a n , o t­
w o r z y ło w a rs z ta t s to la rs k i. Ż y d y te u lo k o w a ły
się w p o b liż u k o ś c io ła g a rn iz o n o w e g o i o d ra zu
w p r o w a d z iły b ę d z iń s k o - c z ę s to ch o w skie zwyczaje,
t. j. ła m a n ie u s ta w y o s p o c z y n k u n ie d zie ln ym .
G d y o d b y w a się n a b o ż e ń s tw o w p o b lis k im k o ś c ie ­
le, ż y d o s tw o to r o b i n a jw ię k s z y h u k i h a ła s, rz n ie
deski, h e b lu je i w b ija gw oździe.
G d y k a to lic y
zw ra c a ją u w a g ę p o lic ja n to m na te be zcze ln o ści
żyd o w skie , p o lic ja n c i, z a m ia s t n a ty c h m ia s t w k r o ­
czyć, z a b a w ia ją się w n a jro z m a its z e d o cie ka n ia .
Jeden z n ic h — k tó re g o n a z w is k a n ie znam y, ale
w ie m y, że je s t o ż e n io n y z c ó rk ą T o m e ckie g o —
p o c z ą ł np. w te n sp osób ro z u m o w a ć : Jeżeli żyd
szabesuje w sobotę, to w n ie dzielę m oże p racow ać.
Tego ro d z a ju ro z u m o w a n ie ze s tro n y p o lic ja n ta
je s t n ie d o p u szcza ln e . P o lic ja n t p o w in ie n w iedzieć,
że u s ta w a o s p o c z y n k u n ie d z ie ln y m o b o w ią z u je
w s z y s tk ic h w p a ń stw ie , bez w y ją tk u . Jesteśm y
p a ń s tw e m k a to lic k ie m i dla te g o ta k a u s ta w a is t­
nieje. W p ra w d z ie ż y d o s tw o u s iłu je przez s w o ic h
p o s łó w s p o w o d o w a ć z ła g o d z e n ie tej u staw y, ale
s p o łe c z e ń s tw o k a to lic k ie do tego nie do p u ści. T o
też do o b o w ią z k ó w p o lic ji w L u b liń c u należy, b y
do p o g w a łc a n ia s p o c z y n k u n ie d zie ln e g o przez N e u ­
m a n ó w i G rin b e rg ó w n ie dopuszczać. W s z e lk ie
ro z m y ś la n ia i ro z u m o w a n ia ze s tro n y p o lic ja n tó w
są tu n a jz u p e łn ie j zbyteczne. D u c h o w ie ń s tw o k a ­
to lic k ie w L u b liń c u m a je d n o cze śn ie p rz y k ła d , co
ż y d o s tw o ze sobą p rzyn o si. C o je d n a k m a ją ro b ić
te G rin b e rg i i N e u m a n y , s k o ro z a m ó w ie ń od ż y d ó w
n ie dostaną, b o je s t ic h zaledw ie k ilk u w L u b liń c u ?
O tó ż ju ż d o s ta rc z y li p. D ro z d o w s k ie m u — b. k o ­
m e n d a n to w i p o s te ru n k u w L u b liń c u , a o becnie
p o b o rc y m a g is tra c k ie m u — szafę za 200 zł., p. Ja­
n o w i W ie c z o rk o w i, m is trz o w i p ie k a rs k ie m u z ul.
M ic k ie w ic z a 3, b u fe t i c a łe urządzenie coś za 500
zł., oraz p e w n e m u p lu to n o w e m u szafę, łó ż k a , s t ó ł
i k rz e s ła za 950 z ł. Jak na czas ta k k r ó tk i, to
dosyć. O p ró c z p o g w a łc e n ia s p o c z y n k u n ie d z ie l­
nego i in n e jeszcze p o d le i ś w iń s k ie m e to d y te
żyd y ze sobą przynoszą.
G d y pew ien u rz ę d n ik
m a g is tra c k i p rz y s z e d ł do ty c h ż y d ó w w p rz e k o ­
n a n iu , że m a ją g o to w e m eble i p rz e k o n a ł się, że
tego n ie m ają, o ś w ia d c z y ł żydom , że k o ta w w o r­
k u nie k u p i i p ó jd z ie do K u rp ie rz a , k tó r y m a niety lk o w a rs z ta t s to la rs k i, ale s k ła d m e b li. W ó w ­
czas żyd y p o c z ę ły o p o w ia d a ć , że K u rp ie rz w y ra b ia
ty lk o c h ło p s k ie m eble i ta k ie m a na s k ła d z ie .
Jest to ze s tro n y ty c h ż y d ó w n a jw yższa bezczel­
ność, b o s k ła d K u rp ie rz a po sia d a m eble od n a j­
s k ro m n ie js z y c h do n a jb a rd z ie j
lu k s u s o w y c h , a
w a rs z ta t jego z a tru d n ia k ilk u n a s tu c z e la d n ik ó w
i u rz ą d z o n y je s t now ocześnie, z popędem e lekrycznym . N ie w ą tp im y , że za tego ro d z a ju bezczelne
oszczerstw a p. K u rp ie rz o b lic z y się z ż y d a m i
i s k ie ru je skargę n a drogę sądow ą. D o p ó k i m a cie
k ilk u żydów , ro b ić g e n e ra ln y p o rzą d e k. N ie p o ­
p u ś c ić n ic.
N a le ż y jeszcze w y ra z ić zd ziw ie n ie , że
p. W ie c z o re k , rz e m ie ś ln ik c h rz e ś c ija ń s k i, z a m ó ­
w ie n ie d a ł ż y d o m cz ę s to c h o w s k im . T o je s t ś w iń
s tw o ze s tro n y rz e m ie ś ln ik a ch rze ścija ń skie g o , bo
sta n rz e m ie ś ln ic z y p o w in ie n się w z a je m n ie p o ­
pierać.
Kasynokrążcy...
D o ty c h c z a s z n a liś m y na Ś lą s k u ty lk o d o m o ­
k rą żcó w . O b e c n ie w L u b liń c u p o k a z a li się żyd o w c y ka s y n o k rą ż c y , k tó r z y p rzyje żd ża ją do L u ­
b liń c a i w p ro s t u d a ją się do... ka syn a ofice rskie g o .
N ie d a w n o p rz y je c h a ł żyd z W a rs z a w y z w a liz k a ­
m i p e łn e m i ze garków , b u d z ik ó w , ła ń c u s z k ó w itd
T a k i k a s y n o k rą ż c a udaje się w p ro s t do p u łk u
i ro z k ła d a ta m k o le k c je zegarków , b u d z ik ó w i ła ń ­
cu szkó w , a n a w e t b iż u te rję i r o b i d o b ry in te re s
P a n o w ie o fic e ro w ie za to ro b ią go rszy interes, bo
żyd z g a rn ia pie n ią d ze i u m y k a z L u b liń c a . W k ró tc e
o ka zu je się, że z a k u p io n o n a jg o rszą ta n d e tę w
cenie b a rd z o w y s o k ie j, g d y s k ła d y ch rz e ś c ija ń s k ie
n a m ie js c u da ją g w a ra n cję i sp rze d a ją na b a rd zo
d o g o d n y c h w a ru n k a c h .
Jeden z o fic e ró w , k tó r y
n a m to o p o w ia d a ł, k u p ił zegarek z ło ty za 245 zł.,
gdy w s k ła d z ie M ig d a ls k ie g o w R y n k u — o czem
się sam p rz e k o n a ł — z a p ła c iłb y n ie c a łe 200 zł.
w ra ta c h .
T o też n ie k tó rz y o fic e ro w ie ty lk o cze­
kają, aby do ka syn a w s z e d ł z n ó w ja k iś k a s y n o ­
krążca. N ie c h go M ojżesz b ro n i, je ś li się ta m zja w i.
tssm
Z R y b n ik a .
Römer sobie wyprocesował...
Jak d o n o s iliś m y , je d y n ie d la te g o żyd R ö m e r
k r ę c ił się po je d n e j z a p te k w R y b n ik u , po n ie w a ż
p rz e d s ta w ia ł się za g re ko k a to lik a , t. j. coś w r o ­
d z a ju U k ra iń c a . G d y się u ja w n iło , że to żyd z
p o d w a w e ls k ie g o Jerycha z a p te k i w y le c ia ł. I p.
R ö m e r p o c z ą ł p ro ce so w a ć się z w ła ś c ic ie lk ą a p te ­
k i o pe w n ą k w o tę , ja k a m u się rz e k o m o na le ża ła .
K w o tę w y g ra ł, ale je d n ocze śnie za pew ne m a lw e r­
sacje z z io ła m i z o s ta ł skazany na d o tk liw ą karę
w ięzienną , k tó rą m u na ra zie zaw ieszono.
T o też
p. R ö m e r m u s i b yć b a rd z o o s tro ż n y , a b y zn ó w
czegoś n ie p rz e s k ro b a ł, bo się w te d y i ta m ta k a ra
o dw iesi.
D la te g o bezpieczniej z ro b ić w y ja z d ze
Ś lą ska i zrezygnow ać z d ro g e rji w P a ru szo w cu .
Czy kupiec chrześcijański może konkurować
z żydem ?
Ż y d n a p ły w o w y K n o b la u c h o tw o r z y ł przed
k ilk u la ty w K ró l. H u c ie s k ła d z w y ro b a m i skórza n e m i, p a ra s o la m i, k a p e lu s z a m i i t.d. F ilję tego
in te re s u o tw o r z y ł w R y b n ik u p rz y ul. K o rfa n te g o .
Z a a n g a ż o w a ł sobie o k o ło 50 d o m o k rą ż c ó w , k tó
ry c h c o d zie n n ie p u s z c z a ł z to w a re m do o k o lic z n y c h
w io se k. In te re s je d n a k K n o b la u c h o w i nie p o sze d ł,
bo — ja k sam tw ie rd z i — nie m ó g ł w y trz y m a ć
k o n k u r e n c ji ch rze ścija ń skie g o s k ła d u p. K u lp y w
R y n k u . T o sam o p o w ie d z ia ł b ra t K n o b la u c h a ,
k tó r y z p o d o b n y m i a r ty k u ła m i o tw o r z y ł s k ła d
p rz y ul. G liw ic k ie j i b a rd zo p rę d k o go z w in ą ł. Jest
to o b ja w b. pocieszający, gdy żyd y same s tw ie r­
dzają, iż k u p c y ch rze ścija ń scy p o tra fią z n im i k o n
k u ro w a ć i n ie ty lk o bić, ale u b ija ć s k ła d y ż y d o w s ­
kie n is k ie m i cenam i.
Nie umieją zleceń wypisywać.
R óżni
fa b ry k a n c i i z h u rto w n ic y
żydow scy
z Ł o d z i p rz y s y ła ją na Ś lą sk ta k ic h p rz e d s ta w i­
cie li, k tó r z y zleceń w y p is y w a ć nie u m ieją.
Jeżeli
k u p ie c c h rz e ś c ija ń s k i ju ż je s t z m u szo n y z a o p a try ­
w a ć się w pew ne a r ty k u ły u fa b ry k a n ta ż y d o w ­
skiego, to ó w żyd p o w in ie n z a tru d n ia ć na Ś lą sku
b e z w a ru n k o w o p o d ró ż u ją c y c h ch rześcijan. T y m ­
czasem p rz y s y ła ją ż y d ó w i ta k ic h , co zleceń w y ­
pisać nie u m ieją.
O g ó łe m lic z b a p o d ró ż u ją c y c h
c h rz e ś c ija ń na Ś lą s k u n ie przekracza 15.
T o ju ż
je s t n a jw yższa bezczelność ze s tro n y ż y d o w s k ic h
fa b ry k a n tó w i dla te g o k u p c y chrześcijańcy, k tó rz y
zm u sze n i są n a ra zie z a o p a try w a ć się w pew ne
a r ty k u ły u fa b ry k a n tó w żyd o w s k ic h , będą się d o ­
m agać,
by
żydzi
z a tru d n ia li
p o d ró ż u ją c y c h
chrześcijan.
Str.
„D O
4
Walberg... pod Boską Opatrznością.
P rz y ul. Ł u n y po sia d a d o m p. S o lo rz A n to n i,
w ła ś c ić ie l s k ła d u z tru m n a m i, m e b la m i-i „ in s ty tu tu “
pogrze b o w eg o. P, S o lo rz je s t b a rd z o r e lig ijn y m
c z ło w ie k ie m , m o d li się c o d z ie n n ie do sw o je g o pa­
tro n a i B o s k ie j O p a trz n o ś c i, k tó re j g o d ło w p o ­
s ta c i o k a u m ie ś c ił w y s o k o na sw o je j k a m ie n ic y
W s z y s tk o to je d n a k n ie -p rz e s z k o d z iło p. S o lo rz o w i w p u ś c ić do sw ego d o m u żyda W a lb e rg a , k tó ry :
p rz e n ió s ł się do nie g o z b o czn e j u lic z k i ze s w o je m i
zegaram i, ła ń c u s z k a m i i zeg a rkam i. Jak w ia d o ­
m o, W a lb e rg , sw ego czasu chcąc u zyska ć rniesz
ka n ie , c h o d z ił n a n a u k ę do ks. proboszcza, o k tó ­
ry m p o te m b a rd z o się szp e tn ie w y ra ż a ł, g łosząc,
że k s ią d z je s t g ł u p i . _______________________ A
Z R y d u łt ó w .
Co się to le ru je ?
W ie lu ż y d ó w n a p ły w o w y c h za m ie s z k u je w R y ­
d u łto w a c h p ry w a tn ie i, m a ją c ty lk o p a te n ty w ę­
d ro w n e , u p ra w ia ją h a n d le w m ie s z k a n ia c h . Już
k ilk a ra z y U rz ę d o w i S k a rb o w e m u w .R y b n ik u
o tern d o n o s z o n o , ale U rz ą d m ilc z y i ta k i stan
t o le r u je ! ? !
A le po p o d a tk i n a c h o d z i się c o ­
d zie n n ie c h rz e ś c ija ń s k ic h , k u p c ó w i rz e m ie ś ln i
k ó w ! ? ! T o je s t g o s p o d a rk a na oślep ! C o będzie
ju tr o , o te m się n ie m y ś li. A co będzie za ro k ,
0 to ju ż n ik o g o g ło w a n ie b o li. R ó w n ie ż is tn ie ją
w ie lk ie u c h y b ie n ia p rz y o b s a d z a n iu K o m is y j Sza
cunkow ych.
D a w n ie j do K o m is ji S z a c u n k o w e j
z R y d u łtó w n a le ż e li p. p. P o ło m s k i, W ila s z e k
1 L a n d rz y k . O b e c n ie z R y d u łtó w do tejże K o m is ji
n ie d o p u s z c z o n o a n i, jednego P o la k a . A le z a w ra ­
cają n a m g ło w ę , że Ś lą s k się polszczy... O k ro p n ie
się p o ls z c z y !? !
Coby mogło zdziałać duchowieństwo ?
N ie d a w n o o d b y ły się m isje w P s trą ż n e j o b o k
R y d u łtó w . M is je o d p ra w ia li O . O . F ra n c is zka n ie .
Jeden z O jc ó w F ra n c is z k a n ó w n a w o ły w a ł, by lu d ­
n o ś ć k u p c ó w c h rz e ś c ija ń s k ic h p o p ie ra ła , a nie
b o ls z e w ik ó w -ż y d ó w .
S k u te k b y ł ta k i, że gdy
p s trą ź a n k i p rz y s z ły po z a k u p y do R y d u łtó w , to
ż y d ó w o m ija ły , ja k zarazę.
G d y żyd k tó r ą za­
c z e p ił, p ro s to z m o s tu o ś w ia d c z a ła : „K u p u ję u
s w o ich , a n ie u w r o g ó w !“ C o b y to b y ło , gdyby
np. z rzę d u przez 4 n ie d zie le księża z a m b o n p o u ­
c z y li lu d , że ż y d o s tw o ty lk o s w o ic h p o p ie ra , a w ię c
i k a to lik p o w in ie n ty lk o k a to lik a po p ie ra ć, a przed e w sz y s tk ie m d o o b c y c h p ie n ię d z y nie n o s ić !? !
W ó w c z a s p o u p ły w ie m oże ro k u k w e s tja ż y d o w ­
ska n a Ś lą s k u b y ła b y z lik w id o w a n a .
Porządek robi się U !
11 s ie rp n ia p. nacz. D w o ro w y z p o b o rc a m i
g m in n e m i w y r u s z y ł na targ, b y z c a łą energją pościągać z a le g łe ka ry , d o ch o d zą ce u n ie k tó ry c h będ z in e ró w do 60 z ł.
S ta ło się to n a s k u te k tego,
że o rd y n a c ja ta rg o w a p rz e w id u je k a ry za różne
p rz e k ro c z e n ia i m a p ra w o je e g zekw ow a ć U rzą d
O k rę g o w y .
W R y d u łto w a c h nacz. U rz ę d u O k r ę ­
gow ego je s t n a c z e ln ik gm iny, p. D w o ro w y . E n e r­
giczne w y s tą p ie n ie p. D w o ro w e g o n ie s p o d o b a ło
się ż y d o s tw u , to też po k ilk u n a s tu m in u ta c h p o ­
ło w a s tra g a n ó w o p r ó ż n iła się, a ż y d o s tw o z ro zw ia n e m i c h a ła ta m i r o z p ie rz c h ło się n a w s z y s tk ie
s tro n y i p o c z ę ło u ciekać. G m in a n ic je d n a k na
te m n ie s tra c i, b o go spodarze d o m ó w — u k tó ­
ry c h ż y d o s tw o się z a m e ld o w a ło — p o d p is a li de­
k la ra c je , że za e w e n tu a ln e s tra ty n ie u c h w y tn y c h
s w o ic h lo k a to r ó w g o to w i są o d p o w ia d a ć ! ? ! W ię c
s p ra w a w y k la ro w a n a ... N ie c h a j te ra z c i g ospodarze
k a ry z a p ła c ą , s k o ro z ż y d o s tw a ściąg n ąć się nie da.
P. Tekla zdenerwowana...
T e k la P ro c h a s k o w a , o k tó re j ta k p ię k n ie s ta ło
w p o p rz e d n im n u m e rz e „ D o C z y n u “ , s ta ła się
b a rd z o n e rw o w ą i w y s ła ła swego m ęża do p. nacz.
D w o ro w e g o , b y się d o w ie d z ia ł, k to ta k ie b rz y d k ie
h i s to r je o n ie j d o n o s i R e d a k c ji „ D o C z y n u “ .
P. nacz. D w o ro w y — ja k k to ś p o d s łu c h a ł — m ia ł
o ś w ia d c z y ć p. P rocha sce, że k tó re g o żyd a n a ta rg u
z a p yta p o lic ja n t, gdzie zam ieszkuje, to zawsze
u słyszy, że u P ro c h a s k ó w . Jeżeli w ięc p. P ro c h a s ­
k o w a nie chce, by o n ie j p isan o , n ie c h a j ż y d o ­
s tw a u siebie nie n o c le g u je i s tra g a n ó w ż y d o m nie
w ysta w ia .
O z d e n e rw o w a n iu p. T e k li św ia d czy
ia k t, że p o s ła ła lis t p o le c o n y do... d r u k a rn i do
T a rn o w s k ic h G ó r, gdzie się d ru k u je „ D o C z y n u “ ,
a b y jej... z d ra d z o n o a u to ra n o ta tk i.
P. T e k la nie
w ie o tem , że ta k ie m i s p ra w a m i d ru k a rn ia g ło w y
sobie nie zaprząta. G d y b y p. T e klę serce nie b o ­
la ło , b y ło b y źle... Jeżeli ją b o li, to znak, że się
p o p ra w i i... ż y d ó w z o b c e m i ż y d ó w a m i n o cle g o w ać p rze stan ie .___________________________
Z Pszowa.
„Szymon“ Izraelew icz...
P s z ó w ze s w o je m i D o ła m i — ja k w ia d o m o
jest o d d a lo n y o k ilk a k ilo m e tr ó w od s ta c ji k o le ­
jo w e j. Z d a w a ło b y się, że ta o d le g ło ś ć u c h r o n i go
o d żyd ó w , co w ięcej, że ta rg i o d b y w a ją się w szabes. T ym cza sem na k a ż d y ta rg — m im o szabesu
— p rz y b y w a o k o ło 8 ż y d ó w z o b u w ie m , c i sam i,
k tó rz y s to ją n a ta rg a c h w R y d u łto w a c h . G d y
w y p ła ta tr a fi w szabes, ż y d o s tw o to s to i na ta rg u
do godz. 4, t. j. o c a łe 4 g o d z in y d łu ż e j. O p ró c z
te g o c a łe c h m u ry ż y d o s tw a w k a ż d ą w y p ła tę
R e d a k to r odp. A lo jz y M a c h , K a to w ic e .
C Z Y N
•jjłumęs-, 50
U“ !
u rz ą d z a ją sobie w y łą c z n ie sw ó j ż y d o w s k i ta rg
przed k o p a ln ią , gdzie ro z k ła d a ją się ze w s z y s tk ie m :
z k o n fe k c ją , k ra w a ta m i, s k a rp e tk a m i, ka p e lu sza m i,
k o s z u la m i i t. d. T a rg te n o d b y w a się przez c a ły
dzień, o d ra n a do w ie czo ra . S ą to ta rg i, o k tó ry c h
g m in a n ic nie wie, p o s to jo w e g o n ik t n ie p o b ie ra
i p o d a tk ó w n ik t nip. p ła c i. A o b ro ty c i h a n d la rz e
ro b ią do 1000 z ł ka żd y!? ! P o n ie w a ż p. n a c z e ln ik
R zó d e ćzko zn a n y je s t z tego, że o k u p ie c tw o i
rz e m io s ło m ie jsco w e dba i tro s z c z y się, chcąc
g m in ie za ch o w a ć s ta ły c h p o d a tn ik ó w , n ie c h a j z
te m ż y d o s tw e m z ro b i p o rz ą d e k i o czyści d n ie w y ­
p ła ty . od tego p lu g a c tw a . O w y c h ta rg ó w ż y d o w s ­
k ic h przed k o p a ln ią g m in a to le ro w a ć n ie m o ż e !
O p ró c z tego zn a n y je s t w P szo w ie i c a łe j o k o lic y
aż po W o d z is ła w żyd n a p ły w o w y . S z y m o n Iz r a ­
elew icz z B ędzina. Ż y d te n h a n d lu je po d o m a c h
i n a ta rg a c h b ła w a ta m i. Ż y d te n — ja k sam o p o ­
w ia d a — do r o k u bieżącego r o b ił do 10 000 zł.
o b ro tu m ie s ię c z n ie ! 9 ! D z iś jeszcze m a o k o ło
5 000 z ł!? ! P o n ie w a ż je s t to h a n d la rz d o m o k rą ż n y ,
p o d a tk u a n i d o ch o d o w e g o , a n i o b ro to w e g o n ie
p ła c i. A le ś to i na ta rg a ch , w ię c z tego t y t u łu
p o w in ie n p o d a tk i o p ła c a ć . Z a p y tu je m y więc, co
je s t z p o d a tk a m i J z rą e le w ic z a !?.! Ż y d te n ty lk o
raz na ty d z ie ń w yje żd ża do B ędzina. S ta le z a ­
m ie szku je u Józefów M a tu s z k ó w , m ie js c o w y c h r o l­
n ik ó w i lis to n o s z a .
M a tu s z e k u d z ie lił te m u ży­
d o w i azylu. Ż yd te n nie chce n ig d zie osiąść na
s ta łe , bo o p o w ia d a , że gdy nie sie d zi na je d n e m
m ie js c u i s k ła d u niem a, to p o d a tk ó w p ła c ić nie
p o trz e b u je !?! M a tu s z k o w a je s t b a rd z o k o n te n ta
z tego żyda i je st b a rd z o szczęśliw a, że go prze­
trz y m u je , b o czasem je j i p rz y b yd le p o m o ż e ...
Ż y d te n u g a n ia po o k o lic y to na row erze, to a u ­
to b u se m , to piechotą... W szyscy go znają. D a w n ie j
z a m ie s z k iw a ł u M a n d e rlic z k i, w d o w y po g ó rn ik u ,
gdzie m ia ł p o p ro s tu s k ła d n ic ę . M a n d e rlic z k a b y ła
w t wczas p rz e w o d n ic z ą c ą T o w . P o le k , w ięc k o b ie ty
p rz y c h o d z iły do żyda, ja k do m agazynu. C zy o
tem w ie d z ia ł U rz ą d S k a rb o w y ? W s z a k Iz ra e le w ic z
n ie m ia ł p a te n tu , a n i p o d a tk ó w nie p ła c ił. Jeżeli
ta k p ra c u ją U rz ę d y S ka rb o w e , to rzą d m u s i o b c i­
nać p o b o ry u rz ę d n ik o m , b o nie m a p ie n ię d z y !?!
D o d a je m y , że Iz ra e le w ic z nie bez p o w o d u i w ła s ­
nej k o rz y ś c i lu b i się lo k o w a ć u p rz e w o d n ic z ą c y c h
T o w . P o le k. M a tu s z k o w a je st o becnie p rz e w o d n i­
czącą !?! N ie od rzeczy będzie dodać, że M a tu s z e k
je s t p ie rw szą tro m p e tą w chórze k o ś c ie ln y m !?!
Swe oszczędności powierzaj
tylko
A
u
Bankom
aby c h rz e ś c ija ń s k i grosz;oszczęd n o ś c io w y: i
z a s ila ł h a n d e l i rz e m io s ło , a n ie ż y d o w ­
skie
p rz e d s ię b io rs tw a
b u d o w la n e
i
n ie
\
\
s łu ż y ł na b u d o w ę k a m ie n ic d la b ę d zin '■
"V I
s k ic h F lu s s m a n ó w .
Fr. Tyrakowski jw «w.
ul. Wolności 74 T e l . 448.
C hcesz s ię e le g a n c k o
i ta n io u b rać, ś p ie s z do
T y ra k o w s k i ego.
«asaeBBmnM
m is trz k ra w ie c k i,
K ró l. H u ta ,
ul. W o ln o ś c i76.
D r z y jm u je zamówienia na wszelką
■ g a r d e r o b ę męską oraz kostjumy i paszcze damskie.
r ——
K ró j i ro b o ta p ie rw szo rzę d n a !
Ceny
pr z yst ępne!
StKUCHLEWSKl
SkUd k o n f e k c j i m ę s k i e j , d a m s k i e j i o b u w i a .
KRÓ L. H U TA
ul. Wolności 23.
p % n 305328
' _____ ~
iel. 1220.
I# # ?
GÓRY
ul. Krakowska 18.
tel, 529.
CENTRALA MEBLI
Z S z a r le ia .
wlaśc. C Z E C H .
Panienki Dr. Oetkera.
W ce la ch p ro p a g a n d o w y c h firm a D r. O e tk e ra
u rzą d za po s k ła d a c h k o lo n ja ln y c h p ró b n e g o to
w a n ie s w o ic h w y ro b ó w .
Jedna z p a n ie n e k O e t­
ke ra p rz y b y ła do S z a rle ja i u s ta w iła s t ó ł w jed
n y m ze s k ła d ó w . W ty m czasie p rz y b y ł au te m
c ię źa ro w e m ż y d o w s k i p rz e d s ta w ic ie l ż y d o w s k ie j
fa b r y k i m u s z ta rd y G a b le n c a z p o d w a w e ls k ie g o
Jerycha, b y za b ra ć p o z o s ta w io n ą beczkę m u s z ta rd y .
P a n ie n k a z w r ó c iła się do żyda, b y jej s to łu nie
u b ru d z ił. N a to żyd do ch rz e ś c ija ń s k ie j d z ie w ­
czyn y : „T y g łu p ia b e s tja trz y m a j m ordę.
Jabym
cię nie p o trz e b o w a ł n a w e t n a służącę. Ja ci to
zrobię, że O e tk e r cię w y rz u c i."
Tego d zie w czyn a
m ia ła za w iele. C h w y c iła za d re w n ia n ą ło p a tę ,
z a n u rz y ła ją w beczce z m u s z ta rd a i p o c z ę ła w a ­
lić żyd a po łb ie .
A p e lu je m y do s k ła d ó w k o lo n ­
ja ln y c h , b y ż y d o w s k ie j m u s z ta rd y G a b le n c a nie
k u p o w a li. W R y b n ik u je st ch rz e ś c ija ń s k a fa b ry k a
m u s z ta rd y „ P ia s t“ , a w P o z n a n iu „P a lm o “ . Ż y d ó w
m u s z ta rd o w y c h precz pędźcie.
Król. Huta, ul. Wolności 24.
T e le fo n 514.
M.
Z T a r n o w s k ic h Gór.
Czyści s ię ...
T a rn o w s k ie G ó ry u w a ln ia ją się od n a p ły w o ­
wego żyd o stw a , ale w s p o k o ju z o s ta w ić ic h n ie
m ożna.
R osem an, k tó r y p o s ia d a ł s k ła d i h u r t o ­
w n ię k o lo n ja ln ą p rz y ul. G ó rn ic z e j, o d d a w n a z lik ­
w id o w a ł sw ó j in te re s .
A le w T a rn o w s k ic h G ó ­
ra c h za m ieszkuje.
R o b i p o d o b n o coś jeszcze
w m a rg a ry n ie i ró ż n y c h p ro s z k a c h „ a lb o r ilo w y c h “
i ła z i po s k ła d a c h . N a le ż y za p y ta ć w ła d z e s k a r­
bow e, czy te m a n ip u la c je R ose m a n a są w o ln e od
p o d a tk u ?
S k ła d
k o lo n ja ln y H a m b u rg a ta k ż e
z r o b ił w ie lk ą p la jtę , ale żyd te n ró w n ie ż ła z i po
sk ła d a c h , w id o c z n ie z fa rb a m i? R ó w n ie ż n a le ży
się za p yta ć, ja k b ę d zie z p o d a tk a m i tego ż y d a ?
P erl, b. h u r to w n ik k o lo n ja ln y , ta kże się z lik w id o ­
w a ł, ale p o d o b n o geszeftuje p o k ą tn ie , a n a w e t
w a g o n o w o . M ó w ią , że n ie jedn ego jeszcze n a cygani. S z w a g ie rka tego żyda z K o z ic h G łó w p o ­
trz e b u je w d a lszym cią g u w y kła d a ć... ję z y k a n ie ­
m ie c k ie g o w szkole m n ie js z o ś c io w e j, z czego r o ­
dzice są o g ro m n ie n ie z a d o w o le n i, b o ja kże ję z y k a
o jczystego m oże n a u c z y ć ż y d ó w k a z K o z ic h G łó w !?!
Telefonr 514.
M a r r in
a
k
k r ó le w s k a
h u ta
1Y1 d r L I I 1 C l \
u ł K a to w ic k a 10.
Poleca obuwie dziecinne, damskie i męskie, buty robocze,
kropy, wykonane we własnym warsztacie, oraz obuwie fa ­
bryczne.
Najstarszy skład obuwia w miejscu. Ceny konkurencyjne.
P. Kamiński
S k ła d k o n fe k c ji m ę skie j i p ie rw ­
szo rzę d n y z a k ła d k r a w i e c k i
Król Huta, ulica Wolności
róg Sienkiewicza, Tel. 1069
Usługa rzetelna !
Ceny przystępne
Jan
Kupisz najtaniej!
Dywany, chodniki,
o < \
Gołczyk,
Królewska Huta
Rynek 22.
mistrz krawiecki
Rynek 22.
P ie rw s z o rz ę d n a p ra c o w n ia u b ra ń m ę skich ,
d a m s k ic h i m u n d u ró w n a m iarę.________
JÓZEF
PAROL
K o n fe k c ja m ęska, d a m s k a
i d z ie c in n a o ra z o b u w i e .
Król. Huta, ul. Wolności 31.
N a jta ń s z e i n a jk o rz y s tn ie js z e ź r ó d ło z a k u p u .
D r o g e r j a ś w. B a r b a r y
T el. 1666
wl. W. Dutkiewicz
Tel. 1666
K A T O W IC E , u l. M a rs z . P iłs u d s k ie g o 10.
E. WACŁAW, Katowice
R Y N E K 12. -
T e le fo n N r. 356.
P o r c e l a n a po cenach fabrycznych, kryształy, szkło,
metale, wyroby skórzane, wózki dziecinne. Wszystko na­
prawdę p o n i e s ł y c h a n i e
niskieh cenach
RUDA,
Kupisz najtaniej!
P la c W o ln o ś c i 1.
SKŁAD MEBLI
firanki, płaszcze, suknie i kapelusze
P o le ca za g o tó w k ę i w ra ta c h b. d o g o d n y c h m eble
damskie tylko w
w sze lkie g o ro d z a ju .
Franciszek Widera
DOMU KONFEKCYJNYM
Helena lachowska ul. fZ S A
w K R Ó L E W S K IE J H U C IE , ul. Wolności 25.
D la k i i j e n t ó w z K a t o w i c z w r o t k o s z t ó w p o ­
d r ó ż y , a p r z y w i ę k s z y ; h z a k u p a c h d o r o z ­ S przedaż to w a r ó w ło k c io w y c h i g a la n te rji p o ce— — — — n a c h k o n k u re n c y jn y c h . — — — —
porządzenia auto!
D r u k ie m : D ru k a rn ia M . C a łka , T a rn o w s k ie G ó r y
u l B a rb a ry 1,
T e l 11 An.