MM_Prezentacja pomoc publiczna w prawie restrukturyzacyjnym

Transkrypt

MM_Prezentacja pomoc publiczna w prawie restrukturyzacyjnym
wspieramy
wielkich
jutra
Prawo
restrukturyzacyjne
a pomoc publiczna
Mirosław Marek
Wiceprezes Zarządu DGA SA
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
wspieramy wielkich jutra
www.DGA.pl
Wprowadzenie
• Restrukturyzacja zadłużenia przedsiębiorstwa może wiązać się z udzieleniem
pomocy publicznej.
• Ma
to
istotny
wpływ
na
prawną
dopuszczalność
przeprowadzenia
restrukturyzacji oraz na przebieg procesu restrukturyzacji.
• Zagadnienie to regulują przepisy art. 140-149 Prawa restrukturyzacyjnego.
• W dotychczasowym stanie prawnym takich przepisów nie było w prawie
krajowym, jednak konieczność uwzględnienia kwestii związanych z pomocą
publiczną wynikała bezpośrednio z prawa wspólnotowego.
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
wspieramy wielkich jutra
www.DGA.pl
Cel przepisów o pomocy publicznej
Naczelną ideą Unii Europejskiej jest stworzenie jednolitego rynku, na którym
przedsiębiorstwa ze wszystkich państw członkowskich mają takie same warunki
funkcjonowania i konkurowania.
Jeżeli dane państwo członkowskie faworyzuje określone przedsiębiorstwa, np.
udzielając im dotacji lub zmniejszając ich obciążenia publiczno-prawne, to takie
działania zagrażają realizacji tej idei.
Dlatego prawo wspólnotowe silnie reglamentuje możliwość udzielania pomocy
publicznej.
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
wspieramy wielkich jutra
www.DGA.pl
Dopuszczalność pomocy publicznej
Udzielanie pomocy publicznej jest w Unii Europejskiej co do zasady zakazane
(art. 107 ust. 1 TFUE).
Istnieją jednak wyjątki od tej zasady (np. art. 106, art. 107 ust. 2 i 3 TFUE), co
umożliwia państwom członkowskim udzielanie pomocy publicznej w pewnych
okolicznościach i po spełnieniu określonych warunków. Dotyczy to m.in.
udzielania pomocy przedsiębiorstwom znajdującym się w trudnej sytuacji
ekonomicznej.
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
wspieramy wielkich jutra
www.DGA.pl
Definicja pomocy publicznej
Zgodnie z art. 107 ust. 1 TFUE pomocą publiczną jest pomoc:
1) przyznawana przez Państwo lub przy użyciu zasobów państwowych,
2) która skutkuje przysporzeniem korzyści na rzecz określonego podmiotu
(prowadzącego działalność gospodarczą), na warunkach korzystniejszych
niż rynkowe,
3) która ponadto jest selektywna – uprzywilejowuje określone podmioty lub
wytwarzanie określonych dóbr,
4) a także powoduje lub może powodować zakłócenie konkurencji,
5) oraz wpływa na wymianę gospodarczą między państwami członkowskimi
UE.
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
wspieramy wielkich jutra
www.DGA.pl
Test pomocy publicznej
Ustalenie, czy w danym przypadku występuje pomoc publiczna, polega na
zbadaniu, czy zachodzą równocześnie wszystkie powyższe przesłanki.
Taka metodologia postępowania nosi nazwę „test pomocy publicznej”.
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
wspieramy wielkich jutra
www.DGA.pl
Test pomocy publicznej w odniesieniu do restrukturyzacji
przedsiębiorstw
(przesłanka 1 - pomoc przyznawana przez Państwo lub przy użyciu zasobów
państwowych)
Ustawa Prawo restrukturyzacyjne dopuszcza możliwość redukcji oraz odroczenia
terminów płatności zobowiązań przedsiębiorcy znajdującego się w trudnej
sytuacji ekonomicznej.
Pomoc publiczna może wystąpić wówczas, gdy są to zobowiązania:
• wobec
organów państwowych (w tym samorządowych) – w
szczególności zobowiązania publiczno-prawne,
• wobec przedsiębiorstw państwowych/samorządowych.
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
wspieramy wielkich jutra
www.DGA.pl
Test pomocy publicznej w odniesieniu do restrukturyzacji
przedsiębiorstw
(przesłanka 3 - pomoc selektywna)
Restrukturyzacja zobowiązań przedsiębiorstwa prowadzona w oparciu o Prawo
restrukturyzacyjne ma zawsze charakter indywidualny (dotyczy konkretnego
przedsiębiorcy).
Przesłanka selektywności jest zatem spełniona.
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
wspieramy wielkich jutra
www.DGA.pl
Test pomocy publicznej w odniesieniu do restrukturyzacji
przedsiębiorstw
(przesłanka 4 – zakłócenie konkurencji)
Przedsiębiorca, który wskutek restrukturyzacji zobowiązań ponosi np. niższe
(zredukowane) obciążenia podatkowe w oczywisty sposób ma korzystniejsze
warunki prowadzenia działalności gospodarczej, niż jego konkurenci.
Przesłanka zakłócenia konkurencji jest zatem spełniona.
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
wspieramy wielkich jutra
www.DGA.pl
Test pomocy publicznej w odniesieniu do restrukturyzacji
przedsiębiorstw
(przesłanka 5 – wpływ na wymianę handlową między krajami członkowskimi)
Jednolity rynek europejski polega m.in. na tym, że przedsiębiorca działający w
danym kraju członkowskim może oferować swe produkty we wszystkich
krajach członkowskich (zasada swobodnego przepływu towarów i usług).
Przyjmuje się zatem domniemanie, że jeśli jest spełniona przesłanka zakłócenia
konkurencji, to automatycznie jest również spełniona przesłanka wpływu na
wymianę handlową (chociaż w pewnych szczególnych sytuacjach domniemanie
to można obalić).
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
wspieramy wielkich jutra
www.DGA.pl
Test pomocy publicznej w odniesieniu do restrukturyzacji
przedsiębiorstw
(przesłanka 2 – korzyść na warunkach lepszych, niż rynkowe)
Redukcja
zobowiązań
przedsiębiorcy
wobec
podmiotów
publicznych
w
oczywisty sposób przynosi mu korzyść ekonomiczną. Nie zawsze jednak jest to
korzyść udzielana na warunkach lepszych, niż rynkowe.
Oceny, czy warunki restrukturyzacji są warunkami rynkowymi, czy
też
nie,
dokonuje
się
poprzez
przeprowadzenie
tzw.
testu
prywatnego inwestora (TPI), którego szczególnym przypadkiem jest
test prywatnego wierzyciela (TPW).
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
wspieramy wielkich jutra
www.DGA.pl
Test pomocy publicznej w odniesieniu do restrukturyzacji
przedsiębiorstw - konkluzja
W każdym postępowaniu objętym ustawą Prawo restrukturyzacyjne
należy dokonać oceny występowania pomocy publicznej.
Zgodnie z art. 140 ustawy, jeśli wstępna ocena wskazuje na
możliwość wystąpienia pomocy publicznej, to wówczas obowiązkowe
jest przeprowadzenie oceny pełnej.
Ocena pełna polega na sporządzeniu TPI/TPW i włączeniu tego testu
do planu restrukturyzacyjnego.
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
wspieramy wielkich jutra
www.DGA.pl
Test prywatnego inwestora
TPI dotyczy dokonywania ze środków publicznych inwestycji kapitałowych w
przedsiębiorstwa (np. konwersja wierzytelności na udziały).
TPI sprowadza się do znalezienia odpowiedzi na pytanie:
Czy w podobnych okolicznościach inwestor prywatny, opierający się
na przewidywanej możliwości zysku i niebiorący pod uwagę żadnych
względów społecznych, ani związanych z polityką regionalną bądź
sektorową, objąłby przedmiotowy udział kapitałowy?
(wyrok ETS ws. C-40/85 Belgia przeciwko Komisji)
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
wspieramy wielkich jutra
www.DGA.pl
Test prywatnego wierzyciela
TPW dotyczy restrukturyzacji wierzytelności publicznych.
Czy w podobnych okolicznościach wierzyciel prywatny, działający w
normalnych warunkach rynkowych, opierający się na swoim interesie
gospodarczym
i
niebiorący
pod
uwagę
żadnych
względów
społecznych, ani związanych z polityką regionalną bądź sektorową,
zaakceptowałby zaproponowane warunki spłaty zobowiązań?
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
wspieramy wielkich jutra
www.DGA.pl
TPI i TPW – analiza finansowa
Ocena, czy TPI lub TPW jest spełniony, nie może być intuicyjna. W każdym
przypadku należy sporządzić ex ante rzetelną analizę finansową.
W przypadku TPI analiza finansowa powinna określać oczekiwaną stopę zwrotu
z inwestycji i ryzyko inwestycyjne oraz porównać te parametry z inwestycjami
kapitałowymi normalnie dokonywanymi na rynku.
W przypadku TPW analiza finansowa powinna określić, czy racjonalne jest
oczekiwanie, że zaakceptowanie propozycji układowych pozwoli wierzycielowi
na odzyskanie większych kwot, niż w przypadku upadłości dłużnika.
Nie istnieją żadne przepisy prawa wspólnotowego ani żadne wytyczne Komisji
Europejskiej co do szczegółowego sposobu prowadzenia takiej analizy.
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
wspieramy wielkich jutra
www.DGA.pl
A co w razie negatywnego wyniku TPI/TPW?
Negatywny
wynik
TPI/TPW
oznacza,
że
planowana
restrukturyzacja
zobowiązań przedsiębiorcy wobec podmiotów publicznych będzie stanowiła
pomoc publiczną.
W tej sytuacji należy zapewnić, że będzie to pomoc dopuszczalna. Pomocy
niespełniającej warunków dopuszczalności nie wolno udzielać, a jeśli została
udzielona, to podlega ona zwrotowi.
Muszą zostać spełnione warunki:
• materialne,
• proceduralne.
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
wspieramy wielkich jutra
www.DGA.pl
Warunki materialne dopuszczalności pomocy na ratowanie
i restrukturyzację przedsiębiorstw
Warunki dopuszczalności pomocy zostały określone w
Europejskiej
Wytyczne
dotyczące
pomocy
państwa
komunikacie Komisji
na
ratowanie
i
restrukturyzację przedsiębiorstw niefinansowych znajdujących się w trudnej
sytuacji (2014/C 249/01).
Prawo restrukturyzacyjne zawiera „streszczenie” tych warunków (art. 141-145).
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
wspieramy wielkich jutra
www.DGA.pl
Warunki materialne dopuszczalności pomocy na ratowanie
i restrukturyzację przedsiębiorstw
Przykładowe warunki dopuszczalności pomocy na ratowanie i restrukturyzację
przedsiębiorstw:
• odpowiednio wysoki udział środków własnych przedsiębiorcy w planie
restrukturyzacji,
• zastosowanie tzw. środków wyrównawczych, ograniczających udział
restrukturyzowanego przedsiębiorstwa w rynku (nie dotyczy małych
przedsiębiorstw),
• zasada „pierwszy i ostatni raz”.
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
wspieramy wielkich jutra
www.DGA.pl
Warunki proceduralne udzielania pomocy publicznej
Co do zasady, pomoc publiczna może zostać udzielona danemu przedsiębiorcy
po spełnieniu następujących warunków:
• państwo członkowskie powiadomi Komisję Europejską o zamiarze udzielenia
pomocy (tzw. notyfikacja pomocy publicznej),
• KE wyda decyzję stwierdzającą, że planowana pomoc jest zgodna ze
wspólnym rynkiem.
Przed notyfikacją pomocy należy przeprowadzić procedurę wewnątrzkrajową,
zgodnie z ustawą z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach
dotyczących pomocy publicznej.
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
wspieramy wielkich jutra
www.DGA.pl
Programy pomocowe
Państwo członkowskie może ustanowić tzw. program pomocowy, przewidujący,
że pomoc na określony cel będzie udzielana na określonych warunkach
określonej grupie przedsiębiorstw.
Program pomocowy podlega notyfikacji w KE. Po wydaniu przez KE decyzji
zatwierdzającej program pomocowy nie jest już konieczne indywidualne
notyfikowanie poszczególnych przypadków udzielania pomocy na podstawie
tego programu.
Prawo restrukturyzacyjne (art. 148 ust. 1) przewiduje ustanowienie programu
pomocowego. Program ten obejmie restrukturyzację zobowiązań małych i
średnich
przedsiębiorstw
realizowaną
w
oparciu
o
przepisy
Prawa
restrukturyzacyjnego. Program ten został notyfikowany w listopadzie 2015 r.
i oczekuje na decyzję KE.
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
wspieramy wielkich jutra
www.DGA.pl
Pomoc de minimis
Pomoc publiczna w ramach działań restrukturyzacyjnych może także być
udzielana jako tzw. pomoc de minimis.
Udzielanie pomocy de minimis nie wymaga notyfikacji.
Podstawowe ograniczenie pomocy de minimis polega na tym, że wartość takiej
pomocy, otrzymanej przez dane przedsiębiorstwo ze wszystkich źródeł i na
wszystkie cele, nie może przekroczyć 200 tys. euro w okresie 3-letnim.
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
wspieramy wielkich jutra
Mirosław Marek
Wiceprezes Zarządu DGA SA
[email protected]
tel. 696 476 800
copyright (c) 2010 DGA S.A. | All rights reserved
www.DGA.pl

Podobne dokumenty