Łożyska wałeczkowe I to się kręci?

Łożyska wałeczkowe
I to się kręci?
Wałeczki jako elementy toczne znane były już przed tysiącami lat. Już
bowiem w starym Egipcie były używane do budowy piramid przed ponad
3000 laty. Wtedy za wałeczki służyły drewniane pale, na które nakładano
wielotonowe bloki celem ich transportowania. W czasie wykopalisk
prowadzonych na torach wyścigowych Celtów znaleźli odkrywcy w
pobliżu dwukołowych celtyckich pojazdow konnych drewniane drągi o
profilu wałeczkowym, co wskazywałoby na fakt, że w roku 700 przed
Chrystusem Celtowie znali już zalążki dzisiejszych łożysk wałeczkowych.
Idea łożysk wałeczkowych wynaleziona w tamtych czasach znalazła w
późniejszym rozwoju techniki ciągle udoskonalane zastosowanie. Krokiem
milowym w rozwoju techniki łożyskowania był dopiero wiek 18, kiedy zaczęto
seryjnie produkować łożyska kulkowe. Później rozszerzono produkcje na łożyska
wałeczkowe, które dzielą sie na:
• Łożyska wałeczkowe zwykle,
• Łożyska stożkowe
• Łożyska baryłkowe
Pierwsze udokumentowane badania techniczne nad techniką łożyskową
przeprowadzono w latach 1898 - 1901 przez techniczny urząd badawczy
Potsdam-Neubabelsberg. Zaczęto wtedy dzielnic łożyska w zależności od kształtu
wałeczków, ich ilości, sposobu prowadzenia po bieżniach i tarcia. Przy czym
wskazano, że każde ma swoje zalety w zależności od zastosowania. Zasadniczo
pozwalają łożyska wałeczkowe przyjąć większe obciążenie promieniowe.
Umożliwiając popularne stosowanie łożysk ujęto ich parametry w normy
wprowadzając klarowane zasady ich produkcji na całym świecie w tysiącach
fabryk. Przykładowo norma DIN 5412 definiuje parametry łożysk wałeczkowych,
zaś DIN 720 dotyczy stożków.
Sortyment łożysk wałeczkowych Holdingu ABEG Germany
Łożyska wałeczkowe
rodzaje
Łożyska wałeczkowe
- wzdłużne,
swobodny pierścień zewnętrzny
łożyska walcowego
Łożyska baryłkowe
Łożyska baryłkowe wzdłużne
Łożyska stożkowe
typy
N - NU - NUP - NJ
811 - 812 - 893 - K-811 - K-812 - K-893
WS - GS
222 - 223 - 230 - 231 - 232 - 239 - 240 - 241
292 –293 - 294
302 - 303 - 320 - 313 - 323 - 331 –332
Łożyska wałeczkowe
Jak już podano łożyska wałeczkowe są odporne na duże obciążenia promieniowe,
zaś osiowe przyjmują ograniczenie w zależności od budowy tzw. obrzeży, które
wskazuje w jakim kierunku łożyska można obciążać. Elementami tocznymi są
wałki standardowo osadzone w koszu oddzielającym wałki od siebie i
trzymającym je w zabudowie pomiędzy pierścieniami. Czasami występują serie
bez kosza. Łożyska wałeczkowe maja różne rozmiary. Ważnym elementem
różniącym te łożyska od siebie są wspomniane już obrzeża na pierścieniach
zewnętrznym i wewnętrznym. Jeśli brakuje obrzeża to istnieje możliwość łatwego
demontażu pierścienia wewnętrznego jednostronnie lub w przypadku łożyska NU
dwustronnie. Taka konstrukcja umożliwia zabudowę tych łożysk jaka stała lub
luźna (swobodna).
Standardowe typy łożysk wałeczkowych jednorzędowych są następujące:
•
•
•
•
NU: 2 obrzeża na pierścieniu zewnętrznym, żadne na wewnętrznym
N: żadne obrzeże na pierścieniu zewnętrznym, 2 obrzeza na wewnętrznym
NJ: 2 obrzeża na pierścieniu zewnętrznym, 1 obrzeże na wewnętrznym
NUP: 2 obrzeża na pierścieniu zewnętrznym, 1 na wewnętrznym + 1
swobodny pierścień na pierścieniu wewnętrznym
Łożyska baryłkowe
Baryłki przyjmują tak obciążenia promieniowe
jak i poosiowe. Nadają się do kompensacji
niewspółosiowości. Maksymalny kąt
nachylenia dochodzi do 2° przy niewielkim
obciążeniu, w zaś pozostałych przypadkach do
0,5°.
Innym atutem baryłek są wysokie obroty
jakim mogą zostać poddane.
Łożyska baryłkowe na wysokie
wymogi techniczne
Łożyska stożkowe
Stożki przyjmują wysokie siły promieniowe i osiowe z jednej strony. Można je
również montować parami zwielokratniając nośność obu sil i umożliwiając
działanie sił poosiowych z dwóch stron. Elementami tocznymi są stożki ustawione
pod kątem do wału, co umożliwia ich dopasowanie ustawienia do aplikacji. Ważne
tutaj jest, by przedłużenie osi obrotu pierścienia wewnętrznego, zewnętrznego i
stożków zbiegły się w jednym punkcie, w przeciwnym razie bezawaryjna praca
łożyska jest zagrożona. Sposoby zabudowy łożysk stożkowych to układ O lub X
znany z łożysk skośnych. Przy układzie O potrzebne jest wstępne napniecie, przy
układzie X zaś nie. Istnieją w stożkach rozwiązania, gdzie stożki są pierścieniem
wewnętrznym na stale złączone z koszykiem, na co wskazuje oznaczenie ZSB.
Tutaj pierścień zewnętrzny jest swoistego rodzaju nakładką i bieżnią toczną dla
takiego układu.
Łożyska baryłkowe jednorzędowe
Ten rodzaj łożyska świetnie sobie radzi z siłami promieniowymi nawet w postaci
uderzeń. Siły poosiowe zaś są trudne do przyjęcia i prowadzą do szybkiego
zużycia łożyska. Łożyska te podobnie jak wszystkie baryłki kompensują
niewspółosiowość wału, nawet do wartości odchyłu kata do 4°, z tego względu, że
pierścień zewnętrzny ma owalny profil. Dalsze cechy tych łożysk to beczkowa
forma elementów tocznych, jednorzędowość i różnorodny koszyk w zależności od
potrzeb aplikacji.
Kontakt
ABEG®-Quickfinder basic: internetowy program poszukiwania i doboru łożysk: www.abeggroup.com
Informacje o produktach: www.abeg-group.com
Zapytania i pytania prosimy wysyłać bezpośrednio do centrali w Niemczech na adres
[email protected] lub do przedstawicieli w Polsce [email protected].
ABEG Holding Germany
Schoemperlenstr. 12 • 76185 Karlsruhe • Germany
E-Mail: [email protected] • Internet: www.abeg-group.com
Tel.: 0721-55999-0 • Fax: 0721-55999140