Zapisz wykład na dysk
Transkrypt
Zapisz wykład na dysk
SZYMON DRAGAN Znaczenie uszkodzeń tkanek miękkich i więzadłowych w leczeniu złamań kostek goleni Typy uszkodzeń • Uszkodzenia tkanek okołostawowych (skóra, tkanka podskórna, mięśnie). • Uszkodzenia więzadłowe powodujące niestabilność stawu. – Boczną (LAI- lateral ankle instability), – Przednią (AAI- anterior ankle instability) • Uszkodzenia więzadeł bocznych, • Uszkodzenia więzozrostu piszczelowostrzałkowego ( DLES- distal lower extremity syndesmosis) Uszkodzenia tkanek okołostawowych ! ? Uszkodzenia tkanek okołostawowych • Złamania otwarte • Pęcherze • Ubytki skóry Uszkodzenia tkanek okołostawowych • Obrzęk • Zespół kompartmentu Niestabilność boczna stawu skokowego Niestabilność boczna stawu skokowego • 25% urazów towarzyszących aktywności sportowej 1. • 85% dotyczy więzadeł bocznych 2 • 10 -40% pacjentów z objawową niestabilnością przewlekłą3. 1. Balduini FC, Vegso JJ, Torg JS, et al. Management and rehabilitation of ligamentous injuries to the ankle. Sports Med..987;4:364-380. 2. Karlsson J, Sancone M. Management of acute ligament injures of the ankle. Foot Ankle Clin. 2006;11:521-530. 3. Hupperets MD, Yerhagen EA, van Mechelen W. The 2BFit study: is an unsupervised proprioceptive balance board traminng programme, given in addition to usual care, effective m preventing ankle sprain recurrences? Design of a randomized controlled trial. BMCMusculoskelet Disord. 2008;9: 71. Niestabilność boczna stawu skokowego • niestabilność boczna stawu skokowego (lateral ankle instability, LAI) = staw niestabilny po uszkodzeniu więzadeł bocznych. • objawy > 6 m. rozpoznanie niestabilności przewlekłej. • wtórna do uszkodzenia mechanicznego (ruch poza zakresem fizjologicznym), • czynnościowa (subiektywna), • objawy: – nawracające skręcenia stawu, – trudności z chodzeniem na nierównych powierzchniach, – uczucie uciekania stawu skokowego Niestabilność boczna stawu skokowego Uszkodzenia towarzyszące (64% badanych): Strauss JE, Forsberg JA, Lippert FG. Chronic lateral ankle instability and associated conditions: a rationale for treatment. Foot Ankle Int. 2007;28:1041-1044. Niestabilność boczna stawu skokowego Czynniki ryzyka • Wewnętrzne – – – – – – – szpotawość tyłostopia, szpotawość końca dalszego kości piszczelowej, tylne ustawienie kości strzałkowej, wiotkość więzadłowa, obniżenie siły mięśniowej, kontrola nerwowo-mięśniowa, kostna konfiguracja stawu. • większy promień bloczka odpowiadający bardziej spłaszczonej kości skokowej, • krótsze widełki w piszczeli zmniejszające strukturalne zagnieżdżenie kości skokowej w piszczelowej, • wyższa kość skokowa generująca większe siły skrętne, • głębsza krzywizna czołowa kości skokowej, • zwiększone przodowanie kości skokowej wobec piszczeli • Zewnętrzne: – rodzaj i intensywność uprawianego sportu (siatkówka- 79% , koszykówka – 87%) – typ obuwia, – rozgrzewka. Hubbard TJ. Ligament laxity following inversion injury with and without chronic ankle instability. Foot Ankle Int. 2008;29:305-311 Niestabilność boczna stawu skokowego Diagnostyka i obrazowanie schemat diagnostyczny uszkodzenia stawu skokowego: • szczegółowy wywiad, • badanie przedmiotowe uwzględniające: – test szuflady przedniej, – ocena pochylenia kości skokowej (talar tilt), • obrazowanie ułatwiające ocenę uszkodzenia więzadłowego i kostnego Niestabilność boczna stawu skokowego Diagnostyka i obrazowanie Test szuflady przedniej ( technika) • badanie stawu skokowego w zgięciu podeszwowym 10 stopni przy kolanie zgiętym do 90 stopni jest skojarzone z największą wiotkością i najmniejszą sztywnością stawu. Ustawienie to może poprawić izolowanie struktur więzadłowo-torebkowych stawu skokowego w czasie testu szuflady przedniej Kovaleski JE, Norrell PM, Heitman RJ, et al. Knee and ankle position, anterior drawer laxity, and stiffness of the ankle complex. JAtbl Tmin. 2008;43:242-248. Niestabilność boczna stawu skokowego Diagnostyka i obrazowanie • ocena mechaniczna stawu skokowego • zdjęcia rentgenowskie w pozycji wymuszonej – u pacjentów z niestabilnością czynnościową, częściowymi uszkodzeniami więzadeł lub pogorszeniem czynności więzadeł o zachowanej ciągłości, badania w pozycji wymuszonej są nieme. • rezonans magnetyczny- metoda obrazowa diagnostyczna z wyboru w uszkodzeniach więzadłowych stawu skokowego 1. – optymalna jest pozycja naturalna stawu (20° zgięcia kości skokowej) – obraz rezonansu magnetycznego z cewki o mocy 3,0 Tesli (T) jest dokładniejszy niż z cewki 1,5 T 2 • artroskopia 3 1. 2. 3. Hua J, Xu JR, Gu HY, et al. Comparative study of the anatomy, CT and MR images of the lateral collateral ligaments of the ankle joint. SurgRodiolAnat. 2008;30:361-367. Bauer JS, Barr C, Henning TD, et al. Magnetic resonance imagmg of the ankle at 3.0 Tesla and 1.5 Tesla m human cadaver specimens with artificially created lesions of cartilage and ligaments. Irwest RadioL 2008;43:604-611. Takao M, Innami K, Matsushita T, et al. Arthroscopic and magnetic resonance image appearance and reconstruction of the antenor talofibular ligament in cases of apparent functional ankle instability. Am J Sports Med. 2008;36(8):1542-1547. Niestabilność boczna stawu skokowego Leczenie zachowawcze • wczesna rehabilitacja czynnościowa: – – – – – modyfikacja aktywności, fizykoterapia, usztywnienie, ortezy , protokół RICE (Rest, Ice, Compression, Elevation ograniczenie aktywności, schładzanie, kompresja, elewacja). • niezwłocznie po ustąpieniu ostrego bólu i obrzęku (zwykle 2 tyg.): – wczesne ćwiczenia zakresu ruchu, – stopniowe zwiększanie obciążania w granicach tolerancji bólowej, – wzmacnianie mięśni, – treningu prorioceptywny. Niestabilność boczna stawu skokowego Leczenie operacyjne (chirurgiczne) • Wskazania- brak lub tylko czasowa poprawa stabilności stawu skokowego po leczeniu zachowawczym • Rekonstrukcje – Anatomiczne • BrostrÖma (ATFL,CFL) • Karlsson – Nieanatomiczne ( czynnościowe) TTL • Elmslie – Łączone ( anatomiczne +nieanatomiczne) • BrostrÖma -Evasa-Goulda Niestabilność boczna stawu skokowego rekonstrukcje anatomiczne • prowadzą do zachowania pierwotnego położenia przyczepów i początków uszkodzonych więzadeł, przywracając prawidłową anatomię i kinematykę stawu.1 • odtworzenie zależy od stanu uszkodzenia lub wiotkości tkanek.2 • zmodyfikowana procedura BrostrÖma, 1,3 • dobre i bardzo dobre wyniki 80-85% , • mały odsetek powikłań, • metoda pierwszego rzutu u większości pacjentów 1. 2. 3. Muijs SP, Dijkstra PD, Boś CF. linical outcome after anatomical reconstruction of the lateral ankle ligaments using the Duąuennoy techniąue m chronic lateral instability of the ankle: a long term follow-up study. J Bone Joint Surg. 2008;90(B):50-56. DiGiovanni CW, Brodsky A. Current concepts: lateral ankle instability. Foot Ankle Int. 2006;27:854-866. Abbassian A, Thomas R Ankle ligament injuries. BrJHosp Med. 2008;69:339-343 Niestabilność boczna stawu skokowego rekonstrukcje anatomiczne Rekonstrukcja m. Karlsson Niestabilność boczna stawu skokowego • • • • rekonstrukcje nieanatomiczne pozwalają na wykorzystanie zdrowej tkanki, ale zakres ruchu i siła ewersji często się zmniejszają.1 jedno ze ścięgien mięśni strzałkowych, z reguły strzałkowego krótkiego, jest wykorzystywane do przywrócenia stabilności bez szycia więzadeł bocznych.2 wstępne wyniki porównywalne z rekonstrukcjami anatomicznymi, nie dochodzi jednak do przywrócenia kinematyki, a biomechanika stawu skokowego i tyłostopia się zmieniają, co może predysponować do wystąpienia zmian pourazowych.3 1. Watson AD. Ankle instability and impingement. Foot Ankle Clin. 2007;12:177-195. 2. DiGiovanni CW, Brodsky A. Current concepts: lateral ankle instability. Foot Ankle Int. 2006;27:854-866. 3. Muijs SP, Dijkstra PD, Boś CF. linical outcome after anatomical reconstruction of the lateral ankle ligaments using the Duąuennoy techniąue m chronic lateral instability of the ankle: a long term followup study. J Bone Joint Surg. 2008;90(B):50-56. Niestabilność boczna stawu skokowego rekonstrukcje nieanatomiczne Rekonstrukcja m. Elmslie Niestabilność boczna stawu skokowego rekonstrukcje mieszane • zmodyfikowana procedura BrostrÖma -EvansaGoulda, • skrócenie i duplikacji wydłużonych więzadeł bocznych, • uwolnienie dolnego troczka prostowników i przyszycie go ponad zeszytym wiązadłem do dystalnej części strzałki, • zakotwiczenie ścięgna mięśnia strzałkowego krótkiego w kości strzałkowej Niestabilność boczna stawu skokowego rekonstrukcje mieszane Niestabilność boczna stawu skokowego artroskopia • 13-35% pacjentów nadal zgłasza dolegliwości, do których należy ból i dyskomfort, • odpowiedzialne są uszkodzenia wewnątrzstawowe, • LAI- 96,9% uszkodzenia wewnątrzstawowe: – – – – – wklinowanie tkanek miękkich (81,5%), zwapnienia w zachyłku bocznym (38,5%), poszerzenie więzozrostu (29,2%), ubytki chrzęstno-kostne bloczka kości skokowej (23,1%), osteofitoza (10,8%), • po oczyszczeniu i usunięciu ciał wolnych znaczne zmniejszenie bólu i niestabilności. • pomóc w badaniu ATFL przed operacją, określając jego integralność i możliwość wykonania rekonstrukcji anatomicznej. Choi WJ, Lee JW, Han SH, et al. Chronic lateral ankle instability: the effect of intraarticular lesions on clinical outcome. Am JSportsMed. 2008;36:2167-2172. Uszkodzenia więzozrostu piszczelowo-strzałkowego • uszkodzenia więzozrostu piszczelowostrzałkowego: • izolowane, • towarzyszące złamaniom w bliższym odcinku kości strzałkowej lub okolicy stawu skokowego górnego, • 15 na 100 000 osób rocznie doznaje uszkodzenia więzozrostu.1 • nawet niewielkie przemieszczenie widełek stawu • zmniejszenie obszaru kontaktu między powierzchniami stawowymi, • zwiększenia obciążenia, • przewlekły ból, • wczesne zmiany zwyrodnieniowe. Uszkodzenia więzozrostu piszczelowo-strzałkowego anatomia i funkcja • więzozrost piszczelowo-strzałkowy więzozrost dystalny kończyny dolnej (distal lower extremity syndesmosis, DLES), – więzadło piszczelowo-strzałkowe przednio-dolne (antero-inferior tibiofibular ligament, AITFL),- ogranicza rotację zewnętrzną kości skokowej – piszczelowo-strzałkowe tylno-dolne (postero-inferior tibiofibular ligament, PITFL), przemieszczenie kości skokowej – więzadło międzykostne piszczelowo-strzałkowe, rozwarcie kostek podczas zgięcia grzbietowego stopy. Uszkodzenia więzozrostu piszczelowo-strzałkowego typy uszkodzeń • Izolowane uszkodzenie więzozrostu często jest nazywane wysokim skręceniem stawu skokowego. • Stopnie uszkodzenia – 10 niewielkie rozciągnięcie więzadeł. Chory z reguły może obciążyć kończynę odczuwając minimalny dyskomfort i często nie szuka porady medycznej, – 20 niepełne uszkodzenie więzozrostu. Stwierdza się niewielki obrzęk i wylewy podskórne, a obciążanie kończyny jest bardziej bolesne, – 30 pełne rozerwanie więzozrostu. Może przejawiać się poszerzeniem widełek stawu widocznym na radiogramach, czasem w projekcji z wymuszoną rotacją zewnętrzną. Uszkodzenia więzozrostu piszczelowo-strzałkowego rozpoznanie • Wywiad, • Badanie przedmiotowe (testy prowokacji) • Badania obrazowe • retgenowskie, • standardowe • rengenometria, • czynnościowe • ultrasonograficzne • reznonsem magnetycznym DLES rozpoznanie • uraz z rotacją zewnętrzną lub nadmiernym zgięciem grzbietowym stopy, • złamania kostek typu C wg Webera, • złamanie typu Maisonneuve w części bliższej kości strzałkowej. • na poziomie stawu skokowego w okolicy DLES występuje obszar tkliwości, • tkliwość więzadeł kostki bocznej lub przyśrodkowej. Uszkodzenia więzozrostu piszczelowo-strzałkowego testy prowokacyjne • badanie w wymuszonej rotacji zewnętrznej (rotacja zewnętrzna stopy powodująca ból ponad dystalną częścią wiezozrostu),1 • test ściskania (ból w więzozroście w trakcie ściskania kości strzałkowej i piszczelowej w części proksymlanej)2 • test biernego zgięcia grzbietowego stopy (ból przy zgięciu grzbietowym zmniejszający się przy jednoczesnym ściskaniu kostek).3 • testy mogą być pomocne w warunkach izolowanych uszkodzeń, są trudne do zastosowania w przypadku współwystępowania złamań. 1. Boytim MJ, Fischer DA, Neumann L. Syndesmotic ankle sprains.Am J Sports Med. 1991;19:294-298. 2. Hopkinson WJ, St Pierre P, Ryan JB, Wheeler JH. Syndesmosis sprains of the ankle. Foot Ankle. 1990;10:325-330. 3. Ward DW. Syndesmotic ankle sprain in a recreational hockey player.JManipPlysiol Tber. 1994;17:385394. Uszkodzenia więzozrostu piszczelowo-strzałkowego przydatnść testów • wyniki testów różnią się, badanie palpacyjne wykazało tkliwość u 70% badanych, z czego tylko u 6% test ściskania był dodatni, • tylko test rotacji zewnętrznej wykazał się wysoką wiarygodnością niezależną od badającego, • nie stwierdzono statystycznie istotnych różnic w długości rekonwalescencji chorych z dodatnimi i ujemnymi wynikami testów klinicznych. Alonso A, Khoury L, Adams R. Clinical tests for ankle syndesmosis injury: reliability and prediction of return to function.J Orthop Sports Phys Ther. 1998;27:276-284. Uszkodzenia więzozrostu piszczelowo-strzałkowego badania obrazowe • klasyczne zdjęcia rentgenowskie. • Ocenie poddaje się cztery parametry: • AP-odstęp między wcięciem kości piszczelowej i krawędzią kości strzałkowej (prawidłowo poniżej 5 mm), • AP-szerokość odcinka krawędzi przyśrodkowej strzałki nakładającej się na krawędź boczną piszczeli (prawidłowo 10 mm lub więcej), • projekcja widełkowa- wielkość obszaru nakładania kości strzałkowej na piszczelową (prawidłowo powyżej l mm), • projekcja widełkowa- szerokość szczeliny między bloczkiem kości skokowej a krawędzią boczną kostki przyśrodkowej (prawidłowo poniżej 4 mm). • Należy pamiętać, że pomiary te mają charakter ogólny i cechują się pewną zmiennością. Uszkodzenia więzozrostu piszczelowo-strzałkowego diagnostyka obrazowa • zdjęcia w pozycji wymuszonej. Zazwyczaj są wykonywane w sedacji lub znieczuleniu regionalnym. Tradycyjnie stopa jest ustawiana w rotacji zewnętrznej, natomiast kończyna pozostaje w jednym położeniu. • przypadku wątpliwości, porównawcze zdjęcie drugiego stawu skokowego. • nie stwierdzono związku między pomiarami radiologicznymi i uszkodzeniem więzozrostu w RM. Nielson JH, Gardner MJ, Peterson MG, et al. Radiographic measurements do not predict syndesmotic injury in ankle fractures:an MRI study. Clin Orthop. 2005;436:216-221. Uszkodzenia więzozrostu piszczelowo-strzałkowego diagnostyka obrazowa • RM charakteryzuje się zarówno wysoką czułością, jak i swoistością w rozpoznawaniu uszkodzeń więzozrostu,1 • kryteria uszkodzenia- brak ciągłości więzadła, jego pofałdowany zarys lub niemożność jego uwidocznienia, • w porównaniu z artroskopią, czułość i swoistość rozpoznania uszkodzenia AITFL lub PITFL w obrazie rezonansu wynosi odpowiednio 100 i 93%,2 • krwiak pozłamaniowy może utrudnić ocenę DLES. • w uszkodzeniu przewlekłym AITFL i PITFL rezonans charakteryzuje się czułością 90% i swoistością 94,8%.3 1. 2. 3. Takao M, Ochi M, Oae K, et al. Diagnosis of a tear of the tibio-fibular syndesmosis: The role of arthroscopy of the ankle. J Bone Joint Surg. 2003;85(B):324-329. Oae K, Takao M, Naito K, et al. Injury of the tibiofibular syndesmosis: value of MR imaging for diagnosis. Radiolog)‘2003;227:155-161. Hań SH, Lee JW, Kim S, et al. Chronic tibiofibular syndesmosis injury: the diagnostic efficiency of magnetic resonance imaging and comparative analysis of operative treatment. Foot Ankle Int. 2007;28:336-342. Uszkodzenia więzozrostu piszczelowo-strzałkowego diagnostyka śródoperacyjna • uszkodzenia więzozrostu, towarzyszące złamaniom kostek często są oceniane śródoperacyjnie na podstawie bocznego pociągnięcia strzałki za pomocą haczyka kostnego ( test haczyka= rękoczyn Cottona) mogą być jednak trudne do weryfikacji, • śródoperacyjne wykonanie pod rtg testu wymuszonej rotacji zewnętrznej, wynik dodatni testu= różnica wynosząca ponad 1 mm w szerokości obszaru nakładania strzałkowo-piszczelowego w którejkolwiek projekcji miedzy stawami, • 37% złamań kostek (z czego 33% stanowiły złamania supinacyjno-rotacyjne i 57% pronacyjno-rotacyjne) wykazało dodatnie testy wymuszone nawet po sztywnej stabilizacji więzozrostu. Jenkinson RJ, Sanders DW, Macleod MD, et al. Intraoperative diagnosis of syndesmosis injuries in external rotation ankle fractures./ Ortho Trauma. 2005;19:604-609. Uszkodzenia więzozrostu piszczelowo-strzałkowego wskazania do leczenia operacyjnego • 30 stopień uszkodzenia więzadeł tworzących więzozrost objawiający się poszerzeniem widełek stawu na radiogramach • złamania kostek z uszkodzeniem więzozrostu. – nastawienie złamania >stabilizacja, – śródoperacyjna ocena stabilności więzozrostu • rękoczyn Cottona, • śródoperacyjne zdjęci w pozycji wymuszonej. – diastaza strzałkowo-piszczelowa> nastawienie i stabilizacja więzozrostu, • złamania Maisonneuve Uszkodzenia więzozrostu piszczelowo-strzałkowego metody zespalania • Stabilizacja DLES tradycyjnie uzyskiwana jest za pomocą śrub metalowych. • Wytyczne AO/ASIF mówią o jednej śrubie metalowej wprowadzanej w przybliżeniu 3 cm powyżej i równolegle do linii stawu skokowego górnego.20 • Należy ją przeprowadzić przez cztery warstwy korowe (kość strzałkowa i piszczelowa). Po zabiegu obowiązuje ograniczenie obciążania do momentu usunięcia zespolenia, które z reguły następuje po 12 tygodniach. Uszkodzenia więzozrostu piszczelowo-strzałkowego metody zespalania • Wady: – wymaga drugiego zabiegu operacyjnego do usunięcia śruby, – istnieje możliwość rozejścia więzozrostu jeśli więzadła w pełni się nie wygoją przed usunięciem śruby, – przedłużone unieruchomienie i ograniczenie obciążania mogą prowadzić do sztywności stawu i ogólnego braku komfortu. Uszkodzenia więzozrostu piszczelowo-strzałkowego metody zespalania • jedna lub dwie śruby przechodzące przez trzy warstwy korowe, • śruby trójkorowe są wprowadzane do kości piszczelowej na mniejszą głębokość i w związku z tym uważa się, że dochodzi do ich stopniowego obluzowania przy obciążaniu, • mniejsze zaburzenie mikroruchów występujących w więzozroście przy obciążaniu oraz mniejszej liczby przypadków pęknięcia śruby, • śruby trójkorowe nie muszą być rutynowo usuwane. Uszkodzenia więzozrostu piszczelowo-strzałkowego metody zespalania, trójkorowe, jedna vs. dwie śruby • lepszą funkcję i szybkie ustąpienie bólu u pacjentów leczonych stabilizacją trójkorową, po roku nie zaobserwowano znaczących różnic klinicznych 1. • usunięcie śrub trójkorowych z powodu ich samoistnego obluzowania było konieczne u 6% pacjentów. 1 • wyniki kliniczne po 12 do 21 miesięcy były porównywalne między grupami. 2 • znacząco większy odsetek zwłóknień więzozrostu (ocena RM) po stabilizacji czterokorowej spowodowane sztywniejszą stabilizacją czterokorową jednak odległe wyniki pozostają nieznane. 2 1. Moore JA Jr, Shank JR Morgan SJ, Smith WR. Syndesmosis fixation: a comparison of three and four cortices of screw fixation without hardware removal. Foot Ankle Int. 2006;27:567-572. 2. Karapinar H, Kalenderer O, Karapinar L, et al. Effects of three- or four-cortex syndesmotic fixation in ankle fractures. AmPodMedAssoc. 2007;97:457-459. Uszkodzenia więzozrostu piszczelowo-strzałkowego • • • • metody zespalania- implanty biochwłanialne alternatywa pozwalająca uniknąć zabiegu związanego z usunięciem śruby, najczęściej stosowanymi materiałami jest kwas polimlekowy (PLLA) i poliglikolowy (PGA), stabilizaca czterokorowa- śruby metalowe vs. i biochwłanialne z PLLA = brak różnic wady: – – – – miejscowe podrażnienie, reakcje zapalne, osteoliza, trudności w ew. usunięciu. Kaukonen J, Lamberg T, Korkala O, Pajarinen J. Fixation of syndesmotic ruptures in 38 patients with a malleolar fracture: a randomized study comparing a metallic and a bioabsorbable screw. JOrthop Trauma. 2005;19:392-395. Uszkodzenia więzozrostu piszczelowo-strzałkowego metody zespalania– stabilizacja dynamiczna (syst. podwieszkowy) • mniej sztywna stabilizacja ułatwia mikroruchy = krótszy czas gojenia i mniejsza sztywność , • koncepcja napiętego drutu , • przeciwdziała powstaniu diastazy, ale jednocześnie umożliwia fizjologiczne mikroruchy w innych płaszczyznach 1, • nie ulega uszkodzeniu zmęczeniowemu tak jak śruby i nie wymaga więc rutynowego usunięcia, 1 • podwieszki >diastaza od śrub 1, • Implant guzikowy nie utrzymuje właściwej repozycji więzozrostu 2, • szybsze obciążanie kończyny, szybszy powrót do pracy, lepsze wyniki w skali AOAFAS po roku 1. 1 1 1. 2. Forsythe K, Freedman KB, Stover MD, Patwardhan AG. Comparison of a novel FiberWire-button construct versus metallic screw fixation in a syndesmotic injury model. Foot Ankle Int. 2008;29:49-54. Thornes B, Shannon F, Guiney A, et al. Suture-button syndesmosis fixation: accelerated rehabilitation and improved outcomes.Clin Orthop. 2005;431:207-212. Podsumowanie • śruby więzozrostowe należy wprowadzać przy maksymalnym zgięciu grzbietowym stawu skokowego, aby uniknąć nadmiernego zwężenia więzozrostu, prowadzącego do zmniejszenia zakresu ruchu w stawie 1 • stabilizacja może być wykonana w każdej pozycji zgięcia stawu ułatwiającej anatomiczne nastawienie, bez obawy o nadmierne ściśnięcie więzozrostu 2. • najważniejszym czynnikiem związanym z wynikiem czynnościowym jest dokładne nastawienie więzozrostu 3 • otwarte nastawienie więzozrostu, umożliwia ocenę jakości i optymalizację repozycji 4 • wskazana bezpośrednia reparacja AITFL w połączeniu z otwartym nastawieniem i stabilizacją wewnętrzną złamań kostek 5. 1. 2. 3. 4. 5. Olerub C. The effect of the syndesmotic screw on the extension capacity of the ankle joint. Arch Orthop TmumaSurg. 1985;104:299-302. Tornetta P, Spoo JE, Reynols FA, Lee C. Overtightening of the ankle syndesmosis: Is it really possible? Bone Joint Surg. 2001;83(A):489-492. Weening B, Bhandari M. Predictors of functional outcome following transsyndesmotic screw fixation of ankle fractures. Jorthop Trauma. 2005;19:102-108. Gardner MJ, Demetrakopoulos D, Briggs SM, et al. Malreduction of the tibiofibular syndesmosis m ankle fractures. Foot Ankle Int. 2006;27:788-792. Nelson OA. Examination and repair of the AITFL in transmalleolar fractures./ Orthop Trauma. 2006;20:637-643. Podsumowanie • Przewlekła boczna niestabilność stawu skokowego jest bardzo powszechnym schorzeniem i ma znaczący wpływ na system opieki zdrowotnej i jakość życia poszczególnych osób. • Podstawę leczenia stanowi rehabilitacja czynnościowa. Jej ograniczenia często zmuszają do przeprowadzenia interwencji chirurgicznej. Podsumowanie • Złotym standardem stały się rekonstrukcje anatomiczne, pozwalające pacjentom na uzyskanie poziomu funkcjonowania sprzed urazu z zachowaniem prawidłowej biomechaniki stawu i potencjalnym zmniejszeniem ryzyka artrozy pourazowej. • W leczeniu i rozpoznawaniu niestabilności bocznej oraz towarzyszących uszkodzeń coraz bardziej przydatna staje się artroskopia i najnowsze metody obrazowania. Podsumowanie • Uszkodzenie więzozrostu piszczelowo-strzałkowego może być izolowane lub występować w połączeniu ze złamaniem kostek. • O ile naderwania i nieprzemieszczone rozerwanie więzadeł więzozrostu mogą być leczone nieoperacyjnie, każde przemieszczenie lub naderwanie niestabilne wymaga leczenia operacyjnego. • W leczeniu chirurgicznym tych uszkodzeń ważne jest rozpoznanie mechanizmu urazu, który z reguły wynika z rotacji zewnętrznej. • Najważniejszym czynnikiem związanym z wynikiem czynnościowym jest dokładna repozycja. Podsumowanie • Preferowaną metodą leczenia jest otwarte nastawienie DLES ( distal lower extremity syndesmosis) uzupełnione stabilizacją jedną lub dwiema śrubami metalowymi. Współwystępujące złamania należy jednocześnie zaopatrzyć. • Przewlekłe uszkodzenia oraz nieprawidłowo wygojone mogą prowadzić do bólu i wczesnych zmian zwyrodnieniowych stawu skokowego górnego.