Mapa jako źródło informacji

Mapa jako źródło informacji
Sabina Tkocz
Kraków 2006
Źródło: http://geotur.republika.pl
MAPA JAKO ŹRÓDŁO INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ I TURYSTYCZNEJ.
Mapa jest podstawowym narzędziem turysty. Zawiera wiele istotnych informacji,
których nie znajdziemy w innych źródłach jak np. przewodniki.
Mapa jest rysunkiem, wykonanym w zmniejszeniu i za pomocą znaków
umownych.
Zmniejszenie – czyli skala – wskazuje jaka jest proporcja między mapą a
rzeczywistością.
Np. mapa wykonana w skali 1: 100 000 oznacza, że 1 cm na mapie to 100 000
cm w rzeczywistości – czyli 1 km.
Cały rysunek mapy wykonany jest za pomocą znaków umownych: punktów, linii
czy powierzchni. Punktowe znaki pokazują pojedyncze elementy, nie dające się
przedstawić w skali mapy, ze względu na ich niewielkie rozmiary (np. budynki,
schroniska… odczytać z mapy). Liniowe znaki przedstawiają liniowe elementy
terenu: rogi, linie kolejowe, granice, itp. Znaki powierzchniowe używane są do
oznaczenia elementów większych powierzchni, takich jak zbiorniki wodne, lasy,
zabudowa osiedli itp. Na mapie mamy też do czynienia z oznaczeniami w postaci
napisów: nazw, skrótów, objaśnień.
Szczególnym rodzajem map są MAPY TOPOGRAFICZNE to mapy wykonane na
podstawie pomiarów, fotografii i zdjęć terenowych w dużych skalach (1:10 000 i
większych), a przez ich zmniejszenie uzyskuje się mapy o uproszczonym rysunku
(1:50 000, 1:100 000).
Mapy topograficzne są mapami wieloarkuszowymi. Są udostępniane w
Warszawie w Centralnym Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej oraz
odpowiednich ośrodkach miast wojewódzkich.
Na podstawie map topograficznych tworzy się mapy turystyczne, które oprócz
elementów topograficznych zawierają także elementy turystyczne przedstawione
odpowiednimi znakami umownymi (np. szlaki turystyczne).
Istnieje kilka rodzajów map turystycznych.
Biorąc pod uwagę skalę mapy, jej treść i przeznaczenie możemy wyróżnić nast.
rodzaje map:
• szczegółowe – to mapy o dużych skalach (1:25 000 – 1:100 000), które
pozwalają na poruszanie się w terenie i dokładne określenie swojego miejsca.
Mapy te zawierają oprócz elementów topograficznych oznaczenia obiektów i
urządzeń turystycznych (do nich należą także kieszonkowe atlasy
turystyczne),
• specjalistyczne – są przeznaczone dla uprawiających różne formy turystyki
akty wnej, kwalifikowanej, np.:
o taterników,
o lotniarzy,
o narciarskie,
o szlaków turystycznych,
o do biegów na orientację (w dużych skalach, zawierają jak mapy
topograficzne szczegółowe informacje z pominięciem wielu nazw),
o plażowe (w dużych skalach przedstawiają wycinki wybrzeża morskiego
lub jezior z oznaczeniem zagospodarowania plaży),
o szlaków rowerowych,
o szlaków obszarów wodnych,
• plany miast – szczegółowe plany miejscowości w dużych skalach.
Przedstawiają geometrycznie układ przestrzenny miasta z dużą ilością
Mapa jako źródło informacji
1
•
•
•
•
elementów orientacyjnych, z reguły zawierają również elementy turystyczne.
Można je podzielić na:
o ogólne plany orientacyjne: miasta, dzielnicy, centrum,
o turystyczne plany miast, pokazujące funkcje, jakie pełnią w mieście
poszczególne jego części (obszary przemysłowe, komunikacyjne,
handlowe, reprezentacyjne, zabytkowe),
o plany biznesowe (handlowe), wyróżniające określony rodzaj firm
produkcyjnych lub handlowych i ich rozmieszczenia,
o plany komunikacyjne – szczegółowy układ komunikacji miasta w tym
linie transportu miejskiego,
o plany specjalne poszczególnych części miasta, obiektów,
o atlasy miast – szczegółowe plany miast wydane w formie książkowej
przeglądowe – obejmują przeważnie duży obszar; mapy regionów
turystycznych, okolic miast, części kraju, województwa,
małoskalowe – tworzone w skalach mniejszych niż 1:300 000,
przedstawiające duże regiony turystyczne, kraje, części krajów (np.
Skandynawię jako część kontynentu, krainę, Grecję kontynentalną, Austrię
jako kraj),
tematyczne – w dużych skalach, przedstawiają rozmieszczenie elementów
turystycznych z jednej dziedziny oraz mapy do badań różnych zjawisk
turystycznych na dużych obszarach (np. mapa zamków, parków narodowych
czy krajobrazowych),
samochodowe – przeznaczone dla turystów zmotoryzowanych, obejmujące
duże obszary - całe kraje lub ich części. Pokazują one głównie elementy
potrzebne przy poruszaniu się samochodem, klasyfikację dróg (wg
nawierzchni, ważności), oznaczenia kilometrażu i urządzeń i obiektów
przydrożnych (np. stacje benzynowe, zajazdy itp.,). Coraz częściej znajdują
się tam również informacje turystyczne.
Mapa jako źródło informacji
2