strategia zrównoważonego rozwoju gminy łaziska

Transkrypt

Strategia Zrównoważonego Rozwoju Gminy Łaziska
STRATEGIA ZRÓWNOWAŻONEGO
ROZWOJU GMINY ŁAZISKA
Str.
1
-1-
Str.
2
-2-
Łaziska, grudzień 2003 r.
Dokument przygotowano w ramach pomocy konsultingowej Firmy „Ekspert”
"Opracowanie strategii zrównoważonego rozwoju w Gminie Łaziska".
Firma Konsultingowa „Ekspert” jest instytucją działającą od 1997 r. na rynku polskim i
w krajach Europy Wschodniej. Świadczy usługi konsultingowe i szkoleniowe w zakresie
zarządzania i finansów. Zajmuje się, między innymi, tworzeniem strategii
zrównoważonego rozwoju na poziomie lokalnym, wdrażaniem i doskonaleniem systemów
zarządzania, tworzeniem programów i projektów, pozyskiwaniem funduszy.
Firma Konsultingowa „Ekspert”
Ul. Retmańska 1
27-600 Sandomierz
tel. 0 605-208-613
fax. (0-15) 6446122
e’mail: [email protected]
Zespół konsultantów:
Zenon Sobowiec
Daniel Kuś
Stanisław Szubiak
- konsultant koordynator firmy Ekspert
- konsultant branżowy firmy Ekspert
- konsultant branżowy firmy Ekspert
Współpraca ze strony gminy:
Mgr inż. Roman Radzikowski – Wójt Gminy Łaziska
Str.
3
-3-
Szanowni Państwo
Przedstawiamy Państwu Strategię Zrównoważonego Rozwoju Gminy Łaziska,
która
jest
pierwszym etapem
budowy lokalnego
programu
działań
na
rzecz
zrównoważonego rozwoju gminy w perspektywie najbliższych kilkunastu lat.
Prezentowany dokument określa najważniejsze cele i zadania, które trzeba wykonać
aby poprawić warunki życia mieszkańców. Jego realizacja doprowadzi do przekształcenia
naszej gminy w prężny ośrodek rolniczo - turystyczny przyjazny mieszkańcom i
środowisku, bezpieczny i gościnny. Zapewnienie wysokiego poziomu życia społeczności
lokalnej jest głównym założeniem Strategii.
Strategia
Zrównoważonego
Rozwoju
Gminy
Łaziska
powstała
w wyniku kilkumiesięcznej pracy zespołu opracowującego ten dokument. W jego skład
weszli przedstawiciele samorządu gminy, organizacji pozarządowych, rolników i
przedsiębiorców, wielu instytucji lokalnych oraz liderzy, przedstawiciele różnych
środowisk gminy. Praca ta wspierana była przez konsultantów Firmy „Ekspert”. Jesteśmy
przekonani, że efekty wdrażania opracowanej Strategii będą widoczne już w najbliższych
latach. Jednak realizacja przedstawionej wizji rozwoju gminy wymaga dużego
zaangażowania nie tyko samorządu gminy, ale również wszystkich jego mieszkańców.
Wiek XXI stawia przed nami nowe wyzwania, którym powinniśmy sprostać oraz nowe
szanse, które powinniśmy wykorzystać. Mamy nadzieję, że dzięki stworzonej wizji Gminy
Łaziska, wspólnej dla wszystkich mieszkańców, będzie to dobry czas
dla rozwoju i
promocji tej ziemi.
Z poważaniem
Przewodniczący Rady Gminy
Wójt Gminy
Str.
4
-4-
Osoby uczestniczące w pracach nad Strategią Zrównoważonego
Rozwoju Gminy Łaziska
1.
2.
3.
4.
Adrianek Waldemar
Banaś Bożena
Banaś Danuta
Bidzińska Małgorzata
5. Binięda Jerzy
6. Czapla Anna
7. Czapla Henryk
8. Czapla Sławomir
9. Czech Ryszard
10. Czerwonka Tadeusz
11. Czyż Tomasz
12. Dzierżak Tadeusz
13. Dziwisz Jacek
14. Filipek Waldemar
15. Gozdur Jan
16. Jakóbczyk Dariusz
17. Jaśkowski Czesław
18. Kołodziejczyk Henryk
19. Kowalczyk Zbigniew
20. Krzak Paweł
21. Kulig Wacław
22. Kułaga Franciszek
23. Kułaga Marek
24. Kupis Henryk
25. Kurek Krzysztof
26. Kurleto Mieczysław
27. Lejwoda Stanisław
28. Lipa Barbara
29. Maryniowski Grzegorz
30. Mosińska Anna
31. Możdźeń Stanisław
32. Mroczkowska Irena
33. Nowak Edward
34. Nowak Janusz
35. Owczarz Stanisław
36. Paduch Elżbieta
37. Piłat Wiesław
38. Przychodzeń Alfreda
39. Pyć Zygmunt
40. Radzikowski Roman
41. Słowik Jan
Kolonia Koło
Kamień
Las Dębowy
Dyrektor Szkoły Podstawowej w Kępie
Piotrawińskiej
Wrzelów
Niedźwiada Duża
Grabowiec
Zakrzów
Kopanina Kamieńska
Las Dębowy
- przewodniczący - Sekretarz Gminy
Niedźwiada Duża
Zgoda
Janiszów
Nieciecz
Trzciniec
Kopanina Kamieńska
Głodno
Zgoda
Braciejowice
Wojciechów
Piotrawin
Kopanina Kaliszańska
Janiszów
Trzciniec
- przewodniczący - Kosiorów
Głodno
Dyrektor Szkoły Podstawowej w Kamieniu
Związek Sadowników RP
Dyrektor Gimnazjum
Wrzelów
Kamień
Niedźwiada Mała
Łaziska
Piotrawin
Piotrawin
Kolonia Łaziska
Braciejowice
Kierownik Referatu Rolnictwa
Wójt
Łaziska
Str.
5
-5-
42. Toczek Tomasz
43. Watras Bożena
44. Wojciechowska Małgorzata
45. Zagozdon Jerzy
46. Złotucha Ewa
47. Złotucha Ewa
Kępa Piotrawińska
Kierownik OPS w Łaziskach
Dyrektor Biblioteki i Domu Kultury
Zakrzów
Braciejowice
Braciejowice
Grupa I
„Gospodarka”
1. Adrianek Waldemar
2. Banaś Danuta
3. Czapla Alicja
4. Czapla Anna
5. Czapla Sławomir
6. Czech Ryszard
7. Krzak Paweł
8. Kułaga Franciszek
9. Kurek Krzysztof
10. Kurleto Mieczysław
11. Lejwoda Stanisław
12. Nowak Edward
13. Piłat Wiesław
14. Toczek Tomasz
- przewodniczący
Grupa II
„Środowisko, infrastruktura techniczna”
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Czerwonka Tadeusz
Czyż Tomasz
Kołodziejczyk Henryk
Kowalczyk Zbigniew
Owczarz Stanisław
Słowik Jan
- przewodniczący
Grupa III
„Sfera społeczna”
1. Banaś Bożena
- przewodniczący
Str.
6
-6-
2.
3.
4.
5.
Jakubczyk Dariusz
Paduch Elżbieta
Radzikowski Roman
Watras Bożena
Str.
7
-7-
Spis treści
1. PROCES TWORZENIA STRATEGII
I JEGO UCZESTNICY........................................................................................... 10
1.1.MIEJSCE STRATEGII GMINY ŁAZISKA ......................................................................................... 10
W LOKALNEJ AGENDZIE 21..................................................................................................................... 10
1.2. PRZEBIEG PRAC NAD STRATEGIĄ .................................................................................................13
1.3. STRUKTURA STRATEGII.................................................................................................................... 18
2. CHARAKTERYSTYKA GMINY......................................................................... 19
2.1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY I JEJ MISJI................................................................. 19
........................................................................................................................................................................... 22
2.2 ANALIZA UWARUNKOWAŃ I CZYNNIKÓW ROZWOJU GMINY............................................. 28
3. STRATEGICZNE KIERUNKI ROZWOJU GMINY............................................ 33
3.1. WIZJA PRZYSZŁOŚCI GMINY GMINY ŁAZISKA ........................................................................ 33
3.2 MISJA I CELE STRATEGICZNE ROZWOJU GMINY..................................................................... 35
4. WSTĘP DO PLANU REALIZACYJNEGO STRATEGII
- PROBLEMY ROZWOJU I CELE SZCZEGÓŁOWE........................................... 37
4.1 ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE I KULTUROWE..........................................................................38
4.2 GOSPODARKA.........................................................................................................................................40
4.3 SFERA SPOŁECZNA...............................................................................................................................42
4.4 ZARZĄDZANIE GMINĄ.........................................................................................................................44
5. ZARZĄDZANIE REALIZACJĄ STRATEGII...................................................... 46
5.1. WPROWADZENIE DO ZARZĄDZANIA REALIZACJĄ STRATEGII...........................................46
5.3 INSTRUMENTY REALIZACJI STRATEGII.......................................................................................47
Str.
8
-8-
5.4. MONITORING STRATEGII..................................................................................................................49
6. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA I PROPOZYCJE DZIAŁAŃ PROMOCYJNYCH W
GMINIE.................................................................................................................. 55
6.1. DOCHODY I WYDATKI GMINY.........................................................................................................55
6.2. OKREŚLENIE PRZEDSIĘWZIĘĆ REALIZACYJNYCH ZE WSKAZANIEM ZRODEŁ
FINANSOWANIA........................................................................................................................................... 63
6.3. PROPOZYCJE DZIAŁAŃ PROMOCYJNYCH.................................................................................. 71
Załącznik: ŹRÓDŁA FINANSOWANIA INWESTYCJI
REALIZOWANYCH W RAMACH STRATEGII ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU..................... 73
Str.
9
-9-
1. PROCES TWORZENIA STRATEGII
I JEGO UCZESTNICY
1.1. MIEJSCE STRATEGII GMINY ŁAZISKA
W LOKALNEJ AGENDZIE 21
1. Rozwój zrównoważony to rozwój społeczno-gospodarczy, w którym, w celu
zrównoważenia szans dostępu do środowiska poszczególnych społeczeństw i ich
obywateli - zarówno współczesnych jak i przyszłych pokoleń następuje proces
integrowania działań politycznych, gospodarczych, społecznych, z zachowaniem
równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych.
O rozwoju zrównoważonym mówią również zapisy ustawy o ochronie środowiska.
2. Agenda
21 -
to
program
działań
na
rzecz
zrównoważonego
rozwoju
w perspektywie XXI wieku uwzględniający globalną, międzynarodową, krajową i
lokalną /gminną/ skalę działań, czyli jest to w praktyce program integrujący
wprowadzanie w życie ładów: ekologicznego,
społecznego,
ekonomicznego,
przestrzennego i instytucjonalnego w zakresie zarządzania.
Tworzenie strategii zrównoważonego rozwoju w gminach jest niezbędnym warunkiem
wypełnienia międzynarodowych zobowiązań Polski odnośnie wdrażania zasad
zrównoważonego rozwoju. Zasady te zostały przyjęte na konferencji zwanej Szczytem
Ziemi, jaka odbyła się pod auspicjami Organizacji Narodów Zjednoczonych w 1992 r. w
Rio de Janeiro. Znane są one jako Agenda 21 czyli Globalny Program Działań na rzecz
rozwiązywania problemów ochrony środowiska. Strategia Zrównoważonego Rozwoju
opracowana w Gminie Łaziska jest zrobiona zgodnie z zaleceniami Agendy 21.
3. Metodologia opracowania strategii zrównoważonego rozwoju w gminach zgodnie
z zaleceniami Agendy 21 oparta na szeroko uspołecznionym procesie komunikacji,
może być traktowana jako ważne narzędzie rozwoju demokracji lokalnej. Polega ona
na tym, że w warsztatach uczestniczą przedstawiciele organizacji pozarządowych,
liderzy lokalni, decydenci, przedstawiciele biznesu i administracji publicznej, czyli
wszyscy zainteresowani rozwojem lokalnym. Tworzy się kolejno: wizję rozwoju
Str.
10
- 10 -
gminy, raport o stanie gminy, zasady komunikacji społecznej. Określa się problemy
środowiskowe, cele i środki ich realizacji, metody monitorowania przebiegu procesu.
Aby strategia była zgodna z Agendą 21 wymaga szerokiego społecznego poparcia.
Poparcie takie nie jest możliwe bez zrozumienia na czym polega zrównoważony
rozwój. Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Łaziska nawiązuje do strategii
województwa lubelskiego oraz Strategii Rozwoju Powiatu Opolskiego i gmin
ościennych.
4. Zasady budowy strategii zrównoważonego rozwoju. Wszelkie wymogi związane z
tworzeniem
strategii
zrównoważonego
rozwoju
spełnia
Metoda
Planowania
Partnerskiego. Pozwala ona przy budowie strategii rozwoju, na połączenie wysiłku
ekspertów z odbiorcą programu - społeczeństwem, reprezentowanym przez liderów
lokalnych, radnych i pracowników Urzędu Gminy. Niezwykle ważny jest fakt, że jest
to jedyna metoda, która poprzez bezpośredni kontakt, pozwala na skuteczne
zaangażowanie się emocjonalne konsultantów w wykonywanie zlecenia oraz ich
identyfikację z tym konkretnym miejscem. Możliwość bieżącego weryfikowania pracy
przez Odbiorcę, którym w tym przypadku jest Urząd Gminy, jest podstawowym
wymogiem przy spełnianiu, obowiązujących w Unii Europejskiej, norm jakości usługi
konsultingowej wg ISO 9001. Pierwszym elementem budowy strategii była
szczegółowa charakterystyka istniejącej sytuacji. Przy budowie diagnozy stanu gminy,
oprócz analizy dostępnych danych, posłużono się także metodą ankietyzacji lokalnej
społeczności oraz prac w zespołach zadaniowych. Diagnoza stanu gminy, jak i cała
strategia gminy Łaziska nie skupia się jedynie na zagadnieniach gospodarczych,
rolniczych ale w sposób zintegrowany obejmuje wszystkie istotne dziedziny lokalnej
rzeczywistości, wychodząc od środowiska jako uwarunkowania podstawowego,
poprzez
gospodarkę,
zagadnienia
społeczne,
infrastrukturę
techniczną,
zagospodarowanie przestrzenne po elementy zarządzania. Efekty tych prac zawarte
zostały w dokumencie pt. "Raport o stanie gminy Łaziska”. Strategia zrównoważonego
rozwoju gminy opracowana została w toku uspołecznionego procesu, obejmującego
udział przedstawicieli władz i społeczności lokalnej. Proces planowania był procesem
aktywnym i realizowanym w formie trzech warsztatów, kilkunastu spotkań roboczych,
pracy społecznych zespołów zadaniowych, konsultacji wyników pracy, indywidualnej
pracy członków Zespołu Opracowującego Strategię, indywidualnej pracy konsultantów,
Str.
11
- 11 -
różnych form sondaży społecznych (ankietyzacja, wywiady środowiskowe, debaty
społeczne). Uspołecznienie procesu strategii polega na wypracowaniu form
społecznego współdziałania w zakresie opracowania wizji, celów, działań, zadań oraz
określenia źródeł pochodzenia środków na ich realizację. Opracowaną wg wyżej
wymienionych zasad strategię społeczność lokalna może uznać za zbiór własnych
celów i dążeń, a dzięki udziałowi w pracach nad jej przygotowaniem będzie gotowa do
samodzielnego jej wdrożenia, realizacji i monitorowania. Współautorstwo w
opracowaniu strategii jest czynnikiem motywującym do działania społeczność lokalną.
W pracy zespołowej wykorzystane zostały nowoczesne techniki warsztatowe
min. moderacja wizualna, burza mózgów, analiza przypadku, prezentacje, formy
graficzne, techniki audiowizualne.
Str.
12
- 12 -
Struktura lokalnej Agendy 21:
I.
Międzysektorowe Lobby Społeczne na rzecz wprowadzania
zrównoważonego rozwoju
Informacja o zasobach gminy, w tym:
Inwentaryzacja
Miejscowy plan ogólny
przyrodnicza gminy
Nowy plan ogólny
zagospodarowania
zagospodarowania
przestrzennego
przestrzennego
Strategia Rozwoju Lokalnego (ekorozwoju)
Zagospodarowanie
przestrzenne
 Studium uwarunkowań
 Strategia zrównoważonego rozwoju (ekorozwoju)
i kierunków
zagospodarowania
gminy
przestrzennego gminy
Wytyczne
III. Program zrównoważonego rozwoju (ekorozwoju) gminy
IV. Monitoring realizacji
Źródło: Materiały szkoleniowe Umbrella Project.
1.2. PRZEBIEG PRAC NAD STRATEGIĄ
Str.
13
- 13 -
Strategia zrównoważonego rozwoju pozwala ukierunkować proces zmian na rozwój
zrównoważony oraz pomaga w:
-
uzyskaniu szansy harmonijnego rozwoju gospodarczego z wykorzystaniem istniejących
zasobów przyrodniczych,
-
ochronie własnych zasobów przyrody i dóbr kultury,
-
aktywnym włączeniu się mieszkańców w zarządzanie,
-
rozwoju społecznym gminy oraz stymuluje proces utrzymania i powrotu ludzi młodych
i wykształconych,
-
uzyskaniu poprawy warunków życia dla następnych pokoleń,
-
polepszeniu warunków zdrowotnych mieszkańców przy zachowaniu lub poprawie
stanu środowiska,
-
zachowaniu dobrego samopoczucia i równowagi psychicznej mieszkańców
i pracujących w gminie, poprzez obcowanie z naturą i zamieszkiwanie
w urozmaiconym, naturalnym krajobrazie,
-
uniknięciu niepowodzeń związanych z brakiem aktualnego dokumentu strategii,
-
skuteczniejszym wypełnianiem obowiązków przez samorządy,
-
nadawaniu priorytetów zadaniom,
-
planowaniu realizacji zadań gospodarczych,
-
efektywnym budowaniu i gospodarowaniu budżetem,
-
ubieganiu się o środki ze źródeł zewnętrznych przeznaczonych na rozwój gminy,
-
opracowaniu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego,
-
opracowaniu programów ochrony środowiska,
-
opracowaniu planów przedsięwzięć inwestycyjnych,
-
promocji wewnętrznej i zewnętrznej gminy,
-
przyciągnięciu potencjalnych inwestorów do gminy,
-
ocenie zaawansowania w realizacji zaplanowanych celów, zadań.
Punktem wyjścia do sformułowania metodologii były założenia wg których
opracowanie powinno:
Str.
14
- 14 -
-
być "uspołecznione" tzn. angażować w pracę nie tylko przedstawicieli samorządu ale
także podmioty gospodarcze i społeczne funkcjonujące na terenie gminy oraz liderów
lokalnych,
-
posiadać rozbudowaną sferę realizacyjną w postaci wyszczególnienia konkretnych
zadań (ujętych w aspekcie czasowym) oraz instrumentów organizacyjnych,
-
posiadać wyraźnie określone miejsce w strukturze istniejących oraz planowanych
dokumentów, studiów i programów branżowych.
Zespół konsultantów Firmy „Ekspert” budując projekt strategii działał w trzech
płaszczyznach: merytorycznej, metodycznej i organizacyjnej.
W płaszczyźnie merytorycznej zrealizowano następujące zadania:
-
przeprowadzono identyfikację problemów środowiskowych gminy
-
zdefiniowano czynniki rozwoju gminy: silne i słabe strony gminy oraz szanse
i zagrożenia oddziaływujące w jej otoczeniu (analiza SWOT)
-
określono wizję rozwoju gminy oraz misję (cel nadrzędny)
-
określono cele strategiczne i szczegółowe strategii zrównoważonego rozwoju
-
wskazano sposoby realizacji celów określając założenia dla poszczególnych zadań.
Działania metodyczne polegały na:
-
ustaleniu metod badań i analiz niezbędnych do stworzenia raportu o stanie gminy
-
ustaleniu harmonogramu działań oraz zakresów tematycznych opracowań,
-
stosowaniu metody burzy mózgów i innych metod aktywnej pracy grupy w celu
pozyskania maksymalnej ilości informacji,
-
wykorzystaniu najnowszych metod aktywizowania społeczeństwa oraz zastosowaniu
nowoczesnych technik komunikacji międzyludzkiej,
-
wypracowaniu metody opracowania strategii skutecznej dla specyfiki lokalnej
Działania organizacyjne:
-
wyłoniono grupę liderów lokalnych
-
zdefiniowano główne obszary problemowe i powołano zespoły zadaniowe celem
dokładnych analiz tych obszarów,
-
przeprowadzono serię warsztatów i spotkań zespołów,
-
przeprowadzono kampanię promocyjną strategii z wykorzystaniem dostępnych
narzędzi.
Str.
15
- 15 -
Warsztaty oraz konsultacje umożliwiły analizę różnorodnych informacji oraz
wypracowanie optymalnych rozwiązań dla gminy. Strategia budowana wg w/w metod
zapewniła aktywny udział władz gminy, radnych, pracowników Urzędu Gminy,
przedstawicieli lokalnych instytucji, podmiotów gospodarczych i liderów.
Wiedza i doświadczenie konsultantów połączone zostało ze znajomością specyfiki terenu
przez uczestników zespołu planującego.
Proces tworzenia strategii trwał sześć miesięcy i został poprzedzony decyzją władz
gminy w Łaziskach o przystąpieniu do opracowania strategii rozwoju gminy Łaziska.
Pierwszy warsztat w ramach prac nad Strategią Zrównoważonego Rozwoju
odbył się w dniu 27 czerwca 2003r, w Urzędzie Gminy w Łaziskach. Celem warsztatu była
inauguracja prac nad strategią zrównoważonego rozwoju gminy oraz jej podstawowego
elementu, a mianowicie wizji rozwoju. W spotkaniu uczestniczyli mieszkańcy gminy
Łaziska, przedstawiciele organizacji pozarządowych, biznesu, radni, pracownicy Urzędu
Gminy oraz zaproszeni goście. Oficjalnego otwarcia prac nad strategią dokonał Wójt
Roman Radzikowski, zachęcając uczestników do aktywnej pracy na rzecz rozwoju Gminy
Łaziska. Następnie konsultant Firmy „Ekspert” zapoznał lokalną społeczność z ideą
strategii zrównoważonego rozwoju zgodnie z zaleceniami Agendy 21 i przedstawił
harmonogram prac nad strategią zrównoważonego rozwoju Gminy Łaziska. W części
warsztatowej, w której obowiązywał podział na branżowe zespoły zadaniowe (komisje) zespół do spraw gospodarki, środowiska przyrodniczo-kulturowego i sfery społecznej,
pracowano nad listą problemów niepokojących mieszkańców gminy oraz nad wizją
rozwoju Gminy Łaziska. Uczestnicy warsztatu wypełnili ankiety, gdzie określili kierunki
rozwoju gminy oraz najistotniejsze problemy ograniczające jej rozwój. Większość osób
obecnych na spotkaniu zadeklarowała swój udział w pracach branżowych zespołów
zadaniowych.
Drugi warsztat odbył się w dniu 26 sierpnia 2003r. Głównym celem spotkania była analiza
czynników wewnętrznych i zewnętrznych decydujących o rozwoju
gminy (Analiza
SWOT). Dodatkowo dokonano zredagowania ostatecznej wizji gminy, określono
ostateczne listy problemów w poszczególnych zespołach branżowych oraz w sposób
demokratyczny wybrano lidera każdej z grup. Uczestnicy dyskutowali także nad
dotychczasowym przepływem informacji pomiędzy Urzędem Gminy a mieszkańcami, w
kwestii prowadzonych prac nad strategią. Konsultant Firmy „Ekspert” zaprezentował
Str.
16
- 16 -
pierwsze wyniki ankiety przeprowadzonej wśród mieszkańców Gminy Łaziska. Celem
ankietyzacji było zasięgnięcie, jak najszerszej, opinii mieszkańców co do wizji, kierunków
i priorytetów rozwoju, szczegółowych pomysłów, preferencji i spostrzeżeń dotyczących
obecnego stanu gminy, niezwykle cennej w uspołecznionym procesie tworzenia Strategii
Zrównoważonego Rozwoju Gminy Łaziska.
W dniu 24 września 2003 r. odbył się trzeci z kolei warsztat w ramach prac nad Strategią
Zrównoważonego Rozwoju Gminy Łaziska.. Warsztat poświęcony był wypracowaniu
celów strategicznych odpowiadających kierunkom rozwoju oraz celów szczegółowych
niwelujących problemy rozwoju gminy. Uczestnicy spotkania dyskutowali także na temat
zarządzania strategią oraz form i sposobów jej monitoringu.
Konsultant Firmy „Ekspert” przedstawił dokument pt. „Raport o stanie gminy”
zawierającym diagnozę gminy we wszystkich dziedzinach jej funkcjonowania. Dokument
ten jest zbiorem informacji, analizą poszczególnych materiałów, dokumentów, badań
obrazujących stan gminy w momencie opracowywania strategii. Dokument w kolejnych
latach będzie uaktualniany.
Pomiędzy poszczególnymi sesjami warsztatowymi a także po ostatniej sesji, odbyły się
spotkania robocze, konsultacje z ekspertami, a opinia publiczna była systematycznie
informowana o przebiegu prac.
Dodatkowo kontakt ze społeczeństwem gminy Łaziska odbywał się poprzez:
 indywidualne zaproszenia pisemne
 spotkania informacyjne
 archiwizację i dokumentację warsztatów i spotkań
 bezpośrednie rozmowy z konsultantami Firmy „Ekspert” i pracownikami Urzędu
Gminy.
Wszystkie etapy prac nad strategią były koordynowane i prowadzone przez konsultanta
Firmy „Ekspert”.
Końcowa faza pracy nad strategią polegała na uzupełnianiu przez konsultantów
Firmy „Ekspert” sfery jej realizacji na wszystkich etapach oraz wypracowaniu ostatecznej
wersji dokumentu zgodnie z obowiązującymi międzynarodowymi standardami.
Str.
17
- 17 -
1.3. STRUKTURA STRATEGII
Ustawowa misja gminy
Wizja zrównoważonego rozwoju
Gminy Łaziska
Cel nadrzędny
(misja gminy)
Cele strategiczne
Analiza słabych i mocnych
stron oraz szans i zagrożeń
Problemy
Analiza podmiotów
instytucjonalnych i decydentów
(stakeholders)
Cele szczegółowe strategii
Działania / zadania
Projekty
Zarządzanie realizacją strategii
społeczny i wskaźnikowy system monitorowania strategii
system aktualizacji strategii
Str.
18
- 18 -
2. CHARAKTERYSTYKA GMINY
2.1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY I JEJ MISJI
1. Podstawowe informacje o gminie
Gmina Łaziska położona jest w południowo – wschodniej części Polski – w
zachodniej części województwa lubelskiego, ma kształt zbliżony do prostokąta o długości
z północy na południe 14 km, a ze wschodu na zachód około 7 km . Od północy sąsiaduje z
gminą Wilków, północnego wschodu z gminą Karczmiska, wschodu gminą Opole. Od
zachodu sąsiaduje z gminami Chotcza i Solec należącymi do województwa mazowieckiego.
W układzie administracyjnym Rzeczpospolitej Polskiej (od 1 stycznia 1999r.)
Gmina Łaziska należy do województwa lubelskiego, powiatu opolskiego.
Zajmuje
powierzchnię 101,6 km2. W skład gminy wchodzi 22 sołectwa:
-
Łaziska (największe zamieszkiwane przez 558 osób.) - siedziba Urząd Gminy
-
Braciejowice
-
Głodno
-
Grabowiec
-
Janiszów
-
Kamień
-
Kępa Piotrawińska
-
Koło Kolonia
-
Kopanina Kamieńska
-
Kosiorów
-
Las Dębowy
-
Niedźwiada Duża
-
Niedźwiada Mała
-
Nieciecz
-
Piotrawin
Str.
19
- 19 -
-
Trzciniec
-
Zakrzów
-
Kolonia Łaziska
-
Zgoda
-
Kopanina Kaliszańska
-
Wojciechów
-
Wrzelów
Ukształtowanie powierzchni gminy charakteryzuje się niemal zupełnym brakiem
form wyraźnych i ostrych, a także większych deniwelacji. Choć różnice wzniesień na
obszarze gminy sięgają 90 m to jedyną bardziej wyrazistą formą pozostaje fragment zbocza
przełomowej doliny Wisły w południowo – zachodnim narożniku gminy. Większość jej
powierzchni zajmują rozległe, płaskie obszary teras, zrównań
podstokowych, bardzo
łagodnie nachylone zbocza i lekko sfalowane fragmenty zrównań wierzchniowych.
Niemal cały obszar gminy włączono w nadwiślański system obszarów
chronionych. Południowa część gminy wchodzi w obręb otuliny Wrzelowieckiego Parku
Krajobrazowego, zaś północna w obręb Chodelskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.
Str.
20
- 20 -
Położenie gminy na tle mapy kraju
Położenie gminy na tle mapy powiatu
GMINA ŁAZISKA
Str.
21
- 21 -
Położenie gminy na tle mapy województwa
GMINA ŁAZISKA
Str.
22
- 22 -
I.
Struktura przestrzenna gminy:
Gmina Łaziska zajmuje powierzchnię 101,65 km2 co stanowi 13 % powierzchni
powiatu opolskiego wynoszącego 804,1 km2 .
Na ogólno powierzchnię gruntów gminy wynoszącą 10165 ha użytki rolne stanowią
68,12% i wynoszą 6925 ha. Świadczy to o wybitnie rolniczym charakterze gminy.
Stosunkowo duża jest powierzchnia gruntów leśnych i zadrzewionych wynosząca 2608 ha
co stanowi 25,65 % powierzchni całkowitej. Grunty zabudowane i zurbanizowane zajmują
powierzchnie 194 ha co stanowi 1,9%, grunty pod wodami 322 ha co stanowi 3,16%.
Nieużytki i tereny różne zajmują znikomy procent.
II.
Ludność (stan na 31.12.2001 r.)
Gmina Łaziska liczy 5 149 osób co stanowi 7,81% ludności
powiatu opolskiego
wynoszącej 65 857 osób. Gęstość zaludnienia wynosi około 51 osób na km2 .
Struktura wiekowa
Do lat 18
Od 18 do 65 lat
Powyżej 65 lat
Liczba osób w gminie
1 185
2 986
978
Procentowy udział osób
23
58
19
Z przedstawionych danych wynika, iż dominującą grupę stanowią osoby w wieku
produkcyjnym (2 986 osób). Ta grupa stanowi podobnie jak w powiecie opolskim 58%
ogólnej liczby osób. Drugą grupę co do wielkości stanowią osoby w wieku do 18 roku
życia (1 185 osób), co stanowi 23% ogółu mieszkańców gminy. W powiecie liczba ta
kształtuje się na poziomie 17 361 osób co stanowi 26,4% ogółu populacji. Osoby powyżej
65 roku życia stanowią w gminie Łaziska 19% ogółu, a w powiecie 14,7%.
Stopa bezrobocia : 19,9% (dane dla powiatu opolskiego)
III.
Infrastruktura techniczna:
Drogi:
Na terenie gminy nie ma dróg krajowych a powiązanie z nimi następuje poprzez
sieć dróg powiatowych i wojewódzkich. Układ komunikacyjny w gminie Łaziska składa
się z sieci drogowej. Najważniejszym szlakiem komunikacyjnym w gminie jest droga
wojewódzka – Kamień – Opole Lub. – Chodel, dalej w kierunku Lublina.
Str.
23
- 23 -
Krajowe
0
Drogi (w km)
Wojewódzkie Powiatowe
14
47
Razem
Gminne
72,3
133,3
Jak wynika z przedstawionego powyżej zestawienia łączna długość dróg utwardzonych w
gminie wynosi 133,3 km. Stan techniczny dróg wojewódzkich i powiatowych, na terenie
gminy Łaziska, można ocenić jako zły. Najgorsza sytuacja jest na drodze wojewódzkiej nr
747 relacji Kamień Opole Lubelskie, gdzie stan nawierzchni wymaga przeprowadzenia
natychmiastowego remontu.
Na obszarze gminy Łaziska nie ma sieci kolejowej.
Sieć wodociągowa:
Na terenie gminy zlokalizowane są trzy hydrofornie: Zgoda, Braciejowice, Wojciechów.
Stacja uzdatniania wody znajduje się w Braciejowicach. W okresach wiosennych i letnich
występuje niedobór wody spowodowany gwałtownym występującym w jednym czasie
zapotrzebowaniem wody do zabiegów chemicznych w uprawach polowych. Niektóre
odcinki sieci wymagają wymiany z powodu przestarzałych technologicznie materiałów
jakie były w przeszłości stosowane.
W gminie Łaziska długość czynnej sieci rozdzielczej bez przyłączy wynosi 84,1 km,
przyłączonych jest do sieci 1264 budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania zaś
do mieszkań w tych budynkach 1280 punktów. W ciągu roku pobór wody wynosi 285,3
dam3 z czego do gospodarstw domowych dostarczanych jest 99,6 dam3 co stanowi 34,8%.
Sieć kanalizacyjna:
Na terenie gminy nie ma sieci kanalizacyjnej
Gazownictwo i ogrzewnictwo
Gmina Łaziska, podobnie jak sąsiednie gminy powiatu opolskiego tj. gmina
Wilków, Karczmiska, Józefów nie posiada sieć gazowej. Zdecydowana większość
zabudowy wiejskiej jak również obiektów użyteczności publicznej bazuje obecnie w
ciepłownictwie na paliwach stałych takich jak: węgiel, drewno opałowe. Nieliczne
gospodarstwa domowe korzystają z gazu propan – butan, oleju opałowego jako źródło
energii. Te pierwsze instalacje wyposażone są w specjalne zbiorniki napełniane okresowo z
cystern samochodowych gazem płynnym.
Str.
24
- 24 -
Telekomunikacja
W gminie Łaziska przewodową sieć telekomunikacyjną obsługuje tylko jedna firma tj.
„Telekomunikacja Polska S.A.” – rejon Kraśnik. Pojemność zainstalowanej automatycznej
centrali telefonicznej jest wykorzystana w 89,3%. Teren gminy jest w pełnym zasięgu sieci
telefonii bezprzewodowej takich operatorów jak: ERA, IDEA, Plus.
IV. Sfera społeczna:
Szkolnictwo:
Na terenie gminy funkcjonują 4 szkoły podstawowe.
 SZKOŁA PODSTAWOWA W KĘPIE PIOTRAWIŃSKIEJ (Liczba uczniów - 98)
Uczniowie dojeżdżają z następujących miejscowości: Zgoda (27 uczniów), Kopanina
Kaliszańska (16 uczniów) Kol. Łaziska (15uczniów)
 SZKOŁA PODSTAWOWA W BRACIEJOWICACH (Liczba uczniów 94)
Uczniowie dojeżdżają z następujących miejscowości: Niedźwiada M. (4 uczniów)
Niedźwiada D. (22 uczniów), Trzciniec (1 uczeń), Głodno (16uczniów), Las Dębowy
(4 uczniów).
 SZKOŁA
PODSTAWOWA
W
KAMIENIU
I
FILIA
W
ŁAZISKACH
Liczba uczniów: 175
Uczniowie dojeżdżają z następujących miejscowości: Łaziska (16 uczniów) Janiszów (7
uczniów), Kępa Gostecka (27 uczniów)
 PUBLICZNA SZKOŁA PODSTAWOWA W ZAKRZOWIE Liczba uczniów: 47
 ODDZIAŁ PRZEDSZKOLNY PRZY SZKOLE PODSTAWOWEJ W KĘPIE
PIOTRAWIŃSKIEJ Liczba dzieci w oddziale przedszkolnym – 16
 ODDZIAŁ
PRZEDSZKOLNY
PRZY
SZKOLE
PODSTAWOWEJ
W
BRACIEJOWICACH Liczba dzieci w oddziale przedszkolnym – 10
 ODDZIAŁ
PRZEDSZKOLNY
PRZY
SZKOLE
PODSTAWOWEJ
W
KAMIENIU Liczba dzieci w oddziale przedszkolnym: 20
 GIMNAZJUM W ŁAZISKACH
Liczba uczniów: 228 z czego z terenu gminy dojeżdża 179 dzieci
Przybliżony koszt dowozu uczniów do szkół wynosi 117 500 zł.
Młodzież z terenu gminy może kontynuować edukację korzystając z sieci szkół
średnich prowadzonych przez Powiat Opolski:
Str.
25
- 25 -
-
Zespół Szkół w Opolu Lubelskim
-
Zespół Szkół Zawodowych im. Stanisława Konarskiego w Opolu Lubelskim
-
Zespół Szkół w Poniatowej
-
Zespół Szkół Technicznych w Poniatowej
-
Zespół Szkół w Chodlu
-
Specjalny Ośrodek Szkolno Wychowawczy
-
Zespół Szkół Rolniczych im. Ireny Kosmowskiej w Kluczkowicach.
Ochrona zdrowia:
Ambulatoryjna opieka zdrowotna na terenie gminy Łaziska sprawowana jest przez
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „ Eskulap” w Łaziskach. Placówka działa na
podstawie rejestracji w Rejestrze Zakładów opieki Zdrowotnej Wojewody Lubelskiego.
Działalność finansowana jest przez Lubelską Regionalną Kasę Chorych na podstawie
kontraktu na ambulatoryjną opiekę zdrowotną. Placówka obejmuje swoją opieka 5 144
pacjentów, którzy złożyli deklaracje, oraz znajdują się na liście ubezpieczonych LKRCH.
Pacjenci przyjmowani są w Łaziskach i Zakrzowie. Lekarze zatrudnieni w placówce
udzielają również porad w domu pacjenta (wizyty domowe). Porady te uzgadniane mogą
być drogą telefoniczną .
Miesięcznie lekarze udzielają ok. 1100 porad ambulatoryjnych oraz ok. 20 wizyt
domowych. Pielęgniarki środowiskowe odbywają ok. 100 wizyt w domu pacjenta.
Pomoc społeczna:
Pomocą społeczną w gminie Łazsiak zajmuje się Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. Od
1998r odnotowuje się wzrost liczby rodzin objętych pomocą społeczna. Liczba ta wzrosła o
75 rodzin co stanowi 32% wzrost na koniec 2002r. spowodowane jest to w dużej mierze
pogarszającą się sytuacją w rolnictwie, nieopłacalności produkcji rolnej.
Bezpieczeństwo:
Str.
26
- 26 -
Na stan bezpieczeństwa publicznego na terenie gminy Łaziska ma wpływ zwiększające się
bezrobocie, ubożenie się społeczeństwa i patologie społeczne takie jak alkoholizm,
propagowanie w mediach negatywnych postaw, problem zagospodarowania czasu wolnego
dzieci i młodzieży.
Najczęściej popełniane przestępstwa to włamania, kradzieże mienia, rozboje, w
ostatnich latach popełniono dwa morderstwa.
Na stan bezpieczeństwa publicznego składa się także bezpieczeństwo na drogach co
wiąże się ze zwiększonym natężeniem ruchu drogowego. Do głównych przyczyn
wypadków należy zaliczyć:

błędy osób pieszych, brak elementów odblaskowych na ubraniach,

nadmierna prędkość,

niedostosowanie prędkości ruch do warunków panujących na drodze, korzystanie
osób w podeszłym wieku z ruchu drogowego,

zły stan nawierzchni dróg.
Kultura i rekreacja:
Na terenie gminy Łaziska działa Gminna Biblioteka Publiczna mająca sieć 3 filii
zlokalizowanych na terenie gminy w sołectwach: Braciejowice, Kamieniu, Kępie
Piotrawińskiej mieszczących się w budynkach szkół podstawowych. Około 23,5%
mieszkańców gminy korzysta z usług Gminnej Biblioteki publicznej w Łaziskach co jest
porównywalne do roku poprzedniego. Pozytywnym zjawiskiem jest wzrost liczby
wypożyczeń o 8,9% jaki odnotowano w I półroczu 2003r. w stosunku do tego samego
okresu czasu roku poprzedniego.
W ramach Gminnej Biblioteki publicznej i Domu Kultury działa:

kółko plastyczne – „Graffiti”

kółko folklorystyczne – „Powiśle”

kółko taneczne – zespół „ Trzy Czwarte”

kółko wokalne – „Niewielka Grupa”

teatrzyk składak – powstały w 2001r. z połączenia zespołu teatralnego
i wokalnego
Zajęcia odbywają się w przeważającej mierze raz w tygodniu, przeznaczone są dla
dzieci i młodzieży z terenu gminy Łaziska.
Str.
27
- 27 -
V.
Działalność gospodarcza:
Ilość podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w rejestrze
– 155
z czego 154
zaliczane jest do małych podmiotów gospodarczych. Na terenie gminy głównym
kierunkiem działalności gospodarczej jest rolnictwo. W gminie działa 971 gospodarstw, a
średnia wielkość gospodarstwa wynosi 5,86 ha. Z działających gospodarstw 10 mieści się
w przedziale 15-24 ha i są to gospodarstwa specjalizujące się w produkcji sadowniczej. #
gospodarstwa specjalizują się w produkcji mleka.
Charakterystyka misji gminy (wg ustawy o samorządzie gminnym): gmina jest
wspólnotą samorządową utworzoną przez mieszkańców z jednostkami pomocniczymi
jakimi są sołectwa. Do zakresu działania gminy należą wszystkie działania publiczne o
znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami, na rzecz innych podmiotów oraz
zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty mieszkańców.
2.2 ANALIZA UWARUNKOWAŃ I CZYNNIKÓW ROZWOJU
GMINY
Str.
28
- 28 -
Przeprowadzona analiza dotychczasowych przemian społeczno-gospodarczych Gminy
Łaziska oraz uwarunkowań jej dalszego rozwoju w sferze społecznej, gospodarczej,
infrastrukturalnej, ekologicznej, przestrzennej i finansowo-organizacyjnej umożliwia
zidentyfikowanie:
-
mocnych i słabych stron gminy Łaziska, wynikających z obecnej sytuacji
w sferze społeczno-gospodarczej i funkcjonalno-przestrzennej
-
kluczowych szans i zagrożeń rozwojowych gminy, tkwiących w jej otoczeniu, czyli
zdarzeń, zjawisk, tendencji i procesów mogących mieć pozytywny lub negatywny
wpływ na dalszy rozwój Gminy Łaziska.
Mocne strony to specjalne walory gminy odróżniające je od innych gmin, dotyczące
szeroko rozumianych jej zasobów , a także umiejętności władz gminy w zakresie
zarządzania gminą, tworzenia lokalnego klimatu dla rozwoju przedsiębiorczości,
pozyskiwania środków na przedsięwzięcia publiczne.
Słabe strony to ograniczenia szeroko rozumianych zasobów i niedostateczne umiejętności
w stosowaniu aktywnych i kreatywnych metod zarządzania gminą.
Szanse to „kombinacje” różnych czynników, okoliczności, zjawisk i procesów
występujących w otoczeniu gminy, mających pozytywny wpływ na jej funkcjonowanie i
dalszy rozwój.
Zagrożenia to uzasadnione zjawiska, okoliczności, zdarzenia lub procesy występujące
w otoczeniu gminy mające negatywny wpływ na jej funkcjonowanie i dalszy rozwój.
I. CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE ROZWOJOWI GMINY
Mocne strony
-
dobre gleby i klimat do produkcji niektórych roślin
Str.
29
- 29 -
-
położenie geograficzne pod kątem rozwoju turystyki
-
duża uprawa warzyw i owoców
-
sadownictwo
-
rozwój turystyki
-
czyste środowisko
-
legenda związana ze Św. Stanisławem
-
organizacja Nocy Świętojańskiej tzw. „Sobótki”
-
powietrze dla „sercowców”
-
muzeum związane ze Św. Stanisławem
-
kwalifikowana, tania siła robocza
-
ekologiczna produkcja owoców i warzyw
-
niskie zadłużenie gminy
-
gorzelnia w Kamieniu
-
zwodociągowanie gminy
Szanse
-
tania siła robocza
-
wysoki poziom edukacji
-
położenie – ściana wschodnia
-
produkcja bimbru
-
produkcja żywności metodami ekologicznymi
-
rozwój przedsiębiorczości
-
zwiększenie wymiany handlowej ze wschodem
-
rozwój agrturystyki
-
zalesianie gruntów słabej jakości
-
położenie w pobliżu Kazimierza Dolnego
II. CZYNNIKI OGRANICZAJĄCE ROZWÓJ GMINY
Str.
30
- 30 -
Słabe strony
-
słaby stan dróg
-
dużo terenów do zalesień
-
utylizacja odpadów
-
niska świadomość ekologiczna mieszkańców
-
położenie geograficzne – powodzie, ściana wschodnia
-
brak bazy przetwórczej
-
trudność zbytu płodów rolnych
-
duże bezrobocie
-
młodzież bez perspektyw,
-
nieodpowiednie rozmieszczenie szkół
-
niedobory wody
-
brak utylizacji odpadów
-
brak oczyszczalni ścieków
-
zanieczyszczone lasy
-
zubożenie społeczeństwa
-
brak kanalizacji
-
niewystarczająca promocja gminy
-
słaby sygnał telefonii komórkowej
-
niepełne wyposażenie szkół
-
niski poziom gazyfikacji
-
brak sali gimnastycznej
-
brak gospodarstw agroturystycznych
-
brak większych zakładów produkcyjnych
-
złe warunki bytowe niektórych mieszkańców
-
konieczność modernizacji wodociągów w gminie
-
nadużywanie alkoholu
Str.
31
- 31 -
Zagrożenia
-
utrudniony zbyt produktów rolnych
-
nierówne szanse dzieci wiejskich
-
dysproporcje zarobków
-
brak utylizacji odpadów
-
upadłość małych gospodarstw rolnych
-
wysokie podatki
-
niskie ceny produktów rolnych
-
starzenie się mieszkańców wsi
-
przystąpienie do Unii Europejskiej
-
daleko od centrum kraju.
III.
UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY
Podstawy prawne tworzenia i realizacji planu i programów rozwoju gminy.
Działania władz lokalnych w zakresie rozwoju społeczno-gospodarczego gminy Łaziska
można podzielić na:
-
działania bezpośrednie, prowadzone w sektorze publicznym w ramach zadań własnych
gminy i zadań zleconych przez administrację rządową;
-
działania pośrednie, polegające na tworzeniu warunków do rozwoju gospodarczego,
głównie polegają na planowaniu, stymulowaniu i promocji gospodarki.
Warunkiem
kształtowania
przez
samorząd
gminy
procesów
rozwojowych
jest
wypracowanie - z udziałem społeczności lokalnej - programu działań realizujących
wyznaczone wcześniej w strategii cele i kierunki działania. Program rozwoju ułatwia
zarówno publicznym, jak i prywatnym podmiotom gospodarczym podejmowanie decyzji w
dostosowaniu do celów, zadań i reguł rozwojowych ustalonych dla Gminy Łaziska.
Str.
32
- 32 -
3. STRATEGICZNE KIERUNKI ROZWOJU GMINY
3.1. WIZJA PRZYSZŁOŚCI GMINY GMINY ŁAZISKA
Wizja
jest
obrazem
tego,
co
chcielibyśmy aby zostało stworzone lub aby się zdarzyło i czego realizacja wymaga zwykle
upływu dłuższego okresu czasu, wizja ekorozwoju gminy to pożądany obraz przyszłości
gminy funkcjonującej według reguł gwarantujących jej zrównoważony rozwój.
WIZJA
-
Rozwinięte ogrodnictwo i sadownictwo
-
Funkcjonujące przedsiębiorstwa przetwórstwa owoców i warzyw
-
Rozwinięta edukacja zabezpieczająca potrzeby mieszkańców - funkcjonująca sala
gimnastyczna przy gimnazjum
-
Dostępność rynków zbytu produktów rolnych po opłacalnych cenach
-
Chronione środowisko naturalne – nowoczesna utylizacja odpadów, dostępność wody i
pełne skanalizowanie gminy
-
Rozwinięta infrastruktura techniczna ( np. oczyszczalnia wspólna dla kilku gmin)
-
Funkcjonujący Dom Pomocy Społecznej
-
Gospodarstwa minimum 20 ha specjalizacja i nowoczesność w gospodarstwach
-
Zalesienie gruntów V i VI klasy
-
Rozwinięta i dochodowa sieć gospodarstw agroturystycznych
-
Prowadzenie gospodarstw rolnych przez ludzi z wykształceniem minimum średnim
rolniczym
-
Zwiększony dostęp do edukacji mieszkańców wsi (nowe kierunki rozwoju) rozwinięte
doradztwo rolnicze.
-
Świadoma współpraca rolników i wsparcie tworzenia grup producenckich. Posiadanie
stałych rynków zbytu.
-
Powstanie i wsparcie małych zakładów przetwórczych
Str.
33
- 33 -
-
Usługi doradcze dla wiejskich przedsiębiorców, dla
mieszkańców miejsca pracy.
-
Nasza unikalność to położenie w sąsiedztwie rzeki Wisły, walory przyrodnicze,
turystyczne i klimatyczne, kwalifikowana, tania siła robocza, czyste środowisko
naturalne (brak przemysłu ciężkiego).
-
Chcemy być atrakcyjni w ekologicznej produkcji owoców i warzyw oraz w produkcji
nowych
atrakcyjnych
odmian
oraz
produktów
ekologicznych.
Chcemy być atrakcyjni w estetyce gospodarstw i ich właścicieli, w wykorzystaniu
położenia nad Wisłą, w agroturystyce (rejs po Wiśle, ścieżki rowerowe, wędkarstwo),
dobrej ofercie terenu pod inwestycje, istniejącej bazie dla inwestorów.
-
Chcemy być atrakcyjni dla inwestorów z zakresu przetwórstwa oraz odbiorców i
konsumentów krajowych i zagranicznych. Oferujemy tanie i ekologiczne produkty
rolno – ogrodnicze.
-
Chcemy być atrakcyjni także dla turystów z kraju i zagranicy. Nasze zasoby turystyczne
to między innymi: bobry w Lesie Dębowym, unikalne w swoim rodzaju sanktuarium
Św. Stanisława ze Szczepanowa i legenda z nim związana oraz muzeum.
Str.
34
- 34 -
3.2 MISJA I CELE STRATEGICZNE ROZWOJU GMINY
Ideę przyszłego rozwoju określa
misja (cel nadrzędny) wyrażający istotę wcześniej sformułowanej wizji przyszłości
gminy.
W strategii przyjmuje się
następujące określenie misji gminy :
GMINA ŁAZISKA - OŚRODKIEM OGRODNICZOTURYSTYCZNYM Z UNIKALNYMI TERENAMI POD
INWESTYCJE, CZYSTYM ŚRODOWISKIEM, JEST PRZYJAZNA
LUDZIOM, BEZPIECZNA, ZDROWA, CZYSTA I GOŚCINNA.
Cel ten odpowiada na pytanie: Dlaczego działamy? Do czego dążymy? Jaki cel mamy
szansę w dużym stopniu osiągnąć, jeśli podejmiemy działania strategiczne?
Cel ten wyraża w sposób hasłowy wizję rozwoju Gminy Łaziska i generalne zadanie
władz samorządowych polegające na stworzeniu i utrzymaniu dogodnych warunków dla
rozwoju gminy.
Cel nadrzędny strategii (misja) ma określone funkcje:
-
koncentruje na istocie rzeczy
-
umożliwia dostosowanie kierunków działania do długookresowych celów
-
wzmacnia utożsamienie się mieszkańców z gminą „przyciąga” otoczenie (funkcja
marketingowa, promocyjna).
Realizacja celu nadrzędnego (misji) powinna zapewnić:
-
bezpieczeństwo zdrowotne i ład ekologiczny (poprzez ochronę środowiska i zdrowia)
-
bezpieczeństwo i ład społeczny (socjalny)
-
bezpieczeństwo i ład ekonomiczny (poprzez zrównoważony rozwój gospodarczy
gminy)
-
bezpieczeństwo publiczne
Str.
35
- 35 -
-
ład przestrzenny.
Określenie celów strategicznych daje nam odpowiedź na pytanie: Jaki rozwój zapewni
Gminie Łaziska realizację celu nadrzędnego?
Cele szczegółowe są pożądanymi obrazami przyszłości funkcjonowania poszczególnych
sfer. Osiągnięcie tych celów wymaga zwykle upływu dłuższego okresu czasu.
Kierunki rozwoju gminy i cele strategiczne:
Środowisko
Gospodarka
Sfera społeczna
Czyste środowisko
Wysoki poziom
Wykształcone, zdrowe,
umożliwiające
gospodarczy gminy
zintegrowane i kulturalne
wykorzystanie
zgodnego z zasadami
społeczeństwo, o wysokim
turystycznych,
zrównoważonego rozwoju, poziomie poczucia
rekreacyjnych i
głównie w zakresie
historycznych walorów
nowoczesnego ogrodnictwa perspektywą dalszego
gminy przy zachowaniu
i turystyki oraz dogodne
produkcji ogrodniczej i
warunki do pozyskania
rolnej oraz
inwestorów.
bezpieczeństwa z jasną
rozwoju.
uporządkowana
gospodarka wodnościekowa i
zagospodarowane odpady.
Realizacja celów strategicznych zapewni gminie Łaziska zrównoważony rozwój
społeczno-gospodarczy zharmonizowany ze środowiskiem, czyli rozwój, w którym granicą
podejmowania działań jest trwałość zasobów środowiska.
Str.
36
- 36 -
4. WSTĘP DO PLANU REALIZACYJNEGO
STRATEGII
- PROBLEMY ROZWOJU I CELE SZCZEGÓŁOWE
Cele szczegółowe odpowiadają na pytanie: Co musimy realizować by osiągnąć
założone na wstępie cele wyższego rzędu (nadrzędny i cele strategiczne)?
Spełniają one funkcje rozwinięcia celów wyższego rzędu, a zarazem są próbą ich
przełożenia na język praktycznych zamierzeń. Cele szczegółowe ukazują konkretne efekty,
które chcemy osiągnąć w okresie objętym planowaniem strategicznym. Cele szczegółowe
powinny być SMART, tzn. precyzyjne, mierzalne, osiągalne, realistyczne i określone
w czasie.
Cały ten ciąg logiczny składa się więc z kilku poziomów - od ogólnie
sformułowanego celu nadrzędnego (misji) po szczegółowe zadania realizacyjne.
Problemy strategiczne to stan, (zjawisko, cecha) negatywne z punktu widzenia
wizji rozwoju gminy; jest to stan obecnie istniejący, a nie możliwy, wyimaginowany lub
dotyczący przyszłości. Charakter strategiczny problemów polega na tym, że są to problemy
najważniejsze z punktu widzenia realizacji celu.
Wizja rozwoju gminy
Łaziska
Diagnoza stanu gminy
(Raport o stanie gminy)
Mocne strony
gminy
Problemy
rozwoju gminy
Cele szczegółowe
Str.
37
- 37 -
4.1 ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE I KULTUROWE
Jakość środowiska jest elementem bazowym zarówno dla poziomu życia
mieszkańców jak i rozwoju ważnych dla gminy dziedzin gospodarki. Dlatego realizacja
celów gospodarczych nie może godzić w trwałość zasobów środowiska, które decydują o
walorach zamieszkania i wypoczynku. Podstawowe cele, jakie powinny być osiągane w
sferze środowiska przyrodniczo-kulturowego, to poszanowanie i odbudowa zasobów
naturalnego środowiska przyrodniczego, redukcja emisji zanieczyszczeń oraz stosowanie
proekologicznych technologii. Troska o środowisko przyrodniczo-kulturowe to również
staranne planowanie przestrzenne gminy.
OCHRONA ŚRODOWISKA - PROBLEMY I CELE SZCZEGÓŁOWE
STRATEGII ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU GMINY ŁAZISKA
GŁÓWNE PROBLEMY
1. Słaby stan dróg i wałów przeciwpowodziowych,
2. Niepełny system oczyszczania ścieków i brak kompleksowej utylizacji odpadów,
3. Brak sieci gazowej,
4. Niewydolna i wyeksploatowana sieć wodociągowa, brak modernizacji ujęć wodnych
(niska wydajność, energochłonność),
5. Brak ścieżek rowerowych i miejsc rekreacyjnych,
6. Zanieczyszczenie środowiska odpadami stałymi (dzikie wysypiska śmieci),
7. Spadki napięcia elektrycznego,
8. Słaby rozwój agroturystyki.
Str.
38
- 38 -
CELE SZCZEGÓŁOWE
1. Opracowany program oczyszczania ścieków (oczyszczalnie – Powiśle, Łaziska,
propagowane oczyszczalnie przydomowe - zabudowa kolonijna, rozważana jest
możliwość przyłączenia do oczyszczalni w Opolu Lubelskim),
2. Wybudowany zakład utylizacji odpadów we współpracy z innymi samorządami z
wykorzystaniem opracowanego planu gospodarki odpadami stałymi,
3. Wyremontowane obwałowania wiślane (przygotowanie dokumentacji i utrzymanie
stanu wałów), stała regulacja koryta rzeki,
4. Rozbudowana i wymieniona sieć wodociągowa, zmodernizowane ujęcia wody
(pozyskane nowe ujęcie, rozpoczęta wymiana sieci w wodociągu Zgoda),
5. Opracowany plan rozwoju turystycznego gminy,
6. Utworzona sieć ścieżek rowerowych i miejsc rekreacyjnych,
7. Opracowany plan zabezpieczenia i rozwoju energetycznego gminy,
8. Opracowany program budowy gazociągu lub alternatywa w postaci oleju opałowego,
9. Planowy rozwój agroturystyki,
10. Wysoki poziom świadomości ekologicznej mieszkańców.
Str.
39
- 39 -
4.2 GOSPODARKA
Głównym celem działań o charakterze gospodarczym jest generowanie dochodów
szczególnie w sektorze rolno - spożywczym, małych i średnich przedsiębiorstw, sektorze
gospodarstw domowych oraz w sektorze administracji publicznej (budżetu państwa,
budżetów gmin). Dobrze rozwinięty lokalny sektor gospodarczy jest bezpośrednim
źródłem pomyślności mieszkańców gminy, zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i w
skali całej lokalnej społeczności. Efektem wzrostu lokalnego sektora gospodarczego
powinien być wzrost liczby miejsc pracy. W modelu planowania zrównoważonego
rozwoju lokalnego rozwój gospodarczy zajmuje szczególne miejsce, ponieważ jest siłą
napędową procesów rozwojowych zachodzących również w sferze społecznej i
ekologiczno-przestrzennej. Z tego powodu dbałość o dobrą kondycję tego sektora powinna
być jednym z przedmiotów szczególnej uwagi i troski lokalnych władz samorządowych.
GOSPODARKA - PROBLEMY I CELE SZCZEGÓŁOWE
GŁÓWNE PROBLEMY
1. Słaba jakość dróg,
2. Brak oczyszczalni ścieków i kanalizacji,
3. Ograniczony zbyt płodów rolnych,
4. Brak małych i średnich przedsiębiorstw,
5. Brak zakładów przetwórczych,
6. Wysokie bezrobocie, niestabilność rynku pracy,
7. Brak gazyfikacji,
8. Brak wykonywania prac melioracyjnych,
9. Brak zagospodarowania słabych gruntów,
Str.
40
- 40 -
10. Brak stacji paliw w Łaziskach,
11. Brak mostu w Kamieniu,
12. Mała ilość terenów przeznaczonych pod działalność gospodarczą i budownictwo
mieszkaniowe,
13. Mało atrakcyjna oferta gminy dla nowych inwestorów,
14. Niskie dochody gminy
CELE SZCZEGÓŁOWE:
1. Wybudowane i zmodernizowane drogi – wojewódzkie (Łaziska – Opole Lubelskie –
Lublin,), powiatowe (przystosowanie do obciążenia i natężenia ruchu), gminne,
2. Utworzona infrastruktura turystyczna,
3. Opracowana oferta wolnych terenów pod inwestycje,
4. Zbudowana przetwórnia wykorzystująca bazę G.S.
5. Funkcjonujący program wspierający powstawanie grup producentów rolnych, szukanie
rynków zbytu płodów rolnych,
6. Systemowe wspieranie powstania i rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw,
stworzenie dogodnego klimatu do inwestowania,
7. Funkcjonowanie programu zalesienia słabych gruntów,
8. Eksploatacja piasku wiślanego,
9. Zagospodarowanie szkoły w Niedźwiadzie,
10. Doprowadzenie do otwarcia stacji paliw w Łaziskach,
11. Prowadzenie lobbingu w zakresie budowy mostu w Kamieniu jako inwestycja
wojewódzka,
12. Uruchomienie Spółek Wodnych.
Str.
41
- 41 -
4.3 SFERA SPOŁECZNA
Rozwój mieszkańców w sferze społecznej polega na stałym wzroście ich poziomu
wykształcenia, świadomości obywatelskiej oraz osobistej kultury. Wyrazem rozwoju
dokonującego
się
w
tej
sferze
powinien
być
wzrastający
poziom
poczucia
odpowiedzialności za sprawy o charakterze publicznym. Obowiązki lokalnego samorządu
związane z tą sferą rozwoju sprowadzają się do możliwie jak najlepszego zaspokojenia
potrzeb mieszkańców
miasta w zakresie gospodarki komunalnej, oświaty, kultury,
pomocy społecznej i bezpieczeństwa publicznego.
SFERA SPOŁECZNA - PROBLEMY I CELE SZCZEGÓŁOWE
GŁÓWNE PROBLEMY
1. Wadliwe prawo w zakresie pomocy społecznej (ograniczone środki finansowe),
2. Wysokie bezrobocie,
3. Zubożenie społeczeństwa,
4. Alkoholizm jako negatywne skutki bezrobocia,
5. Niewystarczająca ilość zajęć pozalekcyjnych,
6. Nieefektywna sieć szkół podstawowych,
7. Brak sali gimnastycznej przy gimnazjum w Łaziskach,
8. Brak liderów lokalnych integrujących społeczeństwo,
9. Brak stowarzyszenia działającego na rzecz środowiska lokalnego,
10. Brak Domu Pomocy Społecznej,
11. Słaba komunikacja pomiędzy gminą i sołtysami w przedmiocie pomocy społecznej .
Str.
42
- 42 -
CELE SZCZEGÓŁOWE:
1. Uruchomione działania wspierające powstawanie małych i średnich przedsiębiorstw
(wzrost zatrudnienia),
2. Zaktywizowane społeczeństwo gminy,
3. Zreorganizowana sieć szkół podstawowych,
4. Zbudowana sala gimnastyczna przy gimnazjum,
5. Funkcjonujacy Dom Pomocy Społecznej w Niedźwiadzie we współpracy z powiatem
opolskim,
6. Utworzone Gminne Stowarzyszenie Rozwoju Lokalnego w Łaziskach,
7. Utworzone i funkcjonujące Gminne Centrum Informacji,
8. Wystąpienie do posłów z naszego terenu o zmianę przepisów dotyczących
funkcjonowania Ośrodka Pomocy Społecznej.
Str.
43
- 43 -
4.4 ZARZĄDZANIE GMINĄ
Sprawne zarządzanie gminą odgrywa kluczową rolę w realizacji celów i zadań z
zakresu ochrony środowiska, gospodarki, sfery społecznej oraz infrastruktury technicznej.
Dokonana diagnoza stanu gminy, ankietyzacja mieszkańców oraz ustalenia zespołu
planującego pozwoliły zidentyfikować problemy związane ze sferą zarządzania.
Rozwiązaniem problemów są cele szczegółowe.
ZARZĄDZANIE GMINĄ - PROBLEMY I CELE SZCZEGÓŁOWE
STRATEGII ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
GMINY ŁAZISKA
GŁÓWNE PROBLEMY ZARZĄDZANIA GMINĄ
1. Niewystarczająca promocja gminy,
2. Zmniejszająca się ilość środków na rozwój gminy,
3. Niskie dochody gminy.
CELE SZCZEGÓŁOWE
1. Sprawny i efektywny Urząd Gminy przyjazny wobec swoich interesantów,
2. Zwiększone dochody gminy, zwiększony udział środków zewnętrznych w budżecie
gminy,
3. Dobra współpraca Rady Gminy oraz mieszkańców w zakresie funkcjonowania gminy.
Str.
44
- 44 -
Schemat organizacyjny Urzędu Gminy
RADA GMINY - PRZEWODNICZĄCY RADY GMINY
WÓJT GMINY
SEKRETARZ
Referat Organizacyjno-Społeczny (Kierownik, Stanowiska ds.: 1/wojskowych,
obrony cywilnej i p-poż. 2/kadr, szkoleń i ubezpieczeń społecznych, 3/profilaktyki i
rozwiązywania problemów alkoholowych).
Stanowiska pomocnicze (Konserwator – Kierowca, Sprzątaczka)
STANOWISKO SAMODZIELNE - Radca prawny
URZĄD STANU CYWILNEGO - Kierownik
ZASTĘPCA WÓJTA
REFERAT ROLNICTWA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZO – KOMUNALNEJ
I OCHRONY ŚRODOWISKA – Kierownik, Stanowiska ds.: 1/budowlanych i
gospodarki przestrzennej, 2/geodezji i gospodarki wodą, 3/gospodarki gruntami,
4/gospodarki komunalnej i ochrony środowiska, 5/konserwatorzy sieci
wodociągowych.
SKARBNIK
Referat Finansowo – Podatkowy – Stanowiska ds.: 1/finansowych, 2/finansowych
(kasjer), 3/wymiaru podatków i opłat wiejskich, 4/gospodarki finansowej.
Str.
45
- 45 -
5. ZARZĄDZANIE REALIZACJĄ STRATEGII
5.1. WPROWADZENIE DO ZARZĄDZANIA REALIZACJĄ
STRATEGII
1. System zarządzania realizacją strategii określa organizację, zasady i sposoby
wdrażania strategii i jej monitorowania. System ten jest bardzo ważnym i często
niedocenianym elementem planowania strategicznego i operacyjnego, który
decyduje o dynamice procesu realizacji strategii. Nie stworzenie tego systemu
powoduje, że strategia staje się bardzo szybko dokumentem „martwym”.
2. Strategia jest dokumentem określającym cele, strategie i programy realizacyjne na
kilkanaście lat oraz wymagającym ciągłej pracy nad podnoszeniem jego jakości.
Przygotowanie projektu dokumentu i jego przyjęcie przez Radę Gminy Łaziska
kończy
tylko pewien etap planowania. Ze względu na swój długookresowy
charakter planowanie strategiczne jest procesem wymagającym stałego śledzenia
zmian prawnych, gospodarczych, politycznych, społecznych itd. i ich bieżącego
uwzględnienia w dokumencie oraz przesuwania horyzontu planowania na kolejne
lata.
5.2 PODMIOTY REALIZACJI STRATEGII
1. System zarządzania realizacją Strategii Zrównoważonego Rozwoju Gminy Łaziska
tworzą dwa powiązane ze sobą podsystemy:
-
podmioty zarządzające
-
instrumenty realizacji, w tym monitoring i aktualizacja strategii
2. Podmioty zarządzające realizacją strategii:
-
Rada Gminy
-
Wójt Gminy.
Str.
46
- 46 -
Rada Gminy i Wójt Gminy - pełnią bieżący nadzór nad realizacją strategii, czuwają aby
przy tworzeniu budżetu gminy uwzględniany był roczny plan realizacji strategii, prowadzą
akcję informacyjną i promocyjną, uchwalają zmiany w strategii.
5.3 INSTRUMENTY REALIZACJI STRATEGII
W procesie realizacji Strategii będą wykorzystywane następujące trzy grupy instrumentów:
-
prawno-administracyjne, ekonomiczne i rynkowe, w tym finansowe oraz z zakresu
organizacji, zarządzania i marketingu
-
informacyjno-edukacyjne, w tym monitoringu realizacji
-
system aktualizacji strategii
 Instrumenty prawno-organizacyjne, ekonomiczne i rynkowe oraz z zakresu organizacji,
zarządzania i marketingu
-
realizacja strategii obejmuje okres przedakcesyjny (do roku 2004) oraz lata
członkostwa w Unii Europejskiej. W okresie tym obowiązywać będzie „Druga
Polityka ekologiczna Państwa, Polska 2025. Długookresowa strategia trwałego
i zrównoważonego rozwoju”. Coraz większy wpływ na warunki realizacyjne będą
miały ustalenia wspólnej polityki ekologicznej UE określone w Szóstym Programie
Działań, oraz w dyrektywach, rozporządzeniach i decyzjach. W Programie tym mocno
akcentowane są instrumenty ekonomiczne i fiskalne.
-
instrumenty z zakresu organizacji, zarządzania i marketingu stanowią bardzo obszerną
i ciągle rozbudowywaną grupę narzędzi realizacyjnych. W realizacji Strategii będą
przede wszystkim uwzględnione:
-
ścisłe powiązanie w okresie najbliższych lat strategii realizacyjnych
i programów Strategii z budżetem Gminy Łaziska w oparciu o zasadę budowy
budżetu zadaniowego,
-
zarządzanie jakością w oparciu o znormalizowane systemy ISO grupy 9000
jako element zarządzania sferą usług publicznych w gminie,
Str.
47
- 47 -
-
element marketingu lokalnego, zwłaszcza promocji strategii zgodnie
z przyjętym dla gminy Łaziska planem komunikacji społecznej, tak aby
informacja o strategii i jej realizacji była znana i powszechnie dostępna.
 Tworzenie budżetu zadaniowego w Polsce ma charakter pilotażowy i tworzony jest
nadal jako budżet alternatywny (np. w Krakowie, Ostrowcu Św.)
Budżet ten poza funkcjami zarządzania i realizacji polityki finansowej gminy spełnia
w większym stopniu niż budżet tradycyjny jeszcze jedną ważną rolę - komunikacji ze
społecznością lokalną. Czytelność budżetu, zrozumiałość oraz przejrzystość decydują o
możliwości realizowania zasady jawności. Komunikatywność budżetu oznacza w praktyce
łatwość odczytywania zawartych w nim informacji.
Filozofia budżetu programów (zadań) jest oparta na celowości działań, czyli oddaje
strukturę i logikę budowy i realizacji strategii rozwoju (strategii i programów
realizacyjnych).
Plany inwestycyjne są korzystnym i efektywnym dla Gminy Łaziska instrumentem
zarządzania realizacją strategii.
RADA GMINY
Komisja ekonomiczna
SPOŁECZNOŚĆ
LOKALNA
URZĄD GMINY
WÓJT GMINY
Referaty
FORUM ROZWOJU
GMINY
FIRMY
INSTYTUCJE FINANSOWE
INSTYTUCJE NAUKOWE
ORGANIZACJE POZARZĄDOWE
Str.
48
- 48 -
5.4. MONITORING STRATEGII
Instrumenty informacyjno-edukacyjne:
-
monitoring społeczny ( z udziałem społeczności lokalnej); przeprowadzane będą
badania opinii społecznej ( ankiety, sondaże) dla lepszej oceny realizacji wybranych
zadań; wśród mieszkańców upowszechniane będą wszystkimi dostępnymi kanałami
komunikacji społecznej (ogłoszenia, artykuły w prasie, spotkania radnych
z wyborcami) informacje o postępach i efektach w realizacji strategii oraz
dokonywanych w niej zmianach;
Wymienione w podrozdziale 5.2 organy powinny sprawować opiekę nad tym aby
zapisy strategii były uwzględniane w innych dokumentach strategicznych gminy (dotyczy
to zarówno części diagnostycznej jak i strategicznej).
Jeden raz w roku powinien być dokonywany w ramach monitoringu strategii,
przegląd celów i zadań strategicznych oraz postępów i trudności w realizacji strategii.
Kolejnym elementem monitoringu jest wskaźnikowy system monitorowania strategii, który
określa wskaźniki odpowiedzialne za osiągnięcia założonych rezultatów oraz źródła
pozyskiwania informacji.
Wskaźnikowy system monitoringu strategii jest instrumentem informacyjno-edukacyjnym
wprowadzonym dla wymiernej oceny stopnia realizacji celów szczegółowych.
Sfera środowiska przyrodniczo-kulturowego
Cele szczegółowe
Wskaźnik
Opracowany program
Liczba gospodarstw
oczyszczania ścieków
domowych korzystających
Wybudowany zakład
z oczyszczalni ścieków
Ilość wywożonych,
utylizacji odpadów z
segregowanych odpadów,
wykorzystaniem planu
zmniejszenie liczby
gospodarki odpadami
dzikich wysypisk
Źródła
Założenia
informacji
Urząd Gminy
Urząd Gminy
stałymi
Str.
49
- 49 -
Wyremontowane
Stan wałów i koryta rzeki Urząd Gminy
obwałowania wiślane, stała
regulacja koryta rzeki
Rozbudowana i wymieniona Liczba funkcjonujących,
Urząd Gminy
sieć wodociągowa,
efektywnych ujęć wody i
zmodernizowane ujęcia
mb sieci wodociągowej
wody
Opracowany plan rozwoju
Liczba turystów
Urząd Gminy
turystycznego gminy.
Utworzona sieć ścieżek
odwiedzających gminę
Liczba km ścieżek
Urząd Gminy
rowerowych i miejsc
rowerowych i dostępnych
rekreacyjnych
Opracowany plan
miejsc do rekreacji
Brak spadków napięć i
Urząd Gminy,
zabezpieczenia i rozwoju
awarii sieci i urządzeń
Zakład
energetycznego gminy
Opracowany program
energetycznych
Liczba km sieci gazowej
Energetyczny
Urząd Gminy,
budowy gazociągu lub
Zakład
alternatywa w postaci oleju
Gazowniczy
opałowego
Planowy rozwój
Liczba gospodarstw
Urząd Gminy
agroturystyki
Wysoki poziom
agroturystycznych
Liczba osób
Urząd Gminy,
świadomości ekologicznej
uczestniczących w
Lokalna
mieszkańców
programach
Organizacja
proekologicznych, ilość
Ekologiczna
dzikich wysypisk, stan
wód powierzchniowych
Sfera gospodarki
Cele szczegółowe
Wskaźnik
Źródła
Założenia
informacji
Str.
50
- 50 -
Wybudowane i
Liczba km dróg
Urząd Gminy
zmodernizowane dróg
wojewódzkie, powiatowe,
gminne
Utworzona infrastruktura
Oferta turystyczna gminy, Urząd Gminy
turystyczna
liczba turystów
odwiedzających gminę
Opracowana oferta wolnych Liczba nowych
Urząd Gminy
terenów pod inwestycje
Zbudowana przetwórnia
inwestorów
Liczba nowych miejsc
Urząd Gminy
wykorzystująca bazę G.S.
Funkcjonujący program
pracy w przetwórni
Liczba członków grup
Urząd Gminy
wspierający powstawanie
producenckich
grup producentów rolnych
Systemowe wspieranie
Liczba nowopowstałych
Urząd Gminy
powstania i rozwoju małych małych i średnich
i średnich przedsiębiorstw
Funkcjonowanie programu
przedsiębiorstw
Powierzhnia ha terenów
Urząd Gminy
zalesienia słabych gruntów
Eksploatacja piasku
zalesionych
Ilość ton wydobytego
Urząd Gminy
wiślanego
piasku
Zagospodarowanie szkoły w Liczba nowych miejsc
Urząd Gminy
Niedźwiadzie
pracy
Doprowadzenie do otwarcia Funkcjonujące
Urząd Gminy
stacji paliw w Łaziskach
Prowadzenie lobbingu w
przedsiębiorstwo
Ujecie inwestycji do
Urząd Gminy
zakresie budowy mostu w
realizacji w dokumentach
Kamieniu jako inwestycja
strategicznych
wojewódzka
Uruchomienie Spółek
województwa i powiatu
Zapewnienie pełnej, stałej Urząd Gminy
Wodnych
melioracji terenów
Sfera społeczna
Cele szczegółowe
Wskaźnik
Źródła
Założenia
informacji
Str.
51
- 51 -
Uruchomione działania
Wzrost poziomu
wspierające powstawanie
zatrudnienia, spadek
małych i średnich
bezrobocia
Urząd Gminy
przedsiębiorstw (wzrost
zatrudnienia)
Zaktywizowane
Liczba imprez
społeczeństwo gminy
odbywających się w
Urząd Gminy
gminie, liczba twórców
ludowych, liczba
projektów lokalnych, grup
i organizacji
nowopowstałych
Zreorganizowana sieć szkół Koszty utrzymania szkół
Urząd Gminy
podstawowych
Zbudowana sala
Liczba młodzieży i
Urząd Gminy
gimnastyczna przy
dorosłych korzystających
gimnazjum
Funkcjonujący Dom
z sali gimnastycznej
Liczba pensjonariuszy
Pomocy Społecznej w
DPS
Niedźwiadzie
Utworzone Gminne
Liczba projektów i
Stowarzyszenie Rozwoju
inicjatyw lokalnych, ilość
Lokalnego
funduszy pozyskanych z
Utworzone i funkcjonujące
zewnątrz
Liczba osób
Urząd Gminy
Urząd Gminy
Urząd Gminy
Gminne Centrum Informacji korzystających z
Wystąpienie do posłów z
informacji
Interpelacja posłów w
naszego terenu o zmianę
sprawie zmiany przepisów
przepisów dotyczących
dotyczących
funkcjonowania OPS
funkcjonowania OPS
Urząd Gminy
Str.
52
- 52 -
5.5 SYSTEM AKTUALIZACJI STRATEGII.
System aktualizacji strategii zakłada wprowadzanie zmian w dokumencie strategicznym.
Zmiany będą proponowane przez Wójta Gminy, opiniowane przez grupę społeczną, i
zatwierdzane przez Radę Gminy Łaziska.
 System aktualizacji strategii
-
Strategia Zrównoważonego Rozwoju Gminy Łaziska będzie co roku poddawana
przeglądowi oraz aktualizacji,
-
aktualizację dokonuje się w formie planowania partnerskiego, a zatwierdza ją Rada
Gminy,
-
po wprowadzeniu zmian w strategii Koordynator wdrażania strategii zobowiązany jest
dostarczyć wszystkim zainteresowanym stronom informację o dokonanej aktualizacji
strategii.
System zarządzania realizacją strategii można wspomóc poprzez audyt zewnętrzny, co daje
większą skuteczność realizacji celów i zadań oraz pozwala na profesjonalne uaktualnienie i
zmiany, głównie w części realizacyjnej strategii, pozwala na lepszą identyfikację źródeł
finansowania pod kątem projektów i większą skuteczność pozyskiwania środków
zewnętrznych.
Audytor może pomóc Wójtowi Gminy w obiektywnej aktualizacji strategii między innymi
poprzez: zalecenia do zarządzania strategią, rekomendacje do budżetu, motywowanie
społecznego zespołu zarządzającego strategią, analizę stanu pozyskiwania środków,
sugestie w zakresie programów realizacyjnych, projektów. Pomoc audytora, może dotyczyć
także
identyfikacji
dofinansowanie
źródeł
oraz
ich
finansowania
projektów,
rekomendowania
do
opracowania
sponsorów,
wniosków
o
przygotowania
i przeprowadzenia specjalistycznych szkoleń.
PODSUMOWANIE
Operacjonalizacja celów rozwoju gminy dokonuje się poprzez:
Str.
53
- 53 -
-
programy realizacji poszczególnych zadań
-
miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego
-
wieloletni plan inwestycyjny (WPI) - kroczący plan 4 - 5 letni
-
prognozę dochodów i wydatków budżetu gminy - krocząca prognoza 4 - 5 letnia
-
roczne plany realizacyjne.
Wszystkie w/w narzędzia stanowią z kolei podstawę do corocznego opracowania budżetu
gminy i zadań realizacyjnych z rocznymi budżetami. Innymi słowy, ustalenia strategii
zrównoważonego rozwoju gminy Łaziska, a zwłaszcza koszty realizacji przyjętych celów
znajdują swój wymierny wyraz finansowy w corocznym budżecie gminy (niezbędne środki
finansowe, które należy przeznaczyć na ich realizację).
Z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju gminy celowym wydaje się intensywna
promocja Łazisk poprzez stworzenie strategii promocji gminy i wpisanie się w układ
promocyjny sąsiednich gmin, powiatu i regionu.
Aby zwiększyć sprzedaż płodów rolnych, konieczne jest opracowanie planu
marketingowego produktów rolniczych i sadowniczych, zarówno z terenu gminy jak
i w powiązaniu sąsiednimi gminami, powiatem i regionem.
W celu zwiększenia ilości inwestycji i napływu kapitału do gminy należy wprowadzić
ułatwienie dla inwestorów przy nabywaniu istniejących obiektów lub gruntów pod budowę
nowych. Dużym krokiem naprzód było by przygotowanie z myślą o przyszłych
inwestorach, terenów uzbrojonych i uporządkowanie stosunków prawno-własnościowych
tych terenów.
W sferze infrastruktury technicznej najbardziej dynamiczny rozwój potrzebny jest
w zakresie rozbudowy i poprawy infrastruktury drogowej i parkingowej, tak w mieście jak
i w sołectwach.
Szczególnej troski gminy wymaga rozbudowa sieci kanalizacyjno-sanitarnej.
Różnicowanie działalności na terenach wiejskich gminy wymaga powstania nowych
przedsiębiorstw okołorolniczych w różnych branżach np. gospodarstwa agroturystyczne,
przetwórstwo żywności ekologicznej.
W układzie ponadlokalnym priorytetem jest udział w budowie nowoczesnego zakładu
utylizacji odpadów, modernizacji sieci wodociągowej i budowy sieci kanalizacyjnej wraz z
oczyszczalnią ścieków, rozbudowie układu komunikacyjnego, budowie sieci tras
rowerowych.
Str.
54
- 54 -
W związku z sytuacją kryzysową w kraju, a w wyniku tego również w gminie, nie jest
możliwe jednoczesne i szybkie zrealizowanie wszystkich zaproponowanych w planie
realizacyjnym zadań, inwestycji. Dlatego konieczna jest coroczna korekta realizowanych
przedsięwzięć i rozłożenie ich w czasie oraz uwzględnienie w planowaniu rocznym
czynników zewnętrznych, wynikających ze zmiany sytuacji polityczno-gospodarczej
w kraju i na świecie.
Z propozycji zawartej w planie realizacyjnym należy wybrać zadania i przedsięwzięcia
priorytetowe z uwzględnieniem sytuacji społeczno-gospodarczej w kraju oraz stanu
finansów gminy (roczne i wieloletnie plany inwestycyjne). Aby wybrać priorytety, trzeba
przeprowadzić precyzyjną analizę ekonomiczną przedsięwzięć (studium wykonalności
projektów, analizę kosztów i korzyści itp.), a także dokonać przeglądu propozycji
benchmarkingowych (dobrych praktyk) w audycie zrównoważonego rozwoju gminy. Taki
audyt, oprócz zwiększenia dostępu do informacji zmniejszy koszty funkcjonowania gminy,
poprzez usprawnienie zarządzania oraz zwiększy szanse gminy w pozyskaniu środków ze
źródeł zewnętrznych (rekomendacje do funduszy).
Instrumenty z zakresu organizacji, zarządzania i marketingu mają szczególne
znaczenie dla realizacji programów
ekorozwoju.
Instrumenty z zakresu
organizacji, zarządzania i marketingu stanowią bardzo obszerną i ciągle
rozbudowywaną grupę narzędzi realizacyjnych. Na szczególną uwagę zasługują:
 nowe, ściśle powiązane z programem, metody budowania i realizacji budżetu,
a zwłaszcza budowy budżetu zadaniowego,
 system zarządzania jakością jako element systemu zarządzania państwem, regionem,
powiatem, gminą, ogólniej jako element zarządzania sferą usług publicznych,
 systemowe podejście do budowy marketingu gminnego.
6. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA I PROPOZYCJE
DZIAŁAŃ PROMOCYJNYCH W GMINIE
6.1. DOCHODY I WYDATKI GMINY
Str.
55
- 55 -
Warunkiem
realizacji
zrównoważonego
rozwoju
gminy
jest
finansowanie
przedsięwzięć rozwojowych. Część funduszy na ten cel pochodzi z dochodów
gromadzonych przez władze gminne (podatki,, subwencje, dotacje itp.) Dlatego tak ważny
jest mechanizm zarządzania finansami gminy (rys. 1)
Str.
56
- 56 -
Kontrola wydatków
Generowanie dochodów
Podstawa
dochodów gminy
Ustawodawstwo
ogólnokrajowe
Procedury groma-dzenia dochodów
Odpowiedzialność za usługi
Usługi
faktycznie
realizowane
Zgromadzone
dochody gminy
Koszty usług
gminnych
Źródła lokalne
Źródła zewnętrzne
Dochody
gminy
Koszty
administracyjne
Wydatki
gminy
Pożyczki
(kredyty)
Przewidywane
trendy
Czynniki
kosztów
lokalnych
Spłata pożyczek
Nadwyżka
deficyt
lub
Stabilizacja
Równowaga finansowa
Rys. 1. Podstawowe współzależności w zarządzaniu finansami gminy wg Banku
Światowego (McMaster 1991)
oraz źródła dochodów gminy (rys.2.)
Str.
57
- 57 -
Ministerstwo
finansów
Dotacja
ogólna
16
województw
(średnio około
2 404 063
mieszkańców)
Wojewoda
Urząd
podatkowy
Fundusz
środowiska
15% PIT
Dotacje
celowe
5%
podatku
firm
GMINY
(2480 gmin
około 155 na województwo)
Podatki lokalne od:
nieruchomości
transportu
małych firm
rolnictwa
użytkowania
50% opłat za
zanieczyszczenie i
eksploatację
zasobów
naturalnych
Zarządzanie
nieruchomościami
komunalnymi i
usługami
Rys. 2. Źródła dochodów gminy
Istotne jest także procentowe ukształtowanie wielkości dochodów
Str.
58
- 58 -
Opóźnienia w rozwoju gmin w Polsce są duże i w związku z tym potrzebne są znaczne
nakłady na inwestycje. Na ogół jednak następuje bardzo poważny niedobór środków
inwestycyjnych w porównaniu z przewidywanymi dochodami gminy. W sytuacji tak
znacznego braku środków na inwestycje niezbędne są poszukiwania sposobów ich
zwiększenia. Możliwości wzrostu dochodów z podatków, subwencji czy dotacji są
niewielkie, gdyż zasady określające wysokość tego rodzaju wpływów są centralnie
ustalane. Statystycznie najwyższy udział w dochodach budżetowych samorządów w Polsce
mają dochody z majątku gmin i pozostałe dochody (sprzedaż mienia komunalnego,
wpływy z usług komunalnych). Drugą pozycję w dochodach zajmuje udział gmin
w podatkach dochodowych budżetu państwa (od osób fizycznych, osób prawnych),
następnie udział dochodów z podatków i opłat lokalnych (w tym opłata skarbowa, podatek
od nieruchomości, podatek od środków transportu, podatek rolny, podatek - karta
podatkowa, podatek od spadków i darowizn). Trzecią zaś dotacje i subwencje. Obok
podstawowych źródeł dochodów należy zwrócić uwagę na źródła dodatkowe, jakie stanowi
majątek gminy.
1. MOŻLIWOŚCI FINANSOWANIA ZEWNĘTRZNEGO GMINY
I. Gmina powinna się przygotować do pozyskiwania funduszy ze źródeł zewnętrznych
poprzez:
Przeprowadzenie diagnozy gminy - zebrana dokumentacja dotycząca zasobów gminy,
analiza słabych i mocnych stron jej rozwoju, zidentyfikowane uwarunkowania
otoczenia zewnętrznego (szanse i zagrożenia)
Przeprowadzenie audytu zrównoważonego rozwoju - ocena stanu rozwoju gminy
w kontekście integracji z Unią Europejską, ocena zakresu wdrażania strategii rozwoju
oraz przygotowania do korzystania ze środków przedakcesyjnych i strukturalnych.
Dokumenty
strategiczne
-
studium
uwarunkowań
kierunków
zagospodarowania
przestrzennego, strategia i programy zrównoważonego rozwoju, projekty,
Sprawny system zarządzania zrównoważonym rozwojem
Str.
59
- 59 -
-
metody: Wskaźnikowy System Oceny Zrównoważonego Rozwoju, instrumenty
wspomagające zarządzanie (plany inwestycyjne, budżet zadaniowy, system
zarządzania jakością)
-
środki: własne lub obce (np. obligacje komunalne, kredyty, pożyczki, leasing,
środki pomocowe, przedakcesyjne)
Zasoby ludzkie i instytucje wspierające gminę - stowarzyszenia rozwoju lokalnego,
Agencja Rozwoju Lokalnego
Współpraca lokalna, regionalna, międzynarodowa
-
związki gminne
-
stowarzyszenia gmin
-
konsorcja (w ramach projektu)
-
miasta i gminy partnerskie
-
projekty transgraniczne (Euroregiony)
II. Klasyfikacja źródeł finansowania gminy
1. Krajowe źródła finansowania gminy
a) pozagminne środki publiczne
-
subwencje (ogólna wg przeliczeniowej liczby mieszkańców gminy, ma charakter
powszechny), oświatowa (na zadania oświatowe, naliczana wg algorytmu,
ma charakter powszechny), wyrównawcza (przeznaczona dla gmin w których wskaźnik
podstawowych dochodów podatkowych na jednego mieszkańca jest mniejszy od 85%
analogicznego wskaźnika obliczonego dla wszystkich gmin w Polsce), rezerwa
subwencji przewidziana między innymi na przeciwdziałania kataklizmom - np.
powódź, huragan lub usuwanie ich skutków.
-
dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych gminy (nie mają charakteru
powszechnego)
-
inwestycje realizowane przez gminy np. infrastrukturalne
-
zadania z zakresu pomocy społecznej (np. zasiłki pielęgnacyjne, Ośrodki
Pomocy Społecznej, pomoc w naturze - środki wypłaca Wojewoda)
-
wypłaty dodatków mieszkaniowych
-
utrzymywanie prowadzonych szkół ponad podstawowych, artystycznych
I stopnia oraz placówek oświatowych (jeżeli gmina takie placówki prowadzi)
Str.
60
- 60 -
-
dofinansowanie zadań własnych gmin na obszarze których wystąpiła powódź)
dotacje celowe na zadania rządowe zlecone gminom (np. na usługi publiczne oświetlenie ulic, placów, Obrona Cywilna, prowadzenie poboru do wojska,
prowadzenie rejestru wyborczego, spisy rolne itp.)
-
dotacje z tytułu ulg i zwolnień ustawowych w podatku rolnym i leśnym (oblicza się je
na podstawie wniosku gminy do Ministra Finansów)
b) środki pozabudżetowe
-
środki specjalne będące w dyspozycji organów państwowych (dotacje) np. Totalizator
Sportowy - środki będące dotychczas w dyspozycji Urzędu Kultury Fizycznej
i Turystyki, przeznaczone na dopłaty do inwestycji w zakresie turystyki, rekreacji
i sportu, środki przeznaczone na usuwanie skutków powodzi
-
państwowe fundusze celowe ( dotacje, pożyczki, refundacje)
1) dofinansowanie inwestycji infrastrukturalnych realizowanych w systemie robót
publicznych jako zadanie własne gminy, w gminach zagrożonych szczególnie
wysokim bezrobociem strukturalnym. Fundusze te mogą być także przeznaczone na
refundację kosztów poniesionych na wynagrodzenia, nagrody, składki ZUS
bezrobotnych oraz refundację do 50% rzeczowych kosztów organizacji robót
publicznych
2) NFOŚiGW, WFOŚiGW ( na cele stanowiące zadania tych funduszy oraz na likwidacja
skutków powodzi)
3) PFRON - na rehabilitację osób niepełnosprawnych, usuwanie barier architektonicznych
itd.
-
agencje rządowe, fundacje i inne środki specjalne (dotacje, subwencje, kredyty,
pożyczki)
Środki te są przeznaczone na cele społeczne i społeczno użyteczne takie jak:
-
ochrona zdrowia
-
rozwój gospodarki i nauki
-
oświata i wychowanie
-
kultura i sztuka
-
opieka i pomoc społeczna
-
ochrona środowiska i zabytków
Str.
61
- 61 -
Fundacje (między innymi):
-
Polska Agencja Rozwoju Regionalnego
-
Agencja Rozwoju Komunalnego
-
Fundacja Fundusz Współpracy
-
Ekofundusz (dotacje - środki pochodzące z ekokonwersji polskiego zadłużenia
w Klubie Paryskim)
-
Fundacja Współpracy Polsko - Niemieckiej
-
Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej - Counterpart Fund
-
„ETOH” - Fundusz Rozwoju
Profilaktyki, Edukacji i Terapii Problemów
Alkoholowych
-
Fundacja Rozwoju Kultury Fizycznej
-
Fundacja Sportu i Turystyki „Warta”
Agencje (między innymi):
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (dotacje na infrastrukturę, pożyczki na
tworzenie miejsc pracy dla bezrobotnych)
Krajowy Fundusz Mieszkaniowy (dotacje, preferencyjne kredyty na infrastrukturę
techniczną
towarzyszącą
budownictwu
mieszkaniowemu,
odnowienie
budynków
mieszkalnych i infrastruktury po powodzi)
- instytucje i mechanizmy finansowe:
-
banki: BOŚ, BGŻ i inne
-
towarzystwa leasingowe
-
inwestycje kapitałowe (udział w spółce poprzez zakup np. pakietu akcji)
-
obligacje komunalne
- Instytucje prywatne (finansujące głównie organizacje pozarządowe)
- fundacje krajowe i przedstawiciele fundacji zagranicznych
2. Międzynarodowe źródła finansowania gminy
-
SAPARD
-
Bank Światowy
Str.
62
- 62 -
-
Globalny Fundusz Środowiskowy (GEF) - wymagana współpraca gminy z organizacją
pozarządową
-
PHARE
-
EBOR - Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju
-
EBI - Europejski Bank Inwestycyjny
-
Fundacje i fundusze prywatne.
6.2. OKREŚLENIE PRZEDSIĘWZIĘĆ REALIZACYJNYCH ZE
WSKAZANIEM ZRODEŁ FINANSOWANIA
I. Systematyzowanie zadań, przedsięwzięć, inwestycji w gminie w kontekście źródeł
finansowania.
1. Aby usystematyzować przedsięwzięcia realizacyjne pod kątem określonych źródeł
finansowania, wskazany jest podział projektów na następujące obszary:

środowisko

sfera społeczna

gospodarka

infrastruktura techniczna

zarządzanie zrównoważonym rozwojem
2. Należy nawiązać współpracę lokalną i regionalną z samorządami i organizacjami
pozarządowymi.
3. Należy zdywersyfikować źródła finansowania przedsięwzięć, inwestycji. Nie wskazane
jest skupianie finansowania projektów tylko na jednym źródle finansowania.
4. Zaleca się przeprowadzenie audytu zrównoważonego rozwoju w celu uaktualnienia
strategii, oceny stopnia rozwoju gminy w stosunku do innych gmin w Polsce i za granicą
oraz dostosowania jej do wymogów Unii Europejskiej pod kątem pozyskiwania środków
przedakcesyjnych.
5. Projekty tworzone pod kątem źródeł finansowania ze środków przedakcesyjnych
powinny być przygotowywane w/g matrycy projektu, przyjętej w standardach Unii
Europejskiej.
Str.
63
- 63 -
Informacje dotyczące przygotowania projektów dostępne są pod adresem internetowym:
www. lubelskie. pl
II. Główne formy finansowania przedsięwzięć realizacyjnych
Wybór i stosowanie określonej formy finansowania ekorozwoju, w tym ochrony
środowiska, zależy w praktyce do trzech najważniejszych czynników:
-
rodzaju przedsięwzięcia (działalność inwestycyjna, edukacja itd.),
-
statusu wnioskodawcy w przypadku pozyskiwania środków ze źródeł zewnętrznych
(samorząd, przedsiębiorstwo, organizacje pozarządowe, osoby fizyczne itp.),
-
rodzaju instytucji finansującej (bank, budżet państwa, fundacje itp.).
System finansowania przewiduje wykorzystanie następujących podstawowych form:
-
pożyczki i kredyty,
-
dotacje (tzw. granty) i subwencje,
-
środki własne,
-
obligacje (w tym obligacje komunalne),
-
leasing finansowy i operacyjny,
-
zapisy i darowizny.
Źródła finansowania zadań programów ekorozwoju.
Do źródeł tych należy zaliczyć środki:
1. funduszów celowych (tzw. ekologicznych),
2. własne podmiotów gospodarczych,
3. budżetów samorządów terytorialnych (gmin, powiatów i województw),
4. własne ludności i środki społeczne,
5. budżetu państwa,
6. sektora bankowego,
7. pomocy zagranicznej (środki funduszy i programów pomocowych).
Struktura systemu funduszy ekologicznych.
Str.
64
- 64 -
Krajowy system pozabudżetowych funduszy ekologicznych tworzą:

1. Najważniejszy pod względem dysponowanych środków Fundusz Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej, będący od 1 stycznia 1999 roku 4 poziomowym
systemem wyspecjalizowanych funduszy o następującej strukturze:

- Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW)
- 16 wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW)
- powiatowe fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (PFOŚiGW) w 308
powiatach i 65 miastach na prawach powiatów
- 2489 gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej (GFOŚiGW) .

2. W dużym stopniu proekologiczny charakter mają też:
- Fundusz Leśny,
- Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych.
Powiatowe i gminne fundusze nie mają osobowości prawnej.
Główne źródło wpływów funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
Stanowią je opłaty i kary. I tak do:

1. GFOŚiGW wpływa:

50% opłat i kar za składowanie odpadów,

100% kar za usuwanie drzew i krzewów,

20% opłat i kar za pozostałe rodzaje gospodarczego korzystania ze środowiska;

2. PFOŚiGW wpływa:

10% za składowanie odpadów,

10% opłat i kar za pozostałe rodzaje gospodarczego korzystania ze środowiska;

3. WFOŚiGW wpływa:

72% pozostałych środków po odpisach na PFOŚiGW i GFOŚiGW, tzn. po odpisaniu
60% wpływów z opłat i kar za składowanie odpadów i 30% wpływów z opłat i kar za
pozostałe rodzaje gospodarczego korzystania ze środowiska,

nadwyżka gminnych i powiatowych funduszy, których dochody są większe nią 15
krotność średniej krajowej dochodów z roku poprzedniego przypadających na 1
mieszkańca;

4. NFOŚiGW wpływa:
Str.
65
- 65 -

28% pozostałych środków po odpisach na PFOŚiGW i GFOŚiGW,

100% opłat i kar za zasolenie wód powierzchniowych przez kopalnie węgla
kamiennego,

100% opłat i kar z tytuły emisji tlenków azotu oraz opłat górniczych i geologicznych.
Dochodami NFOŚiGW oraz funduszy wojewódzkich mogą być także środki z
tytułu:
-
udziału tych funduszy w spółkach,
-
emisji obligacji,
-
zaciągania kredytów i udzielania oprocentowanych pożyczek na realizację zadań
ochrony środowiska i gospodarki wodnej,
-
oprocentowania rachunków bankowych,
a także:
-
zyski z finansowanych przedsięwzięć,
-
wpływy i środki z innych funduszy,
-
inne dochody określone przez Radę Ministrów.
Przeznaczenie środków funduszy ekologicznych.
Środki tych funduszy przeznaczone są na finansowanie w całości lub w części
przedsięwzięć związanych z ochroną środowiska i gospodarką wodną. Strukturę zadań
stanowiących przedmiot szczególnego zainteresowania funduszy przedstawia poniższa
tabela.
Zadania finansowane przez fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej
ZADANIA UNIWERSALNE
ZADANIA SPECYFICZNE
ZADANIA SPECYFICZNE
-do finansowania przez
- dla WFOŚiGW i NFOŚiGW
- dla NFOŚiGW
GFOŚiGW, WFOŚiGW
i NFOŚiGW
Str.
66
- 66 -
działania na rzecz ochrony
11. rozwój przemysłu produkcji
i propagowanie działań
przyrody, w szczególności
urządzeń mechanicznych
proekologicznych
lasów
i aparatury kontrolno-
1. edukacja ekologiczna
6.
pomiarowej, służących
ochronie środowiska
2. wspomaganie systemów
7.
zapobieganie i likwidacja
12.
i gospodarce wodnej,
rozwój specjalistycznego
kontrolno-pomiarowych stanu
nadzwyczajnych zagrożeń
potencjału wykonawczego do
środowiska
środowiska
realizacji inwestycji ochrony
środowiska i gospodarki
wodnej
3. zadania modernizacyjne
8.
badania naukowe
13. rozwój sieci stacji
i inwestycyjne służące
i upowszechnianie ich
pomiarowych, laboratoriów
ochronie środowiska
wyników oraz postępu
i ośrodków przetwarzania
technicznego w ochronie
informacji , służących badaniu
środowiska i gospodarce
jakości środowiska
4. urządzania i utrzymanie
9.
wodnej
opracowanie i wdrażanie
14. realizacja kompleksowych
terenów zielonych,
nowych technik i technologii,
programów badawczych,
zadrzewień, zakrzewień
w szczególności dotyczących:
rozwojowych
-
ścieków,
i wdrożeniowych oraz
-
promieniowania,
programów edukacji
-
paliw i spalin,
-
utylizacji odpadów,
i parków wiejskich
5. gospodarcze wykorzystanie
i składowanie odpadów,
- ograniczenia hałasu
10. profilaktyka zdrowotna dzieci
ekologicznej,
15. pierwsze wyposażenie nowo
żyjących na obszarach
tworzonych przedsiębiorstw,
zagrożenia ekologicznego
nowych działów lub
wydziałów w istniejących
przedsiębiorstwach
i jednostkach badawczych
16. Inne zadania związane
ZADANIA SPECYFICZNE dla
ZADANIA SPECYFICZNE dla
gminnych funduszy:
wojewódzkich funduszy:
z ochroną środowiska
1. inne cele służące ochronie
1. Inne zadania związane
i gospodarką wodną, ustalone
środowiska w gminie, ustalone
z ochroną środowiska i gospodarką
w planie działalności
przez radę gminy
wodną, ustalone w planie
narodowego funduszu
działalności wojewódzkich
funduszy
Str.
67
- 67 -
ZADANIA finansowane przez PFOŚiGW
1. Składowanie i unieszkodliwianie odpadów w tym współfinansowanie
inwestycji ekologicznych o charakterze ponadgminnym.
Środki pomocowe przeznaczone na finansowanie zadań programów ekorozwoju.
Lista programów pomocowych jest bardzo długa. Finansowa pomoc zagraniczna na
ochronę środowiska w Polsce jest w formie dotacji, kredytów preferencyjnych
i komercyjnych. Pomoc ta jest udzielana głównie przez Unię Europejską, ONZ, Bank
Światowy, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, rządu USA, Japonii oraz 9 krajów
europejskich,
przy
największym
udziale
Niemiec,
Danii,
Holandii
i
krajów
skandynawskich.
Szczególne znaczenie w finansowaniu realizacji koncepcji ekorozwoju, w tym zadań
z zakresu ochrony środowiska mają następujące programy i fundusze o charakterze
pomocowym:
-
Ekofundusz - fundacja zajmująca się dystrybucją funduszy pochodzących
z ekokonwersji długów, działająca od 1993 roku,
-
Globalny Program na rzecz Środowiska (GEF- Global Environmental Fasility)
z podprogramem „małe granty” - od 1994,
-
program UNDP,
-
program Regionalnego Centrum Środowiskowego na Europę Środkową
i Wschodnią (REC) - od połowy 1990,
-
program PHARE Unii Europejskiej (UE), w tym programy transgranicznej
współpracy europejskiej CBC - („Cross Border Cooperation”).
Str.
68
- 68 -
ŹRÓDŁA POZYSKANIA ŚRODKÓW POMOCOWYCH DLA POLSKI
ISPA
P
H
A
R
E
ŚRODKI
POMOCOWE
SAPARD
Fundusz Spójności
Fundusz Rolny
Fundusz Regionalny
P
H
A
R
E
FUNDUSZE
PRZEDAKCESYJNE
I PHARE
Fundusz Socjalny
FUNDUSZE
STRUKTURALNE
Str.
69
- 69 -
Str.
70
- 70 -
6.3. PROPOZYCJE DZIAŁAŃ PROMOCYJNYCH
Rola instrumentów marketingowych
Rola tych instrumentów jest istotna, lecz niestety nadal niedoceniana w gminach. . Dotyczy
to zwłaszcza promocji. Nie załatwia ona wszystkiego, ale bez niej wiele działań lub zadań
związanych z realizacją programu ekorozwoju przynosi znaczne mniejsze efekty.
Promocja jest antyproduktywna, jeśli u jej podstaw nie leży strategia zrównoważonego
rozwoju, ale też na odwrót - strategia, której nie towarzyszy promocja, jest zdana na własne
siły, ponieważ jest w pewnym sensie „niema”.
Grupa instrumentów oddziaływania społecznego
Tworzą je te wszystkie instrumenty, które z jednej strony kształtują świadomość
proekologiczną („ekorozwojową”) jednostek i grup społecznych (np. edukacja), a z drugiej
są przejawem tej świadomości (instrument umożliwiający korzystanie z prawa do
informacji o środowisku). Wszystkie razem wzięte powinny służyć uspołecznianiu
realizacji programu ekorozwoju. Wśród podstawowych instrumentów tej grupy należy
przede wszystkim wymienić:
 edukację i promocję ekologiczną,
 negocjacje, umowy i porozumienia,
 formy nacisku bezpośredniego i oddolne inicjatywy społeczne,
 instrumenty lobbistyczne, narzędzia usługowe,
instrumenty działań komplementarnych.
Str.
71
- 71 -
Propozycje działań promocyjnych w Gminie Łaziska:
-
Opracowanie strategii promocji
-
Przygotowanie profesjonalnych promocyjnych ofert inwestycyjnych,
-
zorganizowanie współpracy różnych instytucji na rzecz rozwoju rynku pracy;
-
aktywizacja lokalnego potencjału gospodarczego,
-
opracowanie programu integracji środowiska biznesowego,
-
stworzenie formalnej struktury reprezentacji środowisk biznesowych w gminie
-
Zabezpieczenie w budżecie gminy większych środków na cele promocyjne,
-
Udział gminy w Stowarzyszeniach i Związkach Gminnych,
-
Podjęcie współpracy gminy Łaziska z gminami partnerskimi z Europy Wschodniej i
Zachodniej,
-
Czytelny Urząd:
-
opracowanie informatorów – co, jak i gdzie można załatwić w urzędzie,
-
weryfikacja i ujednolicenie wewnętrznego oznakowania urzędu,
-
opracowanie i wdrożenie wewnętrznego systemu przekazywania informacji o
charakterze lokalnym i ponadlokalnym.
Str.
72
- 72 -
Załącznik: ŹRÓDŁA FINANSOWANIA INWESTYCJI
REALIZOWANYCH W RAMACH STRATEGII
ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
Lista adresowa:
Academy for Educational Development Democracy Projekt Sieci Demokratycznej
Adres:
al. Róż 10 m. 9
00 556 Warszawa
Polska
Tel
Fax
E-mail
22 6218387
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
Adres:
al. Jana Pawła II 70
Warszawa
Polska
Agencja Rozwoju Komunalnego
Adres: al. Ujazdowskie 19
00-557 Warszawa
Polska
Tel
Fax
E-mail
22 8602900
22 8602980
[email protected]
Tel
Fax
E-mail
22 6282890
22 6225495
Agencja Rozwoju Komunalnego w Krakowie
Adres:
pl. Wszystkich Świętych 11/25
31-004 Kraków
Polska
Tel
Fax
E-mail
Agencja Rozwoju Komunalnego w Warszawie
Adres: Nowy Świat 42
Tel
00-363
Fax
Polska
E-mail
12 6161391
12 4223957
[email protected]
22 8283895
22 6225495
[email protected]
Str.
73
- 73 -
Agricultural Cooperative Development International (ACDI)
Adres: ul. Jasna 26 p. 301
Tel
22 263913
00-054 Warszawa
Fax
22 265142
Polska
E-mail
Agrobusiness Training - Cohran Fellowship Program
Adres: Al. Ujazdowskie 29/31 U.S.
Tel
Embassy
00-540 Warszawa
Polska
Fax
E-mail
Amerykańska Agencja Handlu i Rozwoju
Adres: Al. Jerozolimskie
Tel
00-803 Warszawa
Fax
Polska
E-mail
22 6283041
22
22 6254374
22 6216327
Amerykańsko-Polska Wspólna Komisja ds. Pomocy Humanitarnej
Adres: al. Szucha 9
Tel
22 6212529
00-580 Warszawa
Fax
22 6212529
Polska
E-mail
Andrew W. Mellon Foundation
Adres: 140 East 62nd Street
NY New York
USA
Tel
Fax
E-mail
Association Generale des Intervenants Retraits Action de Benevoles pour la
Adres: ul. Senatorska 38
Tel
22 266271
00-095 Warszawa
Fax
22 6359056
Polska
E-mail
BORDO Centrum Informacji dla Organizacji Pozarządowych
Adres: ul Żurawia 6/2
Tel
22 6250956
00-549 Warszawa
Fax
22 6250956
Polska
E-mail
Str.
74
- 74 -
British Executive Service Overseas
Adres: ul. Francuska 4
03-906 Warszawa
Polska
Tel
Fax
E-mail
22 6177935
22 6177935
Brytyjski Fundusz Know How Program Wspierania Samorządów Lokalnych
(LGAP)
Adres: ul. Żurawia 4a
Waraszawa
Polska
Tel
Fax
E-mail
22 6935364
22 6935365
Canadian Executive Service Organization
Adres: ul. Wspólna 41/81
Tel
00-519 Warszawa
Fax
Polska
E-mail
22 6293105
22 6293105
CARE Small Business Association (CAREBAC)
Adres: ul. Marszałkiwska 140
Tel
00-061 Warszawa
Fax
Polska
E-mail
22 8277083
22 8277083
Center for International Private Enterprise (CIPE)
Adres: ul. Świętokrzyska 36 p.6
Tel
00-116 Warszawa
Fax
Polska
E-mail
22 6209567
22 6225525
Centrum Animacji Kultury
Adres: ul. Krakowskie Przedmieście
21/23
00-071 Warszawa
Polska
Tel
22 262117
Fax
E-mail
22 260662
Citizens Democracy Corps Inc.
Str.
75
- 75 -
Adres:
ul. Koszykowa 60/62 m.10
00-667 Warszawa
Polska
Tel
Fax
E-mail
EURO INFO Centrum Korespondencyjne
Adres: ul. Żurawia 6/12
Tel
00-503 Warszawa
Fax
Polska
E-mail
22 6294294
22 6257085
22 6251319
22 6251290
Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej - Couterpart Fund
Adres: Al. Reymonta 12 A
Tel
22 6637501
00-842 Warszawa
Fax
22 6631729
Polska
E-mail
Ford Fundation
Adres: 320 East 43 Stret
NY New York
USA
Tel
Fax
E-mail
Francusko-Polska Fundacja Ekologiczna
Adres: ul Dubois 9
00-182 Warszawa
Polska
Tel
Fax
E-mail
Free Enterprise Transition Center(FETC)
Adres: ul. Straszewskiego 25/6
Tel
31-113 Kraków
Fax
Polska
E-mail
Fundacja dla Polski
Adres: ul. Flory 9
00-503 Warszawa
Polska
Tel
Fax
E-mail
22 6358856
22 6351025
12 226012
12 226012
22 622655
22 622655
[email protected]
Str.
76
- 76 -
Fundacja Edukacji Ekonomicznej
Adres: ul. Bagatela 14
00-585 Warszawa
Polska
Tel
Fax
E-mail
Fundacja Efektywnego Wykorzystania Energii
Adres: ul. Wierzbowa 11
Tel
40-169 Katowice
Fax
Polska
E-mail
Adres: ul. Floriańska 55
Tel
31-019 Kraków
Fax
Polska
E-mail
Adres: ul Brodzińskiego 21
Tel
01-557 Warszawa
Fax
Polska
E-mail
22 6290092
22 62114855
32 2035114
32 2035114
[email protected]
12 4213989
12 4213070
[email protected]
22 394945392141
22
[email protected]
Fundacja Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej Counterpart Fund
Adres: al. Reymonta 12A
Tel
22 6398125
01-842 Warszawa
Fax
22 6631729
Polska
E-mail
Fundacja France Pologne Ambasada Francji
Adres: ul. Piękna 1
Tel
00-477 Warszawa
Fax
Polska
E-mail
Fundacja Gospodarcza NSZZ „Solidarność”
Adres:
Tel
Warszawa
Fax
Polska
E-mail
Adres: al. Powstańców Wielkopolskich
Tel
Adres:
16
60-967 Poznań
Polska
ul. Zygmuntowska 2a
35-030 Rzeszów
Fax
E-mail
Tel
Fax
22 6288401
22 6252031
384813
384318
61 543220
61 543221
17 39417
Str.
77
- 77 -
Polska
E-mail
Fundacja Gospodarcza NSZZ „Solidarność” Białostocka Szkoła Biznesu
Adres: ul. Wiejska 45e
Tel
85 21945
15-351 Białystok
Fax
Polska
E-mail
Fundacja Hansa Seidla
Adres: ul. Wróbla 7
02-736 Warszawa
Polska
Tel
Fax
E-mail
22 434670
22 434670
Fundacja EKOFUNDUSZ
Adres: ul. Belwederska 18A
00-762 Warszawa
Polska
Tel
Fax
E-mail
22 8400901
22 8400942
Agencja Rozwoju Komunalnego (ARK)
Adres: ul. Nowy Świat 42
03-365 Warszawa
Polska
Tel
Fax
E-mail
22 8253895; 8233897
22 6225495
Program Małych Dotacji GEF
Adres: al. Niepodległości 186
00-608 Warszawa
Polska
Tel
Fax
E-mail
22 6259245
22
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Adres: ul. Konstruktorska 3
Tel
22
02-673 Warszawa
Fax
22
Polska
E-mail
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie
Adres: Ul. Wałbrzyska 3/5
Tel.
22 6453380
Str.
78
- 78 -
Warszawa
Fax
E-mail
22 6453390
Bank Ochrony Środowiska
Adres: ul Przasnyska 6a
01-765 Warszawa
Polska
Tel
Fax
E-mail
22 6335522
22
Związek Miast Polskich
Adres: ul. Marcinkowskiego 11
61-827 Poznań
Polska
Tel
Fax
E-mail
61 853813
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości
Adres: al. Jerozolimskie 125/127
Tel
02-017 Warszawa
Fax
Polska
E-mail
22 6997944
22
Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju (Bank Światowy)
Adres: ul. Stawki 2
Tel
22 6350553
00-193 Warszawa
Fax
22
Polska
E-mail
Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju
Adres: al. Jerozolimskie 65/79
00-697 Warszawa
Polska
Tel
Fax
E-mail
22 630-72-75
22
Biuro Programu Socrates
Adres: al. Szucha 25
00-918 Warszawa
Polska
Tel
Fax
E-mail
22 6280461; 6297241
22
Biuro Koordynacji i Kształcenia Kadr Fundusz Współpracy
Str.
79
- 79 -
Adres:
ul. Koszykowa 79
02-088 Warszawa
Polska
Tel
Fax
E-mail
Narodowa Agencja Programu Młodzież dla Europy
Tel
00-918 Warszawa
Fax
Polska
E-mail
22 6252861; 6252936
22
22 6283706
22 6223708
[email protected]
Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA)
Adres: ul. Wspólna 30
Tel
Warszawa
Fax
Polska
E-mail
22 6232213
22 6289387
Fundusz Współpracy (Cooperation Fund)
Adres: ul. Nowy Świat 6/22 pok.292a
Tel
00-400 Warszawa
Fax
Polska
E-mail
22 6617271; 6617379
22 6617271
Fundacja na Rzecz Rozwoju Wsi Polskiej „Polska Wieś 2000” im. Macieja Rataja
Adres: al. Reymonta 12A
Tel
22 6630986
01-842 Warszawa
Fax
22
Polska
E-mail
Umbrella Project
Adres: al. Niepodległości 186
00-926 Warszawa
Polska
Tel
Fax
E-mail
22 6283624
22 6299566
Narodowa Agencja Programu „Młodzież” Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji
Tel
22 6223706
00-919 Warszawa
Fax
22 6223708
Polska
E-mail
Str.
80
- 80 -
Programy Przedakcesyjne Unii Europejskiej:
PHARE
SAPARD
Kontakt: Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego; Wydział Rolnictwa,
Modernizacji Terenów Wiejskich i Ochrony Środowiska
Etoh- Fundacja Rozwoju Profilaktyki, Edukacji i Terapii Problemów Alkoholowych
Fundacja Rozwoju Kultury Fizycznej - Warszawa
Fundacja Sportu i Turystyki „Warta” - Warszawa
Europejski Bank Inwestycyjny - Warszawa
Inwestycje leasingowe
Fundusze inwestycyjne
Str.
81
- 81 -

strategia zrównoważonego rozwoju gminy łaziska

Transkrypt

Podobne dokumenty

Specjalista ds. PR i Marketingu

program przeciwdziałania bezdomności zwierząt domowych

Polityka jakości, zdrowia, bezpieczeństwa i ochrony środowiska

WSTĘP

AKTUALNOŚCI OZW SEP 17.02.2017 r. ZEBRANIE ZARZĄDU

Śląskie kopalnią zapomnianych skarbów przyrody

Słowniczek - ANG Spółdzielnia Doradców Kredytowych

CENA: N 70 zł, U 65 zł