Interpelacja (nr 24412) do ministra finansów w sprawie

Interpelacja
(nr 24412)
do ministra finansów
w sprawie opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych
przychodów funduszy pożyczkowych uzyskiwanych w ramach realizacji
regionalnych programów operacyjnych poszczególnych województw na lata
2007–2013
Do mojego biura poselskiego trafiają zapytania od funduszy pożyczkowych
z województwa opolskiego, w tym Fundacji Rozwoju Śląska oraz Wspierania
Inicjatyw
Lokalnych
w
Opolu,
dotyczące
opodatkowania
podatkiem
dochodowym od osób prawnych przychodów funduszy pożyczkowych
uzyskiwanych w ramach realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego
Województwa Opolskiego na lata 2007–2013. Problem dotyczy oczywiście
wszystkich województw, a RPO województwa opolskiego służyć ma jedynie
jako przykład zagadnienia ogólnopolskiego.
Niektóre fundusze pożyczkowe z województwa opolskiego, w tym m.in.
Fundacja Rozwoju Śląska oraz Wspierania Inicjatyw Lokalnych w Opolu,
otrzymały dofinansowania pochodzące ze środków unijnych – Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego. Celem otrzymanego dofinansowania było
utworzenie lub wniesienie wkładu do funduszu pożyczkowego lub funduszu
gwarancyjnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa
Opolskiego na lata 2007–2013 w ramach osi priorytetowej 1: Wzmocnienie
atrakcyjności gospodarczej regionu działanie 1.2: Zapewnienie dostępu do
finansowania przedsiębiorczości.
Środki
na
dofinansowanie
funduszy
pożyczkowych
pochodzą
z
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Kwota dofinansowania może być przeznaczona jedynie na wsparcie
przedsiębiorstw poprzez udzielanie niskooprocentowanych pożyczek lub
poręczeń kredytowych lub pożyczkowych.
Fundusze pożyczkowe z tytułu wsparcia nie osiągają dochodu. Wszelkie
przychody związane z udzielanymi pożyczkami, w tym w szczególności odsetki
umowne i karne, prowizje, opłaty, odsetki od lokat bankowych, w związku z
udzielanymi pożyczkami zwiększają kapitał funduszu pożyczkowego i
przeznaczane są na dalszą pomoc przedsiębiorcom. Z przychodów tych
pokrywane są również koszty działalności samych funduszy pożyczkowych.
W interpretacjach organów podatkowych pojawia się stanowisko, że
przychody uzyskiwane przez fundusze pożyczkowe (odsetki umowne i karne,
prowizje,
opłaty)
w
ramach
Regionalnego
Programu
Operacyjnego
Województwa Opolskiego na lata 2007–2013 i wsparcia przedsiębiorców
podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.
Opodatkowanie tych przychodów skutkuje tym, że w efekcie mniejsza kwota
może być przeznaczona na wsparcie dla przedsiębiorców, albowiem nie
wszystkie przychody funduszy pożyczkowych, tj. odsetki umowne i karne,
prowizje, opłaty, odsetki od lokat bankowych, powiększają kapitał. Kwoty te
muszą być pomniejszone o podatek dochodowy.
Niektóre fundusze pożyczkowe prezentowały stanowisko, że dofinansowania
na utworzenie funduszy pożyczkowych lub poręczeniowych w ramach
Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2007–
2013 są zwolnione od podatku dochodowego, albowiem środki finansowe
związane z dofinansowaniem pochodzą z funduszy Unii Europejskiej i finansują
działania w ramach programów Unii Europejskiej. Zgodnie z przepisem art. 17
ust. 1 pkt. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wolne od
podatku są „dochody uzyskane przez podatników od rządów państw obcych,
organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych,
pochodzące ze środków bezzwrotnej pomocy, w tym także ze środków z
programów ramowych badań, rozwoju technicznego i prezentacji Unii
Europejskiej i z programów NATO, przyznanych na podstawie jednostronnej
deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub
instytucjami przez Radę Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej, właściwego
ministra, agencje rządowe lub agencje wykonawcze; w tym również w
przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem
podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy
zagranicznej na rzecz podmiotów, którym służyć ma ta pomoc”.
Podstawą wprowadzenia powyższego przepisu jest zasada, że wszelkie
fundusze i programy pomocowe finansowane przez Unię Europejską są
wyłączone z opodatkowania podatkiem dochodowym. Środki pochodzące z
bezzwrotnej pomocy w założeniu mają za zadanie finansowanie działań
popieranych przez Unię Europejską w ramach programów pomocowych, a nie
budżetów poszczególnych państw za pośrednictwem podatków. Ta sama zasada
dotyczy również i pozostałych środków pomocowych, finansowanych przez
inne instytucje pozarządowe lub gminy.
Skoro zatem kwoty dofinansowania pochodzące z Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego korzystają z przedmiotowego zwolnienia w podatku
dochodowym, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt. 23 ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych, to przychody od tych środków, tj. odsetki
umowne i karne, prowizje, opłaty, odsetki od lokat bankowych, powinny
również korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób prawnych.
Wniosek taki można by wysunąć na podstawie wykładni przepisów art. 17
ust. 1 pkt 23 i 24 oraz pkt 48 i 53 ustawy o podatku dochodowym od osób
prawnych. Założeniem jest, że wszelkie fundusze i programy pomocowe
finansowane przez Unię Europejską są wyłączone z opodatkowania podatkiem
dochodowym. W ramach realizacji projektu fundusze pożyczkowe nie mogą
przeznaczać uzyskanych środków na inne cele aniżeli powiększenie funduszu
pożyczkowego. Wszelkie przychody związane z udzielanymi pożyczkami, w
tym w szczególności prowizje, odsetki od udzielonych pożyczek, odsetki karne
od udzielonych pożyczek powiększają kapitał funduszu i przeznaczane są na
realizację projektu. Skoro zatem kwoty te mogą być przeznaczone tylko i
wyłącznie na realizację programu unijnego, to należy uznać, że stanowią one
również część bezzwrotnej pomocy finansowanej przez Unię Europejską i
powinny być zwolnione od podatku dochodowego od osób prawnych.
Inne jest jednak stanowisko prezentowane przez organy podatkowe. Sprawa
jest o tyle istotna, że dofinansowania sięgają niejednokrotnie kilkudziesięciu
milionów złotych, a przychody, które mogłyby być przeznaczone na pomoc
przedsiębiorcom, sięgają kilku milionów złotych.
Wobec powyższego proszę Pana Ministra o odpowiedź na następujące
pytania:
1. Czy środki finansowe otrzymywane przez fundusze pożyczkowe w formie
dofinansowania projektu w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych na
lata 2007–2013 poszczególnych województw korzystają ze zwolnienia od
podatku dochodowego od osób prawnych?
2. Czy przychody funduszy pożyczkowych z tytułu udzielonych pożyczek, w
tym odsetki umowne i karne, prowizje, opłaty, które zwiększają kapitał
funduszy pożyczkowych, stanowią przychód podatkowy do opodatkowania
podatkiem dochodowym w momencie ich otrzymania?
3. Czy przychody funduszy pożyczkowych z tytułu odsetek od lokat i
środków na rachunku bankowym od środków finansowych otrzymanych w
formie dofinansowania w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych na
lata 2007–2013 stanowią przychód podatkowy do opodatkowania podatkiem
dochodowym?
4. Jeżeli ww. przychody stanowią przychód podlegający podatkowi
dochodowemu, czy nie warto podjąć działań celem zmiany takiego stanu rzeczy
w celu zwiększenia pomocy przedsiębiorcom?
Z poważaniem
Poseł Ryszard Galla
Warszawa, dnia 6 października 2011 r.