Raport - Telemedycyna

Zmiana tekstu na: Projekt realizowany ze środków
Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach
Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju
Regionalnego
1
STRATEGIA ROZWOJU TELEMEDYCYNY
W REGIONIE LUBELSKIM
NA LATA 2008-2012
PROJEKT ZREALIZOWANY ZE ŚRODKÓW EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU
SPOŁECZNEGO W RAMACH ZINTEGROWANEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO
ROZWOJU REGIONALNEGO
Lublin, luty 2008
2
ZAWARTOŚD
Zawartośd ..................................................................................................................... 3
Streszczenie .................................................................................................................. 6
Wizja i strategia ................................................................................................................................ 6
Rekomendowane projekty inwestycyjne ......................................................................................... 7
Telemedycyna w Polsce i na świecie ............................................................................ 10
Kierunki rozwoju telemedycyny na świecie ................................................................................... 10
Telemedycyna w Polsce i na Lubelszczyźnie................................................................................... 14
Stan informatyzacji służby zdrowia w regionie lubelskim .............................................................. 19
Koncepcja rozwiązao telemedycznych na Lubelszczyźnie ............................................. 24
Cele i spodziewane efekty wdrożenia projektów telemedycznych na Lubelszczyźnie .................. 24
Model realizacji strategii ................................................................................................................ 25
Analiza SWOT dla projektów telemedycznych ............................................................................... 30
Strategia zarządzania wdrożeniem .............................................................................. 34
Klasyfikacja projektów w kontekście strategii wdrożenia TM ........................................................ 34
Cykl życia projektu telemedycznego .............................................................................................. 34
Funkcje instytucji koordynujących: Centrum Koordynacji, Centrum Usług oraz Centrów
Kompetencji.................................................................................................................................... 36
Orientacyjny harmonogram wdrożenia Strategii ........................................................................... 45
Ryzyka związane z realizacją strategii............................................................................................. 49
Odniesienie projektów do celów .................................................................................................... 50
Powiązania pomiędzy projektami................................................................................................... 50
Możliwe źródła finansowania projektów ....................................................................................... 51
Dodatek. Opis głównych projektów telemedycznych ................................................... 54
Homemonitoring ............................................................................................................................ 54
Telekonsultacje ............................................................................................................................... 57
Ratownictwo, telekardiologia stanów nagłych............................................................................... 59
Centrum Teleradiologiczne............................................................................................................. 61
Infrastruktura telekomunikacyjna dla telemedycyny..................................................................... 64
Centrum edukacyjne (biznes, medycyna, samorząd) ..................................................................... 66
ERP w jednostkach służby zdrowia ................................................................................................. 68
Elektroniczny rekord pacjenta (EHR) .............................................................................................. 70
Projekty telemedyczne: opisy szczegółowe, rekomendacje ekspertów ......................... 75
Geolokalizacja ................................................................................................................................. 75
Ratownictwo ................................................................................................................................... 78
Teleradiologia ................................................................................................................................. 81
3
Teletransmisja EKG ......................................................................................................................... 83
Wideokonferencje .......................................................................................................................... 91
Mammografia cyfrowa ................................................................................................................... 93
Telekardiologia ............................................................................................................................... 95
Projekty dziedzinowe ................................................................................................ 106
Eksperci .................................................................................................................... 108
Bibliografia ............................................................................................................... 114
Spis Ilustracji ............................................................................................................. 121
Spis tabel .................................................................................................................. 122
4
5
STRESZCZENIE
WIZJA I STRATEGIA
Celem niniejszego dokumentu jest przedstawienie wizji rozwoju telemedycyny (dalej: TM) w regionie
lubelskim. W pierwszej kolejności przedstawimy cele, które warto osiągnąd (wizję), w drugiej zaś sposób ich
realizacji (strategię).
Podstawowe cele wdrożenia rozwiązao TM w regionie lubelskim to nowoczesny system współpracy
pacjentów, personelu medycznego oraz podmiotów właścicielskich w służbie zdrowia, ukierunkowany na
przełamanie ograniczeo geograficznych w dostępie do usług medycznych oraz ułatwienie szeroko
rozumianego przepływu informacji medycznych.
Metodą realizacji tej wizji jest wykorzystanie nowoczesnych technologii oraz sieciowych metod współpracy
do stopniowego rozszerzania zasięgu i jakości usług medycznych dzisiaj trudnodostępnych z powodu
odległości, braku specjalistycznego personelu na miejscu i trudności komunikacyjnych.
Strategia zakłada wykorzystanie wszelkich istniejących metod współpracy, począwszy od kampanii
promocyjnych i edukacji, na zaawansowanych technikach teleterapii i wykorzystaniu współdzielonych baz
danych medycznych skooczywszy.
Docelowe efekty realizacji strategii to w istocie nowe możliwości funkcjonowania służby zdrowia:

przeniesienie części ciężaru związanego z obserwacją/profilaktyką stanu zdrowia z pacjenta na
służby medyczne – szczególnie wobec grup wysokiego ryzyka lub groźnych schorzeo o objawach
bagatelizowanych przez potencjalnych chorych,

automatyczny monitoring stanu zdrowia pacjenta przebywającego w odległości uniemożliwiającej
fizyczną obecnośd lekarza lub pielęgniarki, w tym także zdalne monitorowanie funkcji życiowych
pacjenta w ratownictwie medycznym,

diagnozowanie lub wykonywanie zabiegów medycznych na odległośd,

szerszy i łatwiejszy dostęp do usług medycznych na obszarach słabo zaludnionych i odległych od
specjalistycznych jednostek służby zdrowia,

szybka i łatwa propagacja wiedzy pomiędzy jednostkami służby zdrowia, pacjentami, organizacjami
pożytku publicznego, w tym również łatwośd gromadzenia informacji koniecznych do badao
naukowych,

zmiana metod pracy służby zdrowia – przeniesienie części aktywności w teleinformatyczne systemy
pracy grupowej, a tym samym częściowe uniezależnienie się od barier geograficznych wewnątrz
środowiska medycznego.
6
Powyższe cele ściśle korespondują z celami stawianymi służbie zdrowia jako takiej. Ich osiągnięcie poprawi
wskaźniki charakteryzujące zdrowie społeczeostwa, wśród których można wymienid takie jak:

statystyki wyleczeo,

wskaźniki skuteczności profilaktyki,

czas trwania terapii.
Należy również oczekiwad spadku jednostkowych kosztów profilaktyki i leczenia – głównie dzięki
wczesnemu wykrywaniu groźnych (i kosztownych) schorzeo oraz szerszemu zasięgowi działania lekarzy
specjalistów, dziś trudnodostępnych dla pacjentów z powodu odległości.
REKOMENDOWANE PROJEKTY INWESTYCYJNE
W ramach realizacji strategii planuje się uruchomienie projektów inwestycyjnych organizowanych tak, aby
inwestycje w ramach projektu były jednorodne a efekty realizacji były odczuwalne dla różnych usług/działao
medycznych a jednocześnie każdy pojedynczy projekt (grupa przedsięwzięd w ramach jednego projektu)
mógł byd realizowany możliwie niezależnie od pozostałych – co redukuje ryzyko ewentualnych zaburzeo
pomiędzy inwestycjami realizowanymi równolegle.
Rekomendowane do realizacji w pierwszej kolejności projekty inwestycyjne to:
1. Projekty dziedzinowe (medyczne)
a. ratownictwo medyczne (medycyna krótkiego czasu reakcji, cel: przyspieszenie udzielenia
pomocy medycznej):
i. telekardiologia,
ii. połączenie wideoterminalami Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych,
iii. geolokalizacja;
b. konsultacje medyczne (bez nacisku na nagłośd konsultacji, cel: poprawa jakości usług
medycznych, zwiększenie dostępności)
i. Systemy teleradiologiczne
ii. Połączenie wideoterminalami Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych
iii. Screening mammograficzny
iv. Inne projekty umożliwiające (ułatwiające) wymianę informacji na linii pacjent –
lekarz; lekarz – lekarz specjalista
c. Homemonitoring (zdalna opieka nad pacjentem, stany przewlekłe, profilaktyka,
ewentualnie urządzenia alarmowe w stanach nagłych)
i. Rehabilitacja kardiologiczna
ii. Domowy monitoring ciężarnych
iii. Opieka domowa nad osobami w wieku podeszłym
iv. Gotowe rozwiązania komercyjne możliwe do zastosowania na Lubelszczyźnie
(takie jak np. „linia życia”, monitoring kardiologiczny)
2. Projekty infrastrukturalne:
a. Zintegrowany system informatyczny wspomagający zarządzanie szpitalami
7
b. Stworzenie medycznych warstw informacyjnych w ramach projektu GIS realizowanego na
Lubelszczyźnie.
3. Projekty koordynacyjne:
a. Centrum zarządzania projektami telemedycznymi
b. Regionalne centrum koordynacji usług telemedycznych
c. Centrum kompetencji telemedycznych
Lista projektów inwestycyjnych ma charakter otwarty tak, aby każdy dobry pomysł mógł byd rozpatrzony i,
po zaakceptowaniu, włączony do listy projektów przewidzianych do realizacji.
8
9
TELEMEDYCYNA W POLSCE I NA ŚWIECIE
KIERUNKI ROZWOJU TELEMEDYCYNY NA ŚWIECIE
Określenie telemedycyna jest używane w odniesieniu do wielu różnorodnych zastosowao technik
informatycznych i telekomunikacyjnych w realizacji przy ich pomocy usług w medycynie. Telemedycyna
określa różnorodne zdalne aspekty ochrony zdrowia pacjenta, jakie realizujemy za pośrednictwem
technologii transmisji danych. W tym kontekście mówimy także o telekonsultacjach i telediagnostyce,
szkoleniach i edukacji personelu medycznego. W ramach telemedycyny realizowane są próby operacji
chirurgicznych na odległośd. W telemedycynie korzystamy bardzo często z narzędzi wideokonferencji.
Wydaje się, że po okresie przekonywania społeczeostw do telemedycyny, w rozwiniętych krajach liczba
usług telemedycznych rośnie lawinowo. Wiele rządów krajów rozwiniętych wprowadza telemedycynę w
ramach reform systemów ochrony zdrowia. Impulsem do rozwoju telemedycyny jest także społeczne
zapotrzebowanie (np. ochrona zdrowia obywateli w podeszłym wieku) jak i działalnośd indywidualnych
instytucji i osób.
Telemedycyna, czyli medycyna na odległośd, będzie w XXI wieku jedną z najprężniej rozwijających się
dziedzin nauki. Jak się podkreśla już wkrótce umożliwi ona lekarzom konsultacje z najlepszymi fachowcami,
nawet oddalonymi o setki i tysiące kilometrów, wzajemne zdalne asystowanie przy trudnych zabiegach
chirurgicznych, stałe monitorowanie przewlekle chorych pacjentów i wyników leczenia. W niektórych
krajach (jak USA, Kanada, Australia, Włochy, Japonia, kraje skandynawskie) usługi telemedyczne są już
powszechnie dostępne. Liczne programy, scentralizowane i ujednolicone bazy przechowywania danych
finansowane są w zwykle przez rząd, władze stanowe i lokalne. Bardzo ciekawe są osiągnięcia z zakresu
telemedycyny w Norwegii.
Głównym założeniem telemedycyny jest wyeliminowanie zbędnego przemieszczania się pacjentów i
specjalistów oraz zapewnienie równego dostępu do opieki medycznej wszystkim pacjentom. W Stanach
Zjednoczonych, gdzie telemedycyna jest najbardziej rozwinięta, szacuje się, że około 40% porad składa się z
prostej wymiany informacji między pacjentem a lekarzem i nie zawsze wymaga badania. Wobec powyższych
danych zdecydowano wiosną 1995 roku o wprowadzeniu telemedycyny do domu. Wymiernym efektem
było skrócenie czasu "wizyty" o około 60% bez zmniejszenia satysfakcji pacjentów. Warto zauważyd, że w
chwili obecnej istnieje bardzo bogata oferta domowych urządzeo dla zdalnej diagnostyki i całych systemów
opieki domowej. Są to na przykład system Healthman (firmy Siemens) do zapisywania w domu i wstępnego
analizowania informacji o stanie zdrowia ze wstępnymi diagnozami i zaleceniami, Medicate - system
wykorzystujący technologię internetową dla monitorowania cierpiących na astmę w domu, przenośne
stanowisko telemedyczne umożliwiające lekarzowi przeprowadzenie kompleksowych badao od
ginekologicznych po kardiologiczne i przesłanie tych wyników specjalistom, zestaw firmy Matsushita
umożliwiający zdalne monitorowanie parametrów biologicznych pacjenta: tętna, pracy serca, ciśnienia krwi,
poziomu cukru, wyglądu i ciśnienia w gałce ocznej, temperatury, itp.
Do telemedycyny zaliczamy:
10

szeroko rozumiane środowisko e-health, w tym: telediagnostykę, telekardiologię, teleradiologię,
telepatologię, telepulmonologię, telechirurgię, itp.,

specjalistyczne aplikacje telemedyczne, takie jak: telemonitorowanie i teleopiekę chorych w
warunkach domowych, szpitalne systemy informatyczne, elektroniczna dokumentacja pacjenta,
systemy wspomagania decyzji w medycynie, regionalne sieci telemedyczne,
infrastrukturę techniczną w aplikacjach telemedycznych, systemy informatyczne w zarządzaniu
ochroną zdrowia, medyczne systemy telekonferencyjne i telekonsultacyjne,
serwisy internetowe wspomagające diagnostykę, leczenie, rehabilitację i kontrolowanie chorych,
firmowe serwisy internetowe na temat rynku ochrony zdrowia, aplikacje internetowe w badaniach
naukowych.



W Internecie możemy odszukad setki stron opisu projektów telemedycznych. W wielu krajach telemedycyna
jest integralną częścią systemu ochrony zdrowia. Przytoczona lista odnośników nie jest reprezentatywna,
została wybrana arbitralnie, ma na celu dostarczenia niezbędnych informacji. Można sięgnąd do baz danych
z adresami zasobów www. Jedną z takich internetowych baz danych jest portal TIE (Telemedicine
Information Exchange) wspomagana przez National Library of Medicine.
ZDALNA KOMUNIKACJA PACJENT – LEKARZ
Istnieją dwa główne kierunki rozwoju technik pozwalających na zdalną opiekę medyczną i zapewnienie
ciągłego kontaktu pacjenta ze służbą zdrowia tj.


monitoring – stosowany w domach, jednostkach ratunkowych oraz w obrębie jednostek służby
zdrowia;
telediagnoza – umożliwiająca przeprowadzenie badania i postawienie diagnozy na odległośd.
Najsilniejszy rozwój dotyczy obecnie usług medycznych dostępnych dla pacjenta w domu, głównie dzięki
wzajemnemu zrozumieniu służb medycznych i dostawców technik (ok. 10% prezentacji ofert i 10%
prezentacji potrzeb poświęcono zagadnieniu „home – general” na konferencji w ATA 2007 w Nashville).
Szczególną uwagę obie strony poświęcają terapii chorób przewlekłych wymagających stałego kontaktu
pacjenta z lekarzem i jednocześnie nie wymagających hospitalizacji np. cukrzyca.
Szeroka oferta narzędzi i technik telekomunikacyjnych przygotowana przez dostawców sprzętu i usług
telekomunikacyjnych dla służb medycznych nie spotyka się jeszcze z odzewem po stronie służb medycznych.
WSPÓŁDZIELENIE INFORMACJI I WIEDZY W SŁUŻBACH MEDYCZNYCH
Trend ten stanowi naturalne wykorzystanie w medycynie współczesnych technik wymiany wiedzy –
począwszy od baz wiedzy i telekonferencji, na e-learningu skooczywszy. Służby medyczne skoncentrowane
są przy tym na rozwoju metod dedykowanych dla poszczególnych specjalności medycznych, a dostawcy
technologii teleinformatycznych prezentują bardziej ogólne (uniwersalne) metody wspomagające wymianę
wiedzy. Można na tej podstawie postawid tezę, że:
11


standardy gromadzenia i wymiany wiedzy medycznej z użyciem technologii informatycznych
dopiero się tworzą,
istnieje wiele rozwiązao pozwalających na wymianę wiedzy pomiędzy ośrodkami akademickimi,
stowarzyszeniami, organizacjami etc.
1
Dalszy rozwój wymiany informacji i wiedzy jest silnie związany z rozwiązaniami typu EHR (patrz dalej) o
zasięgu ogólnokrajowym lub międzynarodowym – pozwalającymi na dostęp do szczegółowych i
kompletnych danych medycznych milionów pacjentów.
SYSTEMY TELEINFORMATYCZNE WSPOMAGAJĄCE KONKRETNE SPECJALNOŚCI
MEDYCZNE
Rozwój systemów informatycznych wspomagających konkretne dziedziny medycyny dotyczy przede
wszystkim tych specjalności, gdzie typowo występuje jeden z czterech poniższych czynników:




wykorzystywane są wzajemne konsultacje lekarskie dotyczące wyników badao,
liczba badao wymagających wizyty pacjenta w ośrodku służby zdrowia jest istotnie niższa niż liczba
konsultacji (odbywających się bez udziału pacjenta) koniecznych do postawienia diagnozy,
schorzenia są przewlekłe i wymagają systematycznych, powtarzalnych co do charakteru i zakresu,
badao lekarskich, których wyniki powinny byd gromadzone i analizowane łącznie w obrębie
dłuższego okresu czasu,
schorzenia mają charakter masowy.
Odrębnym, intensywnie rozwijającym się wątkiem specjalistycznym jest ratownictwo medyczne.
Generalnie, ogólna oferta rynku rozwiązao teleinformatycznych jest jeszcze słabo sprofilowana na
specjalizacje medyczne. W już zrealizowanych projektach telemedycznych dedykowanych konkretnym
specjalnościom np. kardiologii, ogólnodostępne technologie zostały dostosowane do konkretnych wymagao
konkretnego projektu.
SYSTEMY INFORMATYCZNE WSPOMAGAJĄCE ZARZĄDZANIE SŁUŻBĄ ZDROWIA
Dominującym kierunkiem rozwoju są systemy:


ułatwiające dostęp do historii chorób danego pacjenta – rozwiązania z rodziny EHR),
2
systemy wspomagające zarządzanie – rozwiązania z rodziny ERP .
Wokół tych rozwiązao tworzone są standardy (formaty) przechowywania wyników badao oraz standaryzacja
terapii do postaci procesu biznesowego zarządzanego z pomocą systemu.
1
Electronic Health Record – karta informacyjna pacjenta przechowywana, aktualizowana i udostępniana przez system
informatyczny.
2
ERP – Enterprise Resource Planning: standard zintegrowanych systemów informatycznych wspomagających
zarządzanie przedsiębiorstwami.
12
Obecnie istnieje wiele lokalnych rozwiązao ograniczonych zasięgiem do jednej jednostki lub grupy jednostek
służby zdrowia. Pierwsze projekty z dziedziny EHR zrealizowano pod koniec lat dziewięddziesiątych XX wieku
(Kanada, USA, Norwegia), obecnie tworzone są standardy ogólnokrajowe oraz ponadnarodowe np. będący
w toku projekt powołany przez National Health Service w Wielkiej Brytanii.
Systemy ERP posiada wiele dużych szpitali w Europie Zachodniej, USA i Kanadzie i są to rozwiązania dojrzałe,
rozwijane podobnie jak inne ERP w innych branżach. Należy oczekiwad stopniowego rozszerzania zasięgu
stosowania tych systemów oraz rozwoju standardów informatycznych wspomagających zarządzanie
działaniami wykonywanymi wspólnie przez kilka jednostek służby zdrowia.
PRAWNE I FINANSOWE REGULACJE DLA USŁUG TELEMEDYCZNYCH
Rozwój technologii teleinformatycznych i obserwowana w związku z nim zmiana w sposobie świadczenia
usług medycznych wymuszają dyskusje na temat prawnych i finansowych uregulowao. Temat ten pojawia
się na każdej konferencji poświęconej telemedycynie, czasem wręcz dominuje (blisko 20% wystąpieo na
ATA 2007 w Nashville, kilka dużych prezentacji na TTeC 2007 w Tromso).
Najważniejsze zagadnienia to:

metody rozliczania usług świadczonych zdalnie, w tym np. czas pracy lekarza dyżurującego w
domu,


bezpieczeostwo związane z dostępem i przetwarzaniem danych pacjenta,
finansowanie projektów telemedycznych.
W chwili obecnej rozwijane jest ustawodawstwo lokalne, ograniczone do poszczególnych paostw. Należy się
jednak spodziewad działao o charakterze międzynarodowym.
Niedoskonałośd uregulowao stanowi, obok gruntownej zmiany w sposobie i podejściu do usług
medycznych, najważniejszą barierę w rozwoju telemedycyny.
ASPEKTY LUDZKIE W TELEMEDYCYNIE
Ograniczenie kontaktu osobistego pomiędzy pacjentem i lekarzem postrzegane jest przez pacjentów jako
odhumanizowanie opieki medycznej. Szczególnie dotyczy to osób starszych. Problem jest dostrzega przede
wszystkim personel medyczny (ok. 6% ogółu wystąpieo na konferencji ATA 2007 w Nashville oraz jeden z
trzech główny wątków tematycznych na TTeC 2007 w Tromso), dostawcy technologii ten aspekt raczej
pomijają. Kluczowa rola w ograniczeniu negatywnych skutków stosowania telemedycyny przypadnie
najprawdopodobniej średniej kadrze medycznej, która przejmie znaczną częśd tradycyjnych, osobistych
kontaktów z pacjentem. Przemawiają za tym przede wszystkim względy ekonomiczne.
13
TELEMEDYCYNA W POLSCE I NA LUBELSZCZYŹNIE
DZIAŁANIA WOKÓŁ TELEMEDYCYNY W POLSCE
Dotychczas systemy telemedyczne rozwijają się w Polsce w sposób niekontrolowany (mamy na myśli brak
uregulowao prawnych oraz brak odpowiedniej struktury w Ministerstwie Zdrowia). Ciekawsze projekty
telemedyczne w Polsce opisane są w Internecie, poniżej mamy odnośniki:

Katedra Patomorfologii Akademii Medycznej w Poznaniu: http://ampat.amu.edu.pl

Klinika Kardiologii II Wydział Lekarski AM: http://www.rutel.org.pl/kielce/sonta.html#osrodek

Krakowskie
Centrum
Telemedycyny
http://www.telemedycyna.krakow.pl/

Polskie Towarzystwo Kardiologiczne: http://www.ptkardio.pl

Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego: http://www.nadcisnienie.med.pl

Śląska Akademia Medyczna: http://salve.slam.katowice.pl/Telemed.htm

TELEMED: http://www.telemed.org.pl/

Teleradiologiczny projekt w Lublinie: http://rtg.specjal.szpital.lublin.pl/

Zakład Bioinformatyki i Telemedycyny CMUJ: http://bit.cm-uj.krakow.pl
i
Medycyny
Zapobiegawczej:
Instalacja do teleradiologii w Zakładzie Radiologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie została
uruchomiona jako pierwsza w kraju w 1998 roku. W Lublinie w 1999 roku uruchomiono pierwszy w Polsce
system teleradiologii do celów radioterapii, w ramach tego systemu przesyłano obrazy tomografii
komputerowej ze Szpitala Wojewódzkiego do Centrum Onkologii przy wykorzystaniu specjalnie zbudowanej
linii światłowodowej o długości 11 km. Telemedycyna w Polsce jest współcześnie wykorzystywana przede
wszystkim do monitoringu pacjentów z problemami kardiologicznymi, oraz do konsultowania wyników
badao, np. zdjęd rentgenowskich.
Sekcja Telemedycyny Polskiego Towarzystwa Lekarskiego została założona w 2001 roku. Inicjatorem
założenia Sekcji i jej prezesem został dr Marian R. Baraniecki. Vice-prezesami są: dr Krystyna Podgórska i dr
Adam Czarnecki. Obecnie Sekcja Telemedycyny PTL liczy ponad 100 osób. Są w niej profesorowie,
ordynatorzy i dyrektorzy klinik i szpitali, lekarze z różnych regionów Polski a także lekarze polscy
praktykujący za granicą.
Zorganizowano i przeprowadzono wiele seminariów i zebrao naukowych, m.in. interaktywne videotransmisje zarówno z kraju jak i z zagranicy: np. wykłady i seminaria z Waszyngtonu (USA), czy z operacji
serca z Centrum Zdrowia Dziecka. Sekcja Telemedycyny PTL wraz z firmą TELEMED w Warszawie
współorganizowała video-transmisje. TELEMED dla tych celów zainstalował trzy linie ISDN w siedzibie PTL
oraz m. in. udostępnił urządzenia video-konferencyjne (video-kodery) wraz z obsługą techniczną.
W Polsce można już przeprowadzad internetowe badania wzroku i słuchu, trwają prace nad
przekazywaniem z domu wyników badao poziomu cukru czy EKG. Filmy z operacji dają studentom okazję
14
obserwowania najlepszych chirurgów, a przesyłanie wyników badao obrazowych ułatwiają diagnozę bez
uciążliwego transportowania pacjenta.
Patolodzy i radiolodzy mogą przesyład obrazy tkanek czy wyniki badao do konsultanta tanio i szybko.
Świętokrzyskie Centrum Onkologii używa techniki komputerowej przy planowaniu leczenia pacjentów z
nowotworami, wykorzystując do tego również sprzęt innych placówek. Współpraca Centrum z Ukrainą ma
w przyszłości pozwolid na zdalne konsultowanie tamtejszych pacjentów.
W celu rozpowszechnienia telemedycyny w Polsce powstało Konsorcjum Telemedyczne TeleInterMed.
Inicjatorami są Instytut Kardiologii w Aninie, Naukowa i Akademicka Sied Komputerowa (NASK), Klinika
Chirurgii Serca, Naczyo i Transplantologii Uniwersytetu Jagiellooskiego, Świętokrzyskie Centrum Onkologii,
Szpital Specjalistyczny im. E. Szczeklika w Tarnowie i Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH.
Prof. Zbigniew Religa, zaangażowany w telemedycynę od lat, zamierza wprowadzid do krajowej praktyki
roboty kardiochirurgiczne. Wtedy można będzie nie tylko zdalnie konsultowad, ale i operowad chorego w
innym mieście, a nawet powierzyd nietypowy i trudny zabieg specjaliście z innego kontynentu.
W 2005 roku zgłoszono do realizacji projekt „Regionalna sied telemedyczna” w Krakowie. Szpital
Uniwersytecki w Krakowie przeprowadził z powodzeniem techniczne próby pilotażowe. W wyniku realizacji
projektu są przesyłane dane medyczne z ośrodków regionalnych do ośrodka referencyjnego. Przygotowane
do konsultacji telemedycznych obszary medycyny to: angiografia, wczesna diagnostyka niedotlenienia
mięśnia sercowego, obrazy diagnostyczne CT, obrazy klasycznej diagnostyki RTG.
W latach 2002 – 2007 zrealizowano Kujawsko-Pomorską Sied Informacyjną, dzięki której zrealizowano
usługę e-Health. Projekt realizują władze Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Akademia TechnicznoRolnicza w Bydgoszczy oraz Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zakres usług tego projektu to:




telediagnostyka:
– telekardiografia (telemonitoring EKG) – przekazanie wyników badao pracy serca (krzywej
EKG) do ośrodka diagnostyki kardiologicznej w celu oceny wyników badao;
– telekonsultacja – przeprowadzenie telekonferencji w celu uzyskania konsultacji i
postawienia diagnozy, przy jednoczesnym dostępie do wyników badao z aparatury
medycznej, szczególnie w takich obszarach jak lekarz pierwszego kontaktu;
teleedukacja: prowadzenie wykładów za pośrednictwem kamer i technik internetowych
(transmisja do wielu odbiorców) oraz metodą internetowych konferencji;
telepomoc: usługi umożliwiające szybki kontakt osób potrzebujących pomocy zarówno w zakresie
zdrowia, bezpieczeostwa, jak i normalnego egzystowania w środowisku;
informacja medyczna: grupa usług związanych z informacją medyczną
i poradnictwem medycznym oraz dostępem do baz danych
(kontakt pacjent – "wirtualny lekarz").
Program telemedycyny w województwie kujawsko-pomorskim obejmuje:


telekardiologię
teleonkologię
15


telepulmonologię
telepsychiatrię.
W 2007 roku w Wielkopolsce ruszyła pilotażowa wersja systemu komunikacji medycznej (telemedycyny).
Akademia Medyczna w Poznaniu z Instytutem Informatyki Politechniki Poznaoskiej koordynują na odległośd
telekonsultacje medyczne w 12 szpitalach województwa wielkopolskiego.
Dzisiaj już 45 proc. przypadków zawału serca jest leczonych w Polsce za pomocą zabiegów angioplastyki.
Daje nam to wysokie miejsce w ścisłej światowej czołówce. Wprowadzenie systemu telemedycyny
ratunkowej znacznie poprawia te statystyki. W regionie Zamościa przez nieco ponad 4 miesiące
pilotażowego funkcjonowania systemu LIFENET, przeprowadzono 210 transmisji, z których aż 73 skooczyły
się zabiegami.
Najbardziej rozpowszechnionym systemem telemedycyny ratunkowej jest działający w Polsce od ponad 3
lat system LIFENET. Składa się on po stronie nadawczej z defibrylatora LIFEPAK® 12, wyposażonego w moduł
do teletransmisji, zaś po stronie odbiorczej jest to profesjonalna medyczna stacja odbiorcza LIFENET® RS.
Stacja odbiorcza i oprogramowanie są zgodne z dyrektywą 93/42/EEC, co zapewnia wysoką jakośd zapisu
(zwłaszcza w porównaniu z wydrukiem z faksu), odpowiednią prędkośd i niezawodnośd transferu oraz
archiwizację danych pacjenta oraz możliwośd ich dalszego przesyłania. Kompatybilnośd systemu po stronie
nadawczej i odbiorczej zmniejsza do minimum ryzyko błędów wynikających z niedoskonałości połączeo
telekomunikacyjnych czy wręcz zerwania transmisji.
Przez ponad 3 lata działania systemu wykonano w Polsce blisko 8 tys. transmisji EKG. W chwili obecnej w
systemie telemedycyny ratunkowej pracuje w Polsce 22 spośród ok. 70 ośrodków kardiologii inwazyjnej.
Zapis EKG transmituje do nich już ok. 350 defibrylatorów LIFEPAK® 12, zainstalowanych w karetkach
pogotowia lub SOR-ach. Najlepszymi rozwiązaniami mogą się poszczycid województwa kujawsko-pomorskie,
śląskie, mazowieckie, lubelskie i podlaskie. W ostatnich miesiącach do działających lub nowo powstających
systemów włączono 30 karetek z powiatów starogardzkiego, radomskiego i leżajskiego.
Dla porównania – w Wielkiej Brytanii działa 110 stacji odbiorczych LIFENET® RS, a transmituje do nich 2200
defibrylatorów. W Skandynawii (Szwecja, Norwegia, Finlandia, Dania) jest łącznie 124 stacji i 1450
defibrylatorów transmitujących. W ciągu roku w całej Europie dokonuje się 250 tys. transmisji.
WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA
Już wkrótce polskie i niemieckie kliniki w euroregionie Pomerania zostaną połączone siecią internetową,
dzięki czemu pacjenci, cierpiący na nowotwory, otrzymają szybszą i lepszą opiekę. Utworzenie takich
internetowych połączeo zapowiedział Norbert Hosten z kliniki uniwersyteckiej w Greifswaldzie.
Telemedyczna sied pozwoli szybko przekazywad obrazy rentgenowskie i inne dane, dzięki czemu pacjent nie
będzie musiał jeździd na badania do różnych ośrodków, a potem z wynikami do lekarza-specjalisty. Do tej
pory siecią internetową połączono już kliniki w takich miastach północno-wschodnich Niemiec, jak Bergen,
Stralsund, Greifswald, Ueckermuende i Pasewalk. W lipcu dojdą kolejne, między innymi w Anklam i Wolgast
oraz w Poznaniu i Szczecinie. Będzie to kolejny krok w zacieśnianiu medycznych powiązao między Polską a
wschodnim regionem Niemiec. W Meklemburgii-Pomorzu Przednim, landzie graniczącym z naszym
16
województwem zachodniopomorskim, pracuje już ponad 40 polskich lekarzy. Zostali ściągnięci, ponieważ na
tym obszarze Niemiec opieka medyczna jest bliska załamania. Jak w tych dniach ujawniły władze tego landu,
co czwarty pracujący tam lekarz zbliża się do wieku emerytalnego, a do przejmowania po nich praktyk nie
ma chętnych na miejscu.
DZIAŁANIA WOKÓŁ TELEMEDYCYNY W REGIONIE LUBELSKIM
W Lublinie rozpoczął się drugi etap prac nad połączeniem wszystkich szpitali i ośrodków zdrowia regionu
siecią teleinformatyczną – opracowywanie projektów w poszczególnych dziedzinach, takich jak radiologia,
kardiologia, choroby wewnętrzne, medycyna ratunkowa. Pracują nad tym naukowcy i lekarze. Fundusze
unijne przekazuje lubelski Urząd Marszałkowski. Pierwszy etap działao wokół telemedycyny obejmował
przegląd zakresu informatyzacji szpitali. Projekty, w sumie kilkanaście opracowao, pisali lubelscy lekarze
oraz informatycy i technicy. Projektem zarządza Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie.
Niniejsza strategia jest kolejnym krokiem w rozwoju telemedycyny w regionie.
17
LUBELSKIE PROJEKTY DZIEDZINOWE W TOKU
Mimo braku uregulowao prawnych w Lublinie realizowane są kolejne projekty telemedyczne. W 2007 roku
szpitale w Radzyniu Podlaskim i Biłgoraju zostały połączone liniami transmisyjnymi z Zakładem Radiologii
Lekarskiej Akademii Medycznej w Lublinie. Szpitale powiatowe transmitują dane z badao radiologicznych a
zespół prof. Andrzeja Dropa je konsultuje.
W zamojskim szpitalu im Papieża Jana Pawła II działa system teletransmisji dzięki któremu pacjenta z
zawałem serca jadącego w karetce pogotowia może zdiagnozowad lekarz dyżurujący na oddziale kardiologii.
Projektem kieruje prof. A. Kleinrok.
Urządzenia do przesyłania danych zostały zainstalowane m.in. w karetkach w Zamościu, Chełmie, Janowie
Podlaskim, Lublina.
Poważnym mankamentem istniejącego systemu jest brak w Lublinie Centrum, do którego spływałyby dane z
ambulansów. Wg prof. Teresy Widomskiej-Czekajskiej koszt takiego Centrum w Kalince Kardiologii Lublinie
to kwota rzędu 50 tys. zł.
Zaczęto także wyposażad lubelskie karetki w systemy do teletransmisji EKG. Koszt dostosowania jednego
ambulansu to kwota około 20 tys. zł. Karetki są wyposażane w odpowiednie defibrylatory, telefony
komórkowe i faksy. Dyrektor Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Lublinie twierdzi, że
problemem jest brak ośrodków, które miałyby odbierad EKG pacjenta z zawałem serca. Do współpracy jest
gotowy Szpital Wojewódzki w Lublinie, który dysponuje pracowniami hemodynamicznymi. Wg. ordynatora
oddziału kardiologicznego Szpitala Wojewódzkiego doktora Waldemara Rumioskiego diagnoza na odległośd
pozwoli uratowad więcej osób z zawałem serca. Drugim szpitalem w Lublinie gdzie mogą trafiad wykresy
EKG jest Klinika Kardiologii przy ul. Jaczewskiego. Szpital Wojewódzki w Lublinie współpracuje w zakresie
kardiologii także ze szpitalami w Bychawie i Bełżycach.
W Zakładzie Radiologii Lekarskiej AM w Lublinie uruchomiono system PACS, służący do archiwizowania i
przesyłania wyników badao radiologicznych. Prof. Andrzej Drop twierdzi, że system znacznie skróci czas
diagnozy. Rozbudowa systemu pozwoli na transmisję danych obrazowych do innych placówek służby
zdrowia.
Do głównych projektów telemedycyny w rejonie lubelskim zaliczyd można:





Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013,
system telemedyczny w stanach zagrożenia życia. Telediagnostyka, telekonsultacje i przepływ
danych operacyjnych w organizacjach ratownictwa medycznego województwa lubelskiego,
Prognozowany czas realizacji: I etap do 31 grudnia 2007 r., II etap do 31 grudnia 2008 r.,
Strategia rozwoju usług teleradiologicznych w regionie lubelskim – Centrum Teleradiologiczne
„TeleRad Lublin”,
Połączenie siecią videoterminali oddziałów ratunkowych oraz izb przyjęd szpitali Lublina i
województwa oraz Centrów Powiadamiania Ratunkowego,
Telemedyczny system na bazie technologii satelitarnych i geograficznych informacji o terenie,
18



Telemetryczny przekaz krzywej EKG, jej interpretacja oraz telekonsultacja kardiologiczna,
Wykorzystanie technik telemedycznych w programie wczesnego wykrywania raka piersi u kobiet w
województwie lubelskim,
Zastosowanie telemedycyny w kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej (KRK).
STAN INFORMATYZACJI SŁUŻBY ZDROWIA W REGIONIE LUBELSKIM
Niniejszy rozdział opracowany został na podstawie ekspertyzy dotyczącej stanu informatyzacji placówek
3
medycznych na terenie województwa lubelskiego.
ZASOBY INFORMATYCZNE
Około 30% placówek posiada komputery z oprogramowaniem biurowym. Zasoby informatyczne,
obejmujące dostęp do sieci, występują w ok. 40% placówkach, zaś obejmujące przepływ danych
medycznych – 18%.
W większości placówek znajdują się pojedyncze komputery, a 12% placówek deklaruje posiadanie ponad 5
komputerów.
Przepustowośd łączy internetowych w placówkach posiadających taki dostęp – najczęściej 1 lub 2 Mb/s.
37% ośrodków deklaruje posiadanie specjalnego działu lub grupy osób odpowiedzialnych za zasoby
informatyczne.
Posiadanie urządzeo zgodnych ze standardami wymiany danych medycznych – aparat EKG, tomograf
komputerowy, urządzenie radiologiczne – po 5%.
Wdrożone systemy informatyczne to najczęściej różne moduły KS Sodem i InfoMedica oraz PACS, RIS,
Clininet i HIS.
28% respondentów oceniła jakośd struktury informatycznej jako niezadowalającą. Wysokie i bardzo wysokie
zadowolenie zadeklarowało ok. 17% badanych, natomiast jakośd podłączenia do internetu jest dla ok. 40%
satysfakcjonująca.
3
Telemedycyna – Ekspertyza dotycząca stanu informatyzacji placówek medycznych na terenie
województwa lubelskiego. Relationship Perspective, Badania – Edukacja – Wdrożenia. Opracowanie Robert
Porzak. Ekspertyza wykonana na podst. danych z ankietyzacji przeprowadzonej w 488 ośrodkach
medycznych województwa lubelskiego. Badaniami objęto 18 powiatów.
19
WYMIANA DANYCH Z INNYMI OŚRODKAMI
Działania prowadzone w zakresie wymiany danych prowadzone są przez 53-65% placówek. Obejmują
informacje medyczne (ok. 40% min. 1 w miesiącu), i statystyczne (ok. 1/3 placówek). Informacje w celach
rozwojowo-szkoleniowych przepływają zwykle kilka razy w roku. Dane niemedyczne wymieniane są głównie
z NFZ (ok. 60%) i szpitalami.
BARIERY
Dla 75% respondentów barierami są ograniczenia finansowe, dla 60% - braki sprzętu, a dla 40% braki
oprogramowania. Częśd badanych wymienia brak doświadczeo i fachowego personelu.
PLANY ROZWOJOWE
Plany rozwojowe obejmują głównie zwiększenie ilości sprzętu komputerowego (44%). Jedna czwarta
ankietowanych planuje założenie lub ulepszenie sieci wewnętrznej i dostępu do internetu. 18% instytucji
deklaruje brak środków na plany.
REKOMENDACJE I POTRZEBY
Większośd badanych (40%) nie potrafiła wymienid żadnego projektu godnego uwagi. Ankietowani
wskazywali najczęściej na użytecznośd projektów służących połączeniu jednostek medycznych w regionie
oraz korzyści wynikające ze zdalnej diagnostyki.
Ponad połowa oczekiwao respondentów kierowanych do władz samorządowych dotyczy uzyskania środków
finansowych. Częśd instytucji oczekuje ze strony samorządu także przeprowadzenia komputeryzacji oraz
szkoleo z zakresu informatyzacji i z zakresu wdrażania projektów unijnych. Oczekiwania wobec instytucji
naukowych obejmują szkolenia i współpracę oraz ujednolicenie programów.
20
KATEGORYZACJA INSTYTUCJI
Podobieostwo zasobów informatycznych dostępnych badanym instytucjom pozwoliło wyodrębnid trzy
grupy placówek, różniące się stopniem informatyzacji oraz zakresem korzystania z usług personelu
informatycznego w sposób doraźny lub poprzez tworzenie stałych zespołów.
Zasoby informatyczne
Rysunek 1. Zasoby informatyczne placówek medycznych
67,6%
1
18,4%
9,1%
0%
20%
40%
60%
80%
Względnie wysokie nasycienie zasobami informatycznymi
niskie i przeciętne nasycenie zasobami informatycznymi
brak zasobów informatycznych
źródło: opracowanie własne na podst. Ekspertyza dot. stanu informatyzacji placówek medycznych
na terenie woj. lubelskiego
Instytucje, w których nie występują zasoby informatyczne (9,1%), to oddziały szpitali w miejscowościach
poniżej 100 tys. mieszkaoców, przychodnie POZ oraz przychodnie specjalistyczne i stacje pogotowia
ratunkowego. Instytucje te wymagają przede wszystkim wyposażenia w sprzęt i zapewnienia szerokiego
wsparcia doświadczonego personelu wdrażającego rozwiązania informatyczne.
Instytucje o niskim i przeciętnym nasyceniu zasobami informatycznymi (18,4%) to głównie oddziały szpitali z
mniejszych miejscowości oraz oddziały Szpitala Wojewódzkiego. Korzystają głównie z komputerów z
oprogramowaniem biurowym i komputery te nie są podłączone do sieci. Uzupełnienie sprzętu oraz
stworzenie wewnętrznej sieci wymiany danych powinno byd pierwszym etapem realizacji projektów
rozwoju zasobów telemedycznych w tych instytucjach. Dalszym krokiem może byd szersze wsparcie
wymiany danych medycznych i edukacyjnych. Użytecznym byłoby wdrożenie kampanii informacyjnoedukacyjnych ukazujących decydentom i potencjalnym użytkownikom funkcjonalnośd rozwiązao
telemedycznych.
21
Instytucje o względnie wysokim nasyceniu zasobami informatycznymi (67,7%) korzystają z przesyłu danych
niemedycznych i medycznych w sieci. Są to najczęściej oddziały szpitalne z Lublina, niektóre przychodnie
POZ, oddziały Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego i Szpitala Kolejowego oraz kliniki Akademii
Medycznej. Instytucje te często posiadają aparaturę przystosowaną do gromadzenia i transmisji danych
telemedycznych. Stosują też programy do obsługi administracyjnej i do wymiany danych diagnostycznych.
Instytucje te mogłyby odnieśd największe korzyści z wdrożenia kompleksowych programów wymiany
danych medycznych i niemedycznych oraz integracji ich zasobów w szerszym systemie.
KOMENTARZ DO BADANIA ANKIETOWEGO
Dominujące pozycje części kategorii wymienionych w zestawieniach wynikają nie tylko z ich typowości, ale
częściowo z faktu, iż dana odpowiedź została powtórzona w identycznie wypełnionych ankietach z różnych
oddziałów danego szpitala. Taka zgodnośd zaburzała najsilniej wyniki tych pytao, w których między
pozostałymi respondentami występuje duże zróżnicowanie odpowiedzi, np. pytao o posiadane urządzenia i
programy, rekomendacje czy też plany i oczekiwania. Sytuacja nieprzypadkowej zgodności odpowiedzi z
różnych oddziałów dotyczyła przede wszystkim trzech lubelskich szpitali: Szpitala Wojskowego oraz
Dziecięcego Szpitala Klinicznego, a w odniesieniu do oprogramowania także Szpitala
Neuropsychiatrycznego.
Wyniki i wskazania zawarte w powyższym opracowaniu należy traktowad z ostrożnością. Zalecana jest
weryfikacja i zmodyfikowanie procedur ankietyzacji w kolejnych badaniach tego typu.
22
23
KONCEPCJA ROZWIĄZAO TELEMEDYCZNYCH NA LUBELSZCZYŹNIE
CELE I SPODZIEWANE EFEKTY WDROŻENIA PROJEKTÓW TELEMEDYCZNYCH NA
LUBELSZCZYŹNIE
Głównym celem jest usprawnienie funkcji realizowanych przez placówki służby zdrowia poprzez
wykorzystanie nowoczesnych technologii teleinformatycznych, co w rezultacie powinno przełożyd się w
sposób mierzalny na:

statystyki wyleczeo,

parametry jakościowe opieki medycznej (w tym profilaktyki i ratownictwa),

koszty usług medycznych.
Poniższe cele odnoszą się do czasu realizacji strategii rozwoju telemedycyny w regionie lubelskim w latach
2008-2012 i zostały opracowane w odniesieniu do paostwowej służby zdrowia.
Dla ogółu planowanych działao związanych z telemedycyną wyróżnid można następujące cele:
1.
poprawa dostępu do konsultacji medycznych i badao diagnostycznych przypadająca na
statystycznego pacjenta, mierzona większą liczbą i wyższą jakością dostępnych usług medycznych,
2.
poprawa diagnozowania chorób we wcześniejszych stadiach rozwoju,
3.
ograniczenie zjawiska kontynuacji leczenia w przypadku błędnej / spóźnionej diagnozy,
4.
ograniczenie kosztów konsultacji medycznych oraz szeroko rozumianej komunikacji, która
dotychczas wymagała fizycznego kontaktu ludzi, a w warunkach stosowania telemedycyny wymaga
jedynie przesłania danych (badanie, dane multimedialne czy wręcz konsultacja przez telefon),
5.
ograniczenie średniej liczby przemieszczeo pacjentów i zespołów medycznych przypadających na
dane działanie (akcja ratownicza, terapia wybranego schorzenia etc.) – korzyści zarówno medyczne
(wzrost wskaźnika wyleczeo etc.) jak i ekonomiczne (redukcja kosztów jednostkowych zabiegu,
porady lekarskiej etc.),
6.
redukcja ilości powtórzeo badao lekarskich wynikających z niewiedzy o działaniach
podejmowanych przez inne jednostki służby zdrowia wobec tego samego pacjenta,
7.
przyspieszenie reakcji służb medycznych w sytuacjach nagłych, mierzone przeżywalnością w tzw.
4
złotej godzinie ,
4
Złota godzina – pierwsza godzina począwszy od momentu zaistnienia zagrożenia życia.
24
8.
redukcja czasu niezbędnego do postawienia diagnozy – poprzez dostęp do danych pacjenta
niezależnie od miejsc leczenia i obecnego miejsca pobytu pacjenta,
9.
oszczędności wynikające z szeroko rozumianych usprawnieo administracyjnych np. rejestracja
pacjentów drogą elektroniczną,
10. oszczędności czasu i pieniędzy pacjentów, którzy mogą uzyskad stosowną pomoc medyczną bez
konieczności fizycznego dotarcia do odległego lekarza – specjalisty,
11. korzyści społeczne wynikające z łatwo dostępnej informacji nt. działania służby zdrowia np. łatwośd
uzyskania informacji o dyżurach lekarzy specjalistów, terminach odbioru wyników badao etc,
12. korzyści wynikające ze standaryzacji technologii teleinformatycznych (w tym telekomunikacyjnych)
w służbie zdrowia,
13. zmiana subiektywnej społecznej oceny jakości działania służby zdrowia w regionie,
14. ułatwienie realizacji badao naukowych dotychczas wymagających, pracochłonnych działao
koordynacyjnych oraz scalania danych rozproszonych po różnych jednostkach służby zdrowia.
Docelowe efekty realizacji strategii to w istocie nowe możliwości funkcjonowania służby zdrowia:

przeniesienie części ciężaru związanego z obserwacją/profilaktyką stanu zdrowia z pacjenta na
służby medyczne – szczególnie wobec grup wysokiego ryzyka lub groźnych schorzeo o objawach
bagatelizowanych przez potencjalnych chorych,

automatyczny monitoring stanu zdrowia pacjenta przebywającego w odległości uniemożliwiającej
fizyczną obecnośd lekarza lub pielęgniarki, w tym także zdalne monitorowanie funkcji życiowych
pacjenta w ratownictwie medycznym,

diagnozowanie i konsultacje medyczne na odległośd

wykonywanie zabiegów medycznych na odległośd,

szerszy i łatwiejszy dostęp do usług medycznych na obszarach słabo zaludnionych i odległych od
specjalistycznych jednostek służby zdrowia,

szybka i łatwa propagacja wiedzy pomiędzy jednostkami służby zdrowia, pacjentami, organizacjami
pożytku publicznego, w tym również łatwośd gromadzenia informacji koniecznych do badao
naukowych,

zmiana metod pracy służby zdrowia – przeniesienie części aktywności w teleinformatyczne systemy
pracy grupowej, a tym samym częściowe uniezależnienie się od barier geograficznych wewnątrz
środowiska medycznego.
Niniejsza strategia zakłada ustalenie podstawowych zasad budowy rozwiązao telemedycznych i
zainicjowanie budowy sieci współpracy jednostek medycznych na terenie województwa, ze szczególnym
uwzględnieniem placówek, których organem założycielskim jest Samorząd Województwa Lubelskiego.
MODEL REALIZACJI STRATEGII
25
Przedsięwzięcia o dużej skali i ukierunkowane na długoterminowe osiąganie celów strategicznych
realizowane są na świecie przy pomocy tzw. programów projektów. Poniższy opis charakteryzuje taki
program zgodnie z metodyką Managing Successful Programmes by Office of Government Commerce,
brytyjskim standardem zalecanym przez Unię Europejską dla przedsięwzięd finansowanych ze środków UE i
realizujących cele społeczne.
Program Telemedycyna Lubelska ukierunkowany jest na realizację większości celów i osiągnięcia większości
rezultatów możliwych do osiągnięcia przy zastosowaniu podejścia „tele” w usługach medycznych.
Jako taki, wymaga koordynacji działao różnych środowisk oraz uruchomienia zestawu projektów
dziedzinowych realizujących cele cząstkowe. Każdy pojedynczy projekt wchodzący w skład programu z
założenia realizuje określony podzbiór celów i dostarcza określony podzbiór rezultatów programu. Sam
program wymaga powołania i utrzymania organizacji zarządzającej wszystkimi projektami składowymi, w
celu utrzymania harmonii pomiędzy nimi w każdym czasie i w każdych warunkach.
Stąd proponujemy powołanie Regionalnego Centrum Koordynacji Usług telemedycznych wraz Centrum
Zarządzania Projektami Telemedycznymi, oraz realizację kilku dziedzinowych projektów inwestycyjnych z
jasno zdefiniowanym zakresem i celami. Projekty dziedzinowe łączą w sobie różne inicjatywy zorganizowane
w taki sposób, aby:

inwestycje w ramach projektu były jednorodne, a efekty realizacji były odczuwalne dla różnych
usług/działao medycznych jednocześnie,

każdy pojedynczy projekt (grupa przedsięwzięd w ramach jednego projektu) mógł byd realizowany
możliwie niezależnie od pozostałych – co redukuje ryzyko ewentualnych zaburzeo pomiędzy
inwestycjami realizowanymi równolegle.
Każdy kolejny zrealizowany projekt w ramach programu będzie wzmacniał sprawnośd realizacji celów i
rezultatów programu, w tym także wzmacniał efekty realizacji wcześniej zrealizowanych projektów
dziedzinowych.
Każdy dziedzinowy projekt inwestycyjny porusza jedną wybraną dziedzinę techniczną, technologiczną lub
organizacyjną.
Każdy zdefiniowany w niniejszej strategii projekt jest skalowalny tzn. zakres projektu można dostosowad do
warunków, które zaistnieją w momencie jego powołania. Stąd każdy projekt można podzielid na mniejsze
projekty (podprojekty) realizowane etapowo w ramach większej całości.
Koncepcja realizacji strategii uwzględnia trzy aspekty:

perspektywa medyczna – opisująca zmiany metod świadczenia usług medycznych;

pespektywa koordynacji i zarządzania – opisująca zmiany dowolnych działao wpływających na
metody świadczenia usług medycznych;

perspektywa pacjenta – opisująca założoną postawę statystycznego pacjenta wobec zastosowania
nowych metod świadczenia usług medycznych.
26
Sednem koncepcji jest model współpracy środowisk medycznych i pozamedycznych (infrastruktura
organizacyjna) zdolny zapewnid skuteczną współpracę różnym organizacjom i pojedynczym osobom (w tym
pacjentom i lekarzom) w sposób niewymagający kontaktu fizycznego. Kontakt fizyczny zastępowany jest
kontaktem elektronicznym (wirtualnym) bez szkody dla oczekiwanego rezultatu kontaktu np. badanie
wykonywane przez lekarza specjalistę wykorzystującego elektroniczną metodę kontaktu z pacjentem
powinno byd nie gorsze niż badanie tego samego pacjenta obecnego fizycznie w gabinecie tego samego
lekarza.
Model współpracy oparty jest o istniejące fizycznie miejsca świadczenia usług medycznych oraz fizycznie
istniejące np. przychodnie i szpitale, ale również miejsca pobytu pacjentów, w tym również takie jak np.
karetka pogotowia.
Idea modelu współpracy jest niezależna od czynników zewnętrznych:

technologii,

możliwości medycyny,

uwarunkowao formalno – prawnych,

kultury.
Program Telemedycyna Lubelska z założenia może byd zrealizowany w wielu technologiach, dla wielu usług
medycznych oraz w różnym otoczeniu formalno – prawnym i kulturalnym. Czynniki te w oczywisty sposób
wpływają na ryzyko, koszt i czas realizacji projektów, jednak nie uniemożliwiają osiągnięcia celów
stawianych przed programem i jednocześnie dają niezbędną elastycznośd w podejmowaniu decyzji.
27
PERSPEKTYWA PACJENTA
W porównaniu ze stanem obecnym, statystyczny pacjent powinien uzyskad następujące wymierne korzyści
z realizacji programu Telemedycyna Lubelska:

istotnie łatwiejszy dostęp do specjalistycznych usług medycznych (patrz np.: telekonsultacje)
manifestujący się zarówno skróceniem czasu oczekiwania na badanie lub konsultację jak i
podniesieniem ich poziomu;

istotnie lepszą opiekę medyczną w przypadku chorób przewlekłych oraz schorzeo, które dzięki
telemedycynie nie będą wymagały hospitalizacji (patrz np.: homemonitoring),
a w rezultacie uzyskad korzyśd najważniejszą: poprawę stanu zdrowia.
Z perspektywy pacjenta obojętne będą działania infrastrukturalne oraz zmiany organizacyjne jednostek
ochrony zdrowia wdrażających projekty telemedyczne. Pacjent powinien zauważyd przede wszystkim
poprawę dostępności do usług medycznych. Nieuniknione zmiany dotykające relacji pacjenta i służb
medycznych np. sposobu rejestracji u lekarza lub uzyskiwania porad metodami telemedycznymi będą
wymagały zdobycia akceptacji społecznej.
PERSPEKTYWA MEDYCZNA
Realizacja programu powinna przede wszystkim ułatwid komunikację pomiędzy personelem medycznym
oraz dążyd do zapewnienia łatwości komunikacji pomiędzy pacjentem i służbą zdrowia dla potrzeb szeroko
rozumianych usług medycznych i usług stowarzyszonych, obejmujących:

profilaktykę,

terapię,

edukację.
Model zakłada zastosowanie telekomunikacji w usługach medycznych dostępnych w domu oraz ośrodku
zdrowia. Komunikacja powinna rozszerzyd możliwości realizacji zadao służby zdrowia. Może byd to
osiągnięte np. poprzez ułatwienie dostępu do ośrodków medycznych o wyższym poziomie referencyjności
(telekonsultacje).
Ułatwienie komunikacji ośrodków medycznych będzie też niwelowało niedobory specjalistycznej kadry
lekarskiej poprzez zmniejszenie barier organizacyjnych i geograficznych.
Dodatkowym atutem jest wykorzystanie mediów komunikacyjnych do współpracy pomiędzy pacjentami –
jako integralny składnik usług medycznych, np. tworzenie grup wsparcia chorych cierpiących na podobne
schorzenia.
28
DOM
Dzięki wdrożeniu rozwiązao telemedycznych pacjent będzie miał ułatwioną komunikację ze służbą zdrowia.
Umożliwi to konsultacje lekarskie bez konieczności opuszczania domu. W bardziej rozwiniętych wariantach
(patrz np. projekt dziedzinowy „homemonitoring”) pacjent objęty będzie ciągłym domowym monitoringiem,
miał możliwośd kontaktu z innymi pacjentami, wybrane badania i zabiegi wykonywane będą na miejscu
przez samego pacjenta lub przez jego bliskich pod zdalnym nadzorem wykwalifikowanego personelu.
OŚRODEK LOKALNY
Personel medyczny w lokalnym ośrodku zdrowia może komunikowad się ze swoimi pacjentami w domu i
udzielad porad zdalnie. Zdalna konsultacja oznacza także przeprowadzenie prostych zabiegów przez np.
domowników pod telenadzorem lekarza z ośrodka. Ośrodek lokalny może udostępnid na miejscu w ośrodku
wybrane specjalistyczne usługi medyczne pod osobistym nadzorem lekarza miejscowego i zdalnym
nadzorem specjalisty fizycznie niedostępnego na miejscu. Zasada jest podobna jak w przypadku prostych
zabiegów wykonywanych przez domowników w domu z tą różnicą, że ośrodek korzysta dodatkowo z
dostępnej infrastruktury i personelu fizycznie obecnego na miejscu.
Ośrodek lokalny z założenia powinien udostępnid pacjentom możliwie szeroki zakres specjalistycznych usług
medycznych, dla których nie jest niezbędna fizyczna obecnośd lekarza o danej specjalności i dla których
konieczna jest obecnośd fizyczna wykwalifikowanego personelu lekarskiego.
Szczególnym przypadkiem ośrodka lokalnego może byd mobilna jednostka ratownicza, ponieważ z
założenia:

pacjent w karetce objęty jest opieką ratowników i jednocześnie (wg obecnie obowiązującego
prawa) w zespole ratowników jest obecny lekarz,

komunikacja z innym ośrodkiem lokalnym lub centrum np. szpitalem dyżurnym odbywa się na
zasadach zbliżonych jak komunikacja ośrodek lokalny – centrum.
CENTRUM
Rolą centrum jest przede wszystkim utrzymywanie i udostępnianie danych medycznych dotyczących
pacjenta, usług medycznych etc. oraz administracja infrastrukturą telekomunikacyjną.
Centrum jest tworem organizacyjnym i nie musi mied odpowiednika fizycznego. Głównym zasobem centrum
są środki techniczne oraz ludzie – w obu przypadkach zasoby te mogą byd rozproszone, ale połączone
logicznie w sied.
Bieżące zadania centrum mogą obejmowad co najmniej jedno z poniższej listy:

utrzymanie szeroko rozumianej bieżącej informacji o dostępie do zdalnych usług medycznych;
29

koordynacja telekonferencji, w tym zabiegów wykonywanych ze zdalnym udziałem lekarzy;

planowanie i organizacja dowolnych innych działao angażujących dowolne osoby zdalnie;

rozwiązywanie problemów technicznych;

wsparcie dowolnych działao wymagających koordynacji różnych organizacji lub zespołów ludzi.
PERSPEKTYWA KOORDYNACJI I ZARZĄDZANIA
Skutecznośd dowolnych działao wykorzystujących telemedycynę jest tym wyższa, im większy jest zasięg
stosowania – dla dowolnej jednej wybranej metody działania (np. homemonitoring 10 pacjentów albo 1000
pacjentów: metoda działania identyczna w obu przypadkach, skutki działania proporcjonalne do zasięgu).
Każde takie działanie, z uwagi na skalę, wymaga koordynacji.
Centrum koordynuje działania medyczne takie jak np. utrzymywanie stałej aktualnej informacji o wolnych
miejscach w szpitalach dyżurnych. Wśród usług pozamedycznych dotyczących służby zdrowia warto
wymienid np. akcje profilaktyki zapobiegania wybranym schorzeniom, wspomaganie akcji ratunkowych,
inicjatywy edukacyjne etc.
Model współpracy zakłada współdziałanie środowisk medycznych tj.:

ośrodków medycznych

ośrodków edukacji medycznej

organizacji i stowarzyszeo działających w środowisku medycznym
oraz środowisk pozamedycznych tj.:

organizacji pozarządowych

administracji publicznej

biznesu

dowolnych innych organizacji i osób chcących partycypowad w poprawie zdrowia społeczeostwa.
ANALIZA SWOT DLA PROJEKTÓW TELEMEDYCZNYCH
Analiza SWOT obejmuje kompleksowo czynniki o charakterze ogólnopolskim i lokalnym uwzględniające
specyfikę Lubelszczyzny.
Tabela 1. Analiza SWOT rozwiązao telemedycznych na Lubelszczyźnie
Mocne strony
Zasoby ludzkie:
 wyspecjalizowane kadry,
 wysoki odsetek dzieci i młodzieży uczącej się w szkołach
Słabe strony
Stan infrastruktury:
 niedostatki infrastruktury telekomunikacyjnej poza
większymi miastami
30
średnich i wyższych
Potencjał regionu:
 uczelnie wyższe
 rozwinięta sied lokalnych operatorów telekomunikacyjnych
w Lublinie, większych miastach i okolicach,
 niski stopieo informatyzacji szpitali
 niski stopieo informatyzacji administracji publicznej
 duże odległości pomiędzy obszarami zamieszkanymi
Sytuacja prawno-organizacyjna:
 brak ułatwieo i koordynacji w zakresie inwestycji
 lokalne inicjatywy prorozwojowe np. park technologiczny,
finansowanych z funduszy strukturalnych, słabo rozwinięte
 potencjał innowacyjny firm
praktyki współpracy pomiędzy różnymi podmiotami
 preferencyjny dostęp do środków Unii Europejskiej (region
organizacyjnymi w zakresie projektów realizujących wspólne
ubogi)
Położenie regionu:
 bardzo dobra komunikacja z Warszawą
 niskie ceny nieruchomości i usług w porównaniu z resztą
kraju
 korzyści wynikające z lokalizacji przygranicznej
Rynek pracy:
 niskie koszty pracy i inwestycji,
cele, w tym cele społeczne i cele badawczo – rozwojowe
 zróżnicowana struktura własnościowa w służbie zdrowia
 brak uregulowao prawnych dla telepracy (problem
ogólnopolski)
Informatyzacja:
 brak standaryzacji w obszarze teleinformatyki,
 brak powszechnego i ujednoliconego elektronicznego
systemu obiegu dokumentów w administracji
 duża podaż pracy wśród absolwentów uczelni wyższych
 łatwy (w porównaniu z innymi regionami Polski) dostęp do
taniego rynku pracy na wschodzie
31
Szanse
Technologia:
 brak barier technologicznych wynikających z narzuconych
Zagrożenia
Formalno – prawne:
 prawo nie reguluje telepracy w medycynie,
standardów – możliwości wdrożenia najnowszych rozwiązao
 częste zmiany prawa w Polsce
technologicznych,
 brak ogólnopolskiej strategii rozwoju służby zdrowia
 park technologiczny,
 budowa sieci Pionier,
 budowa regionalnej sieci szkieletowej i współpracujących z
nią sieci powiatowych i gminnych
 pilotażowe wdrożenia rozwiązao nigdzie wcześniej nie
stosowanych wg schematu „niska cena za pierwszą
referencję”
Integracja europejska:
 wykorzystanie środków UE na telemedycynę
 integracja z projektami telemedycznymi na świecie
Kwestie społeczne i organizacyjne:
 likwidacja barier dla osób niepełnosprawnych zagrożonych
wykluczeniem społecznym
 zjednoczenie różnych środowisk w ramach projektów
telemedycznych – szansa na realizację innych programów wg
 brak tzw. generalnie akceptowanych praktyk realizacji
wdrożeo w służbie zdrowia
 szeroko rozumiane ograniczenia (regulacje) prawne dla
systemu pracy służby zdrowia skutkujące długotrwałym
procesem wprowadzania zmian w organizacji pracy
Zasoby ludzkie:
 odpływ dobrze wykształconych kadr z regionu słaba
znajomośd nowoczesnych technologii w rejonach
pozamiejskich
 braki kadrowe wśród personelu medycznego
Pozostałe:
 poważne kryzysy w służbie zdrowia
 niezależny rozwój usług medycznych w poszczególnych
jednostkach szeroko rozumianej służby zdrowia np. usługi
medyczne prywatne i publiczne
podobnej formuły organizacyjnej
32
33
STRATEGIA ZARZĄDZANIA WDROŻENIEM
KLASYFIKACJA PROJEKT ÓW W KONTEKŚCIE STRATEGII WDROŻENIA TM
Projekty telemedyczne rekomendowane w ramach prezentowanej strategii można podzielid na następujące
kategorie:
1.
2.
3.
4.
projekty dziedzinowe;
projekty infrastrukturalne;
projekty koordynacyjne;
projekty wspomagające.
Projekty dziedzinowe to przedsięwzięcia mające na celu bezpośrednie wsparcie służb medycznych, np. w
obszarach teleradiologii, medycyny ratunkowej, monitoringu itp.
Projekty infrastrukturalne mają z jednej strony za zadanie wsparcie realizacji projektów dziedzinowych
(oprogramowanie, sprzęt, szkolenia itp.), z drugiej zaś menadżerów służby zdrowia w zarządzaniu
podległymi jednostkami. Z tego względu można je podzielid na projekty infrastrukturalne (dostarczenie
niezbędnego oprogramowania i sprzętu) i wdrożeniowe (wdrożenie zintegrowanych systemów zarządzania
służbą zdrowia).
Projekty koordynacyjne to zbiór inicjatyw mających na celu optymalne zarządzanie wdrożeniem strategii
telemedycyny w regionie lubelskim, w tym koordynację i wsparcie realizowanych projektów.
Projekty wspomagające to różnorakie akcje, w szczególności promocyjno-edukacyjne, podnoszące
świadomośd społeczeostwa w obszarach wykorzystania nowoczesnych technologii informatycznych w
profilaktyce zdrowotnej oraz promujące realizowane projekty telemedyczne.
Poniżej zaprezentowane zostaną krótkie charakterystyki rekomendowanych wdrożeo projektów w
poszczególnych kategoriach oraz proponowany harmonogram ich uruchamiania.
CYKL ŻYCIA PROJEKTU TELEMEDYCZNEGO
Zanim przejdziemy do propozycji Strategii zarządzania wdrożeniem usług telemedycznych na Lubelszczyźnie
pokrótce opiszemy cykl życia przykładowego projektu TM.
Można wyróżnid następujące fazy wdrożenia usługi telemedycznej (por. Rysunek 2):
1. faza inkubacji
2. faza wdrożenia
3. faza rozwoju
34
Rysunek 2. Cykl życia usługi telemedycznej
źródło: opracowanie własne
5
Faza inkubacji realizowana będzie przez tzw. Zespół Projektowy (dalej: ZP) we współpracy z Centrum
Koordynacji (dalej: CK). Typowe czynności w tej fazie to:
1. ZP (przy pomocy CK): Opracowanie i zgłoszenie wniosku o projekt, a w szczególności:
a. studia wykonalności (formalno-prawne, techniczne, organizacyjne, ekonomiczne)
b. analiza kosztów i korzyści
c. wstępny plan projektu (w tym harmonogram, zasoby, budżet).
2. CK:
a. analiza zgodności projektu ze strategią wdrożenia usług telemedycznych w regionie
lubelskim;
b. rekomendacje zmian w projekcie w celu osiągnięcia efektu synergii (w szczególności:
współdzielenie zasobów z innymi projektami, efekt skali przy zakupach i inwestycjach itp.);
c. akceptacja projektu.
3. ZP: Realizacja projektu.
4. ZP: Zamknięcie projektu.
Doświadczenia z realizacji wielu podobnych przedsięwzięd finansowanych z funduszy UE bądź
strukturalnych pokazują, że głównym produktem tego typu projektów są rozwiązania praktycznie gotowe
5
Grupę osób/instytucję, która zainicjuje i zrealizuje projekt telemedyczny.
35
do wdrożeo, przy czym same wdrożenia zrealizowane są w formie pilotaży. Należy więc przyjąd, że w
naszym przypadku głównym produktem fazy inkubacji będzie gotowa do wdrożenia usługa telemedyczna
oraz zespół osób przygotowanych do jej uruchomienia na szerszą skalę.
Faza wdrożenia polegad będzie na możliwie pełnej integracji usługi telemedycznej z innymi usługami
medycznymi w regionie oraz stopniowym poszerzaniu grupy beneficjentów ostatecznych. Typowe czynności
w tej fazie to:
1. Organizacja projektu integracji usługi TM z innymi usługami
a. adaptacja rekomendowanych w fazie inkubacji rozwiązao organizacyjnych i formalnoprawnych (w tym: montaż finansowy i regulacje prawne);
b. organizacja zespołów i plan projektu.
6
2. Wdrożenie „produkcyjne” usługi:
a. w początkowej fazie: niezależnie od innych usług;
7
b. później: integracja w ramach Centrum Usług .
3. Eksploatacja i realizacja planu zapewnienia jakości.
W efekcie produktem fazy wdrożenia będzie uruchomiona na szeroką skalę usługa telemedyczna
zintegrowana z innymi usługami medycznymi w skali całego regionu.
Faza badao i rozwoju polegad będzie na możliwie ciągłym monitorowaniu usługi oraz, w oparciu o analizy
doświadczeo, udoskonalaniu oraz planowaniu jej dalszego rozwoju. Najprawdopodobniej projekty
telemedyczne realizowane w ramach Strategii pogrupują się z czasem w ściśle określone wiązki tematyczne,
z którymi z kolei powiązane będą stosunkowo niewielkie Zespoły Ekspertów. W związku z tym celowe
będzie powołanie Centrów Kompetencji, w ramach których realizowane będą projekty badawcze. Centra te
z czasem będą samowystarczalne: źródłem finansowania mogą byd np. międzynarodowe projekty
badawczo-rozwojowe finansowe przez UE.
FUNKCJE INSTYTUCJI KOORDYNUJĄCYCH: CENTRUM KOORDYNACJI, CENTRUM USŁUG
ORAZ CENTRÓW KOMPETENCJI
Ze względu na potencjalnie dużą złożonośd projektów TM wskazane jest uruchomienie instytucji
koordynujących: Centrów Koordynacji, Usług oraz Kompetencji. Zanim przejdziemy do propozycji
harmonogramu wdrożenia, przedstawimy funkcje poszczególnych centrów oraz ich wzajemne relacje.
6
Na szeroką skalę.
7
Rola i zadania Centrum Usług opisane zostaną poniżej.
36
CENTRUM KOORDYNACJI
Przez Centrum Koordynacji rozumiemy instytucję/organizacją wspomagającą Zespoły Projektowe
(projektodawców) w procesie konstrukcji projektów, dbającą o zgodnośd projektu ze Strategią oraz
zapewniającą efekt synergii pomiędzy planowanymi i realizowanymi przedsięwzięciami.
Motywacja do uruchomienia Centrum Koordynacji jest następująca:
1. W wielu przypadkach autorami projektów będą osoby znające merytoryczną stronę zagadnienia
(np. lekarze specjaliści), nie mający jednak kompetencji w:
a. pozyskiwaniu funduszy
b. zarządzaniu takimi projektami
c. aspektach formalno-prawnych takich przedsięwzięd
d. aspektach technicznych
e. strategiach promocji i rozpowszechniania wyników.
2. Może się okazad, że projekt zgłaszany przez jeden Zespół Projektowy został już zgłoszony (bądź już
jest realizowany) przez inny. Z punktu widzenia wdrożenia Strategii nie będzie korzystne
powielanie zbliżonych projektów.
3. W wielu przypadkach infrastruktura techniczna i teleinformatyczna niezbędna do realizacji
projektów telemedycznych może byd zbliżona, jeśli nie taka sama. W procesie projektowania i
realizacji projektów wskazana więc będzie pewna strategia współdzielenia zasobów (nie tylko
sprzętowych) – co możliwe jest właśnie dzięki istnieniu jednostki koordynującej.
4. Jednym z głównych celów prezentowanej Strategii jest wprowadzenie lubelskiej telemedycyny do
międzynarodowych sieci współpracy. Istnienie jednego Centrum „kontaktowego” może
zdecydowanie ułatwid nawiązywanie relacji i aliansów strategicznych z potencjalnymi partnerami
oraz promocję TM (łatwiej jest promowad jedną organizację niż kilkanaście projektów).
5. Struktura zainicjowana w ramach Centrum Koordynacji może byd dobrym zalążkiem kolejnych
Centrów: Usług oraz Kompetencji.
Proponowane funkcje Centrum Koordynacji to:
1. Koordynacja projektów telemedycznych w regionie lubelskim, w szczególności:
a. monitoring realizacji Strategii TM w regionie;
b. aktualizacja Strategii w miarę zmian otoczenia prawnego i technicznego;
c. analiza zgodności Projektów ze Strategią;
d. koordynacja Projektów nie tylko w fazie planowania, ale również ich realizacji, w tym
dbałośd o efekt synergii (współdzielenie zasobów).
2. Wsparcie projektodawców w obszarze TM:
a. informacje o możliwym finansowaniu;
b. doradztwo prawne;
c. kontakty z potencjalnymi partnerami;
d. zarządzanie projektem/finansami (jeśli niezbędne).
3. Punkt kontaktowy: Lubelszczyzna <> świat w obszarze TM.
4. Wsparcie władz regionu w obszarze realizacji Strategii, w szczególności merytoryczne opiniowanie
Projektów TM.
37
Centrum Koordynacji wymaga odpowiedniej formuły organizacyjnej. Stoi na straży celów stawianych przed
programem dając organizacyjną formułę współdziałania dla interesariuszy, w postaci Rady Nadzorczej
Programu TM. Rada ta powinna gromadzid przedstawicieli:

ośrodków medycznych

ośrodków edukacji medycznej

organizacji i stowarzyszeo działających w środowisku medycznym

organizacji pozarządowych

administracji publicznej

biznesu

dowolnych innych organizacji i osób chcących partycypowad w poprawie zdrowia społeczeostwa w
regionie.
Rada powinna okresowo dokonywad przeglądu stanu realizacji strategii. Organizacje, które oddelegowały
członków Rady, powinny faktycznie partycypowad w realizacji strategii poprzez:

udostępnienie własnych zasobów dla projektów

aktywną promocję strategii

pozyskiwanie źródeł finansowania projektów

inne działania istotne dla realizacji strategii.
Decyzje Rady powinny byd podejmowane większością głosów.
Koordynacja projektów w ramach programu wymaga również powołania Biura Programu zajmującego się
stałą obsługą projektów dziedzinowych. Biuro Programu musi przygotowad metodykę zarządzania
projektem dziedzinowym, której stosowanie umożliwi nadzór nad każdym projektem, niezależnie od jego
merytorycznej specyfiki. Rekomendowana jest adaptacja metodyki PRINCE2™.
Zadania Biura Programu są następujące:

nadzór nad realizacją celów poszczególnych projektów dziedzinowych, ponieważ cele te oraz
szanse ich osiągnięcia mogą zmieniad się w czasie wraz ze zmianami w otoczeniu, technologii oraz
jednostkowych oczekiwao organizacji reprezentowanych w Radzie Nadzorczej Programu,

koordynacja pozyskiwania środków na realizację projektów dziedzinowych,

aktywne działania zapobiegawcze ukierunkowane na ograniczenie ryzyk – działania te mogą
przybrad postad projektów dziedzinowych,

wdrażanie do realizacji planów awaryjnych w sytuacjach zagrożenia realizacji Strategii,

utrzymanie stałych procesów obsługi projektów, a w tym obsługa zagadnieo:
o
finansowych
o
prawnych
o
technicznych
o
i różnych innych wspólnych dla różnych projektów dziedzinowych;
38


obsługa informacyjna Rady Nadzorczej Programu w postaci:
o
raportów statystycznie podsumowujących stan realizacji strategii telemedycyny w
regionie na podstawie zbiorczych raportów z pojedynczych projektów,
o
analiz zlecanych przez Radę Nadzorczą Programu, w szczególności analizy prawne,
techniczne, konsultingowe;
obsługa administracyjna projektów dziedzinowych, ze szczególnym uwzględnieniem:
o
wniosków o dofinansowanie projektów z funduszy UE,
o
formalno – prawnej sprawozdawczości dotyczącej projektów;

kwalifikacja projektów do realizacji, w tym również ocena zmian w projektach w toku – ze
szczególnym naciskiem na eliminację duplikacji prac pomiędzy projektami i wzmacnianie synergii
pomiędzy projektami;

współpraca z otoczeniem: public relations, lobbing strategii etc.;

systematyczna aktualizacja strategii.
Centrum Koordynacji jest tworem organizacyjnym i nie musi mied odpowiednika fizycznego. Głównym
zasobem Centrum są środki techniczne, procedury oraz ludzie. Zasoby te mogą byd rozproszone, ale
konieczne jest połączenie ich logicznie w sied.
Dodatkowo, centrum może się stad naturalnym miejscem integracji różnych innych działao związanych z
medycyną w regionie, takich jak:

edukacja,

badania i rozwój.
Jak widad, bezpośrednimi beneficjentami funkcjonowania Centrum będą przede wszystkim władze
regionu oraz projektodawcy.
Możliwe czynniki ryzyka związane z funkcjonowanie Centrum są następujące:
1. Zbytnia „centralizacja” zarządzania projektami. Nałożenie na projektodawców obowiązku
korzystania z usług Centrum może sparaliżowad inicjatywy, w których ważny jest czas i
elastycznośd. Z tego względu istotne jest położenie szczególnego nacisku na prostotę i elastycznośd
procedur współpracy: Centrum powinno pełnid funkcję koordynująco-wspierającą, a nie
zarządzająco-kontrolującą.
2. Nieprawidłowe zarządzanie Centrum.
a. Osoby zatrudnione w Centrum powinny mied doświadczenie w zarządzaniu oraz pewne
obycie w specyfice projektów informatycznych oraz medycznych.
b. Pracownicy Centrum powinni byd bardziej grupą ekspertów, niż urzędnikami. Kluczowe
obszary kompetencji to:
i. znajomośd zewnętrznych źródeł finansowania, w szczególności UE,
ii. znajomośd procedur, aspektów formalno-prawnych oraz kluczowych czynników
sukcesu/ryzyka projektów UE,
iii. umiejętnośd identyfikacji ekspertów dziedzinowych, np. specjalistów ds.
infrastruktury teleinformatycznej bądź tematyki medycznej, w celu
39
przekierowania potencjalnych zapytao w tym obszarze do osób/instytucji dobrze
znającej zagadnienie,
iv. umiejętnośd nawiązywania relacji z potencjalnymi partnerami zagranicznymi.
c. Z tego względu rekomendowana struktura organizacyjna to struktura macierzowa:
podległośd projektowa powinna mied wyższy priorytet niż podległośd funkcjonalna.
3. Nieefektywny system motywacyjny dla pracowników Centrum:
a. ze względu na specyficzny charakter działania Centrum należy stworzyd system
motywacyjny dla jego pracowników, zachęcający do aktywnego wsparcia projektów,
zwłaszcza w fazie ich tworzenia i inicjacji;
b. z tego względu rekomendujemy system płac będący kombinacją stałej pensji (realizacja
obowiązków etatowych) oraz części zmiennej, pochodzącej z projektów
zaakceptowanych do realizacji.
Sugerowany model finansowania Centrum Koordynacji:
1. W fazie tworzenia: finansowanie własne (władze regionu).
2. W fazie działania: kombinacja finansowania własnego z zewnętrznym (częśd budżetu projektów
wspieranych i koordynowanych przez Centrum).
40
CENTRUM USŁUG
Jak wspomniano wyżej, najbardziej prawdopodobnymi produktami Projektów realizowanych w fazie
inkubacji będą usługi telemedyczne sprawdzone w pilotażach oraz zespoły przygotowane do wdrożenia
takich rozwiązao na szerszą skalę.
Kolejnym etapem będzie wdrożenie tych usług w regionie. Dla części z nich integracja z innymi usługami
medycznymi nie będzie krytyczna, dla wielu może się jednak okazad, że włączenie ich do portfela wszystkich
usług wymagad będzie szczególnej koordynacji.
Najlepszym przykładem usług TM, które mogą wymagad koordynacji w fazie ich wdrożenia i wykorzystania,
są usługi telediagnostyczne. Ich istotą jest umożliwienie kontaktu osoby (pacjenta lub lekarza) potrzebującej
wsparcia z osobą mogącej go udzielid. Przy rosnącej skali projektu komunikacja tego typu wymagad będzie
szeroko pojętej koordynacji: technologicznej i organizacyjnej.
Wyobraźmy sobie sytuację, w której lekarze z ośrodków regionalnych otrzymują możliwośd konsultacji
specjalistycznych z ekspertami. Eksperci ci mogą byd zlokalizowani w różnych miejscach w regionie oraz
mogą mied w danej chwili różną dostępnośd. Zapewnienie sprawnego działania tego typu usług wymagad
będzie w szczególności:
1. Sprawnego systemu przekierowywania zapytania lekarza potrzebującego konsultacji do
dostępnego w danej chwili eksperta dziedzinowego. W efekcie system będzie musiał posiadad
funkcjonalności:
a. Klasyfikacji tematycznej ekspertów oraz zapytao
b. Sprawdzania dostępności ekspertów
c. Przekierowywania zapytania do dostępnego eksperta
d. Rozliczania liczby odbytych konsultacji i czasu ich trwania
e. Byd może rejestracji, klasyfikacji i archiwizacji takich porad.
2. Sprawnego systemu teleinformatycznego zarządzającego ruchem pakietów w takiej sieci. Należy
pamiętad, że częśd z konsultacji może wymagad połączenia video, co praktycznie zawsze generuje
duże obciążenie infrastruktury. Optymalizacja takiego ruchu może mied krytyczne znaczenie dla
funkcjonowania usługi.
W początkowej fazie projektu Centrum Usług może funkcjonowad bardziej jako sied logiczna (odpowiednio
zarządzana struktura ze sprawdzonymi rozwiązaniami formalno-prawnymi oraz technologicznymi) niż jakieś
Centrum zlokalizowane w konkretnym miejscu. Docelowo, w miarę rozwoju odpowiednich usług i rosnących
potrzeb, wskazane byd może dedykowanie Centrum niezależnej infrastruktury, w szczególności
pomieszczeo.
41
1.
2.
3.
4.
Proponowane funkcje Centrum Usług (por. też
Rysunek 3).
Integracja różnych usług telemedycznych
Koordynacja:
a. Usług
b. Systemów IT.
5. Zapewnienie infrastruktury niezbędnej do realizacji usług telemedycznych.
6. Regulacja zagadnieo formalno-prawnych oraz rozliczenia z NFZ.
Rysunek 3. Relacje pomiędzy Centrami Koordynacji i Usług.
źródło: opracowanie własne
Możliwe czynniki ryzyka związane z funkcjonowaniem Centrum Usług:
1. Brak regulacji formalno-prawnych dotyczących usług telemedycznych, w szczególności związanych
z diagnozowaniem i udzielaniem porad medycznych na odległośd oraz ich finansowaniem.
2. Problemy z koordynacją usług (techniczną i organizacyjną).
Sugerowany model finansowania Centrum Usług:
1. Faza tworzenia: finansowanie zewnętrzne (np. fundusze strukturalne).
2. Faza realizacji:
a. Narodowy Fundusz Zdrowia;
b. fundusze UE;
c. dzierżawa systemu do organizacji komercyjny (np. niepubliczne ośrodki zdrowia)
zainteresowane wprowadzeniem usług telemedycznych do własnej oferty;
42
d. wpływy z usług realizowanych na zewnątrz (np. zdalna diagnoza obrazów radiologicznych
na potrzeby instytucji zagranicznych).
CENTRA KOMPETENCJI
Jak wspomniano wyżej, w miarę rozwoju usług telemedycznych w regionie lubelskim rosnąc będzie z jednej
strony doświadczenie zdobyte w procesie ich dostarczania, z drugiej zaś potrzeby ich doskonalenia oraz
szanse na nawiązywanie owocnej współpracy zagranicznej. W związku z tym rekomendujemy stworzenie
Centrów Kompetencji skoncentrowanych wokół najważniejszych grup tematycznych realizowanych
projektów. Centra te można ulokowad np. Lubelskim Parku Naukowo Technologicznym, co idealnie
koresponduje z jego misją i charakterem. Centra te w naturalny sposób będą powiązane kadrowo z
wiodącymi ośrodkami medycznymi (Akademia Medyczna, Szpitale, inne ośrodki specjalistyczne) oraz
technicznymi (UMCS, Politechnika Lubelska).
Proponowane funkcje Centrów Kompetencji to:
1. Monitoring wdrożenia usług telemedycznych w regionie, w szczególności analiza doświadczeo i
wniosków płynących z ich realizacji.
2. Aktywny udział w realizacji planów zapewnienia jakości Projektów telemedycznych.
3. Prowadzenie badao z zakresu efektywności różnych usług.
4. Opracowywanie strategii rozwoju już wdrażanych usług oraz nowych projektów telemedycznych.
5. Aktywna współpraca z partnerami zewnętrznymi, w szczególności międzynarodowymi sieciami
dedykowanymi do rozwiązao TM.
Możliwe czynniki ryzyka związane z funkcjonowaniem Centrów Kompetencji:
1. Duże obciążenie ekspertów realizujących projekty telemedyczne i brak możliwości ich
dodatkowego zaangażowania w prace badawczo-rozwojowe, z czego wynikad może…
2. … rozdzielenie zespołów wdrażających usługi od zespołów Centrum, co może skutkowad…
3. … oderwaniem prac badawczo-rozwojowych od praktyki (osłabienie związku z realizowanymi
projektami na rzecz prac czysto teoretycznych).
Sugerowany model finansowania Centrów Kompetencji:
1. W fazie rozwoju: budżety realizowanych projektów.
2. Docelowo: budżety realizowanych projektów (wdrożenia rozwiązao telemedycznych) + projekty
dedykowane (np. w ramach współpracy międzynarodowej).
43
44
ORIENTACYJNY HARMONOGRAM WDROŻENIA STRATEGII
Jak wskazano wyżej, projekty telemedyczne można podzielid na projekty dziedzinowe, koordynacyjne,
infrastrukturalne i uzupełniające. Poniżej zaproponowany zostanie orientacyjny harmonogram wdrożenia
8
projektów w pierwszych trzech kategoriach . Projekty infrastrukturalne ograniczymy przy tym do projektu
wdrożenia zintegrowanego systemu informatycznego wspomagającego zarządzanie lubelskimi szpitalami.
Przyjęty horyzont czasowy harmonogramu to lata 2008-2012, czyli 5 lat. Schemat harmonogramu
przedstawia Rysunek 4.
Rysunek 4. Schemat harmonogram realizacji Strategii
źródło: opracowanie własne
8
Projekty uzupełniające ze swej natury mogą byd realizowane w trybie ciągłym.
45
Poniżej omówimy etapy poszczególnych wiązek projektów.
SYSTEM ZINTEGROWANY
Zintegrowany system informatyczny wspomagający zarządzanie służbą zdrowia (SZ) w regionie (dalej: ZSI)
ma na celu wsparcie decydentów (głównie menadżerów służby zdrowia oraz władz regionu) w zarządzaniu
jednostkami SZ, w szczególności szpitalami. W dalszej części dla uproszczenia będziemy odwoływad się do
szpitali jako informatyzowanych jednostek, co ułatwi nam zilustrowanie kluczowych etapów projektu.
Pojęcie „zintegrowany” oznacza tu, że praktycznie wszystkie obszary funkcyjne szpitali objęte zostaną
informatyzacją. W szczególności będą to np.:
1.
2.
3.
4.
Zarządzanie finansami, rozliczenia.
Zarządzanie kadrami.
Planowanie zasobów (personel, sprzęt, sale etc.).
Zarządzanie procesem leczenia
a. dokumentacja medyczna,
b. koordynacja diagnostyki i opieki medycznej,
c. planowanie profilaktyki, leczenia i rehabilitacji.
5. Zarządzanie relacjami z pacjentem, elektroniczny rekord pacjenta.
6. Planowanie strategiczne
a. analizy i raporty
b. budżetowanie
c. zarządzanie relacjami z dostawcami
d. inne.
Korzyści związane z prawidłowym wdrożeniem ZSI mogą byd ogromne, z drugiej zaś strony tego typu
przedsięwzięcia obarczone są dużym ryzykiem przy często bardzo poważnym koszcie.
Dlatego też kluczowe dla powodzenia całego projektu są:
1.
2.
3.
4.
dokładne określenie uzasadnienia biznesowego projektu
przedwdrożeniowa analiza potrzeb
wybranie najlepszego dostawcy: firmy wdrażającej, oprogramowania oraz sprzętu
doskonałe zarządzanie projektem, w szczególności odpowiednio wcześniej zdefiniowane i dzięki
temu możliwe do kontroli ryzyko.
46
Typowy projekt wdrożenia systemu zintegrowanego można podzielid na następujące etapy:
1. faza inicjacji (uzgodnienie uzasadnienia biznesowego, wstępna analiza potrzeb przedsięwzięcia,
plan projektu, w szczególności harmonogram i budżet);
2. wybór dostawcy (zapytanie ofertowe, stworzenie krótkiej listy, negocjacje, podpisanie kontraktu);
3. wdrożenie projektu (dla określonych obszarów funkcyjnych: analizy potrzeb, stworzenie
prototypów, testy, konfiguracja koocowa i szkolenia użytkowników);
4. eksploatacja i wdrożenie planu zapewnienia jakości.
Szacujemy, że:
1. Etap 1: wybór dostawcy systemu – potrwa ok. 9 miesięcy od podjęcia decyzji o uruchomieniu
projektu. Należy tu w szczególności uwzględnid:
a. złożony charakter projektu, i związane z tym trudności w opracowaniu analizy potrzeb
przedsięwzięcia;
b. procedurę przetargową oraz ryzyko protestów potencjalnych dostawców;
c. negocjacje warunków handlowych.
2. Etap 2: wdrożenie – potrwa ok. 2 lata (dla kilkudziesięciu objętych nim jednostek)
W efekcie należy konserwatywnie przyjąd okres ok. 3 lat dla całego projektu. Jego rozpoczęcie w połowie
roku 2008 oznaczad będzie oddanie rozwiązania w pełni funkcjonalnego w roku 2011.
PROJEKTY DZIEDZINOWE
Projekty dziedzinowe projektowane i realizowane będą przez Zespoły Projektowe we współpracy z Centrum
Koordynującym. Nabór pierwszych wniosków możliwy będzie w miarę uruchamiania odpowiednich
programów pomocowych, w szczególności konkursów w ramach Regionalnych Projektów Operacyjnych.
Zakładając średni czas opracowania wniosku na ok. 6 miesięcy i ok. 3 miesiące na jego akceptację oraz
podpisanie odpowiednich umów, pierwszych projektów można spodziewad się pod koniec 2008 r. Niemniej
prace nad ich inicjacją powinny zacząd się bezpośrednio po akceptacji Strategii.
Na rys. 4 w obszarze Projekty dziedzinowe przedstawiono symbolicznie wiązkę projektów w formie linii o
różnych grubościach (skala projektu), długościach (czas trwania) i kolorach (tematyka). Prognozujemy, że
pierwsze usługi telemedyczne zostaną wygenerowane (jako rezultaty tych przedsięwzięd) pod koniec 2009
r. W efekcie będzie to też dobry termin rozpoczęcia prac na konstrukcją Centrum Usług – instytucji
odpowiedzialnej za wprowadzeniem usług TM na szeroki rynek.
47
PROJEKTY KOORDYNACYJNE
Równolegle z inicjacją pierwszych projektów dziedzinowych (rozpoczęcie prac nad wnioskami, połowa roku
2008) rekomendujemy uruchomienie Centrum Koordynacji. Ze względu na charakter tej jednostki (opisany
wyżej) proponujemy, by jednostka ta była podległa władzom regionu. Organizacja powinna wejśd w fazę
dojrzałości jeszcze w roku 2008.
Pierwsze doświadczenia z projektów dziedzinowych (efekty pilotaży i wdrożeo o skali regionalnej) powinny
pojawid się na początku roku 2010. W tym też momencie wskazane będzie rozpoczęcie prac nad konstrukcją
Centrów Kompetencji. Szczegółowy opis ich zadao opisano powyżej, tu warto jednak dodad, że ok. roku
2012:
1. Powinny pojawid się pierwsze efekty nawiązania współpracy międzynarodowej (pierwsze wspólne
projekty w sieciach telemedycznych).
2. Warto będzie rozważyd uruchomienie studiów międzyuczelnianych z telemedycyny,
wykorzystując w ten sposób potencjał intelektualny regionu, w szczególności angażując Akademię
Medyczną w Lublinie, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej oraz Politechnikę Lubelską.
Kilka lat funkcjonowania Centrów Kompetencji skutkowad będzie nie tylko zainicjowanymi projektami
Badawczo-Rozwojowymi, ale też zalążkiem profesjonalnie przygotowanej do realizacji zaawansowanych
cykli szkoleniowych kadry naukowo-dydaktycznej. Biorąc pod uwagę planowane funkcjonowanie w
międzynarodowych projektach i wygenerowane w ten sposób dobre relacje z najlepszymi ośrodkami
zagranicznymi oraz bardzo dynamiczny rozwój e-learningu (nauczania za pośrednictwem środków
elektronicznych), można zagwarantowad najwyższy w Polsce standard nauczania w specjalnościach
telemedycznych.
W efekcie, zrealizowany będzie jeden z prestiżowych celów naszej Strategii: Lubelszczyzna jako centrum
telemedyczne Polski.
48
RYZYKA ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ STRATEGII
Tabela 2. Ryzyka związane z realizacją Strategii
Ryzyko
Znaczenie
Możliwe działania zapobiegawcze
Bezpieczeostwo danych – certyfikacja
dostępu osób i danych
Wysokie
Jednolity standard bezpieczeostwa przyjęty dla wszystkich
projektów dziedzinowych
Różnorodnośd (konkurencja) standardów
technicznych
Średnie
Wybór jednolitych dla programu kryteriów wyboru technologii
Różnorodnośd praktyk zarządzania w
organizacjach zaangażowanych w
strategię
Wysokie
Wdrożenie metodyki zarządzania projektem oraz wytycznych
dla zarządzania świadczeniem usługi telemedycznej
Uregulowania prawne.
Wysokie
Ponadregionalny aktywny lobbing w instytucjach tworzących
prawo
Finansowanie i rozliczanie usług
telemedycznych; niedostatek środków
Wysokie
Organizacja projektów w formule samofinansującej się
Opór przed zmianą metod świadczenia
usług medycznych w środowiskach
medycznych
Wysokie
Działania promocyjne i edukacyjne zawierające konkretne
propozycje dla środowisk medycznych
Dehumanizacja kontaktu pacjent – lekarz
bardzo wysokie
Działania promocyjne, aktywne przeciwdziałanie negatywnym
skutkom stosowania telemedycyny
Rozwój infrastruktury telekomunikacyjnej
Średnie
Rozbudowa infrastruktury powiązana z istniejącymi projektami
i istniejącą ofertą rynkową
Potencjalne pole do nadużyd (kontrola
trudniejsza niż w przypadku kontaktów
fizycznych)
Wysokie
Procedury kontrolne uzgodnione pomiędzy organami
właścicielskimi a personelem medycznym
Raz wybrana technologia powinna obowiązywad jako standard
dla kolejnych projektów dziedzinowych
Kodeks etyczny usług telemedycznych
49
ODNIESIENIE PROJEKTÓ W DO CELÓW
Tabela 3. Odniesienie projektów do celów
Cele\Projekty
Regionalne
centrum
Homemonitoring Telekonsultacje
koordynacji usług
telemedycznych
Diagnozowanie chorób we wcześniejszych stadiach
rozwoju
Poprawa dostępu do konsultacji i badań przypadająca
na statystycznego pacjenta, mierzona liczbą dostępnych
usług medycznych oferowanych przez lekarza
pierwszego kontaktu (w tym ratownika medycznego),
1
Ograniczenie zjawiska kontynuacji leczenia w przypadku
błędnej / spóźnionej diagnozy,
Ograniczenie kosztów konsultacji medycznych oraz
szeroko rozumianej komunikacji, która dotychczas
wymagała fizycznego kontaktu ludzi, a w warunkach
stosowania telemedycyny wymaga jedynie przesłania
danych (badanie, dane multimedialne),
Ograniczenie średniej liczby przemieszczeń pacjentów i
zespołów medycznych - korzyści zarówno medyczne
(wzrost wskaźnika wyleczeń etc.) jak i ekonomiczne
(redukcja kosztów jednostkowych zabiegu, porady
lekarskiej etc.)
1
1
1
1
Infrastruktura
telekom. dla
telemedycyny
ERP w
jednostkach
służby zdrowia
Elektroniczny
rekord pacjenta
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Redukcja powtórzeń badań lekarskich wynikających z
niewiedzy o działaniach podejmowanych przez różne
jednostki służby zdrowia wobec tego samego pacjenta
Szybsza reakcja w sytuacjach nagłych, mierzona
przeżywalnością w tzw. złotej godzinie
Centrum
edukacyjne
1
1
1
1
1
Redukcja czasu niezbędnego do postawienia diagnozy poprzez dostęp do danych pacjenta niezależnie od
miejsc leczenia i obecnego miejsca pobytu pacjenta,
1
1
Oszczędności wynikające z szeroko rozumianych
usprawnień administracyjnych np. rejestracja pacjentów
drogą elektroniczną,
1
1
Oszczędności czasu i pieniędzy pacjentów, którzy mogą
uzyskać stosowną pomoc medyczną bez konieczności
fizycznego dotarcia do lekarza - specjalisty
Korzyści społeczne wynikające z łatwo dostępnej
informacji nt. działania służby zdrowia np. łatwość
uzyskania informacji o dyżurach lekarzy specjalistów,
terminach odbioru wyników badań etc,
Korzyści wynikające ze standaryzacji technologii
teleinformatycznych (w tym telekomunikacyjnych) w
służbie zdrowia,
Zmiana subiektywnej społecznej oceny jakości działania
służby zdrowia w regionie,
Umożliwienie realizacji badań naukowych dotychczas
wymagających pracochłonnych dojazdów oraz scalania
danych rozproszonych po różnych jednostkach służby
zdrowia
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
źródło: opracowanie własne
POWIĄZANIA POMIĘDZY PROJEKTAMI
Pomiędzy projektami inwestycyjnymi, z założenia opracowanymi jako możliwie niezależne, mogą wystąpid
następujące wspólne wątki zakresu prac:

pozyskiwanie środków na realizację,

opracowanie regulacji prawnych lub prace dostosowujące do obecnych i przyszłych regulacji
prawnych.
50
Ww. prace powinny byd realizowane w przeważającej części przez Centrum zarządzania projektami
telemedycznymi, jednak nie można całkowicie wyeliminowad takich prac z zakresu pojedynczych projektów
inwestycyjnych.
Pozostałe powiązania – patrz tabela niżej:
Tabela 4. Powiązania między projektami
Powiązania pomiędzy projektami
Regionalne centrum koordynacji usług
telemedycznych
Homemonitoring
Telekonsultacje
Infrastruktura telekom. dla telemedycyny
Centrum edukacyjne
ERP w jednostkach służby zdrowia
Elektroniczny rekord pacjenta
Regionalne
centrum
Homemonitoring Telekonsultacje
koordynacji usług
telemedycznych
2
2
3
3
2
0
1
1
3
0
0
0
3
1
1
1
0
0
Infrastruktura
telekom. dla
telemedycyny
ERP w
jednostkach
służby zdrowia
Centrum
edukacyjne
3
3
1
2
1
3
2
0
1
2
0
0
Elektroniczny
rekord pacjenta
0
0
0
1
0
1
0
0
3
0
3
3
Legenda:
0 – brak związku
1 – występuje niewielka synergia pomiędzy projektami lub produkty projektów można wykonad taniej dla
dwóch projektów na raz
2 – realizacja projektów odrębnie jest istotnie bardziej kosztowna niż realizacja razem
3 – nie jest możliwe odrębne realizowanie projektów
MOŻLIWE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROJEKTÓW
Źródła finansowania projektów rekomendowanych do realizacji w ramach wprowadzania rozwiązao i usług
telemedycznych w regionie lubelskim mogące pokryd od 20 do 50% nakładów o łącznej szacunkowej
wartości ok. 50-150 mln euro:

Wsparcie inwestycji w systemie ochrony zdrowia zostało przewidziane w latach 2007-2013 w
Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko, stanowiący instrument realizacji Narodowej
Strategii Spójności. Wsparcie ochrony zdrowia w POIiŚ zostało przewidziane w ramach Priorytetu
XII: „Bezpieczeostwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia”.

Środki z Mechanizmów Finansowanych z Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego
Mechanizmu Finansowego na lata 2004-2009 dla obszaru ochrony zdrowia w Priorytecie 5: Opieka
zdrowotna i opieka nad dzieckiem, w ramach którego dofinansowanie uzyskają projekty z zakresu
podnoszenia dostępności i jakości usług medycznych.
51

Fundusze na ochronę zdrowia zarezerwowano również w Regionalnym Programie Operacyjnym
Województwa Lubelskiego, a szczególnie Oś Priorytetowa nr IV.

Pozostałe Krajowe Programy Operacyjne:
o
Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka
o
Program Operacyjny Kapitał Ludzki.
Stopieo zaangażowania funduszy unijnych jest zależy od wielu czynników, w tym od jakości przygotowania
wniosku o dofinansowanie konkretnej inwestycji.
Pozostała częśd środków na inwestycje wymaga zapewnienia przez organizacje zaangażowane w realizację
strategii wg odrębnych ustaleo. Za wyjątkiem Centrum zarządzania projektami telemedycznymi i
Regionalnym centrum koordynacji usług telemedycznych, zalecany jest model realizacji inwestycji
samofinansujących się w wyniku sprzedaży produktów i usług będących rezultatem danego projektu.
WYKLUCZENIA, OGRANICZENIA I ZAŁOŻENIA
Wszelkie prawa autorskie i pokrewne nie mogą dad monopolu żadnemu dostawcy technologii.
W zakresie ratownictwa medycznego czy, szerzej, ratowania życia, dany projekt inwestycyjny musi
obejmowad docelowo wszystkie jednostki służby zdrowia niezależnie od ich struktury właścicielskiej,
lokalizacji etc.
Dostęp do danych medycznych pacjentów powinien byd ściśle reglamentowany.
Projekty inwestycyjne, za wyjątkiem projektów infrastruktury organizacyjnej programu tj. centrów, powinny
byd zdefiniowane jako inwestycje samofinansujące się tj. mied zdefiniowany biznes plan z planem
przychodów, kosztów działalności oraz budżetem inwestycyjnym.
52
53
DODATEK. OPIS GŁÓWNYCH PROJEKTÓW TELEMEDYCZNYCH
HOMEMONITORING
Głównym celem niniejszego projektu jest zapewnienie zdalnego nadzoru medycznego nad pacjentem
przebywającym poza jednostką służby zdrowi poprzez monitorowanie istotnych parametrów życiowych, np.
akcji serca, poziomu glukozy. Z uwagi na koniecznośd dostosowania metod takiego nadzoru do specyfiki
danego schorzenia, podprojekty z tej grupy koncentrowad się będą początkowo na wąskich grupach
schorzeo Przedsięwzięcia te powinny wykorzystywad zbliżone metody (procedury) pracy oraz wspólną
infrastrukturę telekomunikacyjną.
Homemonitoring przenosi częśd odpowiedzialności za leczenie lub profilaktykę na pacjenta.
ZAŁOŻENIA
Projekt niniejszy może zostad podzielony na odrębne przedsięwzięcia dotyczące poszczególnych
specjalności lekarskich:

kardiologii (monitorowanie EKG w rehabilitacji kardiologicznej),

diabetologii (monitorowanie poziomu glukozy we krwi),

położnictwa (monitorowanie stanu płodu poprzez zapis KTG),

geriatrii (monitorowanie podstawowej aktywności życiowej i społecznej u osób w podeszłym
wieku),

psychiatrii (kontakt z pacjentem w celu wczesnego wychwycenia zaostrzenia objawów
psychotycznych),

innych, w tym również rozwiązao zapewniających łącznośd w sytuacjach nagłych.
Poszczególne podprojekty mogą byd realizowane równolegle, docelowo odbiorca usług – pacjent powinien
uzyskad możliwości korzystania z wielu usług w ramach jednej infrastruktury technicznej i organizacyjnej.
Należy wyróżnid trzy poziomy operacyjne funkcjonowania projektów z grupy homemonitoring:

„zielony” – stan badanych parametrów prawidłowy – akcja: profilaktyka, edukacja zdrowotna,
działanie grup wsparcia,

„żółty” – odchylenie od normy, bez zagrożenia życia – akcja: konsultacja lekarska, korekta leczenia,
zmiana zachowao,

„czerwony” – poważne zagrożenie monitorowanych czynności – akcja: natychmiastowy kontakt z
pacjentem, przybycie ekipy ratowniczej, transport do szpitala.
CELE
54
Poprawa skuteczności leczenia – możliwa w przypadkach niektórych schorzeo. Badania naukowe dowodzą,
że pacjent przebywający poza szpitalem i objęty opieką rodziny ma większe szanse na szybsze wyleczenie, a
jednocześnie efekt leczenia może byd trwalszy. Cel ten ma odniesienie również do schorzeo przewlekłych,
gdzie główną korzyścią homemonitoringu jest zdalna reakcja opiekuna medycznego w przypadku
pogorszenia stanu zdrowia. Miarą tego celu jest:

skrócenie średniego czasu hospitalizacji i zmniejszenie ich ilości,

wzrost poczucia bezpieczeostwa pacjenta,

skrócenie czasu reakcji służb medycznych w sytuacjach zagrożenia życia.
Redukcja kosztów leczenia – możliwa w sytuacji, kiedy przebywanie w jednostce służby zdrowia nie jest
niezbędne. Redukowane są koszty obsługi medycznej i koszty pobytu pacjenta. Miarą celu jest:

obniżenie średniego kosztu leczenia z zastosowaniem homemonitoringu w stosunku do kosztu
leczenia bez zastosowania homemonitoringu,

koszt społeczny leczenia – pacjent, który może normalnie funkcjonowad, przynosi określone
korzyści społeczeostwu np. pracuje zawodowo i tym samym płaci podatki.
Poprawa jakości profilaktyki – możliwa do osiągnięcia przy zastosowaniu monitoringu osób zdrowych, ale
zagrożonych pewnymi rodzajami schorzeo. Miarą tego celu jest:

zmniejszenie wskaźnika zachorowalności na określone schorzenie,

redukcja pełnych kosztów leczenia wynikająca z wczesnego zdiagnozowania schorzenia i wcześnie
podjętej terapii.
Pozostałe cele:

Rozszerzenie możliwości realizacji innych usług telemedycznych, takich jak: telekonsultacje
lekarskie, wykonywanie prostych zabiegów przez pacjenta lub domowników pod zdalnym
nadzorem lekarza etc.
ZAKRES PROJEKTU

Przystosowanie procesu zbierania danych medycznych, do obsługi pacjentów zdalnych.
Przystosowanie procesu ostrzegania o zagrożeniu życia, do obsługi pacjentów zdalnych. Wdrożenie
infrastruktury i narzędzi przystosowanych do monitorowania i śledzenia, określonych funkcji
życiowych.

Działalnośd profilaktyczna i promocyjna zmierzająca do poprawy stanu zdrowia oraz
upowszechnienia homemonitoringu jako skutecznej metody oferowania usług medycznych poza
fizyczną jednostką służby zdrowia.

Zapewnienie zdolności zdalnego udostępnienia usług medycznych, w trudnodostępnych i odległych
miejscach.

Zastosowanie dowolnej metody telekomunikacji pomiędzy pacjentem poddanym monitoringowi a
opiekunem medycznym (telefon, e-mail, inne).

Przeniesienie na pacjenta ciężaru związanego z monitoringiem stanu zdrowia.
55
PRODUKTY
System monitoringu umożliwiający:

obsługę pacjentów zdalnych,

obserwację określonych funkcji życiowych,

archiwizację wyników monitorowania,

kontrolowanie określonych poziomów obserwowanych funkcji życiowych,

powiadamiane o przekroczeniu poziomów alarmowych. Urządzenia monitorujące w domach oraz
konsole monitorujące w ośrodkach lokalnych lub w centrum usług,

regulacje prawne definiujące odpowiedzialnośd pacjenta i służby zdrowia,

regulacje dotyczące finansowania zakupu urządzeo monitorujących,

infrastruktura telekomunikacyjna ze szczególnym uwzględnieniem kosztów telekonsultacji.
RYZYKA

Wybór grupy pacjentów oraz rodzajów schorzeo objętych homemonitoringiem – w początkowym
okresie należy spodziewad się rywalizacji pomiędzy propozycjami oraz długotrwałego czasu
podejmowania decyzji.

W początkowym okresie należy spodziewad się błędów pacjentów w obsłudze urządzeo
monitorujących oraz wezwao pogotowia „na wszelki wypadek”.

Niechęd społeczna, szczególnie wśród osób starszych, trudno akceptujących nowe technologie.

Problemy w refundacji kosztów np. koszty telekomunikacji dotyczące konsultacji lekarz – pacjent.
56
TELEKONSULTACJE
Telekonsultacje to nic innego, jak tradycyjna wymiana wiedzy, opinii i doświadczeo na dany temat, jednak z
wykorzystaniem technologii, teleinformatycznych do przesyłu danych. Rozwiązania tego typu pozwalają
uzyskiwad porady, prowadzid wymianę zdao na odległośd w żadnej mierze nie zatracając korzyści płynących
z tradycyjnego spotkania „twarzą w twarz”.
Podstawą Centrum Telekonsultacji (CT), są:

katalog standardowo opisanej kadry medycznej,

kalendarz dostępności kadry medycznej,

kalendarz prowadzonych konsultacji i telekonsultacji, konferencji i telekonferencji,

katalog usług medycznych dostępnych w trybie telekonsultacji.
ZAŁOŻENIA
Projekt może byd podzielony na etapy, których produkty mogą działad w oderwaniu od siebie, natomiast ich
połączenie daje w pełni funkcjonalne narzędzie obsługi telekonsultacji:

ewidencja umiejętności i kompetencji,

ewidencja specjalistów,

kategoryzacja specjalistów,

kalendarze pracy i organizacja spotkao,

realizacja telekonsultacji i wymiany danych.
Pierwsze trzy punkty (kadrowe), mogą przepłynąd do projektu wdrożenia ERP, jednak to będzie zależało od
zakresu wdrożenia ERP (czy w zakresie będzie również obsługa kadrowa).
Realizacja projektu powinna uwzględnid uruchamiany właśnie projekt systemu wideokonferencyjnego na
potrzeby środowiska akademickiego dla sieci PIONIER (obejmuje również Akademie Medyczne). Projekt ten
jest powołany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
CELE
Celem nadrzędnym projektu jest poprawa jakości leczenia pacjentów. Zmniejszenie ilości nietrafnych
diagnoz, poprawa skuteczności obranych terapii. Miarą tego celu jest:

Wzrost wskaźnika wyleczeo.
Cel płynący wprost to, umożliwienie takiego kontaktu specjalistów znajdujących się w różnych geograficznie
miejscach, jakby znajdowali się w tym samym miejscu i spotkali się osobiście. Miarą tego celu są:
57

wzrost liczby konsultacji,

wzrost współczynnika trafności diagnoz a tym samy spadek średniego czasu leczenia.
Istotna jest tu poprawa wykorzystania specjalistów i zmniejszenie kosztów transportu, zarówno pacjentów
jak i kadry medycznej. Miernikiem tego celu są:

wzrost wykorzystania czasu pracy specjalistów,

obniżenie średniego kosztu leczenia z udziałem wielu specjalistów.
ZAKRES PROJEKTU
Wypracowanie czytelnego i standardowego sposobu opisu umiejętności i kwalifikacji kadry medycznej w
placówkach całego regionu.
Skatalogowanie i opisanie, zgodnie z wyżej przyjętą metodą, kadry medycznej wszystkich placówek
medycznych regionu.
Wdrożenie kalendarza pracy, przede wszystkim dla specjalistów, potencjalnych uczestników konsultacji.
Wraz z tym wprowadzenie nawyków utrzymywania aktualnych kalendarzy tychże specjalistów.
Wdrożenie narzędzi informatycznych wspierających telekonsultacje:

system konferencji,

system umożliwiający wymianę i prezentację danych różnych formatów (zdjęcie, wykresy,
rejestracje audio i wideo itp.).
Telekonsultacje mają również spełniad funkcje w ratownictwie, szczególnym przypadkiem telekonsultacji
jest konsultacja ratownika ze specjalistą w szpitalu. Prace prowadzące do realizacji celów muszą byd tak
realizowane, aby możliwe było wykorzystanie telekonferencji w ratownictwie
58
PRODUKTY
System obsługi kadry specjalistycznej umożliwiający:

skatalogowanie umiejętności i kompetencji,

przypisanie specjalistom odpowiednich umiejętności i kompetencji,

prowadzenie kalendarzy pracy specjalistów,

możliwośd rezerwacji czasu i umawiania konsultacji dla wielu uczestników.
System konferencyjny umożliwiający:

wyszukiwanie i ustalenie odpowiedniego grona specjalistów,

umówienie konsultacji tak, aby wypadał ona w niezajętym czasie dla wszystkich wymaganych
uczestników konsultacji,

realizację telekonferencji umożliwiającej przesyłanie danych w wielu formatach,

współpracę z systemem ratownictwa, czyli możliwośd realizacji konsultacji z mobilnej jednostki
służby zdrowia do szpitala.
RYZYKA

Czynnik ludzki - znaczący zakres projektu to wdrożenie nowego procesu organizacji konsultacji,
wdrożenie nowych praktyk.

Geograficzna rozległośd wdrażanego procesu.

Uwarunkowania prawne i finansowe.
RATOWNICTWO, TELEKARDIOLOGIA STANÓW NAGŁYCH
Rozwiązania telemedyczne mają szczególne zastosowania w medycynie stanów nagłych, tj. w przypadkach,
gdy szybkośd udzielenia kwalifikowanej pomocy medycznej ma kluczowe znaczenie dla ratowania życia.
Omawiane rozwiązania są szczególnym przypadkiem konsultacji medycznych wymagającym istnienia
infrastruktury technicznej i organizacyjnej, zabezpieczającej konsultację medyczną w nagłych przypadkach.
Zastosowanie systemów telemedycznych umożliwia przesył danych diagnostycznych, konsultacje
specjalistyczne i pomoc medyczną w nagłych przypadkach, sytuacjach powypadkowych i kryzysowych, m.in.
w celu ustalenia szybkiej diagnozy i ewentualnych wskazao, co do konieczności natychmiastowego
przewozu chorego do szpitala specjalistycznego lub zastosowania odpowiedniego leczenia. Systemy
telemedyczne umożliwiają również wspomaganie i nadzór nad pracą zespołów ratownictwa medycznego,
których obsadę stanowią wyłącznie ratownicy medyczni.
Jest to jedna z dziedzin telemedycyny, w której istnieją już dojrzałe rozwiązania sprzętowe oraz funkcjonują
na skalę lokalną skuteczne programy pilotażowe. W kolejnym etapie należy dążyd do upowszechnienia i
standaryzacji istniejących systemów oraz rozszerzenia ich funkcjonalności.
59
ZAŁOŻENIA
Stworzenie systemu telemedycyny ratunkowej zintegrowanego ze służbami ratowniczymi regionu.
CELE

Spadek umieralności z powodu nie dotarcia na czas jednostek ratownictwa medycznego.

Skrócenie pobytu pacjentów w szpitalach i specjalistycznego leczenia, spowodowany szybką
pomocą a co za tym idzie zmniejszeniem powikłao.

Właściwa kwalifikacja pacjentów na zabieg angioplastyki wieocowej (do pracowni
hemodynamicznej trafią wyłącznie ci, którzy mają wskazania, a nie każdy pacjent z bólem w klatce
piersiowej), co zapewni odblokowanie i racjonalne wykorzystanie wysokospecjalistycznych
oddziałów kardiologicznych.

Podniesienie jakości operacyjnej podstawowych zespołów ratownictwa medycznego, poprzez
wspomaganie procedur medycznych przez lekarzy-konsultantów oraz kontrolę i nadzór nad
działaniami tych zespołów.

Optymalizacja procedur medycznych i dyslokacja zespołów ratowniczych do rejonów najbardziej
zagrożonych a także tworzenie zestawieo i publikacje wyników działania systemu.

Korzyści finansowe związane z obniżeniem kosztów leczenia i transportu chorych oraz ich
późniejszej rehabilitacji.

Dostęp do systemu transmisji danych innym zainteresowanym jednostkom, takim jak Stacje
Pogotowia Ratunkowego z województwa lubelskiego, Szpitalne Oddziały Ratunkowe, Izby Przyjęd,
przychodnie lekarskie i in., szczególnie w zakresie wczesnej diagnostyki kardiologicznej i
zaawansowanej terapii reperfuzyjnej.

Usprawnienie działania regionalnego systemu ratownictwa.
PRODUKTY

Infrastruktura techniczna:
o
wyposażenie karetek pogotowia - zespołów ratowniczych w:

sprzęt niezbędny do rejestrowania krzywej EKG,

system łączności zapewniający przesył krzywej EKG lub innych parametrów do
środka specjalistycznego oraz umożliwiający telekonsulatcje.

Zidentyfikowana i zorganizowana kadra specjalistów.

Zaakceptowane i wdrożone procedury postępowania w sytuacjach nagłych.

Rozwiązania formalno-prawne, finansowe.
RYZYKA

Czynnik ludzki - znaczący zakres projektu to wdrożenie nowego procesu organizacji, standaryzacja
procedur, wdrożenie nowych praktyk.
60

Określenie sposobu finansowania.

Trudności w koordynacji działania różnych instytucji.
CENTRUM TELERADIOLOGICZNE
Teleradiologia to nic innego, jak szczególna forma telekonsultacji czy też telepracy, polegająca na
sporządzaniu przez specjalistów radiologów opisów badao wykonanych w zdalnych ośrodkach.
Podstawowym celem projektu jest zwiększenie dostępności nowoczesnej diagnostyki obrazowej w regionie
małozurbanizowanym, jakim jest Lubelszczyzna oraz podniesienie poziomu jakości diagnostyki obrazowej.
Dodatkowymi celami jest możliwośd zdalnej archiwizacji badao obrazowych w sposób bezpieczny, tani i
łatwo dostępny oraz możliwośd dokształcania się poprzez Internet (e-learning). Stworzona infrastruktura
pozwalała będzie także na świadczenie usług teleradiologicznych dla innych regionów kraju oraz świata.
Silną stroną tego projektu jest istnienie sprawdzonych rozwiązao teleinformatycznych i infrastrukturalnych,
służących do przesyłu dużej ilości danych.
ZAŁOŻENIA
Projekt zakłada utworzenie sieci połączeo między wszystkimi szpitalami Lubelszczyzny, poszczególnymi
niepublicznymi zakładami opieki zdrowotnej oraz prywatnymi praktykami radiologicznymi. Sied ta pozwoli
na szybkie przesyłanie obrazów o bardzo dużej rozdzielczości, powstałych w trakcie lekarskich badao
obrazowych (np. MRI, TK, PET itp.). W ramach projektu powstanie Centrum Teleradiologiczne stanowiące
technologiczne zaplecze sieci.
Centrum Teleradiologiczne będzie stanowid również platformę rozwoju i podwyższania kwalifikacji,
gromadząc najlepiej wyspecjalizowaną kadrę lekarzy radiologów. Równocześnie systematyczny rozwój
Centrum będzie wymagał zaangażowania lokalnych zasobów intelektualnych oraz stymulował
innowacyjnośd podmiotów działających na rzecz Centrum.
CELE

Wzrost ilości wykonanych badao obrazowych w regionie lubelskim.

Skrócenie okresu hospitalizacji.

Wzrost ilości szpitali, niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz prywatnych praktyk
korzystających z specjalistycznych usług radiologicznych.
ZAKRES PROJEKTU
Funkcjonalny system konsultacji teleradiologicznych.
Regionalny system archiwizacji medycznych danych obrazowych.
61
BEBEFICJENCI:

Pacjenci, u których wykonane są badania obrazowe ocenione przez radiologa poza szpitalem, w
którym wykonano badanie,

Lekarze radiolodzy, którzy korzystają z usług teleradiologicznych,

Szpitale, które korzystają z usług teleradiologicznych – posiadanie aparatury do diagnostyki
cyfrowej.

Lekarze specjaliści korzystający z usług telekonsultacji (neurochirurg, neurolog, torakochirurg).
PRODUKTY

Zidentyfikowana i zorganizowana kadra specjalistów.

Infrastruktura techniczna zapewniająca:
o
archiwizację danych obrazowych,
o
dystrybucję danych obrazowych pomiędzy miejscami ich powstania a specjalistami
dokonującymi ich oceny.
RYZYKA

Czynnik ludzki - znaczący zakres projektu to wdrożenie nowego procesu organizacji, standaryzacja
procedur, wdrożenie nowych praktyk.

Geograficzna rozległośd wdrażanego procesu.

Niejasne uwarunkowania prawne.

Uwarunkowania finansowe.
62
63
INFRASTRUKTURA TELEKOMUNIKACYJNA DLA TELEMEDYCYNY
Infrastruktura telekomunikacyjna jest koniecznym składnikiem każdej usługi medycznej realizowanej w myśl
założeo telemedycyny. Ośrodek lokalny, jako najważniejszy punkt kontaktu służby zdrowia z pacjentem,
musi byd wyposażony technicznie do realizacji wybranych usług telemedycznych.
ZAŁOŻENIA
Infrastruktura telekomunikacyjna powinna byd możliwie jednorodna technicznie, co należy rozumied jako:

stosowanie tych samych technologii w tych samych zastosowaniach w każdym ośrodku
świadczącym dany rodzaj usług telemedycznych,

zmiany w infrastrukturze telekomunikacyjnej powinny byd wykonywane centralnie dla wszystkich
ośrodków,

infrastruktura powinna powstad w powiązaniu z istniejącymi projektami budowy sieci np. przyłącza
jednostek do sieci PIONIER, regionalna szerokopasmowa sied światłowodowa etc.=,

archiwizacja danych powinna w możliwie szerokim stopniu wykorzystad osiągnięcia będącego w
realizacji projektu Krajowego Magazynu Danych, realizowanego przez Ministerstwo Nauki i
Szkolnictwa Wyższego.
Z uwagi na stan informatyzacji służby zdrowia, warunkiem minimalnym powinien byd dostęp do Internetu
wraz z podstawowym wyposażeniem komputerowym umożliwiającym korzystanie z Internetu.
Pozostałe założenia:

infrastruktura powinna byd finansowana tak, aby brak funduszy w ośrodkach lokalnych nie stał się
barierą dla telemedycyny jako takiej,

należy dokładnie zdefiniowad wymagania bezpieczeostwa przesyłania danych – zarówno pod
względem ryzyka nieuprawnionego dostępu, jak i błędu transmisji,

infrastruktura powinna obsługiwad różnorodne urządzenia dedykowane dla specyficznych potrzeb
diagnostycznych etc.,

standard techniczny powinien byd otwarty a jego wykorzystanie powinno zapewnid możliwośd
zawierania umów z wieloma dostawcami usług telekomunikacyjnych.
64
CEL
Możliwie szeroki i łatwy dostęp do usług telekomunikacyjnych, mierzony jako:

liczba ośrodków lokalnych mogących realizowad konkretne usługi telemedyczne z użyciem
infrastruktury telekomunikacyjnej,

liczba typów urządzeo specjalistycznych zgodnych z technologią stosowaną w infrastrukturze
telekomunikacyjnej.
ZAKRES PROJEKTU
Konfiguracja techniczna urządzeo telekomunikacyjnych.
PRODUKTY
Infrastruktura przesyłu danych:

technologie stacjonarne,

technologie mobilne np. dedykowane radiolinie,

internet

interface’y pomiędzy różnymi systemami (jeśli będą potrzebne),
Urządzenia do przesyłania danych:

dedykowane urządzenia do telediagnostyki, wideokonferencji i homemonitoringu,

standardowy sprzęt komputerowy PC wraz z oprogramowaniem, umożliwiający korzystanie z
Internetu oraz przesyłanie obrazu i dźwięku,
Umowy z dostawcami usług i urządzeo:

telekomunikacja,

utrzymanie i serwis urządzeo,

infrastruktura archiwizacji danych,

szkolenia personelu medycznego,

procedury wewnętrznie RKCUT oraz ośrodków lokalnych dostosowane do korzystania z
infrastruktury.
RYZYKA

Brak technologii telekomunikacyjnej spełniającej wymagania otwartości i zgodności z różnymi
specjalistycznymi urządzeniami telediagnostycznymi etc..

Długotrwały proces uzgodnieo w zakresie finansowania inwestycji.
65
CENTRUM EDUKACYJNE (BIZNES, MEDYCYNA, SAMORZĄD)
Telekomunikacja może byd wykorzystana do edukacji w środowisku medycznym oraz promowania zdrowia
jako takiego w społeczeostwie. Projekt niniejszy powinien wykorzystad istniejące doświadczenia ośrodków
edukacji stosujących metody zdalnego nauczania np. doświadczenia Polskiego Uniwersytetu Wirtualnego
(PUW).
W ramach tego projektu konieczna jest analiza a następnie wybór mediów telekomunikacyjnych do
poszczególnych zastosowao edukacyjnych. Możliwości oferowane przez technologię są bardzo szerokie:
począwszy od seminariów prowadzonych przez internet, poprzez udział studentów w wykonywaniu
zabiegów i operacji, na szeroko zakrojonych inicjatywach edukacyjnych skooczywszy.
Projekty edukacyjne mogą łatwo wykorzystad działalnośd RCKUT, bez ponoszenia istotnych dodatkowych
nakładów inwestycyjnych (w porównaniu z innymi projektami zawartymi w niniejszej strategii).
ZAŁOŻENIA
Projekt niniejszy powinien zostad poprzedzony analizą istniejącej infrastruktury telekomunikacyjnej oraz
oceny chęci jej wykorzystania przez uczestników zajęd.
Realizacja powinna byd stopniowa, począwszy od osób młodych, chętnie korzystających z dobrodziejstw
internetu i nowinek technicznych.
W każdym czasie istnienia projektu należy badad skutecznośd wykorzystywania telekomunikacji w edukacji
medycznej.
Teleedukacja nie może całkowicie zastąpid tradycyjnej edukacji, stanowi jedynie uzupełnienie i rozszerzenie
metod tradycyjnych.
CELE
Poprawa dynamiki wzrostu kwalifikacji personelu medycznego. Miarą tego celu mogą byd:

zwiększenie zasięgu inicjatywy edukacyjnej np. w obserwacji nietypowego zabiegu fizycznie
uczestniczyd może 10 osób, zdalnie 1000 osób, co oznacza 100-krotny poprawę dynamiki wzrostu
kwalifikacji,

wzrost aktywności personelu medycznego w dziedzinie podnoszenia kwalifikacji np. korzystanie z
grup dyskusyjnych z jednoczesną możliwością konsultowania swoich decyzji ze specjalistami,
mierzona średnią ilością pytao i odpowiedzi na uczestnika zajęd, odniesiona do ilości zagadnieo
przedyskutowanych podczas analogicznych zajęd realizowanych metodami tradycyjnymi,
66

redukcja średnich kosztów szkoleo przypadających na uczestnika – możliwa dzięki większemu
zasięgowi oddziaływania inicjatyw edukacyjnych realizowanych zdalnie,

zwiększenie dostępu do wysokospecjalistycznej wiedzy – mierzona jako liczba możliwych szkoleo
dostępnych dla statystycznego przedstawiciela danej grupy zawodowej,

wzrost liczby wcześnie wykrywanych groźnych i kosztownych w leczeniu chorób wśród ogółu
przypadków rejestrowanych rocznie – możliwe dzięki łatwo i powszechnie dostępnej wiedzy na
temat objawów takich chorób,

uproszczenie realizacji wybranych celów statutowych organizacji pożytku publicznego, przy czym
miary dla takich celów zależed będą od konkretnych celów statutowych takiej organizacji np.
realizacja celów edukacyjnych stawianych przez szpitalem klinicznym może byd taosza przy
zastosowaniu teleedukacji,

realizacja celu statutowego takiego jak redukcja liczby zachorowao danego typu, osiągnięte dzięki
akcjom edukacyjnym prowadzonym w szkołach podstawowych przy okazji nauki korzystania z
internetu.
ZAKRES PROJEKTU
Wiele różnych podprojektów dziedzinowych ukierunkowanych na realizację celów ośrodków edukacyjnych.
Wdrożenie infrastruktury telekomunikacyjnej dostosowanej do specyfiki danej inicjatywy edukacyjnej.
Zapewnienie finansowania inicjatyw teleedukacyjnych kierowanych do społeczeostwa (potencjalnych
pacjentów).
Koordynacja działao pomiędzy różnymi ośrodkami (dotyczy przypadków, kiedy inicjatywy edukacyjne
podejmowane byłyby wspólnie), konieczna dla osiągnięcia celów projektu. Ta częśd zakresu powinna byd
realizowana przez RCKUT.
Standaryzacja techniczna w ramach poszczególnych rodzajów mediów tak, aby wielośd standardów nie
stanowiła bariery technicznej w dostępie do teleedukacji. Ta częśd zakresu powinna byd realizowana przez
RCKUT.
PRODUKTY
Infrastruktura telekomunikacyjna dostosowana do specyfiki danej inicjatywy edukacyjnej np. infrastruktura
telekonferencyjna w salach operacyjnych oraz zapewnienie studentom dostępu do transmisji operacji; bazy
wiedzy udostępniane przez internet, etc.
Modyfikacje programów zajęd w ośrodkach edukacyjnych i innych zaangażowanych w edukację np.
włączenie praktyk polegających na telekonsultacji spraw pacjentów pod telenadzorem opiekuna.
67
Modyfikacja procesów realizacji usług edukacyjnych np. nowe metody zapisywania się na szkolenia
prowadzone przez internet, modyfikacja metod egzaminowania etc.
Regulacje dotyczące finansowania kosztów teleedukacji.
RYZYKA

Rywalizacja inicjatyw edukacyjnych o środki na inwestycje infrastrukturalne.

Słaba dostępnośd do szerokopasmowego Internetu.

Nieznajomośd nowych technologii w środowiskach medycznych (dotyczy wybranych grup np.
pielęgniarek).

Traktowanie teleedukacji jako gorszej metody podnoszenia kwalifikacji w porównaniu z metodami
tradycyjnymi.
ERP W JEDNOSTKACH SŁUŻBY ZDROWIA
Służbę zdrowia można potraktowad jako przedsiębiorstwo lub grupę przedsiębiorstw, realizujących usługi
zarówno opieki medycznej, jak i rozwoju medycyny, w szeroko rozumianym zakresie. Jeżeli tak, to jak w
każdym innym przedsiębiorstwie wymagane jest zarządzanie zasobami przedsiębiorstwa (Enterprise
Resource Planning).
Systemy ERP zapewniają przede wszystkim jednolitośd danych i technologii ich przetwarzania. Dane te są
czytelne i umożliwiają efektywne zarządzanie – w jednym systemie można prowadzid księgi rachunkowe,
prowadzid karty pacjentów, obsługiwad magazyn leków, planowad i rozliczad dyżury lekarskie etc.
Z punktu widzenia telemedycyny, system ERP dostarczy danych, które obecnie – z uwagi na słaby stan
informatyzacji polskiej służby zdrowia – nie są dostępne w postaci elektronicznej.
68
ZAŁOŻENIA

Jeden standard dla wszystkich jednostek zdrowia.

W pierwszej kolejności system ERP powinien byd wdrożony w jednostkach ratujących życie tj.
szpitalach.

Realizacja powinna byd przyrostowa tak, aby po każdym etapie dana grupa jednostek służby
zdrowia dysponowała podobnymi danymi.

Należy minimalizowad różnice stopnia zinformatyzowania pomiędzy jednostkami służby zdrowia.

Projekt jest istotnie powiązany z elektronicznym rekordem pacjenta.
CELE
Szybki dostęp do danych wysokiej jakości. Miarą tego celu mogą byd:

Ograniczenie kosztów konsultacji medycznych oraz szeroko rozumianej komunikacji, która
dotychczas wymagała fizycznego kontaktu ludzi – w zakresie spraw organizacyjnych.

Redukcja powtórzeo badao lekarskich wynikających z niewiedzy o działaniach podejmowanych
przez różny personel medyczny wobec tego samego pacjenta w ramach jednej jednostki służby
zdrowia.

Redukcja czasu niezbędnego do postawienia diagnozy – poprzez dostęp do danych pacjenta
niezależnie od miejsc leczenia i obecnego miejsca pobytu pacjenta.

Oszczędności wynikające z szeroko rozumianych usprawnieo administracyjnych np. rejestracja
pacjentów drogą elektroniczną.

Oszczędności czasu i pieniędzy pacjentów, którzy mogą uzyskad stosowną pomoc medyczną bez
konieczności fizycznego dotarcia do lekarza – specjalisty.

Korzyści wynikające ze standaryzacji technologii teleinformatycznych (w tym telekomunikacyjnych)
w służbie zdrowia.

Umożliwienie realizacji badao naukowych dotychczas wymagających pracochłonnych dojazdów
oraz scalania danych rozproszonych po różnych jednostkach służby zdrowia.
ZAKRES PROJEKTU
Niniejszy rozdział oparto na opracowaniu „Healthcare Solution Provider” przygotowanym w 2007 roku przez
SAP A.G., jednego z wiodących dostawców systemów ERP na świecie.
W zakresie projektu powinna znaleźd się przede wszystkim informatyzacja podstawowych procesów
(działao) realizowanych w jednostce służby zdrowia takich jak:

obsługa pacjenta – tak, aby w każdym czasie było wiadomo, co się dzieje z pacjentem, jakie usługi
medyczne otrzymał i jakie usługi medyczne są planowane,

zarządzanie pracą służb medycznych, w tym planowanie dyżurów oraz rejestracja i rozliczanie
działao nieplanowanych,
69

logistyka medyczna – obejmująca zakupy leków, sprzętu i usług obcych.
ERP obejmuje również obsługę pomocniczych procesów, takich jak:

zarządzanie finansami,

księgowośd,

kadry i płace.
PRODUKTY

System ERP

Szkolenia

Modyfikacje procedur wewnętrznych

Migracja danych
RYZYKA
Trudnośd w wyborze jednego standardu – najprawdopodobniej musiałby to byd standard narzucony.
ELEKTRONICZNY REKORD PACJENTA (EHR)
Elektroniczny Rekord Zdrowia jest pomostem pomiędzy świadczeniodawcą usług zdrowotnych a ich
odbiorcą. Posiada wiele nazw: [23]

Electronic Healthcare Rekord (EHCR),

Electronic Medical Rekord (EMR),

Computerrized Patent Rekord (CPR),

Personal Medical Rekord (PMR).
W Polsce Electronic Health Record tłumaczony jest bardzo różnie, np.: [40]

Medyczny zapis cyfrowy,

Elektroniczna książka zdrowia,

Elektroniczny Rekord Zdrowotny.
EHR jest ogromną ‘porcją’ danych dotyczących pojedynczego pacjenta, która wirtualnie wędruje za
pacjentem.
Definicje[40]
ISO/TR 20514 – Electronic Health Record Definition, Scope, and Context,
70
Repozytorium informacji w zakresie stanu zdrowia pacjenta w formie możliwej do przetworzenia przez
komputer, przechowywane i przesyłane w formie bezpiecznej, dostępne dla wielu autoryzowanych
użytkowników. Posiada standardowy logiczny informacyjny model, niezależny od systemu EHR. Głównym
celem EHR jest wsparcie kontynuowanej, efektywnej oraz integrującej jakośd opieki zdrowotnej. Zawiera
informacje o charakterze retrospektywnym, aktualnym oraz prospektywnym.
ZAŁOŻENIA
Porozumienie środowisk medycznych w sprawie stosowania EHR.
Finansowanie ze środków ponadregionalnych – najlepiej w ramach przedsięwzięcia paneuropejskiego.
EHR wymaga realizacji projektu „Infrastruktura telekomunikacyjna”.
Projekt jest blisko związany z ERP – obiekt „pacjent” powinien mied niesprzeczną strukturę w ERP i EHR.
EHR powinien byd wdrażany stopniowo, obejmując w pierwszej kolejności budowę systemu EHR
zawierającego dane istotne dla ratowania życia i jednocześnie takie, które stosunkowo łatwo uda się zebrad.
Kolejne etapy prac to rozszerzanie liczny jednostek służby zdrowia korzystających z EHR oraz rozszerzanie
zakresu danych przechowywanych w systemie EHR.
Projekt powinien byd prowadzony przez jednostkę niezależną od służby zdrowia tak, aby wymagania żadnej
ze stron nie miały priorytetu wyższego nad innymi.
CELE
Szybki dostęp do danych pacjenta, a w rezultacie:

diagnozowanie chorób we wcześniejszych stadiach rozwoju,

ograniczenie zjawiska kontynuacji leczenia w przypadku błędnej/spóźnionej diagnozy,

ograniczenie kosztów konsultacji medycznych oraz szeroko rozumianej komunikacji, która
dotychczas wymagała fizycznego kontaktu ludzi a w warunkach stosowania telemedycyny wymaga
jedynie przesłania danych (badanie, dane multimedialne),

redukcja powtórzeo badao lekarskich wynikających z niewiedzy o działaniach podejmowanych
przez różne jednostki służby zdrowia wobec tego samego pacjenta,

redukcja czasu niezbędnego do postawienia diagnozy – poprzez dostęp do danych pacjenta
niezależnie od miejsc leczenia i obecnego miejsca pobytu pacjenta,

oszczędności czasu i pieniędzy pacjentów, którzy mogą uzyskad stosowną pomoc medyczną bez
konieczności fizycznego dotarcia do lekarza – specjalisty celem powtórzenia badao,

korzyści wynikające ze standaryzacji technologii teleinformatycznych (w tym telekomunikacyjnych)
w służbie zdrowia,

zmiana subiektywnej społecznej oceny jakości działania służby zdrowia w regionie,
71

umożliwienie realizacji badao naukowych dotychczas wymagających pracochłonnych dojazdów
oraz scalania danych rozproszonych po różnych jednostkach służby zdrowia.
ZAKRES PROJEKTU

Rozpoznanie rynku rozwiązao EHR.

Wybór i wdrożenie systemu EHR.

Migracja danych.

Szkolenia personelu.

Prace legislacyjne i organizacyjne.
PRODUKTY
System EHR – wymagania podstawowe:

dostęp w czasie rzeczywistym,

dostęp z każdego miejsca w modelu 24/7,

integracja z medycznym przepływem pracy,

integracja z urządzeniami zewnętrznymi – urządzenia monitorujące stan zdrowia pacjenta,
urządzenia laboratoryjne, skanery kodów kreskowych,

wsparcie dla podpisu elektronicznego,

różne formy wprowadzania danych do systemu EHR:
o
klawiatura,
o
głos,
o
wskaźnik,
o
rozpoznawanie pisma

integracja kontekstu medycznego oraz administracyjnego,

możliwośd agregacji danych indywidualnych w celach statystycznych i naukowych,

wymiana informacji pomiędzy różnymi podmiotami opieki zdrowotnej – standaryzacja.
Innowacyjny system EHR – wymagania funkcjonalne[40]:

logiczna struktura repozytorium informacji pozwalająca na szybkie i łatwe odnalezienie
powiązanych informacji z historii pacjenta,

interfejs użytkownika dynamicznie dostosowujący się do aktualnie analizowanego problemu,

opracowanie, realizacja, monitorowanie indywidualnych planów leczenia,

identyfikacja sytuacji potencjalnego zagrożenia stanu zdrowia,

krytyczne wsparcie procesu decyzyjnego – przeciwwskazania dla określonego pacjenta, właściwe
leki, właściwe dawki, właściwy czas,

kreatywne wsparcie procesu decyzyjnego – rekomendacje ścieżek diagnozy i leczenia.
72
Regulacje prawne nakładające obowiązek aktualizacji danych przez personel medyczny oraz pacjentów.
Modyfikacje procedur szeroko rozumianych procedur pracy służby zdrowia.
Dostosowania systemów informatycznych mających korzystad z EHR, w tym szczególnie ERP.
Organizacja współpracy, w tym finansowania utrzymania i rozwoju EHR – można tu rozważyd modele
współdzielenia danych stosowane np. w bankowości, takie jak Bank Informacji Kredytowej udostępniający
odpłatnie dane o kredytobiorcach ale pozyskujący informacje na podstawie umowy pomiędzy bankami.
RYZYKA
Spór o zakres danych medycznych oraz wybór jednostek służby zdrowia objętych pierwszym etapem prac.
Trudny do oszacowania czas potrzebny na osiągnięcie porozumienia w zakresie praw i obowiązków stron
zaangażowanych w przedsięwzięcie.
Ryzyka związane z ochroną danych pacjentów.
73
74
PROJEKTY TELEMEDYCZNE: OPISY SZCZEGÓŁOWE, REKOMENDACJE EKSPERTÓW
GEOLOKALIZACJA
Prof. dr hab. inż. nawig. Andrzej Fellner, mgr Paweł Trómioski, Paostwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w
Chełmie
Telemedyczny system na bazie technologii satelitarnych i geograficznych informacji o terenie
OPIS
Telemedyczny system, bazujący na technologiach satelitarnych i geograficznej informacji o terenie, musi
funkcjonowad w oparciu o lokalne centra ratownictwa medycznego, w których na podstawie odbieranych
informacji, dyspozytor dokonuje wyboru odpowiedniej opcji działania operacyjnego i poprzez zastosowanie
nowoczesnych technologii czuwa nad transferem danych, w określonej relacji i konfiguracji. Połączenie z
numeru ratunkowego 112 stanowi w takim przypadku początek realizowania całego algorytmu działania
operacyjnego systemu. Możliwe to jest, gdyż system zbiera przez cały czas (oczywiście w odpowiednich
interwałach czasowych) niezbędne dla jego poprawnego funkcjonowania dane (np. informacje ze szpitali
regionalnych dotyczące stanu łóżek, liczby lekarzy i specjalistów, dostępnością jednostek ratownictwa
medycznego i inne). W pierwszej chwili system rozpocznie zarządzanie jednostkami ratownictwa
medycznego (począwszy od wybrania karetki znajdującej się najbliżej poszkodowanego a skooczywszy na
wizualizacji trasy przejazdu karetki na wyświetlaczu umieszczonym przed kierowcą jednostki ratunkowej).
Proponowane rozwiązanie opiera się na algorytmie operacyjnego zastosowania m.in. stacji referencyjne
sieci ASG-EUPOS (Aktywna Sied Geodezyjna – European Positioning System ) oraz przesłaniu niezbędnych
danych telemetrycznym łączem radiowym lub awaryjnie za pomocą pakietowej transmisji danych GPRS
(dotyczy to przesyłania m.in. informacji na temat stanu pacjenta i opcjonalnie obrazu video z karetki do
centrum i szpitala docelowego). Dodatkową zaletą systemu jest możliwośd prowadzenia ciągłego
monitoringu dotyczącego m.in. natężenia ruchu w aglomeracjach powyżej 50 tys. mieszkaoców, a co za tym
idzie szybka reakcja na zmieniającą się sytuację na drogach i generowanie optymalnych tras dojazdu do
9
pacjenta i szpitala.
9
Prof. dr hab. inż. nawig. Andrzej Fellner, mgr Paweł Trómioski, Paostwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w
Chełmie, Telemedyczny system na bazie technologii satelitarnych i geograficznych informacji o terenie.
75
ZADANIA
Stałe monitorowanie i zarządzanie ratunkowymi jednostkami medycznymi przez odpowiednio wyposażone i
całodobowe „centra”,
Prowadzenie jednostki ratownictwa medycznego do najbliższego, pełniącego dyżur, odpowiedniego
szpitala – ośrodka, z uwzględnieniem rzeźby terenu i natężenia ruchu na komunikacyjnych szlakach,
Stałe monitorowanie stanu dostępności szpitali - ośrodków (pełniących dyżury) w regionie oraz nadzór
gotowości technicznej jednostek ratownictwa medycznego;
Zastosowanie nowych technologii (z satelitarnymi włącznie) jako łączy telemetrycznych do przekazywania
niezbędnych danych na linii jednostka ratownictwa medycznego – szpital - jednostka ratownictwa
medycznego, w celu – przesłania pierwszej diagnozy,
Interoperacyjnośd i kompatybilnośd telemedycznego systemu z innymi np. stosowanymi podczas
zarządzania kryzysowego,
Monitorowanie dużych aglomeracji miejskich i innych obszarów, w celu umożliwienia jak najszybszego
udzielenia pierwszej pomocy i skierowania odpowiedniej liczby jednostek ratownictwa medycznego do
określonego miejsca z równoczesnym doborem trasy.
POTENCJALNI BENEFICJENCI

Jednostki ratownictwa medycznego,

Centra ratownictwa medycznego,

Szpitale – ośrodki zdrowia,

Miasta powyżej 50 tys. Mieszkaoców,

Gminne, powiatowe, wojewódzkie ośrodki – centra zarządzania kryzysowego.
REALIZACJA
Termin realizacji
Proponowany termin rozpoczęcia projektu to rok 2008, w którym to roku wymagane byłoby odbycie się
procedury przetargowej na dostawcę proponowanego systemu (pierwszy trymestr roku), następnie zakup
wymaganego sprzętu(drugi trymestr) a następnie faza testów i wdrożenia (do kooca roku 2008).
Źródła finansowania

75% -85% dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach
Zintegrowanego Programu Operacyjnego rozwoju Regionalnego,

25%-15% dofinansowanie z NFZ i Urzędu Marszałkowskiego.
76
Niezbędna infrastruktura

Bezprzewodowa sied WIFI (do przesyłu obrazu z video kamer monitorujących ruch w
aglomeracjach powyżej 50 tys. mieszkaoców),

Sied kamer do monitoringu ruchu,

Szkieletowa sied radiomodemów do przesyłu danych z karetek,

Łącza internetowe pomiędzy szpitalami a centrum ratownictwa medycznego.
Niezbędne zasoby kadrowe
Do realizacji projektu wystarczą dotychczasowe zasoby ludzkie wykorzystywane w ratownictwie
medycznym po odpowiednim przeszkoleniu.
Niezbędne rozwiązania formalno – prawne i organizacyjne
Niniejszy projekt nie wymaga tworzenie nowych ciał prawnych ani organizacji. Wykorzystuje on istniejącą
infrastrukturę i rozwiązania administracyjno – prawne.
Zaangażowane organizacje

Centra Ratownictwa Medycznego,

Szpitale,

Urzędy Miasta,

GUGIK (właściciel sieci EUPOS w Polsce),

Internet Provider,

Dostawca map cyfrowych np. Imagis,

Dostawca systemu informatycznego np. PWSZ Chełm.
KORZYŚCI Z PRZEDSIĘWZIĘCIA
Wymiernym efektem projektu będą :

spadek umieralności pacjentów z powodu nie dotarcia na czas jednostek ratownictwa
medycznego,

skrócenie pobytu pacjentów w szpitalach i specjalistycznego leczenia spowodowany szybką
pomocą a co za tym idzie zmniejszeniem powikłao,

zmniejszenie liczby pacjentów w szpitalach, pomoc ratowników medycznych będzie na tyle szybka i
skuteczna, iż spowoduje to zmniejszenie liczby pacjentów hospitalizowanych,

skrócenie czasu pobytu karetki poza bazą spowodowane pełnym wywiadem drogowym, szpitalnym
oraz planowaniem trasy za pomocą GPS. Co zmniejsza koszty eksploatacji jednostek ratownictwa
medycznego.
77
RATOWNICTWO
OPIS
Zastosowanie systemów telemedycznych umożliwia przesył danych diagnostycznych, konsultacje
specjalistyczne i pomoc medyczną w nagłych przypadkach, sytuacjach powypadkowych i kryzysowych, m.in.
w celu ustalenia szybkiej diagnozy i ewentualnych wskazao co do konieczności natychmiastowego przewozu
chorego do szpitala specjalistycznego lub zastosowania odpowiedniego leczenia. Systemy telemedyczne
umożliwiają również wspomaganie i nadzór nad pracą zespołów ratownictwa medycznego, których obsadę
stanowią wyłącznie ratownicy medyczni.
ZADANIA

Rozszerzenie możliwości obecnie używanego w WSPRiTS w Lublinie oraz WSPR Biała Podlaska
Systemu Transmisji Danych umożliwiającego wczesną diagnostykę zawałów serca,

Wspomaganie przez lekarzy-konsultantów podstawowych zespołów ratownictwa medycznego
wprowadzanych do struktur pomocy doraźnej na podstawie Ustawy z dnia 8 września 2006 r. o
Paostwowym Ratownictwie Medycznym,

Umożliwienie dostępu do systemu dla innych jednostek służby zdrowia (Szpitalnych Oddziałów
Ratunkowych, Izb Przyjęd, Przychodni Specjalistycznych i Rejonowych oraz lekarzy rodzinnych), co
zwiększyłoby skutecznośd specjalistycznej pomocy medycznej w przypadkach zawałów serca i
ostrych zespołów wieocowych.
POTENCJALNI BENEFICJENCI

Mieszkaocy największej w regionie aglomeracji, jak i przyległych terenów wiejskich, z możliwością
włączenia w przyszłości do sieci kolejnych regionów,

Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego i Transportu Sanitarnego w Lublinie,

WSPR w Białej Podlaskiej.
REALIZACJA
Termin realizacji
Pierwszy etap dotyczy realizacji projektu w WSPR i TS SPZOZ w Lublinie. Planowany czas realizacji do 31
grudnia 2007 r.
Drugi etap dotyczący realizacji programu w WSPR w Białej Podlaskiej uzależniony jest od uruchomienia
ośrodka interwencji kardiologicznej w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Białej Podlaskiej.
Przewidywany czas realizacji projektu do 31 grudnia 2008 r.
78
Trzeci etap dotyczy realizacji projektu w praktykach lekarzy rodzinnych w rejonach obsługiwanych przez
WSPRiTS w Lublinie i Białej Podlaskiej.
Planowany czas realizacji projektu obejmowałby zapoznanie się z ofertą rynkową i zakup wymaganego
sprzętu, wprowadzenie systemu i sprzęgnięcie działao poszczególnych jednostek, przeszkolenie personelu i
wstępne analizy po wprowadzeniu systemu.
Źródła finansowania

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego
rozwoju Regionalnego,

NFZ,

Urząd Marszałkowski.
Niezbędna infrastruktura

Zainstalowanie w WSPRiTS w Lublinie Centralnej Stacji Odbiorczej umożliwiającej odbiór danych
medycznych z karetek pogotowia i retransmisję tych danych do Oddziałów Kardiologii Inwazyjnej
wyposażonych w lokalne Stacje Odbiorcze,

Zainstalowanie lokalnych stacji odbiorczych na Oddziałach Kardiologii Inwazyjnej SPSK 4 i SP ZOZ
WSzS w Lublinie

Wyposażenie karetek WSPRiTS w Lublinie w defibrylatory z funkcją monitorowania saturacji
tlenowej, ciśnienia krwi metodą nieinwazyjną, kapnometrii i 12-odprowadzeniowego EKG,
przystosowane do bezprzewodowej teletransmisji danych

Doposażenie obecnie eksploatowanych w WSPRiTS w Lublinie i WSPR Biała Podlaska
defibrylatorów w funkcję bezprzewodowej transmisji danych wykorzystującej moduł teletransmisji
Bluetooth,

Wyposażenie karetek WSPRiTS w Lublinie i WSPR Biała Podlaska w komputery kieszonkowe typu
Palmtop z modułem GSM/ GPRS, umożliwiające bezprzewodową transmisję danych medycznych
do ww. stacji odbiorczych.
Niezbędne zasoby kadrowe
Do realizacji projektu wystarczą dotychczasowe zasoby ludzkie wykorzystywane w ratownictwie
medycznym po odpowiednim przeszkoleniu.
W związku z planowanym wprowadzeniem systemów transmisji danych planowane jest w WSPRiTS w
Lublinie utworzenie dodatkowego stanowiska pracy dla osoby posiadającej wiedzę i kompetencje
umożliwiające obsługę systemów komputerowych, w szczególności Centralnej Stacji Odbiorczej systemu
transmisji danych oraz nadzorowanie pracy aparatów nadawczych w ambulansach pogotowia.
79
Niezbędne rozwiązania formalno – prawne i organizacyjne
Nawiązanie współpracy z ośrodkami zainteresowanymi wdrożeniem i /lub przystąpieniem do Systemu
Transmisji danych związane będzie z zawarciem w najbliższym czasie systemu umów, regulujących zakres
współpracy pomiędzy WSPRiTS w Lublinie a:

Samodzielnym Publicznym Szpitalem Klinicznym nr 4 w Lublinie.

Wojewódzkim Szpitalem Specjalistycznym im. Stefana Kardynała Wyszyoskiego SP ZOZ,

Koordynatorem Projektu „Strategia wprowadzania rozwiązao i usług telemedycznych w regionie
lubelskim” i zainteresowanymi badaczami z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

innymi jednostkami zainteresowanymi współpracą w ramach projektu *Akademią Medyczną w
Lublinie, Urzędem Marszałkowskim, Szpitalnymi Oddziałami Ratunkowymi, Izbami Przyjęd,
Przychodniami Specjalistycznymi i Rejonowymi, lekarzami rodzinnymi i in.]
W szczególności umowy te dotyczyd będą porozumieo o wzajemnym transferze informacji i sposobach ich
wzajemnego udostępniania, przekazao sprzętu oraz procedur postępowania.
Zaangażowane organizacje

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 4 w Lublinie,

Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Stefana Kardynała Wyszyoskiego SP ZOZ,

uczelnie wyższe, w tym z jednostka koordynującą projekt „Strategia wprowadzania rozwiązao i
usług telemedycznych w regionie lubelskim”, oraz z zainteresowani badacze z Uniwersytetu Marii
Curie-Skłodowskiej w Lublinie i Akademii Medycznej w Lublinie,

Jednostki administracji centralnej: Urząd Marszałkowski, Urząd Wojewódzki oraz Starostwo
Powiatowe,

inne jednostki zainteresowane współpracą w ramach projektu *Szpitalne Oddziały Ratunkowe, Izby
Przyjęd, Przychodnie Specjalistyczne i Rejonowe, lekarze rodzinni i in.+.

Dostawcy niezbędnego sprzętu i oprogramowania, oferujący najkorzystniejsze rozwiązanie
systemowe w zakresie telemedycyny, zapewniający jednocześnie współpracę z takim systemem
odpowiedniego sprzętu ratownictwa medycznego i diagnostycznego
KORZYŚCI Z PRZEDSIĘWZIĘCIA

Spadek umieralności z powodu nie dotarcia na czas jednostek ratownictwa medycznego,

Skrócenie pobytu pacjentów w szpitalach i specjalistycznego leczenia spowodowany szybką
pomocą a co za tym idzie zmniejszeniem powikłao,

Zmniejszenie liczby pacjentów w szpitalach – pomoc ratowników medycznych będzie na tyle szybka
i skuteczna, iż spowoduje to zmniejszenie liczby pacjentów hospitalizowanych,

Właściwa kwalifikacja pacjentów na zabieg angioplastyki wieocowej - do pracowni
hemodynamicznej trafią wyłącznie ci którzy mają wskazania, a nie każdy pacjent z bólem w klatce
piersiowej, co zapewni odblokowanie i racjonalne wykorzystanie wysokospecjalistycznych
oddziałów kardiologicznych,
80

Podniesienie jakości operacyjnej podstawowych zespołów ratownictwa medycznego poprzez
wspomaganie procedur medycznych przez lekarzy-konsultantów oraz kontrolę i nadzór nad
działaniami tych zespołów,

Optymalizacja procedur medycznych i dyslokację zespołów ratowniczych do rejonów najbardziej
zagrożonych, a także tworzenie zestawieo i publikacje wyników działania systemu,

Korzyści finansowe związane z obniżeniem kosztów leczenia i transportu chorych oraz ich
późniejszej rehabilitacji,

Dostęp do systemu transmisji danych innym zainteresowanym jednostkom, takim jak Stacje
Pogotowia Ratunkowego z województwa lubelskiego, Szpitalne Oddziały Ratunkowe, Izby Przyjęd,
przychodnie lekarskie i in., szczególnie w zakresie wczesnej diagnostyki kardiologicznej i
zaawansowanej terapii reperfuzyjnej.
TELERADIOLOGIA
Dr hab. n. med. Radosław Pietura, Dr Piotr Orzechowski, Mgr Piotr Lubiarz
Strategia rozwoju usług teleradiologicznych w regionie lubelskim – Centrum Teleradiologiczne „TeleRad
Lublin”
OPIS
Projekt zakłada utworzenie sieci połączeo między wszystkimi szpitalami Lubelszczyzny, poszczególnymi
niepublicznymi zakładami opieki zdrowotnej oraz prywatnymi praktykami radiologicznymi. Sied ta pozwoli
na szybkie przesyłanie obrazów o bardzo dużej rozdzielczości powstałych w trakcie lekarskich badao
obrazowych (np. MRI, TK, PET itp.). W ramach projektu powstanie Centrum Teleradiologiczne stanowiące
technologiczne zaplecze sieci i będące własnością Sejmiku wojewódzkiego. Opisywane centrum zarządzane
będzie przez wyłaniany w drodze przetargu podmiot gospodarczy.
ZADANIA

Zwiększenie dostępności nowoczesnej diagnostyki obrazowej w regionie małozurbanizowanym
jakim jest Lubelszczyzna,

Podniesienie poziomu jakości diagnostyki obrazowej,

Możliwośd zdalnej archiwizacji badao obrazowych w sposób bezpieczny, tani i łatwo dostępny,

Możliwośd dokształcania się poprzez Internet (e-learning),

Świadczenie usług teleradiologicznych dla innych regionów kraju oraz świata.
POTENCJALNI BENEFICJENCI

Pacjenci, ponieważ uzyskają szybciej wysokospecjalistyczną ocenę stanu swojego zdrowia.

Lekarze radiolodzy, którzy będą mogli wykorzystad w pełniejszym wymiarze czasowym swoją
wiedzę.
81

Szpitale, które skrócą długośd okresu hospitalizacji w związku z precyzyjniejszą i szybszą
diagnostyką, zredukują wydatki płacowe oraz zmniejszą koszty archiwizacji danych.

Narodowy Fundusz Zdrowia dzięki trafnej diagnozie zapłaci mniej za nawroty chorób i ich powikłao.

Samorządowe ograny założycielskie dzięki mniejszym nakładom poniesionym na utrzymywanie
szpitali.
REALIZACJA
Termin realizacji

2008-2009 powstanie centrum teleradiologii

od 2009 rozwój infrastruktury przesyłowej
Źródła finansowania

Samorządowe organy założycielskie,

NFZ,

UE.
Niezbędna infrastruktura
Wymagany transfer danych wynosiłby 10 badao x 200MB x 40 szpitali co daje około 80GB transferu w ciągu
dnia, głównie w godzinach szczytu. Satysfakcjonujący czas transferu jednego badania (200MB) nie powinien
przekroczyd 15 minut.
Czas transferu jednego badania do zdalnej konsoli lekarza specjalisty nie powinien przekroczyd 5 minut.
Niezbędne zasoby kadrowe

Maksymalnie 20 lekarzy radiologów w ciągu doby,

Obsługa informatyczna,

Obsługa logistyczna.
Niezbędne rozwiązania formalno – prawne i organizacyjne
Pytania do ekspertów prawnych:

Długośd okresu archiwizacji badao obrazowych?

Warunki prawne przechowywania danych medycznych poza miejscem ich wytworzenia?

Warunki prawne dotyczące bezpieczeostwa przesyłania i archiwizacji danych medycznych i
osobowych?

Warunki prawne wykorzystywania gromadzonych badao obrazowych do prac naukowych?
82

Warunki prawne dostępu do gromadzonych badao – przez lekarzy radiologów, instytucje
samorządowe lub podmioty gospodarcze (dane statystyczne)?

Warunki prawne przekazywania wyników badao pacjentowi? rodzinie? szpitalowi? – czy
właścicielem wyników jest szpital, który płaci za badania czy badany pacjent bo pieniądze pochodzą
z jego składek zarządzanych przez NFZ, który płaci szpitalowi za leczenie?

Podpis elektroniczny na wyniku badania?
Zaangażowane organizacje

Urząd Marszałkowski,

40 szpitali,

AM w Lublinie,

Konsorcjum PIONIER

Firmy medyczne i informatyczne
KORZYŚCI Z PRZEDSIĘWZIĘCIA

Zwiększenie dostępności nowoczesnej diagnostyki obrazowej w regionie małozurbanizowanym
jakim jest Lubelszczyzna,

Podniesienie poziomu jakości diagnostyki obrazowej,

Możliwośd zdalnej archiwizacji badao obrazowych w sposób bezpieczny, tani i łatwo dostępny,

Możliwośd dokształcania się poprzez Internet (e-learning),

Zwiększenie dostępności nowoczesnej diagnostyki obrazowej w regionie małozurbanizowanym
jakim jest Lubelszczyzna,

Podniesienie poziomu jakości diagnostyki obrazowej,

Możliwośd zdalnej archiwizacji badao obrazowych w sposób bezpieczny, tani i łatwo dostępny oraz
możliwośd dokształcania się poprzez Internet (e-learning),
Stworzona infrastruktura pozwalała będzie także na świadczenie usług teleradiologicznych dla innych
regionów kraju oraz świata,
Stworzone Centrum Teleradiologiczne będzie stanowid platformę rozwoju i podwyższania kwalifikacji
gromadząc najlepiej wyspecjalizowaną kadrę lekarzy radiologów.
TELETRANSMISJA EKG
Dr n. med. Marcin Skórski
Telemetryczny przekaz krzywej EKG, jej interpretacja oraz telekonsultacja kardiologiczna
OPIS
83
„Telemetryczny przekaz krzywej EKG, jej interpretacja oraz telekonsultacja kardiologiczna” polega na
stworzeniu systemu, dającego możliwośd przesyłanie wysokiej jakości krzywej EKG z każdego miejsca jego
wykonania (dom pacjenta, karetka pogotowia, szpitalny oddział ratunkowy, poradnia lekarza rodzinnego
itp.) do wysokospecjalistycznego ośrodka kardiologicznego dysponującego możliwością leczenia
interwencyjnego pacjentów z ostrym zespołem wieocowym celem:
konsultacji odnośnie interpretacji zapisu EKG i szkolenia podyplomowego lekarzy
konsultacji kardiologicznej i kwalifikacji do dalszego leczenia w trybie pilnym u pacjenta z podejrzeniem
ostrego zespołu wieocowego
ZADANIA

Istotne skrócenie średniego czasu od wystąpienia objawów choroby do momentu wdrożenia
leczenia reperfuzyjnego (fibrynoliza lub PTCA) – ze wszystkimi późniejszymi pozytywnymi efektami
tego zjawiska,

Poprawa sytuacji zdrowotnej w zakresie chorób układu krążenia populacji Województwa
Lubelskiego,
POTENCJALNI BENEFICJENCI

Bezpośrednio:
o
Pacjenci
o
Lekarze podstawowej opieki zdrowotnej
o
Personel medyczny w ośrodkach kardiologii interwencyjnej
Dzięki uruchomieniu systemu teletransmisji EKG oraz konsultacji kardiologicznej lekarze podstawowej
opieki zdrowotnej będą mogli podejmowad decyzje diagnostyczno-terapeutyczne w oparciu o poradę
specjalisty, istotnie zmniejszy się ryzyko wystąpienia pomyłki diagnostycznej czy błędnej interpretacji
krzywej EKG. W przypadku teletransmisji i konsultacji pacjenta z ostrym zespołem wieocowym z
uniesieniem odcinka ST (STEMI) możliwe jest istotnie szybsze podjęcie decyzji o leczeniu interwencyjnym
(lub fibrynolitycznym) oraz istotnie szybsze jego rozpoczęcie, dzięki skróceniu transportu (brak konieczności
transportu pacjenta do najbliższego szpitalnego oddziału ratunkowego celem wykonania i oceny EKG oraz
ustalenia sposobu dalszego postępowania – konsultacja i decyzja, co do dalszego postępowania na miejscu
udzielania pomocy) oraz opóźnienia wewnątrzszpitalnego. Korzyśd pacjentów – szybsze udzielanie
świadczenia zdrowotnego w przypadku nagłym (ostry zespół wieocowy, a szczególnie STEMI) a także
udzielanie świadczeo zdrowotnych w warunkach podstawowej opieki zdrowotnej popartego opinią
konsultującego specjalisty – bez konieczności długotrwałego oczekiwania w kolejce na konsultację
specjalistyczną (kardiologiczną). Personel medyczny w ośrodkach kardiologii interwencyjnej – posiadając
informacje o stanie pacjenta oraz spodziewanym czasie jego transportu pozwoli na lepsze przygotowanie
zabiegu angioplastyki wieocowej oraz skrócenie opóźnienia wewnątrzszpitalnego.

Pośrednio:
o
Narodowy Fundusz Zdrowia
o
Zakład Ubezpieczeo Społecznych
o
Niepubliczne instytucje ubezpieczeniowe
84
Dzięki szybszemu, a przez to skuteczniejszemu leczeniu pacjentów z ostrym zespołem wieocowym (a w
szczególności ze STEMI) zmniejszy się śmiertelnośd, pozawałowa niewydolnośd serca, obniżą się koszty
rehabilitacji, kwoty zasiłków chorobowych, liczba oraz czas wypłacania wcześniejszych rent inwalidzkich.
Efektem tego będą: niższe koszty refundacji leczenia niewydolności serca oraz mniejsza liczba złożonych,
kosztownych procedur (np. implantacja wszczepialnego kardiowertera-defibrylatora) dla NFZ oraz niższe
wypłaty z tytułu zasiłków i rent oraz zwiększenie kwoty wpłat składek tych pacjentów, którzy powrócą do
pracy mimo przebytej choroby dla ZUS.
REALIZACJA

Prognozowany czas realizacji
Od chwili podjęcia decyzji i otrzymania środków na rozpoczęcie realizacji projektu do momentu
jego uruchomienia powinno upłynąd ok. 6-8 miesięcy. Czas ten zostanie spożytkowany na
przeprowadzenie procedur przetargowych związanych z zakupem niezbędnych urządzeo i usług,
szkolenie personelu biorącego udział w projekcie oraz rozwiązanie problemów organizacyjnoprawnych.

Prognozowany budżet projektu
W budżecie projektu należy wyróżnid środki związane z uruchomieniem, testowaniem i
wdrożeniem projektu:
o
prace projektowe i przygotowawcze
o
testowanie urządzeo i usług
o
szkolenie personelu
o
zakup wyposażenia i oprogramowania Jednostki Nadrzędnej
o
obsługę prawną wdrożenia projektu
o
działania informacyjne, marketingowe i reklamowe
oraz środki związane z funkcjonowaniem wdrożonego systemu w praktyce:

o
szkolenie ustawiczne personelu pracującego oraz nowego
o
wynagrodzenie lekarzy-konsultantów
o
obsługa prawna, organizacja i zarządzanie projektem
o
utrzymanie środków łączności
o
serwis techniczny sprzętu
o
uzupełnianie sprzętu
o
włączenie nowych uczestników do projektu
o
koszty stałe
Proponowane źródła finansowania
85
W chwili obecnej źródła finansowania należy podzielid na grupy finansujące trzy typy zadao
związanych z projektem:

o
Pierwsza grupa zadao finansowych, związana z uruchomieniem, testowaniem i
wdrożeniem projektu powinna zostad sfinansowana przez podmiot odpowiedzialny za
sytuację zdrowotną populacji Lubelszczyzny, czyli władze samorządowe Województwa
Lubelskiego
o
Druga grupa zadao finansowych, związana z funkcjonowaniem systemu jako elementu
usprawniającego działania ratunkowe w sferze leczenia pacjentów w stanie ostrego
zagrożenia zdrowia i życia, do których z całą pewnością należą pacjenci z ostrymi
zespołami wieocowymi (a zwłaszcza z ostrymi zespołami wieocowymi z uniesieniem
odcinka ST – STEMI) powinna zostad sfinansowana wspólnie przez zarządzających
Paostwowym Ratownictwem Medycznym na terenie Województwa Lubelskiego, jednostki
nadrzędne systemu - ośrodki kardiologii interwencyjnej przy współudziale Narodowego
Funduszu Zdrowia, Zakładu Ubezpieczeo Społecznych oraz innych firm ubezpieczeniowych
o
Trzecia grupa zadao finansowych, związana ze szkoleniem podyplomowym lekarzy,
zwłaszcza lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej poza dużymi centrami medycyny
specjalistycznej (jak Lublin czy Zamośd) powinna byd finansowana z opłat, jakie wniosą
uczestnicy programu, zakupujący usługi telekonsultacji kardiologicznej (w tym
telekonsultacji odnośnie interpretacji krzywej EKG)
Niezbędna infrastruktura, w tym także teleinformatyczna
Elektrokardiogram wykonany jest przez urządzenie rejestrujące (defibrylator z opcją wykonywania
12-odporowadzeniowego zapisu EKG, aparat EKG z opcją teletransmisji itp.), zapisywany (faks i/lub
plik PDF) i wysyłany w formie zdolnej do odebrania przez zwykły faks, komputer klasy PC z każdym
oprogramowaniem zdolnym odbierad faksy (np. WinFax) lub specjalną stację bazową (komputer
klasy PC z odpowiednim oprogramowaniem) służącą, oprócz odbioru transmisji, także do ich
obróbki oraz archiwizowania. Wykorzystywana jest technologia łączności telefonii komórkowej do
kontaktu głosowego konsultującego się z konsultantem oraz stacjonarnej sieci telefonicznej – do
obioru danych. System powinien byd konserwowany, poprawiany i serwisowany zdalnie, bez
konieczności przyjazdu technika na miejsce. Stacja bazowa (komputer) jest podłączona do
Internetu – do funkcjonowania systemu wystarcza łącze o standardowych parametrach, a nawet
modem. Należy także dodad, że znaczna częśd najdroższej, niezbędnej infrastruktury jest w
posiadaniu potencjalnych uczestników projektu. Należy tylko scalid ją w jeden, funkcjonujący razem
system.
Termin realizacji
Od chwili podjęcia decyzji i otrzymania środków na rozpoczęcie realizacji projektu do momentu jego
uruchomienia powinno upłynąd ok. 6-8 miesięcy. Czas ten zostanie spożytkowany na przeprowadzenie
procedur przetargowych związanych z zakupem niezbędnych urządzeo i usług, szkolenie personelu
biorącego udział w projekcie oraz rozwiązanie problemów organizacyjno-prawnych.
Źródła finansowania
86
W chwili obecnej źródła finansowania należy podzielid na grupy finansujące trzy typy zadao związanych z
projektem:

Pierwsza grupa zadao finansowych, związana z uruchomieniem, testowaniem i wdrożeniem
projektu powinna zostad sfinansowana przez podmiot odpowiedzialny za sytuację zdrowotną
populacji Lubelszczyzny, czyli władze samorządowe Województwa Lubelskiego

Druga grupa zadao finansowych, związana z funkcjonowaniem systemu jako elementu
usprawniającego działania ratunkowe w sferze leczenia pacjentów w stanie ostrego zagrożenia
zdrowia i życia, do których z całą pewnością należą pacjenci z ostrymi zespołami wieocowymi (a
zwłaszcza z ostrymi zespołami wieocowymi z uniesieniem odcinka ST – STEMI) powinna zostad
sfinansowana wspólnie przez zarządzających Paostwowym Ratownictwem Medycznym na terenie
Województwa Lubelskiego, jednostki nadrzędne systemu - ośrodki kardiologii interwencyjnej przy
współudziale Narodowego Funduszu Zdrowia, Zakładu Ubezpieczeo Społecznych oraz innych firm
ubezpieczeniowych

Trzecia grupa zadao finansowych, związana ze szkoleniem podyplomowym lekarzy, zwłaszcza
lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej poza dużymi centrami medycyny specjalistycznej (jak
Lublin czy Zamośd) powinna byd finansowana z opłat, jakie wniosą uczestnicy programu,
zakupujący usługi telekonsultacji kardiologicznej (w tym telekonsultacji odnośnie interpretacji
krzywej EKG)
87
Niezbędna infrastruktura
Elektrokardiogram wykonany jest przez urządzenie rejestrujące (defibrylator z opcją wykonywania 12odporowadzeniowego zapisu EKG, aparat EKG z opcją teletransmisji itp.), zapisywany (faks i/lub plik PDF) i
wysyłany w formie zdolnej do odebrania przez zwykły faks, komputer klasy PC z każdym oprogramowaniem
zdolnym odbierad faksy (np. WinFax) lub specjalną stację bazową (komputer klasy PC z odpowiednim
oprogramowaniem) służącą, oprócz odbioru transmisji, także do ich obróbki oraz archiwizowania.
Wykorzystywana jest technologia łączności telefonii komórkowej do kontaktu głosowego konsultującego się
z konsultantem oraz stacjonarnej sieci telefonicznej – do obioru danych. System powinien byd
konserwowany, poprawiany i serwisowany zdalnie, bez konieczności przyjazdu technika na miejsce. Stacja
bazowa (komputer) jest podłączona do Internetu – do funkcjonowania systemu wystarcza łącze o
standardowych parametrach, a nawet modem. Należy także dodad, że znaczna częśd najdroższej,
niezbędnej infrastruktury jest w posiadaniu potencjalnych uczestników projektu. Należy tylko scalid ją w
jeden, funkcjonujący razem system.
Niezbędne zasoby kadrowe

Kadra pracowników technicznych zajmujących się konserwacją i rozbudową sytemu łączności i
teletransmisji,

Pracownicy zajmujący się obsługą prawną, organizacyjną i finansową projektu,

Po stronie jednostki nadrzędnej (udzielającej konsultacji) należy zapewnid kadrę lekarzykonsultantów kardiologicznych. Ich rolę mogą pełnid kierownicy dyżurów lekarskich w jednostkach
nadrzędnych (ośrodkach kardiologii interwencyjnej),

Po stronie jednostki podrzędnej należy zapewnid przeszkolenie z zakresu obsługi technicznej
elementów systemu osób już zatrudnionych w placówkach udzielających świadczeo zdrowotnych,

Należy również rozważyd problem nadzoru merytorycznego nad funkcjonowaniem projektu.
Niezbędne rozwiązania formalno – prawne i organizacyjne
Koniecznym wydaje się byd stworzenie oddzielnej komórki organizacyjnej przy Wydziale Zdrowia Urzędu
Marszałkowskiego, której pracownicy będą zajmowad się utrzymaniem systemu w ciągłym funkcjonowaniu,
jego rozwojem (tj. włączaniem do systemu nowych uczestników), działaniami marketingowymi i
reklamowymi, rozliczeniami finansowymi pomiędzy uczestnikami projektu, oraz – do rozważenia –
nadzorem merytorycznym nad funkcjonowaniem projektu w praktyce. Przy współudziale i życzliwym
poparciu władz samorządowych województwa można wprowadzid w życie rozwiązania prawne, dotychczas
nie stosowane w Województwie Lubelskim – umożliwienie zastosowania leczenia fibrynolitycznego
pacjentów z ostrym zespołem wieocowym z uniesieniem odcinka ST (STEMI) w takiej sytuacji, kiedy nie jest
możliwe wdrożenie leczenia interwencyjnego (PTCA) w ciągu 90 min. od pierwszego kontaktu pacjenta z
systemem opieki zdrowotnej.
Zaangażowane organizacje
Bezwzględnym warunkiem prawidłowego i efektywnego funkcjonowanie systemu jest ścisła współpraca
władz samorządowych, różnych jednostek organizacyjnych służby zdrowia, ratownictwa medycznego,
88
odpowiedniej reklamy i działao informacyjnych w środowisku medycznym oraz jasnych zasad finansowania.
Koniecznym wydaje się byd zaangażowanie na zasadach komercyjnych przedsiębiorstw prywatnych oraz
partnerstwa instytucji publicznych (ZUS, NFZ).
Warunki organizacyjne wdrożenia:

Ustawiczne szkolenie personelu

Stworzenie jednostki koordynującej działanie systemu oraz nadzorującej szkolenia

Zmiana organizacji transportu medycznego

Wprowadzenie przez NFZ do katalogu procedur medycznych fazy przedszpitalnej terapii
fibrynolitycznej u pacjentów z ostrym zespołem wieocowym z uniesieniem odcinka ST (STEMI),
ewentualnie inne finansowanie jej kosztów (np. władze samorządowe)

Zainteresowanie programem instytucji, które odniosą szczególną korzyśd z funkcjonowania
systemy: (ZUS, instytucje ubezpieczeniowe, NFZ)

Zainteresowanie programem władz samorządowych regionu – bez ich udziału i życzliwego wsparcia
prawidłowe funkcjonowanie projektu nie wydaje się możliwe
KORZYŚCI Z PRZEDSIĘWZIĘCIA

Skrócenie czasu do rozpoczęcia leczenia reperfuzyjnego,

Ograniczenie strefy martwicy mięśnia serca,

Zmniejszenie śmiertelności pacjentów z ostrym zespołem wieocowym z uniesieniem odcinka ST
(STEMI),

Rzadsze występowanie pozawałowej niewydolności serca,

Wzrost konkurencyjności firm i instytucji z regionu Lubelszczyzny,

Możliwośd podzielenia się doświadczeniami projektu z innymi regionami Unii Europejskiej w
przyszłości,

Zmniejszenie kosztów społecznych zjawiska poprzez:
o
Skrócenie średniego czasu hospitalizacji
o
Skrócenie czasu zasiłku chorobowego
o
Zmniejszenie ilości rent chorobowych
o
Zmniejszenie stopnia inwalidztwa
o
Zmniejszenie kwot wypłacanych odszkodowao
89
90
WIDEOKONFERENCJE
Dr n med. Marcin Wieczorski
Połączenie siecią wideoterminali oddziałów ratunkowych oraz izb przyjęd szpitali Lublina i województwa
oraz Centrów Powiadamiania Ratunkowego
OPIS
Projekt zakłada połączenie siecią wideoterminali oddziałów ratunkowych oraz izb przyjęd szpitali Lublina i
województwa oraz Centrów Powiadamiania Ratunkowego, a także specjalistycznych oddziałów
świadczących wideokonsultacje na rzecz jednostek o niższym szczeblu referencyjnym, a w dalszej kolejności
również ambulansów ratownictwa medycznego. Powstałby dzięki temu zwarty system ratownictwa
medycznego, w którym możliwe byłyby telekonsultacje, system powiadamiania ratunkowego, czy
wczesnego ostrzegania.
ZADANIA

Ograniczenie niepotrzebnych transportów,

Zintegrowanie opieki medycznej oraz personelu medycznego,

Zarządzanie kryzysowe w katastrofach, klęskach żywiołowych i wypadkach masowych,

System wczesnego ostrzegania w katastrofach, klęskach żywiołowych i wypadkach masowych.
POTENCJALNI BENEFICJENCI

Pacjenci

Lekarze dyżurni i personel medyczny oddziałów ratunkowych, izb przyjęd, w dalszej perspektywie
lekarze POZ i poradni specjalistycznych, którzy zechcą skorzystad z systemu telemedycyny. (lepszy
dostęp do najnowszych technologii, samokształcenie)

Lekarze i personel medyczny w centrach specjalistycznych. Należy tu podkreślid, że musi istnied
klarowny system opłaty za konsultacje telemedyczne. Brak określenia tego w sposób jednoznaczny
spowoduje negowanie wdrożonego systemu przez lekarzy z niego korzystających pomimo
znacznych nakładów finansowych na infrastrukturę. Nikt nie zgodzi się wykonywad na dłuższą metę
pracy konsultacji telemedycznej altruistycznie i charytatywnie. Początkowo bieżące finansowanie
telekonsultacji może byd finansowane z funduszy zewnętrznych. Potem powinien to przejąd
Narodowy Fundusz Zdrowia.

Szpitale – lepsza diagnostyka i terapia, mniej powikłao medycznych przy udzielaniu świadczeo,
obniżenie kosztów bieżących funkcjonowania.

Narodowy Fundusz Zdrowia i instytucje ubezpieczeniowe – poprawa jakości świadczeo.
REALIZACJA
91
Termin realizacji

2008-2009 połączenie w sied oddziałów ratunkowych, izb przyjęd, centrów specjalistycznych.

przyłączanie do systemu kolejnych uczestników – przychodni specjalistycznych, praktyk lekarza
rodzinnego, indywidualnych i specjalistycznych praktyk lekarskich.
Źródła finansowania

Inwestycje: środki unijne, Urząd Marszałkowski, Urzędy Powiatowe.

Bieżące funkcjonowanie: Urząd Marszałkowski, Urzędy Powiatowe, NFZ.
Niezbędna infrastruktura
W obrębie Lublina optymalnym rozwiązaniem jest połączenie jednostek systemu siecią komputerową typu
LUBMAN. Umożliwi to uzyskanie bardzo wysokich parametrów transferu danych. Jednostki poza Lublinem
byłyby natomiast podłączone do szerokopasmowego Internetu z prędkością przesyłu danych min 600 kB/s
co umożliwi transfer dużych plików np. CT ( 200 MB ) w czasie do 5 min.
Niezbędne zasoby kadrowe
Zasoby kadrowe będą tworzyd odpowiednio przeszkoleni pracownicy systemu ratownictwa oraz specjaliści
udzielający telekonsultacji. W zależności od liczby telekonsultacji należy pomyśled o zwiększeniu zasobów
kadrowych konsultujących specjalistów. Należy również zapewnid całodobowy serwis informatycznotechniczny całego systemu. Mogłaby to zapewnid jednostka podległa Urzędowi Marszałkowskiemu
Niezbędne rozwiązania formalno – prawne i organizacyjne
Powinno się powoład instytucję podległą Urzędowi Marszałkowskiemu (lub jego jednostkę strukturalną),
której pracownicy będą zajmowad się całodobowym serwisem informatyczno-technicznym całego systemu,
jego rozwojem (tj. włączaniem do systemu nowych uczestników), szkoleniami informatycznymi, działaniami
marketingowymi i reklamowymi, rozliczeniami finansowymi pomiędzy uczestnikami projektu. Powinni oni
również zapewnid bezpieczeostwo transferu danych oraz ich przechowywania, a także udzielad niezbędnych
autoryzacji dla osób z personelu medycznego, którzy będą posługiwad się podpisem elektronicznym zgodnie
z rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie sposobów prowadzenia dokumentacji medycznej (rozdział
7). Merytoryczny nadzór nad konsultacjami w poszczególnych dziedzinach medycyny powinni sprawowad
specjaliści z odpowiednich specjalności medycznych.
Zaangażowane organizacje
Powodzenie planowanego przedsięwzięcia jest tylko możliwe przy odpowiednim zaangażowaniu przede
wszystkim jednostek nadrzędnych wykonujących wideokonsultacje (ważne odpowiednie mechanizmy
finansowania), ale również oddziałów i jednostek systemu zlecających wideokonsultacje, jak również firm i
osób obsługujących infrastrukturę techniczną, firm wdrażających daną inwestycję oraz ścisła współpraca
92
władz samorządowych i NFZ. Koniecznym wydaje się wprowadzenie telekonsultacji przez NFZ do katalogu
procedur medycznych.
KORZYŚCI Z PRZEDSIĘWZIĘCIA

Powstanie zwartego systemu ratownictwa medycznego, w którym możliwe byłyby telekonsultacji,
system powiadamiania ratunkowego czy wczesnego ostrzegania,

Utworzona sied wideoterminali dałaby podstawę do wprowadzenia szeregu aplikacji – np.
konsultacji neurologicznych, neurochirurgicznych, psychiatrycznych, toksykologicznych,
kardiologicznych (połączonych z przesyłem EKG lub przesyłem zapisu echokardiografu),
dermatologicznych czy radiologicznych (oceny radiologicznej z opisem obrazów).

Usprawnienie i przyspieszenie szybkiej i bardziej precyzyjnej diagnostyki specjalistycznej,

Poprawa procesu szybkości i odpowiedniego doboru najwłaściwszej terapii w danej specjalności
medycznej,

Ograniczenie niepotrzebnych transportów,

Zintegrowanie opieki medycznej oraz personelu medycznego,

Zarządzanie kryzysowe w katastrofach, klęskach żywiołowych i wypadkach masowych,

Poprawa systemu wczesnego ostrzegania w katastrofach, klęskach żywiołowych i wypadkach
masowych,

Pozytywny wpływ na podniesienie konkurencyjności i innowacyjności regionu lubelskiego poprzez
podwyższanie kwalifikacji personelu medycznego, co przyczyni się do rozwoju na jego bazie
kolejnych aplikacji w przyszłości
MAMMOGRAFIA CYFROWA
Cezary Nalewajko, Krzysztof Paprota
Wykorzystanie technik telemedycznych w programie wczesnego wykrywania raka piersi u kobiet w
województwie lubelskim
OPIS
Celem projektu jest usprawnienie w województwie lubelskim programu skriningu mammograficznego
będącego częścią krajowego programu profilaktyki raka piersi. Rekomendujemy mammografię cyfrową jako
narzędzie do wykonywania badao oraz ich ocenę przez wyspecjalizowane ośrodki telekonsultacji
radiologicznej. W części rzeczowej projekt zakłada zakup 7 mammografów cyfrowych oraz 3 stacji
diagnostyczno – opisowych. W sferze organizacyjnej i teleinformatycznej zakładamy, że proponowane
rozwiązanie będzie częścią szerszego projektu rozwoju konsultacji teleradiologicznej w regionie lubelskim.
ZADANIA
93

Większa dostępnośd do realizowanego wg światowych standardów skrinningu mammograficznego
na Lubelszczyźnie, poprzez zwiększenie liczby badao, zagwarantowanie pacjentkom dobrej jakości
wykonywanych zdjęd i ich oceny przez najwyższej klasy specjalistów.

Możliwośd relatywnie łatwego udostępniania danych obrazowych innym placówkom służby
zdrowia w których mogą byd leczone pacjentki objęte programem.

Wykorzystanie mammografii cyfrowej do realizacji badao przesiewowych w profilaktyce raka piersi
u kobiet.

Propagowanie zachowao prozdrowotnych w społeczeostwie poprzez dobrze przeprowadzany
program profilaktyczny.
POTENCJALNI BENEFICJENCI

Kobiety w wieku 50-69 lat,

Kobiety młodsze o stwierdzonym wysokim ryzyku zachorowania na raka piersi.
REALIZACJA
Termin realizacji

Wdrożenie rok 2008

Czas realizacji programu minimum 10 lat
Źródła finansowania

Budżet samorządu wojewódzkiego,

Środki pomocowe Unii Europejskiej,

Jednostki służby zdrowia z NFZ.
Niezbędna infrastruktura
Każdy z 7 ośrodków zdrowia, biorących udział w programie, powinien mied możliwośd przesłania każdego
dnia ok. 10 GB danych obrazowych (format DICOM) do centrum, w którym będzie odbywała się ocena zdjęd;
potrzeby archiwizacji danych to ok. 20 TB rocznie.
Przy założeniu transmisji ADSL potrzebne będą łącza o przepustowości 7 Mb/s
Niezbędne zasoby kadrowe

Bezpośrednio przy realizacji programu powinno pracowad ok. 30 techników w jednostkach
wykonujących badania

Kilku wyspecjalizowanych radiologów
Niezbędne rozwiązania formalno – prawne i organizacyjne
94

Zorganizowanie przez Urząd Marszałkowski centralnego przetargu na dostawę niezbędnego
sprzętu radiologicznego (mammografy cyfrowe i stacje diagnostyczno-opisowe). Mammografy
zostałyby rozdzielone między 7 podległych Urzędowi placówek ochrony zdrowia. Kryteriami
wyboru ośrodków-beneficjentów programu byłoby ich położenie geograficzne (ułatwiające dostęp
jak największej liczbie zainteresowanych pacjentek) oraz oferowane przez nie warunki lokalowe i
zasoby kadrowe.

Specjalistyczną kontrolą jakości pracy aparatów mammograficznych oraz spełniania określonych
standardów przy wykonywaniu badao, będzie zajmował się Wojewódzki Ośrodek Koordynujący
(COZL WOK), funkcjonujący w ramach Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej, finansowany z budżetu
Ministerstwa Zdrowia.

Zorganizowanie pracy centrum telekonsultacji radiologicznej oraz zarządzania częścią
informatyczną projektu.
Zaangażowane organizacje

Urząd Marszałkowski,

Wojewódzki Ośrodek Koordynujący,

Narodowy Fundusz Zdrowia,

Telekardiologia Lubelska,

Zakłady Opieki Zdrowotnej wykonujące mammograficzne badania przesiewowe,

Firma - dostawca cyfrowego sprzętu radiologicznego na potrzeby programu, będzie
odpowiedzialna również za przeszkolenie zaangażowanego personelu.
KORZYŚCI Z PRZEDSIĘWZIĘCIA



Efekty mierzalne:
o
Spadek umieralności kobiet na raka piersi (wg danych światowych potencjalne
zmniejszenie o 30-40 %),
o
Zwiększenie liczby kobiet objętych skriningiem mammograficznym.
Efekty niemierzalne
o
Wzrost poczucia bezpieczeostwa zdrowotnego wśród mieszkanek Lubelszczyzny,
o
Promocja postaw prozdrowotnych,
o
Zwiększenie zaufania społecznego do służby zdrowia.
Pozytywna wizytówka Lubelszczyzny poprzez sprawnie przeprowadzony, nowoczesny program
screeiningu mammograficznego, opartego na radiologii cyfrowej i telekonsultacji medycznej.
TELEKARDIOLOGIA
Dr hab. Andrzej Kleinrok
Zastosowanie telemedycyny w kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej (KRK)
95
OPIS
Aktywnośd fizyczna jest jedną z podstawowych cech życia człowieka. Wysiłek fizyczny stanowi największe
obciążenie dla układu krążenia, a z drugiej strony sprawnośd układu krążenia decyduje o możliwości
wykonania wysiłku fizycznego (wydolności). Wysiłek fizyczny powoduje liczne reakcje ogólnoustrojowe,
przede wszystkim ze strony układu krążenia. Najczęściej ocenianymi parametrami funkcji układu krążenia w
czasie wkonywania wysiłku fizycznego są częstośd akcji serca (tętna) oraz wartośd ciśnienia tętniczego, a w
czasie testu wysiłkowego również zapis krzywej EKG.
ZADANIA

Zmniejszenie śmiertelności ogólnej o 24%, śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych o 25%,

Regresja zmian miażdżycowych w naczyniach wieocowych,

Poprawa jakości życia przez zmniejszenie objawów choroby wieocowej i objawów niewydolności
serca.
POTENCJALNI BENEFICJENCI
Wskazaniem do rehabilitacji kardiologicznej jest przebycie ostrego zespołu wieocowego, plastyki naczyo
wieocowych, operacji pomostowania naczyo wieocowych, operacji wad wrodzonych i nabytych, operacji
przeszczepu serca, a także niewydolnośd serca oraz duże zagrożenie wystąpienia jawnej choroby
wieocowej.
96
REALIZACJA
Termin realizacji

prognozowany czas realizacji – lata 2007-2010
Źródła finansowania

środki UE

środki Urzędu Marszałkowskiego

NFOZ
Niezbędna infrastruktura
Sprzęt:
po stronie pacjenta - wariant podstawowy:

monitorujący EKG, częstośd tętna, ciśnienie tętnicze, bieżnia lub cykloergometr, aparat do
mierzenia ciśnienia

możliwośd połączenia się z Ośrodkiem Rehabilitacji Kardiologicznej (ORK)
po stronie pacjenta - wariant zaawansowany:

monitorujący EKG, częstośd tętna, ciśnienie tętnicze, bieżnia lub cykloergometr, aparat do
mierzenia ciśnienia

możliwośd połączenia się z ORK

sprzęt umożliwiający połączenie „on-line”

kamera
po stronie ORK:

centrala odbierająca informacje od pacjenta
Niezbędne zasoby kadrowe

personel lekarski,

personel pielęgniarski,

kinezyterapeuta,

psycholog,

dietetyk

ok. 20-30 osób w skali województwa (w zależności od przyjętych rozwiązao)
97
Niezbędne rozwiązania formalno – prawne i organizacyjne

Włączenie procedury domowej KRK do katalogu świadczeo NFOZ

Powołanie jednostki odpowiedzialnej za organizację, wdrożenie i nadzór merytoryczny projektem
w skali województwa
Zaangażowane organizacje
Działające ośrodki rehabilitacji kardiologicznej
KORZYŚCI PRZEDSIĘWZIĘCIA
Korzyści kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej można podzielid na:

fizjologiczne, tj. poprawa wydolności fizycznej, zmniejszenie ryzyka zaburzeo rytmu serca, wzrost
siły i koordynacji ruchowej, poprawa funkcji układu krzepnięcia i fibrynolizy)

dotyczące jakości życia, tj. zmniejszenie częstości i nasilenia objawów choroby

anatomiczne, tj. zmniejszenie postępu, a nawet cofanie się zmian miażdżycowych

epidemiologiczne, tj. zmniejszenie śmiertelności i „zdarzeo sercowych” o 28%

psychologiczne, tj. zmniejszenie depresji i lęku (w USA oszczędności ok. 9000 USD rocznie na 1
pacjenta), zwiększenie zaufania do własnych możliwości, zwiększenie wiedzy o chorobie.

redukcja czynników ryzyka, tj. zaprzestanie palenia, poprawa profilu lipidowego i metabolizmu
węglowodanów, redukcja masy ciała, obniżenie ciśnienia tętniczego

ekonomiczne, tj. zmniejszenie inwalidztwa, ilości wizyt lekarskich, stosowania drogich procedur
medycznych, zwiększenie wydajności pracy. W USA obliczono, że KRK powoduje na 1 pacjenta
wzrost dochodu o 350 USD/rok, zmniejszenie wydatków na leki o 80 USD/miesiąc, zmniejszenie
częstości wizyt lekarskich o 42%.
98
PODSUMOWANIE
Ten rozdział zawiera zbiorcze podsumowanie analizy propozycji ekspertów w następującym układzie:

Cele i stopieo ich spełnienia

Zadania – oczekiwany stan docelowy w wyniku realizacji

Wymagania – co jest konieczne, aby propozycja mogła zaistnieo

Realizowalnośd – ocena łatwości realizacji

Produkty wynikające z propozycji – co należy wytworzyd, zakupid, powoład, ustanowid, opracowad
etc. po to, aby zadania mogły byd realizowane.
99
Tabela 5. Przedsięwzięcia – zadania, cele, wymagania
Przedsięwzięcie
Geolokalizacja
Zadania
 Stały monitoring i
zarządzanie ratunkowymi
jednostkami medycznymi
przez odpowiednio
wyposażone i
całodobowe „centra”,
 Prowadzenie jednostki
ratownictwa medycznego
do najbliższego,
pełniącego dyżur,
odpowiedniego szpitala
– ośrodka, z
uwzględnieniem rzeźby
terenu i natężenia ruchu
na komunikacyjnych
szlakach,
 Stałe monitorowanie
stanu dostępności
szpitali - ośrodków
(pełniących dyżury),
 Zastosowanie nowych
technologii (z
satelitarnymi włącznie)
jako łączy
telemetrycznych do
przekazywania
niezbędnych danych na
linii jednostka
ratownictwa medycznego
– szpital - jednostka
ratownictwa
medycznego,
 Monitorowanie dużych
aglomeracji miejskich i
innych obszarów
Cele
 Przesyłanie
pierwszej diagnozy,
 Umożliwienie jak
najszybszego
udzielenia pierwszej
pomocy i
skierowania
odpowiedniej liczby
jednostek
ratownictwa
medycznego do
określonego miejsca
z równoczesnym
doborem trasy
Wymagania
 Bezprzewodowa
sieć WIFI (do
przesyłu obrazu z
video kamer
monitorujących ruch
w aglomeracjach
powyżej 50 tys.
mieszkańców),
 Sieć kamer do
monitoringu ruchu,
 Szkieletowa sieć
radiomodemów do
przesyłu danych z
karetek,
 Łącza internetowe
pomiędzy szpitalami
a centrum
ratownictwa
medycznego
100
Przedsięwzięcie
Ratownictwo
Zadania
Cele
Wymagania
 Rozszerzenie możliwości
obecnie używanego w
WSPRiTS w Lublinie
oraz WSPR Biała
Podlaska Systemu
Transmisji Danych
umożliwiającego
wczesną diagnostykę
zawałów serca,
 Wspomaganie przez
lekarzy-konsultantów
podstawowych zespołów
ratownictwa medycznego
wprowadzanych do
struktur pomocy doraźnej
na podstawie Ustawy z
dnia 8 września 2006 r. o
Państwowym
Ratownictwie
Medycznym,
 Umożliwienie
dostępu do systemu
dla innych jednostek
służby zdrowia
(Szpitalnych
Oddziałów
Ratunkowych, Izb
Przyjęć, Przychodni
Specjalistycznych i
Rejonowych oraz
lekarzy rodzinnych),
co zwiększyłoby
skuteczność
specjalistycznej
pomocy medycznej
w przypadkach
zawałów serca i
ostrych zespołów
wieńcowych.
 Centralna Stacja
Odbiorcza w
WSPRiTS w
Lublinie,
 Lokalne stacje
odbiorcze na
oddziałach
kardiologii
inwazyjnej,
 Defibrylatory z
funkcją
monitorowania
saturacji tlenowej,
ciśnienia krwi
metodą
nieinwazyjną,
kapnometrii i 12odprowadzenioweg
o EKG,
przystosowane do
bezprzewodowej
teletransmisji
danych
 Doposażenie
obecnie
eksploatowanych
defibrylatorów w
funkcję
bezprzewodowej
transmisji danych
wykorzystującej
moduł teletransmisji
Bluetooth,
 Komputery
kieszonkowe typu
Palmtop z modułem
GSM/ GPRS w
karetkach.
101
Przedsięwzięcie
Teleradiologia
Teletransmisja
EKG
Zadania
Cele
Wymagania
 Zwiększenie dostępności
nowoczesnej diagnostyki
obrazowej w regionie
małozurbanizowanym
jakim jest Lubelszczyzna,
 Podniesienie poziomu
jakości diagnostyki
obrazowej,
 Możliwość zdalnej
archiwizacji badań
obrazowych w sposób
bezpieczny, tani i łatwo
dostępny,
 Możliwość dokształcania
się poprzez Internet (elearning),
 Świadczenie usług
teleradiologicznych dla
innych regionów kraju
oraz świata,
 Ułatwienie kłopotliwego
technologicznie i prawnie
procesu archiwizacji
dużej ilości badań
obrazowych pozwalając
na łatwy do nich dostęp,
 Ułatwienie ciągłego
dokształcania lekarzy
różnych specjalności.
 Przyspieszenie diagnozy
 Skrócenie długości
okresu hospitalizacji
w związku z
precyzyjniejszą i
szybszą
diagnostyką,
 Zwiększenie
trafności diagnoz,
 Mniejsze nakłady
poniesione na
utrzymywanie
szpitali.
 80GB transferu (10
badań x 200 MB x
40 szpitali) w ciągu
dnia, głównie w
godzinach szczytu,
 Czas transferu
jednego badania
(200MB) nie
powinien
przekroczyć 15 min,
 Czas transferu
jednego badania do
zdalnej konsoli
lekarza specjalisty
nie powinien
przekroczyć 5 min.
 Konsultacje
odnośnie
interpretacji zapisu
EKG i szkolenia
podyplomowego
lekarzy
 Konsultacje
kardiologiczne i
kwalifikacje do
dalszego leczenia w
trybie pilnym u
pacjenta z
podejrzeniem
ostrego zespołu
wieńcowego
 Stacja bazowa
(komputer),
 Ambulans
wyposażony w
sprzęt do
teleinformacji,
 Defibratory
monitorujące akcję
serca z
przystawkami do
telefonów
komórkowych.
102
Przedsięwzięcie
Wideokonferencje
Mammografia
cyfrowa
Zadania
Cele
Wymagania
 Ograniczenie
niepotrzebnych
transportów,
 Zintegrowanie opieki
medycznej oraz
personelu medycznego,
 Zarządzanie kryzysowe
w katastrofach, klęskach
żywiołowych i
wypadkach masowych,
 System wczesnego
ostrzegania w
katastrofach, klęskach
żywiołowych i
wypadkach masowych.
połączenie siecią
wideoterminali
oddziałów
ratunkowych oraz izb
przyjęć szpitali Lublina
i województwa oraz
Centrów
Powiadamiania
Ratunkowego, a także
specjalistycznych
oddziałów
świadczących
videokonsultacje na
rzecz jednostek o
niższym szczeblu
referencyjnym
 sieć
szerokopasmowa
typu
LUBMAN/PIONIER
 Wykorzystanie
mammografii cyfrowej do
realizacji badań
przesiewowych w
profilaktyce raka piersi u
kobiet,
 Radykalne
zwiększenie
dostępności do
realizowanego wg
światowych
standardów
skriningu
mammograficznego
na terenie regionu,
 Zagwarantowanie
pacjentkom dobrej
jakości
wykonywanych
zdjęć jak i ich oceny
wyłącznie przez
najwyższej klasy
specjalistów
 Możliwość
przesłania ok. 10
GB danych
obrazowych (w
formacie DICOM)
na dobę, do
centrum oceny
zdjęć,
 Archiwizacja
danych, ok. 20
TB/rok,
 30 techników w
jednostkach
wykonujących
badania,
 Kilku
wyspecjalizowanych
radiologów do opisu
zdjęć, w centrum
diagnostycznym.
103
Przedsięwzięcie
Telekardiologia
Zadania
Cele
 Zmniejszenie
śmiertelności ogólnej o
24%, śmiertelności z
przyczyn sercowonaczyniowych o 25%,
 Regresja zmian
miażdżycowych w
naczyniach wieńcowych,
 Poprawa jakości życia
przez zmniejszenie
objawów choroby
wieńcowej i objawów
niewydolności serca.
 Poprawa wydolności
fizycznej zmniejszenie ryzyka
zaburzeń rytmu
serca, wzrost siły i
koordynacji
ruchowej, poprawa
funkcji układu
krzepnięcia i
fibrynolizy,
 Zmniejszenie
częstości i nasilenia
objawów choroby,
 Zmniejszenie
postępu, a nawet
cofanie się zmian
miażdżycowych,
 Zmniejszenie
śmiertelności i
„zdarzeń
sercowych” o 28%,
 Zmniejszenie
depresji i lęku,
 Zaprzestanie
palenia, poprawa
profilu lipidowego i
metabolizmu
węglowodanów,
redukcja masy ciała,
obniżenie ciśnienia
tętniczego,
 Zmniejszenie
inwalidztwa, ilości
wizyt lekarskich,
stosowania drogich
procedur
medycznych,
zwiększenie
wydajności pracy.
Wymagania
Sprzęt:
po stronie pacjenta wariant podstawowy:
 monitorujący EKG,
częstość tętna,
ciśnienie tętnicze,
bieżnia lub
cykloergometr,
aparat do mierzenia
ciśnienia
 możliwość
połączenia się z
Ośrodkiem
Rehabilitacji
Kardiologicznej
(ORK)
po stronie pacjenta wariant
zaawansowany:
 monitorujący EKG,
częstość tętna,
ciśnienie tętnicze,
bieżnia lub
cykloergometr,
aparat do mierzenia
ciśnienia
 możliwość
połączenia się z
ORK
 sprzęt
umożliwiający
połączenie „on-line”
 kamera
po stronie ORK:
 centrala odbierająca
informacje od
pacjenta
Niezbędne zasoby
kadrowe
 personel lekarski i
pielęgniarski,
 kinezyterapeuta,
 psycholog,
 dietetyk
 ok. 20-30 osób w
skali województwa
(w zależności od
przyjętych
rozwiązań)
Niezbędne
rozwiązania formalno
– prawne i
organizacyjne
 Włączenie
104
procedury domowej
KRK do katalogu
świadczeń NFOZ
 Powołanie jednostki
odpowiedzialnej za
organizację,
105
PROJEKTY DZIEDZINOWE
Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013
Priorytet 2: Infrastruktura ekonomiczna
Działanie 2.3 : Społeczeostwo informacyjne
Celem działania jest zwiększenie dostępu do szerokopasmowego Internetu oraz wykorzystanie technik
informacyjnych. Budowanie społeczeostwa i gospodarki opartej na wiedzy wymaga rozbudowy sieci
informatycznych, a także zwiększenia dostępu i wykorzystania technik informacyjnych w rozwoju systemu
usług dla ludności.
Typy projektów:
I. Infrastruktura teleinformatyczna:
1.
Budowa lub rozbudowa regionalnych lub lokalnych sieci szerokopasmowych, współdziałających ze
szkieletowymi sieciami regionalnymi lub krajowymi
2.
Budowa, przebudowa lub wyposażenie inwestycyjne centrów zarządzania sieciami regionalnymi
lub lokalnymi
II. System usług na poziomie regionalnym:
Minimalna wartośd projektu 2 mln. zł.
1.
Budowa, rozbudowa lub zakup systemów wspierających zarządzanie realizacji zadao publicznych w
zakresie administracji publicznej, ochrony zdrowia, edukacji, kultury i turystyki na poziomie
regionalnym
2.
Projekty związane z przygotowaniem instytucji publicznych do elektronicznego obiegu
dokumentów, elektronicznej archiwizacji dokumentów, rozwoju systemów baz danych oraz
rozwoju elektronicznych usług dla ludności z wykorzystaniem podpisu elektronicznego
3.
Telemedycyna, system do obiegu informacji medycznej, systemy przechowywania i przetwarzania
danych medycznych.
4.
Wyposażenie Centrów Powiadomiania Ratunkowego
5.
Tworzenie systemów Informacji Przestrzennej.
III. System usług na poziomie lokalnym:
Maksymalna wartośd projektu 2 mln. zł
106
1.
Budowa, rozbudowa lub zakup systemów wspierających zarządzanie realizacji zadao publicznych w
zakresie administracji publicznej, ochrony zdrowia, edukacji, kultury i turystyki na poziomie
regionalnym
2.
Projekty związane z przygotowaniem instytucji publicznych do elektronicznego obiegu
dokumentów, elektronicznej archiwizacji dokumentów, rozwoju systemów baz danych oraz
rozwoju elektronicznych usług dla ludności z wykorzystaniem podpisu elektronicznego
3.
Telemedycyna, system do obiegu informacji medycznej, systemy przechowywania i przetwarzania
danych medycznych.
4.
Wyposażenie Centrów Powiadomiania Ratunkowego
5.
Tworzenie systemów Informacji Przestrzennej.
Istnieje możliwośd refundacji kosztów związanych z przygotowaniem dokumentacji niezbędnej do
wnioskowania i realizacji przedsięwzięcia (np. studium wykonalności)
Projekty wybierane będą w drodze konkursu. Pierwsze konkursy planowane są na 4 kwartał 2007.
System wyboru projektów:
I etap – przygotowanie dokumentacji projektowej (wniosek, studium wykonalności)
II etap – ocena formalna wniosków
III etap – ocena technologiczno – finansowa
IV etap – ocena merytoryczna
V etap – decyzja o przyjęciu projektu do realizacji i finansowania w ramach RPO
VI etap – ocena formalna niezbędnych załączników
Maksymalny poziom dofinansowania z EFRR – 85%
107
EKSPERCI
Dr Andrzej Bobyk – ekspert techniczny

Wykładowca – adiunkt KUL

Dyrektor LubMAN UMCS – operatora Lubelskiej Miejskiej Sieci Komputerowej LubMAN

Prezes Spółki LubMAN UMCS Sp. z o.o.

Członek Dyrekcji Międzyuniwersyteckiego Centrum Informatyzacji (MUCI) – kadencja 2005-2008

Przedstawiciel Polski (członek Zgromadzenia Ogólnego) w CEENEt (Central and Eastern European
Networking Association)
Mgr inż. Andrzej Zbroja – ekspert od finansowania UE

Wykładowca, trener: szkolenia dla samorządów, dyrektorów i księgowych

Doradca – konsultant ds. finansów

Asystent – pracownik dydaktyczny. Specjalnośd: ekonomika i finanse przedsiębiorstwa,
rachunkowośd zarządcza i controlling, treningi menedżerskie

Pracownik w Wyższej Szkole Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie
Mgr Artur Soboo – ekspert od finansowania UE

Sekretarz Miasta Świdnika

Członek Zarządu Powiatu Świdnickiego

były Naczelnik Wydziału Strategii i Rozwoju Miasta Świdnika oraz rzecznik prasowy Urzędu Miasta

Członek Komisji Integracji Europejskiej Związku Miast Polskich (ukooczył staż w holenderskim
związku samorządów VNG International)

Przewodniczący Rady Nadzorczej Lubelskich Fabryk Wag S.A., w których reprezentuje właściciela
(Przedsiębiorstwo Paostwowe FS Holding) oraz sekretarza Rady Nadzorczej Lubelskiego
Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej S.A., gdzie reprezentuje właściciela (Prezydenta Miasta
Lublina)
Dr n. med Marcin Skórski

Starszy asystent Oddziału Kardiologii Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. Stefana
Kardynała Wyszyoskiego w Lublinie. Praca w Oddziale Intensywnej Opieki Kardiologicznej oraz
Pracowni Hemodynamiki i Angiokardiografii

Wykładowca w Szkole Ratownictwa w Lublinie

Były doktorant Międzywydziałowej Katedry i Zakładu Zdrowia Publicznego Akademii Medycznej w
Lublinie

Były wykładowca w Biurze Doradztwa Personalnego CONSULTOR w Lublinie, Wykłady z zakresu
Pierwszej Pomocy Przedmedycznej
108

Współautor ponad 21 publikacji medycznych prezentowanych na krajowych, międzynarodowych i
zagranicznych konferencjach naukowych oraz czasopismach medycznych, m.in. International
Journal of Cardiology (IF), Cardiovascular Diseases 2002
Dr n. med. mgr ekonomii Marcin Wieczorski

Ordynator Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym Nr
4 w Lublinie

Pracował w Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego SP ZOZ w Lublinie w zespole
wyjazdowym wypadkowym i reanimacyjnym a w latach 1999-2001r. na stanowisku Kierownika
Działu Organizacji i Nadzoru

Pracował w Śmigłowcowej Służbie Ratownictwa Medycznego – HEMS

Odbył staże specjalizacyjne do specjalizacji z chirurgii ogólnej I st. i z medycyny ratunkowej w
Klinice Chirurgii Urazowej i Medycyny Ratunkowej Akademii Medycznej w Lublinie

1996 – 1999 r. – praca w Wojewódzkim Zespole Ekonomiki i Polityki Zdrowotnej w Lublinie w
Zakładzie Strategii i Polityki Zdrowotnej, od 1997 r. na stanowisku Kierownika Zakładu Strategii i
Polityki Zdrowotnej, od 1999 r. na stanowisku Kierownika Zakładu Ekonomiki

Pracował w Żagiel PHU s.c. na stanowisku specjalisty ds. rozliczeo bankowych a następnie na
stanowisku specjalisty ds. ekonomicznych

Autor i współautor 36 publikacji i doniesieo zjazdowych
Prof. dr hab. inż. nawig. Andrzej Fellner

Liczba publikacji ogółem – 320

Promotorstwo prac doktorskich – 2

Recenzje prac doktorskich – 1

Recenzje KBN – 6

Wykłady: Zautomatyzowane systemy kontroli przestrzeni powietrznej (Akademia Obrony
Narodowej Warszawa)

Programy CNS/ATM (Agencja Ruchu Lotniczego Warszawa)

Kursy na licencje liniową pilotów (Exin – Świdnik, Rogal Star – Mielec)

Nawigacja, urządzenia radionawigacyjne, standardowa frazeologia w języku angielskim
(Paostwowa Wyższa Szkoła Zawodowa Chełm)
Mgr Paweł Trómioski

Praca w Paostwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Chełmie na stanowisku asystenta

Członek Sekcji Geoinformatyki KG PAN, European Geophysical Sociaty, Royal Institute of Navigation

Współorganizator Seminarium „Wykorzystanie technik satelitarnych w nawigacji oraz w systemach
informacji geograficznej”
Dr hab. n. med. Radosław Pietura

Zagraniczne kursy i sympozja naukowo – szkoleniowe – 16
109

Kongresy naukowe zagraniczne – 52

Konferencje naukowe krajowe – 84

Oryginalne artykuły naukowe – 72, w tym w j. angielskim 26

Monografia – 2

Rozdziały w książkach i podręcznikach – 5 (4 z zakresu medycyny, 1 w dziedzinie ekonomii
medycyny)

Kierownik 3 projektów Komitetu Badao Naukowych i wykonawca kolejnych 5

Recenzent Polish Journal of Radiology, Blond Purification, Wiadomości Lekarskie i Nefrologii
Polskiej i Dializoterapii

Sekretarz Sekcji Radiologii Zabiegowej Polskiego Lekarskiego Towarzystwa Radiologicznego

Organizator 2 zjazdów krajowych i 1 międzynarodowego organizowanego w Polsce oraz członek
komitetu organizacyjnego innych 4 zjazdów krajowych

Główny organizator 32 kursów z zakresu radiologii zabiegowej i współorganizator 11 szkoleo z
diagnostyki obrazowej i radiologii zabiegowej

Studia podyplomowe w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie w zakresie zarządzania zakładami
opieki zdrowotnej

Prezes i założyciel Fundacji Rozwoju Chirurgii Radiologicznej wspierającej od 2001 roku wdrażanie
w Polsce nowoczesnych, mało inwazyjnych metod leczenia.
Lek. med. Piotr Orzechowski

Lekarz medycyny – Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 4, Lublin, I Zakład Radiologii
Lekarskiej,w trakcie specjalizacji w kierunku Radiologia i Diagnostyka Obrazowa

Informatyk – Handel Hurtowy i Detaliczny Sławomir Wójcik, Lublin

Administrator sieci komputerowej – biblioteka Główna Akademii Medycznej, Lublin

Polonijne Centrum Nauczycielskie, Lublin
Mgr inż. Piotr Lubiarz

Zatrudniony w Zakładzie Radiologii Zabiegowej i Neuroradiologii Akademii Medycznej w Lublinie na
stanowisku starszego asystenta

Brał udział w 14 krajowych i zagranicznych projektach badawczych wykorzystujących techniki
medycznej diagnostyki obrazowej
Lek. med. Zdzisław Kulesza

Lekarz - specjalizacja I i II stopnia z chirurgii ogólnej

Dyrektor Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego i Transportu Sanitarnego Samodzielnego
Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Lublinie

Wizytator Ośrodka Akredytacyjnego Centrum Monitorowania Jakości Zdrowia w Krakowie

Dyplom złożenia egzaminu dla kandydatów na członów rad nadzorczych w spółkach Skarbu
Paostwa
110

Dyplom ukooczenia kursu nt. Szkolenie krajowe w zakresie zarządzania opieką zdrowotną.
Szkolenie kadry kierowniczej wyższego szczebla – Projekt Hope Polska w Krakowie

Menedżerskie Studium Podyplomowe nt. „Zarządzanie zakładem opieki zdrowotnej – systemy,
strategie, metody” w Centrum Edukacji i Doradztwa Służby Zdrowia „Etos” w Warszawie
Dr n. tech., mgr fizyki Karol Kuczyoski

Asystent naukowo – dydaktyczny w Zakładzie Technologii Informatycznych Instytutu Informatyki
UMCS

W 2001r. uzyskał stypendium naukowe w fundacji CAESAR (Centem of Advanced European Studies
and Research, Bonn) w Dziale Symulacji i Nawigacji Chirurgicznej.

Odbycie 4 – tygodniowej praktyki zawodowej w Instytucie Fizyki Jądrowej im. Henryka
Niewodniczaoskiego w Krakowie

Uprawnienia Instruktora Cisco CCNA
Dr hab. n. med. Andrzej Kleinrok

Specjalizacja I st. z chorób wewnętrznych

Specjalizacja w dziedzinie kardiologii

Ordynator Oddziału Kardiologii SP Szpitala Wojewódzkiego im. Papieża Jana Pawła II w Zamościu

Autor lub współautor 65 publikacji oraz 70 prezentacji zjazdowych
Dr fizyki teoretycznej Cezary Nalewajko

Świętokrzyskie Centrum Onkologii Zakład Fizyki Medycznej, specjalizacja w dziedzinie Fizyki
Medycznej

Pracował jako nauczyciel fizyki w Zespole Szkół Elektronicznych w Lublinie

Od 1999 pracuje w Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej Zakład Fizyki Medycznej na stanowisku
asystenta, od 2005 r na stanowisku kierownika Zakładu
Dr nauk medycznych Krzysztof Paprota

I i II st. specjalizacji z radioterapii onkologicznej

Od 1983 r. praca w Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej od stanowiska młodszego asystenta do
kierownika Zakładu Radioterapii

Członek European Society for Therapeutic Radiology and Oncology

Członek American Society for Therapeutic Radiology and Oncology

Przewodniczący Oddziału Lubelskiego Polskiego Towarzystwa Onkologicznego
Mgr Tomasz Oklioski

Technik elektroradiologii

Brał udział w sesjach naukowych organizowanych dla techników elektroradiologii w ramach
Europejskiego Kongresu Radiologicznego, który odbył się w Wiedniu
111

Współautor doniesienia prezentowanego na Konferencji Naukowej Sekcji Radiologii Pediatrycznej
Polskiego Lekarskiego Towarzystwa Radiologicznego

Od stycznia 2005 r. pracuje na stanowisku Kierownika Techników Medycznych w Dziecięcym
Szpitalu Klinicznym w Lublinie
Lek. med. Gustaw Chołubek

Starszy asystent w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. Stefana Kardynała Wyszyoskiego
(WSS SP ZOZ) w Lublinie

Lekarz - I i II st. specjalizacji z ginekologii i położnictwa

Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska

Biegły Sądowy z zakresu ginekologii i położnictwa Sądu Okręgowego w Lublinie

Prowadzenie szkoleo w regionie południowo – wschodnim (woj. Lubelskie, Świętokrzyskie oraz
Podkarpackie) z zakresu ultrasonografii w oparciu o symulator badao ultrasonograficznych

Prowadzenie zajęd (w oddziale WSS SP ZOZ Lublin) oraz wykładów dla studentów Akademii
Medycznej w Lublinie
Eksperci Gamma Consulting

Marek Gmerski – partner Gamma Consulting s.c., opiekun metodyczny projektu w zakresie
zarządzania, praktyk i teoretyk nowoczesnych metod zarządzania finansami, praktyk i teoretyk
zarządzania projektami i controllingu

Beata Maziewska – analityk

Piotr Żołopa – ekspert ds. architektury rozwiązao informatycznych
112
113
BIBLIOGRAFIA
Niniejszy dokument oparty jest przede wszystkim o:
a)
Propozycje przedsięwzięd przygotowanych przez ekspertów powołanych przez UMCS na
potrzeby realizacji niniejszej strategii zawarte w dokumencie Telemedyna lubelska - propozycje
ekspertów (v1.00).doc
b) Badania stanu informatyzacji służby zdrowia przeprowadzone przez UMCS w 2007 roku
c)
Notatki robocze ze spotkao w gronie: Andrzej Wodecki, Maciej Siczek, Marek Gmerski
d) Literaturę przedmiotu przedstawioną niżej
e)
Opracowanie robocze dot. finansowania projektów inwestycyjnych przygotowane przez p.
Artura Sobonia
POZYCJE KSIĄŻKOWE
1.
Clemmensen P., Sejersten M., Sillesen M. et al., Diversion of ST-elevation myocardial infarction
patients for primary angioplasty based on wireless prehospital 12-lead electrocardiographic
transmission directly to the cardiologist's handheld computer: a progress report, Journal of
Electrocardiology, Vol. 38, Supp. 1 (2005),
2.
Clemmensen P., Sillesen M., Sejersten Ripa M. et al., Prehospital diversion to hospital with acute
PCI set-up using wireless 12-lead ECG transmission, Journal of Electrocardiology, Vol. 37, Supp. 1
(2004),
3.
Czapla J., Skulich J., Sosada K., Żurawioski W., Myrcik D., Centrum koordynacji ratownictwa
medycznego w systemie ratowniczym województwa śląskiego. Medycyna Intensywna i Ratunkowa,
2004, nr 3, tom 7: 162-165,
4.
Papouchado M., Cox H., Bailey J., White W., Spreadbury T., Early experience with transmission of
data from moving ambulances to improve the care of patients with myocardial infarction. Telemed
Telecare. 2001;7 Suppl 1:27-28,
114
5.
Rodriguez A., Villalar JL., Arredondo MT., Cabrera MF., Del Pozo F., Transmission trials with a
support system for the treatment of cardiac arrest outside hospital. Telemed Telecare. 2001;7
Suppl 1:60-62,
6.
Scalvini S., Zanelli E., Volterrani M., Castorina M., Giordano A., Glisenti F., Potential cost reductions
for the National Health Service through a telecardiology service dedicated to general practice
physicians. Ital Heart J Suppl. 2001 Oct;2(10):1091-1097,
7.
Sierpioska M., Niedbała B., Controlling operacyjny w przedsiębiorstwie, PWN, Warszawa 2003,
8.
Dean K. (red) Connected Health, Cisco
9.
Vourvahakis D., Giannakoudakis N., Zeaki M. et al. ECG Management in Pre Hospital Emergency
Care, 2nd Open ECG Workshop 2004, Berlin, Germany,
10. Vollmuth H. J., Controlling. Planowanie, kontrola, kierowanie, Placet, Warszawa 1996,
CZASOPISMA
11. Cardiology Journal (dawniej: Folia Cardiologica) – pismo Sekcji Polskiego Towarzystwa
Kardiologicznego, dr hab. med. Rafał Baranowski, prof. dr hab. n. med. Ryszard Piotrowicz:
Przesyłanie EKG przez telefon komórkowy - doniesienie wstępne, 2003;10:701-705,
12. Gazeta Lekarska, nr 5/2006, Ratunek w ustawie, prof. Jerzy Karski,
13. PULS – biuletyn Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie, wyd. Okręgowa Rada Lekarska, Medycyna
XXI wieku, Baraniecki M.,
14. Gazeta Prawna nr 79/2007 (1949), Pieniądze z Unii na zdrowie i profilaktykę, Niewinowska M.,
15. PULS, Miesięcznik Okręgowej Izby Lekarskiej w Warszawie, Wydawca: Okręgowa Rada Lekarska, nr
2003/01, Telemedycyna, Baraniecki M.,
16. Gazeta IT, nr 4(44)/maj 2006, Usługi multimedialne w zdalnym nauczaniu, Biedrzycki A.
PUBLIKACJE EKSPERTÓW
115
17. Prof. dr hab. inż. nawig. Andrzej Fellner, mgr Paweł Trómioski, Telemedyczny system na bazie
technologii satelitarnych i geograficznych informacji o terenie, Paostwowa Wyższa Szkoła
Zawodowa w Chełmie,
18. Dr hab. n. med. Radosław Pietura, Dr Piotr Orzechowski, Mgr Piotr Lubiarz, Strategia rozwoju usług
teleradiologicznych w regionie lubelskim – Centrum Teleradiologiczne „TeleRad Lublin”,
19. Dr n. med. Marcin Skórski, Telemetryczny przekaz krzywej EKG, jej interpretacja oraz
telekonsultacja kardiologiczna, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Stefana Kardynała
Wyszyoskiego w Lublinie,
20. Dr n. med. Marcin Wieczorski specjalista medycyny ratunkowej, chirurg, Połaczenie siecią
videoterminali oddziałów ratunkowych oraz izb przyjęd szpitali Lublina i województwa oraz
Centrów Powiadamiania Ratunkowego, Szpitalny Oddział Ratunkowy SPSK-4 w Lublinie,
21. Cezary Nalewajko, Krzysztof Paprota, Wykorzystanie technik telemedycznych w programie
wczesnego wykrywania raka piersi u kobiet w województwie lubelskim, Zakład Radioterapii,
Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej, Lublin,
22. Dr hab. Andrzej Kleinrok, Zastosowanie telemedycyny w kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej
(KRK), Oddział Kardiologii SP Szpitala Wojewódzkiego im. Papieża Jana Pawła II w Zamościu,
23. Woźniak D., Elektroniczny zapis historii pacjenta jako podstawowe narzędzie wspierające diagnozę
i leczenie, Stowarzyszenie „Miasta w Internecie”, VI Szkolenie SIRMA, Warszawa 2007.
USTAWY
24. Ministerstwo Zdrowia USTAWA o Paostwowym Ratownictwie Medycznym, z dn. 01.01.2007 r. (Dz.
U. 06 Nr 191, poz. 1410)
116
STRONY INTERNETOWE
25. http://miastolublin.pl/?m=news&d=16&nr=8690 (20.06.2007),
26. http://www.dziennikwschodni.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20070619/LUBLIN/70618037/0/MAG
AZYN
27. http://www.zigzag.pl/telekabel/texty2/252.html
28. Polskie Towarzystwo Kardiologiczne – http://www.ptkardio.pl
29. http://www.kardiotel.pl/index.php?strona=telekonsultacje&grupa=comozna
30. http://bit.cm-uj.krakow.pl/stronatele/me.htm
31. http://www.cf.viamedica.pl/darmowy_pdf.phtml?indeks=27&indeks_art=250&VSID=e7e7b752c31
81687c4c4deefc19e7694
32. http://www.gospodarkaslaska.pl/?ac=artykulKat&id=171
33. http://www.mg.gov.pl/NR/rdonlyres/F12366EA-78DC-4043-BB9736707A6F9146/11199/egospodarka_raport_0605.pdf
34. http://pl.wikipedia.org/wiki/Strategia_organizacji
35. http://www.agh.edu.pl
36. http://www.eduskrypt.pl/nadszedl_czas_telemedycyny-info-131.html
37. http://www.telemedycyna.krakow.pl
38. Centrum Doskonałości Telediagnostyki i Leczenia Chorób i Obrażeo Narządu Ruchu –
http://www.teleorto.pl
39. Centrum Monitoringu Kardiologicznego – http://www.kardiotel.pl,
40. SI Team, http://www.spoleczenstwoinformacyjne.pl
117
41. Konferencja TTeC 2007 w Tromso, http://www.telemed.no/index.php?id=452498
PROJEKTY TELEMEDYCZNE NA ŚWIECIE – ODNOŚNIKI INTERNETOWE:
42. American Medical Informatics Association http://www.amia.org/
43. Center for Devices and Radiological Health Food and Drug Administration
http://www.fda.gov/cdrh/telemed.html
44. Ethical Principles For Offering Internet Health Services to Consumers
http://www.hiethics.org/Principles/index.asp
45. European Health Telematics Observatory http://www.ehto.org/
46. IMIA Working Group 16 - on Healthcare Informatics and Telematics Standards
http://www.ramit.be/imiawg16/
47. Kitimat Community Skills Centre http://www.sno.net/kcsc/
48. Manitoba Telemedicine Pilot Project http://www.umanitoba.ca/CommSys/specpro/tmindex.html
49. Medical College of Georgia - Telemedicine Center http://www.mcg.edu/Telemedicine/
50. Medical Informatics Medical College of Wisconsin
http://www.intmed.mcw.edu/informatics/informatics.html
51. NLM National Telemedicine Initiative http://www.nlm.nih.gov/research/telemedinit.html
52. Remote Community Services Telecentre (RCST) - http://www.rcst.net/
53. Telemedicine Group, Inc. http://www.telemedical.com/
54. Telemedicine in Russia http://www.telemed.ru/
55. Telemedicine Information Exchange http://tie.telemed.org/
56. Telemedicine Journal http://www.liebertpub.com/tmj/
57. The American Telemedicine Association http://www.atmeda.org/
118
58. The Center for Telemedicine Law http://www.ctl.org/
59. The Federal Telemedicine Gateway http://www.tmgateway.org/
60. The International Society for Telemedicine ISFT http://www.isft.org/
61. The PCASSO project http://medicine.ucsd.edu/pcasso/
62. The Telemedicine Research Center http://trc.telemed.org/
63. University of Arizona http://www.telemedicine.arizona.edu/
64. University of California http://telehealth.ucdavis.edu/
65. University of Iowa http://www.lib.uiowa.edu/hw/telemed/
66. University of New South Wales http://www.chi.unsw.edu.au/
67. University of Vermont http://www.vtmednet.org./telemedicine/
68. University of Virginia http://www.telemed.virginia.edu/
69. University of Washington http://icsl.ee.washington.edu/projects/emedicine/
70. Western Australia Telecentre Network http://www.telecentres.wa.gov.au/
71. Yale University Telemedicine Services http://info.med.yale.edu/telmed/
ŹRÓDŁA METODYCZNE DOTYCZĄCE ZARZĄDZANIA PRZEDSIĘWZIĘCIAMI
72. Metodyka Managing Successful Programmes utrzymywana i rozwijana przez Office of Government
Commerce UK,
73. Metodyka PRINCE2™ (Project in Controlled Environment) utrzymywana i rozwijana przez Office of
Government Commerce UK,
119
POZOSTAŁE
74. Posiedzenie Komisji Zdrowia w dn. 20.09.2006 r., Zapis stenograficzny (394), Senat
Rzeczypospolitej Polskiej,
75. Materiały konferencyjne American Telemedicine Association, 13-15.05.2007 r., Nashville
Tennessee USA,
76. Materiały konferencyjne: Kongres Telemedycyna – medycyna zasięgu telefonu i Internetu, 2021.06.2007 r., Warszawa,
77. Program Wojewódzki – Rozwój społeczeostwa informacyjnego dla województwa lubelskiego,
Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego,
78. Sprawozdanie z I światowego Kongresu Teledermatologii oraz dorocznego spotkania Austriackiego
Towarzystwa Naukowo-Telemedycznego, Graz Austria, 9-11.11.2006
120
SPIS ILUSTRACJI
Rysunek 1. Zasoby informatyczne placówek medycznych .............................................................................. 21
Rysunek 2. Cykl życia usługi telemedycznej .................................................................................................... 35
Rysunek 3. Relacje pomiędzy Centrami Koordynacji i Usług. .......................................................................... 42
Rysunek 4. Schemat harmonogram realizacji Strategii ................................................................................... 45
121
SPIS TABEL
Tabela 1. Analiza SWOT rozwiązao telemedycznych na Lubelszczyźnie.......................................................... 30
Tabela 2. Ryzyka związane z realizacją Strategii .............................................................................................. 49
Tabela 3. Odniesienie projektów do celów ..................................................................................................... 50
Tabela 4. Powiązania między projektami ........................................................................................................ 51
Tabela 5. Przedsięwzięcia – zadania, cele, wymagania ................................................................................. 100
122